Przegląd ustawodawstwa powszechnego ogłoszonego w "Acta Apostolicae Sedis" w 1966 r.

(1)

Jan Zubka

Przegląd ustawodawstwa

powszechnego ogłoszonego w "Acta

Apostolicae Sedis" w 1966 r.

Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 10/3-4, 309-333

(2)

D O K U M E N T Y R E C E N Z J E S P R A W O Z D A N I A

P raw o kanoniczne 10 (1967) n r 3 — 4

P r z e g lą d u sta w o d a w s tw a p o w sz e c h n e g o o g ło sz o n e g o w A C T A A P O - LICA E S E D IS w 1966 r.

R o k 1966, to pierw szy rok posoborow y, w k tó ry m praw odaw stw o pow szechne K ościoła n aw iązu je często do u ch w ał S o b o ru W atykańskiego I I , o bjaśnia je i w p ro w a d z a w życie. P rzeg ląd niniejszy m a n a celu to przedstaw ić.

1. P ap ież P aw eł V I : „ Concilium Oecumenicum Vaticanum I I sollemni ritu con

cluditur“, z d n . 8. X I I . 1965, AAS. n r. 1, 1966, s. 5— 10.

W uroczystość N iep o k alan eg o Poczęcia N .M .P . został uroczyście z ak o ń czony S obór W aty k ań sk i I I . P ap ież w sw ym p rzem ów ieniu, w ygłoszonym p o E w an g elii zaznaczył, że Sobór d o k o n ał w ielkiego dzieła odnow y K ościoła w d u c h u E w angelii, a po ty ch soborow ych o b ra d a c h przy ch o d zi okres w cie la n ia ich w życie. N ad m ien ił, że te n d ru g i okres je s t n ie m niej w ażny, niż p ierw szy. W szyscy w inni tego d u c h a soborow ego w p ro w ad zać w życie, a b y K ościół C hrystusow y stał się ja k n a jp ręd zej odnow ionym .

2. P ap ież P aw eł V I : M o tu p ro p . „Altissimi cantus...“ z dn. 7. X I I . 1965, A AS. n r. 1, 1966, s. 22— 37.

Z racji 700 letniej rocznicy u ro d z in D an teg o P ap ież P aw eł V I w sw oim M o tu p ro p rio chw ali jego poetycki ta le n t i zalicza go do najw spanialszych ta le n tó w św iata. P rzy p o m in a, że O jcow ie S o b o ru W a t. I I uczcili w ielkość D an teg o przez naw ied zen ie F lorencji, m ia sta je g o u ro d zin . U sta n a w ia P ap ież tym „ m o tu p ro p rio “ k a te d rę stu d iu m n a d D a n ty m w U niw ersytecie K a to lic kim S erca Bożego w M ediolanie.

3. P ap ież P aw eł V I : M o tu p ro p ... „ Finis Concilio...“ z d n . 31. I. 1966, AAS. n r. 1, 1966, s. 37— 40.

Po zak o ń czen iu o b ra d S o b o ru W atykańskiego I, zostały pow o łan e d o życia specjalne Rady i Komisje do w p ro w ad zen ia u c h w a ł soborow ych w życie. P ap ież w spom ina, że J a n X X I I I u stan o w ił Radą Liturgiczną d o w y k o n an ia konstytucji 0 św. L itu rg ii oraz Papieską Radą do o p ra c o w a n ia zasad społecznej łączności 1 S p ecjaln ą Komisją do rewizji Kodeksu Pr. Kanonicznego. W sw ym „ m o tu p ro  p rio “ P ap ież P aw eł V I u sta n a w ia piąć Komisji Posoborowych 1. Komisją o Biskupach

i zarządzie diecezji; 2. Komisją o Zakonnikach; 3. Komisją o M isjach; 4. Komisją o wychowaniu chrześcijańskim; 5. Komisje o Apostolstwie świeckich. O k reśla zasad y

działalności ty ch K om isji i p o d p o rząd k o w u je j e Komisji Centralnej, k tó ra m a z a z a d a n ie k o o rd y n o w ać ic h p race.

4. P ap ież P aw eł V I : Listy apostolskie:

(3)

310

K S . J A N Z U B K A _[2]

N a zakończenie S o b o ru W atykańskiego I I P ap ież P aw eł V I w ydał list apostolski, w któ ry m zam y k a Sobór i n ak azu je w y p ełn iać wszystkie uchw ały soborow e. N aw ołuje do m iłości i jedności w D u c h u św. za przy czy n ą M a ry i N iep o k ala n ej, M a tk i K ościoła. U d ziela wszystkim papieskiego błogosław ień stw a, a p o tem zw raca się d o O jców S o b o ru w te słow a : „ I n n o m in e D om ini N ostri Je s u C h risti ite in p a c e “ .

II . „Ambulate in dilectione...“ z d n. 7. X I I . 1965, AAS. n r. 2, 1966, s. 40— 41. W liście ty m P ap ież P aw eł V I zw ra c a się do K ościoła Praw osław nego w K o n sta n ty n o p o lu w d u c h u m iłości i jedności i znosi ekskom unikę, k tó rą niegdyś legaci p apiescy rzucili n a p a tria rc h ę C eru lariu sz a w 1054 r.

I I I . „Flos multiplici...“ z d n . 29. IV . 1965, AAS. n r. 2, 1966, s. 46— 47. L istem ty m P ap ież u sta n a w ia św. R ó żę z L im y p a tro n k ą żołnierzy P eru . 5. P apież P aw eł V I : M otu proprio:

I. M o tu p ro p . „ Verbi Dei nuntiate...“ z d n. 21. I. 1966, AAS. n r 2, 1966, s. 113— 114.

W ty m „ m o tu p ro p rio “ P ap ież m ów i o p rz e p o w ia d a n iu słow a Bożego w Ba zylice L ib e ria n a . S tanow i, a b y corocznie w niedziele w ielkopostne odbyw ały się „series sa c ra ru m c o n tio n u m “ , głoszone przez uczo n y ch m ężów , k tó ry ch R z y m w ielu p osiada, by w ty ch k a z a n ia c h o m aw ian o zasad y E w angelii z n a w iązy w an iem do w spółczesnych w aru n k ó w żvcia.

I I . M o tu p ro p ... „Romanae Urbis dignitatem...“ z d n . 2. I I . 1966, AAS. n r . 2, 1966, s. 114— 118.

R zy m je s t stolicą św. P io tra i je g o następców . K a ż d y p ap ież ja k o b iskup R z y m u troszczy się o w iernych b ezpośrednio je g o pieczy pow ierzonych. A by opieka duszpasterska n a d w iernym i diecezji rzym skiej b y ła skuteczniejsza, te ry to riu m je j dzieli n a pięć części i określa gran ice diecezji p o d m iejsk ich : T uskulariskiej, Portueńskiej, R ufińskiej i O styjskiej K ażd ej określa p ra w a i o b o w iązki ta k w iernych, jà k duszpasterzy.

I I I . M o tu p ro p ... „Peculiare ins...“ z dn. 8. I I . 1966, AAS. n r. 2, 1966, s. 119— 122.

W ty m „ m o tu p ro p rio “ P ap ież p o d a je szczegółowe zasad y odnośnie u ży w a n ia o łta rz a papieskiego w B azylikach rzy m sk ich : n a L a te ra n ie , u św. P io tra , św. P aw ła, M .B . W iększej i u św. W a w rz y ń c a i stanow i, że w u roczyste św ięta I-ej klasy i p rz y zb ieg u podczas K o n g resó w i Z e b ra ń większej liczby w iernych m o g ą u ży w ać o łta rz a papieskiego : k a rd y n a ł a rc y k a p ła n swej B azyliki, wszyscy biskupi przew o d n iczący pielgrzym kom .

6. P ap ież P aw eł V I : Constitutiones Apostolicae:

I. C onst... „ Bhagalpurensis..." z d n . U . I. 1965, AAS. n r. 2, 1966, s. 122— 123.

P ap ież P aw eł V I tą k o n sty tu cją p refek tu rę „B hagalpurensis“ w ynosi do sto p n ia diecezji tejże n a z w y i p rz y d z ie la ją d o M etro p o lii K alk u ck iej w In d ia c h , a n a siedzibę diecezji w yznacza m iasto Bhagalpur,w k tó ry m kościół p o d w ez w an iem N iepokl. Poczęcia N M P p rz ezn acza n a k ated rę.

I I . C onst... „ Ibarrensis...“ z d n . 17. I I I . 1965, AAS. n r. 2, 1966, s. 124— 125. W E k w ad o rze w A m eryce Południow ej z tery to rió w o d łączonych od diecezji

(4)

P R Z E G L Ą D A A S

₃₁₁

Ibareriskięj P ap ież tw orzy n ow ą diecezję Fulkańską, a n a siedzibę biskupią w yznacza m iasto Fulkan, w k tó ry m kościół św. M ic h a ła p rzezn acza n a k a te d rę O rd y n a riu sz now ej diecezji m a zorganizow ać instytucje p o trz e b n e do z a rz ą d u diecezji w edług p ra w a kanonicznego i sem in ariu m p rzy n ajm n iej n a ra z ie m n iej sze, o ile w iększego zo rg an izo w ać nie m oże. U p o sażen ie diecezji w m yśl k an . 1500 K odeksu p ra w a kanonicznego będzie się o p ierać n a d o brow olnych ofia ra c h w iernych.

I I I C onst... „Churwheonesis...“ z dn. 20. I I I . 1965, AAS. n r. 2, 1966, s. 126— 127.

W konstytucji „C h u n ch eo n en sis“ zach o d zi p o d o b n y w ypadek, ja k wyżej opisany. Z o d łączo n y ch tery to rió w diecezji C huncheńskiej w K o rei P apież tw orzy n o w ą diecezję Woniuneńską, w yznacza m iasto Won-ju n a siedzibę bis k u p ią , a kościół w tym m ieście p o d w ezw aniem M N P . Łaski Bożej podnosi d o godności k ated ry . D iecezję przyłącza do m etro p o lii w Seulu i poleca, ab y odnośnie z a rz ą d u now ej diecezji zach o w an o to wszystko, co K odeks w tym w zględzie n ak azu je o raz poszczególne p ra w a d a n e przez K o n g reg ację K rz e w ienia W iary.

IV . C onst... „ Guluensis..." z dn. 20. I I I . 1965, AAS. n r. 2, 1966, s. 128— 129. Z tery to rió w o d łączonych od diecezji G uleńskiej w Afryce W schodniej P ap ież tw orzy n o w ą diecezję Merotońską, k tó rą p o w ierza w z a rz ą d O jco m ze Z g ro m a d z e n ia N ajsłodszego Serca P a n a J e z u s a i d o łącz a j ą d o m etropolii

Rugabeńskiej. N a siedzibę diecezji w yznacza m iasto Meroto i p o leca w n im z b u 

d o w ać n o w ą k ated rę. Po z a ty m z a rz ą d m a się o przeć n a p rzep isach p ra w a k anonicznego. Po z o rg an izo w an iu z a rz ą d u n ależy n ad esłać sp raw o zd an ie z w y k o n a n ia tej konstytucji.

I List apostolski z d n . 6. X . 1964, AAS, vol. L V I I I , 1966, n r. 2, s. 130—

131.

W liście ty m P ap ież eryguje w W ietn am ie n o w ą K o n g reg ację Z a k o n n ą C ystersów p o d w ezw aniem św. R o d zin y . P o d aje j ą p o d w ładzę o p a ta G e n e ra l nego, w y zn acza n a głów ną siedzibę miasto Phoue-sen w diecezji Sajgońskiej. N o w a K o n g re g a c ja w sw ym u stro ju m a przestrzegać konstytucji C ystersów i p ra w a kanonicznego o raz m iejscow ych zw yczajów .

I I List apostolski z dn. 27. X . 1965, AAS, vol. L V I I I , 1966, n r. 2, 131-—

132.

P ap ież ty m sam ym listem tw orzy n u n c ja tu rę A postolską w rep u b lice Chenian z siedzibą n u n cju sza w m ieście Nairobia. N uncjusz w N airo b ii p o siad a wszystkie p ra w a i przyw ileje w łaściw e ty m u rzędom .

III. List apostolski z d n. 7. X I I . 1965, AAS. vol. L V I I I , 1966, n r. 2,. s. 132—

133.

P ap ież ty m sw ym listem podnosi In te rn u n c ja tu rę w Indonezij d o ran g i N u n c ja tu ry A postolskiej.

IV . List apostolski z dn. 15. X I I . 1965, AAS. v. L V I I I , 1966, n r 2, s. 133. N a

(5)

312

K S . J A N Z U B K A

_[4]

n a w ia N u n c ja tu rę , a b y w te n sposób lepiej służyć w iern y m w ic h d ro d z e do Boga. N uncjusz korzysta z pełni u p ra w n ie ń swego u rzęd u .

V. List apostolski z dn. 27. X I I . 1956, AAS, v. L V I I I , 1966, n r. 2, s. 134.

P ap ież P aw eł V I ty m sam ym pism em przekształca In te rn u n c ja tu rę w N u n c ja tu rę A postolską w P akistanie z siedzibą w K araczi. N uncjusz posiada pełne u p ra w n ie n ie swego u rzęd u .

8. P ap ież P aw eł V I : Pismo do Sekretarza O .N -Z ■ U Tanta z d n . 24. I. 1966,

AAS. vol. L V I I I , e die 28. II . 1966, n r. 2, s. 135— 136.

D o z e b ra n y c h w G enew ie m ężów sta n u , o b ra d u ją c y c h w spraw ie zach o w an ia p o koju m iędzy n a ro d a m i, P ap ież w ysłał n a ręce S ek retarza G eneralnego specjalne pism o, w k tó ry m zw raca się do u rzęd u jący ch n a ty m z e b ra n iu i prosi ich, a b y d o k ład ali w szelkich w ysiłków p o trz e b n y c h d o zach o w an ia sp raw ied li wości i pokoju.

9. P apież P aw eł V I : Allocutiones z d n . 6, 8, 10, 13, 18, 25, 29, 31 stycznia 1966 r., AAS, vol. L V I I I , d ie 28. I I . 1966, n r 2, s. 137— 161.

O w e osiem przem ó w ień w ygłosił P ap ież p rzy ró żn y ch okazjach. Z tych p rzem ó w ień n a specjalną u w ag ę zasługuje przem ów ienie z 25. I. 66 r. do a u d y to ró w , u rzędników i ad w o k ató w R o ty R zym skiej n a rozpoczęcie now ego roku sądow ego. P ap ież p odkreśla znaczenie R o ty R zym skiej i jej p ra c e w p eł n ien iu w K ościele „m in isteriu m iu stitiae“ . P racow nicy R o ty m a ją praco w ać p rzy rew izji K odeksu w d u c h u S o b o ru W atykańskiego I I . W o statn im z tej serii przem ów ieniu do k ard y n a łó w i biskupów K om isji C en traln ej do K o o rd y n a c ji p ra c posoborow ych i w yjaśnienia dekretów S oboru, P ap ież podkreśla doniosłość p ra c K om isji, k tó re m a ją iść w dw ojakim k ieru n k u : o b jaśn ian ia po stanow ień i p rzy g o to w y w an ia wszystkiego, ab y p ostanow ienia te m ogły być w p ro w ad zo n e w życie. W y ra ż a nad zieję, że K o m isja w ypełni g odnie swe zad an ie, przez k tó re przysłuży się K ościołow i i u łatw i z ap o zn an ie się z Sobo re m rzeszom w iernych.

S. C ongr. R itu u m : Decretum de editionibus librorum liturgicorum z d n . 27. I. 1966, A AS. vol. L V I I I , die 28. I I . 1966, n r. 2., s. 169— 171.

W spraw ie w y d aw an ia no w y ch K siąg litu rg iczn y ch K o n g reg acja stanow i : 1-o. K sięgi litu rg iczn e m ają m ieć w y d an ie typiczne, z atw ie rd zo n e przez K o n gregację.

2-0. K sięgi tak ie m a ją w ydaw ać je d y n ie w ydaw cy, po siad ający d y plom p a pieski

3-0. K onferencje E piskopatów poszczególnych krajów m a ją w y b rać tak ich w ydaw ców , którzy b y m ogli w y d aw ać K sięgi litu rg iczn e z tekstem p o p u la r nym .

4-0. R o z m ia r, ozd o b a i zasad y pow szechnego w y d an ia w in n y o d p o w iad ać w ym ogom szacu n k u i czci należnej K sięgom liturgicznym .

5-0. W y d a n ia M szału i b rew iarza, k tó re służą u ży w an iu p o p u la rn e m u , pow in n y zaw ierać także tekst łaciński.

6-o. W yjaśnienie tek stu łacińskiego w jęz y k u n aro d o w y m w ty ch tylko częściach m a m ieć m iejsce, k tó re K onferencje B iskupów u z n a ją za p o trzeb n e.

(6)

313

7-0. K ró tk ie uw agi d o dan e przez k a p ła n a lub k o m petentnego m inistra, w inny być w y raźn ie oddzielone od tekstu liturgicznego.

8-0. A by w ydaw ca m ógł przystąpić do w y d ania K siąg liturgicznych pow inien : a. z a k ażd y m razem , gdy chodzi o K sięgi z je d y n y m tekstem łacińskim ,

m ieć pozw olenie K o n g r. O b rzęd ó w i jednocześnie zaw rzeć um ow ę z A d m in istracją D ó b r St. A post. co do w aru n k ó w rozpow szechniania tych K siąg ; b. g dy chodzi o K sięgi liturgiczne, zaw ierające tekst ła ciński z tekstem ludow ym , alb o sam tekst ludow y, o trzy m ać pozw olenie od p rzew odniczącego E p isk o p atu i zaw rzeć um ow ę co do rozpow szech n ia n ia

9-0. Z godność z w y daniem typicznym tak d la tekstu łacińskiego, ja k d la tekstu ludow ego p o tw ierd za zgodnie z k an . 1390 o rd y n ariu sz miejscowy.

1 O-o. N o rm y te odnoszą się do : b rew iarza rzym skiego, M szału rzym skiego, Pontyfikału, M arty ro lo g ii rzym skiej, cerem o n iału biskupów i ksiąg pom o c n iczych do śpiew u gregoriańskiego.

l l - o . P rzew o d n iczący E p isk o p atu m a p rzed staw ić R a d z ie d o w y k o n an ia K o n stytucji o litu rg ii im io n a w ydaw ców , k tó ry m te n u rz ą d pow ierzono, ja k rów nież przesłać po 2-egz. każdej K sięgi liturgicznej, k tó ra w ich o b ręb ie je st ro zpow szechniana.

10. P aw eł V I P a p ie ż : Constitutio Apostołka: „Poenitemini et credite Evangelio“ z d n. 17. I I . 1966, AAS, vol. L V I I I , d ie 31. I I I . 1966, n r. 3, s. 177— 185.

W tej konstytucji P ap ież w yjaśnia zasady pok u ty , k tó ra je st k onieczna k a żd em u człow iekow i d ążącem u do zbaw ienia. P o k u ta je s t u m a rtw ie n ie m ciała i złożeniem ze siebie ofiary ja k o zadośćuczynienia za w iny swoje i w iny g rzeszących w społeczności kościelnej. C hrystus d o m a g a się od nas p o kuty. P o k u ta z n a n a b y ła w S ta ry m T estam en cie, a w N ow ym T estam en cie zach ęca nas Boski Z ak o n o d aw ca do p o k u ty słow y: „P o en item in i et c red ite E v an g elio “ . W szyscy w iern i obow iązani są z p ra w a Bożego do czy n ien ia p o kuty, a z p ra w a kościelnego d n ia m i p o k u tn y m i, o bow iązującym i w cały m К -le są wszystkie

piątki całego roku, śro d a popielcow a, alb o w zależności od o b rz ą d k u pierw szy

d zień W ielkiego Postu. W ty ch d n ia c h obow iązuje w strzem ięźliw ość, ch y b a że są to d n i św iąteczne ex p raecep to , to w ów czas w strzem ięźliw ość n ie obo w iązuje. Wstrzemięźliwość zaś i post o b o w iązu ją w środę popielcow ą i w ielki piątek . P raw o abstynencji zak azu je p o k arm ó w m ięsnych, nie zaś tłuszczów zw ierzęcych, m leka, m asła itp . P raw o postu przepisuje, a b y tylko ra z je d e n d zien n ie jeść do syta, a ra n o i w ieczorem p o p rzestać n a m ały ch posiłkach p rzy zach o w an iu , co do jakości i ilości, u zn an eg o m iejscow ego zw yczaju.

D o z a ch o w an ia p ra w a o wstrzemiężliwości-abstynencji są o b o w iązan i ci, k tó rzy ukończyli 14 rok życia, a d o z a ch o w an ia p ra w a o poście ci, którzy ukończyli 2 1 rok życia, a nie rozpoczęli 60 ro ku życia.

W m yśl d e k re tu Soborow ego „ C h ristu s D o m in u s“ o u rzęd zie pastersk im biskupów do K o nferencji E p isk o p atu n ależy : 1. przenosić d n i p o k u tn e ze słusz nej przyczyny, m a ją c zaw sze n a w zględzie czas w ielk o p o stn y ; 2 . zastępow ać in n y m i fo rm a m i p o kuty, zw łaszcza d ziełam i m iłosierdzia i czynam i p o b o żn y m i

(7)

314 _[61

całkow icie, alb o częściowo w strzem ięźliw ość i post. O tak ich za m ia n a c h K onf. E p isk o p atu p o w in n a zaw iadom ić St. A postolską.

K a ż d y biskup w m yśl d e k re tu „C hristus D o m in u s“ m a w ładzę dyspenso w a n ia od zach o w an ia p ra w a o poście i w strzem ięźliw ości. K a ż d y proboszcz z e słusznej p rzyczyny m oże rów nież w zakresie przepisów dyspensow ać poszcze gólnych w iernych lu b poszczególne rodziny, alb o z am ien iać w strzem ięźliw ość i post n a in n e pobożne dzieła. T ak ie p ra w a p o siad ają także przełożeni Z akonu, alb o In s ty tu tu kleryckiego, co do w łasnych p o d w ładnych.

W K ościołach W sch o d n ich do P a tria rc h y z Synodem alb o do najw yższej w ład zy każdego К -a n ależ y p ra w o o kreślania d n i w strzem ięźliw ości i postu. P o ż ą d a n ą je st rzeczą, a b y biskupi i d u szpasterze zachęcali w iernych oprócz u częszczania do S a k ra m e n tu Pokuty-jeszcze do in n y ch n ad zw y czajn y ch dzieł p o k u tn y c h , zw łaszcza w W ielkim Poście.

11. P ap ież P aw eł V I : Listy apostolskie :

I. List apostolski z dn. 15. V. 1965, AAS. v. L V I I I , 31. I I I . 1966, 3, s. 198— 9 W ty m piśm ie P ap ież u d ziela ty tu łu bazyliki m niejszej kościołowi p a ra fia ln e m u N aj. Serca P a n a J e z u s a w C aram ieciela diec. Iselaneńskiej.

I I . List apostolski z d n.,22. V. 65, A AS, v. L V I I I , die 31. I I I . 1966, n r. 3, s. 199— 200.

P ap ież P aw eł V I n a d a je kościołowi p a ra fia ln e m u św. K a m illa w R zy m ie ty tu ł i przyw ileje bazyliki mniejszej.

I I I . List apostolski z dn. 22. X I . 1965, AAS, v. L V I I I , 1966, n r. 3, s. 200— 201

Pism em ty m P ap ież k ard y n ało w i M axim osow i I V Saigh, P atriarsze m elchi- ck iem u , p rzy d ziela p raw o u ży w an ia części bu d y n k ó w przy kazylice S. M a ria .

IV . L ist 'apostolski z dn. 8. X I I . 1965, AAS, v. L V I I I , 1966, n. 3, s. 201—

203.

P ap ież P aw eł V I w ty m liście zatw ie rd z a now y K odeks R ycerzy S zp italn y ch św. J a n a Jerozolim skiego, n azw an y ch obecnie Z ak o n em M altań sk im . P o d kreśla zasługi rycerzy m altań sk ich w zakresie opieki n a d chorym i.

V . List apostolski z dn. 11. II. 1965, AAS, vol. L V I I I , 1966, η. 3, s. 203— 204

P ap ież P aw eł V I w ty m liście podnosi w Z jednoczonej R ep u b lic e A rabskiej

Internuncjaturę do ra n g i Nuncjatury ze w szystkim i p ra w a m i i przyw ilejam i n ależ

n y m i te m u urzędow i.

V I. List apostolski z dn. 11. II. 1965, AAS, v. L V I I I , 1966, n r. 3, s. 204. U stan o w io n ą przez P iusa X I I w d n iu 21. I I . 1953 r. w D am aszku

Inter-nuncjaturę P ap ież P aw eł V I w sw ym liście podnosi do ra n g i Nuncjatury ze w szystki

m i p ra w a m i i przyw ilejani, w łaściw ym i tem u urzędow i.

V I I . L ist apostolski z dn. 28. I I 1965, AAS, v. L V I I I , 1966, n r. 3, s. 205. M a ją c n a w zględzie d o b ro K -ła i prośbę rz ą d u fińskiego, P ap ież P aw eł V I u sta n a w ia w F in la n d ii N u n c ja tu rę A postolską w H elsinkach, której pow ierza z ak res p ra w i obow iązków n a d K -łem w ty m państw ie.

(8)

₃₁₅

z dn. 17. X I I . 1965, AAS. vel. L V I I I , die 31. I I I . 1966, nr. 3, s. 205— 210. Polska w 1966 r. obchodzi 1000 lecie chrześcijaństw a. Z tej racji P apież wy stosow ał n a ręce J . E. K a rd . W yszyńskiego obszerny list, w k tó ry m w spom ina 0 d ziejach chrześcijaństw a w Polsce n a przestrzen i 1000 lecia, podnosi zasługi K -ła w ty m czasie i u d ziela błogosław ieństw a h ierarch ii, duchow ieństw u 1 w iernym .

S. C ongr. p ro d o c trin a Fidei, Instr. de matrimoniis mixtis, z dn. 18. I I I . 66, A A S, vol. L V I I I , d ie 31. I I I . 1966, η. 3, s. 235— 239.

Po u ch w a ła c h S o b o ru W atykańskiego I I , n a jb a rd z ie j ożyw ioną dyskusję w y w o łała sp raw a m ałżeństw m ieszanych. Kongr. pro doctrina Fidei, d aw n e św. O ficjum , w y d ała Instrukcją o małżeństwach mieszanych, w której p o d trzy m u je d a w n ą n a u k ę K ościoła w ty m w zględzie i p o leca duszpasterzom , a b y pilnie się troszczyli o p o u czan ie w iernych, by u n ik ali m ałżeń stw m ieszanych, a jeśliby n ie m ogli tego u n ik n ąć, n iech troszczą się, ab y potom stw o z ta k ic h m ałżeństw p o ch o d zące, było o chrzczone w К -le katolickim i w y chow ane w w ierze k ato lic kiej.

S tro n a ak ato lick a m a złożyć przyrzeczenie, że n ie będzie stro n ie katolickiej p rzeszkadzać w w ykonyw aniu obow iązków swej religii i że potom stw o będzie w ychow yw ane p o k atolicku. F o rm ą d o za w a rc ia m ałżeń stw a m ieszanego jest fo rm a k an . 1094 p rzep isan a, k tó ra je st w y m a g a n a do w ażności. U n ik a ć należy błogosław ienia m ałżeń stw a jednocześnie katolickiego i akatolickiego. M oże je d n a k m in ister akatolicki po za w a rc iu m ałżeń stw a odm ów ić swoje m odlitw y, n a co p o w in ien u d zielić pozw olenia o rd y n ariu sz m iejscow y p rzy z ach o w an iu o d p o w ied n ich zab ezp ieczeń d la o d w ró cen ia n iebezpieczeństw a zgorszenia i zdziw ienia w śród w iernych.

Znosi się ekskom unikę z k an . 2319, § 1 za zaw ieran ie m ałżeństw a w obec m in is tra akatolickiego. T o zniesienie m a zastosow anie i co do przeszłych sk u t ków p raw n y ch . D uszpasterze w w ykonyw aniu tej In stru k cji m a ją okazyw ać m iłość i szacunek w zględem b raci o d łączonych i sw ym życiem p o ciąg a ć ich d o jedności K ościoła. In s tru k c ja ta ogłoszona 18. I I I . 1966 zaczęła ob o w ią zyw ać od 19 m a rc a tegoż ro k u .

I. K o n st.. : „Blantyrensis“ z dn. 20. I I I . 65, A AS. 1966, n. 4, s. 257— 258. W tej K o n sty tu cji P a p ie ż z tery to rió w o d erw an y ch od archidiecezji B lantyń- skiej w M o z a m b ik u w A fryce tw orzy n o w ą diecezję p o d n a z w ą : „ Chiquavana“ z sied zib ą b isk u p ią w m ieście C H IK W A W A. P oleca biskupow i tej now ej diecezji, b y je j a d m in istra c ję u rz ą d z ił w ed łu g p ra w a kanonicznego.

I I . K o n st.. : „Ubonensis“ z d n . 20. I I I . 65, AAS. 1966, n. 4, s. 259— 260 W ik a ria t apostolski U b o n eń sk i został podzielony. Z o d d zielonych od niego tery to rió w P ap ież tw o rzy now y w ik a ria t: „Nacermajasimaensis“, określa jeg o g ran ice oraz p ra w a i obow iązki. W sw ym za rz ą d z ie m a się trzy m ać p ra w a kano n iczn eg o i z a rz ą d z e ń K o n g r. K rzew ien ia W iary .

I I I . K o n s t..: „Southvarcensis“ z d n. 28. I I I . 65, A AS. 1966, n . 4, s. 260— 262. W A nglii P ap ież P aw eł V I od diecezji „Southvarensis“ o d łącza z n a c z n ą

(9)

316 №

część tery to rió w i d la po ży tk u w iernych tw orzy n o w ą diecezję „Arundelliensis“, której d o k ład n ie określa g ran ice, p ra w a i obow iązki. S iedzibą b isk u p ią now ej diecezji będzie m iasto Arundellia, a kościół św. F ilip a N ereusza zostaje w yniesio n y d o ra n g i k ated ry . Jed n o cześn ie P ap ież tę n o w ą diecezję o d łącz a od m e tro polii Westministerskiej, a p o d d aje j ą p o d ju ry sd y k cję n ow outw orzonej m e tro  p olii Suthoarceńskiej.

IV . K o n st.. : „Marianensis“ z d n . 14. V I. 65, AAS. 1966, n r. 4, s. 263— 265. W B razylii n a prośbę zain tereso w an y ch biskupów tw orzy P ap ież z tery to rió w o d łączonych o d archidiecezji M ariań sk iej n o w ą diecezję p o d n a z w ą r

dioeccesis Iłabirensis“, określa szczegółowo je j g ranice, w ym ienia wszystkie w cho

d zące w jej skład te ry to ria oraz p ra w a i obow iązki.

V . K o n st.. : „Lauretanae...“ z d n . 24. V I. 65, AAS. 1966, n r. 4, s. 265— 268. L o retto p o siad a w szystkim zn a n y i czczony d om ek Bożej R o d zin y , k tó ry po za w a rc iu um ów laterań sk ich przez P iusa X I został p o d d a n y bezpośrednio p o d z a rz ą d papieski pism em z d n ia 15 w rześnia 1934 roku. M a ją c n a u w a d z e d o b ro dusz i chw ałę Bożą, P ap ież u sta n a w ia d e leg a tu rę pap iesk ą w S a n k tu a riu m L o retań sk im , o d łącza od diecezji Recinentenskiej i tw orzy sam odzielną P ra ła tu rę , n a z w a n ą Domkiem Loretańskim.

V I. K o n st.. : „Mendiensis“ z dn. 6. V I I . 65, AAS, 1966, n r. 4, s. 268— 269. N a m isjach w N ow ej G w inei ko n sty tu cja przekształca dotychczasow ą prefek tu rę apostolską i za m ie n ia j ą w ty ch sam ych g ra n ic a c h w W ik a ria t A post. V I I . K o n st.. : „Dapangoensis“ z d n . 6. V I I . 65, AAS, 1966, n r. 4, s. 270— 271. W rep u b lice T o g o w A fryce Z ach o d n iej P ap ież zam ien ia d otychczasow ą P refek tu rę A postolską „Dapangoensis“ n a diecezję tej sam ej nazw y. K onst. n a siedzibę b isk u p ią w yznacza m iasto Dapangę, a d o ra n g i k a te d ry w ynosi ta m  tejszy kościół św. Jó z e fa R o b o tn ik a.

V I I I . K o n sty tu c ja : „Gauadensis“ z d n . 6. V I I . 65, AAS. 1966, n r. 4, s. 272— 3 W y m ien io n a K o n sty tu c ja o d łącz a od archidiecezji Y aundejskiej te ry to ria i tw o rzy z n ich Prefekturę Bąfeńską. N ak azu je granice jej u trz y m a ć w ed łu g g ra n ic ad m in istracji cyw ilnej.

IX . K o n s t..: „ Kaolackensis“ z dn. 6. V I I . 65, AAS, 1966, n r. 4, s. 273— 275. W Senegalu P refek tu rę A postolską „ Kaolackensis“ P ap ież P aw eł V I przek ształca w diecezję i d o łą c z a j ą do M e tro p o lii w D A K A R Z E

14. P ap ież P aw eł V f : Listy apostolskie

I. List apostolski z dn. 3. V II. 6 5 AAS, 1966, n r. 4, s. 275— 277. P ap ież św iątyni N aj. S erca C h ry stu sa K ró la w R zy m ie n a d a je ty tu ł i przyw ileje B a zyliki M niejszej. P ra g n ie w te n sposób podnieść sp len d o r o d p ra w ia n y c h ta m n abożeństw .

I I . List apostolski z dn. 18. IX . 1965, AAS, 1966, n r. 4, s. 277— 278. Ś w iątynię k a te d ra ln ą diecezji W arm ińskiej w Polsce P ap ież P aw eł V I po d n ió sł d o go d ności Bazyliki M niejszej ze w zględu n a je j przeszłość h istoryczną. W B azylice tej b y ł niegdyś w y b ra n y biskupem Sylw iusz Piccoliom ini, późniejszy p ap ież P ius I I (1458— 1464) o raz b y ł je j rz ą d c ą K a rd . S tanisław H ozjusz, le g a t p a

(10)

[ 9 ] P R Z E G L Ą D A A S 3 1 7

pieski n a S obór T ry d e n c k i (1545— 1564). N a d w ykonaniem poleceń czuw ać b ęd zie k a rd . S tefan W yszyński, arcy b isk u p w arszaw sko-gnieźnieński, P rym as Polski.

I I I . L ist apostolski z dn. 18. I X . 1965, AAS, 1966, n r. 44, s. 278— 279. Za- dośćczyniąc p rośbie k ard y n ałó w , biskupów i p isarzy hiszpańskich P ap ież P a w eł V I ty m listem u sta n a w ia św. T eresę od J e z u s a głów ną p a tro n k ą pisarzy hiszpańskich.

IV . L ist apostolski z dn. 20. I X . 1965, A AS. 1966, n r. 4, s. 280. W ty m liście apostolskim P aw eł V I, p rzy ch y lając się d o p ro śb y licznych k ap łan ó w i świec k ich ogłasza M a tk ę N aj. G w ad elu p eń sk ą P a tro n k ą studiującej m łodzieży peruw iańskiej.

V . List apostolski z dn. 9. X . 1965, AAS, 1966, n r. 4, s. 281— 282. K ościół p a ra fia ln y św. M ic h a ła A rch an io ła w m ieście A lte n s ta d t w diecezji A u g u stan ae V in d elico ru m P ap ież w yniósł do godności Bazyliki M niejszej ze w zględu n a je j starożytność i arch itek to n iczn e piękno.

V I. List apostolski z dnia 20. X I. 1965, AAS. 1966, n r. 4, s. 282— 283. Sław a św. J a n a Bosko n a cały m świecie je st b. żyw a. W e W łoszech św. J a n Bosko b a rd z o w ielu m a czcicieli i czcicielek. M a ją c to n a w zględzie P ap ież Paw eł

V I kościół św. J a n a w R Z Y M I E podniósł do godności Bazyliki M niejszej. V I I . List apostolski z dn. 26. X I. 1965, A AS. 1966, n r. 4, s. 283— 284. Św. W ojciech, m ęczennik, je s t p a tro n e m Polski, Czesi pożałow ali Polsce tego P a tr o n a i zw rócili się d o P a p ie ż a P aw ła V I, a b y św iętego W ojciecha ich ro d a k a , w yniósł n a głów nego P a tro n a całej archidiecezji praskiej. T y m swoim listem P ap ież tej prośbie zadośćczyni i św. W ojciecha ogłasza P a tro n e m archidiecezji p raskiej.

V I I I . L ist apostolski z dn. 20. X I I . 1965, AAS. 1966, n r. 4, s. 284— 285. K ościół rzym ski św. A n d rzeja został o zd o b io n y ty tu łe m Bazyliki M niejszej z racji swej przeszłości historycznej. W kościele ty m m odliło się w ielu sław nych p a p ie ż y a o statn io św. W in ce n ty P allo tti, n ied aw n o kanonizow any.

15. P ap ież P aw eł V I : Listy papieskie:

I. List papieski do Kard. OttamanVego z dn. 9. II I. 1966, AAS. 1966, n r. 4, s. 285— 290. P ap ież przesyła k ard y n ało w i O tta v ia n ie m u specjalne g ratu lacje z racji złotego ju b ile u sz u je g o k ap łań stw a. C h w ali jeg o p ra c e i o d d a n ie się K ościołow i i Stolicy A postolskiej.

I I . L ist papieski do Kard. Confalonieri’ego z dn. 10. II I. 1966, AAS. 1966, n r. 4, s. 290— 291. K a rd y n a ł C onfalonieri, d łu g o letn i P refekt K o n g reg acji K o nsystorialnej, o b ch o d ził zło ty ju b ileu sz k ap łań stw a i 25 lecie biskupstw a. Z tej racji P ap ież przesyła specjalne g ra tu la c je w raz z błogosław ieństw em apostolskim .

I I I . List papieski do Athenagorasa Patr. w Konstantynopolu z d n . 16. I I I . 1966, A A S. 1966, n r. 4, s. 292. P ap ież przesyła P a tria rsz e A thenagorosow i specjalne ży czen ia z ra c ji osiem dziesiąlecia u ro d zin . Ż yczy w iele łask B ożych i długiego ży cia w słu żb ie miłości Boga i bliźniego.

(11)

318 Lio]

IV . List papieski do O. Aniceta Femandeza z dn. 26. II I . 1966, AAS. 1966,

nr. 4, s. 292— 294. W zw iązku ze z m ia n ą K o n g r. św. O ficjum n a K o n g r. de d o c trin a fidei cath o licae p rzestał istnieć u rz ą d Generalnego Komisarza. Poniew aż te n u rz ą d był trad y cy jn ie p e łn io n y przez długie w ieki przez D om inikanów , a o statn io przez g e n e ra ła tego zak o n u O . F e rn a n d e z a , p rzeto z p o w o d u jego odejścia P ap ież je m u i całem u Z akonow i D om inikanów dziękuje za pracę, w y konyw aną n a tym tru d n y m i o d p o w ied zialn y m stanow isku.

16. P ap ież P aw eł V I : M otu propr. „M irificus eventus“ z d n . 3. V. 1966, AAS. 1966, n r. 5, s. 337— 341. W ty m „ M o tu p ro p r .“ P ap ież ogłasza n adzw yczajny jubileusz z racji szczęśliwego zak o ń czen ia S oboru W atykańskiego I I i stanow i, że te n jubileusz ro zp o czy n a się od 29 m aja, a kończy się w oktaw ę N iep. P o częcia N M P w g ru d n iu 1966 ro k u . N a te n czas jub ileu szo w y spow iednicy, „legitim e a p p ro b a ti“ o trz y m u ją specjalne facu ltates do ro zgrzeszania od c e n z u r i k a r kościelnych. P o n a d to P apież u d ziela o d p u stu zupełnego ty m w szystkim , którzy w ezm ą u d z ia ł p rzy n ajm n iej w trzech nau k ach -k o n feren cjach , pośw ię conych d ek reto m soborow ym i n aw ied zą kościół k a te d ra ln y lu b in n y , w y zn a czony przez o rd y n ariu sza, o d b ę d ą spow iedź i p rzy jm ą kom u n ię św.

I. C onst... : „ Brovinsvillensis“ z dn. 10. V I I . 1965, AAS. 1966, s. 342— 344 Z tery to rió w odłączonych od diecezji Corporis Christi w S ta n a c h Z jed. A m eryki Północnej P apież tą k o n sty tu cją tw orzy n o w ą diecezję p o d n azw ą „Diecesis

Brovinsvillensis“, której siedzibą będzie m iasto B R O V IN S V IL L E , a kościół

tam tejszy p o d w ezw aniem N iep. Poczęcia N M P . zostaje p rzezn aczo n y n a k a ted rę. P oleca ordy n ariu szo w i now ej diecezji, a b y w je j o rg an izo w an iu p rze strzegł p ra w a kanonicznego.

I I . C o n st...: „Antofagastensis..“ z d n. 21. V I I . 65, AAS. 1966, s. 344— 346 M a ją c n a u w ad ze d o b ro dusz w iern y ch i zadośćczyniąc prośbie b p a F ra n ciszka B orgiasza V alen zu ela R ios, P ap ież z tery to rió w o d łączonych od diecezji A ntofagońskiej tw orzy sam o d zieln ą P ra ła tu rę „C alm ensis w C h ile“ i p oleca u tw orzyć w niej wszystkie p o trz e b n e placów ki. O kreśla d o k ład n ie g ran ice tej P ra ła tu ry .

I I I . C o n st...: „Maracaibonsis..“ z dn. 23. V I I . 65, AAS. 1966, s. 346— 348. T ą k o n sty tu cją P ap ież tw orzy n o w ą diecezję p n. „ Cabimensis“ z terytoriów o d łączonych od diecezji M arak aib sk iej n a terenie W enezueli : S iedzibą będzie m iasto C A B IM A S , a k a te d rą — kościół M .B . R óżańcow ej tam że. P oleca założyć sem in ariu m p rzy n ajm n iej m niejsze i u rząd zić z a rz ą d w edług p ra w a kanonicznego.

I. List apostolski z dn. 7. III, 1966, AAS, n r. 5, 1966, s. 348— 349. T y m listem apostolskim P ap ież u sta n a w ia N u n c ja tu rę A postolską w L ib erii z sie d z ib ą w m ieście M O N R O V IA i p rzy zn aje jej u p raw n ien ie.

I I . List apostolski z dn. 14. II I. 1966, AAS, 1966, n r. 5, s. 349— 350. W re p u b lice Senegalskiej w A fryce Intemuncjaturę Apostolską P ap ież podnosi d o ra n g i Nuncjatury Apostolskiej ze w szystkim i u p raw n ien iam i.

(12)

[1 1] P R Z E G L Ą D A A S 3 1 9

I I I . List apostolski z dn. 25. III. 1966, AAS, 1966, n r. 5, s. 350— 351. P a pież ty m listem u tw o rzy ł Nuncjaturą Apostolską w królestw ie Irań sk im z siedzibą w T E H E R A N IE . N u n c ja tu rz e tej p rzy zn aje wszystkie u p ra w n ie n ia należne tak im placów kom d y plom atycznym .

IV . List apost.. z dn. 17. IV . 1966, AAS. 1966, n r. 5, s. 351— 356. Po p rze p ro w ad zen iu w y m ag an y ch p raw em procesów w postęp o w an iu beatyfikacyjnym w procesie Sługi Bożego Ignacego od św. A gaty, k a p ła n a , profesa z Z ak o n u K ap u cy n ó w , został on ty m listem ogłoszony Błogosław ionym . P ostanow iono, a b y o B łogosław ionym Ig n acy m b y ła w oficjum corocznie w zm ian k a w d n iu jeg o uroczystej beatyfikacji.

19. P ap ież P aw eł V I : Constitutiones Apostolicae o u tw o rzen iu 7 now ych diecezji : I. C o n st..: „Emeritensis..“ z dn. 23. VII. 65, AAS, 1966, n r. 6, s. 417— 419 Z teren ó w o d łączonych od diecezji E m eryteńskiej i ' K ałaboceńskiej P apież P aw eł V I utw o rzy ł n o w ą diecezję Barineńską w W enezueli. S iedzibą now ej diecezji będzie m iasto B A R IN Ä S , a k a te d rą — kościół w ty m m ieście pod w ezw aniem M a tk i Boskiej R óżańcow ej. K o n sty tu c ja postanow iła, ab y w org a n izacji now ej diecezji przestrzegano d o k ład n ie p r. kanonicznego.

I I . C o n st..: Caracensis..“ z dn. 23. VII. 65, A AS, 1966, n r. 6, s. 419— 421. Z e w zględu n a p o trzeb y duszpasterskie w iernych arch id iecezja w K a ra k a s zo stała podzielona. Z o ddzielonych tery to rió w utw o rzo n o n ow ą diecezję Tok-

wińską w A m eryce P ołudniow ej. K o n sty tu cja n a k a z u je w o rg an izo w an iu tej

now ej diecezji zachow ać przep icy p ra w a kanonicznego i o statn ie ro zp o rząd ze n ia St. A postolskiej oraz d ek rety soborow e S oboru W atyk. II.

I I I . C o n st..: „De Fernande. Poo..“ z dn. 9. V II. 1965, AAS, 1966, s. 421— 3. Z o d łączonych terytoriów w ik a ria tu „D e F e rn a n d o P oo“ k o n sty tu cja tw orzy now y w ik a ria t apostolski p o d n azw ą „ R iv i M unieńskiego“ .

IV . C onst.. : „R u b a g a e n s i s г dn. 9. VIII. 65, AAS, 1966, n r. 6, s. 423— 424. Z o d łączonych terytoriów archidiecezji Rubageńskiej w U g an d zie Papież w· tej konstytucji tw orzy now'ą diecezję H o im ań sk ą, której siedzibą będzie m iasto

H O IM A , a k a te d rą kościół ta m przez bisk u p a zbudow any.

V. C o n st..: „Vashingtonensis..“ z dn. 12. X . 65, AAS, 1966, n r. 6, s. 424— 426. W S ta n a c h Z jednoczonych A m eryki Północnej P ap ież tw orzy n o w ą p ro w incję kościelną Waszyngtońską. W ykonanie tej konstytucji pow ierza nun cju szo  wi w R ep u b lic e D om inikańskiej

V I. C onst.. : „Saigonensis..“ z dn, 14. X . 65, AAS, 1966, n r. 6, s. 426— 427. W W ietn am ie z archidiecezji Saigoriskiej P ap ież o d łącz a pew ne te ry to ria i tw orzy z n ich n o w ą diecezję Chuanloceńską. P oleca p rzy org an izo w an iu now ej diecezji zach o w ać ściśle p raw o k an o n iczn e i z a rz ą d z e n ia St. A p.

V I I . C onst.. : „Guamnensis..“ z dn. 14 X . 65, AAS. 1966, n r. 6, s. 428— 429. N a w yspach G u am sk ich istn iał W ik a ria t A postolski, k tó ry rozrósł się p o w ażn ie i z tego w zględu P ap ież P aw eł V I t ą k o n sty tu cją podnosi go do godności die cezji p o d n a z w ą diecezji Aganeńskiej.

20. P ap ież P aw eł V I : Litterae Apostolicae:

(13)

320 _112]

ty m P ap ież M a tk ę Boską z W ale n cji w H iszp an ii ogłasza P a tro n k ą diecezji

Kalceateńskiej.

I I . List apostolski z dn. 26. X . 1965, AAS. 1966, n r. 6, s. 431— 432. W B ra zylii n a p rośbę arcy b isk u p a m acejeńskiego P ap ież w ty m liście M a tk ę Boską, n a z y w a n ą „N aszą P a n ią “ w edług p o p u la rn e j nazw y, ogłosił P a tro n k ą a rc h i diecezji.

I I I . List apostolski z dn. 27. X . 1965, A A S, 1966, n r 6, s. 432— 433. W d ie  cezji oliwerskiej w B razylii od 12 w ieku sp ecjaln ą czcią o ta c z a ją w ierni M atk ę Boską, k tó rą p o p u la rn ie n azy w ają „N asza P a n i z O liw e ira “ M a ją c to n a u w a d ze, P ap ież ty m listem ogłasza M a tk ę Boską z O liw eira głó w n ą P a tro n k ą diecezji, a św. Jó z e fa i św. S e b a stia n a p a tro n a m i d ru g o rzęd n y m i

IV . L ist apostolski z dn. 9. X I . 1965, A A S, n r. 6, 1966, s. 433— 434. N a u c z  czen ie św. F ran ciszk a z Assyżu P ap ież kościół p o d ty m ty tu łem , w zniesiony w m ieście Quito ozd o b ił godnością B azyliki Mniejszej ze w szystkim i p ra w a m i i przyw ilejam i z ty m ty tu łem zw iązanym i. S. C ongr. p ro docl. Fidei z dn. 14. VI.

1966, A A S, 1966, n r 6, s. 445. K o n g r. d la n a u k i w iary p rzy p o m in a , że odnośnie

d o m o tu p ro p rio P a p ie ż a P a w ła V I z 7. X I I . 1965 „ In te g ra e se rv a n d a e “ 0 indeksie K siąg z a k a zan y ch , że indeks ten m a n a d a l sw oją m oc m o ra ln ą 1 w ierni w su m ien iu o b o w iązan i są strzec swej w iary i obyczajów i n ie n a ra ż a ć się n a ic h u tr a tę przez czy ta n ie złych książek, a a u to rz y i w ydaw cy są proszeni, a b y ta k ic h książek nie w y d aw ali i n ie rozpow szechniali. K ościół m a p raw o ostrzeg ać w iernych o złych i n ie m o ra ln y c h dziełach.

21. P ap ież P aw eł V I : M otu propr.. „Munus apostolicum..“ z dn. 10. V I. 1966 A A S, 1966, n r. 7, s. 565— 466.

W ty m „ m o tu p ro p r .“ P ap ież P aw eł V I p rz ed łu ża vacationem legis n iek tó ry ch d ek retó w soborow ych, k tó re n ie w eszły w życie z d n iem 29. V I. 1966 r., ja k początkow o było postanow ione. K om isje p o w o łan e: o b isk u p ach i z arząd zie diecezji ; o z a k o n n ik a ch ; o m isjach ; o w ychow aniu chrześcijańskim ; o a p o stolstw ie św ieckich nie zdążyły o p raco w ać szczegółow ych n o rm w ykonaw czy ch do n iek tó ry ch d ekretów soborow ych, stą d p rzed łu żen ie ich vacationis 22. P ap ież P aw eł V I : M otu propr.. „De Episcoporum muneribus..“ z d n . 15. V I. 1966, A A S, 1966, n r. 7, s. 467— 472.

P ap ież w ty m „ m o tu p ro p r .“ d a je w ytyczne d la biskupów odnośnie u dzielo n e j im w ład zy dyspensow ania. M a ją p raw o dyspensow ać od p ra w g en e ra l n y ch K ościoła sw ych w iernych w szczególnym w y p ad k u , g dy u w ażają, że to im je s t p o trz e b n e d o d o b ra duchow ego, ch y b y b y to było zastrzeżone N ajw y ż szej Z w ierzchności. W ład z ę ta k ą o trz y m u ją n ie tylko bisk u p i rezy d en cjaln i, a le i ci wszyscy, k tó rzy są im w p raw ie p rzy ró w n an i. D o ud zielen ia takiej dys p en sy m usi zaistnieć o d p o w ied n ia przyczyna.

T e zasady u d z ie la n ia dyspens przez bpów w edług d e k re tu „C h ristu s D o m in u s“ o trz y m u ją m oc o b o w iązu ją cą o d 15 sierp n ia 1966 roku.

I. List apostolski z dnia 20. X I. 1965, AAS, n r. 7. 1966, s. 472— 473. N a p rośbę b p a E d m u n d a N ow ickiego, o rd y n ariu sza gdańskiego, P ap ież

(14)

[1 3 ] P R Z E G L Ą D A A S

₃₂₁

św iątynię g d ań sk ą p o d w ezw aniem W niebow zięcia N M P . ozdobił ty tu łe m i p rzy w ilejam i Bazyliki Mniejszej.

II . List apostolski z dn. 29. X I. 1965, AAS, 1966, n r. 7, s. 473— 474. W A rg en ty n ie w m ieście Clivo żjamoerensi z n a jd u je się p ię k n a św iąty n ia k a te d ra ln a p od w ezw aniem „N asza P an i od P o k o ju “ , pośw ięcona czci N M P , sły n n a cu d am i. N a prośbę b p a A lek san d ra Schell, O jciec św. P aw eł V I św ią ty n ię w sp o m n ian ą ozdobił ty tu łem Bazyliki Mniejszej.

I I I . List apostolski z dn. 20. III. 1966, AAS. 1966, n r. 7, s. 475— 476. W M ek syku z n a jd u je się bazylika M a tki Boskiej Gwadelupeńskiej, słynnej łaskam i i c u  d am i od w ieków nie tylko w M eksyku, ale w całej A m eryce środkow ej i p o łu d niow ej. Bazylikę tę P aw eł V I ozdobił złotą różą, o b d a rz a ją c j ą jednocześnie licznym i o d p u stam i.

IV . List apostolski z dn. 21 V. 1966, AAS 1966 n r 7, s. 477.

P ism em ty m P ap ież P aw eł V I u sta n a w ia w re p u b lice M alaw ieńskiej Nuncja

tury Apostolską ze w szystkimi p ra w a m i tem u urzędow i w łaściw ym i.

24. P ap ież P aw eł V I : Allocutio z dn. 15. V. 1966, A AS, 1966, n r. 7, s. 483— 488.

Z racji „ S a c ru m M illen iu m P o lo n iae“ O jciec św. P aw eł V I o d p raw ił w b a zylice w atykańskiej M szę św. i w ygłosił do z e b ra n y c h ze w szystkich stron św iata P olaków przem ów ienie, w któ ry m chw ali w iarę Polaków , zach ęca do życia w miłości, u d ziela w szystkim biskupom i w iern y m swego błogosław ieństw a i prosi Boga, a b y w spom agał n a ró d polski w p ra c y około w spólnego d o b ra , a n a d e wszystko a b y M a ry ja C zęstochow ska o tacz ała sw ą m a tc z y n ą opieką K ościół i c a łą Polskę.

S. R . C o ngr., Decretum z dn. 14. II. 1966, AAS, n r. 7, 1966, s. 525— 526. K o n g r. św. O b rzęd ó w w ty m dekrecie odnoście u d z ie la n ia k o m unii ch o ry m p rzeb y w ający m w szp italach stanow i, co n astęp u je :

1-o W szpitalu, k tó ry stanow i je d e n z w arty b u d y n ek , w k tó ry m z n a jd u je się k ap lica, k a p ła n szafarz o d m aw ia w kaplicy wszystkie m o d litw y p rz e d i po k o m u n ii c h o ry ch w edług ry tu a łu rzym skiego, a n astęp n ie poszczególnym chorym , leżącym w oddzielnych pokojach, u d z ie la k o m unii św. p rzy użyciu zwykłej form uły.

2-0 W ty c h zaś szp italach , gdzie liczne części stan o w ią oddzielne b udow le N aj. S a k ra m e n t z u szan o w an iem niesie się z kap licy i kładzie się n a stole, p rzy g o to w an y m w od p o w ied n im m iejscu w poszczególnych b u d y n k a c h i ta m o d m a w ia się w szystkie p rzed i po k o m unii c h o ry ch m odlitw y, a n astęp n ie rozdziela się ko m u n ię św. poszczególnym ch o ry m w p okojach każdego b u d y n k u p rz y z a c h o w a n iu zwykłej form uły.

25. P ap ież P aw eł V I : Constitutiones:

I. C onst.. : „In animo Nostre..“ z dn. 14. X . 1965, A A S, n r. 8, 1966, s. 545— 546.

W W ie tn a m ie z tery to rió w o d dzielonych od archidiecezji sajgońskiej O jciec św. P aw eł V I eryguje n o w ą diecezję p o d n a z w ą diecezja Fueneńska, k tó rą w łącza d o m etro p o lii sajgońskiej i stanow i, a b y ta n o w a diecezja pow ierzona została

(15)

322 [14]

d u chow ieństw u św ieckiem u (clero saeculari) i u rz ą d z o n a w edług przepisów p ra w a kanonicznego.

II . C onst. : „ Cum vita..“ z dn. 14. X . 1965, AAS, n r. 8, 1966, s. 547— 548, W A fryce P ołudniow ej P ap ież tą konstytucją tw orzy n o w ą P refek tu rę z te ry toriów o d łączonych od diecezji Jo an n esb u rsk iej i p o w ierza tę n o w ą P refekturę do p ro w a d z e n ia O b la to m ze Z g ro m a d z e n ia N M P a n n y .

I I I . Const. : „Rationabile..“ z dn. 20. X . 1965, AAS, n r. 8, 1966, s. 548— 550. W diecezji Częstochow skiej w W ielu n iu p rzy kościele N a ro d z e n ia N M P . O jciec św. P aw eł V I n a p rośbę b p a B areły resty tu o w ał k a p itu łę kolegiacką.

M ia n o w a n ie d ig n itates zastrzeg a w ed łu g p ra w a St. Apostolskiej.

IV . C onst.. : „Christi vices..“ z dn. 16. X II. 65, AAS, n r. 8, 1966, s. 550— 552.

W B razylii tw orzy P ap ież P aw eł V I k o n sty tu cją „ C h risti vices“ n o w ą d ie cezję Guarapoweńską z terytoriów , o ddzielonych od diecezji Ponta-Grossa, Moraneń-

skiej i Toletańskiej. N ow ą diecezję w łącza do m etro p o lii Kurydybskiej. P oleca

ordy n ariu szo w i now ej diecezji, a b y ja k n ajp ręd zej założył sem in ariu m , a zd o l niejszych a lu m n ó w a b y posyłał n a dalsze stu d ia do R zy m u . W u rz ą d z e n iu diecezji n ależ y trzy m ać się p ra w a k anon.

V . C onst.. : „In vitae naturalis..“ z dn. 18. X II. 65, AAS, n r. 8, 1966, s. 552— 4 P ap ież P aw eł V I k o n sty tu cją tą tw orzy n o w ą diecezję p o d n a z w ą diecezja

Bamberitana, p o ło żo n a w re p u b lic e Ś rodkow o-afrykańskiej i w łącza j ą do m e tro 

polii Bangueńskiej. S ied zib ą now ej diecezji będzie m iasto Bambaria Z a rz ą d diecezji p o w ierza m isjonarzom o d św. D u c h a . P oleca założyć sem in ariu m duchow ne, a w u rz ą d z e n iu diecezji zach o w ać przepisy p ra w a k anon.

V I. C onst.. : Qui in fastigie..“ z dn. 18. X II. 65, AAS, n r 8, 1966, s. 554— 556 W T a ila n d ii u sta n a w ia P ap ież P aw eł V I stałą h ie ra rc h ię b iskupią, sk ład a ją c ą się z dw óch pro w in cji kościelnych : Bamkogskiej i Tareńskiej p o czte ry d ie 

cezje k ażd a.

V I I . C o n st..: „Peramplum territorium..“ z dn. 18. X I I . 65, AAS, n r. 8, 1966, s. 557— 558.

Z tery to rió w o d d zielo n y ch od P refek tu ry św. L u d w ik a w S enegalu n a te ry to riu m M aw ytanii k o n sty tu cja ta tw orzy n ow ą diecezję p o d n a z w ą diecezji

Nonachockiej, k tó rą p rzy łącza do m etro p o lii w D E K A R Z E w A fryce Z ach o d n iej

V I I I . C onst. : „Ex que..“ z dn. 3. I. 1966, A A S, n r. 8, 1966, s. 558— 559. N a p rośbę p a tria rc h y babilońskiego P ap ież P aw eł V I tą k o n sty tu cją tw orzy n o w ą diecezję p o d n a z w ą A H W A Z Chaldejczyków z tery to rió w o d łącz o n y ch od arch id iecezji Sechneńskiej w C h ald ei, określa je j g ran ice, siedzibę, a resztę u rz ą  d z e n ia p o leca p rzep ro w ad zić w edług p ra w a kano n iczn eg o w schodniego.

I X . C o n st..: „ Chaldeici ritus..“ z dn. 3. I. 1966, AAS, n r. 8, 1966, s. 560— 561.

Stolica b isk u p ia A m ideńska i C h ald ei, której w iern i p rz e b y w a ją w państw ie tu reck im , n a prośbę p a tria rc h y babilońskiego P aw ła I I , zostaje w yniesiona d o sto p n ia arcybiskupstw a. W y k o n an ie tej konstytucji P ap ież pow ierza p rz e d staw icielow i Stolicy A postolskiej w T u rcji.

(16)

[15]

₃₂₃

X . C onst.. : „Novas c o n s t i t u e r e г dn. 10. I. 1966, AAS, nr. 8, 1966, s. 561 — 63.

W U ru g w a ju m o cą tej konstytucji P ap ież tw orzy n o w ą diecezję Maldona-

deńską z tery to rió w o d d zielonych z diecezji Fondyneńskiej. S tolicą now ej diecezji

m a być m iasto M A L D O N A D O . D iecezja ta w sw ym u rz ą d z e n iu m a p rz e s trz e  gać d o k ład n ie p ra w a kanonicznego. W y k o n an ie m tej konstytucji zajm ie się n u ncjusz w U ru g w a ju sam osobiście, alb o przez swego delegata.

X I . C o n s t..: „ Bizantini Melkitarum..“ z dn. 10. I. 66, AAS, n r. 8, 1966, s. 563. W S ta n a c h Z jed n o czo n y ch A m eryki P ółnocnej m ieszka w ielu w iern y ch o b rz ą d k u bizantyjsko-m elchickiego, d la k tó ry ch P ap ież tą k o n sty tu cją tw orzy

egzarchat apostolski i p rzy łącza go ja k o su frag an ię d o m etro p o lii bostońskiej

P o leca założyć sem in ariu m d u ch o w n e do w y chow yw ania k leru tego o b rząd k u . X I I . C onst.. : „Quod Sacrum..“ z dn. 1. II. 1966, AAS, n r. 8, 1966, s. 565—· 566.

W U g a n d z ie k o n sty tu cją tą O jciec św. P aw el V I n a p rośbę arcy b isk u p a V id o n a d e l M estri tw orzy n o w ą diecezję p o d n a z w ą diecezja Kabaleńska z sie d z ib ą w m ieście K A B E L E . D iecezję tę w łącza do m etro p o lii R u bageńskiej w A fryce.

26. P ap ież P aw el V I : Listy apostolskie:

I. L ist apostolski z dn. 11. X II. 65, AAS, n r. 8, 1966, s. 566— 567.

W ty m liście apostolskim P ap ież P aw eł V I o z d a b ia ty tu łe m B azyliki M n ie j szej s a n k tu a riu m m a ry jn e w Sacro Monte di Viggiano, położone w diecezji m a r- sylskiej. S a n k tu a riu m to p o siad a pięk n y o b raz M B ., trzym ającej D ziecię Jezu s, k tó ry od w ieków słynie c u d a m i i je s t celem licznych pielgrzym ek w iernych.

I I . List apostolski z dn. I I . X I I . 1965, A AS, n r. 8, 1966, s. 568— 569. W Bośni n a te ry to riu m Ju g o sław ii, kościół k a te d ra ln y w D iakow is n a p rośbę b isk u p a S tefana B au erle in a został o zd obiony ty tu łe m Bazyliki M niejszej ze w szystkim i p ra w a m i i przyw ilejam i te m u ty tu ło w i należnym i.

I I I . List apostolski z dn. 11. X II. 1965, A A S, n r. 8, 1966, s. 569— 570. Ś w iątynię k a te d ra ln ą pistoreńską, p o c h o d z ą c ą z X I I w ieku, o b d a rz o n ą licznym i przy w ilejam i papieskim i, w której z n a jd u je się grobow iec p rzyjaciela D an teg o , P ap ież o z d o b ił ty tu łe m Bazyliki M niejszej.

IV . L ist apostolski z dn. 11. X I I . 1965, AAS, n r. 8, 1966, s. 570— 571. M a ją c n a u w ad ze starożytność kościoła k a te d ra ln e g o w Komposinie, n a prośbę bisk u p a tej diecezji A n toniego de C astro M a y e ra , P ap ież P aw eł V I ozdobił tę k a te d rę ty tu łe m i przyw ilejem B azyliki Mniejszej.

27. P ap ież P aw eł V I : Allocutiones variae:

I. Allocutie z dn. 23. VI. 1966, AAS, n r. 8, 1966, s. 571— 579.

W d n iu 23 czerw ca 1966 ro k u w R zy m ie o dbyło się z e b ran ie E p isk o p a tu W łoskiego, w k tó ry m w ziął u d z ia ł O jciec św. P aw eł V I. N a ty m z e b ra n iu p o w o łał n o w ą K o n feren cję E p isk o p a tu W łoskiego, k tó ra m a m ieć z a z a d a n ie w p ro w a d z a n ie w życie u c h w a ł soborow ych, w skazał n a doniosłość p o w o łan ia k apłańskiego i n a d m ie n ił o p o trz e b ie now ego ro z g ran iczen ia diecezji w łoskich, k tó ry ch liczb a m usi u lec zm niejszeniu.

(17)

3 2 4 K S . J A N Z U B K A

P ap ież w d n iu 24 czerw ca 1966 ro k u wygłosił p rzem ó w ien ia do K o leg iu m k ard y n a łó w z okazji sk ła d a n ia życzeń z racji w y b o ru n a Stolicę św. P io tra. W sp o m n iał o sw ym p o p rz e d n ik u J a n i e X X I I I , o uk o ń czo n y m Soborze W a ty kańskim II , o położeniu K ościoła w czasach w spółczesnych o raz o p o trzeb ie szerzenia d u c h a m iłości C hrystusow ej w życiu ro d zin n y m , pań stw o w y m i m ię d zy n aro d o w y m .

I I I . Allocutio z dn. 25. VI. 1966, A AS, n r. 8, 1966, s. 587— 591.

W tym d n iu P ap ież w ygłosił przem ów ienie do delegatów , o b ra d u ją c y c h n a d a d m in is tra c ją O N Z . P odkreślił doniosłość O N Z i naw oływ ał, ab y we wszyst k ich o b ra d a c h m ięd zy n aro d o w y ch p a n o w a ła m iłość, pom o c w zajem n a i pom oc d la d o b ra człow ieka.

IV . Allocutio z dn. 27. V I. 1966, AAS, n r. 8, 1966, s. 591— 593.

O rg a n iz a c ja N aro d ó w Z jed n o czo n y ch m a M ię d z y n a ro d o w ą O rg a n iz a c ję R o ln ic tw a i W yżyw ienia, do której należy w iele państw . D elegaci tej O rg an izacji w liczbie 300 osób z 80 k rajó w odbyli swe z e b ra n ie w R zy m ie i d o ty ch d ele g ató w P ap ież P aw eł V I w ygłosił przem ów ienie, w k tó ry m podkreślił doniosłość o b ra d i naw oływ ał, a b y n a św iecie n ie było głodnych, opuszczonych, b y wszyst k im starczyło chleba.

28. P ap ież P aw eł V I : Epist. Apostołka: „Alma parens..“ z dn. 14. V I I . 1966, A A S, n r. 9, 1966, s. 609— 614

Z racji 700 lecia u ro d zin D uns S co tta P a p ie ż P aw eł V I w ystosow ał d o A rcy biskupów i B iskupów A nglii b. obszerny list, w k tó ry m podnosi zn aczen ie n a u k i scholastycznej i p o d k reśla rolę, ja k ą w niej o d eg rał sw ą p ra c ą D uns Scott.

I. C o n stitu tio : „Quam verae..“ z dn. 22. 1. 1966, AAS, n r. 9, 1966, s. 615— 617.

Z tery to rió w o d d zielonych od kościołów k a te d ra ln y c h diecezji : Fairbanks •et Junellensi P ap ież tw orzy n o w ą diecezję Ankarageńską i o rg an izu je n o w ą p ro 

w incję kościelną tej nazw y w A m eryce Północnej n a Alasce.

I I . C onst.. „Si quidem...“ z dn. 15. II. 1966 A A S, n r. 9, 1966, s. 617— 619. N a skutek ro zro stu liczby katolików w K o rei Południow ej P ap ież z odłączo n y c h tery to rió w diecezji P użańskiej tw orzy n o w ą diecezję p o d n a z w ą diecezji M usaneńskiej. W y k o n an ie tej K o n sty tu cji p o w ierza In tern u n cju szo w i K o re a ń skiem u.

I I I . C onst.. „Christi Ecclesia..“ z dn. 15. II. 1966, AAS, n . 9, 1966, s. 619 W A fryce w S enegalu p re fe k tu ra A postolska św. L u d w ik a zo stała t ą konsty tu c ją p o dniesiona d o sto p n ia diecezji. K o n sty tu c ja określa g ran ice now ej diecezji i poleca, a b y w o rg an izo w an iu je j były zach o w an e przepisy p ra w a kanonicznego. N a d w y konaniem tej konstytucji m a czuw ać In te rn u n c ju sz A postolski w R zeczypospolitej Senegalskiej.

IV . C onst.. „Qui secum..“ z d n . 25. II I . 1965, AAS, n. 9, 1966, s. 620—622. W M eksyku z o d łączo n y ch teren ó w od diecezji H erm osileńskiej i T ig iu -aneńskiej P ap ież tą k o n sty tu cją tw orzy n o w ą diecezję p o d n a z w ą diecezji

(18)

[17]

₃₂₅

Meksykaleńskiej, określa jej g ran ice i p oleca w o rg an izo w an iu zachow ać w tej

m ierze ob o w iązu jące przepisy p r a w a . kanonicznego. N a d w y k o n an iem tej konstytucji czuw ał b ędzie d eleg a t A postolski arcy b isk u p A lojzy R a jm o n d i, k tó ry rów nież złoży o d p o w ied n ie o ty m w yko n an iu spraw ozdanie.

V . C onst.. „ In Christi..“ z dn. 25. IV . 1966, AAS, n. 9, 1966, s. 623— 624. N a te ry to riu m M eksyku z tery to rió w o d łączo n y ch od diecezji Chihuamńskiej i sąsiednich m iast k o n sty tu cja tw orzy n o w ą p refek tu rę p o d n a z w ą Prefektura

Materieńskiej, n a d której o rg a n iz a c ją m a czu w ać d e le g a t A postolski arcy b isk u p

A lojzy R a im o n d i.

V I. C onst.. „Animorum bonum..“ z dn. 26. IV . 1966, AAS, η. 9, 1966, s. 625— 26.

K o n sty tu c ją tą P ap ież P aw eł V I dw ie diecezje w S a b a u d ii : Mauriańską i Tarantuńską w łącza d o Metropolii Chamberieńskiej i poleca zachow ać w jej w y k o n a n iu obow iązujące przepisy o raz d a ć o ty m spraw ozdanie.

I. List Apostolski z dn. 23. IV . 1965, AAS, n. 9, 1966, s. 626— 627. W liście ty m P ap ież u d ziela ty tu łu i przyw ilejów Bazyliki M niejszej kościo łow i N aj. M . P a n n y n a K a p ito lu w K o lo n ii ze w zględu n a jeg o starożytność i a rc h ite k tu rę o raz zw iązek ze św. P io trem K aniziuszem .

I I . List Apostolski z dn. 12. II I. 1966, A AS, n. 9, 1966, s. 628— 629. Ja ro sła w , m iasto położone w diecezji Przem yskiej w Polsce, słynie ze czci o b ra z u M a tk i Bożej Bolesnej, k tó ry się w tam tejszym z n a jd u je kościele. K ościół i o b raz je st p o d opieką O O . D om inikanów . N a prośbę g e n e ra ła D o m in ik an ó w i B iskupa przem yskiego P ap ież kościół te n ozdobił ty tu łem i przyw ilejem B a zyliki M niejszej.

I I I . List Apostolski z dn. 21. III. 1966, AAS, n. 9, 1966, s. 629— 630. W K a la b rii nied alek o m iasta L a u ria n , arch id iecezji K osentińskiej, z n a jd u je gię s a n k tu a riu m N aj. M . P. a C a te n a , któ re je st p rzed m io tem pielgrzym ek licznych rzesz w iernych. N a prośbę re k to ra tego sa n k tu a riu m i k ard y n a łó w Jó z e fa P izzard o i F e rd y n a n d a C ento P ap ież o z d a b ia tam tejszy kościół ty tu łe m

i p rzy w ilejam i Bazyliki M niejszej.

IV . List Apostolski z dn. 14. VI. 1966, AAS, n. 1966, s. 630— 631. L istem ty m P ap ież P aw eł V I u sta n a w ia w J a p o n ii Nuncjaturę Apostolską ze w szystkim i p ra w a m i i przyw ilejam i, n ależ n y m i te m u urzędow i.

31. P ap ież P aw eł V I. List „Sacrosancta Portiunculae..“ z dn. 14. VII. 1966, AAS, n. 9, 1966, s. 631— 635.

Z racji 750 lecia w p ro w ad zen ia o d p u stu „ p o rtiu n c u li“ , u dzielonego przeż p ap ie ż a H o n o riu sza I I I (1216— 1227) św. Franciszkow i z Assyżu P ap ież w sw ym liście pod k reśla te n fak t i p rz y p o m in a za ra z e m p o trzeb ę p o k u ty ja k o śro d k a o d ro d zen ia duchow ego w szystkich w iern y ch w K ościele, u d ziela całe m u Z ak o now i F ran ciszk ań sk iem u swego apostolskiego błogosław ieństw a.

32. P ap ież P aw eł V I. Dekret „Christus Dominus“ o pasterskim urzędzie Bpów w Koś

ciele, uchwalony 28. X . 1965, AAS, n . 10, 1966, s. 673— 695.

(19)

326 _[18]

i trz e c h rozdziałów . W e w stępie m ów i o urzędzie biskupów w ogólności, w ro z d z ia ła c h o m aw ia u rz ą d biskupów w K ościele P ow szechnym , w kościołach p a rty k u la rn y c h , czyli w sw oich diecezjach i w e w spólnocie w ielu kościołów. 33. P ap ież P aw eł V I. Dekret „Perfecta caritatis“ o odnowie życia zakonnego, u c h w a  lo n y 28. X . 1965, A A S, m . 10, 1966, s. 702— 712.

D ek ret o odnow ie życia zakonnego zaw iera 25 artykułów . O m a w ia cało k ształt życia zakonnego. P odkreśla godność i znaczenie sta n u zakonnego, k tó ry p rzez swe ślu b y : ub ó stw a, czystości i posłuszeństw a je s t najbliższy d u c h a E w an g elii, m a sw ym życiem i m o d litw ą jaśn ieć w K ościele i p rzo d o w ać w jego o d n o w ie przez swe głębokie w ew n ętrzn e urobienie.

34. P ap ież P aw eł V I. Dekret „Optatam totius..“ o formacji kapłańskiej, u c h w alo n y 28. X . 1965, AAS, n. 10, 1966, s. 713— 727

D ek ret soborow y o instytucji kapłańskiej sk ład a się z w stępu, siedm iu ro z d ziałó w i zakończenia. O d n o w a K ościoła zależy w pierw szym rzędzie od o d n o w y k ap łan ó w , k tó rzy w ró żn y ch n a ro d a c h p ro w a d z ą dusze do C hrystusa. P ow ołanie do k ap łań stw a fo rm u je się w ro d z in a c h i otoczeniu, a n astęp n ie g ru n tu je się w szkołach i sem in ariach ta k m niejszych, ja k w iększych. S obór p o le c a otoczyć sp ecjaln ą troską sem in aria ja k o instytucje, w ychow ujące m łode k a d ry K ościoła. D aje w skazów ki co d o org an izacji stu d ió w ta k filozoficznych, ja k teologicznych, a w szystko p o d k ą te m duszpasterskim . P o u k o ń czen iu sem i n a riu m K onferencje Biskupów poszczególnych k rajó w obm yślą o d pow iednie środki dok ształcan ia się m łodego duch o w ień stw a p o d w zględem d u ch o w n y m , in te le k tu a ln y m i duszpasterskim .

35. P ap ież P aw eł V I : Deklaracja „Gravissimum educationis momentum“ o chrześ c ija ń sk im w ychow aniu, u c h w a lo n a 28. X . 1965, AAS, n. 10, 1966, n. 728—

739.

D e k la ra c ja o w ychow aniu chrześcijańskim sk ład a się z w stęp u z 12 a rty k u łó w i z zak o ń czen ia. W d ek laracji o w y ch o w an iu S obór d a je w ytyczne d la w ycho w a n ia ro d zin n eg o , szkolnego o raz o m aw ia szczegółowo p ra w a d o w y ch o w an ia rodziców , K ościoła i p ań stw a. W y ch o w an ie m usi m ieć op arcie w p raw ie n a tu r a ln y m i p ozytyw nym boskim .

36. P ap ież P aw eł V I : Deklaracja „JVostra aetate..“ o stosunku Kościoła d o re- ligii niechrześcijańskich z d n . 28. X . 1965, A A S, n . 10, 1966, s. 740— 744.

D ek la ra c ja ta sk ład a się z 5 arty k u łó w , które n o rm u ją najw ażniejsze zasady sto sunku K ościoła d o religii niechrześcijańskich. P oniew aż św iat z uw agi n a w ielki rozw ój tech n ik i i w ynalazków staje się jed n o ścią, p rzeto K ościół s ta ra się tę jed n o ść w d u c h u m iłości p o d trzy m y w ać i podkreślać to, co ludzi łącz y i to, co p ro w ad zi do w spólnego celu.

37. P apież P aw eł V I, Encyklika: „Christi M atri..“ 15. IX . 1966, A AS, η. 11. 1966, s. 745— 749.

E ncyklikę R ó żań co w ą kieruje P ap ież do H ie ra rc h ii K ościoła i L u d u Bożego i n aw o łu je do m o d litw y różańcow ej w m iesiącu p a ź d z ie rn ik u o najw ażniejsze d o b ra dzisiejszem u św iatu p o trz e b n e o jedność, m iłość i pokój.

38. P ap ież P aw eł V I, Ep. Apostolica „Graves et increscentes..“ z dn. 5. IX . 1966 A A S , n. 11, 1966, s. 750— 756.

Przegląd ustawodawstwa powszechnego ogłoszonego w "Acta Apostolicae Sedis" w 1966 r.

Jan Zubka