G
órnośląskies
tudias
ocjoloGiczne seria nowa2018, TOM 9, zeszyt 1
pod redakcją
Adama Bartoszka
i Sławomiry Kamińskiej-Berezowskiej
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2018
Redaktor naczelny: Wojciech Świątkiewicz
Rada Naukowa: Dieter Bingen, Krzysztof Frysztacki, Grzegorz Gorzelak, Bohdan Jałowiecki, Kazimierz Krzysztofek, Joanna Kurczewska, Michał Lis, Peter Ondrejkovič, Andrzej Sadowski, Andrzej Sakson, Janusz Słodczyk, Paweł Starosta, Józef Styk, Marek Ziółkowski, Rudolf Žáček
Lista Recenzentów: Anna Barska, Małgorzata Dymnicka, Ewa Jurczyńska ‑McCluskey, Zdzisław Krasnodębski, Zbigniew Kurcz, Anna Kwak, Irena Machaj, Andrzej Majer, Janusz Mariański, Marian Niezgoda, Adam Rosół, Krystyna Slany, Renata Suchocka, Maria Szmeja, Anna Śliz, Danuta Walczak ‑Duraj, Wielisława Warzywoda ‑Kruszyńska Rada Redakcyjna: Adam Bartoszek, Ewa Budzyńska, Marek Dziewierski,
Krystyna Faliszek, Leszek A. Gruszczyński, Sławomira Kamińska‑
‑Berezowska, Krzysztof Łęcki, Rafał Muster, Tomasz Nawrocki, Andrzej Niesporek, Robert Pyka, Piotr Skudrzyk, Małgorzata Suchacka, Urszula Swadźba, Marek S. Szczepański, Jacek Wódz, Kazimiera Wódz, Piotr Wróblewski, Zbigniew Zagała
Redaktor statystyczny: Małgorzata Tyrybon Sekretarz Redakcji: Justyna Kijonka
gss.redakcja@us.edu.pl Adres Redakcji: Instytut Socjologii
Uniwersytet Śląski w Katowicach ul. Bankowa 11
40 ‑007 Katowice tel. +48 32 359 1889 fax +48 32 359 2130
Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej:
Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com
3
Spis treści
Spis treści
Adam Bartoszek, Sławomira Kamińska ‑Berezowska: Wstęp — kim jest socjolog dziś? Wyz‑
wania zawodowe socjologów w refleksji badaczy, studentów i praktyków
Problemy etyczne kształcenia i rozwoju socjologii
Danuta Walczak ‑Duraj: Miejsce kompetencji humanistycznych i dyspozycji etycznych w treściach kształcenia polskich socjologów
Felicjan Bylok: Wyzwania, z jakimi mierzy się socjolog w badaniach konsumpcji Problemy kariery i rozwoju zawodowego
w opiniach absolwentów socjologii
Justyna Sarnowska, Izabela Grabowska: Młodzi dorośli łączący studia z pracą. Studium przypadku absolwentów socjologii i kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS
Katarzyna Dojwa ‑Turczyńska: Zainteresowania, kariera zawodowa czy …? Motywy wyboru kierunku studiów studentów Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wroc‑
ławskiego
Olga Tytko: Kierunki rozwoju zawodowego absolwentów socjologii oraz szanse socjo‑
logów na rynku pracy — studium badawcze
Dominika Polkowska: Socjolog — prekariusz? O tożsamości zawodowej absolwentów socjologii
7
19 32
47
63 85 96
Socjolodzy w obszarze rynku pracy i zarządzania personelem
Adam Mrozowicki: Socjologiczne analizy stosunków przemysłowych w Polsce: kierunki badań i role zawodowe socjologów w warunkach transformacji systemowej po 1989 roku
Ewa Giermanowska: Socjologia pracy jako nauka stosowana, zaangażowana, publiczna:
rozwój i dylematy subdyscypliny
Rafał Muster: Sytuacja absolwentów socjologii na rynku pracy w badaniach pub‑
licznych służb zatrudnienia a analiza ich losów zawodowych. Zarys problemu w województwie śląskim
Monika Żak: Socjolog na rynku pracy. Analiza sytuacji zawodowej osób z wykształ‑
ceniem socjologicznym
Łukasz Trembaczowski: Elastyczna organizacja pracy w ocenie pracodawców
Jacek Korski: Socjolog w przedsiębiorstwie, czyli między Clausewitzem a Conleyem
Kapitał kulturowy socjologów a ich tożsamość
Karina Erenkfeit, Antonina Doroszewska: Tożsamość socjologów medycyny — próba analizy i wyzwania na przyszłość
Piotr Czakon: Kapitał społeczno ‑kulturowy studentów a szanse funkcjonowania na rynku pracy
Marcin Gacek: Socjologia polityki wobec polityki sondażowej. Socjolog — naukowiec
— obywatel
Olga Czeranowska: Płeć kulturowa a różnice prestiżu zawodowego
Varia
Rafał Cekiera, Sławomira Kamińska ‑Berezowska: Możliwości i rola socjologa w świetle otwartej sesji posterowej — analiza przypadku
Noty o Autorach
109 125
138
152 165 187
201 211
230 246
265 299
5
Contents
Contents
Adam Bartoszek, Sławomira Kamińska ‑Berezowska: Introduction: Who Is a Sociologist Today? Sociologists’ Professional Challenges as Viewed by Researchers, Stu‑
dents, and Practitioners
Ethical Problems of Sociology Education and Practice
Danuta Walczak ‑Duraj: Place of Humanities Competence and Ethical Disposal in the Contents of Sociology Education in Poland
Felicjan Bylok: Challenges for a Sociologist in Research on Consumption
Career and Professional Development Issues as Viewed by Sociology Graduates
Justyna Sarnowska, Izabela Grabowska: The Young Adults Combining Work and Education.
The Case Study of Graduates of Sociology and Cultural Studies from SWPS University
Katarzyna Dojwa ‑Turczyńska: Interests, Professional Career or ....? Reasons for the Choice of the Field of Study Given by Students of the Institute of Sociology at the University of Wrocław
Olga Tytko: Directions in Professional Development of Sociology Graduates and Their Labor Market Opportunities — a Research Study
Dominika Polkowska: Sociologist — a Precarian? On Professional Identity of Sociology Graduates
7
19 32
47
63 85 96
Sociologists Within the Labor Market and Personnel Management
Adam Mrozowicki: Sociological Analyses of Industrial Relations in Poland: Directions of Research and Professional Roles of Sociologists under Conditions of System Transformation after 1989
Ewa Giermanowska: Sociology of Work as an Applied, Engaged, Public Science: Deve‑
lopment and Dilemmas of the Sub‑discipline
Rafał Muster: The Situation of Sociology Graduates in the Labor Market in Studies of Public Employment Services and the Analysis of Their Professional Fates. The Problem in the Silesian Province
Monika Żak: Sociologist in the Labor Market. An Analysis of Professional Situation of Persons with Sociological Education
Łukasz Trembaczowski: Flexible Organization of Work as Rated by Employers
Jacek Korski: A Sociologist in an Enterprise — the Mean between Clausewitz and Conley
Cultural Capital of Sociologists and Their Identity
Karina Erenkfeit, Antonina Doroszewska: Identity of Sociologists of Medicine — an Attempt at Analysis and Future Challenges
Piotr Czakon: The Socio ‑cultural Capital of Students and Their Opportunities in the Labor Market
Marcin Gacek: Political Sociology towards Politics of Surveys. Sociologist — scientist
— citizen
Olga Czeranowska: Gender and Differences Occupational Prestige
Varia
Rafał Cekiera, Sławomira Kamińska ‑Berezowska: Sociologist’s Opportunities and Role in Light of an Open Poster Session – a Case Study
Notes on Contributors
109 125
138
152 165 187
201 211
230 246
265 299
Redakcja: Barbara Malska Projekt okładki: Justyna Kijonka
Opracowanie graficzne okładki: Paulina Dubiel Korekta: Anna Sońta
Łamanie: Alicja Załęcka
Copyright © 2018 by
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone
ISSN 0072‑5013 (wersja drukowana) ISSN 2353‑9658 (wersja elektroniczna)
Uznanie autorstwa — Użycie niekomercyjne — Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
Attribution‑NonCommercial‑NoDerivatives 4.0 International
Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40 ‑007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl email: wydawus@us.edu.pl
Wydanie I. Nakład 70 + 32 egz. Ark. druk. 19,25.
Ark. wyd. 25,0. Papier offset. kl. III, 90 g Cena 24 zł (+ VAT) Druk i oprawa: „TOTEM.COM.PL Sp. z o.o.” Sp.K.
ul. Jacewska 89, 88‑100 Inowrocław