• Nie Znaleziono Wyników

Z królem lub przeciwko niemu

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Z królem lub przeciwko niemu"

Copied!
33
0
0

Pełen tekst

(1)

Z królem lub przeciwko niemu

1. Konfederacje i rokosze.

2. Rokosz Zebrzydowskiego.

3. Rokosz Lubomirskiego.

4. Konfederacje w obronie kraju.

5. Konfederacja targowicka.

(2)

1. Konfederacje i rokosze

* Wybór króla przez szlachtę i poszerzenie jej odpowiedzialności za losy państwa.

* Konfederacja – związek szlachty powołany do realizacji danego celu.

* Ustalenie prawa wypowiedzenia posłuszeństwa królowi przez szlachtę w sytuacji naruszenia przez władcę jej przywilejów (Artykuły henrykowskie, 1573).

(3)

Artykuły henrykowskie

(4)

1. Konfederacje i rokosze

* Rokosz – zbrojne wystąpienie szlachty przeciw królowi.

* Tzw. wojna kokosza, pierwszy rokosz przeciw

Zygmuntowi Staremu i Bonie z żądaniami reform i sprzeciwem wobec elekcji vivente rege (1537).

(5)

Zygmunt I Stary Bona Sforza Zygmunt II August

(6)

Henryk Rodakowski Wojna kokosza

(7)

1. Konfederacje i rokosze

* Ruch egzekucji praw i dóbr – ugoda szlachty z królem Zygmuntem Starym na sejmie w 1538 –

– 1539 w Krakowie (planowano, ż odbędzie się w Piotrkowie), m.in. obietnica króla że nie będzie

łamał prawa i wydawał konstytucji bez zgody sejmu;

uzgodnienie że cała zgromadzona szlachta dokonuje wyboru króla po śmierci poprzedniego (elekcja viritim).

(8)

2. Rokosz Zebrzydowskiego

* Prohabsburska polityka Zygmunta III Wazy i dążenie do wzmocnienia jego władzy przez

osłabienie roli sejmu.

* Wystąpienie opozycji szlacheckiej z Janem Zamoyskim na sejmie w 1605 – sprzeciw wobec polityki międzynarodowej, popierania kontrreformacji oraz dążenia do dziedziczności tronu.

(9)

Zygmunt III Waza i Jan Zamoyski

(10)

2. Rokosz Zebrzydowskiego

* Zjazdy szlacheckie w 1606 r. m.in. w Stężycy, Lublinie, Wiślicy i Sandomierzu rokosz sandomierski (rokosz Mikołaja Zebrzydowskiego).

* Porażka rokoszan w bitwie pod Guzowem w 1607 r.

* Ugoda buntowników z królem Zygmuntem III.

(11)

Rokosz sandomierski

(12)

Zygmunt III Waza i Mikołaj Zebrzydowski

(13)

3. Rokosz Lubomirskiego

* Kryzys wewnętrzny po wojnach z Kozakami, ze Szwecją i Rosją – próby reform ustrojowych państwa

podjęte przez króla Jana Kazimierz (m.in. stałe podatki, elekcja vivente rege).

* Wystąpienia obrońców złotej wolności (m.in. Jerzy Sebastian Lubomirski, marszałek wielki koronny).

(14)

Jan II Kazimierz Waza i Jerzy Lubomirski

(15)

3. Rokosz Lubomirskiego

* Sąd sejmowy i skazanie Lubomirskiego na śmierć za zdradę stanu – jego ucieczka na Śląsk (1664).

* Rokosz Lubomirskiego przy wsparciu Habsburgów (1665 – 1666).

* Klęska wojsk królewskich w bitwie pod Mątwami (1666).

* Abdykacja króla Jana Kazimierza (1668)

(16)

Rokosz Lubomirskiego – bitwa pod Mątwami

(17)

4.Konfederacje w obronie kraju

* Konfederacja tyszowiecka (1655) – obrona Jasnej Góry i wystąpienie szlachty przeciw Szwedom (m.in.

Stefan Czarniecki i Stanisław Lanckoroński); król Jan

Kazimierz na czele konfederacji generalnej w Łańcucie (1656) i zwycięska kontynuacja wojny ze

Szwecją.

(18)

Stefan Czarniecki

(19)

Stanisław Lanckoroński (na pierwszym planie )

(20)

4.Konfederacje w obronie kraju

* Konfederacja barska (1768 – 1772) – wystąpienie szlachty w obronie wiary katolickiej i suwerenności kraju oraz polityce uległości wobec Rosji (Józef

Pułaski, Michał Krasiński na czele); walki z interweniującymi wojskami rosyjskimi (Kazimierz

Pułaski); I rozbiór Polski.

(21)

Józef Pułaski i Kazimierz Pułaski

(22)

Michał Krasiński (siedzi po prawej)

(23)

Kazimierz Pułaski

(24)

Konfederacja barska

(25)
(26)
(27)

5.Konfederacja targowicka

* Sprzeciw części szlachty i magnatów wobec uchwalenia Konstytucji 3 Maja w 1791 r.

* Próba wprowadzenia zmian w państwie – monarchia konstytucyjna, dziedziczny tron, zniesienie liberum veto.

* Zawiązanie przez przeciwników reform, przy wsparciu carycy Katarzyny II, konfederacji targowickiej ze Stanisławem Szczęsnym Potockim, Franciszkiem Ksawerym Branickim i Sewerynem Rzewuskim na czele (1792).

(28)

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791

(29)

Katarzyna II i targowiczanie

(30)

5.Konfederacja targowicka

* Wojna polsko-rosyjska w 1792r. w obronie Konstytucji 3 Maja – porażka polskie w bitwie pod Dubienką i zwycięstwo pod Zieleńcami; zagrożenie interwencją wojsk pruskich; przystąpienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji;

cofnięcie reform; II rozbiór Polski (1793).

(31)

Wojna w obronie Konstytucji 3 Maja z Rosją

w 1792 roku

(32)

Stanisław August Poniatowski

Józef Poniatowski Tadeusz Kościuszko

(33)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Waldschmidt have used Schneider’s construction in a series of papers [3]–[5] to get lower bounds for such a linear form with rational integer coefficients.. They got relatively

W 1920 roku po raz kolejny Polska stała się przedmurzem chrześcijaństwa, mimo że w czasie wojny z bolszewikami była ciągle na trudnej dro- dze do odrodzenia swej

Wyraźnie zaznacza, iż „w niniejszej pracy terminem: Górny Śląsk określa się zachodnią część Wyżyny Śląskiej, na której położone były dekanaty:

Jakie jest prawdopodobieństwo, że suma dwóch na chybił trafił wybranych liczb dodatnich, z których każda jest nie większa od jedności, jest nie większa od jedności, a ich

Note that for non-prismatic foundations, the center of tension CT should be used as x = 0 instead of the geometrical center (L/2)3. (applied bitumen or PVC isolation reduces

Temat: Ostatnia wolna elekcja – rządy Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przepisz notatkę

Elekcja vivente rege, dialog konfesji i upadek Łaskich.. Zabiegi dworu o utrzymanie

Bolesław II Śmiały (Szczodry) Bolesław III Krzywousty Władysław Łokietek Kazimierz Wielki.. Który z polskich władców stanowi dla