ANALIZA RACHUNKU SATELITARNEGO SPORTU W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

ISSN 2083-8611 Nr 316 · 2017

Artur Grabowski

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Ekonomii

Katedra Ekonomii

artur.grabowski@ue.katowice.pl

ANALIZA RACHUNKU SATELITARNEGO SPORTU W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

Streszczenie: Dynamiczny rozwój sportu na skutek komercjalizacji i profesjonalizacji spowodował wzrost znaczenia ekonomicznego dla gospodarek państw Unii Europej- skiej. W efekcie koniecznym stało się stworzenie nowych narzędzi analizy i pomiaru tego fenomenu. Z inicjatywy Komisji Europejskiej opracowano definicję sportu oraz metodologię sporządzania rachunku satelitarnego sportu. Do prac nad znaczeniem sportu przystąpiło kilka państw, wśród nich Polska. Ich wyniki były następujące. Łączny popyt na dobra i usługi sportu w Polsce wynosił 32,1 mld zł, co stanowiło 2,26% PKB w 2010 r.

Zatrudnienie w sporcie wynosiło 294,3 tys. osób, co stanowiło 2,09% ogółu zatrudnio- nych. Wartość dodana sportu wynosiła 23,1 mld zł.

Słowa kluczowe: metodyka, PKB, sport, Unia Europejska, zatrudnienie.

JEL Classification: J23, L83, O52.

Wprowadzenie

Od połowy lat 70. XX w. sport był obiektem zainteresowań instytucji Unii Europejskiej. W Deklaracji nicejskiej wskazano znaczenie i specyficzny charak- ter sportu. Postępująca jego profesjonalizacja i komercjalizacja, ale także zwięk- szenie świadomości społecznej co do zdrowego trybu życia, m.in. poprzez ak- tywność fizyczną, spowodowało, iż w poszczególnych państwach UE wzrastało znaczenie ekonomiczno-społeczne sportu. Jednocześnie w kolejnych latach w oficjalnych dokumentach UE wskazywano, iż przyczynił się on do wzrostu gospodarczego i poziomu zatrudnienia. Tym samym sport miał udział w realiza-

Analiza rachunku satelitarnego sportu w krajach… 95

cji strategii „Europa 2020”¹. Natomiast brakowało narzędzia badawczego, które pozwoliłoby na precyzyjny opis znaczenia sportu we wszystkich krajach człon- kowskich UE. Dotychczas Komisja Europejska w „Białej księdze na temat spor- tu” wykorzystywała wyniki badań z Austrii (Die makroökonomische Effekte des Sports in Europa), według których w 2004 r. sport (w szerszym znaczeniu) wy- tworzył 407 mld EUR wartości dodanej (tj. 3,7% PKB całej UE) i 15 mln miejsc pracy (tj. 5,4% w całej UE). Komisja Europejska stworzyła w 2006 r. Grupę Roboczą ds. Sportu i Ekonomii. Jej celem było stworzenie europejskiej metody pomiaru wpływu sportu na gospodarkę i doprowadzenie do powstania europej- skiego rachunku satelitarnego sportu (RSS). Czym jest rachunek satelitarny?

Otóż jest to narzędzie wykorzystywane do pomiaru wpływu sektora sportu na funkcjonowanie i rozwój danej gospodarki. Polega na dokonaniu wyodrębnienia z systemów rachunków narodowych pozycji związanych z działalnością sporto- wą i oszacowaniu ich wartości. Korzystając z tego narzędzia, można dokonać ustalenia udziału sektora sportu w PKB danego państwa oraz wpływu na zatrud- nienie. Natomiast w naszym kraju Ministerstwo Sportu i Turystyki podjęło w 2009 r. inicjatywę wykonania rachunku satelitarnego sportu, co miało dodat- kowy związek z Polską Prezydencją w UE i wskazaniem priorytetu sektorowego

„Polityka sportowa oparta na faktach ekonomicznych” [Liberda, 2010, s. 8].

Celem artykułu jest przedstawienie metodologii sporządzania rachunku sa- telitarnego sportu oraz wyników badań przeprowadzonych w wybranych krajach Unii Europejskiej.

1. Definicja wileńska sportu

Podczas prezydencji austriackiej odbywały się regularne posiedzenia Grupy Roboczej ds. Sportu i Ekonomii. W trakcie jednego z nich w październiku 2007 r.

przyjęto definicję sportu, zwaną dalej definicją wileńską. Definicja obejmowała trzy ujęcia: 1) statystyczne, 2) wąskie, 3) szerokie.

Definicja statystyczna odnosiła się do klasyfikacji NACE (Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne/

Statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczych w Unii Europejskiej) 92.6. – działalność sportowa oraz do grupy Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 92.6 – obejmującej działalność związaną ze sportem. W szczególności dotyczyła

1 Komunikat Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Rozwijanie europejskiego wymiaru sportu, KOM (2011), 12 wersja ostateczna, Bruksela 18 stycznia 2011 r., s. 9.

prowadzenia działalności w ramach infrastruktury sportowej (stadionów i innych obiektów sportowych, np. hal, lodowisk), a także usług związanych z organiza- cją i promowaniem imprez sportowych.

Wąska definicja sportu obejmowała sektory gospodarcze, które produkują to- wary i dostarczają usługi niezbędne do uprawiania sportu. Tymczasem szeroka defi- nicja sportu traktowała o wszystkich istotnych gałęziach przemysłu i rodzajach dzia- łalności (bezpośrednio lub pośrednio) związanych ze sportem, dla których stanowi on znaczący wkład w ich funkcjonowaniu, np. transmisje telewizyjne.

Opracowanie definicji sportu stanowiło podstawę w procesie konstruowania rachunku satelitarnego sportu.

2. Metodyka tworzenia rachunku satelitarnego sportu w Polsce

Obliczenia rachunku satelitarnego w Polsce były prowadzone przy wyko- rzystaniu szerokiej definicji sportu. W trakcie prac nad sporządzeniem RSS ko- rzystano z następującego źródła danych: Systemu Rachunków Narodowych (SRN), tj. produkcji, tworzenia dochodów i wykorzystywania dochodów do dyspozycji. Przy opracowaniu RSS użyto roboczych tablic podaży oraz wyko- rzystania z 2006 r.². Obejmowały one układ składający się z 465 grup bilanso- wych produktów i 58 rodzajów działalności. Każdy z rodzajów produktów, za- kwalifikowany jako sportowy, przypisano do grupy bilansowej oraz konkretnej sfery działalności (według działów PKD) w tablicach podaży (ukazują kompo- zycję produktową każdej działalności, wyrażoną w cenach bazowych, stanowią- cą sumę podaży krajowych produktów sportowych w i-tej grupie bilansowej oraz importu produktów sportowych w i-tej grupie bilansowej) i wykorzystania (obejmowały dane o zużyciu produktów krajowych i importowanych, sporzą- dzane w cenach nabywcy). Następnie został ustalony popyt finalny i pośredni na produkty sportowe. W przypadku tego pierwszego dla poszczególnych grup produktów wg PKWiU uwzględniono: popyt finalny (gospodarstw domowych, instytucji rządowych i samorządowych, instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych), nakłady brutto na środki trwałe, przyrost rzeczowych środków obrotowych i eksport. Popyt pośredni stanowił zużycie grupy 92.6. i organizacji sportowych z działu 91 (91.2)³.

2 Jak wskazują autorzy polskiego RSS, przy jego tworzeniu wykorzystywano dane dotyczące wcze- śniejszych okresów, co miało związek z cyklem tworzenia szczegółowych rachunków narodowych w statystyce publicznej, które to powinny być uzgodnione wszystkie rachunki satelitarne.

3 Rachunek satelitarny sportu dla Polski, Instytut Statystyki Publicznej im. Jerzego Spławy- Neymana, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2010, s. 16-27, 75. Study on the Contribution

Analiza rachunku satelitarnego sportu w krajach… 97

Proces tworzenia rachunku satelitarnego składał się z kilku etapów:

1. Zgodnie z definicją wileńską określono produkty sportowe, a także działalno- ści według PKD 2004 związanych ze sportem. Sporządzono listę produktów – 61 rodzajów grup produktów, przypisanych określonym kodom klasyfikacyj- nym. Następnie określono podaż krajową oraz import produktów uznanych potencjalnie za sportowe. Równocześnie dokonywano oszacowania popytu finalnego i pośredniego na wskazane produkty sportowe. W efekcie określo- na wielkość PKB „sportu” w cenach nabywcy:

( )

∑ ^{+ + + + Δ + −}

=

i

S i S i S i S i S i S i S i

S PCE G NP J Q E I

PKB gdzie:

S

PCEi S

Gi S

NPi S

Ji S

Qi

Δ

S

Ei S

Ii

− wartość spożycia przez gospodarstwa domowe produktów spor- towych rodzaju i,

− wartość spożycia przez instytucje rządowe i samorządowe pro- duktów sportowych rodzaju i,

− wartość spożycia przez instytucje non profit produktów sporto- wych rodzaju i,

− wielkość popytu inwestycyjnego wszystkich sektorów instytucjo- nalnych na produkty sportowe rodzaju i,

− zmiana stanu zapasów produktów sportowych rodzaju i,

− wielkość eksportu produktów sportowych rodzaju i,

− wielkość importu produktów sportowych rodzaju i.

2. Następnie ustalono, jaka część produkcji globalnej (podaży) 61 grup produk- tów stanowiła wartość produktów sportowych zużywanych pośrednio lub fi- nalnie na cele stricte sportowe. Po wtóre ustalono, jaki udział w produkcji tychże produktów posiadały poszczególne rodzaje działalności. Poddano ana- lizie udział popytu krajowego (pośredniego i finalnego) na wyróżnione pro- dukty sportowe w podaży krajowej tych produktów. Następnie oszacowano bezpośrednią sportową wartość dodaną⁴.

3. Określenia liczby pracujących i bezpośrednio zaangażowanych w proces produkcji produktów sportowych.

Na podstawie przeprowadzonych badań uzyskuje się informacje dotyczące:

PKB „sportu”, wartości dodanej sportu i zatrudnienia w sporcie.

of Sport to Economic Growth and Employment in the EU. Final Report, SportsEconAustria (SpEA, Project Leader), November 2012, s. 10.

4 Wartość dodana sportu nie była równa PKB sportu, gdyż odnosiła się jedynie do dochodów powstałych z wytworzenia produktów sportowych i nie odnosiła się do części dochodów two- rzonych w innych rodzajach działalności, które były konieczne do wytworzenia produkcji spor- towej pokrywającej zużycie finalne produktów sportowych.

3

w k d

p R 2 s n p

R Ź

w p w 2 R

w l w B

3. W

wyn korz dars

prze Reg 200 stw na d pom

Rys Źród

w 2 prze w P 201 RSS

w W lizo w p Bry 0 2

Wy

N niki

zys stw N e, C gula 08, 2

a w dos międ

s. 1.

dło: O

PK 2008

ekra PKB 5, s S z

W Wie owa pols ytyjc

0 0,5 1 1,5 2 2,5

ynik

Na p

i ba stan w do Nato Cze arni 201 wyk

tęp dzy

PK Opra

KB 8 r.

acza B P

s. 1 200 W 20 lkie anyc skim

czy

ki b

pods adań nie P omo omia

echa ie R 10 r

ona noś y Po

KB s cowa

sp do ało Pols 12;

08 r 006 ej B ch m s yków

bad

staw

ń d PKB owy

ast ach RSS r.) i ały ść d olsk

spor anie

port 2,2 pró ki b Lib r. dla 6 r. w Bryt

lata spor

w w 20

dań

wie doty B n ych RS h, H

S wy W dot dany ką i

rtu w wła

tu w 26 % óg 2

był berd a N wys tani ach rcie w 20 006

ń na

RS yczy na c zw S w Hola

yko Wielk tych ych Wi

w la sne n

w n

% w 2%

na da, T Niem

stęp ii a h ró e w

008

ad

SS o

yły cele wiąz wyk and ony kiej hcz h sta

ielk

atach na po

nasz w 20

(od awet

Tom miec

pow w óżn wyni 8 r.,

zna

okr

nas e sp

any kony dii, ywan

Br as j atys ką B

h 20 odsta

zym 010 dpo t w mas c, ud wały Pol nice

iósł czy

acz

eślo stęp ortu ych

ywa Nie ne j ryta jedn styc Bryt

006 awie

m k 0 r..

owie wyżs

szew dzia y zn lsce te ł 2, yli 2

zen

ono pują u, 2 ze any emc jest anii nok czn tani

6-20 e: Lib

kraju Na edn szy wicz

ał sp nacz e – e u

12%

2,2 2008

niem

o wk ący 2) z spo y je

czec t w (w krot ych ią, u

10 w berda

u w atom nio 2 od z, T por zne odp uleg

%, 2%.

8

m s

kład ch zatru

orte st w ch,

Au w 20 tnie h zd uwz

w P a, To

wzró mias 2,3%

bry Tręb rtu w e ró

pow gły

zbl Ty

por

d sp wie udn em, w 8 Po ustri 006, e rac decy zglę

Polsc omas

ósł st w

%, ytyj bska w w żni wied

zm liżaj ymc

rtu

por elko nien 4)

pań olsc

ii (w , 20 chu ydo ędn

ce i szew

z w W

2,1 jski a, 2 wytw

ce p dnio mnie

jąc czas 2

u w

rtu w

ości nia w

war ństw ce,

w 2 008 unek

owa niają

Wi wicz,

1,96 Wielk

%, iego 2015 worz pom o 2 ejsz się sem 201

Po

w g

i m w s rtoś wac Szw 200

, 20 k sa ano ąc l

ielk Świ

6%

kiej 2,4 o o 5, s

zen międ

,4%

zeni ę do m w

0

olsc

gosp makr spor ści ch e waj

5 i 010 ateli się lata

kiej B ecze

% w j Br 4%) 0,1 s. 5]

niu P dzy

% i iu

o w 20

ce i

pod roek

rcie dod euro car

20 0, 2 itar ę na 20

Bry ewsk

w 20 ryta ). W 13 p ]. D PKB y za

1,5 i o wart 10 r

i W

dark kon e, 3 dan ope ii i 13 r 012 rny a an 06,

ytani ka, Tr

006 anii W 2 pun Dla

B w atru

4%

odse tośc r. z

Po Wi

Wiel

kę P nom ) w ej s ejsk i W r.), 2 r.) spo naliz 20

ii. D rębsk

r., PK 2008 nktu

por wyni udni

%. W etek ci o atru olska ielk

lkie

Pols micz wyda

spor kich Wielk

Po ). P ortu zę p 008

Dan ka [2

po KB

8 r.

u % rów iósł ieni W ko

k z osią udn a ka B

ej B

ski.

znyc atkó rtu.

h: A kiej lsce Pozo u. Z

por i 20

e w 2015

oprz spo

ud

% [D wnan ł 3,3 iem

olej zatru ągni nien Bryta

Bry

Uz ch:

ów

Aust j B e (w osta Ze w ówn 010

w uję , s. 5

zez ortu dział Dep

nia 3%.

m w jny udn ięte nie z ania

ytan

zysk

1) go

trii, Bryt

w 2 ałe p wzg

naw 0.

ęciu 5].

2,2 zaw ł sp partm

we .

spo ych

nion ej p

zwi a

nii

kan wy spo

Cy tani

006 pań ględ

wcz

u %

23%

wsz port men edłu

orci ana nyc prze iąza ne

y- o-

y- i.

6, ń- du

zą

% ze

tu nt ug

ie a- ch ez

a-

Analiza rachunku satelitarnego sportu w krajach… 99

ne ze sportem w Wielkiej Brytanii wynosiło 2,3%, a w Polsce było na poziomie 2,09%. Dla porównania według RSS dla Niemiec z 2008 r. udział w zatrudnieniu wynosił aż 4,4% [Liberda, Tomaszewicz, Trębska, 2015, s. 5].

Zarówno wzrost PKB, jak i zatrudnienia w sporcie miał bezpośredni zwią- zek z przygotowaniami do organizacji przez Wielką Brytanię w 2012 r. dwóch imprez sportowych o skali globalnej, tj. Letnich Igrzysk Olimpijskich oraz Let- nich Igrzysk Paraolimpijskich w Londynie.

W dalszej części zostaną przedstawione wyniki badań dla Polski według ra- portów sporządzonych przez Główny Urząd Statystyczny (w szczególności RSS opublikowanego w grudniu 2015 r., dotyczącego 2010 r.).

W 2006 r. wartość całkowitego popytu na dobra i usługi sportu wyniosła 20,7 mld zł (w cenach nabywców), co stanowiło 1,96% PKB Polski. Największy udział posiadały usługi: związane ze sportem 30,42% (6,306 mld zł), rekreacyj- ne pozostałe oraz związane z poprawą kondycji fizycznej 18,48% (3,831 mld zł), turystyczne 7,59% (1,574 mld zł), szkolnictwa średniego 6,91% (1,433 mld zł), podstawowego 6,79% (1,406 mld zł), a także budowa obiektów inżynieryjnych oraz roboty specjalistyczne na cele sportu 6,56% (1,359 mld zł).

W 2008 r. wartość całkowitego popytu na dobra i usługi sportu wyniosła 31,2 mld zł, co stanowiło 2,23% PKB Polski. Największy udział posiadały usłu- gi związane: ze sportem 26,74% (8,352 mld zł), z grami losowymi 15,7%

(4,905 mld zł), a także usługi edukacyjne szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, szkół policealnych, usług szkół wyższych 13,58%

(4,243 mld zł), pozostałe obiekty inżynierii lądowej – obiekty sportowe i rekre- acyjne 10,46% (3,268 mld zł).

W 2010 r. wartość całkowitego popytu na dobra i usługi sportu wyniosła 32,1 mld zł, co stanowiło 2,26% PKB Polski. Największy udział posiadały usłu- gi związane ze sportem 21,87% (7,022 mld zł), pozostałe obiekty inżynieryj- ne/roboty budowlane 15,87% (5,097 mld zł), usługi związane z grami losowymi 14,02% (4,503 mld zł), a także usługi szkół podstawowych, usługi gimnazjów, liceów, usługi szkół wyższych 13,76% (4,417 mld zł), usługi związane z popra- wą kondycji fizycznej 10,49% (3,367 mld zł), usługi organizatorów turystyki 5,27% (1,693 mld zł).

Struktura wartości dodanej sportu według sekcji PKD w latach objętych anali- zami była jednakowa. Dominowały: usługi związane z edukacją, działalność zwią- zana z kulturą, rozrywką i rekreacją, przetwórstwo przemysłowe i budownictwo.

W 2010 r. edukacja miała 22,8% udziału w wartości dodanej, na kolejnych miej- scach znajdowały się działalności związane z kulturą, rozrywką i rekreacją (13,6%) oraz przetwórstwo przemysłowe (12,6%) i budownictwo (11%). Łączna wartość dodana związana z produkcją sportową wyniosła 23,1 mld zł w 2010 r.

R Ź

d w z f s n W s i

w k s p s n r W ł Rys Źród

duk w 2 z 7, fina sam nak W 2 spo inst

w o kacj spo prac szym nion rą, W 2 łaln

s. 2.

dło: O s

W kty

200 ,2%

alny morz kow

201 dar tytu W ogól ji – łecz cują m k nyc

roz 201 nośc 0 5 10 15 20 25 30

Po Da Opra

s. 35

W la spo 6 r

% (2 ym

ząd we (r

10 r rstw ucje W 20

lnej – 7

zne ący kraj ch).

zryw 10 r

cią z opyt

ane acow 5-37]

atach orto r. do 2006 z 1 ow róż r. 72 wa d e nie 006 j lic 9,5 ej i ych

ju, a W wką r. na

zwi t fin

wy anie ].

h 2 owe o 7 6) d

5,8 ego żnic

2,8%

dom eko 6 r.

czb ty ind wz aby 20 ą i r

atom iąza

20 naln yrażo

wła

2006 e st 72,8 do 8%

o i i ca w

%, mow ome

lic ie z s. o dyw zros y sp 08 rekr mia aną 06

ny n ono asne n

6, 2 ano 8%

15, (20 inst wyn łąc we 1 ercy

zba zatr osó widu sła d paść

r. n reac ast d ą z k

a pr o w m

na p

200 owił

w 8%

006) tytu nosi czne

17,3 yjne a pr rudn

b o ualn do ć o najw

cją dom kult

rodu mld podst

8 i ło

20

% (2 ) do ucji iła z e w 38 m e 2,

racu nion oraz

nej 297 3 ty więc

− min turą

ukty d zło tawie

20 spo 10

010 o 11 nie zale wyda mld 147 ując nyc z w – 7,3 ys.

cej 85 now

ą, ro 20

y sp otyc e: Li

10 n ożyc

r. T 0). N 1,4%

eko edw atki d zł 7 m cych ch w w po 73 tys w 2 osó 410 wała

ozry 008

porto ch

berd

najw cie, Tym

Na

% ( me wie i na ł, se ld z h n w P ozo tys s. (2 201 ób p

0 (2 ed ywk

owe da [2

wię , je mcz zna (201 ercy

3 m a te ekto zł).

na r Pols osta s. o 2,12 0 r.

prac 28,8 duka ką i

e w 010,

ększ dna zase acz 10) yjny

mln en c or r

rzec sce) łej osób

2%

. (2 cow 8%

acja i rek

Pol , s. 7

zy u ak i em zeni . W ych n zł cel rząd

cz s ), na

dzi b. W

ud 2,09 wało

) i a − krea

2 sce 75-77

udz ich wz iu tr W 20 na ł na wy dow

spor ajw iała W dzia 9% u

o w edu 73 acją

010 w l 7], L

ział ud zras raci 008 cel a ko

nos wy i

rtu więk alno kol ał w

udz w dz uka 73 ą 58 0

latac Liberd

w dzia tał ił u r. w le s orzy siły sam

wy ksza ości lejn w og

ział ziała acją 31 o

8 37 ch 2 da [2

pop ał z

udz udzi

wyd spor

yść 25 mor

yno a gr i us nych góle w alno ą − osób

73 o 2006 2013

pyc mn ział iał e datk rtow sek 5,4

rzą

siła rupa sług h la e za ogó ości 77 b (2 osó

6-20 3, s. 3

ie f niejs ł ak eks ki s we b

kto mld ądow

a 22 a pr gow atac atru ólne i zw

06 25,2 ób (

spo aku eksp

010 37-4

fina szał kum

por sekt był ra p d zł wy

25,5 raco wej,

ch ( udn

ej li wiąz 5 o 2%) 19,9 ożyc umu port

0.

40], L

alny ł si mula

rtu tora ły p pub ł (w 5,8

5 ty owa ko (20 nion iczb zan osób

), p 9%

cie ulacj

t

Liber

ym ię o

acji w p a rz praw

blic w ty 877

ys.

ała omu

08) nych bie nej z

b (2 prze

%).

ja br

rda [

na od 7

i br pop ądo wie zne ym:

ml

(1,5 w una ) lic h w

zat z ku 25,9 ed d rutt

[201

pro 77%

rutt pyci owo jed ego) go d z

54%

edu alnej czb w na trud ultu 9%) dzia to

5,

o-

% to ie o- d- ).

o- ł,

% u-

j, ba a- d- u- ).

a-

Analiza rachunku satelitarnego sportu w krajach… 101

Podsumowanie

Znaczenie ekonomiczno-społeczne sportu w krajach Unii Europejskiej i na świecie spowodowało konieczność powstania nowych narzędzi badawczych do jego opisu. Na obszarze UE rozpoczęto prace nad definicją sportu, jak i pomiaru jego znaczenia. W efekcie podczas prezydencji austriackiej opracowano jednoli- tą definicję sportu składającą się z trzech ujęć: statystycznego, wąskiego i szero- kiego. Oprócz tego stworzono dokument metodologiczny dotyczący sporządza- nia rachunku satelitarnego sportu. Polska należała do grupy państw, które sporządziły już trzykrotnie RSS. Na podstawie danych z 2010 r. określono dla naszego kraju:

− łączny popyt na dobra i usługi sportu wynosił 32,1 mld zł, co stanowiło 2,26% PKB (wzrost w porównaniu z 2006 r. o 0,3%),

− zatrudnienie w sporcie wynosiło 294,3 tys. osób, co stanowiło 2,09% ogółu zatrudnionych (wzrost w porównaniu z 2006 r. o 0,55%),

− wartość dodaną związana z produkcją sportową wynosiła 23,1 mld zł (w 2006 r. było to tylko 11,6 mld zł).

Ministerstwo Sportu i Turystyki w lutym 2017 r. wystąpiło z zapytaniem ofertowym na sporządzenie kolejnych RSS za 2012 i 2014 r. Pozostałe państwa UE wykonują RSS regularnie (Austria, Wielka Brytania) oraz nieregularnie (Cypr, Czechy, Holandia, Niemcy). Osobną grupę stanowią te państwa człon- kowskie, które dotychczas nie sporządziły żadnego RSS, co niestety utrudnia prowadzenie dalszych badań porównawczych. Z tego też powodu nie jest moż- liwe szczegółowe określenie ekonomicznego znaczenia sportu dla gospodarek wszystkich państw UE.

Literatura

Department for Culture, Media & Sport (2015), UK Sport Satellite Account, 2011 and 2012, Sheffield Hallam University, Sport Industry Research Centre.

Komunikat Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Rozwijanie europej- skiego wymiaru sportu, KOM (2011), 12 wersja ostateczna, 18 stycznia, Bruksela.

Liberda B., Tomaszewicz Ł., Świeczewska I., Strawiński P., Kulczycka J. (2010), Ra- chunek Satelitarny Sportu dla Polski za 2006 rok, Instytut Statystyki Publicznej, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.

Liberda B., Tomaszewicz Ł., Świeczewska I., Trębska J. (2013), Rachunek Satelitarny Sportu dla Polski za 2008 rok, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Warszawa.

Liberda B., Tomaszewicz Ł., Świeczewska I., Trębska J. (2015), Rachunek Satelitarny Sportu dla Polski za 2010 rok, Ministerstwo Sportu i Turystyki Warszawa.

SportsEconAustria (2012), Study on the Contribution of Sport to Economic Growth and Employment in the EU. Final Report.

ANALYSIS OF SPORT SATELLITE ACCOUNTS IN EUROPEAN UNION Summary: The dynamic development of the sport caused by commercialization and professionalization has led to its increased importance for economies of the countries of the European Union. For more accurate description and analysis of this phenomenon it became necessary to create a new measurement tools. On the initiative of the European Commis- sion the definition of sport was developed. A group of Austrian researchers has developed a methodology for the preparation of a Sport Satellite Account. To work on the importance of the sport several countries joined, also Poland. The results were as follows. Total de- mand for goods and services of sports in Poland amounted to 32.1 bln PLN, which ac- counted for 2.26 % of GDP (2010). Employment in sport amounted to 294.3 thousand people, which accounted for 2.09 % of total employment in Poland. The added value of sport in Poland was 23.1 bln PLN.

Keywords: methodology, GDP, sport, European Union, employment.