P R Z E P I S Y
Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
WYDAWNI CTWO M I N I S T E B S I WA A D M I N I S T R A C J I PUBLI CZNEJ
Zeszpt 18 W a rs z a u ja 1918 r.
Św i a d c z e n i a o s o b is t e i r z e c z o w e, z a k w a t e r o w a n i e w o j s k a, o b r o n a p r z e c i w l o t n i c z a i p r z e c iw g a z o w a, p r z y s p o s o b ie n ie z a w o d o w e, w. f.
i p . w . m ł o d z i e ż y.
T^n le ze gzy tu :
A. Ś W I A D C Z E N I A . Sir.
1. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o świadcze
niach osobistych. 3
2. Rozporządzenie Ministrów: Spraw Wojskowych, Spraw Wewnętrznych, Opieki Społecz
nej oraz Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 stycznia 1936 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o osobistych
świadczeniach wojennych.
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1939 r. o obowiązku rejestracji i do
starczania danych do celów świadczeń osobistych. 15
4. Rozporządzenie Ministrów Spraw Wojskowych i Spraw Wewnętrznych z dnia 21 lipca
1939 r. o rejestracji osób obowiązanych do świadczeń osobistych. / 15 2. Dekret z dnia 22 października 1947 r. w sprawie uprawnień obywateli polskich, powoła
nych w latach 1941 — 1945 r. przez władze Związku Socjalistycznych Republik Ra
dzieckich do świadczeń osobistych.
2. Ustawa z dnia 30 marca 1939 r. o powszechnym obowiązku świadczeń rzeczowych.
Rozporządzenie Ministrów: Spraw Wojskowych, Spraw Wewnętrznych, Spraw Zagra
nicznych, Skarbu, Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Rolnictwa i Reform Rolnych, Przemysłu i Handlu, Komunikacji, Opieki Społecznej oraz Poczt i Telegrafów z dnia 26 sierpnia 1939 r. w sprawie wykonania ustawy o powszechnym obowiązku
świadczeń rzeczowych. 33
B. DOSTARCZANIE ŚRODKÓW PRZEWOZOWYCH N A RZECZ WOJSKA.
\ \
2- Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. o obowiązku od
stępowania zwierząt pociągowych, wozów, pojazdów mechanicznych i rowerów dla celów
obrony Państwa. 60
9- Rozporządzenie Ministrów: Spraw Wojskowych, Spraw Wewnętrznych i Skarbu z dnia 31 sierpnia 1939 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. o obowiązku odstępowania zwierząt pociągowych, wozów, pojazdów
mechanicznych i rowerów dla celów obrony Państwa. 66
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 12 listopada 1927 r. o obowiązku
dostarczania środków przewozowych na rzecz wojska w czasie pokoju. 78
2 Przepisy z zakresu prawa administracyjnego N r 18 Str.
11. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra Spraw Wojskowych z dnia 19 października 1929 r. o obowiązku dostarczania, jako środków przewozowych na rzecz wojska w czasie pokoju, wozów z zaprzęgiem zwierzęcym, zwierząt z uprzężą po
ciągową oraz zwierząt wierzchowych i jucznych z rzędem. 8l 12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych i Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 6
marca 1930 r. o obowiązku dostarczania samolotów jako środków przewozowych na rzecz
wojska w czasie pokoju. 83
13. Rozporządzenie Ministrólo: Spraw Wewnętrznych, Spraw Wojskowych, Robót Publicz
nych oraz Przemysłu i Handlu z dnia 24 lip -a 1930 r. o obowiązku dostarczania środ
ków przewozowych wodnych żeglugi śródlądowej na rzecz' wojska w czasie pokoju. 87 14. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra Spraw Wojskowych z dnia 29
lipca 1930 r. o obowiązku dostarczania jako środków przewozowych na rzecz wojska
w czasie pokoju samochodów, motocykli i rowerów. 89
C. ZAKW ATEROW ANIE WOJSKA I M A R Y N A R K I WOJENNEJ.
15. Ustawa z dnia 15 lipca 1925 r. o zakwaterowaniu wojska i marynarki wojennej. 9l 16. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 24 marca 1927 r. o uprawnieniach
do otrzymania kwatery stałej, przejściowej lub nagłej przez formacje i osoby wojsko
we oraz osoby cywilne pracujące w wojsku na stanowisku etatowym. 100 17. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 27 lutego 1928 r. w sprawie wyko
nania art. 9 i 12 ustawy z dnia 15 lipca 1925 r. o zakwaterowaniu wojska w czasie pokoju. 10%
18. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 18 lipca 1928 r. w sprawie eksmisji
z kwater w drodze administracyjnej. 104
19. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 3 września 1934 r. w sprawie w y
konania a rt, 48 i 49 ustawy z dnia 15 lipca 1925 r. o zakwaterowaniu wojska w czasie
pokoju. 106
D. OBRONA PRZECIW LOTNICZA I PRZECIWGAZOWA.
20. Ustawa z dnia 15 marca 1934 r. o obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej. 109 21. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1937 r. o przygotowaniu w czasie po.
koju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej Państwa. li d 22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 1938 r. o przygotowaniu w czasie
pokoju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w dziedzinach regulacji i zabudowa
nia osiedli oraz budownictwa publicznego i prywatnego. ll%
23. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 marca 1939 r. o przygotowaniu w czasie po
koju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazow ej w dziedzinie budownictwa przemysłowego. 1^
24. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1939 r. o obowiązkach osób fizycz
nych i prawnych oraz władz i instytucji w dziedzinie przygotowania personelu obrony
przeciwlotniczej i przeciwgazowej w czasie pokoju. ' 11%
E. PRZYSPOSOBIENIE ZAWODOWE, W YCHOW ANIE FIZYCZNE I PRZYSPOSOBIENIE WOJSKOWE MŁODZIEŻY.
25. Ustawa z dnia 25 lutego 1948 r. o powszechny m obowiązku przysposobienia zawodowego, wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego młodzieży oraz o organizacji spraw
ku ltu ry fizycznej i sportu. Jl7
OBJAŚNIENIA.
Przewidziane w przepisach, objętych niniej -zym zeszytem, kompetencje M inistra Spraw Wojskowych przejął Minister Obrony Narodowej, kompetencje Ministra Spraw Wewnętrznych—
Minister Administracji Publicznej, a na Ziemiach Odzyskanych — Minister Ziem Odzyskanych, kompetencje Ministra Opieki Społecznej — M inister Pracy i Opieki Społecznej, a w sprawach zdrowia publicznego Minister Zdrowia, kompetencje Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego — Minister Oświaty w sprawach administracji oświaty, Minister Administracji Pu' blicznej, a na Ziemiach Odzyskanych Minister Ziem Odzyskanych — w sprawach wyznań reli
gijnych oraz M inister K u ltu ry i Sztuki w sprawach zastrzeżonych do jego zakresu działania de
kretem z dnia 15 września 1944 r. (Dz. U. R. P. N r 5, poz. i 5), kompetencje dowódców okręgów korpusów — dowódcy okręgów wojskowych, kompetencje policji państwowej — M ilicja Obywa
telska, kompetencje Korpusu Ochrony Pogranicza — Wojska Ochrony Pogranicza. .
Funkcje wojewódzkiej władzy administracji ogólnej w miastach Warszawie i Łodzi pełnia Prezydenci tych miast.
Nazwy władz, których kompetencje przejęły inne władze, oraz przepisy nieaktualne podano drukiem rozstrzelonym.
Przepisy, zamieszczone w zeszycie, podano z uwzględnieniem zmian, wprowadzonych do dnia 30 listopada 1948 r.
N r 18 Świadcz, osob. i rzecz., zakwater. wojska obr. przedw lotn. i p-gaz., przysp. zaw., W.F. i P.W. młodz, 3
1.
OBWIESZCZENIE
MINISTRA SPRAW WOJSKOWYCH z dnia 14 czerwca 1939 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu roz
porządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o świadczeniach osobistych.
(Dz. U. R. P. z d,nia 26 czerwca 1939 r. Nr 55, poz. 354).
Na podstawie art. 2 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 maja 1939 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypo
spolitej o osobistych świadczeniach wojennych (Dz. U. R. P. Nr. 48, poz. 308) ogłaszam w za
łączniku do obwieszczenia niniejszego jedno
lity tekst rozporządzenia Prezydenta Rzeczy
pospolitej ż dnia 24 października 1934 r. o oso
bistych świadczeniach wojennych (Dz. U. R. P.
Nr. 95, poz. 858) z uwzględnieniem zmian, w y
nikających z dekretu Prezydenta Rzeczypospo
litej z dnia 25 maja 1939 r. o zmianie rozpo
rządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o oso
bistych świadczeniach wojennych (Dz. U. R.
P. Nr. 48, poz. 308) i z zastosowaniem ciągłej numeracji artykułów.
Załącznik do obw* Min.
Spraw Wojsk, z dnia 14 czerw
ca 1939 r. (poz. 354).
ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ o świadczeniach osobistych.
Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 15 marca 1934 r. o upoważnie
niu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawa
nia rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P.
Nr. 28, poz. 221) postanawiam co następuje:
Art. 1. „
1. Z chwilą wybuchu wojny lub zarządzenia mobilizacji powstaje z mocy samego prawa na obszarze całego Państwa obowiązek ludności Wykonywania na rzecz Państwa za wynagro
dzeniem robót i usług, bezpośrednio lub po
średnio potrzebnych do obrony Państwa (świad
czenia osobiste).
2. Rada Ministrów może wprowadzić obo
wiązek świadczeń osobistych na całym obsza
rze Państwa lub jego części:
1) w przypadku, gdy tego wymaga nteres obrony Państwa stwierdzony uchwalą Ra
dy Ministrów;
2) na wniosek M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , gdy władze administracji ogól
nej pośrednio współdziałające w zarządzonych ćwiczeniach wojskowych nie posiadają odpo
wiednich środków własnych do wykonania za- dań, związanych z tym i ćwiczeniami.
Art. 2.
1. Obowiązek świadczeń osobistych trwa przez czas wojny aioo też przez czas pozosta
wania wojska lub marynarki wojennej (ich części) w stanie zmob lizowanym. Term.n ustania tego obowiązku ogiaszd w drodze oo- wieszczenia M i n i s t e r b p r a w W o j s k o w y c h .
2. W przypadku, określonym w art. 1 ust.
2 pkt. 1), ornwiazek świadczeń osoo.stycn trwa d j czasu jego ziue^iema przez Radę Ministrów.
3. OoowaązeK świadczeń osooisiycn w przy- padkacn, om eslonycn w airt. 1 ust. 2 pkt 2), trwa przez czas 38 godzin, licząc od cawni z^ioszemu się powinduego do wykonywania świadczenia. Jeńi sw-adczeme w tym okresie czasu me może być wykonane, ooowiązek świadczenia pizediuza się do czasu jego wyko
nania.
Art. 3.
1. Świadczenie osobiste polega na wszelkie
go rodzaju pracy ludzkiej, fizycznej i umysło
wej.
2. Praca ta może być spełniana na rzecz władz rządowych lub samorządowych albo też na rzecz panstwowycn, samorządowych 1uq prywatnych instytucyj, orgamzacyj, przedsię
biorstw oraz gospodarstw wrejskicn, które pracują w interesie oorony Państwa.
3. uo otsoo, powoianycn do wykonywania świadczeń osuoistycn na rzecz insiytueyj, or- ganizdcyj, przeosięoioistw oraz gospodarstw wiejskicn, stosuje się w zakresie wykonywania pracy — jeśli rozporządzenie mniejsze me sta
nowi inaczej — przep.sy ustawodawstwa o pra
cy w zakresie, usidlonym przez Ministrów:
S p r a w W o j s k o w y c h i O p i e k i S p o ł e c z n e j w porozumieniu z zainteresowany
m i m nistlPami.
Art. 4.
I. Do świadczeń osobistych obowiązani są wszyscy mieszkańcy Państwa pici obojga w wie^u od ukończonych lat 17 do ukończonych la t 60 z wyjątkiem:
1) osób pełniących czynną służbę wojsko
wą;
2) osob zwolnionych od czynnej służby w oj
skowej w myśl art. 12} ust. (2) ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 r. o powszech
nym obowiązku wojskowym (Dz. U. R.
P. Nr. 25, poz. 220);
3) duchownych wymienionych w art. 50 ust. (1) ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 r.
o powszechnym obowiązku wojskowym;
4) posłów na Sejm i s e n a t o r ó w ;
5) sędziów i prokuratorów sądów powszech
nych;
6) funkojonariuszów państwowych, pracow
ników p. zedsiębiorstw państwowych:
„Polskie Koleje Państwowe“ oraz „Pol
ska Poczta, Telegraf i Telefon“ , pracow
ników Polskiego Monopolu Tytoniowego,
4 Przepisy 2 zakresu prawa administracyjnego N r 18 Państwowego Monopolu Spirytusowego
i Polskiego Monopolu Solnego, pracowni
ków instytucyj ubezpieczeń społecznych i Funduszu Pracy z wyjątkiem lekarzy i personelu pomocniczo - sanitarnego, p r a c o w n i k ó w F r a^n c u s k o - P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a k o l e j o - w e g o S. A. w P a r y ż u , pracowników polskich przedsiębiorstw regularnej komu- n kacji powietrznej oraz pracowników lot
nisk, otwartych do użytku publicznego, jak również pracowników obsługujących urządzenia przeznaczone do utrzymania bezpieczeństwa i porządku żeglugi po
wietrznej;
7) osób korzystających z prawa zakrajowo- ści oraz zawodowego personelu obcych urzędów konsularnych i członków ach rodzin, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa wysyłającego, z zastrzeżeniem
wzajemności.
2. M i n i s t e r S p r a w W o j s k o w y c h w porozumieniu z właściwymi ministrami mo
że w drodze rozporządzenia podwyższyć dla pewnych kategoryj specjalistów granicę wie
ku, określoną w ust. 1 do lat 65.
Art. 5.
1. Świadczenia osobiste wykonywa się na podstawie powołania, które przeprowadzają powiatowe władze administracji ogólnej.
2. Sposób i tryb przeprowadzenia powołania określi rozporządzenie M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h w porozumień u z M ni- strami S p r a w W o j s k o w y c h , i O p i e k i S p o ł e c z n e j ; rozporządzenie to m-że orze- kazać wykonywanie czynności, określonych w ust. 1, w całości lub w części zarządom gmin.
Art. 6. ^
1. Od wykonywania świadczeń osobistych należy zwolnić:
1) osoby niezdolne do wykonywania świad
czeń osobistych wskutek choroby lub ułomno
ści fizycznej;
2) cudzoziemców stosownie do wzajemności, opartej na umowie międzynarodowej lub fak
tycznie istniejącej;
3) kobiety w czasie ciąży i przez 6 tygodni
«po odbyciu pirodu, kobiety karmiące, matki a inne kobiety, sprawujące pieczę mac erzyńską
nad dziećmi w wieku do ukończonych lat 13;
4) osoby, których powołanie do wykonywa
nia świadczeń osobistych mogłoby uniemożli
wić lub poważnie utrudnić wykonywanie przez nie świadczeń rzeczowych.
2. Od wykonywania świadczeń osobistych mogą być zwolnieni:
1) funkcjonariusze samorządowi i pracowni
cy państwowych, samorządowych lub prywat
nych instytucyj, organizacyj, przedsiębiorstw oraz gospodarstw wiejskich, które pracują w interesie obrony Państwa;
2) osoby, których powołanie do .świadczeń osobistych mogłoby spowodować zagrożenie bytu bądź ich rodziny, bądź też gospodarstwa, rękodzieła, przemysłu lub handlu, stanowią
cego źródło ich utrzymania;
3) osoby odbywające studia;
4) osoby kierujące instytucjami użyteczności publicznej o charakterze leczniczym i opiekuń
czym.
3. Szczegółowe warunki zwolnienia od wy
konywania świadczeń osobistych, tryb postę
powania oraz właściwość władz orzekających 0 zwolnieniu określi rozporządzenie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , wydane w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami-
P. ustawę z dnia 28 kwietnia 1948 r. o zmianie ustawy z dnia 2 lipca 1924 r. w przed,miocie pracy młodcianych i kobiet (Dz. U. R. P. nr. 27, poz. 182).
Art. 7
1. Powołanych do świadczeń osobistych na
leży używać tylko do robót, odpowiadających ich zwyczajnemu zatrudn eniu albo umysłowe'
mu lub fizycznemu uzdolnieniu.
2. Od tej zasady można odstąpić jedynie przypadkach nagłej konieczności, wywołanej działaniami wojennymi lub siłą wyższą, i tylko na czas rzeczywistej potrzeby.
Art. 8.
1. Osoby, powołane do świadczeń osobistych, mają na żądanie władzy stawić się do wyko
nania świadczenia z posiadanymi w chwili p0' wołania własnymi narzędziami p ’acy, należący*
mi do nich środkami przewozowymi, tudzież inwentarzem pociągowym, niezbędnym dla ob
sługi dostarczonych przez nie środków prze
wozowych.
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Re"
form Rolnych, wydane w porozumieniu z M *' n i s t r e m S p r a w W o j s k o w y c h , określi»
które kategorie inwentarza pociągowego będ3 zwolnione od obowiązku ich dostarczania ce
lem wykonania świadczeń.
Art. 9.
1. Powołanie do świadczeń osobistych n3' stępuje na podstawie zapotrzebowań zgłasza
nych przez: ,
1) władze wojskowe, upoważnione do teg°
przez M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h » 2) władze podległe Ministrom: S p r a w We w n ę t r z n y c h , Spraw Zagranicznych»
Skarbu, W y z n a ń R e l i g i j n y c h i O'.
ś w i e c e n i a P u b l i c z n e g o , Rolnictwa 1 Reform Rolnych, Przemysłu i Handlu, Korrń1' nikaoji, O p i e k i S p o ł e c z n e j oraz PocZ
1 Telegrafów.
2. Rozporządzenie M i n i s t r a S p r a ^ W e w n ę t r z n y c h d M i n i s t r a S p r a ^ W o j s k o w y c h , wvdane w po^ozunre’11, z interesowanymi ministrami, określi właści
wość władz (pkt 2)), zgłaszających zapotrzebo
wania oraz tryb postępowania w tych sprawach-
N r . 18 Świadcz, osob i rzecz., zakwater. wojska, obr. przeciwlotn. i p-gaz., przysp. zaw. W.F. i P.W. młodz. 5
Art. 10.
W przypadku zgłoszenia jednoczesnego zapo
trzebowania świadczeń osobistych przez władze wojskowe i inne władze państwowe — pierw
szeństwo w zaspokojeniu zapotrzebowania służy władzom wojskowym.
% Art. 11.
1. Rada Ministrów może nałożyć już w czasie pokoju:
1) obowiązek zarejestrowania się — na osoby należące do pewnych zawodów i nie zwolnione w myśl przepisów rozporządzenia niniejszego od obowiązku świadczeń osobistych, jeśli uzna, że potrzebnych wiadomości, dotyczących tych osób, w innej drodze uzyskać nie można.
2) obowiązek dostarczania wszelkich danych, potrzebnych dla ustalenia, jaki personel i w ja
kiej ilości potrzebny jest dla utrzymania pra
widłowego funkcjonowania instytucyj, organi- zacyj, przedsiębiorstw .i gospodarstw wieisk ch, wymienionych w art. 3 .ust. 2 — na właściciel:
(zarządy) tych instytucyj, organizacyj, przed
siębiorstw i gospodarstw.
2. Rozporządzenie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , wydane w porozum'eiiu z interesowanymi ministrami, ov reśli wł adze, przeprowadzające rejestrację (pkt. 1)) i zebra
nie danych (pkt. 2)) oraz tryb postępowania w tych sprawach.
Art. 12.
1. Na osobach zarejestrowanych w myśl art.
11 ust. 1 pkt. 1) ciąży obowiązek meldunkowy.
2 Obowiązek meldunkowy obeimuje:
1) obowiązek zawiadamiania c zmianie n re j- sca zamieszkania;
2) dobowiązek zgłaszania się na wezwanie Władzy w sprawach świadczeń osobistych.
3. Rozporządzenie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h w porozumieniu z właściwy
ch ministrami określi władze, przed którym i obowiązek meldunkowy ma być dopełniony, sposób jego dopełnienia oraz tryb postępowania w tych sprawach.
Art. 13.
1. Świadczenie osobiste wykonywa się za w y- hagrodzeniem. Obejmuje ono wynagrodzenie 2a pracę, za używanie w czasie wykonywania świadczenia własnych narzędzi, środków prze
wozowych oraz inwentarza pociągowego, a dla Wykonywającego świadczenie poza miejscem zamieszkania lub pobytu — także koszt zakwa
terowania.
2. Wynagrodzenie wypłaca się w pienią
dzach. Za zgodą wykonywującego swiauczeu.e Wynagrodzenie może być wypłacone również W innej wartości.
3. Wtasciw^sc władz i tryb postępowania w sPrawach roszczeń o należności z tytułu w yna-i
grodzenia za świadczenia określi-rozporządze
nie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , wydane w porozumieniu z interesowanymi m i
nistrami,
Art. 14.
1. Wynagrodzenia za świadczenia osobiste, wykonywane bezpośrednio na rzecz władz rządowych lub samorządowych, wypłacają te władze według zasad, które określi rozporzą
dzenie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , wydane w porozumieaiu z interesowanymi mi
nistrami.
2. Określenie wysokości stawek wynagro
dzenia mogą przekazać interesowani ministro
wie podległym władzom.
Art. 15.
1. Wynagrodzenie za świadczenia osobiste, wykonywane na rzecz państwowych, samorzą
dowych lub prywatnych instytucyj, organiza
cyj, przedsiębiorstw oraz gospodarstw w iej
skich, wypłacają te instytucje, organizacje, przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa wiejskie
— w wysokości, ustalonej w układzie zbioro
wym dla danego rodzaju pracy.
2. Jeżeli układ nie określa wysokości wyna
grodzenia, ustala się je na podstawie przecię
tnych zarobków, pobieranych w danej miejsco
wości w danej gałęzi pracy. Władze właśewe do ustalenia wysokości wynagrodzenia określi rozporządzenie M i n i s t r a O p i e k i S p o ł e c z n e j , wydane w porozumieniu z intere
sowanymi ministrami.
Art. 16.
1. Powołany do świadczeń osobistych ma prawo do zwrotu rzeczywistych kosztów prze
jazdu środkiem masowego przewozu z miejsca zamieszkania (pobytu) do nrejsca świadczenia i z powrotem, jeżeli od’ eglość miejsca zam esz- kania (pobytu) od miejsca świadczenia wynosi więcej niż 1CL km.
2. Zwrot kosztów przejazdu wypłacają władze, instytucje, organizacje, przedsiębior
stwa lub gospodarstwa wiejskie, właściwe do wypłaty wynagrodzenia? za świadczenie.
3. Właśc wość władz i tryb postępowania w sprawach roszczeń z tytu łu należności o zwrot kosztów przejazdu określi rozporządzenie M i- n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , w y
dane w porozumieniu z interesowanymi m i
nistrami.
Art. 17.
1. Za zniszczenie, uszkodzenie lub utratę na
rzędzi, środków przewozowych lub inwentarza pociągowego, dostarczonych w myśl art. 8 przez powołanego do świadczeń, należy się od
szkodowanie, jeżeli zniszczenie, uszkodzenie lub- utrata nastąpiły bez jego winy.
6 Przepdsy z zakresu prawa administracyjnego N r. 18
2. Właściwość władz i tryb postępowania w tych sprawach określi rozporządzenie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , wydane w porozumieniu z interesowanymi ministrami.
Art. 18.
1. Inwentarz pociągowy, dostarczony w myśl art. 8 przez powołanego do świadczeń osobi
stych dla celów wykonania świadczenia, ko
rzysta z bezpłatnej opieki sanitarno-wetery
naryjnej i podkownictwa.
2. Wydatki z tego tytułu ponoszą władze, in
stytucje, organizacje, przedsiębiorstwa lub gospodarstwa wiejskie, korzystające ze świad
czenia.
Art. 19.
1. Jeżeli wykonywający osobiste świadcze
nia napotyka na trudności w uzyskaniu po
żywienia dla siebie lub paszy dla inwentarza pociągowego, dostarczonego do obsługiwania środków przewozowych, korzystający ze świadczenia obow ązany jest dostarczyć mu na żądanie pożywienia w naturze dla niego lub paszy dla inwentarza, potrącając równowartość pożywienia lub paszy z należnego wynagrodze
nia za świadczenie.
2. Normy pożywienia i paszy oraz sposób obliczenia równowartości określi rozporządze
nie M i n i s t r a S p r a w W o j s k o w y c h i M i n i s t r a S p r a w W e w n ę t r z n y c h , wydane w porozumieniu z interesowanymi mi
nistrami.
Art. 20.
1. Osoby, powołane do świadczeń osobistych i wykonywające je na rzecz władz rządowych lub samorządowych, korzystają w przypadku choroby, powstałej w czasie wykonywania świadczenia, na koszt Skarbu Państwa z bez
płatnej pomocy lekarskiej, środków leczniczych i opatrunkowych oraz leczenia szpitalnego i u- trzymania.
2. Osoby, wykonywające świadczenia osobi
ste na rzecz państwowych, samorządowych lub prywatnych instytucyj, organizacyj, przedsię
biorstw albo gospodarstw wiejskich, podlegają na równi z pracownikami danego zakładu p>acy obowiązkowi ubezpieczenia na wypadek choro
by i macierzyństwa, bądź też na równi z pra
cownikami korzystają ze świadczeń w przypad_
ku choroby i macierzyństwa bezpośrednio ze strony zakładu pracy. Jeżeli jednak uszkod-e- nie zdrowia nastąpiło wskutek bezpośredniego oddziaływania wydarzeń wojennych w czasie wykonywania świadczenia, leczenie tych osób odbywa się na koszt Skarbu Państwa.
Art. 21.
1. Osoby, wykonywające świadczenia osobiste na rzecz władz rządowych lub samorządowych, k-óre doznały uszkodzenia zdrowia, powodują
cego utratę zdolności zarobkowej z powodu choroby lub kalectwa, nabytych w czasie i
wskutek wykonywania tych świadczeń, będą uważane za inwalidów wojennych lub inwali
dów wojskowych, i służy im prawo do zaopa
trzenia inwalidzkiego w trybie i na zasadach, określonych w przepisach normujących zaopa
trzeń e inwalidzkie osób, które doznały uszko
dzenia zdrowia na skutek służby wojskowej.
2. Osoby, wykonywające świadczenia osobiste na rzecz państwowych, samorządowych lub pry
watnych instytucyj, organizacyj, przedsię
biorstw lub gospodarstw wiejskich, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego oraz ubezp eczenia od wypadków i chorób zawodo
wych—na równi z pracownikami danego zakła
du pracy. Osobom tym służy jednak prawo do zaopatrzenia inwalidzkiego w myśl ust. 1, jeżeli doznały uszkodzenia zdrowia, powodującego utratę zdolność' zarobkowej, wskutek bezpo
średniego oddziaływania wydarzeń wojennych w czasie wykonywania świadczenia. Z tytułu jednego uszkodzenia zdrowia* można pobierać tylko jedno zaopatrzeni, odszkodawarie lub rentę, przy czym w razie zbiegu uprawnień z tytułu tego samego uszkodzenia zdrowia służy osobom uprawnionym prawo wyboru upraw
nienia korzystniejszego.
[ Art. 22.
Jeżeli wykonywający świadczenia osobiste pon ósł śmierć z powodu bezpośredmch ddałań wojennych w czasie wykonywania świadczenia osobistego, pozostała po nim rodzina ma prawo do. zaopatrzenia w trybie i na zasadach, określo
nych w przepisach normujących zaopatrzenie imwaldzkie osób, które doznały uszkodzenia
’zdrowia lub okaleczenia na skutek służby- woj
skowej.
Art. 23.
1. Rodzinom osób. powołanych do świadczeń osobistych na czas dłuższy niż dwa ty g o d n i, służy prawo do zasiłków, przewidzianych dla rodzin osób, odbywających czynną służbę woj
skową, według tych samych norm i zasad.
2. Prawo do zasiłku nie służy rodzinom osób, któi-e za świadczenia osobiste pobierają wyna
grodzenie według zasad określonych w art. 15- Art. 24.
1. Powołani do świadczeń osobistych obowią
zani są w czasie spełniania tego obow ądtu do posłuchu rozkazom i poleceniom przełożonych w zakresie wykonywania robót i usług, objętych obowiązkiem świadczenia.
2. W razie naruszenia tego obowiązku, wv'<5' nywający świadczenia osobiste na rzecz władzy wojskowej podlegają ukaraniu dyscyp inarnemh przez wojskowych przełożonych dyscyplinar
nych i według wojskowych p-zeoisów dvscvoh- narnych, a wykonywający je na rzecz innych władz rządowych lub samorządowych albo ^ państwowych, samorządowych lub prywatnych
N r . 18 Świadcz, osob. i rzecz., zakwater. wojska, obr. przeciwlotn i p-gaz., przysp. zaw., W.F. iP .W . młodz. 7
instytucyj, organizacyj, przedsiębiorstw albo gospodarstw wiejskich — ukaraniu w myśl art.
30 przez powiatowe władze administracji ogólnej.
Art. 25.
1. Decyzje władz, wydawane w wykonaniu postanowień'rozporządzenia nin ejszego, są na
tychmiast wykonalne, jeżeli w decyzji nie jest Wskazany termin późniejszy. Wniesienie odwo
łania nie wstrzymuje wykonania zaskarżonej de
cyzji, jeżeli władza nie postanowi inaczej.
2. Roszczenia o należności z tytułu wynagro
dzenia za świadczenia (art. 13), zwrotu kosztów Przejazdu (art. 16) i odszkodowania (art. 17) fftogą być dochodzone w drodze powództwa są
dowego w ciągu dni 30 od dnia doręczeń a de
cyzji właściwej władzy, wydanej w I instancji.
Art. 26.
Wszelkie pisma d dokumenty w sprawach do
tyczących świadczeń osobistych są wolne od
°płat skarbowych.
Art. 27.
1. W czasie wojny N a c z e l n y W ó d z hia prawo stawiania Rządowi wiążących postu
latów w sprawach świadczeń osobistych oraz Prawo zgłaszania zapotrzebowań na świadcze
nia osobiste na obszarze całego Państwa. Pra- zgłaszania zapotrzebowań służy również Władzom (organom) wojskowym, wskazanym Przez N a c z e l n e g o Wo d z a .
2. N a c z e l n y W ó d z może zastrzec so- Pie wykonanie na obszarze operacyjnym wszy- stkich lub pewnych uprawnień, które na pod
stawie rozporządzenia niniejszego służą poszcze
gólnym ministrom.
. 3. w czasie wojny, w razie nagłej potrzeby ub na obszarze operacyjnym, na którym władze Administracyjne na skutek działań woiennyoh funkcjonują, mogą władze, uprawnione do
^głaszania zap >trzebowań, k erować zapotrzebo
wania do zarządu gminy. Gdyby i ten sposób nie pewności, że świadczenie będzie wykonane, I*k>gą władze, uprawnione do zgłaszania zapo- ,rzebowań, same przeprowadzić powołanie do sWiadn/eń osobistych.
4. N a c z e l n y W ó d z drogą zarząd mm a j °że określić również inne zmiany, poza ov reś-
0flymi w ust. 3( jakie należy stosować przy
^ykonaniu rozporządzenia niniejszego na ob
orze operacyjnym.
0 Ustawo Ko^sivfucvina z dnia 19 lutfigo 1947 r.
h Ustroju i zakresie działania naiwyższvch organów bg^oyoospolitej Polskiej (Dz. U. R. P. Nr 18, poz. 71) h ^ewiduie stanowisko Naczelnego Dowódcy Wojska
■ Oskiego.
Art. 28.
* -pco uchyla się od obowiązku osobistego Ktr jW'adczeoia lub od wykonania zarządzeń, wvda- ch na zasadne art. 11. tonTe^a karne a-e^tu
^ W esięcy lub grzywny do 3. 0 0 0 zł., albo W tym karom łącznie.
"tosownie do art. 1 dekretu z dnia 26 kwietnia
1943 r, o podwyższeni grzywien, kar p :ehieżnych, kar porządkowych i nawiązek (Dz. U. R. P. Nr 24, poz.
161) górna gran:ca grzywien przew izianych w ntaiej- s-^-m rozporządzeniu została pod.wyższona pięćdziesię
ciokrotnie.
Art. 29.
Kto nie spełnia obowiązku meldunkowego, określonego w art. 12, lub nie zgłasza się na we
zwanie właściwej władzy, mrTega ka^ze areszhi do miesiąca lub grzywny do 1. 0 0 0 zł. albo obu tym karom łącznie.
P. uwagę do art. 28.
Art. 39.
1. Kto nie wykona rozkazu lub polecenia przełożonego w czasie soełnian a obowiązku świadczenia osobistego w zakresie w vk mania robót lub usług objętych tym obowiązkiem, po
dlega karze aresztu do mieś ąca lub grzywny do 1. 0 0 0 zł. albo tym karom łącznie.
2. Jeżeli wskutek niewykonania rozkazu lub polecenia wynikła szkoda lub niebezpieczeń
stwo znacznej szkody, sorawca Dodlega ka-ze aresztu do 3 miesięcy lub grzywny do 3. 0 0 0 zł. — albo obu,tym karom łącznie.
P. uwagę do art. 28.
Art. 31.
Kto, będąc przełóż mym w zakresie robót i usług, objętych obowiazk;em ¿wmdczema, na
dużywa swego stanowiska lub je wykorzystuje bądź na szkodę intemsu public cnego, bądź w y
rządzając jakąkolwiek krzywdę swemu pod
władnemu, podlega, n:eza’ eżnie od odpowie
dzialności karnej na zasadach ogólnych karze aresztu do 3 miesięcy lub grzywny do 3. 0 0 0 zł. — albo obu tym karom łącznie.
P. uwagę do art. 28.
Art. 32.
Do orzekania o przestępstwach, p-z>=w i dzia
nych w art. 28, 29, 30 i 31, powołane są powia
towe władze administracji ogólnej, jeś i nie za
chodzi przypadek dyscyolinarnego ukarania przewidzianego rozporządzeniem niniejszym.
Art. 33.
Wykonanie rozporządzenia niniejszego poru- cza się Ministrom: S p r a w W o j s k o w y c h , S p r a w W e w n ę t r z n y c h , Skarbu, Prze
mysłu i Handlu Komunikacji, Rolnictwa i Re- form Rolnych, O p i e k i S p o ł e c z n e j onaz Poczt i Telegrafów — każdomu we właściwym mu zakresie działania i w porozumieniu z inte
resowanymi ministrami.
Art. 34.
1. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
2. Róv/noczesme tracą moc obowiązującą:
ustawa z dnia 25 li per 1919 r. o osobistych świadczeniach wojennych (Dz. U. R. P. Nr 67, poz. 401) i r oporządzenie Prezydenta Rzeczypo
spolitej z dnia I-go czerwca 1927 r. (Dz. U.R.P.
N r 51, poz. 456).
8 Przepisy z zakresu prawa administracyjnego N r. 18
ROZPORZĄDZENIE MINISTRÓW:
SPRAW WOJSKOWYCH, SPRAW WEWNĘTRZNYCH, OPIEKI SPOŁECZNEJ ORAZ ROLNICTWA I REFORM ROLNYCH
z dnia 27 stycznia 1936 r.
vv porozumieniu z Ministrami: Spraw Zagra
nicznych, Skarbu, Przemysłu i Handlu, Komu- munikacji oraz Poczt i Telegrafów w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta Rzeczy
pospolitej z dnia 24 października 1934 r. o oso
bistych świadczeniach wojennych.
(Dz. U. R. P. z dnia 5 marca 1936 r., Nr 17, poz 152).
Na podstawie art. 3 ust. 3, art. 5 ust. 2, art. 6, ust. 3, art. 8 ust. 2, art. 9 ust. 2, art. 12 ust. 3, art. 13, art. 14 ust. 2, art. 15 ust. 3, art. 16, art.18 ust. 2 i art. 30 rozporządzenia Prezydenta Rze
czypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o osobistych świadczeniach wojennych (Dz. U.R.P.
N r 95, poz. 858) zarządza się co następuje:
§ 1. (1) A rtyku ły powołane w rozporządze
niu niniejszym bez bliższego określenia oznacza
ją artykuły rozporządzenia Prezydenta Rzeczy
pospolitej z dnia 24 października 1934 r. o o s o b i s t y c h ś w i a d c z e n i e n i a c h w o j e n n y c h (Dz. U. R. P. Nr 95, poz. 858).
(2) Paragrafy, powołane w rozporządzeniu n i
niejszym oznaczają przepisy rozporządzenia n i
niejszego.
T ytuł rozp. Prezydenta R. P. W jednolitym tekście, brzmi: „o świadczeniach osobistych“ .
Do art. 1.
§ 2. (1) Powstanie obowiązku osobistych świadczeń wojennych z mocy samego prawa (art. 1 ust. 1) podaje powiatowa władza admini
stracji ogólnej do publicznej wiadomości, wska
zując dzień, od którego ten obowiązek wchodzi w życie.
(2) Podanie do publicznej wiadomości nastę
puje w drodze obwieszczeń, które należy rozpla
katować w siedzibie powiatowych władz admi
nistracji ogólnej oraz w siedzibie zarządów gmin. Poza tym podanie do publicznej wiado
mości powstania obowiązku osobistych świad
czeń wojennych może nastąpić przez ogłoszenie w sposób przyjęty zwyczajowo w danej m iej
scowości.
§ 3. (1) Wprowadzenie obowiązku osobi
stych świadczeń wojennych z mocy rozporzą
dzenia Rady Ministrów (art. 1 ust. 2) podaje się bądź to do publicznej wiadomości w sposób, określony w § 2, bądź też tylko do wiadomości interesowanych za pomocą pism (nakazów), skierowanych bezpośrednio do obowiązanych do osobistych świadczeń wojennych.
(3) O sposobie podania do wiadomości wpro
wadzenia obowiązku osobistych świadczeń wo
jennych na podstawie art. 1 ust. 2 rozstrzyga M i n i s t e r S p r a w W o j s k ow y c h w po
rozumieniu z M i n i s t r e m S p r a w W e w n ę t r z n y c h .
§ 4. W obwieszczeniach, ogłoszeniach oraz w pismach dotyczących obowiązku osobistych świadczeń wojennych, należy wskazać na odp°' wiedzialność kamą i dyscyplinarną z powodu niedopełnienia obowiązku osobistego świadcze
nia.
Do art. 2.
§ 5. Ustanie obowiązku osobistych świad
czeń wojennych będzie ogłaszane w dz enndku urzędowym „M onitor Polski“ .
Do art. 3.
§ 6. (1) Powołany do osobistych świadczeń wojennych na rzecz władz rządowych lub sa
morządowych, obowiązany jest do wykonywa
nia prac, zleconych mu przez władzę, na rzecz której świadczenie jest wykonywane, bez względu na istniejące ograniczenia, wynikają
ce z obowiązującego ustawodawstwa o pracy- (2) Do osób, powołanych do wykonywania oso
bistych świadczeń wojennych na rzecz państwo' wych, samorządowych lub prywatnych instytu- cyj, organizacyj, przedsiębiorstw oraz gospo
darstw wiejskich, stosuje się w zakresie wyko
nywania pracy przepisy ustawodawstwa o pra' cy, o ile Ministrowie: S p r a w W o j s k o w y c h i O p i e k i S p o ł e c z n e j w por0'
¡zumieniu z interesowanymi ministrami n:®
Wprowadzą w drodze szczególnego zarządy nia wstrzymania mocy obowiązującej niekt°' rych przepisów tego ustawodawstwa dla P°sZ^
czególnych gałęzi pracy lub poszczególny011
okręgów. «
(3) Zarządzenia, o których mowa w ust. ' będą ogłaszane w dzienniku urzędowym nitor Polski“ .
Do art. 4.
§ 7. (1) Osoby powołane do czynnej słuzW wojskowej lub do wojskowej służby pom^u.
czej są wolne od obowiązku osobistych świa czeń wojennych od dnia, na który zostały P
wołane do służby. ^
(2) Za służbę wojskową w rozumieniu art.
należy uważać również: ^
a) wojskową służbę kolejową, pełnioną * podstawie obowiązujących przepisów 0 ..
lejach w czasie wojny lub grożącego Pa stwu niebezpieczeństwa, ,cjj
wojskową służbę łączności w telegra!
i telefonach lub wojskową służbę w P a tach, pełnioną na podstawie obowiązuj j cych przepisów o pocztach, telegrafa0 telefonach w czasie wojny lub grożą0 0 Państwu niebezpieczeństw^* _ c) wojskową służbę drogową lub wojsk ^
Służbę żeglugi śródlądowej, pełniony 0 podstawie obowiązujących przepis0 b)
N r . 18 Świadcz, osob i rzecz., zakwater. wojska, obr. przeciwlotn. i p-gaz., przysp. zaw . W .F .iP .W . młodz. 9
drogach lądowych i drogach wodnych śródlądowych w czasie wojny lub grożące
go Państwu niebezpieczeństwa.
§ 8. (1) Osoby wolne z mocy samego prawa od osobistych świadczeń wojennych nie podle
gają powołaniu do tych świadczeń.
(2) Wystarczającym dowodem dla stw :erdze- nia istnienia okoliczności, uzasadniających nie- powoływanie tych osób do osobistych świad
czeń wojennych jest:
a) co do osób, powołanych do czynnej służby wojskowej, lub wojskowej służby pomoc
niczej — karta powołania do służby, a je
żeli powołanie nastąpiło w drodze publicz
nych obwieszczeń, inny dokument (ksią
żeczka wojskowa, dowód osobisty, akt uro
dzenia itp.);
b) co do osób zwolnionych od służby wojsko
wej na podstawie reklamacji — karta zwolnienia wystawiona przez P. K. U.;
c) co do duchownych — zaświadczenie w y
stawione przez powiatowe władze admini
stracji ogólnej;
d) co do posłów na sejm i s e n a t o r ó w — legitymacja poselska wystawiona przez Biuro sejmu l u b l e g i t y m a c j a se- t o r s k | i , w y s t a w i o n a p r z e z B i u r o s e n a t u ;
e) co do sędziów i prokuratorów sądów pow
szechnych oraz funkcjonariuszów pań
stwowych — legitymacja służbowa wysta
wiona przez władzę przełożoną;
f) co do pracowników przedsiębiorstw pań
stwowych: „Polskie Koleje Państwowe“
oraz „Polska Poczta, Telegraf i Telefon“
_ legitymacja służbowa lub zaświadcze
nie wystawione przez władzę przełożoną pracownika;
g) co do pracowników Polskiego Monopolu Tytoniowego, Państwowego Monopolu Spirytusowego i Polskiego Monopolu Sol
nego — zaświadczenie dyrekcji właściwe
go monopolu lub właściwego zakładu mp-
nopolowego; _ .
h) co do osób, wymienionych w art. 4 pkt. 7 __ legitymacja wystawiona przez M ini-
sterstwo Spraw Zagranicznych. _ (3) Zwolnienie od obowiązku osobistych świadczeń wojennych z mocy ^ samego prawa trwa przez czas istnienia okoliczności, uzasad
niających to zwolnienie.
W miejsce P. K. U. wchodzą obecnie R. K. U.
7 Do art. 5.
§ 9. (1) Powołanie do osobistych świadczeń wojennych uskuteczniają: . _ . a) powiatowe władze admims^raoii ogólnej _ w miejscowościach będących siedzibą tych władz;
b) zarządy gmin — w innych miejscowo- ściach
(2) Na obszarze, objętym stanem wojennym, powołanie do' osobistych świadczeń wojennych
przeprowadzają władze administracji cywilnej lub wojskowej, określone w zarządzeniu N a c z e l n e g o W o d z a .
(3) W miejscowościach położonych na obsza
rze wojennym, w których nie urzędują ani wła
dze administracji ogómej lub samorządowej, ani też władze administracji wojskowej — po
wołanie do osobistych świadczeń wojennych uskuteczniają bezpośrednio dowódcy (kierowni
cy) poszczególnych oddziałów lub zakładów w oj
skowych.
P. uw. do art. 27 rozp. Prezydenta R. P. o świad
czeniach osobistych (poz. 1 niniejszego zeszytu).
§ 10. (1) Powołanie do osobistych świadczeń wojennych powinno, być zasadniczo pisemne i skierowane do indywidualnie oznaczonej oso
by; w przypadkach niecierpiącej zwłoki może być ono ustne, uskutecznione w sposób, odpo
wiadający okolicznościom.
(2) Powołanie następuje w formie nakazu władzy powołującej, w którym należy podać:
a) miejsce i czas (dzień, godzina), w których należy się stawić dla wykonania świadcze
b) z jakim i narzędziami pracy lub środkami nia;
przewozowymi i inwentarzem należy się stawić do wykonania świadczenia;
c) pouczenie o skutkach prawnych niesta
wiennictwa do świadczenia oraz niewyko
nywania obowiązków w czasie trwania świadczenia.'
§ 11. (1) Władza powołująca do osobistych świadczeń wojennych, wyznaczając powołane
mu termin do stawienia się, powinna oznaczyć go w miarę możności tak, by powołanemu po
zostawić odpowiedni czas dla załatwienia spraw osobistych.
(2) Przy określaniu tego terminu należy mieć na względzie stosunki rodzinne i majątkowe 00- wołanego, przypuszczalny przeciąg czasu świadczenia, rodzaj czynności, miejsce wyko
nania świadczenia, jak również, czy zapotrze
bowanie osobistych świadczeń wojennych doty
czy nagłego wykonania świadczenia, czy też nie.(3) Przy powoływaniu do wykonywania oso
bistych świadczeń osób, zatrudnionych w szpi
talach publicznych oraz w tych zakładach lecz
niczych i opiekuńczych, które wojewódzka w ła
dza administracji ogólnej uzna za mające cha
rakter instytucyj użyteczności publicznej, na
leży mieć na uwadze tę okoliczność, aby przez takie powołanie działalność tych zakładów lecz
niczych i. opiekuńczych nie była w znacznym stopniu ograniczona lub utrudniona.
§ 12. Przy powoływaniu do osobistych świadczeń wojennych należy w miarę możności kierować się zasadą równomiernego obciążana ludności świadczeniami.
§ 13. (1) W celu równormemego obciążenia ludności świadczeniami, władze, określone w § 9 ust. 1 mogą, w razie potrzeby z chwilą powsta
10 Przepisy z zakresu prawa administracyjnego N r. 18
nia warunków, określonych w art. 1 założyć w y
kazy imienne osób, obowiązanych do osobistych świadczeń wojennych; w wykazach należy w y
szczególnić posiadany przez te osoby inwentarz żywy i martwy (konie, środki lokomocji).
(2) Sposób prowadzenia wykazów zależy od uznania władzy; sporządzającej te wykazy.
Da art. 6.
§ 14. (1) Wykazanie istnienia okoliczności, u- zasadndających zwolnienie od obowiązku osobi
stych świadczeń wojennych w myśl art. 6 jest obowiązkiem interesowanego.
(2) Wykazanie warunków powodujących .zwolnienie .może nastąpić, zarówno przed po
wołaniem do osobistych świadczeń wojennych, jako też w czasie wykonywania świadczenia.
§ 15. (1) W celu uzyskania zwolnienia od o- osobistych świadczeń wojennych powinny oso
by, wymienione w art. ti ust. 1, przedstawić władzy powołującej do osobistych świadczeń wojennych następujące dokumenty:
a) osoby chore, dotknięte ułomnością fizycz
ną oraz kobiety, będące w ciąży, świadec
two lekarza urzędowego (cywilnego lub wojskowego), a w braku takiego lekarza w miejscu pobytu tych osób, świadectwo innego lekarza, stwierdzające niezdolność tych osób do wykonywania świadczenia;
b) kobiety, co do których nie upłynęło 6 ty godni po odbyciu przez nie porodu, kob e- ty karmiące oraz matki, wychowujące dzieci w wieku do ukończonych lat 13 — zaświadczenie, wystawione: w gminach miejskich przez zarząd gminy — a w gmi- wiejskich przez sołtysów;
c) osoby, wymienione w pkt. 4 — zaświad
czenie władzy, powołującej do rzeczowych świadczeń wojennych;
d) cudzoziemcy — ważny paszport, wydany przez władze państwa ojczystego, stwier
dzający przynależność okaziciela do tego państwa.
M i n i s t e r S p r a w W e w n ę t r z n y c h w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych poda do wiadomości powiato
wych władz administracji ogólne] te państwa, których obywatele są w myśl art. 6 ust. 1 pkt. 2 zwolnieni od obowiązku osobistych świadczeń wojennych.
(2) Wymienione w ust. 1 lit. a), b), c), doku
menty powinny podawać, przez ]aki cza; bę
dzie trwała przeszkoda w powoływaniu danej osoby do osobistych świadczeń wojennych.
P. uw. do art. 6 rozp. Prezydenta R. P. o świadcze
nia osobistych — poz. 1 ninie]szego zeszytu.
§ 18. (1) Władzą właściwą do zwolnienia od obowiązku osobistych świadczeń wojennych osób wymienionych w art. 6 ust. 1 jest władza powołująca do osobistych świadczeń wojen
nych.
(2) Jeżeli powodem zwolnienia jest niezdol
ność do wykonywania osobistego świadczenia
wskutek choroby lub ułomności fizycznej, może zwolnić od osobistego świadczenia również ko
rzystający z osobistego świadczenia, zawiada
miając o tym władze wskazaną w ust. 1.
§ 17. (1) Osoby, ubiegające się na podstawie art. 6 ust. 2 pkt. 2, 3 i 4 o zwolnienie od obo
wiązku osobistych świadczeń wojennych, po
winny wnieść do powiatowej władzy admini
stracji ogólnej, właściwej ze względu na m iej
sce zamieszkania lub pobytu, podania o zwoln e- nie od tego obowiązku, dołączając do tych po
dań następujące dokumenty:
a) osoby, wymienione w pkt. 2 — zaświad
czenie, wystawione: w gminach miejskich przez zarząd gminy, a w gminach w ie l
kich przez sołtysów;
b) osoby odbywające studia — zaświadczenie kierowników odnośnych zakładów nauko
wych;
c) osoby, wymienione w pkt. 4 — zaświad
czenie, wystawione przez zarząd gminy.
(2) O zwolnienie osób, wymienionych w art.
6 ust. 2 pkt. 1. zgłaszają zbiorowe wnioski kie
rownicy państwowych, samorządowych lub Pry
watnych instytucyj, organizacyj, przedsię
biorstw oraz gospodarstw wiejskich, pracują
cych w interesie obrony Państwa, a o ile cho
dzi o funkcjonariuszów samorządowych — or
gan zarządzający związku samorządowego, działającego jednosobowo.
§ 18. (1) Powiatowe władze administracji o- gólnej^ rozstrzygają sprawy zwolnień w trybie, przewidzianym w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1922 r. o po
stępowaniu administracyjnym (Dz. U. R. P.
Nr. 36, poz. 341).
(2) Od decyzji powiatowej władzy administra
cji ogólnej, odmawiającej zwolnienia, służy in
teresowanemu odwołanie, które nie wstrzymuje wykonania zaskarżonej decyzji .
§ 19. (1) Władza, udzielająca zwolnienia, w y
stawia zainteresowanemu zaświadczenie.
(2) W zaświadczeniu tym należy p ^ h ć , na ja
ki czas i z jakiego powoda następuje zwolnienie.
Do a^-t. 7.
§ 20. Decyzja do jakich robót należy użyć powołanego do osobistych świadczeń wojennych należy:
a) przy wykonywaniu osobistych świadczeń wojennych na rzecz władz rządowych i sa
morządowych — do organu wykonywu- jącego z ramienia tych władz nadzór nad wykonywaniem osobistych świadczeń wojennych;
b) przy wykonywaniu osobistych świadczeń wojennych na rzecz państwowych, samo
rządowych lub prywatnych in 4ytucyj>
organizacyj. orzedsięb;orstw oraz gospo
darstw wiejskich — do korzystającego ze świadczeń, przy czym powiatowym w i dzom administracji ogólnej przysługuje prawo kontroli w zakresie używania oho-
N r. 18 Świadcz, osob i rzecz., zakwater. wojska, obr. przeciwlotn. i p-gaz., przysp. zaw., W .F. i P.W. młodz. 11 wiązanych do osobistych świadczeń wo
jennych do właściwych prac.
Do art. 8.
§ 21. (1) Narzędzia, środki lokomocja i in wentarz z jakim i mają się stawie powołani do osobistych świadczeń wojennych wyszcze
gólnia się w zapotrzebowaniach, kierowanych do władz, powołujących do osobistych świad
czeń wojennych.
(2) Nieposiadanie własnych narzędzi przez po
wołanego ma być stwierdzone w gminach m iej
skich przez zarząd gminy — a w gminach w iej
skich przez sołtysów.
§ 22. Obowiązek stawienia się do świadczeń z inwentarzem pociągowym nie obejmuje nastę
pującego inwentarza:
a) koni, stanowiących własność prywatną, a przeznaczonych do przewożenia poczty, na podstawie umowy, jeżeli istnienie takiej umowy stwierdzono dokumentem pisem
nym, potwierdzonym przez właściwą dy
rekcję okręgu poczt i telegrafów;
b) koni, stanowiących własność prywatną, przeznaczonych do budowy i utrzymania dróg publicznych i mostów, jeżeli okolicz
ność powyższa stwierdzona zostanie przez powiatową władzę administracji ogó'nej wydaniem odpowiedniego poświadczenia.
Poświadczenie to może być zastąpione przez nakaz, wydany na podstawce art. 6 i 10 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypo
spolitej z dnia 20 października 1927 r.
o dostarczaniu środków przewozowych dla wykonywania budowy i utrzymania dróg publicznych i mostów (Dz. U. R. P. n r 95, p-z. 845); .
c) ogierów i klaczy, wpisanych do ksiąg stad- nych koni, prowadzonych zgodne z posta
nowieniami ustawy z dnia 13 marca 1934 r. o nadzorze nad hodowlą koni (D z. U.
R. P. n r 3 2, p o z. 2 8 4);
d) ogierów i klaczy, wpisanych do ksiąg ogie
rów i klaczy zarodowych, jeżeli okolicz
ność ta zostanie stwierdzona odp-w ed- nim zaświadczeniem i z b y r o l n i -
c z e j *,
e) klaczy wysokoźrebnych d klaczy ze źre oię tarni w wieku do 4 nresięcy, o ile okolicz
ności te zostaną stw e^dzone zaświadcze
niem właściwego zarządu gminnego (m.ej- sk^ e^o) *
f) zwierząt pracujących w kopaniach stale pod z;emią, jeżeli okoliczność ta zostanie stwierdzona ' zaświadczeniem właściwego
okręgowego urzędu górniczego;
g) koni zadeklarowanych do przysposobienia wojskowego konnego i wcielonych do w oj
skowej służby pomocniczej konnej.
. I- Jednolity tekst ustawy o nadzorze nad hodowlą
‘°ni ogłoszony został w Dz. U. R. P- z 1940 r. Dr
‘°z. 154,
2. Izby rolnicze zniesione zostały dekretem z dnia 26 sierpnia 1946 r. o zniesieniu izb rolniczych (Dz. U.
R. P. N r 47, poz. 265). Czynności zniesionych izb rol
niczych przekazane zostały wojewódzkim władzom administracji ogólnej M inistrowi Rolnictwa i Reform Rolnych oraz stowarzyszeniu,.Związek Samopomocy Chłopskiej“ (rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 17 października 1946 r . — Dz. U. R. P. Nr 64, poz. 357).
Do art. 9.
§ 23. (1) Następujące władze są właściwe do zgłaszania zapotrzebowań na osobiste świadcze
nia wojenne:
1) w zakresie administracji wojskowej — ko
mendanci garnizonów, a poza obszarem garnizonu dowódcy (kierownicy) praeby- wających przejściowo w danej miejsco
wości oddziałów i zakładów wojskowych;
2) w zakresie a d m i n i s t r a c j i s p r a w w e w n ę t r z n y c h — wojewódzkie i po
wiatowe władze administracji ogólnej, or
gana p o l i c j i p a ń s t w o w e j oraz zarządy gmin;
3) w zakresie administracji przemysłu i han-
4)
dlu:a) w ogólnym przemyśle wojennym — urzędy wojewódzkie,
b) w ścisłym przemyśle wojennym — kierownictwa zakładów,
c) w zakresie marynarki handlowej, por
tów morskich oraz przedsiębiorstw, znajdujących się w portach morskich—
dyrektor urzędu morskiego;
w zakładzie administracji rolnictwa i re
form rolnych:
a) powiatowe władze administracji ogól
nej,
h Ir i p rn w n i y .a lr ła r ló w
chowu koni,
c) dyrektorzy lasów państwowych*), d) nadleśniczowie*),
e) kierownicy jednostek organizacyjnych szczególnych;
5) w zakresie administracji Ministerstwa Ko
m unikacji: I
a) w przedsiębiorstwie państwowym „Pol
skie Koleje Państwowe“ :
— Dyrektorzy Kolei Państwowych,
— Naczelnicy Oddziałów Kolei Państwo
wych, ,
— Naczelnicy (zawiadowcy) wykonaw
czych jednostek służbowych;
b) w administracji dróg kołowych:
— wojewódzkiią władze administracji o- gólnej,
— kierownicy powiatowych zarządów drogowych;
c) w administracji dróg wodnych śródlą
dowych:
— wojewódzkie władze administracji o- gólnej**),
— kierownicy państwowych zarządów wodnych;
6) w zakresie administracji opieki społecznej:
12 Przepisy z zakresu prawa administracyjnego N r. 18 wojewódzkie władze administracji ogól
nej;
7) w zakresie administracji poczt i telegra
fów:
— dyrektorzy departamentów i biur M i- sterstwa Poczt i Telegrafów,
—■ dyrektorzy okręgów Poczt d Telegra
fów,
— naczelnicy obwodowych urzędów pocz- towo-teleko-munikacyjnych lub po
cztowych,
— naczelnicy rejonowych urzędów telefo- niczno-telegraficznych (telekomunika
cyjnych);
8) w zakresie administracji skarbowej:
— Dyrekcje Polskiego Monopolu Tytonio
wego, Państwowego Monopolu Spiry
tusowego i Polskiego Monopolu Solne
go oraz kierownicy zakładów monopo
lowych.
(2) W sprawch dotyczących obrony przeciw
lotniczej i przeciwgazowej zgłaszają zapotrzebo
wania na osobiste świadczenia wojenne komen
danci (dowódcy) obrony przeciwlotniczej i prze
ciwgazowej.
Na miejsce „adm inistracji spraw wewnętrznych'“
wchodzi obecnie administracja z zakresu działania Mm.stra Adm inistracji Publicznej.
*) Dyrektorzy lasów państwowych i nadleśniczowie są obecnie funkcjonariuszami z zakresu administracji Mimsterstwa Leśnwtwa.
**) P. rozp. Ministra Komunikacji z dnia 27 lipca 1948 r. o utworzeniu dyrekcji okręgowych dróg wod
nych i podległych im organów (Dz. U. R. P. Nr. 48, poz. 362).
§ 24. Na obszarze objętym stanem wojennym zgłaszają zapotrzebowania na osobiste świadcze
nia wojenne władze administracji cywilnej lub wojskowej, określone w zarządzeniu N a c z e l n e g o Wo d z a .
P. uw. do art. 27 rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej o świadczeniach osobistych (poz. 1 niniejszego zeszy
tu).
§ 23. (1) Zapotrzebowania należy zgłaszać pisemnie, podając w nich następujące dane:
a) ilość osób, potrzebnych do wykonania świadczenia ze wskazaniem fachowości;
b) miejsce, dzień i godzinę, w których mają się stawić powołani do wykonania tego świadczenia;
c) z jakim i narzędziami lub środkami prze
wozowymi i inwentarzem mają się stawić powołani do wykonania świadczenia;
d) jakie ewentualnie i gdzie będą dostawione środki przewozowe celem przewiezienia powołanych na miejsce świadczenia;
e) przypuszczalny przeciąg czasu świadcze
nia.
(2) W przypadkach, niecierpiących zwłoki można zgłosić zapotrzebowanie telegraficznie lub telefonicznie — zgłoszenie to jednak nale
ży następnie potwierdzić pisemnie, podając da
ne, wyszczególnione w ust. (1).
§ 26. (1) Zapotrzebowania należy kierować
do władz właściwych do powoływania do osobi
stych świadczeń wojennych, urzędujących w miejscowościach, położonych najbliżej miejsca, w którym świadczenie ma ty ć wykonane.
(2) Przepis § 12 stosuje się odpowiednio d°
wystawiania zapotrzebowań na osobiste świad
czenia wojenne.
§ 27. (1) Władza wojskowa, przed zgłosze
niem zapotrzebowania do osobistych świadczeń wojennych — powinna rozważyć, czy ze wzglC"
du na rodzaj i jakość prac, które mają być wy- konane — należy zgłosić zapotrzebowania na osobiste świadczenia wojenne, czy też zapewnić sobie niezbędną pomoc dla wykonania zadania na podstawie innych obowiązujących przepisów.
(2) W tym względzie należy kierować się za
sadą, że do osobistych świadczeń wojennych na
leży powoływać tylko w tych przypadkach, gdy praca mająca być przedmiotem świadcze
nia ma być krótkotrwałą i nie wymagając^
przygotowania fachowego lub zawodowego, o ' z gdy nie będzie zachodzić potrzeba zorganizo
wania powołanych w oddziały zwarte.
Do art. 10.
§ 28. (1) W przypadku zgłoszenia jednocze
snego zapotrzebowania świadczeń osobistych przez dwie lub więcej władz państwowych (n e' wojskowych) o pierwszeństwie rozstrzyga ter
min doręczenia zapotrzebowania władzy, powo
łującej do osobistych świadczeń wojennych, ie' żeli obydwa świadczenia nie mogą być jedno
cześnie zaspokojone. Władza, powołująca d°
osobistych świadczeń, powinna jednak w każ
dym przypadku rozważyć względy rzeczowe, które spowodowały zapotrzebowania i beZ względu na termin wpływu pokryć zanotrzebo- wanie bardziej naglące z punktu widzenia V1' trzeb państwowych. Dotyczy to w szczególnoś
ci zapotrzebowań zgłaszanych w sprawach obr°' ny przeciwlotniczej i przeciwgazowej.
(2) Władza, powołująca do osobistych świad
czeń wojennych, zawiadamia natychmiast o n'e' możności zaspokojenia zapotrzebowania władza która zapotrzebowanie zgłosiła.
Do art. 12, 13, 14 i 24 ust. 2 *).
§ 29. (1) Wynagrodzenie za wykonywany osobistych świadczeń wojennych na rzecz w’ ad rządowych lub samorządowych stanowią staW* 1 wynagrodzenia dla poszczególnych gałęzi praCw Stawki te ustalają na podstawie ooinii okręń'1' wych inspektorów pracy wojewódzkie władze administracji ogólnej w porozumieniu z właś01' wymi d o w ó d c a m i o k r ę g u k o r p u s ^ (dowódcą Floty na terenie mu podległym) i lZ bami skarbowymi.
(2) Stawki obejmują wynagrodzenie za jede dzień świadczenia przy określonej ilości godzn^
(3) Celem usta’ enia stawki wynagrodzenia z osobiste świadczenia robotników niewykwąm kowanych będą brane za podstawę przecięć1
*) A rt. 13, 14, 15 ł 25 ust. 2 jednolitego tekstu-