KONTAKTY WYDZIAŁU PRAWA UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA W POZNANIU Z ZAGRANICĄ W ROKU AKADEMICKIM 1968 - 1969 Kontakty Wydziału Prawa UAM z zagranicą miały charakter — podobnie jak w latach ubiegłych — wyjazdów naukowych pracowników Wydziału, wizyt uczonych zagranicznych w Poznaniu oraz wymiany z ośrodkami zagranicznymi publikacji i różnych materiałów naukowych.
P o b y t y u c z o n y c h z a g r a n i c z n y c h
W dniach od 16 do 19 IX l968 r. przebywali w Poznaniu prof, dr Wolfgang M e z e l i dr Ekkehard L e i b e r m a n . Gości podejmowała Katedra Prawa Państ wowego. Prof. dr W. Mezel z Instytutu Prawa Państwowego w Lipsku wygłosił na Wydziale Prawa UAM wykład pt. Ustawa o stanie wyjątkowym w NRF. Goście odwiedzili również Instytut Zachodni, gdzie dr E. Leiberman wygłosił wykład poświęcony prawu wyborczemu i roli partii politycznych w NRF. W Katedrze Prawa Państwowego odbyła się również dyskusja o konstytucji NRD i konstytucji polskiej. Podczas pobytu w Poznaniu prof, dr W. Mezel i dr E. Leiberman zwie dzili domy akademickie, a następnie udali się do Warszawy, nawiązując kontakty z Katedrą Prawa Państwowego UW i Instytutem Nauk Prawnych PAN.
Dr Gerd B r e i t e n f e l d z Uniwersytetu w Lipsku uzyskał miesięczne stypen dium polskie i począwszy od 16 września 1968 r. przebywał w Poznaniu, pracu jąc w Katedrze Prawa Cywilnego. Interesował się głównie własnością lokali i innymi zagadnieniami budownictwa mieszkaniowego ze środków własnych lud ności. W Katedrze Prawa Cywilnego odbyła się z dr G. Breitenfeldem dyskusja na temat własności lokali, a także uzyskał on od pracowników tej Katedry wiele publikacji naukowych. Gość zwiedził okolice Poznania a także, z inicjatywy Ka tedry, odbył podróż po Polsce.
W ramach umowy o wymianie kulturalnej i naukowej zawartej między rzą dami Włoch i Polski przebywał w Poznaniu (20 IX - 4 X 1968) kierownik Ka tedry Instytucji Prawa Rzymskiego w Universita di Siena prof. Maria T a l a m a n ca. W Poznaniu Profesor wygłosił wykład na temat zasiedzenia prawa do spadku. Jednocześnie uzgodniono z nim bezdewizową wymianę prac z zakresu prawa rzym skiego. Wizyta prof. M. Talamanca zacieśniła kontakty naukowe między ośrodkami polskimi a romanistami" włoskimi.
W dniach od 24 IX do 8 X 1968 r. gościem Katedry Prawa Gospodarczego i Katedry Prawa Administracyjnego była doc. dr Karola H e s s e z Uniwersytetu w Halle. Interesowała się organizacją przedsiębiorstw państwowych i ich zjedno czeń oraz stosunkiem przedsiębiorstw i zjednoczeń do organów administracji państwowej. W obu Katedrach, a także Katedrze Prawa i Katedrze Planowania Gospodarczego WSE dr K. Hesse uzyskała niezbędne materiały do swojej pracy naukowej oraz odbyła szereg dyskusji.
W grudniu 1968 r., również jako gość Katedry Prawa Gospodarczego, bawił w Poznaniu dr Rolf R i c h t e r z Uniwersytetu w Rostocku. W związku z przy gotowywaną pracą habilitacyjną na temat zagadnień prawnych związanych z
prze-wozem w kontenerach dr R. Richter odbył konsultacje z prof, dr Józefem Górskim. ;W ramach współpracy z Uniwersytetem w Halle przebywała w Poznaniu w dniach 15-19 I 1969 r. asystentka Institut für Internationales Finanz- und Wirtschaftsrecht Uniwersytetu w Halle, pani Helga P o m m e r . Przygotowuje ona rozprawę doktorską dotyczącą systemów normalizacyjnych obowiązujących w kra jach socjalistycznych. W Katedrze Prawa Gospodarczego, pracując pod opieką prof, dr J. Górskiego, uzyskała konieczne wyjaśnienia dotyczące zagadnień nor malizacyjnych w Polsce. H. Pommer nawiązała kontakty z pracownikami WSE a następnie odwiedziła Polski Komitet Normalizacyjny w Warszawie.
W dniach od 7 do 11 VI 1969 r. przebywał w Poznaniu dr Vaclav P a v l i č e k z ČSSR, gość Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Dr V. Pavli ček był podejmowany przez Katedrę Prawa Administracyjnego, Instytut Nauk Politycznych oraz Dziekana Wydziału Prawa. Podczas pobytu wygłosił odczyt pt. Aktualny kształt frontu narodowego w Czechosłowacji. Dr V. Pavliček uczestniczył także w posiedzeniu Kolegium Rektorów, na którym wymieniano informacje do tyczące systemów wyborczych, praw obywatelskich oraz program nauczania nauk politycznych w obu krajach.
W ramach tradycyjnych już kontaktów między studentami Uniwersytetu w Grenoble i UAM gościła w Poznaniu w dniach od 8 do 24 lipca 1969 r. grupa 9 studentów z Wydziału Prawa i Nauk Ekonomicznych w Grenoble pod kierow nictwem asystenta tego Wydziału Gerarda Henri G u i l l o t . Ze strony polskiej opiekował się studentami dr Marian K ę p i ń s k i z Katedry Prawa Cywilnego.
Podczas pobytu w Poznaniu studenci francuscy wysłuchali następujących wy kładów: „Badania dotyczące logiki prawniczej w Polsce" — prof, dr Zygmunta Ziembińskiego, „Kodeks rodzinny i opiekuńczy" — prof, dr Witalisa Ludwiczaka, „Czynniki opóźnionego rozwoju kapitalizmu w Polsce" — prof, dr Jerzego Topol skiego, ,,Założenia nowego polskiego kodeksu karnego" — doc. dr Leona Tyszkie wicza, „Polska procedura cywilna według nowego kodeksu postępowania cywil nego" — prof, dr Edmunda Wengerka, „Stosunki między państwem a kościołem w Polsce Ludowej" — prof, dr Adama Łopatki, „Informacja o polskiej ekonomii" prof, dr Zbigniewa Zakrzewskiego oraz „Organizacja naczelnych organów władzy i administracji państwowej" — dr Anny Michalskiej.
Goście byli przyjmowani w Sądzie Powiatowym dla m. Poznania, w Sądzie Wojewódzkim — przez sędziego E. Szymanka, oraz w Wojewódzkiej Radzie Na rodowej, gdzie spotkali się z Sekretarzem Prezydium WRN i Kierownikiem Wy działu Planowania WRN. Z Sekretarzem Wojewódzkiego Komitetu FJN odbyli dyskusję o Froncie Jedności Narodu w Polsce a z Przewodniczącym Rady Okrę gowej ZSP dyskusję o organizacjach młodzieżowych.
Podczas pobytu zapewniono studentom francuskim bogaty program turystyczny — zwiedzili Poznań i jego okolice oraz uczestniczyli w wycieczce do Warszawy, gdzie złożyli wizytę w uniwersytecie. W dniu święta narodowego Francji przy jęci zostali przez Dziekana Wydziału Prawa UAM prof, dr Zbigniewa Radwań skiego.
Gościem Katedry Prawa Państwowego i Katedry Prawa Administracyjnego był w dniach 22 - 28 września 1969 r. dr doc. hab. Heinz B a r t z z Uniwersytetu w Halle. Przeprowadził on rozmowy dotyczące ewolucji prawa państwowego w Polsce Ludowej, stosunku nauki prawa państwowego i administracyjnego, roli rad narodowych, wzajemnych stosunków między radami narodowymi a przedsię biorstwami państwowymi. Doc. dr H. Bartz nawiązał kontakty z pracownikami Wydziału Prawa, zwłaszcza Dziekanem prof, dr Z. Radwańskim, oraz wziął udział w spotkaniu w Instytucie Zachodnim.
W y j a z d y p r a c o w n i k ó w W y d z i a ł u
Dr Leszek N o w a k , adiunkt w Katedrze Teorii Państwa i Prawa, uczestniczył (13- 30 IX 1968 r.) w dorocznym, X Seminarium organizowanym przez Centre In ternationale des Sciences Sociales Uniwersytetu Belgradzkiego. Seminarium na temat „Socjalizm jugosłowiański — teoria i praktyka" — zgromadziło pracowni ków nauki i studentów z krajów europejskich, azjatyckich, afrykańskich i latyno amerykańskich. Dr L. Nowak wysłuchał przedstawionych na sesji referatów oraz aktywnie uczestniczył w dyskusjach.
W celu prowadzenia badań naukowych przebywał przez okres jednego mie siąca (16 IX do 16 X 1968 r.) w Instytucie Kryminalistyki Uniwersytetu im. Hum boldta w Berlinie dr Mirosław O w o c , adiunkt w Katedrze Kryminalistyki. Pobyt swój dr M. Owoc wykorzystał na zbadanie metod i techniki prowadzonych tam prac. Rezultatem jego pobytu w jednym z najpoważniejszych ośrodków badań kryminalistycznych w krajach. demokracji ludowej były liczne przywiezione mi krofilmy oraz nawiązane pożyteczne kontakty naukowe.
Na stypendium MOiSW przebywał w ZSRR od 25 IX - 20 XII 1968 r. dr To masz L a n g e r , adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych. Dr T. Langer studiował w Moskwie i Leningradzie. W Moskwie pracował pod naukowym kierownictwem prof, dr A. I. Denisowa w Instytucie Nauk Prawnych AN ZSRR i Bibliotece im. Gorkiego. Uczestniczył także w posiedzeniach Katedry Teorii Państwa i Prawa Uniwersytetu Moskiewskiego, a także brał udział w seminariach prowadzonych przez prof. Denisowa. W Leningradzie pracował w Katedrze Teorii i Historii Prawa, dyskutując tezy swojej pracy z prof, dr W. S. Piętrowym. Podczas pobytu dr T. Langer zapoznał się z całością literatury radzieckiej wiążącej się z tematem przygotowywanej rozprawy habilitacyjnej.
Doc. dr Józef S o b k o w s k i z Katedry Postępowania Cywilnego przebywał od 7 do 25 XI 1'968 r. w NRD. Pracował on w Bibliotece Deutsche Bücherei w Lip sku, gromadzącej publikacje z całego świata wydawane w języku niemieckim. Nawiązał również osobiste kontakty naukowe z pracownikami Instytutu Prawa Cywilnego Uniwersytetu Karola Marksa oraz zapoznał się z metodami pracy dydaktycznej tego uniwersytetu i podejmowaną na Wydziale Prawa problematyką badawczą.
W ramach umowy zawartej między Uniwersytetem w Poznaniu a Uniwersy tetem w Belgradzie przebywał w Jugosławii w okresie od 9 XI do 22 XII 1968 r. dr Jacek T r o j a n e k , adiunkt w Katedrze Prawa Gospodarczego. Celem jego pobytu było zapoznanie się z problemami prawa gospodarczego w Jugosławii oraz zebranie materiałów do pracy habilitacyjnej poświęconej umowom o prace nauko wo-badawcze i doświadczalno-konstrukcyjne. Dr Jacek Trojanek pracował w Bel gradzie w Instytucie Prawa Cywilnego oraz Bibliotece Wydziału Prawa i Biblio tece Uniwersyteckiej, pozostając pod naukową opieką prof, dr V. Janowića. Prze prowadził on szereg dyskusji z pracownikami Instytutu Prawa Cywilnego, doty czących zwłaszcza roli planu w gospodarce jugosłowiańskiej i jego wpływu na stosunki umowne, samorządu robotniczego, zasad wykonywania zobowiązań umo wnych, umów kooperacyjnych itd. Ponadto zapoznał się z tekstami przeszło 50 umów kooperacyjnych zawieranych przez przedsiębiorstwa jugosłowiańskie oraz poznał — dzięki lustracji — strukturę organizacyjno-prawną jugosłowiańskich przedsiębiorstw państwowych.
W terminie od 18 XI 1968 r. do 13 VI 1969 r. przebywała na stypendium na ukowym w Centre Européen Universitaire w Nancy we Francji adiunkt w Kate drze Teorii Państwa i Prawa dr Anna M i c h a l s k a . Dr A. Michalska studiowała
w dwóch departamentach; w Departamencie Nauk Politycznych zagadnienia demo kracji ekonomicznej w Europie a w Departamencie Nauk Ekonomicznych technikę programowania ekonomicznego w Europie. Z wymienionych przedmiotów złożyła egzaminy i aktualnie przygotowuje pracę poświęconą samorządowi robotniczemu w Polsce, która jest warunkiem uzyskania dyplomu l'Etudes Supérieures Euro péennes.
W ramach studium dr A. Michalska uczestniczyła w ćwiczeniach i seminariach, a także wysłuchała wykładów prowadzonych zarówno przez profesorów fran cuskich jak i profesorów z innych krajów, w tym także z krajów socjalistycz nych. W ramach seminariów wygłosiła referaty poświęcone następującym tematom: „Koncepcja demokracji ekonomicznej według Karola Marksa", „Teoria społeczeń stwa przemysłowego i jej krytyka przez współczesną doktrynę marksistowską" i „Udział pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwami przemysłowymi we Włoszech."
Podczas pobytu we Francji dr A. Michalska zebrała materiały do przygotowy wanej na zamówienie INPPAN pracy o normalizacji technicznej, której część do tyczyć będzie zagadnień normalizacji w Europie zachodniej. Zapoznała się rów nież z organizacją i programem studiów prawniczych we Francji oraz pracą dydaktyczną na francuskich wydziałach prawa.
Doc. dr Zbigniew L e o ń s k i z Katedry Prawa Administracyjnego przebywał od 29 XI do 5 XII 1968 r. w Uniwersytecie w Halle. Swój tygodniowy pobyt po święcił na badania zagadnień nauki prawa administracyjnego w NRD. Zebrane tam materiały doc. dr Z. Leoński zamierza wykorzystać w publikacji oraz wy kładach na Studium Administracji UAM.
Mgr Jerzy M i k o s z, starszy asystent w Instytucie Nauk Politycznych, prze bywał od 16 III do 20 IV 1969 r. w Strasburgu we Francji, biorąc udział w sesji wiosennej prawa porównawczego. Sesja zorganizowana została przez Faculté Inter nationale pour l'Enseignement du Droit Comparé. W ramach sesji mgr J. Mikosz wysłuchał ponad stu godzin wykładów z różnych dziedzin prawa. Po złożeniu egzaminów końcowych uzyskał świadectwo ukończenia pierwszego kursu prawa porównawczego. Podczas pobytu we Francji zapoznał się z systemami prawnymi szeregu państw i nawiązał liczne kontakty naukowe.
W okresie od 14 do 26 IV 1969 r. przebywał w Jugosławii, w ramach umo wy zawartej między Uniwersytetami w Poznaniu i Belgradzie, kierownik Ka tedry Postępowania Cywilnego UAM prof, dr Edmund W e n g e r e k . Celem wy jazdu było zapoznanie ośrodków uniwersyteckich w Jugosławii z osiągnięciami nauki postępowania cywilnego w Polsce. Podczas pobytu prof. dr. E. Wengerek odwiedził Uniwersytety w Belgradzie, Sarajewie i Splicie, wygłaszając wykład poświęcony naczelnym zasadom i strukturze procesu cywilnego w Polsce. Poza dyskusjami na Wydziałach Prawa wspomnianych Uniwersytetów Profesor uczest niczył w spotkaniach z pracownikami nauki, na których wymieniano informacje dotyczące prawa postępowania cywilnego w Polsce i Jugosławii oraz organizacji i programów studiów prawniczych w obu krajach. Prof. dr E. Wengerek został również przyjęty przez Prezydenta Senatu Sądu Najwyższego w Belgradzie, z którym
omawiał zagadnienia organizacji sądownictwa w Polsce i Jugosławii oraz przez pracowników belgradzkiego Instytutu Prawa Porównawczego. Profesor dokonał wymiany publikacji z zakresu prawa postępowania cywilnego, przywożąc z Ju gosławii szereg prac tamtejszych specjalistów oraz przeprowadził rozmowy co do nawiązania kontaktów między pracownikami naukowymi i studentami obu krajów. W rezultacie tych rozmów prof, dr E. Wengerek przedłożył Dziekanowi Wydziału Prawa UAM wiele propozycji dotyczących wymiany z zainteresowanymi uniwer sytetami jugosłowiańskimi.
W ramach wymiany między Uniwersytetami w Poznaniu i Liège w okresie od 20 IV do 1 V 1969 r. przebywał w Liège kierownik Katedry Prawa Gospodar-czego prof, dr Józef G ó r s k i . Podczas pobytu Profesor wygłosił na tamtejszym Wydziale Prawa dwa wykłady na temat: „Organizacja prawna i funkcjonowanie przedsiębiorstw państwowych w Polsce", oraz „Formy oddziaływania państwa na życie gospodarcze w Polsce". Tekst pierwszego z tych wykładów został, na prośbę gospodarzy, przeznaczony do druku. Profesor wziął także udział w IV Kolokwium na temat fuzji wspólnot europejskich, odbywającym się pod hasłem „Od unii celnej do unii ekonomicznej". W Kolokwium uczestniczyli przedstawiciele krajów wchodzących w skład Wspólnego Rynku. Ponadto prof. dr. J. Górski uczestniczył w spotkaniu z młodzieżą akademicką, na którym omawiano projekt programu studiów specjalistycznych na Wydziale Prawa. Brał także udział w licznych dyskusjach z profesorami i asystentami tego Wydziału, podczas których omawiano zagadnienia związane z zasadami przeprowadzonej w Polsce nacjonalizacji pod stawowych gałęzi gospodarki narodowej, zakresem gospodarki prywatnej w Polsce, zasadami planowania gospodarczego oraz rolą spółdzielczości.
Dzięki gościnności gospodarzy prof, dr J. Górski odbył podróż po Belgii i zebrał materiały dotyczące funkcjonowania portów morskich w Antwerpii i Rot terdamie, interesując się w szczególności konteneryzacją przewozów morskich oraz techniką przeładunków towarów skonteneryzowanych.
Podczas całego pobytu Profesor spotykał się z bardzo serdecznym przyjęciem i dużym zainteresowaniem zagadnieniami prawa gospodarczego w Polsce, a jego wizyta stworzyła dobre warunki dla dalszego rozwoju kontaktów między obu uniwersytetami. Zapoznał się też z organizacją i programem nauczania na Wy dziale Prawa.
Prof. dr Józef G ó r s k i brał również udział (11-17 V 1969 r.) w konferencji naukowej w Bratysławie. Konferencja poświęcona była zagadnieniom kierowania gospodarką narodową. Dyskusja na konferencji koncentrowała się na problema tyce zmian ustawodawczych w związku z przeprowadzaną w ČSSR reformą go spodarki narodowej, a szczególnie na projekcie nowej ustawy o przedsiębiorstwach, reformie systemu bankowego oraz przekształcaniu komisji arbitrażowych w sądy gospodarcze. Prof. dr J. Górski ustosunkował się w dyskusji do wysuwanej na konferencji tezy pełnej samodzielności przedsiębiorstw oraz uchylenia zasady jedności własności państwowej.
Prof. dr Adam Ł o p a t k a , Kierownik Katedry Teorii Państwa i Prawa, uczestniczył w XIV Międzynarodowym Seminarium „Uniwersytet dzisiaj" w Du browniku (15 - 25 VIII 1969 r.)„ Uczestnicy seminarium dyskutowali nad dwoma zespołami zagadnień: sytuacją uniwersytetu we współczesnym społeczeństwie, oraz zarządzaniem uniwersytetem i orientacją zawodową w studiach uniwersyteckich. Profesor wygłosił referat pt. Les nécessités en matière de pratique et les modi-fications dans la structure des écoles supérieures en Pologne" opublikowany w zbiorze Univerzitet danas. Prof. A. Łopatka brał udział w obradach komisji, która przygotowywała projekt zaleceń do pierwszej grupy referatów oraz ko misji projektującej tematy seminarium na rok 1970.
W seminarium, którego organizatorem jest Zajednica Jugoslovenskih Uni-verziteta przy pomocy UNESCO, uczestniczyli przedstawiciele z 37 krajów a przed stawiono na nim 61 referatów
Prof. dr Adam Ł o p a t k a brał również udział w XV Kongresie Międzynaro dowego Stowarzyszenia Profesorów i Wykładowców Uniwersytetów. Kongres od bywał się w dniach 26 - 31 sierpnia 1969 r. w Herceg Novi w Jugosławii.
Stowarzyszenie ma charakter organizacji zawodowej, która stara się zacho wać postawę apolityczną a jego członkami, poza Jugosławią, nie jest żadne
z państw socjalistycznych. W toku obrad wygłoszono i przedyskutowano nastę pujące referaty: prof, dr W. Welling (Holandia) „Studia podyplomowe", prof, dr Lu Jougihn (USA) „Niezależność intelektualna profesora", prof, dr B. Pribiče-vič (Jugosławia) „Ruch studencki w świecie". Prof. dr A. Łopatka uczestniczył w dyskusji nad pierwszym referatem i wygłosił komunikat o studiach doktor skich i podyplomowych w PRL. Profesor poczynił spostrzeżenia co do działalności Stowarzyszenia, stwierdzając, że zależy mu na uzyskaniu współpracy z profeso rami z krajów socjalistycznych a także dokonał porównań organizacji i progra mów studiów podyplomowych oraz ruchu młodzieżowego w Polsce i innych kra jach.
W dniach od 21 do 27 września 1968 r. przebywała w Halle, w ramach bez dewizowej wymiany pracowników UAM, doc. dr Krystyna D a s z k i e w i c z z Katedry Prawa Karnego.
Doc. dr K. Daszkiewicz wygłosiła w Zrzeszeniu Niemieckich Prawników De mokratów odczyt na temat podstawowych założeń nowej polskiej kodyfikacji kar nej. Po odczycie odbyła się dyskusja. Wzięła również udział w konferencji zorga nizowanej w Sądzie Okręgowym na temat kompetencji, struktury i zakresu dzia łania sądów społecznych w NRD i Polsce, a także wygłosiła wykład dla studen tów! III r. na temat nowych konstrukcji przestępstw gospodarczych w polskim kodeksie karnym. Doc. dr K. Daszkiewicz wzięła ponadto udział w konferencji Instytutu Prawa Karnego poświęconej zagadnieniu zmian dokonanych w latach 1968 i 1969 w przepisach prawa karnego NRF związanych z problematyką prze dawnienia zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości.
Sławomira Wronkowska
PRZEWÓD HABILITACYJNY DRA KAZIMIERZA MARSZAŁA
W dniu 28 II 1969 r. odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Rady Wydziału Prawa UAM w Poznaniu poświęcone zakończeniu przewodu habilitacyjnego dra
Kazimierza Marszała, adiunkta Katedry Postępowania Karnego UAM.
Dr Kazimierz Marszał urodził się 18 VIII 1931 r. w miejscowości Studzieniec koło Chodzieży. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Chodzieży, uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Chodzieży, a następnie w Poznaniu. Studia na Wy dziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego rozpoczął w 1953 r. W 1957 r. ukończył studia uzyskując tytuł magistra prawa. W tym samym roku rozpoczyna aplikację sądową w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu, a w 1959 r. zdaje egzamin sędziowski. Od listopada 1959 r. do listopada 1961 r. wykonuje funkcję asesora w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu. W listopadzie 1961 r. otrzymuje no minację sędziowską, pełniąc obowiązki sędziego do lutego 1962 r. Od 1959 r. zostaje zatrudniony jako asystent w Katedrze Postępowania Karnego UAM. W 1964 r. uzyskuje stopień doktora nauk prawnych na podstawie pracy: Przeda wnienie wszczęcia postępowania karnego.
Dorobek naukowy dra K. Marszała obejmuje — poza rozprawą doktorską i rozprawą habilitacyjną — 22 pozycje, w tym 12 rozpraw i artykułów, 9 glos do orzeczeń Sądu Najwyższego i 1 recenzję. Szczególne zainteresowania naukowe dra K. Marszała koncentrują się wokół problematyki przedawnienia w prawie karnym, postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego, orzecznictwa karno--administracyjnego oraz środków odwoławczych.
Przewód habilitacyjny dr K. Marszała został wszczęty uchwałą Rady Wydziału Prawa UAM z dnia 12 XI 1968 r. na podstawie rozprawy: Zakaz reformationis in peius w polskim procesie karnym, Wyd. UAM — Prace Wydziału Prawa, nr 37.
Na recenzentów Rada Wydziału powołała: prof, dra Stefana Kalinowskiego (War szawa), prof, dra Mieczysława Siewierskiego (Łódź) i prof, dr Jana Habera (UAM). Powołana przez Radę Wydziału komisja do przeprowadzenia niektórych czynności związanych z przewodem habilitacyjnym na posiedzeniu w dniu 17 II 1!969 r. zapoznała się z recenzjami rozprawy habilitacyjnej oraz całokształtu dorobku na ukowego habilitanta i na tej podstawie wniosła o dopuszczenie dra K. Marszała do kolokwium habilitacyjnego. W dniu 28 II 1969 r. odbyło się pod przewodnictwem dziekana prof, dra Zbigniewa Radwańskiego posiedzenie Rady Wydziału, na którym przeprowadzono kolokwium.
W czasie kolokwium prof, dr S. Kalinowski poprosił habilitanta o odpowiedź na następujące pytania: 1) Jaki powinien być zakres zakazu reformationis in peius, czy powinien on być ograniczony do zakazu orzekania wyższej kary, czy też jego zakres powinien być szerszy? 2) Problematyka nieważności orzeczeń i jej związek z zakazem reformationis in peius.
Habilitant odpowiadając na powyższe pytania stwierdził: Odnośnie do py tania 1: W literaturze procesu karnego problem zakresu zakazu reformationis in peius jest rozstrzygany rozmaicie. Część doktryny uważa, że zakaz ten powinien być rozumiany najszerzej, jako zakaz pogorszenia sytuacji oskarżonego w proce sie. Stanowisko to nie znajduje dostatecznego oparcia w obowiązujących przepi sach k.p.k. Inni przedstawiciele doktryny uważają, że zakres zakazu został przez obowiązujące przepisy ograniczony do zakazu obostrzenia kary. Ten punkt wi dzenia, zdaniem habilitanta, znajduje oparcie w przepisach art. 388 § 3 i 4 oraz art. 393 k.p.k. Jeżeli chodzi o uregulowanie tego problemu w projekcie k.p.k. z 1968 r., to przyjęto w nim rozwiązanie niekonsekwentne. Odnośnie do pytania 2: W obe cnie obowiązującym systemie prawa karnego procesowego nieważność orzeczeń unormowana została w art. 13 i 377 k.p.k. Nieważność orzeczenia oznacza, że z punktu widzenia obowiązującego prawa nie wywiera ono żadnych skutków prawnych. Współcześnie w literaturze, jak i w orzecznictwie, zdecydowanie prze waża stanowisko, że zakaz reformationis in peius nie działa w ponownym postę
powaniu w razie stwierdzenia nieważności orzeczenia.
Z kolei prof, dr S. Kalinowski prosił habilitanta o ustosunkowanie się do problematyki wznowienia postępowania karnego na tle obowiązujących przepi sów i tendencji rozwojowych tej instytucji.
Habilitant odpowiadając na powyższe pytanie omówił dokładnie instytucję wznowienia według obowiązującego k.p.k., jak również przedstawił unormowanie
tej instytucji w projekcie nowego k.p.k.
Po udzieleniu odpowiedzi przez habilitanta na pytania prof, dra S. Kalinow skiego, z pytaniami do habilitanta zwrócił się prof, dr J. Haber, prosząc o wy jaśnienie dwóch następujących kwestii: 1) Różnic w zakresie faktów, jako pod stawy rewizyjnej i wznowienia postępowania karnego, 2. Teoretycznych podstaw zakazu reformationis in peius. Habilitant odpowiadając szczegółowo na powyższe pytania stwierdził m. in. co następuje: Ad pytanie 1) okoliczności faktyczne mogą stanowić w świetle obowiązujących przepisów podstawę rewizji oraz podstawę wznownienia postępowania karnego. Zasadnicza różnica pomiędzy tymi podsta wami sprowadza się do tego, że w myśl art. 371 pkt 3 k.p.k. podstawę rewizji mogą stanowić okoliczności faktyczne ujawnione w toku postępowania (znane sądowi w chwili wyrokowania), które zostały błędnie przez sąd ocenione, a w myśl przepisów o wznowieniu podstawę mogą stanowić tylko okoliczności nowe, które wyszły na jaw po wydaniu wyroku przez sąd i w chwili orzekania sądowi temu były nieznane. Ad pytanie 2 — teorii, które uzasadniały instytucję zakazu reformationis in peius w procesie karnym było kilka. Po omówieniu najważniej szych z nich habilitant stwierdził, że najistotniejszej podstawy dopatruje się we
względach psychologicznych. Instytucja zakazu ma oskarżonego zachęcić do za skarżenia błędnego jego zdaniem wyroku, przez zapewnienie, że wniesiony wy łącznie na jego korzyść środek odwoławczy nie wiąże się z ryzykiem pogorszenia sytuacji w zakresie kary.
Po zakończeniu kolokwium odbyła się dyskusja, w której głos zabierali prof, dr S. Kalinowski i prof, dr J. Haber. Dyskutanci zgodnie stwierdzili, że dr K. Marszał wykazał w czasie kolokwium głęboką znajomość problematyki procesu karnego, zaś rozprawa habilitacyjna oraz dotychczasowy dorobek naukowy habili tanta świadczą o jego dużej dojrzałości naukowej. W tajnym głosowaniu Rada Wydziału jednomyślnie podjęła uchwałę o pozytywnej ocenie kolokwium habili tacyjnego. W ponownym tajnym głosowaniu Rada Wydziału jednomyślnie nadała dr K. Marszałowi stopień naukowy doktora habilitowanego z zakresu postępo wania karnego.
Stanisław Stachowiak PRZEWÓD HABILITACYJNY DRA ANDRZEJA KWILECKIEGO
W dniu 21 I 1969 r. odbyło się XI nadzwyczajne posiedzenie Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego UAM w Poznaniu poświęcone zakończeniu przewodu habilitacyjnego dra Andrzeja Kwileckiego.
Dr Andrzej Kwilecki urodził się dnia 23 XI 1928 r. w Kwilczu, pow. między-chodzki, woj. poznańskie. Studia socjologiczne ukończył w Poznaniu w 1952 r. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał na UAM w dniu 27 I 1964 r. na podstawie rozprawy: Problem asymilacji mniejszości narodowych na Ziemiach Za chodnich na przykładzie grupy Łemków.
Dr A. Kwilecki jest pracownikiem Instytutu Zachodniego w Poznaniu od 1958 r. W 1967 r. powołany został przez Sekretarza Naukowego PAN na stano wisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego.
Na dorobek naukowy dra A. Kwileckiego składa się 5 książek (w tym 3 prace napisane wspólnie z doc. drem Z. Dulczewskim) oraz 34 artykuły w czasopismach naukowych. Do publikacji książkowych należą: 1) Rola społeczna nauczyciela na Ziemiach Zachodnich w świetle pamiętników nauczycieli-osadników, Poznań 1960; 2) Z życia osadników na Ziemiach Zachodnich, Warszawa 1961 (wspólnie z Z. Dul czewskim); 3) Społeczeństwo wielkopolskie w osadnictwie Ziem Zachodnich, Poznań 1962 (wspólnie z Z. Dulczewskim); 4) Pamiętniki osadników Ziem Zachodnich, Poznań 1963 (wspólnie z Z. Dulczewskim); 5) Idea zjednoczenia Europy, Poznań 1969. Artykuły dotyczą głównie trzech grup problemów: procesów społecznych na Ziemiach Zachodnich, mniejszości narodowych i Łemków oraz integracji za chodnioeuropejskiej.
Podstawę wszczęcia przewodu habilitacyjnego stanowiła praca pt. Idea zje dnoczenia Europy. Polityczno-socjologiczne aspekty integracji zachodnioeuropej skiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1969.
Posiedzeniu Rady Wydziału przewodniczył dziekan prof, dr A. Czubiński. Na wstępie Rada Wydziału zapoznała się z ocenami pracy habilitacyjnej i do robku naukowego dra A. Kwileckiego, przedstawionymi przez recenzentów: prof, dra J. Wiatra (PAN), prof, dra Wł. Markiewicza (UAM), doc. dra J. Krasuskiego (IZ) oraz doc. dra J. Ziółkowskiego (UAM). Recenzenci podkreślili m. in. nowa torstwo pracy, precyzję teoretyczną i przejrzystość konstrukcyjną, a także zwró cili uwagę na bogaty dotychczasowy dorobek dra Kwileckiego. Na zakończenie recenzenci postawili wniosek o przyjęcie pracy habilitacyjnej i dopuszczenie dra Kwileckiego do kolokwium habilitacyjnego.
nadesłane przez prof, dra J. Wiatra, dotyczące socjologicznej treści ideologii. W odpowiedzi swej zwrócił uwagę na różnorodność spotykanych definicji ideologii i uwypuklił następnie długą tradycję badania ideologii w socjologii marksistowskiej z charakterystycznym dla niej rozpatrywaniem ideologii na tle struktury spo łecznej. W odpowiedzi na sugestię prof. Markiewicza habilitant omówił także tezę R. Arona i in. o „końcu wieku ideologii".
Z kolei doc. dr J. Krasuski poprosił o przedstawienie stosunku stronnictw socjalistycznych i socjaldemokratycznych Europy Zachodniej do sprawy integracji zachodnioeuropejskiej ze szczególnym uwzględnieniem stanowiska SPD w związku z jej aktualną polityką wobec Europy wschodniej, po wejściu SPD do rządu NRF. W odpowiedzi dr Kwilecki omówił szeroko wpływ czynników sytuacji mię dzynarodowej i sytuacji wewnętrznej na politykę partii socjalistycznych i socjal demokratycznych w tej dziedzinie. Zatrzymując się dłużej przy SPD zwrócił uwagę na związek występujący między dawnymi koncepcjami Schumachera i in. przy wódców SPD z tzw. nową polityką wschodnią NRF oraz na odmienną rolę poli tyczną tych koncepcji w różnych sytuacjach historycznych.
Prof. dr Wł. Markiewicz, nawiązując do uwag habilitanta o koncepcji społe czeństwa przemysłowego, poprosił o zreferowanie tzw. teorii konwergencji z uwzglę dnieniem jej elementów zawartych w koncepcjach integracji europejskiej.
Dr Kwilecki omówił teorię konwergencji w jej różnych postaciach występu jących u autorów takich, jak W. Buckingham, R. Aron, J. Tinbergen i in. zwra cając uwagę na jej wielorakie aspekty teoretyczne i polityczne. W ideologii „euro pejskiej" elementy teorii konwergencji odgrywają doniosłą rolę, tak w poglądach
dotyczących Europy kapitalistycznej, jak i w poglądach odnoszących się do krajów socjalistycznych.
Doc. dr J. Ziółkowski zapytał habilitanta o rolę zagadnienia integracji w teorii i historii socjologii.
Dr Kwilecki zdefiniował integrację jako powstanie nowej całości z luźnych części lub ściślejsze związanie w jedną całość części słabo dotąd połączonych i zwrócił uwagę na wielość dziedzin, w których może następować integracja. Omówił też związek występujący między integracją społeczną, gospodarczą, naro dową, polityczną itp. Dłużej zatrzymał się przy doniosłej roli pojęcia integracji w teorii struktur społecznych i teorii systemów społecznych. W socjologii pol skiej zagadnienie integracji związało się szczególnie silnie z problematyką ruchów migracyjnych i z badaniami procesów społecznych na Ziemiach Zachodnich.
Prof. dr J. Pajewski zapytał o treść teorii wojny i pokoju R. Arona i o opinię o niej habilitanta.
Dr Kwilecki przedstawił treść tej teorii wyłożoną w dwóch pracach Arona i omówił ją w aspekcie naukowym i politycznym podkreślając wkład tej teorii do socjologii stosunków międzynarodowych.
Po wyczerpaniu pytań, dziekan otworzył dyskusję nad oceną kolokwium habilitacyjnego. W dyskusji wypowiedzieli się: prof, dr Wł. Markiewicz, doc. dr J. Ziółkowski, doc. dr J. Krasuski, prof, dr J. Pajewski oraz prof, dr W. Jakób-czyk. Zwrócili oni uwagę na zdolności teoretyczne habilitanta, jego wiedzę i doj rzałość. Prof. Jakóbczyk podkreślił ponadto umiejętności dydaktyczne habili tanta, rzadko spotykane w tym stopniu u pracowników instytutów naukowo-badawczych.
Następnie Rada Wydziału w dwukrotnym tajnym głosowaniu wypowiedziała się jednomyślnie za przyjęciem kolokwium habilitacyjnego dra A. Kwileckiego oraz za przyznaniem mu stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk huma nistycznych w zakresie socjologii.
PRODUKCJA I SPOŻYCIE W SYSTEMIE GOSPODARCZYM PRL W UJĘCIU CZASOWYM I PRZESTRZENNYM — PRZEDMIOTEM OBRAD VIII OGÓLNO
POLSKIEGO ZJAZDU KÓŁ NAUKOWYCH
W dniach od 5 - 8 V 1969 r. — po raz pierwszy w Poznaniu odbył się kolejny VIII Ogólnopolski Zjazd Studenckich Kół Naukowych Uczelni Ekonomicz nych pod honorowym protektoratem I Sekretarza KW PZPR w Poznaniu dra Kazimierza Barcikowskiego. Jego organizatorami było Zrzeszenie Studentów Pol-kich przy WSE w Poznaniu oraz Rada Kół Naukowych działająca przy uczelni. Na Zjazd nadesłano 58 referatów ze wszystkich prawie uczelni ekonomicznych w Polsce, przy czym do wygłoszenia zakwalifikowano — przede wszystkim ze względu na ograniczony czas obrad — 31 referatów. Reprezentowały one wszystkie prawie najważniejsze dyscypliny i kierunki nauk ekonomicznych. W trakcie obrad rozwinęła się szeroka, prowadzona z niezwykłym niejednokrotnie zacięciem pole micznym, dyskusja, czemu sprzyjało znacznie wcześniejsze rozesłanie powielonych referatów.
Poważna część opracowań stanowiła oryginalny dorobek kół naukowych, prowadzących badania terenowe w czasie wakacyjnych studenckich obozów na ukowych. Badania te skonfrontowane z dostępną literaturą krajową i zagraniczną budziły głębokie zainteresowanie nie tylko studentów, ale i pracowników na ukowych oraz jurorów przybyłych w liczbie 28 na Zjazd.
Dodatkową okazją dla porównania dorobku teoretycznego z praktyką życia gospodarczego stały się obrady plenarne prowadzone na sesji wyjazdowej w Śle sinie — w Zagłębiu Konińskim. Poprzedzone one zostały zwiedzaniem wszystkich najważniejszych obiektów przemysłowych i mieszkaniowych, jakie powstały w wy niku socjalistycznej industrializacji w tym rejonie. Na tym tle szczególnie przeko nywująco brzmiały wygłoszone referaty na temat społeczno-ekonomicznych skut ków uprzemysłowienia okręgów niegdyś gospodarczo zacofanych. Znalazły one również pełne uznanie wśród obecnych na obradach przedstawicieli władz miej scowych i kierowników życia gospodarczego.
Na swym końcowym posiedzeniu ogólnopolskie jury konkursowe uznało za najlepszy referat J. Ludańskiej i W. Dmochowskiego z WSE w Sopocie pt. „Skutki zamknięcia kanału Sueskiego dla żeglugi światowej i polskiej" przyznając mu I nagrodę. Dwie drugie nagrody otrzymali J. Słucki Z WSE w Poznaniu za re ferat pt. „Poziom usług spółdzielczości mieszkaniowej na tle potencjału ekono micznego użytkowników" oraz A. Ludwiczyński z SGPiS w Warszawie za opraco wanie pt. „Dostawy bezpośrednie w przebiegach towarowych". Pierwsze miejsce w punktacji zespołowej zajęła WSE w Poznaniu. Pięć spośród pierwszej dziesiątki najlepszych referatów zostało przygotowane przez studentów poznańskich.
Oprócz wysokiego poziomu naukowego i rzeczowej dyskusji na szczególną uwagę zasługuje nadto doprowadzona wręcz do perfekcji niezwykle sprawna orga nizacja Zjazdu, znajdująca swe odzwierciedlenie zarówno w przygotowaniu jak i prowadzeniu obrad, dbałości o zapewnienie maksymalnie wysokiego poziomu wa runków bytowych uczestników oraz w formie szeregu imprez, wśród których w pamięci pozostaną koncert wieczorny w Pałacu Działyńskich oraz przygotowany przez Konińskie Towarzystwo Regionalne występ dzieci szkół podstawowych ze Ślesina.
STEFAN ROZMARYN 1908 - 1969
W dniu 3 VI 1969 r. zmarł nagle w Warszawie prof, dr Stefan Rozmaryn, kie rownik Katedry Prawa Państwowego Uniwersytetu Warszawskiego, członek rze czywisty Polskiej Akademii Nauk, dyrektor generalny w Urzędzie Rady Ministrów, doktor honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych.
Prof. dr Stefan Rozmaryn pochodził ze Lwowa, gdzie urodził się 23 X 1908 r. i spędził lata młodości. Tam złożył maturę (1926) i uzyskał dyplom magistra praw na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza (1930)
i niedługo potem stopień doktora nauk prawnych (1932). Przez całe swe życie łączył z pracą na ukową działalność praktyczną. We Lwowie odbył aplikację adwokacką należąc w 1. 1935 - 1939 do palestry. Był następnie przez niespełna dwa lata (1939 - 1941) docentem i prodziekanem wydziału prawa Uniwersytetu Lwowskiego, którą to pracę przerwała inwazja hitlerowska. Prof. Rozmaryn opuścił Lwów i wstąpił do Armii Radzieckiej. W 1942 r. przeszedł znowu do pracy naukowej, najpierw jako docent, potem kierownik Katedry Teorii Prawa i Prawa Państwowego oraz dzie kan Instytutu Prawniczego w Świerdłowsku.
Wrócił do kraju w 1946 r. i z początkiem na stępnego roku został mianowany profesorem nad zwyczajnym prawa skarbowego na Uniwersyte cie Warszawskim, wkrótce potem (1948) profeso rem zwyczajnym prawa państwowego tegoż Uni
wersytetu, które to stanowisko piastował do końca życia. Zaraz po powrocie połączył też z pracą naukową praktyczną działalność zawodową na najwyższym szczeblu. Pracował najpierw w departamencie ustawodawczym Ministerstwa Sprawiedli wości w stopniu sędziego Sądu Apelacyjnego, potem jako dyrektor biura Komi tetu Ekonomicznego Rady Ministrów w utworzonym 1945 r. Centralnym Urzędzie Planowania (1948 - 1949), a po jego przekształceniu w Państwową Komisję Plano wania Gospodarczego (1949) jako jej dyrektor generalny. Od 1960 r. był dyrektorem generalnym w Prezydium Rady Ministrów, które w 1952 r. stało się dzisiejszym Urzędem Rady Ministrów. To stanowisko piastował aż do zgonu.
Poza wspomnianymi dwoma głównym stanowiskami — kierownika Katedry Prawa Państwowego Uniwersytetu Warszawskiego i dyrektora generalnego w Urzę dzie Rady Ministrów — powierzano Mu dalsze: od 1952 r. był członkiem-korespon-dentem Polskiej Akademi Nauk, od 1960 r. jej członkiem rzeczywistym, a w r a mach PAN piastował na przemian stanowisko przewodniczącego i wiceprzewodni czącego Komitetu Nauk Prawnych. Należał też do powołanej w 1951 r. komisji konstytucyjnej, przewodniczył komisji dla spraw postępowania administracyjnego i komisji dla uporządkowania ustawodawstwa administracyjnego, wchodził w skład prezydium Komisji kodyfikacyjnej.
Najbardziej trwały jest dorobek naukowy Profesora w postaci licznych publi kacji. Rozpoczął serię 150 publikacji już jako student wydziału prawa Uniwersy tetu Jana Kazimierza. Mija właśnie 40 lat od chwili, gdy wystąpił po raz pier wszy na łamach naukowego czasopisma. Ogłosił glosę na temat swobodnego
nia władz administracyjnych w lwowskim Przeglądzie Prawa i Administracji» Pierwsze jego prace dotyczyły głównie prawa pracy i prawa przemysłowego. Tu należy Jego praca doktorska pt. Zbiorowe układy pracy ogłoszona w 1933 r. w ra mach wydawnictw uniwersyteckich oraz dalszych 5 kilkudziesięciostronicowych studiów i szereg mniejszych artykułów, przede wszystkim zaś wielka praca habi litacyjna pt. Prawo podatkowe i prawo prywatne w świetle wykładni prawa, ogłoszona przez Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1939).
W okresie powojennym w tematyce Jego prac przeplatają się najpierw prawo gospodarcze, bankowe, finansowe i państwowe, doktryny polityczne, potem Jego dorobek dotyczy niemal wyłącznie prawa państwowego. Ogłosił wiele artykułów o aktualnych problemach, w znacznej mierze w językach obcych, którymi dosko nale władał, głównie francuskim (ogółem 26) oraz szereg książek o podstawowym znaczeniu, z których część była również przeznaczona dla zagranicy: najpierw pod ręcznik prawa państwowego w dwóch wydaniach (1949 i 1951 r.), potem pracę pt. Sejm i Rady Narodowe w językach francuskim, hiszpańskim i rosyjskim (1958), La Pologne w znanej serii „Comment ils sont gouvernés" (1963), wreszcie dwa ob szerne studia — Konstytucja jako ustawa zasadnicza PRL (1961) i Ustawa w PRL (1964). Następną większą pozycją miało być studium pt. Ratyfikacja i zatwierdzenie umów międzynarodowych w państwach socjalistycznej Europy. Wszystkie Jego prace wykazywały, że pochodzą spod pióra znakomitego prawnika. Cieszą się one szczególną powagą, gdyż były dziełem Profesora-współtwórcy socjalistycznych roz wiązań ustrojowych.
Nie tylko w swych pracach reprezentował profesor Rozmaryn socjalistyczną naukę polską za granicą. Był wiceprezydentem (1960 - 1962), potem prezydentem (1962-1964) Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauk Prawnych przy Unesco (trzy razy został wybrany na członka Międzynarodowego Komitetu Prawa Porównaw czego, który jest organem wspomnianego Stowarzyszenia), był od 1960 członkiem zwyczajnym Międzynarodowego Stowarzyszenia dla Nauczania Prawa Porównaw czego z siedzibą w Strasburgu.
Był doskonałym wykładowcą — mimo rozlicznych zajęć wykładał stale na Uniwersytecie Warszawskim — i wychował poważny zastęp młodych pracowników naukowych, był promotorem w 10 przewodach doktorskich, wykształcił 9 docentów. W Związku Radzieckim był członkiem zarządu obwodowego i przewodniczącym komisji kulturalno-oświatowej Związku Patriotów Polskich w Świerdłowsku, po powrocie do kraju wstąpił do PPR.
Polska Ludowa wielokrotnie odznaczała Profesora za wybitne osiągnięcia (państwowa nagroda naukowa II stopnia 1952, ordery Sztandaru Pracy I i II klasy, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Odrodzenia Polski), a Senat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza nadał mu uchwałą z 30 V 1965 r. godność doktora honoris causa (Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1965, przemówienie hono rowego doktora — Prawo i Życie 1965, nr 22).
Zasługi Profesora przypomnieli nad grobem w dniu 7 VI 1969 r. w otoczeniu Rodziny Zmarłego, wielkiego grona Jego przyjaciół i kolegów oraz licznie zebranej młodzieży — wiceprezes Rady Ministrów Piotr Jaroszewicz, dziekan wydziału pra wa Uniwersytetu Warszawskiego Leon Kurowski i docent Zdzisław Jarosz. Pro fesor Stefan Rozmaryn spoczął na Cmentarzu Komunalnym w Warszawie. Osiero cił żonę Zofię z którą zawarł związek małżeński w 1938 r. we Lwowie, ucze stniczkę powstania warszawskiego i syna Tomasza Grzegorza, studenta Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.
JAN GWALBERT KRĘGLEWSKI 1894 - 1969
Dnia 1 stycznia 1969 r. zmarł w Poznaniu J. G. Kręglewski, adwokat i b. za stępca profesora na Wydziale Prawa UAM. Urodzony 11 lipca 1894 r. w Wągrowcu jako syn drukarza i księgarza Teodora i Marii z Pruchniewskich. W 1913 r. ukoń czył gimnazjum humanistyczne w Wągrowcu a następnie studiował przez 4 seme stry prawo i ekonomię na uniwersytetach w Lipsku i Berlinie. W czasie studiów w Lipsku był członkiem tajnego stowarzyszenia „Zet" i „Koła Braterstwa Zetu". W listopadzie 1914 r. wcielony przymusowo do armii pruskiej, w czerwcu 1918 r. ciężko ranny pod Ypres. Po powrocie do zdrowia pracuje od 1919 r. w Komisa riacie Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu a od 15 lutego 1919 r. objął kierow nictwo biura warszawskiego NRL. W sierpniu tegoż roku zostaje szefem Biura Prezydialnego Ministra b. Dzielnicy Pruskiej, równocześnie kończy studia prawa na UP i na wiosnę 1920 r. po złożeniu egzaminu referendarskiego został miano wany aplikantem sądowym. W lipcu 1920 r. uzyskał na UP doktorat praw na podstawie pracy: Różnica między prawdziwym a nieprawdziwym uczestnictwem w sporze. W lutym 1(922 r. zdaje egzamin sędziowski i zostaje mianowany aseso rem a następnie kierownikiem Sądu Grodzkiego w Koronowie. W końcu tego roku zostaje "przeniesiony do Sądu Okręgowego w Poznaniu. Od maja 1923 r. prze szedł do adwokatury w Poznaniu. W latach 1932 - 36 był członkiem Rady Adwo kackiej w Poznaniu i jako dziekan Rady Przewodniczącym Komisji Egzaminacyj nej dla adwokatów.
W dniu 24 sierpnia 1939 r. zmobilizowany jako radca prawny DOK VIII w Toruniu brał udział w kampanii wrześniowej w oddziałach gen. Tokarzew-skiego. W grudniu 1939 r. wysiedlony z rodziną do guberni był czynny jako ad wokat w Warszawie. Od 1940 do 1944 r. był rzecznikiem dyscyplinarnym Okrę gowej Rady Adwokackiej w Warszawie oraz członkiem tajnej Komisji Kodyfika cyjnej. Po wojnie powrócił do Poznania i na wiosnę 1946 r. został wyznaczony — razem z adw. Hejmowskim — obrońcą z urzędu gauleitera Artura Greisera. Od czerwca 1945 do września 1948 r. był zastępcą profesora w Katedrze Procesu Cy wilnego UAM.
Przed wojną opracował projekt przepisów o przyjęciu i odrzuceniu spadku, o zbyciu praw do spadku oraz przepisów o wykonawcach testamentu; ogłosił w Czasopiśmie Adwokatów Polskich wiele artykułów, między innymi o uprawnie niach Sądu Najwyższego w przedmiocie przywrócenia terminów (1927), o upraw nieniach wydziałów izb adwokackich do zaskarżania decyzji Ministra Sprawiedli wości (1929), kult niekompetencji (1931) i wiele innych. W 1946 r. wydał w 2 tomach skrypt pt. Procedura cywilna oraz Uwagi nad dekretem z 25 1X 1945 za-wierającym prawo małżeńskie (uwzględnione w dużej mierze w projekcie k.c. z 1948 r.). W tym czasie również ogłosił Studia nad dekretem o majątkach opusz czonych i poniemieckich.
Od 1949 r. był członkiem Komisji Nauk Społecznych PTPN, od 1946 r. człon kiem Kuratorium Fundacji Sułkowskich w Rydzynie, przed wojną był członkiem Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego.
KAZIMIERA MAGOTT 1941 - 1969
W czwartek, dnia 28 sierpnia 1969 r. zmarła tragicznie w wypadku samocho dowym, młoda obiecująca pod względem naukowym doktorantka, magister eko nomii Kazimiera Magott, st. asystent Katedry Ekonomiki Handlu Wewnętrznego WSE w Poznaniu.
Niespodziana, wstrząsająca do głębi śmierć przerwała pasmo życia kogoś, kto wiedziony szcze rymi zamiłowaniami popartymi nieprzeciętnymi zdolnościami, zdobywał wszystko własną uporczy wą pracą. Kazimiera Magott, urodzona dnia 9 lu tego 1941 r. w Wieruszowie w Ziemi Wieluńskiej, w rodzinie robotniczej, uczęszczała do szkoły pod stawowej w mieście rodzinnym i do technikum ekonomicznego w Słupsku. Po złożeniu tamże, w 1958 r. egzaminu dojrzałości, odbyła w latach 1958 -1963 studia na Wydziale Ogólnoekonomicz-nym WSE w Poznaniu. Już jako studentka da wała dowody znacznej aktywności na polu nau kowym, osiągając pierwsze sukcesy. Jej indywi dualność zaznaczała się w pracy na seminarium oraz w akademickim kole naukowym. Praca m a gisterska Kazimiery Magott pt. Kredyt konsump cyjny w handlu detalicznym spotkała się z bardzo pochlebną oceną i została przedstawiona na od bytym w 1963 r. Ogólnopolskim Zjeździe Studenckich Kół Naukowych w So pocie.
Od września 1963 r. Kazimiera Magott została przyjęta na staż asystencki do Katedry Ekonomiki Handlu Wewnętrznego, z dniem 1 marca 1964 r. ustabilizo wała się w charakterze asystenta, a z dniem 1 września 1965 r. awansowała na starszego asystenta. W tym też czasie otwarto Jej przewód doktorski na Wy dziale Handlowo-Towaroznawczym WSE, przy czym funkcje promotora rozprawy na temat kosztów rynku mięsnego powierzono doc. dr J. Dietlowi. Kazimiera Ma gott podjęła rozległe studia nad stosunkami rynkowymi w branży żywca i prze tworów mięsnych. Prowadząc jednocześnie badania empiryczne o dużym zasięgu nad kosztami skupu i obrotu zwierzętami rzeźnymi, zdołała w ciągu kilku lat po sunąć wydatnie swą rozprawę. Można było się spodziewać, że w przyszłym roku przewód doktorski Kazimiery Magott będzie mógł być pomyślnie ukończony.
Zamiłowanie do pracy badawczej i rozległe oczytanie umożliwiły Kazimierze Magott głębokie opanowanie zarówno problematyki ogólnej ekonomiki handlu, jak i specjalistycznej — rynku produktów rolnych. Różne były pola Jej aktyw ności: zebrania naukowe Katedry; seminaria magisterskie, zawdzięczają dużo Jej inwencji i krytycznej refleksji, VIII Ogólnopolska Konferencja Sekcji Obrotu Rolniczego Komitetu Ekonomiki Rolnictwa PAN w 1968 r., na której wystąpiła z referatem naukowym oraz wiele innych.
Jak na młodego pracownika Katedry, Kazimiera Magott wykazała się poważ nym dorobkiem naukowym obejmującym kilkanaście publikacji; jest to przeważ nie owoc prowadzonych przez Nią pracochłonnych badań empirycznych. Na szcze gólną uwagę zasługuje ciekawy przyczynek Jej pióra na temat roli handlu w pro cesie rozwoju gospodarczego Polski Ludowej (Ruch Prawniczy, Ekonomiczny
i Socjologiczny 1964, nr 4), ogłoszony drukiem również w czasopismach francu skich i niemieckich. Jej dziełem jest także studium, w którym rozpatruje się związki zatrudnienia i wydajności pracy w handlu z ogólnymi procesami progre sji ekonomicznej (Wydawnictwo Związkowe CRZZ, Warszawa 1964). W 1966 r. opracowała rozdział „Handel" w monografii poświęconej rozwojowi gospodarcze mu m. Poznania w XX-leciu Polski Ludowej (Roczniki Ekonomiczne, t. XVII). Współautorem trzech wymienionych wyżej publikacji był doc. dr J. Dietl. W 19681 r. przygotowała Kazimiera Magott ostatnią z tych prac samodzielnie, w wersji poszerzonej czasowo i przedmiotowo, przeznaczonej do okolicznościo wego wydawnictwa zbiorowego — dziejów ćwierćwiecza Polski Ludowej. Rezul tatem wysiłku badawczego Kazimiery Magott skierowanego na analizę specjal nych zagadnień handlu detalicznego były dwie publikacje: jedna — oceniająca działalność przedsiębiorstwa obsługi sprzedaży ratalnej (Ruch Prawniczy Ekono miczny i Socjologiczny 1963, nr 3), druga — rozpatrująca w ujęciu krytycznym zjawisko płynności kadr w państwowym handlu detalicznym w Poznaniu (Ze szyty Naukowe WSE w Poznaniu 1966, nr 27). Wreszcie, rezultatem Jej zaintere sowań i badań ogniskujących się na problemach rozprawy doktorskiej było kilka artykułów, których przedmiotem były zagadnienia rynku i kosztów w branży żywca. Jeden z tych artykułów znalazł się na łamach Zeszytów Badań Rejonów Uprzemysławianych PAN.
Bogata osobowość Zmarłej wyrażała się nie tylko w pierwszych, rokujących jak najlepsze widoki krokach na polu natkowym, nie tylko w wykonywanych z zapałem zajęciach dydaktycznych. Kazimiera Magott była kochającą córką, troskliwą siostrą, życzliwą koleżanką, entuzjastką rozmiłowaną w przeróżnych przejawach życia społeczno-kulturalnego, pracownikiem Katedry, wnoszącym do zespołu wiele serca i pogody ducha.
Cześć Jej świetlanej pamięci!
