Wstęp do prawoznawstwa ćwiczenia 3
Martyna Stępień
Katedra Teorii i Filozofii Prawa
Przepis a norma
Przepis prawny – zdanie w sensie gramatycznym ujęte w akcie normatywnym.
Norma prawna – reguła wyprowadzona z przepisu poprzez wykładnię prawa.
Relacja pomiędzy przepisem a
normą jest taka jak pomiędzy
formą a treścią.
Kondensacja norm
Co oznacza (na czym polega)?
Na co pozwala?
Czemu ma służyć?
Rozczłonkowanie norm w przepisach
Co oznacza (na czym polega)?
Na co pozwala?
Czemu ma służyć?
Podział przepisów:
1.
Przepisy ogólne (lex generalis);
2.
Przepisy szczególne (lex
specialis).
Przepisy odsyłające:
przepisy prawne zawierające zwrot odsyłający do innych przepisów
aktualnie obowiązujących.
Rodzaje przepisów odsyłających:
1) Przepisy odsyłające
wewnątrzsystemowo;
2) Przepisy odsyłające pozasystemowo;
3) Przepisy blankietowe;
4) Fikcje prawne.
Przepisy przejściowe:
a)
o charakterze kolizyjnym;
b)
o charakterze regulacji ad hoc.
* PRZEPISY DOSTOSOWUJĄCE
Przepisy końcowe:
1. Przepisy uchylające (klauzule derogacyjne);
2. Przepisy o utracie mocy
obowiązującej aktu prawnego;
3. Przepisy o wejściu aktu w życie (przepisy wprowadzające).
*VACATIO LEGIS
Przepisy epizodyczne
- przepisy prawne zawierające regulacje, które wprowadzają odstępstwa od określonych przepisów, a których okres
obowiązywania jest wyraźnie
określony.
Wypowiedzi kreujące:
przepisy prawne określające zakres obowiązywania
określonego aktu prawodawczego w wymiarze:
a) podmiotowym;
b) przedmiotowym;
c) terytorialnym;
d) czasowym.
Oceny charakteryzujące:
na początku aktu prawnego;
są to wyrażenia w akcie prawotwórczym, za ich pomocą objaśnia się:
- cele aktu,
- motywy jego wydania,
- miejsce w systemie prawnym itp.;
pomagają ustalić właściwe rozumienie aktu.
* ARENGA (preambuła)
Definicja legalna
to definicja zawarta w tekście
aktu prawodawczego (zwykle na jego początku);
ma formę przepisu prawnego;
jest bezwzględnie wiążąca.
I. Podział przepisów:
1.
Przepisy nakazujące;
2.
Przepisy zakazujące;
3.
Przepisy dozwalające:
- dozwolenia słabe, - dozwolenia mocne.
* UPRAWNIENIE
* KOMPETENCJA
II. Podział przepisów:
1.
Przepisy zawierające normę ius cogens;
2.
Przepisy zawierające normę semidyspozytywną;
3.
Przepisy zawierające normę ius
dispositivum.
III. Podział przepisów:
1)
Przepisy bezpośrednio wyznaczające zachowanie;
2)
Przepisy pośrednio
wyznaczające zachowanie.
Domniemania
2 rodzaje:
1) Domniemania faktyczne;
2) Domniemania prawne:
- formalne, - materialne.
Domniemania dzielą się na:
a) wzruszalne (obalalne), i
b) niewzruszalne.
