OBOWIĄZEK UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO
mgr Marta Wasil
Przymus ubezpieczenia
W Polsce przymusowe ubezpieczenie społeczne ma swoje źródło w art. 67 KRP. Adresatem tego artykułu jest państwo, ponieważ to na nim właśnie spoczywa obowiązek urzeczywistnienia tego prawa.
Przymus uczestnicwa w systemie ubezpieczeń społecznych to coś więcej niż obowiązek ubzpieczenia się znany prawu gospodarczemu. Obowiązek ubezpieczenia się należy rozumieć jako konieczność skutecznego zawarcia umowy ubezpieczenia przez wskazaną osobę.
Niezbędna dla transferu ryzyka na ubezpieczyciela jest też zapłacenie składki.
Przymus ubezpieczenia społecznego różni się od obowiązku ubezpieczenia społecznego momentem przejęcia odpowiedzialności przez ubezpieczyciela. Przy obowiązku ubezpieczenia się niewykonanie tego obowiązku będzie oznaczać brak ochrony.
W ubezpieczeniu społecznym natomiast przejęcie ryzyka
realizuje się z mocy ustawy poprzez wskazanie przez nią
kręgu osób objętych przymusem ubzpieczenia
społecznego.
Powstanie ubezpieczenia społecznego
Stosunek ubezpieczenia społecznego powstaje jednocześnie z uzyskaniem tzw. tytułu do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniu społecznemu na wypadek zajścia określonego ryzyka. Do transferu ryzka na instytucję ubezpieczenia społecznego nie jest zatem niezbędne zgłoszenie się ani zapłacenia składki. Te czynności mają charakter jedynie techniczny.
Prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego jest
z reguły obwarowane określonymi warunkami. Spełnienia ich
będzie oznaczać udzielenie ochrony także wówczas, gdy dana
osoba ubezpieczona nie zgłosiła się do ubezpieczenia albo nie
zapłaciła składki. Okoliczności te mogą, co prawda wpłynąć
na rozmiar udzielonej ochrony, tj. na wysokość świadczenia,
ale nie na konieczność jej udzielenia.
Zakres obowiązku ubezpieczenia społecznego
Krąg osób objętych obowiązkiem ubezpieczenia społecznego ustaliła ustawa z 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej „usus”).
Ustawa nie wymaga od osób mających tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia, aby posiadały polskie obywatelstwo, ale aby na obszarze RP były osobami wymienionymi w art. 6 ust. 1-2a, art. 6a oraz art. 6b.
Wyłączeni z tego kręgu są tylko obywatele państw obcych, których pobyt na terenie RP nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni m.in. w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych czy placówkach konsularnych.
USUS wprowadziła koncpecję podziału ubezpieczenia według rodzaju chronionego ryzyka, tj. na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe
i wypadkowe.
Zakres obowiązku ubezpieczenia społecznego c.d.
Obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego podlegają osoby mające którykolwiek tytuł wymieniony w ustawie.
Analogicznie jest ujęty obowiązek ubezpieczenia rentowego. Są to jednak dwa odrębne rodzaje ubezpieczenia objęte odrębnymi składkami wpływającymi do odrębnych funduszy. Jednakże identyczność obu tych obowiązków uzasadnia ich nierozerwalne połączenie.
Krąg osób objętych ubezpieczeniem chorobowym został podzielonych na 3 grupy (art. 11 usus):
obowiązkowo ubezpieczonych,
mogących dobrowolnie wejść do ubezpieczenia,
wyłączonych z ubezpieczenia chorobowego.
Ubezpieczenie chorobowe
1. Ubezpieczenie chorobowe jest obowiązkowe tylko dla:
pracowników,
członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
osób odbywajacych zastępczą służbę wojskową.
2. Dobrowolnie, czyli na swój wniosek do tego ubezpieczenia mogą przystąpić:
osoby wykonujące pracę nakładczą,
osoby, które zawarły umowę zlecenia (pod warunkiem, że nie została ona zawarta między tymi samymi podmiotami, które są także stronami umowy o pracę),
osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą,
osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
duchowni.
Odstąpienie od zasady przymusu w odniesieniu do ubezpieczenia chorobowego dokonano w interesie osób posiadających wymienione w art. 11 usus tytuły. Ustawodawca pozostawił zatem decyzję tym wymienionym podmiotom.
Ubezpieczenie chorobowe c.d.
3. Nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia chorobowego:
funkcjonariusze Służby Celnej,
posłowie i senatorowie,
osoby pobierające stypendia.
Te podmioty zostały wyłączone z obowiązku ubezpieczenia chorobowego, ponieważ albo mają zapewnione prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy albo nie są osobami czynnymi zawodowo, a więc nie grozi im utrata dochodu w razie czasowej niezdolności do pracy
z powodu choroby.
Krąg osób objętych obowiązkiem ubezpieczenia wypadkowego
Ustawodawca w przypadku tego ubezpieczenia posłużył się odwrotną metodą niż przy ubezpieczeniu chorobowym. O ile bowiem w odniesienie do u.choroboweg wylicza, które osoby z wymienionych w katalogu art. 6 ust. 1- 2a usus podlegają ubezpieczeniu chorobowem obowiązkowo, a które mogą wejść dobrowolnie do tego ubezpieczenia alb zstały z niego wyłączone,
o tyle w odniesieniu do ubezpieczenia
wypadkowego ustawodawca w art. 12 ust. 1
usus odwołuje się do katalogu z art. 6 usus a w
art. 12 ust. 2 usus wskazuje tylko osoby, które
z ubezpieczenia wypadkowego zostały
wyłączone.
Krąg osób objętych obowiązkiem ubezpieczenia wypadkowego c.d.
Z ubezpieczenia wypadkowego zostały wyłączone następujące podmioty:
osoby wykonujące pracę nakładczą,
osoby będące żołnierzami niezawodowymi pełniącymi czynną służbę wojskową,
osoby przebywające na urlopach macierzyńskich lub wychowawczych oraz osoby pobierające różnego rodzaju świadczenia socjalne,
bezrobotni,a także
osoby objęte ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym na podstawie art. 7 usus.
Wyłączenia z ubezpieczenia wypadkowego dotycza zatem
tytułów, których posiadanie nie wiąże się z ryzykiem zajścia
wypadku przy pracy albo z chorobą zawodową, albo
ubezpieczenie to jest niepotrzebne z innych względów.
Omówienie wybranych tytułów obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego
USUS powiązała obowiązek ubezpieczenia nie tylko z działalnością zapewniającą środki utrzymania, ale też z faktem otrzymywania tych środków, także z innych źródeł niż własna działalność.
Katalog osób podlegająćych obowiązkowi
ubezpieczenia emerytalnego i rentowego jest
zawarty w art. 6 ust. 1-2a i art. 6a usus. Należy
zwrócić uwagę na osoby sprawujące opiekę nad
dzieckiem, które nie spełniają warunków,
o których mowa w art. 6a, podlegają obowiązkowi
tylko w zakresie ubezpieczenia emerytalnego (art. 6b
usus).
Stosunek pracy
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 1 usus obowiązkowi ubezpieczenia podlegają osoby, które są pracownikami,
z wyjątkiem prokuratorów.
Pracownikiem jest każdy, kto pozostaje w stosunku pracy, niezależnie od nazwy zawartej umowy. Stosunek ten powstaje na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielnczej umowy o pracę.
Powstanie stosunku pracy powoduje jednoczesne powstanie stosunku ubezpieczenia społecznego. Oznacza to, że pracownik podlega ochrnie od godz. 00:00 dnia, w którym powstał stosunek pracy, niezależnie od faktu zgłoszenia go do ubezpieczenia lub zapłacenia składki albo stawienia się do pracy.
W art. 22 par. 1 kp znajduje się definicja legalna stosunku
pracy. Natomiast par. 2 i 3 tegoż zartykułu wskazuje, kto
może być pracownikiem.
Stosunek pracy c.d.
Z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego zostali wyłączeni pracownicy będący jednocześnie prokuratorami. Podmiotowego wyłączenia nie mają sędziowie.
Należy pamiętać, że stosunek pracy jest tytułem bezwzględnym do obowiązku ubezpieczenia społecznego, co oznacza konieczność opłacania składki od wynagrodzenia z każdego stosunku pracy, niezależnie od podlegania ubezpieczeniu z innego tytułu (także bezwzględnego) i niezależnie od objęcia danej osoby innym systemem zabezpieczenia społecznego.
Ponadto, małżonek osoby prowadzącej pozarolniczą
działalność, a także wspólnicy spółek cywilnych nie mogą
być ubezpieczeni jako pracownicy, nawet jeśli mają umowę
o pracę!!!
Osoba uznana za pracownika
Obowiązek ubezpieczenia społecznego na zasadach, jakim podlega pracownik obejmuje często osoby, które nie są pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy.
Przeniesienie zasad ubezpieczenia społecznego pracownikw na inne osoby dokonuje się przy pomocy konstrukcji uznania za pracownika.
Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się także
osobę wykonującą pracę na podstawie umowy
agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy
o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem
cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo
umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła
z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub
jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz
pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Osoba uznana za pracownika c.d.
Przesłanką uznania za pracownika jest praca „na rzecz pracodawcy”.
Działanie na „cudzą rzecz” to określenie prawnicze, które oznacza, że w wyniku zawartej umowy jeden podmiot działa na rzecz drugiego podmiotu, czyli przysparza mu określonych korzyści.
Działanie na cudzą rzec musi wynikać zawsze z zawartej umowy o pracę albo umowy zlecenia. W sensie prawnym nie można działać na rzecz osoby, z którą nie została zawarta jedna z tych umów. Działa się na rzecz drugiej strony umowy, tj. pracodawcy lub zleceniodawcy. Nie można więc, mając zawartą umowę zlecenia z jednym podmiotem, działać w wyniku tej umowy na rzcz innego podmiotu.
Określenie „jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz
pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy” to zwrot ustawowy
mający specyficzne znaczenie. Nie odwołuje się on do stanów prawnych,
ale opisuje sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję
uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkata umów, tj. Umowy o
pracę, umowy zlecenia między pracownikiem a osobą trzecia i umowy o
podwykonawstwo między pracodawcą i zleceniodawcą.
Osoba uznana za pracownika c.d.
Na podstawie art. 8 ust. 2A nie powstaje więc problem, czyim pracownikiem jest osoba uznana za pracownika, bo konstrukcja ta służy wyłącznie odwołaniu zwolnienia zleceniodawcy
z obowiązku odpowrowadzania skłaki od umowy zlecenia zawartej
„obok” umowy o pracę.
Art. 8 ust. 2A usus ustala warunki do odstąpienia od zasady, zgodnie z którą przy zbiegu umowy o pracę i umowy zlecenia ta ostatnia zwolniona jest z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Warunkami tymi są:
1.
zawarcie umowy zlecenia/dzieło przez podmioty pozostające w stosunku pracy,albo
2.
zawarcie przez pracownika dodatkowo umowy zlecenia/o dzieł z osobą trzecią,
3.
powiązanie pracodawcy i zleceniodawcy.
Ustawodawca w takim przypadku wiąże skutki zawarcia takiej umowy zlecenia/o dzieło, takie jak przy umowie o pracę.
W efekcie powstaje obowiązek zgłoszenia takiej osoby do wszystkich
ubezpieczeń, tak jak pracownika.
Wykonywanie pracy nakładczej
Umowa o pracę nakładczą jest rodzajem umowy cywilnoprawnej.
Stosuje się do tej umowy przepisy o zleceniu. Umowa o pracę nakładczą polega na wykonywaniu pracy na rzecz i ryzyko nakładcy za pomocą materiałów i środków przez niego dostarczonych i według jego wskazań, za wynagrodzeniem zależnym od ilości i jakości pracy.
Obowiązkowi ubezpieczenia społecznego podlega każda osoba, która taką umowę zawarła, niezależnie od wysokości ustalonego wynagrodzenia. Jeżeli osoba wykonująca pracę nakładczą uzyskuje wynagrodzenia za tę racę wysokości 50% wynagrodzenia, to nabywa uprawnienia prawcownicze na podstawie rozporządzenia RM z dnia 31.12.1975 r. W sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakladczą. Te 50% wynagrodzenia nie jest jednak warunkiem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2 usus.
Obowiązek ubezpieczenia z tytułu umowy o pracę nakładczą
obejmuje tylko ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Ubezpieczenie
choroboe jest możliwe na wniosek zainteresowanego. Osoba
wykonujaca prace nakładczą nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia
wypadkowego.
Członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych
Obowiązek ubezpieczenia z tego tytułu obejmuje:
członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
członków innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
członków spółdzielni kółek rolniczych, którzy wykonują pracę na rzcz spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy lub wytwarzają na jej rzecz produkty rolne
w prowadzonym przez siebie gospodarstwie.
Na równi z członkami spółdzielni produkcyjnej traktuje się osoy, które wykonuja pracę w spółdzielni produkcyjnej lub w gospodarstwie rolnym spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy, niebędące jej członkami i wynagradzane według zasad obowiązujących członków spółdzielni, w tym kandydatów na członka spółdzielni.
Ten tytuł prawny jest objęty bezwzględnym obowiązkiem ubezpieczenia, co oznacza, że w zbiegu z innym tytułem zawsze podlega obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego
i rentowego.
Wykonywanie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia
Obowiązek ubezpieczenia obejmuje osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy KC dotyczące zlecenia.
Obowiązek ubezpieczenia obejmuje w tym wypadku ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie wypadkowe. Ubezpieczenie chorobowe z tych umów jest dobrowolne.
Omawiane umowy są zwalniane z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, jeżeli występują obok tzw. Tytułu bezwzględnego, z którego podstawa wymiaru składki nie jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W razie zbiegu z innymi tytułami niż bezwzgledne
o obowiązku ubezpieczenia decydują reguły dotyczące zbiegu
tytułów okreslone w art. 9 usus.
Wykonywanie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia c.d.
Niezależnie od zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego umowy zlecenia zbiegającej się z innym tytułem ustawodawca wyłączył z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego umowy zlecenia wykonywanie przez studentów i uczniów szkół ponapodstawowych. Student i uczeń wyłączny z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego z tytułu wykonywania umowy zlecenia może wejść do tego ubezpieczenia dobrowolnie na podstawie art. 7 usus. Wobec połączenia ubezpieczenia wypadkowego z obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i rentowego student i uczeń nie mają ubezpieczenia wypadkowego.
Wykonywanie umowy zlecenie może oznaczać obowiązek
ubezpieczenia zleceniobiorcy, taki jak pracownika, jeżeli umowa
zlecenia została zawarta z własnym pracodawcą albo z innym
podmiotem, i jeśli w wyniku tej umowy wykonywania jest praca
na rzecz pracodawcy.
Prowadzenie pozarolniczej działalności
Posiadanie tytułu „prowadzenie pozarolniczej działalności” oznacza obowiązek ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego.
Z obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym łączy się możliwość dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego.
Dobrowolne ubezpieczenie chrobowe nie jest natmiast możliwe w razie zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia z tytułu „prowadzenie pozarolniczej działalności” w sytuacji zbiegu z innym tytułem do ubezpieczenia.
Art. 8 ust. 6 usus uznaje za osobe prowadzącą pozarolniczą działalność:
osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,
twórcę i artystę,
osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół na podstawie przepisów o systemie oświaty.
Prowadzenie pozarolniczej działalności c.d.
Pojęcie „pozarolnicza działalność” odnosi się do wszystkich pięcu wymienionych grup, natomiast pojęcie
„pozarolnicza działalność gospodarcza”, to regulacja dotyczy tylko osób prowadząćych ten rodzaj działalności.
Pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zawodowy i ciągły.
Obowiązkowi ubezpieczenia na tej podstawie podlegają
tylko osoby fizyczne.
Twórca i artysta
Twórcą jest osoba, która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego.
Artystą jest osoba wykonująca zarobkowo działalność
artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej,
reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej
i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki,
instrumentalistyka, kostiumografii,scenografii,a także w
dziedzinie produkcji audiowizualnej, reżyserów,
scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku,
montażystów i kaskaderów.
Wolny zawód i prowadzenie niepublicznej placówki
Wolnym zawodem jest w rozumieniu art. 4 pkt 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za wolny zawód uważa się działalność wykonywaną w szczególności przez: lekarzy, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, położne, felczerów, pielęgniarki, prawników, ekonomistów, inżynierów, architektów, techników budowlanych, geodetów, rzeczników patentowych, tłumaczy oraz księgowych.
Wymienione osoby podlegają obowiązki ubezpieczenia z tytułu
„prowadzenia pozarolniczej działalnośći”, jeżeli nie wykonują zawodu w ramach stosunku pracy, ale wykonują go indywidualnie.
Osoba prowadząca niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół na
podstawie przepisów o systemie oświaty nie jest osobą prowadzącą
działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej, w związku z czym zachodziła konieczność odrębnego
włączenia jej do tytułu „prowadzenia pozarolniczej działalności”.
Współpraca przy wykonywaniu umowy agencyjnej, zlecenia lub pozarolniczej
działalności
Prowadzenie pozarolniczej działalności oraz wykonywanie umów zlecenia lub agencyjnej może się odbywać przy współpracy członków rodziny.
Osoba współpracująca to określony status społeczny, z którym łączy się obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Krąg osób ubezpieczonych z tytułu współpracy zakreśla art. 8 ust. 11 usus. Są to osoby, które:
są w określonym stopniu pokrewieństwa zosobą prowadzącą działalność,
pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym,
współpracującą, tzn. faktycznie przejawiają aktywność zawodową.
Spełnienie tych warunków oznacza ex lege istnienie tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia, z którym wiąże się konieczność odprowadzenia składki emerytalnej i rentowej.
Osobą współpracującą może być wyłącznie: małżonek, dzieci własne,
dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodzice, macocha i
ojczym oraz osoby przysposabiające.
Współpraca przy wykonywaniu umowy agencyjnej, zlecenia lub pozarolniczej
działalności c.d.
Pozostawanie we wsólnym gospodarstwie domowym nie jest równoznaczne z tym samym adresem zamieszkania.
Zwrot ten oznacza, że dany członek rodziny ma zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji
rodziny i wytworzonych
w wyniku prowadzonej działalności. Tytułem do zaspokajania tych potrzeb są określne więzi i udział w wytwarzaniu tych środków.
Przypisanie członkowi rodziny tytułu „współpraca”
oznacza, że z małżonkiem albo z innym członkiem rodziny będącym osobą współpracującą, nie trzeba zawierać już umowy o współpracę. Inaczej mówiąc, członek rodziny albo jest osobą współpracującą
i wówczas podlega ubezpieczeniu, albo nie współpracuje i
nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia na tej podstawie.
Współpraca przy wykonywaniu umowy agencyjnej, zlecenia lub pozarolniczej
działalności c.d.
Zawarcie przez osobę współpracująca umowy o pracę albo umowy zlecenia jest możliwe tylko z innym podmiotem.
Jeżeli osoba spełniejąca warunki określone w art. 8 ust. 11 usus jednocześnie zawrze umowę o pracę, to jej sytuację będzie określał art. 9 usus regulujący zbieg tytułów do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.
Wówczas zgodnie z ust. 1 tego przepisu obowiązek będize
dotyczył umowy
o pracę. Z tytułu „współpraca” możliwe będzie
ubezpieczone dobrowolne. Jednakże jeżeli umowa
o pracę (z innym podmiotem) będzie zawarta za
wynagrodzeniem niższym niż kwota minimalnego
wynagrodzenia, wówczas obowiązek ubezpieczenia
dotyczyć też będzie tytułu „współpraca” (art. 9 ust. 1a
usus).
Współpraca przy wykonywaniu umowy agencyjnej, zlecenia lub pozarolniczej
działalności c.d.
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja osoby współpracującej, która jednocześnie zawarła umowę zlecenia z innym podmiotem.
Zgodnie z regułami zbiegu obowiązek będzie dotyczył tytułu pierwszego w czasie (jest nim współpraca). Jeżeli czlonek rodziny nie będzie współpracował z osobą prowadzącą działalność albo z osobą wykonującą umowę zlecenia, to nie mając statusu osoby współpracującej, będzie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia tylko z tytułu umowy zawartej z innym podmiotem.
