• Nie Znaleziono Wyników

Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.08.17, R. 19[!], nr 94

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.08.17, R. 19[!], nr 94"

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

€•!>■ tHimTi 10 gro»ły Opłacono gotówką z góry

PISMO SPOŁECZNE. GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

Nr 94 W€fbrxdno9NMLKJIHGFEDCBA w to rek d n ia 17 sierp n ia 1937

IW WiBIIUntgEMI

Rok 19

2000 proc, drożej

GFEDCBA

Cena kilograma jabłek loco sad na wsi wynosi 5 groszy... Cena tego sa­

mego kilograma jabłek loco sklep w mieście wynosi 1 złoty... Towar zatem

w drodze z sadu wiejskiego do sklepu 1 lip c a b r. p rze p isó w o o b ro cie n ie ru c h o -

m iejskiego podrożał o 2.000 proc., do- m o śc ia m i w p a sie g ran ic zn y m , p o d a ję p o n i-

słownie: dwa tysiące procent. ---3~’— --- --- Pewien właściciel małego folwarku

znajdującego się w odległości kilkuna­

stu kilom etrów od wielkiego miasta, miał w lipcu br. następujące przeży­

cie: w sadzie obrodziły bardzo piękne wiśnie, przyjeżdża z m iasta hurtownik, by je zakupić. O fiaruje za kilogram 5 grosze...., a przy tym żąda, by na koszt właściciela sadu wiśnie zostały poobrywane z drzew i posortowane w dostarczonych przez handlarza ko­

szach. W łaściciel folwarku obliczył, że robocizna więcej go będzie koszto­

wała, niż utarg ze sprzedaży owocu, że zatem do swych wiśni dołoży z własnej kieszeni... Zwołał zatem chłopów ze wsi i oświadczył im: jeżeli m i obieca­

cie, że zrywając wiśnie nie będziecie łam ali gałęzi i niszczyli drzew, pozry­

wajcie sobie owoce i zjedzcie sobie zdrowo.. Bo i pocóż m iał dokładać do własnej produkcji? A tak sprawił przyjem ność sąsiadom i m iał choć sa­

tysfakcję, że dzieci chłopskie nasyciły się witaminową pożywką...

Jest zatem jakaś „magia handlu' w tym wszystkim , coś, co urąga zdro­

wem u rozsądkowi i do góry nogami obraca wszelkie racjonalne pojęcia o produkcji i zbycie, obrocie i zysku.

IV idzim y to zresztą obecnie nie tylko w handlu owocami, ale również i jarzynam i.

Nie tylko cena jabłek, gruszek, śli­

w ek krajowych jest w m iastach niepo­

m iernie wygórowana, ale również i jarzyn. Przepłacam y w m iastach za ogórki, pom idory, za kalafiory i kapu­

stę, za drób i kukurydzę, za fasolę i kalarepę.

Cena tych produktów nie pozostaje w żadnej proporcji do tego, co z ich hodowli uzyskuje włościanin, w yzby­

wający się ich wprost dosłownie za bezcen.

Ba, cena nie pozostaje w żadnym godziwym stosunku do im portu z za­

granicy. Jeśli koszt kilograma lepszych gruszek lub renklodów wynosi w m ie­

ście około 1,50 zł, a kilogram sprowa­

dzonych z Grecji, Rum unii, — czy Austrii, Jugosławii winogron kosztuje również 1,50 zł — to jakaż tu kalkula­

cja, jakiż stosunek m iędzy kosztam i produkcji, a zyskiem ? Przecież te w i­

nogrona są obciążone wielkim i koszta­

m i transportu, stawek celnych, ryzyka zepsucia się części towaru w czasie długiego transportu. A te krajowe o- woce w pełni sezonu znajdują się tuż opodal miejsc sprzedażnych, bywają dostarczane z pobliskich sadów, nie wym agają takiej pieczy, co południo­

we owoce...

M am y tu klasyczne przykłady bar­

dzo prostego, najzwyczajniejszego w y­

zysku, który z niewytłum aczalnych zaiste przyczyn tolerujem y.

1 m am y tu do czynienia z podwój­

nym szkodnictwem .

Po pierwsze nasza produkcja owo­

ców i jarzyn zostaje w sposób bezm i- losierny zaham owana. Żalimy się wciąż na „prym ityw izm ' naszej gospodarki rolnej, na to, że prowadzim y przeważ­

nie gospodarkę ziem niaczano-źytnią, że rolnicy nie m ają zrozum ienia i zain teresowania dla hodowli szlachetniej­

szych owoców i jarzyn, dla ogrodni-

Oliiil imdwiiiiri w gislt giinkion

z w ią z k u z w ejśc ie m w ż y c ie z d n ie m

żej z asa d n icz e p rze p isy , reg u lu ją c e o b ró t n ieru ch o m o śc ia m i o ra z n ie z b ęd n e in fo rm a ­ c je d la z a in te reso w a n y c h .

1) W p a sie g ra n icz n y m m o ż n a n a b y ­ w ać n ieru ch o m o śc i, b rać je w d z ierż aw ę , u ż y tk o w an ie lu b z arzą d jed y n ie za p rz e d n im z e z w o le n ie m W o je w o d y ; t. zn . b e z u p rz ed n ie g o z e z w o len ia W o jew o d y n ie w o ln o sp o rzą d z ać o d n o śn y c h k o n trak tó w n o tarialn y ch , o fert, u m ó w p rz e d w stęp ­ n y c h , u m ó w p ry w atn y ch , a n i o b e jm o w ać n ie ru c h o m o śc i w p o sia d a n ie , p a r. 1 i 2 ro z­

p o rz ąd z e n ia M in istra S p raw W e w n ę trz­

n y c h z d n ia 2 2 I 1 9 3 7 ro k u (D z. U . R . P . p o z. 8 4 ).

2 ) A k ty z d z ia łan e b e z p o w y ż sze g o z e­

z w o len ia są n ie w a ż n e.

3 ) W ra zie n a b y cia n ie ru c h o m o śc i w d ro d z e sp a d k o b ran ia, n a b y w ca p o w in ie n w n ie ść w term in ie 1 2 m ie ś., licząc o d o tw arcia sp a d k u , o u d z iele n ie z e z w o le nia . Z e zw o len ie n ie je st w y m a g an e , jeśli z a­

c h o d z i p rz y p a jd e k sp a d k o b ra n ia z u sta­

w y i sp a d k o b ra n ia z ro z p o rz ą d ze n ia n a wry p a d e k śm ie rc i, o d n o śn ie części, d o k tó rej n a b y w c a je st je d n o c z eśn ie p o w o ­ ła n y z u staw y . W raz ie n ie w n ie sie n ia p ro ­ śb y w te rm in ie , ja k ró w n ież w raz ie o - trzy m a n ia d e cy z ji o d m o w n e j n ie ru c h o m o ść w in n a b y ć sp rz ed a n a o so b ie, u p ra w ­ n io n e j d o je j n a b y c ia w c iąg u n a stę p n y c h 1 2 m ie się cy . N ie w y k o n a n ie teg o o b o w ią ­ z k u p o c ią g a za so b ą p rz y m u so w ą sp rz ed a ż n ieru ch o m o śc i.

4 ) W c e lu u z y sk a n ia teg o z ez w o le n ia w in ie n n a b y w c a (k u p u ją c y , d z ie rża w c a u ż y tk o w n ik w zg l. z a rz ą d c a ) w n ieść p o d a ­ n ie d o P a n a W o je w o d y za p o śre d n ictw e m S ta ro stw a P o w ia to w eg o .

6 ) P o d a n ie o d n o śn e o ra z zezw ro le n ie w o ln e je st o d o p ła ty stem p lo w ej.

7 ) K to p rze k ra cz a p rzy to cz o n e w y żej w p u n k cie 2 i 3 p rz ep isy , p o d le g a w try ­ b ie a d m in istra c y jn y m k a rze a re sz tu d o 3 m iesięc y lu b g rzy w n y d o 3 0 0 0 zł, a lb o o - b u ty m k a ro m łą cz n ie , (a rt. 2 4 ro zp o rzą ­ d z en ie P re zy d e n ta R P . z d n ia 2 3 g ru d n ia 1 9 2 7 ro k u (D z. U . R . P . z 1 9 3 7 ro k u p o z.

8 3 .)

u -

D o ty c h c za so w e o g ra n ic z e n ia w o b ro c ie n ieru ch o m o śc ia m i o b o w ią zu ją n a d a l (p ar.

3 3 u stęp 1 ro z p o rz ąd z e n ie M in istra S p raw W e w n ę trz n y ch z d n ia 2 2 sty cz n ia 1 9 3 7 ro k u . (D z. U . R . P . p o z. 8 4 .)

1! Z e zw o le n ie n a p rz e w ła sz c z en ie . I* N a b y w c a u z y sk a ć m u si z ez w o le n ie p rz e w ła sz cz e n ie je że li o d n o śn e p rz ep isy teg o g o n ie z w a ln iają (n p . tra n sak c je ro d z in a c h ), o b w ie szc z e n ie N iem iec k iej n a

o d w

R a d y Z w ią z k o w e j z d n ia 15 m a rc a 1 9 1 8 lo k u (D z. U . R z esz y R . G . B . N .

i ro zp o rzą d ze n ia M in istra P ru sk iej z d n ia 21 c z e rw c a (D z. U rz . 1 4 9 /2 3 ).

2 ) P o d a n ie o u d z iele n ie

3 6 /1 91 8 . D z ie ln ic y 1 9 2 1 ro k u

z ez w o le n ia n a p rz e w ła sz cz e n ie p rze d z a w a rc iem k o n ­ trak tu n a le ży w n o sić w 2 e g ze m p larza c h .

3 ) P o d a n ie i n a stę p n e z e z w o le n ie p o d ­ le g a o p ła c ie ste m p lo w e j: 5 zł o d p o d a n ia - P o

o d

0 ,5 0 o d z ałąc zn ik ó w d o p o d a n ia i 5 zł z ez w o len ia.

4 ) N a k a rę w ię z ie n ia d o ro k u i g rz y w n y 5 0 .0 0 0 zł a lb o n a je d n ą

d o

b ę d zie z a sąd z o n y te n :

a) K to b e z w y m a g an e g o p o z b y w a się n ieru ch o m o śc i

w a lu b o d d a je p o siad a n e g ru n ta o so b ie trz ec ie j a lb o n a b y w a o d o so b y trz e ciej,

b ! K to n ie w y p ełn i w a ru n k ó w p rz y u d z ie la n iu z e zw o len ia ,

c) K to p o z b y w a się in w e n ta rza , u su w a g o , lu b n a b y w a o ile istn ieje z a k a z w ła d z y . Je ż e li c z y n n o ść z o sta ła d o k o n a n a w sk u ­ te k z a n ie d b a n ia - to n a stę p u je k a ra d o 3 0 0 0 z łoty ch .

111. Z ez w o le n ie n a z b y c ie .

1) W ła ścicielo w i o sa d y p o c h o d z ąc e j z p a rce lac ji, o sa d y re n to w e j, w z g lę d n ie a n u lac y jn ej n ie w o ln o o sad y ta k ie j sp rz e­

d a ć, w y d z ie rż a w ić , o d d ać w u ż y tk o w an ie lu b w z a rz ą d b e z u p rze d n ie g o z e zw o len ia S ta ro sty (a rt. 5 4 u sta w y o w y k . ref. ro l­

n e j z d n ia 2 8 g ru d n ia 1 9 2 5 ro k u (D z. U . R . P . z 1 9 3 6 ro k u i u sta w a z d n ia 1 4 k w ie ­ tn ia 1 9 3 7 ro k u (D z. U . R . P . p o z 2 7 2 ) w zg l. z a k a z z b y cia jak o p ry w a tn o -p raw n e u p ra w n ie n ie S k a rb u P a ń stw a , w y n ik a ją c e' z k a n tra k tu ren to w eg o . (T o sa m o d o ty c z y u m o c n io n e j o sa d y re n to w e j (o b c ią ż o n ej

z ty c h k a r

z ez w o le n ia a lb o n a b y­

cltva i sadomnictroa. Jakże może sią rolą w nowoczesnych teoriach o racjo- w nich obudzić to zainteresowanie, nalnym w yżyw ieniu odgrywają owoce kiedy zostają potem przez m afię sprze­

dawców ograbieni z wszelkich zysków, kiedy hodowla i produkcja jest tak strasznie nieopłacalna- W iejski pro­

ducent owoców i jarzyn staje wobec tego wszystkiego kom pletnie bezrad­

ny i^ bezsilny. Sam przecież sprzeda­

w ać nie m oże: w tedy w łaśnie gdy o- w oce i jarzyny dojrzew ają, jest naj­

bardziej zajęły żniw am i, om łotem , or­

jesienną. W ydalić się ze w si nie m oże. C zeka w ięc na przybyszów z m iasta, na handlarzy-hurtow ników , a ci dyktują m u ceny, urągające w szel­

kiej kalkulacji. W yobraźm y sobie, co się dzieje w duszy w łaściciela sadu, kiedy się dow iaduje, że kilogram ja­

błek za które w ziął 5 groszy, zostaje w I m ieście sprzedaw any za 1 zł... I to m a być zachętą do sadow nictw a lub ogrod­

nictw a do hodowli ow oców i jarzyn?

7 o jest w prost zgilotynow aniem tej hodow li, ściągnięciem gospodarki w iej­

skiej z pow rotem do prym ityw u kar- t of I an o-kapuścian ego.

A drugie szkodnictw o: w iem y, jaką

i jarzyny. I> iem y, że dla rachitycznych dzieci proletariatu m iejskiego stanow ią nieodzow ną pożyw kę, zaw ierają bez­

cenne skarby zdrow ia. Ale nie tylko dla dzieci. Lecznictw o w spółczesne stw ier­

dziło niezastąpioną w artość jarzyn i ow oców dla ludzi pracy, dla utrzym a­

nia tężyzny fizycznej. C zyż dla naj­

szerszych w arstw społeczeństw a są jednak dostępne te pożyw ki, jeśli je niesum ienni handlarze sprzedają z zy­

skiem , dochodzącym do 2,000 proc.? — C zy robotnik sobie i sw em u dziecku m oże zakupić jabłek za złotów kę? — 1 to w sierpniu w pełni sezonu ow oco­

w ego? —

B oczym y się, gdy stw ierdzam y w obrotach w ewnętrznych zyski, przekra­

czające 10 proc. Ale obojętnie pat rży­

m y na w yzysk, dochodzący do 2000% . I to w yzysk, dotyczący artykułów pierw szej potrzeby i nieocenionych dla zdrow ia pożyw ek.

Z tym trzeba skończyć.

to m o ż n a u K o m isa -

z e zw o le n ie n ie p o d z ie ln o śc ią d z ied z icz en ia , a n ie o b ­ c ią żo n e j z ak a ze m zb y cia-1 z w y łą cz en iem w y p a d k ó w , g d y tra n sa k cja z a w ie ra n a je st w ro d z in ie, a n ieru c h o m o ść z b y w an a je st w ' c a ło śc i, (u sta w a o p ra w ie n ie p o d z ie ln e ­ g o o d z ie d zicz e n ia o sa d re n to w y c h i k o lo - n iza c y jn y ch z d n ia 8 c z e rw c a 1 8 9 6 ro k u Z b ió r U staw P ru sk ic h s tr 1 2 4 ).

2 ) W c e lu u z y sk a n ia teg o z e zw o le n ia z b y w c a w in ie n w n ieść p o d a n ie d o S taro ­ stw a P o w ia to w e g o . P o d a n ie

ró w n ie ż zg łosić d o p ro to k ó łu rz a Z ie m sk ie g o .

3 ) P o d a n ie n in iejsze o raz

p o d le g a n o rm a ln ej o p ła c ie ste m p lo w e j tj.

5 zł o d p o d a n ia , p o 0 .5 0 zł o d z a łą c zn i­

k ó w d o p o d a n ia o raz 5 zł o d z ez w o len ia.

4 ) G o sp o d arstw o p o c h o d z ąc e z p a rc e­

la c ji, k tó ry m ro z p o rz ąd z o n o w b rew p rz e­

p iso m w y że j w y m ien io n y m w p u n k cie 1.

m o że b y ć p o d d a n e p rzy m u so w em u w y k u ­ p o w i w ed łu g p rz ep isó w a rt. 2 2 i 2 3 u s ta­

w y z d n ia 2 8 g ru d n ia 1 9 2 5 ro k u (D z. U . R . P . z 1 9 2 6 ro k u p o z . 1) p rzy c zy m w y ­ p ła ta w y n a g ro d z en ia n a stęp u je w e d łu g z a­

sad i w try b ie sto so w an y m p rz y w y p ła ­ cie w y n ag ro d ze n ia cza n ie ru c h o m o śc i p rz y m u so w o w y k u p o w a n e n a c ele re­

fo rm y ro ln ej (2 0 p ro c , w g o tó w rc e , 8 0 p ro c , w 3 p ro c. lista c h z a sta w n y ch p a ń ­ stw o w e j ren ty z ie m sk ie j. W z g lęd e m o- sa d y re n to w e j w p o d o b n y m w y p a d k u m o ­ że b y ć z a sto so w a n e p ra w o o d k u p u . IV . T re ść p o d a n ia .

O d n o śn e p o d a n ia łą cz n ie z z a łą cz n ik a­

m i p o w in n y z a w ie ra ć 1 ) im ię i n a zw isk o n a b y w cy - je g o o b y w a te lstw o , z a w ó d , m ie j­

sce z a m ie szk a n ia, o ra z sta n p o sia d a n ia n ie ru c h o m o śc i n a te re n ie całeg o p a ń stw a , w z g lę d n ie g d y o b e c n ie ż a d n ej n ie ru c h o ­ m o ści n ie p o sia d a, c zy , k ie d y , g d z ie i ja k ą n ieru ch o m o ść p o sia d ał o ra z ja k i b y ł c h a­

ra k te r te j n ie ru c h o m o śc i (g o sp o d a rstw o , ro ln e — o b sz a r).

2 ) R o d z aj n ieru c h o m o śc i (p ry w atn a , ' ren to w a, z p a rc e la c ji) d o k ła d n e o z n a cz e­

n ie h ip o te cz n e o ra z o b sz ar n ie ru c h o m o ści b ę d ą c e j p rz ed m io tem p o d a n ia.

3 ) S z k ic w zg lęd n ie d o k ła d n y o p is fig u ­ ry i p o ło że n ia g ru n tu w w y p a d k u d o k o n y ­ w a n ia p o d zia łu n ie ru c h o m o ści w z g lę d n ie n a b y w a n ia części.

4) Im ię i n a z w isk o sp rze d a w c y , jeg o p o sia d a n ia n a c a ły m o b sz a rz e stw a.

5 ) C e n a n a b y w an e j n ie ru c h o m o śc i ło n a w g o tó w ce i p rze z p rz eję cie .

P rz ez n a b y w c ę w z g lęd n ie z b y w cę ro ­ z u m ie ć tu n a le ż y k u p u jąc e g o , o b d a ro w a­

n e g o , d z ie rża w cę , u ż y tk o w n ik a , z a rz ą d c ę w z g lę d n ie sp rz e d aw c ę , d z ie rż a w c ę , w y d z h r M aw iająceg o , o d d a jąc e g o w u ży tko w a^n ie

lu b w z arzą d .

M g r. p r. Z . D ą b ro w sk i stan P a ń -

u sta-

W z w ią z k u z w ejściem d n iem 1 lip ca b r. p rze p isó w n ie ru c h o m o ścia m i w p a sie

Z a k ła d y G ra fic zn e B . S z cz u k i w W ą b rz e ­ ź n ie, m a ją c n a u w a d z e tru d n o śc i o ra z w y ­ d a tk i p o łą c z o n e z w n o sze n ie m p o d a ń o u d z ie len ie z ez w o leń n a n a b y w an ie w zg l.

z b y w an ie n ie ru c h o m o śc i, w y d a ły fo rm u ł rz e ty c h p o d a ń , fac h o w o o p ra co w ań •.

F o rm u larz e ty c h p o d a ń n a b y w a ć m o ż n a w Z a k ła d a c h G raficz n y c h B . . S z c zu k i w

w ż y cie z o o b ro c ie g ran icz n y m .

B. S. । W ą b rz e ź n ie .

(2)

Sh. 2WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA G Ł O S “ Nr 0 4

Straszne morderstwo

■r Książkach wąbrzeski

P ió r o s ię w z d r y g a p r z e d o p is e m o k r u t­

n e g o c z y n u , k t ó r y w s tr z ą s n ą ł n ie m iło s ie r ­ n ie s p o k o j e m d n ia B o ż e g o w w io s c e , o k t ó r e j s ie la n k o w y m ż y c iu p is a liś m y n ie d a ­ w n o n a t y c h s a m y c h la m a c h . W o le łi- b y ś m y p r z e m ilc z e ć z b r o d n ię i je j w s tr z ą ­ s a j ą c e s z c z e g ó ły Z ż a le m i u b o le w a n ie m n a d ta k o k r o p n y m u p a d k ie m m o r a ln o ś c i, o d s ła n ia m y r ą b e k te j p o n u r e j t a j e m n ic y , k t ó r a i w n a s z y m m ie ś c ie p o r u s z y ła g łę b o ­ k o s p o łe c z e ń s t w o , w y r y w a j ą c w ła d z e b e z ­ p ie c z e ń s t w a i s ą d o w e z e z a s łu ż o n e g o s p o ­ c z y n k u n ie d z ie ln e g o , k t ó r e g o o d m ó w iła s o b ie r ó w n ie ż i n a s z a r e d a k c ja , b y ja k n a j­

r y c h le j p o in fo r m o w a ć n a s z y c h c z y t e ln ik ó w o w y p a d k u , k t ó r y z a in tr y g o w a ł w s z y s t k ic h , g d y t y lk o p ie r w s z e w ie ś c i d o t ą d d o ta r ły . Z d a j ę s ię , j a k o b y i w ty m w y p a d k u r o ­ g r a ło p r a w o s e r ii, g d y ż s p o s ó b w y k o ­ n a n ia z b r o d n i i j e j m o t y w y s ą a n a lo g ic z n e j a k w m o r d e r s tw ie , w p o b lis k ic h J a r a n - t o w ic a c h , k t ó r e p o p e łn io n o n ie d a le j ja k 2 m ie s ią c e t e m u -

N i e s a m o w i t e o d k r y c i e

Z a p r o s z e n i p r z e z r o ln ik a p . P a lu c h a z K s ią ż e k m y ś liw i w o j s k o w i z T o r u n ia w c z e s n y m j u ż r a n k ie m b y n ie m ą c ić s p o ­ k o j u n ie d z ie ln e g o — w y b r a li s ię n a p o lo ­ w a n ie n a k a c z k i n a d t o r fo w is k a t u ż p r z y w io s c e p o ło ż o n e . W o d d a le n iu c a . 5 0 0 m e tr ó w o d s t a c ji j e d e n z m y ś liw y c h p o d ­ c h o d z ą c d o b a g ie n k a s t a n ą ł ja k w r y t y . P r z e d s t a w ił m u s ię w m r o k u p o r a n k u o k r o p n y w id o k . W w o d z ie d o b r y m e t r o d b r z e g u s t e r c z a ł j a k b y w o ła j ą c o p o m s t ę d o n ie b a t u łó w n a g ie g o m ę ż c z y z n y .... b e z g ło w y . W s t r z ą ś n ię t y d o g łę b i s t r a s z n y m w id o k ie m p o b ie g ł d o t o w a r z y s z y , n ie m o ­ g ą c z w z r u s z e n ia w y k r z t u s ić s ło w a i g e s ty ­ k u lu j ą c p r z y w ió d ł ic h d o m ie js c a s t r a s z ­ liw e g o o d k r y c ia . S t a n ę li w s z y s c y o n ie ­ m ia li, o d b ie g ła ic h c h ę ć d o p o lo w a n ia , n ie t y lk o n a t e n d z ie ń , le c z n a d łu g ie c z a s y .

S p r a w n e d o c h o d z e n ia w s t ę ­ p n e P .P .

P o ś p ie s z y li d o w io s k i, g d z ie z u r z ę d u g m in n e g o z a a la r m o w a li k o m e n d ę P P . w W ą ­ b r z e ź n ie , k t ó r a p o m o z o ln y c h p o s z u k iw a ­ n ia c h lo k o m o c j i, w y r u s z y ła w r e s z c ie s a m o ­ c h o d e m r e d a k c y jn y m d o m ie js c a z b r o d n i, k t ó r e w m ię d z y c z a s ie w ła d z e g m in n e z a ­ b e z p ie c z y ły , b y n ie d o p u ś c ić d o z a t a r c ia ś la d ó w . P o d o s o b is t y m k ie r o w n ic t w e m k o m is a r z a p - S z m y t k o w s k ie g o p o lic j a p r z e p r o w a d z iła s p r a w n ie i lo g ic z n ie u j ę t e d o c h o d z e n ie , k t ó r e j e s z c z e t e g o s a m e g o d n ia w y j a w iły s z c z e g ó ły z b r o d n i i u j a w n i­

ły m o r d e r c ę .

Ś la d y n a d b a g n e m w y k a z y w a ły , ż e t u ż n a d j e g o b r z e g ie m p o p e łn io n o o h y d n y c z y n , n a le ż a ło w p ie r w s z y m r z ę d z ie o d ­ s z u k a ć g ło w ę z a m o r d o w e g o , b y s t w ie r d z ić k im b y ł. P o s z u k iw a n o w b a g n ie i j e g o b e z p o ś r e d n ie j o k o lic y . Z a u w a ż o n o , ż e w p o b lis k im d r u g im b a g n ie , o d d a lo n y m o c a 2 0 m t r . p ły w a j a k iś s z m a t . W y p ły n ą ł w s t r o n ę j e g o c h ło p ie c i w y ło w ił p ły w a j ą c e s z m a t y , k t ó r e o k a z a ły s ię j a k o k o s z u la i b lu z k a r o b o t n ic z a . S t w ie r d z iw s z y w k o ­ s z u li c z ę ś c i m ó z g u , k o m is a r z p . S z m y t - k o w s k i w y d y r y g o w a ł c h ło p c a p o n o w n ie n a b a g n o d o m ie j s c a , n a k t ó r y m z a u w a ­ ż o n o n a s a m p r z ó d p ły w a j ą c e s z m a t y . W w o d z ie g łę b o k ie j n a c a 1 m e tr c h ło p ie c n a t r a f ił n a t w a r d y p r z e d m io t , k t ó r y w y d o ­ b y ł z w o d y . B y ła t o u c ię ta o d t u ło w ia g ło ­ w a z p o t r z a s k a n ą z u p e łn ie c z a s z k ą . Z g ło ­ w y r o z p o z n a n o w z a m o r d o w a n y m 2 8 le t n ie g o r o b o tn ik a r o ln e g o R o b e r t a S c h a - e le r a , p o c h o d z ą c e g o z m ie j s c o w o ś c i G o - d z ie m b o w , p o w ia t L u b a r t ó w , w o j e w ó d z ­ t w o L u b e ls k ie .

P r z e b i e g z b r o d n i

O f ia r a m o r d e r s t w a to c z ło w ie k s p o ­ k o j n y i p r a w y , k t ó r y j u ż d łu ż s z y c z a s p r a c o w a ł d o r y w c z o w G r u d z ią d z u , a w r ó ­ c ił p r z e d 5 d n ia m i d o K s ią ż e k , g d z ie p r z e ­ b y w a ł w d o m o s t w ie k u p c a P lo e tz a , u k t ó ­ r e g o z a t r u d n io n y j e s t j e g o b r a t a n e k . P r z y ­ b y ła w m ię d z y c z a s ie k o m is ja s ą d o w o - le k a r s k a , z p . s ę d z ią B r z u s z k ie w ic z e m i p D r P o d la s z e w s k im p o p r z e p r o w a d z o n e j s e k c j i u s ta liła , ż e S c h a e le r z a b it y z o s ta ł n a d b a g n e m 9 -m a u d e r z e n ia m i c ię ż k ie g o

p r z e d m io t u w g ło w ę , p o t e m o d c ię t o g ło ­ w ę o d t u ło w ia o w in ię t o w k o s z u lę i b lu z k ę o f ia r y i z a to p io n o w s ą s ie d n im b a g n ie . D o c h o d z e n ia p o lic j i p r z e p r o w a d z o n e w d a ls z y m c ią g u n ie s tr u d z e n ie p r z e z p . k o ­ m is a r z a S z m y t k o w s k ie g o i t o w a r z y s z ą ­ c y c h m u f u n k c j o n a r iu s z y P P . u c h w y c iły j e d n o o g n iw o p o d r u g im w ła ń c u c h u p r z y - c z y n io w y m z b r o d n i i n a p r o w a d z iły z ż e ­ la z n ą k o n s e k w e n c j ą d o u j a w n ie n ia m o r ­ d e r c y , z a k t ó r y m t r w a p o ś c ig .

T ło z b r o d n i

N ie m o g ą c o b e c n ie z w z g lę d u n a t o c z ą ­ c e s ię j e s z c z e d o c h o d z e n ia o g ło s ić s z c z e ­ g ó łó w z b r o d n i, n ie o m ie s z k a m y p o d a ć ic h w s w o im c z a s ie d o w ia d o m o ś c i c z y t e ln i­

k o m n a s z y m z u w a g i n a j e j t ło , k t ó r e z a p o d s t a w ę m a o b j a w y o b e c n ie b a r d z o a k ­ t u a ln e i n ie p o ż ą d a n e p o d w z g lę d e m s p o ­ łe c z n o - p o lit y c z n y m . U j a w n ić m o ż e m y n a ­ r a z ić j e d y n ie t y le , ż e z a m o r d o w a n y z p e w ­ n y c h p o w o d ó w s p r z e d a ł k r ó t k o p r z e d z b r o d n ią s w ó j r o w e r i ż e r ó w n o w a r t o ś ć j e g o w g o t ó w c e 4 0 z ł b y ła p r a w o d o p o d o - b n ie p r z y c z y n ą , k t ó r a s k ło n iła s p r a w c ę d o

Konflikt

na Dalekim

W ła d z e k o n c e s j i f r a n c u s k ie j k o m u n i­

k u j ą , ż e n a s k u t e k w y b u c h u b o m b , z r z u ­ c o n y c h p r z e z s a m o lo t y c h iń s k ie n a A v e ­ n u e E d w a r d a V I I , p a d ło 4 6 5 z a b it y c h . 8 2 8 r a n n y c h . I lo ś ć o f ia r w y b u c h u b o m b y n a N a n k in R o a d o b lic z a j ą n a 5 0 z a b ity c h i 7 0 c ię ż k o r a n n y c h .

P o d c z a s p o p o łu d n io w e g o b o m b a r d o w a ­ n ia z g in ę ło p o n a d 2 0 0 C h iń c z y k ó w .

W e d łu g o s t a t n ic h w ia d o m o ś c i, lic z b a o f ia r w S z a n g h a j u j e s t z n a c z n ie w ię k s z a .

W e d łu g j a p o ń s k ie j a g e n c j i D o m e i, p o d ­ c z a s s o b o tn ie g o b o m b a r d o w a n ia k o n c e s j i m ię d z y n a r o d o w e j p r z e z s a m o lo t y c h iń s k ie w S z a n g h a j u , w k o n c e s j i f r a n c u s k ie j z g i­

n ę ło 4 4 5 o s ó b , a 8 2 1 o d n io s ło r a n y , w k o n ­ c e s j i m ię d z y n a r o d o w e j z a ś j e s t 4 9 5 z a b i­

t y c h i 6 0 0 r a n n y c h .

S Z P I T A L E W S Z A N G H A J U P R Z E P E Ł N I O N E

S Z A N G H A J - W s z y s t k ie s z p it a le s ą p r z e p e łn io n e . W m ie ś c ie p a n u j e b a r d z o s il­

n a m g ła , t a k , ż e w id z ia ln o ś ć j e s t b a r d z o m a ła . N ie p o g o d a i u le w n e d e s z c z e z w ię ­ k s z a j ą j e s z c z e c ie r p ie n ia u c h o d ź c ó w , k t ó ­ r z y s p ę d z ili n o c b e z d a c h u n a d g ło w ą .

W e w t o r e k z a c z n ie s ię e w a k u o w a n ie z S z a n g h a j u k o b ie t i d z ie c i, o b y w a t e li b r y t y j sk c h .

P o c is k i w y s t r z e lo n e p r z e z j a p o ń s k ie d z ia ła p r z e c iw lo t n ic z e , p a d ły n a b u lw a r z e | J o f fr e z n a j d u j ą c y m s ię w ś r o d k u k o n c e s j i

f a r n c u s k ie j.

B O M B A R D O W A N I E D Z I E Ł E M P R Z Y - P A D K U L U B N I E D O Ś W I A D C Z E N I A .

S Z A N G H A J . W c z o r a j r a n o w S z a n g ­ h a j u i j e g o o k r ę g u p a n o w a ł z u p e łn y s p o k ó j . Z a m ilk ły n a w e t a r m a t y . S ły c h a ć b y ło j e ­ d y n ie o d c z a s u d o c z a s u t r z a s k k a r a b in ó w m a s z y n o w y c h .

K o m it e t E k o n o m ic z n y M in is t r ó w o m a -1 w ia ł n ie d a w n o p o ło ż e n ie s p ó łd z ie ln i k r e - ' d y lo w y c h n a z ie m ia c h z a c h o d n ic h . I o t o w y s z e d ł n a j a w s e n s a c y j n y f a k t , ż e n ie ­ m ie c k ie s p ó łd z ie ln ie k r e d y to w e , k t ó r y c h j e s t o w ie le m n ie j n iż p o ls k ic h , u d z ie liły w u b ie g ły m r o k u w ię c e j k r e d y t ó w , a n iż e ­ li s p ó łd z ie ln ie p o ls k ie .

J a k s ię o k a z a ło , s p ó łd z ie ln ie te k o r z y ­ s ta j ą z p o ż y c z e k „ H o lla n d is c h e B u it e n - la n d b a n k ” w A m s te r d a m ie . I n t e r e s y t e g o ' b a n k u p r z e d s t a w ia j ą s ię w r ę c z o r y g in a ln ie . ! P o b ie r a o n m ia n o w ic ie m in im a ln e o d s e t­

k i. k t ó r e z k o ń c e m r o k u z o s ta j ą s p ó łd z ie l­

n io m n ie m ie c k im z b o n if ik o w a n e . W s z e l­

k ie t r a n s a k c j e t e g o b a n k u z a ła t w ia f ilia t e g o b a n k u , m ie s z c z ą c a s ię w lo k a lu

Skąd płyną kredyty N iem ieckie

4 4 8 O S Ó B P O D K O Ł A M I P O J A Z D Ó W . I w y k o n a n ia s t r a s z n e g o c z y n u ! C ia ło o f ia r y

z o s ta ło p r z e z w ła d z e ś le d c z e z w o ln io n e .

W z r u s z a j ą c e n a b o r z e ń s t w o ż a ło b n e i p o g r z e b

W g o d z in a c h w ie c z o r n y c h o d b y ło s ię n a s a lc e p . P lo e t z a w z r u s z a j ą c e n a b o ż e ń ­ s t w o ż a ło b n e , o d p r a w io n e p r z e z w s p ó łw y ­ z n a w c ó w z a m o r d o w a n e g o , ’t a m t e js z y c h e - w a n g ie lik ó w b a p t y s t ó w . W n a b o ­ ż e ń s t w ie u c z e s t n ic z y ły t łu m y lu d n o ś c i ta k k a t o lik ó w , ja k i e w a n g ie lik ó w . r ó w n ie ż w p o g r z e b ie , k t ó r y o d b y ł s ię j u ż o z m r o k u n a c m e n t a r z u e w a n g ie lic k im n a k o s z t g m in y .

D o g łę b i w z r u s z y ł w s z y s t k ic h o b e c n y c h t r a g ic z n y m o m e n t, g d y o d p r a w ia j ą c y o b ­ r z ą d e k ż a ło b n y w s p o m n ia ł o te r n , ż e o k o j o p a t r z n o ś c i B o s k ie j ju ż w s k a z a ło ś la d y , b y

; p o m ś c ić K a in o w s k ą z b r o d n ię .

Z a p a d ła j u ż n o c , w z b u r z o n a d o g łę ­ b i w io s k a u s p o k o iła s ię . C z u w a ły j e d y n ie n ie z m o r d o w a n e o r g a n a P P . k u j ą c w g o r ą ­ c z k o w y m w y s iłk u ła ń c u c h , k t ó r y u w ię z i z ło c z y ń c ę i u c h r o n i s p o łe c z e ń s t w o o d o -

k r u c ie ń s t w a z w y r o d n ia łe j j e d n o s t k i.

wojenny

Wschodzie

W ła d z e c h iń s k ie s ą j e s z c z e p o d w r a ż e­ n ie m s o b o t n ic h in c y d e n t ó w ', k t ó r e m o g ą im p o w a ż n ie z a s z k o d z ić . D o c h o d z e n ia o f i­

c j a ln e tr w a j e s z c z e , a le ju ż t e r a z j e s t p e w ­ n y m , ż e z b o m b a r d o w a n ie k o n c e s j i m ię ­ d z y n a r o d o w e j p r z e z lo t n ik ó w 7 c h iń s k ic h b y ło n a s t ę p s t w e m w y p a d k u , a n ie a k t e m ś w ia d o m y m . I s tn ie ją w t e j s p r a w ie d w ie h ip o t e z y : c h iń s k a a g e n c j a C e n t r a l N e w s p r z y p u s z c z a , iż b o m b y s p a d ły p r z y p a d k o ­ w o p o o d n ie s ie n iu r a n p r z e z lo t n ik a c h iń ­ s k ie g o i u s z k o d z e n iu m e c h a n iz m u , u t r z y ­ m u j ą c e g o p o c is k i. W e d łu g d r u g ie j h ip o t e ­ z y , k t ó r a w y d a j e s ię k o r e s p o n d e n t o w i H a - v a s a b a r d z ie j p r a w d o b o d o b n ą , b o m b y c h iń s k ie s p a d ły n a t e r e n k o n c e s j i m ię d z y n a ­ r o d o w e j z p o w o d u n ie o s t r o ż n o ś c i i n ie d o ­ s t a te c z n e g o d o ś w ia d c z e n ia lo t n ik a c h iń ­ s k ie g o , k t ó r y c h c ia ł z b o m b a r d o w a ć o k r ę ­ t y j a p o ń s k ie , s t o j ą c e w 7 p o b liż u k o n c e s j i n ie lic z ą c s ię z n ie b e z p ie c z e ń s tw e m , n a j a ­

k ie n a r a ż a g ę s to z a lu d n io n ą d z ie ln ic ę .

Go utrudnia rozprowadzenie

kredytu zaliczkowego

k o ła c h d r o b n o - r o ln ic z y c h z w r a c a j ą u w a g ę , ż e , p o d o b n ie ja k w 7 la t a c h u b ie g ­ ły c h , ta k i w r o k u b ie ż ą c y m , m o g ą z d a ­ r z a ć s ię w y p a d k i n ie w y c z e r p a n ia c a łe j s u - m y p r z e z n a c z o n e g o n a p o s z c z e g ó ln e p o w ia ­ ty k r e d y t u z a lic z k o w e g o i o b j ę c ia n im z b y t m a łe j ilo ś c i p o ż y c z k o b io r c ó w , m im o d u ż e g o z a p o t r z e b o w a n ia . W y p a d k i te z a ­ c h o d z ą n ie z w in y r o ln ik ó w , le c z n a s k u ­ t e k n ie d o s t a t e c z n e g o z g ła s z a n ia s ię lo k a l­

n y c h in s t y t u c y j r o z p r o w a d z a j ą c y c h , a w ię c . n p - K a s S t e f c z y k a lu b G m in n y c h K a s P o -

„ D e u t s c h e B a n k 44 w G d a ń sk u ' F ilia ta z a j m u je t y lk o d w ó c h u r z ę d n ik ó w , a k r e ­ d y t y u d z ie la n e p r z e z le n b a n k d o c h o d z ą d o d z ie s ią t k ó w m ilio n ó w r o c z n ie . M im o , ż e k r e d y t y u d z ie la n e P o ls c e p r z y n o s z ą s t a ­ le n ie d o b o r y , s u m a u d z ie lo n y c h p o ż y c z e k w c ią ż w z r a s t a .

P O L A K Z U . S . A . C A Ł Y M A J Ą T E K Z A P I S A Ł N A P O L S K Ę .

Z m a r ły w G r e a t F a lls n ie j a k i A le k s a n ­ d e r K o s o w s k i, z a p is a ł c a ły s w ó j m a j ą t e k , s k ła d a j ą c y s ię z d w ó c łi d o m ó w , b e z d łu ­ g ó w p a p ie r ó w p r o c e n t o w y c h i g o t ó w k i, s z a c o w a n e g o o g ó łe m n a 2 0 ,0 0 0 d o la r ó w

n a P o ls k ę . t .

takwalkiilortm

W r o c z n ic ę d r u g ie g o p o w s ta n ia n a G ó r n y m Ś lą s k u .

P a m ię tn y r o k 1 9 2 0 b y ł d e c y d u j ą c y m w h is t o r ii n a s z e j O j c z y z n y . P r z y p o m in a m y s o b ie j e s z c z e d o b r z e t e d z ie j o w e c h w ile , k ie d y P o ls k a w m ę c e i t r u d z ie o r ę ż n y m o d p ie r a ła a t a k i n a w a ły b o ls z e w ic k ie j, b r o ­ n ią c p r z e d b a r b a r z y ń s t w e m W s c h o d u z a ­ r ó w n o s w ó j s a m o d z ie ln y b y t p a ń s t w o w y , ja k i c y w iliz a c j ę s t a r e j E u r o p y .

T r w o g ą w ię c p r z y j ę ły s ię s e r c a p o l­

s k ie , g d y w ta k n ie b e z p ie c z n e j d la P o ls k i c h w ili, G . Ś lą s k k r w a w ić z a c z ą ł w z a m ę c ie p r o w o k a c y j p r u s k ic h . W y n ik ie m t e g o b y ł, w y b u c h d r u g ie g o p o w s ta n ia g ó r n o ś lą s k ie ­ g o , p o p r z e d z o n y s z e r e g ie m w y p a d k ó w w ś r ó d k t ó r y c h n a p ie r w s z y m p la n ie b y ł t e r o r b o j ó w e k n ie m ie c k ic h , m o r d u ją c y c h w b ia ły d z ie ń P o la k ó w , t o c z ą c y c h n a w e t w a lk i z w o j s k a m i K o a lic j i.

P o w s z e c h n ie b y ło w ia d o m o , d o c z e g o N ie m c y z d ą ż a li. K o r z y s t a j ą c z w o j n y p o l­

s k o - b o ls z e w ic k ie j c h c ie li n a s t r o ić lu d n o ś ć p r z e c iw k o P o ls c e , w p o ić p r z e k o n a n ie o b lis k im u p a d k u n a s z e g o p a ń st w a i u n ie ­ m o ż liw ić p le b is c y t. P u s z c z a n o w ię c o P o l­

s c e p o t w o r n e w ie ś c i i p r o w ro k o w a n o w a lk i u lic z n e z e s t r z e la n in ą i o f ia r a m i w lu d z ia c h G d y j u ż o f ia r ą r o z b e s t w io n y c h z b ir Ó 5 V p r u s k ic h z a c z ę ły p a d a ć p o ls k ie in s t y tu c j e , g d y z a m o r d o w a n o b a r b a r z y ń s k o d r M ie ­ le c k ie g o w c h w ili g d y t e n s p ie s z y ł z p o ­ m o c ą d o r a n n y c h N ie m c ó w 7 — K o m is j a K o a lic y j n a z a r z ą d z iła s t a n o s t r e g o p o g o ­ t o w ia .

P e w n ie u s p o k o j e n ie n ie t r w a ło d łu g o . B a n d y n ie m ie c k ie z n ó w 7 z a c z ę ły d z ia ła ć p r o w o k u j ą c o , t a k ż e P o ls k a O r g a n iz a c j a W o j s k o w a n a G . Ś lą s k u u z n a ła z a k o n ie c z ­ n e p r z y s t ą p ić d n ia 1 9 s ie r p n ia 1 9 2 0 r o k u d o d r u g ie g o z b r o j n e g o p o w s ta n ia p r z e c i- w k o N ie m c o m .

P o w s t a n ie w y b u c h ło z t a k ą s iłą i e n e r ­ g ią , ż e w c ią g u p ie r w s z y c h t r z e c h d n i c a ­ ły t e r e n , s z c z e g ó ln ie w ie j s k i, b y ł o p a n o w a ­ n y p r z e z p o w s t a ń c ó w , a b o j ó w k i n ie m ie c ­ k ie r o z b it e d o s z c z ę t n ie .

K r w a w e i b o h a t e r s k ie t e w y s iłk i w y ­ d a ły p lo n y . P o w s t a n ie d o p r o w a d z iło b o ­ w ie m d o t e g o , ż e K o m is j a K o a lic y j n a z m u s z o n a z o s t a ła p r z y j ą ć u lt im a t u m p o ­ w s t a ń c ó w : r o z b r o j e n ie n ie m ie c k ie j p o li­

c j i i b o j ó w e k , o r a z o d d a n ie b e z p ie c z e ń ­ s t w a t e r e n u p le b is c y t u w r ę c e G ó r n o ś lą z a ­ k ó w . W k r ó t c e p le b is c y t z w r ó c ił n a m n a w ie k i s p o r ą c z ę ś ć p r a s t a r e j Z ie m i P ia s t o -

ż y c z k o w o - O s z c z ę d n o ś c io w y c h - p o k r e d y ty d o in s ty t u c y j c e n t r a ln y c h . N a z g ło s z e n ia te w p ły w a j ą h a m u j ą c o w a r u n k i r o p r o w a - d z e n ia , w y m a g a j ą c e : p r z e d k ła d a n ia p o d a ń p o ż y c z k o b io r c ó w p r z e d u z y s k a n ie m k r e ­ d y t u p r z e z K a s y , s k ła d a n ia g r z e c z n o ś c io - w y c h ż y r n a w e k s la c h K a s a c h S t e f c z y k a o r a z p o n o s z e n ia k o s z tó w z m ia n y w e k s li n ie z n a jd u j ą c y c h p o k r y c ia w o p r o c e n t o ­ w a n iu .

Z d a n ie m r o ln ik ó w in s t y t u c j e c e n tr a l­

n e w in n y u s u n ą ć t e t r u d n o ś c i, g d y ż t y lk o w ó w c z a s k r e d y t z a lic z k o w y o s ią g n ie s w ó j c e l.

I n t e r e s u j ą c o p r z e d s ta w ia s ię s t a ty s t y ­ k a in t e r w e n c j i P o g o t o w ia R a t u n k o w e g o w W a r s z a w ie w c z e r w c u b r . O k a z u j e s ię z n ie j , ż e w m ie s ią c u t y m P o g o t o w ie m u - s ia ło w k r a c z a ć w 3 0 6 6 w y p a d k a c h . J e ż e ­ li c h o d z i o w e z w a n ie P o g o t o w ia d o o f ia r r u c h u p o j a z d ó w , to n a j w ię c e j n ie s z c z ę ś li­

w y c h w y p a d k ó w s p o w o d o w a ły r o w e r y i m o t o c y k le , b o a ż 2 2 7 n a o g ó ln ą ilo ś ć 4 4 8 . P o d k o ła m i s a m o c h o d ó w z n a la z ło s ię 1 3 0 o s ó b , d o r o ż e k 4 4 , t r a m w a j ó w 3 9 , k o le i 8 .

C Z Y Z Ł O Ż Y Ł E Ś J U Ż D A R N A

F U N D U S Z O B R O N Y N A R O D O W E J

Cytaty

Powiązane dokumenty

Gśowa państwa Estonii w Finlandii Do stolicy Finlandii Helsinki przybył z kilkudniową wizytą prezydent państwa estońskiego Paels~. Na zdjęciu: Paets

Wczorajszej nocy o godzinie roku 1918 powołano go na stanowisko pierw wykształcenie średnie, a 4,15 zmarł honorowy prezydent Czecho- pierwszego prezydenta Czechosłowacji, szedł

(Skarb w piwnicy). W Sierakowie zdarzył się wypadek, który omal nie zakończył się śmiercią 15 osób... Większa grupa łudzi wracających

[r]

A gdy i oblężenie Wrocławia również nie powiodło się, zdecydował się cesarz na odwrót, który zamienił się w klęskę. Woj ­ ska jego nieustannie atakowane

Na stadionie olimpijskim w' Berlinie rozegrane zostały w niedzielę zaprzeszłą międzynarodowe zawody lekkoatletyczne z udziałem zawodniczek i zawodników 10 państw. Rozegrany

żądanych a łatwo mogących zaistnieć o- koliczności, organizacje rolnicze zwróciły się do miarodajnych czynników o szybkie uruchomienie zakupów bydła i trzody przez

(Termin otwarcia linii