Komunik cja
k w a r t a l n i knr 1 (38)/2010
ŚKUP ŚKUP jako narzędzie jako narzędzie administracji administracji elektronicznej elektronicznej Niezłe numery...
Niezłe numery...
z KZK GOP z KZK GOP Serwisy internetowe
Serwisy internetowe komunikacji
komunikacji miejskiej miejskiej
ISNN 1426-5788
KOMUNIKACJA PUBLICZNA 1/2010
publiczna
LUTY-KWIECIEŃ 2010
P O K A Ż S I Ę
w „Komunikacji Publicznej”
Z A M ÓW R E K L A M Ę W N A S Z E J G A Z E C I E
P E Ł N E J O F E R T Y W Y D A W N I C Z E J S Z U K A J N A
w w w . k z k g o p . c o m . p l
N a k ł a d : 1 5 0 0 e g z .
nr 1/2010
3
o d redakcji
W grudniu 2009 roku został przeprowadzony audyt użyteczności serwisów internetowych komunikacji miejskiej. Specjaliści ze studia Edi- sonda z Krakowa zbadali 10 z nich, a wyniki ze- brali w specjalnym raporcie. Najlepsza w Pol- sce okazała się strona www.kzkgop.com.pl.
Z raportu wynika, że właściwy tramwaj czy au- tobus najłatwiej znaleźć na Śląsku.
Ogromną część pasażerów komunikacji miej- skiej stanowią ludzie na co dzień korzystający z Internetu. Wychodząc naprzeciw ich ocze- kiwaniom, przewoźnicy powinni wykorzystać Sieć, aby zapewnić rzetelną i łatwo dostępną wiedzę swoim klientom. We wspomnianym audycie ocenie podlegały proste funkcje, jak znalezienie rozkładu, schematu komunikacji czy cen biletów, ale również działanie wyszu- kiwarki połączeń, której działanie w niektó- rych miastach może być dość skomplikowane.
Okazało się, że pomimo nie najlepszej w oce- nie autorów raportu strony głównej Komu- nikacyjny Związek Komunalny GOP oferuje najlepszą informację na temat komunikacji i może być wzorem, jeśli chodzi o rozwój ser- wisów komunikacji miejskiej. Na drugim miej- scu uplasowała się stolica, z bardzo użytecz- nym i dobrze zaprojektowanym serwisem, a trzecie należy do Gdańska. Wyniki raportu publikujemy w bieżącym numerze „Komuni- kacji publicznej”.
Jeden ze sposobów zlecania transportu pasa- żerskiego, który reguluje nowe Rozporządze- nie unijne 1370/2007, polega na udzieleniu tzw. podmiotowi wewnętrznemu zamó- wienia, prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych z pominię- ciem procedury przetargowej.
Podmiotem wewnętrznym może być m.in.
spółka prawa handlowego, gdyż spełnia kry- terium posiadania odrębnej od samorządu osobowości prawnej. Ocena, czy konkretna spółka spełnia wymogi pozwalające uznać ją za podmiot wewnętrzny, powinna doko- nywać się indywidualnie w stosunku do każ- dego podmiotu, przy zastosowaniu wskaza-
nego w Rozporządzeniu nr 1370 kryterium, czyli stopnia kontroli, jakiej podmiot podle- ga ze strony samorządu. Musi być to kontro- la analogiczna do tej, jaką samorząd sprawu- je w stosunku do swoich służb.
Rozporządzenie nr 1370 wyraźnie stanowi, że dla uzyskania statusu podmiotu wewnętrz- nego nie jest konieczne posiadanie przez sa- morząd „pełnej własności”. Musi on natomiast samodzielnie świadczyć przeważającą część powierzonych mu usług, ponieważ rozporzą- dzenie ogranicza możliwość wykorzystywania przez niego podwykonawców. Ponadto pod- miotowi wewnętrznemu (oraz jednostkom od niego zależnym) zakazano uczestnictwa w przetargach na świadczenie usług publicz- nych w zakresie pasażerskiego transportu pu- blicznego, organizowanych poza terytorium macierzystej jednostki samorządu terytorial- nego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy samorzą- dy ze sobą współpracują w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Kim jest zatem pod- miot wewnętrzny świadczący usługi transpor- tu publicznego? Odpowiedzi na to pytanie udzielają prawnicy Agnieszka Dylong i Ję- drzej Klatka w artykule: „Podmiot wewnętrz- ny a usługi transportu publicznego”, do któ- rego lektury zachęcam szczególnie.
Śląska Karta Usług Publicznych to wyjątkowy projekt, prawdopodobnie w ciągu ostatnich kil- ku lat najambitniejszy w Europie. ŚKUP będzie miała kluczowe znaczenie dla rozwoju elektro- nicznych usług publicznych w województwie śląskim. W rezultacie będzie silnie oddziaływać na konkurencyjność nie tylko instytucji zaanga- żowanych w jej wdrożenie, ale również na ob- szar całego regionu. Możemy o tym przeczytać w artykule Anny Mercik: „ŚKUP jako narzędzie administracji elektronicznej”.
Polecam również raport Aleksandra Kiereckie- go o polskim rynku autobusowym w 2009 roku.
Życzę zajmującej lektury!
KATARZYNA MIGDOŁ-ROGÓŻ Redaktor naczelna
WYDAWCA
Komunikacyjny Związek Komunalny GOP 40-053 Katowice, ul. Barbary 21a tel. 32 743 84 01, fax 32 251 97 45 e-mail: kzkgop@kzkgop.com.pl www.kzkgop.com.pl
ADRES REDAKCJI
40-053 Katowice, ul. Barbary 21a tel. 32 257 25 33, 32 743 84 14 fax 32 251 97 45
e-mail: komunikacja@kzkgop.com.pl www.kzkgop.com.pl
REDAKTOR NACZELNA
Katarzyna Migdoł-Rogóż
RADA PROGRAMOWA
Grzegorz Dydkowski Barbara Kos Maria Michałowska Jerzy Mikulski Alodia Ostroch Robert Tomanek Roman Urbańczyk Andrzej Wilk Barbara Żmidzińska
REDAKCJA
Anna Koteras Tomasz Musioł
WSPÓŁPRACA
Barbara Hernas Aleksander Kierecki Alodia Ostroch Marek Sieczkowski Michał Wolański
KOREKTA
I OPRACOWANIE GRAFICZNE
M-art poligrafi a
DRUK
Grupa PRC Spółka z o.o.
NAKŁAD
1500 egzemplarzy
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówio- nych oraz zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada.
Wydawca pisma „Komunikacja Publiczna”
dziękuje za współpracę wszystkim autorom tekstów, wyrażając przekonanie, że przyczynią się one do wzbogacenia wiedzy naszych Czytelników.
Komunik cja
publicznak w a r t a l n i k
Ranking
stron internetowych
– kto najwyżej?
komunikacja publiczna
AKTUALNOŚCI
Najnowsze wieści z polskiego i światowego rynku trans- portu zbiorowego.
GORĄCY TEMAT
Serwisy internetowe komunikacji miejskiejHubert Turaj
LIDERZY RYNKU
SilesiaKOMUNIKACJAprzyciąga zagranicznych wystawców
Z Michałem Poniatowskim rozmawia Alodia Ostroch
Drugie już Targi Transportu Publicznego SilesiaKO- MUNIKACJA odbędą się w tym roku w maju, w Expo Silesia w Sosnowcu. O tym, na jakim etapie przygotowań są organizatorzy targów, oraz jak ważne tematy będą podejmowane podczas konferencji, która im towarzyszy, opowiada menedżer targów.
ANALIZY I OPINIE
ŚKUP jako narzędzie administracji elektronicznejAnna Mercik
Podmiot wewnętrzny
a usługi transportu publicznego
Agnieszka Dylong, Jędrzej Klatka
Pojęcie podmiotu wewnętrznego dotychczas nie było uregulowane wprost w przepisach prawa wspólnotowego ani w ustawodawstwie krajowym. Niemniej jednak Eu- ropejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) wielokrotnie wypowiadał się, jakie okoliczności decydują o tym, że w danym przypadku mamy do czynienia z podmiotem wewnętrznym.
RDS-TMC
– informacja, która cię odnajdzie
Kacper Kędziora
RDS (Radio Data System) to ustandaryzowany przez Europejską Federację Nadawców (European Broadca- sting Union) protokół komunikacyjny, przeznaczony do wysyłania niewielkich ilości informacji, kodowanych cyfrowo, poprzez użycie konwencjonalnej transmisji w paśmie FM. RDS powstał w celu zapewnienia użyt- kownikom, zwłaszcza kierowcom, łatwego i pomoc- nego systemu rozszerzającego możliwości odbiornika UKF FM.
Ludzka rzecz – pomagać
Michał Dębiec
Polskie miasta zwiększają swoją dostępność dla osób niepełnosprawnych. Proces ten jest powolny, ponieważ wiąże się z nakładami fi nansowymi oraz z koniecznością poznawania trendów światowych i przenoszenia ich na grunt naszej polskiej rzeczywistości.
UNIJNE ABC
Kontrakty na usługi publiczne
Brigitte Ollier
Dwa lata od publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 3 grudnia 2009 roku rozporządze- nia na ten temat weszły w życie regulacje w zakresie kolejowego oraz drogowego transportu publicznego.
Dotyczą one wszystkich usług publicznego transportu kolejowego oraz drogowego, które są kwalifi kowane jako służba publiczna i wymagają rekompensaty oraz/
lub wyłącznych praw.
WYDARZENIA
Polski rynek autobusów w 2009 roku
Aleksander Kierecki
Rok 2009 przyniósł znaczący spadek sprzedaży nowych autobusów w Polsce. Krajowi przewoźnicy zakupili zaledwie 953 autobusy o dopuszczalnej masie powyżej 3,5 tony, czyli aż o 795 szt. mniej niż w 2008 roku. To naj- gorszy wynik, jaki odnotowano w ciągu ostatnich 10 lat na polskim rynku autobusów.
JAK ONI TO ROBIĄ?
„Prowadzę – jestem trzeźwy”
obsypywana nagrodami
Maria Wilgus
Organizatorzy kampanii „Prowadzę – jestem trzeźwy” od jedenastu lat przekonują do zachowania trzeźwości. Dzię- ki swojemu entuzjazmowi i zaangażowaniu pozyskali już dla tego przedsięwzięcia wielu partnerów, sympatyków i sprzymierzeńców.
NASZE SPRAWY
Niezłe numery... z KZK GOPAnna Koteras
Strefy bez dymu
Katarzyna Migdoł-Rogóż
Już wkrótce wszystkie przystanki autobusowe i dworce kolejowe mogą stać się strefami bez dymu. Posłowie zamierzają głosować nad ustawą wprowadzającą restryk- cyjne przepisy dotyczące zakazu palenia w miejscach publicznych.
Drugi bieg stołecznej komunikacji
Marek Sieczkowski
Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej (Euro 2012) są coraz bliżej. Stadion Narodowy w Warszawie pnie się w górę, powstają hotele i nowe obiekty sportowe oraz turystycz- ne. Także komunikacja miejska zmieni swoje oblicze.
PREZENTACJE
Transport publiczny w rejonie Helsinek
Nillo Järviluoma
Region Helsinek posiada dobrze zorganizowaną sieć transportu publicznego, który kilkakrotnie pojawił się na szczycie w rankingach badawczych modeli transportu.
Osiągnięto to dzięki systematycznemu rozwojowi oraz stopniowej przemianie modelu biznesowego na model kupiec-dostawca.
DOBRE STRONY
Autobusem przez BrukselęBarbara Hernas
Planując podróż do Brukseli warto zajrzeć na stronę miejskiego przewoźnika – www.stib.irisnet.be. Dzięki temu poznamy zalety posiadania Karty Brukselskiej i dowiemy się, dlaczego koniecznie powinniśmy sko- rzystać z metra.
KĄTEM OKA
Największą rozpustą jest myślenie
Alodia Ostroch
W środowisku krąży opinia, że ŚKUP to najbardziej skomplikowany i ambitny projekt, jaki pojawił się w Eu- ropie w ciągu ostatnich pięciu lat i że taki status zachowa jeszcze przez następnych pięć.
6
8
16
19
24
32
37
44
46
50
56 53 55
58
65
66
s pis treści nr 1/2010
OKŁADKA
Fot. Radosław Kaźmierczak
nr 1/2010
s pis treści
C
zy kontrola biletów może się kojarzyć pozytywnie? Jak promować komunikację miejską?I jak sprawić, by zapłata za prze- jazd była nie tylko obowiązkiem, ale również przynosiła pasażerom niespodziewane profi ty? Komunika- cyjny Związek Komunalny GOP nie tylko karał gapowiczów, ale także nagradzał pasażerów uczciwie pła- cących za przejazd.
53
Ś
ląska Karta Usług Publicznych jest narzędziem wspierającym i stymulującym upowszechnianie usług elektronicznych w administracji publicznej. Wdrożenie projektu ŚKUP przyczyni się do zwiększenia liczby usług publicznych, świadczonych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii informatycznych, a tym samym do wzrostu liczby usług pu- blicznych zrealizowanych w ramach e-administracji.19
R
aport prezentuje wyniki audytu użyteczności stron internetowych przewoźników komunikacji miejskiej z 10 największych polskich miast. Celem raportu było sprawdzenie, jak szybko użytkownik Internetu może znaleźć podstawowe informacje na stronach miejskich przedsiębiorstw komunikacyjnych lub zarządów komu- nikacji miejskiej.jako narzędzie administracji elektronicznej
ŚKUP
Fot. Radosław Kaźmierczak
z KZK GOP z KZK GOP
8
Fot. Marek Piekara
Serwisy internetowe
komunikacji miejskiej
Niezłe numery...
Niezłe numery...
komunikacja publiczna
6
POLAK
WICEPREZYDENTEM UITP
Zbigniew Palenica, wiceprezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Ko- munikacyjnego SA w Krakowie otrzymał nominację na przewod- niczącego Zgromadzenia Lekkich Kolei, a tym samym na wicepre- zydenta UITP (Międzynarodowej Unii Transportu Publicznego).
Na nowym stanowisku Zbigniew Palenica będzie odpowiadał za roz- wój i regulacje prawne w jednym z najważniejszych obszarów ko- munikacji zbiorowej na świecie, jakim jest komunikacja tramwa- jowa. O nominacji na tę odpowie- dzialną i prestiżową funkcję za- decydowały głosy przedstawicieli przedsiębiorstw transportowych z całego świata.
Nominacja wiceprezesa MPK na wiceprezydenta UITP jest ko- lejnym wyrazem uznania ze stro- ny europejskich ekspertów dla osią- gnięć miejskiej spółki i, co ważne, pozytywnie wpłynie na współpra- cę Krakowa z Unią Europejską.
Tamtejszemu przewoźnikowi ła- twiej będzie między innymi pozy- skiwać środki z europejskich fun- duszy na inwestycje transportowe w mieście. Jest to o tyle istotne, że Kraków od wielu lat realizuje projekty unijne.
Krakowskie MPK współpracu- je z UITP od 14 lat. Od 2004 roku Zbigniew Palenica reprezentuje Pol- skę w tej organizacji, uczestnicząc w pracach komitetu „Unia Europej- ska” (z rekomendacji Izby Gospo-
darczej Komunikacji Miejskiej).
Komitet „Unia Europejska” opiniuje akty prawne wydawane przez takie organy, jak Parlament Europejski czy Komisja Europejska. Ukorono- waniem współpracy krakowskiego przewoźnika z UITP było zorgani- zowanie w 2008 roku w Krakowie setnego, jubileuszowego posiedze- nia Komitetu, w którym, zgodnie z Traktatem Lizbońskim, zasiada- ją z prawem głosu przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich
Unii Europejskiej.
USTAWA
O TRANSPORCIE PUBLICZNYM I DYREKTYWA 2009/33/WE
W grudniu 2009 roku na stronie Ministerstwa Infrastruktury ukazał się nowy tekst Ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Co uległo zmianie i na jakim etapie legisla- cyjnym jest projekt? Zdaniem Te- resy Jakubowicz, zastępcy dyrektora Biura Informacji i Promocji w Mi- nisterstwie Infrastruktury, projekt Ustawy o publicznym transpor- cie zbiorowym z dnia 11 grudnia 2009 roku po posiedzeniu Komisji Prawniczej w Rządowym Centrum Legislacji został skierowany do roz- patrzenia przez stały komitet Rady Ministrów. Zmiany wprowadzone do obecnej wersji projektu ustawy wynikają głównie z przeanalizowa- nia projektu przez Komisję Praw- niczą pod względem legislacyjno- prawnym, natomiast największa zmiana związana jest z Dyrekty- wą 2009/33/WE Parlamentu Euro- pejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 roku w sprawie promowania ekologicznie czystych i energo- oszczędnych pojazdów transpor- tu drogowego (Dz. Urz. UE L 120 z 15.05.2009, str. 5), której termin implementacji upływa dnia 4 grud- nia 2010 roku. Dyrektywa zawie- ra również regulacje odnoszące się do środków transportu drogo- wego, którymi będzie wykonywa- ny publiczny transport zbiorowy, w związku z czym konieczne było uzupełnienie projektu ustawy o sto- sowne regulacje.
Oznacza to, że prace nad ustawą znacząco się przeciągają. Projekt został skierowany do rozpatrze-
a ktualności
nia przez stały komitet Rady Mi- nistrów 8 lipca 2009 roku. Wów- czas Ministerstwo przewidywało, że trafi on pod obrady rządu na po- czątku września. Teraz nikt nie chce się w tej sprawie wypowia- dać. I tak od 4 grudnia 2009 roku nowa transportowa dyrektywa WE 1370/2007 obowiązuje w Pol- sce bez krajowych przepisów wy- konawczych, które miała zapewnić właśnie Ustawa o transporcie pu- blicznym. Jak długo będzie trzeba
na nią czekać?
AUTOBUSY HYBRYDOWE DLA NORWEGII
Norweski przewoźnik Nettbus za- mówił 12 autobusów hybrydowych Volvo 7700. Jest to pierwsza fi rma w Skandynawii, która wprowadza do regularnej eksploatacji autobu- sy z napędem hybrydowym. 10 au- tobusów zostanie skierowanych do obsługi komunikacji w Arendal, a 2 – w Trondheim. Nettbus uważ- nie przeanalizował wyniki testów hybrydowego Volvo w Göteborgu i Londynie, a także sam przetesto- wał ten pojazd w różnych regio- nach Norwegii. Volvo 7700 Hy- brid wyposażony jest w niewielki silnik Diesla oraz silnik elektrycz- ny. Jednostka elektryczna jest napę- dzana energią zgromadzoną w aku- mulatorach, a energia hamowania wykorzystywana do ich ładowa- nia. Jest to tzw. równoległy napęd hybrydowy, co oznacza, że auto- bus może być napędzany jedynie energią elektryczną, wyłącznie sil- nikiem Diesla lub z obu tych źródeł jednocześnie. Technologia hybry- dowa szczególnie dobrze sprawdza się w pojazdach, które muszą czę- sto się zatrzymywać i ruszać, a więc np. w autobusach miejskich, prze- mieszczających się w gęstym ru- chu ulicznym w centrach miast.
Inną zaletą autobusu Volvo z na- pędem hybrydowym jest fakt, że w trakcie postoju silnik Diesla automatycznie się wyłącza. Auto- bus rusza tylko z wykorzystaniem energii elektrycznej, a jednost- ka spalinowa uruchamia się do- piero przy osiągnięciu prędkości 15-20 km/h. Dzięki temu pojazd emituje mniej hałasu i spalin.
Fot. MPK SA Kraków
Zbigniew Pale- nica został wi- ceprezydentem UITP, będzie odpowiadał za rozwój i re- gulacje prawne w jednym z naj- ważniejszych obszarów komu- nikacji zbioro- wej na świecie, jakim jest komunikacja tramwajowa
S E R W I S P R Z Y G O T O W A N O N A P O D S T A W I E T R A N S I N F O . P L
nr 1/2010
7
a ktualności
ROZKŁADY JAZDY NA TARGEO.PL
W ostatnim czasie serwis mapowy Targeo.pl udostępnił informacje o rozkładach komunikacji miejskiej w kolejnych miastach: Białymsto- ku, Gdyni, Katowicach (i innych miastach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego), Krakowie, Lubli- nie, Poznaniu, Szczecinie, Warsza- wie, Wrocławiu i Łodzi.
W serwisie znajdziemy codziennie aktualizowane rozkłady jazdy ko- munikacji miejskiej w 35 miastach w Polsce, wyszukiwanie linii i przy- stanków oraz wizualizację przebiegu tras autobusowych i tramwajowych na mapie. Lokalizator internetowy Targeo.pl jest więc bardzo pomoc- ny w planowaniu podróży komuni- kacją miejską.
Co ważne, oprócz aktualnych roz- kładów jazdy na dzień bieżący i na- stępne (cały tydzień), wyświetla- ne są dodatkowe informacje (kurs o danej godzinie jest realizowany tylko do określonego przystanku, kurs obsługiwany jest przez pojazd niskopodłogowy itp.) Rozkład jaz- dy komunikacji miejskiej w serwisie Targeo.pl zawiera również informa- cje o przystankach autobusowych
„na żądanie”. Dla wygody planowa- nia podróży użytkownik może sko- rzystać z wyszukiwarki linii oraz przystanków autobusowych i tram- wajowych. Zarejestrowani użyt- kownicy mogą we własnym profi - lu skorzystać z funkcji „schowek”
do przechowywania często uży- wanych rozkładów. Usługa działa w oparciu o najnowsze, niezwykle dokładne mapy, wykorzystywa- ne w AutoMapie – czołowym pol- skim programie do nawigacji GPS.
Dzięki połączeniu: mapy z widocz- ną numeracją budynków, precy- zyjnej wyszukiwarki i dokładnych danych o trasach i rozkładach ko- munikacji miejskiej, użytkownicy Targeo.pl otrzymali niezwykle przy- datne narzędzie ułatwiające poru- szanie się po polskich miastach.
ELEKTRONICZNY BILET W PILE
Od 1 stycznia br. w Pile obowiązu- je elektroniczny bilet na przejazdy środkami komunikacji miejskiej dla pasażerów kupujących bilety
okresowe normalne i ulgowe oraz dla osób bezpłatnie korzystających z usług komunikacji miejskiej. Pil- ska Karta Miejska uprawnia pasa- żera do wielokrotnych przejazdów autobusami komunikacji miejskiej, bez limitu dziennego, w okresie od aktywacji do upływu terminu ważności, na jaki został doładowa- ny. Wszyscy pasażerowie korzysta- jący z Pilskiej Karty Miejskiej zo- bowiązani są do zarejestrowania przejazdu przez przyłożenie karty do czytnika zaraz po wejściu do au- tobusu. Osoby niepełnosprawne po- dróżujące z opiekunem, przykłada- jąc kartę do czytnika, zarejestrują przejazd swój i opiekuna.
Pilska Karta Miejska jest sperso- nalizowana – na każdym bilecie musi znaleźć się zdjęcie jego po- siadacza. Po raz pierwszy wnio- ski o wydanie biletu elektronicz- nego można było pobrać podczas wrześniowego Dnia Bez Samo- chodu 2009. Aktualnie karta dzia- ła hybrydowo – razem z biletami papierowymi, ale już niedługo zacznie zastępować także bilety jednorazowe. Przetarg na wdro- żenie e-biletu w Pile wygrała fir- ma Mennica Polska, która w lu- tym 2009 roku podpisała stosowną umowę. System karty miejskiej w wielkopolskim mieście koszto- wał około 1,5 mln zł.
GAZOWE MINIBUSY
Jeszcze w tym roku na ulicach Ino- wrocławia pojawi się 5 nowych minibusów napędzanych sprężo-
nym gazem ziemnym. W ostat- nich dniach Miejskie Przedsię- biorstwo Komunikacyjne ogłosiło przetarg na dostawę nowych auto- busów. Jest on podzielony na dwa zadania. Pierwsze obejmuje dosta- wę jednego minibusa, o długości 7000-7100 mm i pojemności mi- nimum 22 osób, w tym 16 na miej- scach siedzących. Drugie – do- stawę 4 minibusów, o długości 7000-7500 mm i pojemności mi- nimum 31 osób, w tym 14 na miej- scach siedzących. Wszystkie au- tobusy mają mieć silniki o mocy minimum 95 kW, napędzane sprę- żonym gazem ziemnym, oraz me- chaniczne sześciobiegowe skrzy- nie. Oba typy minibusów mają być przystosowane do przewozu osób niepełnosprawnych, jednak tylko dłuższe powinny posiadać przy- najmniej częściowo niską podłogę.
Krótszy autobus ma zostać dostar- czony do Inowrocławia najpóźniej do 30 kwietnia br., natomiast czte- ry dłuższe – do 31. sierpnia. Je- dynym kryterium wyboru oferty (100 procent) będzie cena. Obec- nie tego typu minibusy na pol- skim rynku oferuje jedynie KA- PENA SA (modele Daily oraz Urby), dlatego można się spo- dziewać, że to właśnie oferta tej fi rmy zostanie przedstawiona ko- misji przetargowej MPK już w lu- tym 2010 roku.
W 2009 roku MPK Inowrocław za- kupił 4 Solarisy Urbino, napędza- ne silnikami diesla, w tym 3 używa- ne Urbino 12 oraz jeden fabrycznie
nowy Urbino 10.
Obecnie minibusy napędzane sprężonym gazem ziemnym na polskim rynku oferuje jedynie KAPENA SA
a ktualności
Fot. pl.wikipedia.org
g or ący t emat
8
komunikacja publiczna
Serwisy
internetowe
R aport prezentuje wyniki au- dytu użyteczności stron in- ternetowych przewoźników komunikacji miejskiej z 10 najwięk- szych polskich miast. Wynika z nie- go, że właściwy tramwaj czy autobus najłatwiej znaleźć na Śląsku.
Celem raportu było sprawdzenie, jak łatwo użytkow- nik Internetu może znaleźć podstawowe informacje na stronach miejskich przedsiębiorstw komunikacyj- nych lub zarządów komunikacji miejskiej.
Ponieważ serwisy te mają charakter lokalny i trud- no jest je porównywać bez lokalnego kontekstu, przyjęliśmy w badaniu perspektywę osób przy- jezdnych. Dokonując oceny, wcielaliśmy się w rolę turystów, którzy chcą przyjechać do danego mia- sta i poruszać się po nim komunikacją miejską.
W badaniu skupiliśmy się na dostępności podsta- wowych informacji w serwisie (takich jak rozkłady jazdy, wyszukiwanie połączeń, ceny biletów, zmia- ny w kursach), przejrzystości strony głównej oraz konstrukcji nawigacji.
Wyniki audytu
Zastosowana została skala od 0 (wynik najsłabszy) do 5 (wynik najlepszy). Wynik każdej strony to śred-
nia ważona ocen ze wszystkich kategorii (wyższa waga odnosiła się do elementów kluczowych z punk- tu widzenia serwisu – np. wyszukiwania połączeń i dostępności rozkładów jazdy). Maksymalnie ser- wis mógł otrzymać 80 punktów. Najlepiej ocenione zostały strony KZK GOP (aglomeracja śląska, oce- na końcowa: 7,81) oraz ZTM Warszawa (7,75). Naj- gorzej w badaniu wypadły natomiast serwisy MPK Lublin (4,94) oraz MPK Wrocław (4,88).
Metodologia
Prezentowany raport jest wynikiem eksperckiej oce- ny użyteczności. Jest ona jedną z podstawowych me- tod badania serwisów internetowych. Specjaliści do- konują przeglądu najważniejszych funkcji serwisu i na podstawie własnego doświadczenia oraz przyję- tych i sprawdzonych standardów sporządzają ocenę.
Badanie rozpoczyna się od ustalenia obszarów pod- legających ocenie, następnie przyjmuje się kryteria
HUBERT TURAJ Projektant interakcji i badacz użyteczności. Autor i współautor
wielu branżowych raportów na temat użyteczności serwisów internetowych.
Współzałożyciel studia EDISONDA, wyspecjalizowanego
w badaniach usability oraz
projektowaniu interakcji
komunikacji miejskiej
BADANIE PRZEWOŹNIKÓW Z 10 NAJWIĘKSZYCH
POLSKICH MIAST
nr 1/2010
g orący temat
9 przyznawania ocen. Dodatkowo określiliśmy wagę
poszczególnych obszarów, by wyróżnić te elementy, które są najistotniejsze dla serwisu. Aby zmniejszyć ryzyko subiektywności ocen, w naszym raporcie za- stosowaliśmy oceny dwóch badaczy.
Obszary, którymi zajęliśmy się w badaniu, to:
• strona główna serwisu (1),
• łatwość znalezienia rozkładów jazdy (3),
• czytelność rozkładów jazdy (3),
• wyszukiwanie połączeń (3),
• łatwość znalezienia map lub/i schematów komu- nikacji miejskiej (1),
• łatwość znalezienia informacji na temat cen bile- tów oraz opłat za bagaż (1),
• łatwość znalezienia informacji na temat zmian w rozkładach jazdy (2),
• nawigacja w serwisie (2).
Ocena została przeprowadzona w dniach 11-12 listo- pada 2009 roku. Ostateczny wynik jest sumą śred- nich w poszczególnych obszarach, pomnożonych przez wagi przypisane do tych obszarów. W tabeli dla przykładu przedstawiono oceny, które otrzymał serwis ZTM Warszawa.
Strona główna
Pierwszy kontakt użytkownika z serwisem ma czę- sto miejsce właśnie na stronie głównej, dlatego pełni ona ważną funkcję – pozwala zorientować się, jakie cele można zrealizować na danej stro- nie internetowej. Ważny jest jej wygląd: estetycz- na i przejrzysta strona jest doskonałą wizytów- ką przewoźnika, podobnie jak zadbane autobusy czy tramwaje.
W naszej ocenie skupiliśmy się właśnie na powyż- szych aspektach. Maksymalną liczbę punktów przy- znawaliśmy stronom, które obok atrakcyjnego wy- glądu były przejrzyste (optymalna ilość informacji na stronie, mała liczba banerów rozpraszających uwagę), miały czytelne i zrozumiałe menu, z którego na pierwszy rzut oka można się zorientować, co znaj-
duje się w serwisie. F
Specjaliści ze studia Edisonda wzięli na warsztat serwisy interne- towe komunikacji miejskiej. Zbadali 10 z nich, a wyniki zebrali w specjalnym raporcie. Najlepsza okazała się strona KZK GOP
Zadanie
Ocena badacza A Ocena badacza B Średnia Waga Ocena ważona
Strona główna
serwisu* 4 4 4 1 4
Rozkład jazdy
– dostępność 3 4 3,5 3 10,5
Rozkład jazdy
– czytelność 4 3 3,5 3 10,5
Wyszukiwanie
połączeń 4 4 4 3 12
Mapy
i schematy 5 4 4,5 1 4,5
Ceny biletów
i opłat 4 5 4,5 1 4,5
Zmiany
rozkładów jazdy 4 3 3,5 2 7
Nawigacja
w serwisie 5 4 4,5 2 9
Suma 62
* waga/mnożnik: 1 – mało istotny, 3 – najistotniejszy
Oceny, które otrzymał serwis ZTM Warszawa
10
komunikacja publiczna
Na plus
Na najwyższą ocenę zasłużyły strony główne ser- wisów komunikacji miejskiej w Warszawie (4 pkt.), Wrocławiu (4 pkt.) i Poznaniu (4 pkt.).
Strony te wyróżniały się na tle innych nowoczesnym layoutem, spójną szatą grafi czną – słowem: estetycz- nym wyglądem. Na pochwałę zasługuje szczegól- nie serwis MPK Poznań, który ma najatrakcyjniej- szy wygląd. Jeśli chodzi o budowę menu, minimalną przewagę zyskał serwis ZTM Warszawa. Użytkow- nik może sprawdzić podkategorie menu bez ko- nieczności przeładowywania strony. Po kliknięciu na przykład w „Rozkłady jazdy” szybko rozwija się spis linków, które kierują do szczegółowych infor- macji związanych z rozkładem jazdy. Poza tą różni- cą, wymienione serwisy mają dobrze przemyślane i skonstruowane menu. Dużą ich zaletą jest także na- zewnictwo. Nazwy kategorii w menu doskonale na- prowadzają na to, co można w nich znaleźć.
Na minus
Najniższą ocenę otrzymała strona główna łódzkiego MPK (1,5 pkt.). O ile problem mało estetycznego wy- glądu nie przeszkadza użytkownikom w korzystaniu z serwisu, o tyle problemy z użytecznością mogą być frustrujące. Strona główna składa się jedynie z czte- rech przycisków, za pomocą których można dostać się do odrębnych części serwisu: „Rozkładów jazdy”,
„Dla pasażera”, „Dla klienta” oraz „Dla konesera”.
Podział serwisu na odrębne części nie byłby takim złym pomysłem, gdyby zawartość poszczególnych kategorii była rozłączna. Jednak w obecnym ukła- dzie użytkownik szukając map z komunikacją miej- ską czy informacji o zmianach rozkładów jazdy nie wie, czy znajdzie je w rozkładzie jazdy, czy w części dla pasażera. Problemem jest także nawigacja – po- ruszanie się między różnym częściami serwisu jest mało intuicyjne.
Polecane rozwiązania dla strony głównej:
• ograniczenie ilości informacji na stronie głównej do niezbędnego minimum;
• stworzenie dwóch menu lub podział jednego na dwie sekcje: jedną poświęconą informacjom dla pasażera (rozkłady jazdy, cennik, przydatne infor- macje), drugą poświęconą przewoźnikowi (infor- macje o fi rmie, komunikaty, informacje o przetar- gach itd.);
• spis wszystkich linii autobusowych i tramwajo- wych, prowadzący do rozkładu jazdy lub bardzo łatwy dostęp do niego;
• menu z rozłącznymi kategoriami (aby użytkownik nie miał wątpliwości, w którym miejscu znajdzie interesujące go informacje);
• Podkategorie menu dostępne bez przeładowywa- nia strony.
Rozkłady jazdy
Prezentacja rozkładów jest fundamentalnym zada- niem serwisu. Przeważająca większość użytkowni- ków właśnie w tym celu odwiedza stronę przewoź- nika. Z tego względu powinny być one możliwie najłatwiej dostępne i czytelne.
W naszym badaniu postanowiliśmy przyznać dwie oceny za rozkłady jazdy. Pierwsza przyznawana była za łatwy dostęp do spisu linii autobusów i tramwajów kursujących w mieście (ważne też było, aby istniał wyraźny podział na linie autobusowe i tramwajowe).
Druga ocena dotyczyła drogi od momentu wybra- nia konkretnej linii do sprawdzenia godziny, o któ- rej tramwaj/autobus odjeżdża z danego przystanku oraz dodatkowych usprawnień związanych z rozkła- dem i czytelności jego prezentacji. Sprawdzaliśmy, czy wybór kierunku, przystanku czy godziny odjazdu nie stwarzają trudności oraz jakie serwis oferuje uspraw- nienia (możliwość drukowania rozkładów, oznaczenia kursów pojazdów niskopodłogowych etc.).
Dostępność Na plus
Zdecydowanie najlepiej dostępne są rozkłady jazdy w Gdańsku (5 pkt.) i Poznaniu (4,5 pkt.). Na głów- nych stronach ich serwisów można z łatwością od- naleźć spis wszystkich linii. Po kliknięciu w numer tramwaju czy autobusu użytkownik szybko przeno- si się do szczegółowych informacji na temat kursów.
Jest to dobre i proste rozwiązanie.
Na minus
Najsłabiej w zestawieniu wypadły strony Wrocła- wia (2,5 pkt.) i Szczecina (2,5 pkt.). W przypadku wrocławskiego MPK największym grzechem jest to, że tak naprawdę nie ma on własnego serwisu. Ser- wis służy jedynie za „punkt przesiadkowy” i niemal na każdym kroku odsyła użytkownika do ofi cjalnego serwisu miasta. Stwarza to nie tylko problemy z na-
komunikacja publiczna F
Serwisy internetowe badanych przewoź- ników.
Od lewej:
TM Gdańsk, ZDiTM Szczecin, ZDMiKP Bydgoszcz, MPK Poznań
nr 1/2010
11 11 wigacją i wywołuje dezorientację użytkownika, ale
również czyni serwis zbędnym (po jakimś czasie na- uczony doświadczeniem internauta będzie wchodził od razu do serwisu miejskiego).
Problemy ze znalezieniem rozkładów jazdy mogą mieć także odwiedzający serwis ZDiTM w Szczecinie. Pierw- szą trudność stanowi znalezienie w menu linku do roz- kładów (brak przycisków, same linki, jeden pod dru- gim). Po wybraniu linku pojawia się kolejny problem – użytkownik przenosi się na podstronę, gdzie otrzymu- je komunikat, że rozkłady powinny pojawić się w cią- gu kilku sekund. Bardziej zorientowani internauci za- uważą, że rozkład został zablokowany jako wyskakujące okno przeglądarki. Pozostali muszą poczekać chwilę i kliknąć w mało widoczny link „tutaj”.
Czytelność rozkładu Na plus
W tej kategorii maksymalną liczbę punktów otrzyma- ła strona KZK GOP (Śląsk – 5 pkt.). Trudno jest zna- leźć w rozkładach jakieś niedociągnięcia: użytkownik ma do dyspozycji czytelny spis linii, dodatkowo ozna- czony kolorami i legendą (inne kolory dla linii przy- spieszonych, inne dla komunikacji zastępczej itd.).
Kierunek jazdy jest dokładnie oznaczony, a tabliczki z godzinami jazdy przejrzyste. Dodatkowo projektan- ci strony zadbali o szereg usprawnień: możliwość dru- kowania rozkładu w wersji normalnej lub portfelowej (mini), oznaczenia dla kursów niskopodłogowych. Bar- dzo przejrzyście pokazano też, na terenie jakiego mia- sta znajduje się dany przystanek (przydatne rozwiąza- nie przy specyfi cznym układzie komunikacji na Śląsku).
Istnieje także możliwość zobaczenia trasy na mapie.
Na minus
Na tle śląskiego serwisu słabo prezentuje się strona MZK Bydgoszcz (1,5 pkt.). Największym problemem prezentacji rozkładu jest to, że każda informacja po- dana jest w 3 językach (polskim, angielskim i nie- mieckim). Układ informacji staje się przez to nie- czytelny i irytujący. Problemem jest wybór kierunku (przedstawiony czarnymi literami na szarym tle).
Mały plus należy się jednak za oznaczenie kursów niskopodłogowych.
Polecane rozwiązania dla rozkładów jazdy:
• linki do linii dostępne na stronie głównej lub bardzo wyraźny punkt wejściowy do sekcji rozkładów;
• wyraźny podział na komunikację tramwajową i au- tobusową;
• możliwość wyszukiwania rozkładów zarówno po numerze linii, jak i po nazwie przystanku;
• możliwość sprawdzenia trasy na mapie;
• łatwość wyboru kierunku jazdy;
• możliwość drukowania rozkładu jazdy w wersji zwykłej i zmniejszonej;
• zrozumiałe oznaczenia dla nietypowych kursów (skrócona trasa, pojazdy niskopodłogowe);
• łatwa nawigacja między różnymi rozkładami.
Szukanie połączeń
Wyszukiwarki połączeń są na szczęście coraz po- wszechniejsze w serwisach komunikacji miejskiej.
Tylko jeden badany serwis (Lublin) nie oferuje użyt- kownikom takiej funkcji. Przyjętymi kryteriami w ocenie wyszukiwarki były: łatwość odnalezienia, łatwość i intuicyjność obsługi, czytelność prezenta- cji wyników oraz ich różnorodność. Z tego względu maksymalną ocenę mógł dostać serwis z wyszuki- warką na stronie głównej (pola do wpisania przystan- ków – początkowego i końcowego), automatycznymi podpowiedziami, optymalną liczbą łatwych do wy- boru opcji, wynikami, które w jasno przedstawiały sposób dojazdu (czas odjazdu, miejsce przesiadki, czas na przesiadkę, czas trwania całej podróży itd.).
Pewnym utrudnieniem w dokonaniu oceny wyszu- kiwarek było to, że cztery z dziesięciu badanych ser- wisów odsyła swoich użytkowników do zewnętrznej aplikacji „Jak dojadę”. Przyjęliśmy zatem, że na mak- symalną ocenę zasługują te serwisy, które posiadają własną sprawną i funkcjonalną wyszukiwarkę. Ser- wisy kierujące do „Jak dojadę” mogły otrzymać mak- symalnie 4 punkty w tej kategorii.
Na plus
Podobnie jak w przypadku czytelności rozkładów jaz- dy, znów zdecydowanym zwycięzcą okazała się stro- na KZK GOP (5 pkt.). Wyszukiwarka jest nie tylko prosta w obsłudze, ale posiada szereg przydatnych funkcji (określenie minimalnego czasu na przesiad- kę, możliwość fi ltrowania podpowiedzi według gmi- ny). Największą jej zaletą jest bardzo czytelny układ wyników. Ze skonstruowanej w przemyślany spo- sób tabelki użytkownik dowiaduje się wszystkich szczegółów dotyczących trasy: jaką linią ma jechać,
gdzie się przesiąść, jak długo będzie czekać na prze- F
12
komunikacja publiczna
g orący temat
siadkę lub gdzie, w razie potrzeby, udać się na inny przystanek. Dodatkowo internauta może sprawdzić połączenie powrotne, klikając w jeden link, lub wy- drukować sobie całą tabelkę i wziąć ze sobą, aby nie zgubić się po drodze.
Na minus
Pozostałe serwisy w kwestii wyszukiwarek prezen- tują się przyzwoicie (poza wspomnianym wcześniej przykładem MPK Lublina – 0 pkt.). Na niższą od po- zostałych ocenę zasłużyło jedynie wrocławskie MPK (3 pkt.), na którego stronach wprawdzie można zna- leźć link do „Jak dojadę”, jednak ciężko znaleźć wyja- śnienie, że jest to wyszukiwarka połączeń.
Polecane rozwiązania dla wyszukiwarek:
• pola do wyszukiwania na stronie głównej serwisu;
• podpowiedzi nazw przystanków pojawiające się w trakcie wpisywania;
• czytelny układ informacji w wynikach wyszuki- wania;
• alternatywne wyniki wyszukiwania (różne trasy do wyboru);
• dokładne informacje na temat szczegółów trasy (liczba przesiadek, nazwy przystanków przesiad- kowych, rodzaj pojazdu na każdym fragmencie trasy);
• możliwość łatwego wydrukowania wyników.
Mapy i schematy
Możliwość sprawdzenia tras poszczególnych linii nie ma fundamentalnego znaczenia dla serwisu. Opcja ta może być jednak bardzo przydatna w przypad- ku osób niezorientowanych w komunikacji danego miasta lub w serwisach, których wyszukiwarki się nie sprawdzają.
W przyznawaniu ocen w tej kategorii skupiliśmy się przede wszystkim na łatwości odnalezienia ma- pek z zaznaczonymi liniami oraz na formie, w jakiej są one prezentowane. Preferowaliśmy te, które szyb- ko się otwierają (małe rozmiary pliku), są przejrzyste i wygodne w użyciu.
Na plus
Pod względem map i schematów komunikacji naj- lepiej wypadł serwis krakowskiego MPK (5 pkt.).
Do podstrony z tymi informacjami użytkow- nik może trafi ć bez problemu za pomocą banera
na stronie głównej. Pozostałe kryteria również zo- stają spełnione. Do gustu przypadła nam szczegól- nie możliwość wyboru pliku w wysokiej i niskiej rozdzielczości.
Na wyróżnienie zasługują także mapy na stronie ZTM Warszawa (4,5 pkt.) które doceniliśmy za dużą różnorodność. Użytkownik ma do wyboru nie tyl- ko cały schemat komunikacji, ale także szczegółowe plany rozmieszczenia przystanków wokół Dworca Centralnego, komunikacji podmiejskiej czy obsza- ru, na którym obowiązuje bilet sieciowy.
Na minus
Mapy z zaznaczonymi liniami próżno szukać na stro- nach KZK GOP (0 pkt.). Można jednak rozgrzeszyć z tego twórców strony, ze względu na okoliczności łagodzące: bardzo sprawnie działającą wyszukiwar- kę oraz specyfi kę Górnego Śląska (trudno byłoby zilustrować na mapach rozbudowany układ komu- nikacyjny tego regionu, przewoźnik kursuje na te- renie 51 gmin!).
Duże problemy ze znalezieniem map użytkownik może mieć na stronach MPK w Lublinie (1 pkt.).
Wprawdzie linki znajdują się na stronie głównej, jed- nak są mało widoczne (mała, szara czcionka) i ozna- czone jako „Informacje”. Ponadto dostępne są w sto- sunkowo dużych plikach (komunikacja dzienna – prawie 3 MB).
Polecane rozwiązania dla map i schematów komunikacji miejskiej:
• małe rozmiary plików z mapami;
• możliwość wyboru między mapą lub schematami z zaznaczonymi liniami;
• duża różnorodność map (np. szczegółowe plany dla skomplikowanych węzłów), mapy dla linii podmiejskich;
• łatwy dostęp do map (link na stronie głównej lub zakładka w menu).
Cenniki biletów
Podobnie jak w przypadku map komunikacyjnych, ceny biletów są na ogół znane mieszkańcom i jest to informacja skierowana raczej do osób przyjezd- nych. Jednak w przypadku przedsiębiorstw oferują- cych dużo różnych typów biletów – krótko- i dłu- gookresowych – odnalezienie tej informacji może być przydatne.
F
nr 1/2010
g orący temat
13 13 Na maksymalną ocenę w tej kategorii zasługiwały
strony, które w łatwy sposób prowadziły użytkowni- ka ze strony głównej do cennika (przez baner lub za- kładkę w menu) oraz przejrzyście prezentowały opcje biletów (opis, kto i w jakim zakresie może skorzystać z danego biletu). Dodatkowo sprawdzaliśmy, czy in- formacja o opłatach za przewożenie bagażu jest do- statecznie wyeksponowana.
Na plus
Do cennika biletów najłatwiej dotrzeć na stronach komunikacji miejskiej w Warszawie (4,5 pkt.) i Po- znaniu (4,5 pkt.). Tam też tabele z rodzajami biletów są najczytelniejsze. Jedyną trudność sprawia znalezie- nie informacji o opłatach za przewóz bagażu. Mini- malnie lepszy pod tym względem jest poznański ser- wis, który w menu ma poświęcony temu zagadnieniu osobny paragraf. W przypadku Warszawy pochwała należy się z kolei za wyszukiwarkę ulg.
Na minus
Znacznie trudniej jest znaleźć cennik biletów na stro- nie ZTM Gdańsk (2,5 pkt.). Prowadzi do niego mało naprowadzająca etykieta „Taryfa” w menu. Dalej użytkownik musi jeszcze zdecydować, czy intere- sują go bilety jednorazowe czy okresowe (taki po- dział sprawia, że użytkownik nie bardzo wie, gdzie ma szukać biletów 24-godzinnych). Dodatkowym utrudnieniem jest nieczytelny układ informacji w cennikach.
Polecane rozwiązania dla cenników biletów:
• łatwy dostęp do cennika;
• czytelny układ informacji;
• paragraf poświęcony opłatom dodatkowym, z wy- szczególnionymi opłatami za bagaż;
• wyszukiwarka ulg;
• narzędzie do wyboru optymalnego biletu długo- okresowego – byłoby to przydatne rozwiązanie
dla pasażerów komunikacji w miastach, które mają rozbudowany system biletów (Warszawa, Poznań).
Zmiany rozkładów jazdy
Obecnie na wszystkich stronach komunikacji miej- skiej można dowiedzieć się o zmianach w kursowa- niu autobusów i tramwajów. Istnieją jednak spore różnice w sposobie przedstawiania tych informacji i ich dostępności.
Oceniając ten element szukaliśmy działów poświę- conych wszelkim zmianom w rozkładach jazdy.
Głównym wymogiem było to, aby dział posiadał in- formację o wszystkich zmienionych liniach, a nie tylko ostatnie komunikaty. Idealna była dla nas sy- tuacja, w której możliwe było sprawdzenie zmian dla konkretnych linii oraz zapoznanie się ze szcze- gółami zmian.
Na plus
Najwyższe oceny w tej kategorii przypadły Warsza- wie (3,5 pkt.) i Łodzi (3,5 pkt.), jednak prezentacja zmian rozkładów była daleka od ideału. W przy- padku stolicy ocenę podniosła wyszukiwarka, która umożliwia znalezienie w komunikatach informacji o konkretnych liniach. W przypadku Łodzi na uzna- nie zasługuje wyróżnienie na czerwono linii, które mają zmieniony rozkład. Mankamentem jest jednak brak legendy, która tłumaczyłaby, co oznacza zazna- czenie kolorem (trzeba się tego domyślać).
Na minus
Powtarzającym się problemem strony MPK Wrocław (1,5 pkt.) jest umieszczenie większości informacji dla pasażerów na stronach serwisu miejskiego. Podobnie jest w przypadku komunikatów o zmianach. Do tego dochodzą trudności z nieczytelnym układem infor- macji oraz problemy ze znalezieniem wiadomości
dla konkretnych linii. F
MPK Łódź i MPK Wrocaw
14
komunikacja publiczna
Polecane rozwiązania dla zmian rozkładów jazdy:
• oznaczenie specjalnym kolorem linii, która kursuje inaczej oraz legenda dla tego oznaczenia;
• wyszukiwarka informacji o zmianach w rozkładzie konkretnych linii wraz z czytelnym opisem rodzaju zmian;
• komunikaty z najnowszymi zmianami na stronie głównej.
Nawigacja w serwisie
Nawigacja w przypadku większości serwisów nie na- leżała do najłatwiejszych. Główny problem stanowiło to, że część informacji znajduje się na stronach, które nie są powiązane grafi cznie ze stroną główną. Cza- sem użytkownik trafi a do zupełnie innego serwisu.
Wówczas powrót jest możliwy jedynie poprzez cof- nięcie się przez przeglądane wcześniej strony (przy- cisk „Wstecz” w przeglądarce) lub poprzez ponowne wpisanie adresu strony.
Oceniając nawigację sprawdzaliśmy przede wszyst- kim, czy wszystkie potrzebne informacje dostępne są cały czas w tym samym układzie (widoczne są cały czas elementy stałe serwisu: menu, logo, stopka).
Ważne było także to, czy istnieje łatwy skrót do strony głównej (zakładka o takiej nazwie w menu lub logo, przez które można tam przejść).
Na plus
W tej kategorii zdecydowanie zwyciężyła Warszawa (4,5 pkt.). Poza drobnymi niedociągnięciami poruszanie się w serwisie nie powoduje żadnych trudności. Zawsze łatwo jest powrócić do strony głównej, menu cały czas jest widoczne, a jego struktura dobrze przemyślana.
Na minus
Problemy z nawigacją w przypadku MPK Wrocław (2 pkt.) zostały już w zasadzie opisane w poprzednich częściach raportu. Użytkownik trafi ając na strony serwisu miejskiego ma duże trudności z powrotem do serwisu przewoźnika. Jedynym wyjściem pozo- staje wpisanie na nowo adresu w przeglądarce inter- netowej lub poszukiwanie kolejnych informacji już na stronie wroclaw.pl.
Polecane rozwiązania dla lepszej nawigacji:
• możliwość powrotu na stronę główną z każdej podstrony (link w logo przenoszący do strony głównej lub zakładka „strona główna” w menu);
• stopka ze skróconą mapą strony na dole;
• menu widoczne na wszystkich podstronach.
Weryfi kacja: ocena ekspercka a testy użyteczności
Równolegle z oceną ekspercką przeprowadziliśmy także testy użyteczności trzech badanych serwisów:
ZTM Warszawa, MPK Łódź oraz MPK Poznań.
Ze względu na specyfi kę testów problemy badaw- cze były sformułowane nieco inaczej niż w audycie.
Mimo to większość zidentyfi kowanych w ocenie eks- perckiej błędów użyteczności znalazło potwierdzenie w trudnościach użytkowników.
Rozkłady jazdy – dostępność i czytelność Podobnie jak w ocenie eksperckiej, najwyższe oceny w testach w tej kategorii otrzymał serwis MPK Po- znań. Użytkownicy nie mieli większych problemów ze znalezieniem konkretnej linii i sprawdzeniem naj- bliższego połączenia z zadanego przystanku (oce- na 4 w skali 0-4 dla tego zadania).
W przypadku pozostałych stron zaobserwowaliśmy drobne różnice: użytkownicy lepiej radzili sobie z rozkła- dami jazdy na stronach ZTM Warszawa niż MPK Łódź (3,7 pkt. dla Warszawy na 4 możliwe, a 3,4 pkt. dla Ło- dzi), mimo niższej oceny warszawskiego ZTM-u w au- dycie (ocena 3,5 dla Warszawy i 3,8 dla Łodzi).
Szukanie połączeń
W tej kategorii w obydwu badaniach oceny były nie- mal identyczne. W audycie oceniliśmy wszystkie ser- wisy na 4. Zgodnie z naszymi przewidywaniami w te- stach użyteczności użytkownicy mieli tylko drobne problemy z wyszukaniem połączeń (Warszawa, Po- znań – ocena 3,7 na 4 możliwe, Łódź – 3,6).
Cenniki biletów
W kategorii cenników wysoko ocenione w audycie zostały rozwiązania w serwisach Warszawy i Pozna-
g orący temat
F Rozkład jazdy i wy- szukiwarka połączeń w witrynie interneto- wej KZK GOP
nr 1/2010
g orący temat
15 15 nia (ocena 4,5). Problemy z użytecznością w tej ka-
tegorii znaleźliśmy natomiast w serwisie MPK Łódź (ocena 3,5). I rzeczywiście użytkownicy znacznie łatwiej radzili sobie z zadaniem na stronach war- szawskich i poznańskich (3,6 pkt.) niż łódzkich (2,7 pkt.).
Mapy i schematy
W audycie dość wysoko oceniliśmy ten element serwisu dla Warszawy i Łodzi (ocena 4,5), a nieco gorzej dla Poznania (ocena 4). Ta kolejność znala- zła odzwierciedlenie w testach z użytkownikami (ZTM Warszawa: 3,5 pkt., Łódź – 3,4 pkt., Poznań – 3,2 pkt.).
Zmiany rozkładów jazdy
Największe różnice pomiędzy naszą oceną a bada- niem z użytkownikami uwidoczniły się w kategorii zmian rozkładów jazdy. Wszystkie serwisy zebra- ły w audycie stosunkowo niskie oceny (Warszawa i Łódź – 3,5 pkt, Poznań – 2 pkt). Lepiej było jednak w testach. Najszybciej użytkownicy poradzili sobie ze znalezieniem zmian na stronie ZTM Warszawa.
Co ciekawe, serwis MPK Łódź, mimo iż otrzymał od nas ocenę identyczną z serwisem warszawskim, przysporzył użytkownikom bardzo dużych trudno- ści (2,8 pkt). Z kolei oceniony przez nas nisko Po- znań w testach wypadł tylko nieco gorzej od War- szawy (3,4 pkt).
Przeprowadzone badanie porównawcze rzuca świa- tło na relację audytu i testów z użytkownikami.
W przypadku doświadczonych badaczy audyt jest stosunkowo szybkim do przeprowadzenia bada- niem, dającym adekwatne rezultaty. W przypad- ku niektórych zadań badacz nie zawsze jest samo- dzielnie w stanie przewidzieć, jakie trudności będą mieli użytkownicy.
Podsumowanie
Dużą część pasażerów komunikacji miejskiej sta- nowią ludzie na co dzień intensywnie korzystają- cy z Internetu. Wychodząc naprzeciw ich oczeki- waniom, przewoźnicy powinni wykorzystać Sieć, by zapewnić rzetelną i łatwo dostępną wiedzę swo- im klientom.
Z przeprowadzonego audytu wynika, że przewoźnicy miejscy zadbali o to, aby możliwe było sprawdzenie godzin odjazdu, rozkładów czy cen biletów. Na stro- nach wszystkich badanych przewoźników można od- naleźć praktycznie wszystkie informacje i funkcje, które uznaliśmy za kluczowe. Średnia wszystkich ocen była zatem satysfakcjonująca – przeciętnie każ- de zadanie oceniliśmy na 3,27 (średnia arytmetyczna dla wszystkich przyznanych ocen).
Czy może być lepiej? Na pewno. Przede wszystkim serwisom często brakuje intuicyjności. Można od- nieść wrażenie, że wiele z nich nie istnieje po to, by ułatwić życie pasażerom-internautom. Koniecz- na jest zatem zmiana w podejściu do projektowania tych stron: użytkownik i jego potrzeby powinny być stawiane na pierwszym miejscu. Warto także zaanga- żować samego zainteresowanego w proces tworzenia, przeprowadzając testy użyteczności serwisów, wy- wiady i zbierając informacje o tym, czego użytkow- nicy oczekują od tego rodzaju serwisów.
Obecnie w wielu polskich miastach można zaobser- wować, że miejskie przedsiębiorstwa komunikacyj- ne coraz bardziej dbają o swój wizerunek. Ważne, aby decydenci pamiętali, że wizerunek nie kończy się na przystankach czy w autobusach, ale jest budo- wany także w Internecie. Bardziej użyteczne serwi- sy, lepsze wyszukiwarki połączeń czy udostępnienie mobilnych wersji na pewno spotkają się z życzliwym
przyjęciem internautów.
Współpraca: Marcin Czyżowski Kategoria/miasto (region)
[waga] Warszawa Łódź Kraków Wrocław Poznań Gdańsk Szczecin Bydgoszcz Lublin GOP
Strona główna 1 4 1,5 3,5 4 4 2,5 3 2,5 3 3,5
Rozkłady jazdy - dostępność 3 10,5 12 12 7,5 13,5 15 7,5 10,5 10,5 13,5
Rozkłady jazdy – czytelność 3 10,5 10,5 10,5 7,5 10,5 13,5 7,5 4,5 12 15
Szukanie połączeń 3 12 12 12 9 12 12 9 10,5 0 15
Mapy i schematy 1 4,5 4,5 5 0 4 4 4 2,5 1 0
Cennik biletów 1 4,5 3,5 3 4 4,5 2,5 4 4 3 3,5
Zmiany kursów jazdy 2 7 7 6 3 4 4 5 5 5 5
Nawigacja w serwisie 2 9 6 7 4 7 7 5 6 5 7
Średnia ważona 62 57 59 39 59,5 60,5 45 45,5 39,5 62,5
najwyższa ocena w danej kategorii najniższa ocena w danej kategorii Szczegółowe wyniki audytu
komunikacja publiczna
l ider zy r ynk u
16
D rugie już Targi Transpor- tu Publicznego Silesia- KOMUNIKACJA odbędą się w tym roku w maju w Expo Si- lesia w Sosnowcu. O tym, na jakim etapie przygotowań są organizato- rzy targów oraz jak ważne tema- ty będą podejmowane podczas konferencji, która im towarzyszy, opowiada Michał Poniatowski, me- nedżer targów, w rozmowie z Alo- dią Ostroch.
Alodia Ostroch: Już tylko kilka miesięcy dzieli nas od drugiej edycji Targów Transportu Publiczne- go SilesiaKOMUNIKACJA. W tym roku odbędą się one już w maju. Czy warto robić taką impre- zę w czasie, kiedy cała gospodarka liże pokryzy- sowe rany?
Michał Poniatowski: Jak najbardziej. Po pierwsze dlatego, że właśnie w kryzysowym czasie promocja i tak zwany PR są szczególnie uzasadnione. Przed- siębiorcy szukają oszczędności, a więc tańszych produktów, tańszych dostawców usług – i to oni powinni się teraz promować. Wielu z nich to robi.
Duże koncerny, znane marki doskonale zdają so- bie z tego sprawę i nie odpuszczają pola. To poka- zały zresztą dobre wyniki pierwszej edycji targów SilesiaKOMUNIKACJA, które odbyły się właśnie wtedy, kiedy tak naprawdę nie zdawaliśmy sobie jeszcze sprawy ani z wielkości kryzysu, ani z tego, na jaką skalę dotknie on polską gospodarkę i pol- skich producentów oraz samą branżę komunika- cyjną. Tymczasem spotkały się one z zaintereso- waniem i zostały dobrze przyjęte zarówno przez wystawców, jak i przez zwiedzających, zwłaszcza przez samorządowców. Liczymy więc, że w tym
roku będzie podobnie. Część powierzchni jest już sprzedana, inni chętni jeszcze się zgłaszają lub są przez nas zapraszani. Wiemy, co interesuje zwie- dzających i takich wystawców staramy się przycią- gnąć, a wcześniejszy, majowy termin organizacji Targów Transportu Publicznego będzie z pewno- ścią bardziej dogodny dla wielu osób.
Przypomnijmy, że targi SilesiaKOMUNIKACJA w tym roku odbędą się w dniach 20-21 maja.
Tak, to lepsza pora. Zwłaszcza dla uczestników konferencji, która towarzyszy targom i cieszy się ogromnym zainteresowaniem specjalistów, na- ukowców i studentów kierunków związanych z transportem. W czerwcu wielu z nich kończy za- jęcia lub planuje już wakacyjne wyjazdy, w maju będzie im o wiele łatwiej zaangażować się w te wy- darzenia.
Jaką tematyką w tym roku zajmą się uczestnicy konferencji SilesiaKOMUNIKACJA?
Za radą naszego patrona, Komunikacyjnego Związ- ku Komunalnego GOP, pierwszy dzień w całości po- święcimy tematyce Rozporządzenia (WE) 1370/2007
SilesiaKOMUNIKACJA
przyciąga zagranicznych wystawców
Fot. Expo Silesia
nr 1/2010
17
l iderzy rynku
Parlamentu Europejskiego i Rady Europy, dotyczące- go usług publicznych w zakresie kolejowego i drogo- wego transportu pasażerskiego, które weszło w życie 3 grudnia 2009 roku. Tak wśród praktyków branży, jak i w środowiskach naukowych i prawnych budzi ono wiele kontrowersji, jest bardzo różnie oceniane – jedni widzą w nim szansę, inni zagrożenie. Na pew- no dyskusja na ten temat będzie bardzo ożywiona.
Próbkę takiej debaty mieliśmy niedawno na spotka- niu KZK GOP z przewoźnikami i organizatorami komunikacji z terenów województw śląskiego, opol- skiego, małopolskiego i dolnośląskiego, które odby- ło się na terenie Expo Silesia w styczniu. Chociażby sam temat zlecania przewozów z tak zwanej „wolnej ręki” czy tworzenie podmiotu wewnętrznego – to te- maty, wokół których dyskusja praktycznie nie zosta- ła wyczerpana.
A co będzie się działo w drugim dniu konferencji?
Drugi dzień organizator konferencji – KZK GOP – postanowił poświęcić sprawom bardziej praktycz- nym, a takimi są z pewnością rozważania na temat możliwości i warunków poprawy taboru. W szcze- gólności skupimy się tu na pojazdach o napędzie hy- brydowym. Są one wciąż w czołówce nowoczesnych rozwiązań transportowych, a jednocześnie stają się coraz popularniejsze. Pierwszy taki pojazd jeździ już od ubiegłego roku także po Zagłębiu i może po- jawiać się na liniach KZK GOP. Hybrydowego So- larisa dorobił się bowiem tutejszy PKM Sosnowiec, który jest również patronem naszych targów. Z dru- giej strony wielu przewoźników wciąż boi się zaku- pu takiego taboru, uważa, że jest on zbyt kosztow- ny, a jeszcze bardziej obawia się kosztów późniejszej eksploatacji. Na konferencji poznamy, mam nadzie- ję, oceny tych, którzy odważyli się na taki krok, za-
równo Polaków, jak i gości z zagranicy. Przykładowo doświadczenia włoskie pokazują, że pierwsze mode- le o napędzie hybrydowym są już wycofywane z uży- cia, dlatego przymierzając się do takich zakupów do- brze wiedzieć, co jest już przeżytkiem, a w co warto zainwestować. Chcemy, aby na konferencji i targach producenci pokazali i omówili najnowsze rozwiąza- nia właśnie w tej dziedzinie.
Plan pierwszej konferencji był tak bogaty, że aż krę- ciło się w głowie, teraz będzie bardziej monotema- tycznie…
Ale za to łatwiej będzie można wgłębić się w rozwa- żane zagadnienia, a tego oczekują uczestnicy spo- tkania. Ludzie chcą nie tylko posłuchać, ale także podyskutować, wymienić się swoimi spostrzeżenia- mi. Na pewno będzie na to czas. Natomiast, podob- nie jak rok temu, chcemy, aby w konferencji wzięli udział nie tylko goście z Polski, ale także z zagrani- cy. Pierwsza konferencja SilesiaKOMUNIKACJA, choć nie została ogłoszona jako międzynarodowa, w rzeczywistości skupiła specjalistów z Polski, Czech i Słowacji, a więc całego najbliższego nam pograni- cza. Pokazało to, że po wejściu do Unii Europejskiej nasze regionalne więzy są jeszcze silniejsze, a pro- blemy często jednakowe. Wtedy, na przykładzie Sło- wacji, mówiliśmy o tym, jak szybko i sprawnie pora- dzić sobie z wprowadzeniem euro i jaki ma to wpływ na zmiany w funkcjonowaniu komunikacji publicz- nej, dziś ten problem nam, Polakom, stał się odleglej- szy, za to wszystkich – tak w Polsce, jak i w innych krajach – interesuje wspomniane już Rozporządzenie 1370/2007, do którego zarówno u nas, jak i na Słowa- cji czy w Czechach brakuje na razie przepisów kra- jowych. Tymczasem inne państwa działają zgodnie
z jego założeniami na podstawie ustaw sprzed wie- F
Zeszłoroczne targi zostały dobrze przy- jęte zarówno przez wystawców, jak i przez zwiedzają- cych, zwłaszcza przez samorządowców
Fot. Katarzyna Migdoł-Rogóż
komunikacja publiczna
18
l iderzy rynku
lu lat. Liczymy, że w dyskusji tej wezmą udział także goście z Niemiec, Francji i Włoch.
Czy także wśród wystawców będą producenci z za- granicy?
Z pewnością. To pokazały już pierwsze rozmowy. Ode- zwało się kilka fi rm, które chcą zaistnieć na naszych targach, ponieważ jeszcze nie brały udziału w pol- skich wystawach związanych z transportem publicz- nym. To producenci z różnych krajów – między inny- mi z Anglii, Turcji, Portugalii, Czech i Słowacji. Teraz spływają kolejne zgłoszenia i rezerwacje powierzch- ni wystawienniczej. Widzimy, że dla zachodnich wy- stawców polski rynek komunikacyjny jest coraz bar- dziej atrakcyjny. Producenci wiedzą, że aglomeracja górnośląska i sąsiadujące z nią – rybnicka i ostraw- ska czy krakowska to spory rynek, dlatego wystaw- com powinno zależeć, żeby się tu pokazać. Wiado- mo, że w ciągu najbliższych lat na tych terenach będą inwestowane duże środki unijne – przyciągną je pro- jekty takie, jak chociażby przygotowana przez KZK GOP Śląska Karta Usług Publicznych czy realizowa- ny przez Tramwaje Śląskie i Tyskie Linie Trolejbuso- we program modernizacji i wymiany taboru, a także plany zakupowe poszczególnych przewoźników ko- munalnych. To wielomilionowe projekty, które bu- dzą zainteresowanie potencjalnych wykonawców. In- teresują się nimi przedsiębiorcy z całej Europy. Wśród ekspertów o Śląskiej Karcie Usług Publicznych mówi się przecież, że jest to najnowocześniejszy, a zarazem najbardziej skomplikowany projekt w skali europej- skiej, jaki pojawił się na tym rynku w ciągu ostatnich pięciu lat – i z pewnością taki pozostanie przez naj- bliższych pięć. Nie wyobrażam więc sobie, żeby na na- szych targach miało zabraknąć tych, którzy chcieliby w tym projekcie uczestniczyć.
Bo targi to nie tylko prezentacja swoich wyro- bów, ale także okazja do zasięgnięcia języka i lob- bingu…
Dokładnie tak. To będzie możliwość zaprezento- wania swoich wyrobów i projektów mieszkańcom tego regionu, mediom, które, jak wiadomo, mają ogromny wpływ na opinię społeczną, a więc po- trafią wywierać nacisk na tych, którzy faktycznie podejmują decyzje. Chcemy, aby organizowane na Expo Silesia imprezy miały właśnie nie tylko taki handlowy charakter, ale też wymuszały pewne zmiany w myśleniu o pewnych problemach. Temu służy chociażby towarzyszący Targom Transpor- tu Publicznego SilesiaKOMUNIKACJA konkurs na produkt przyjazny osobom z niepełnospraw- nością. W jego organizację udało nam się zaan- gażować najbardziej liczące się organizacje dzia- łające wśród osób niepełnosprawnych – Caritas, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepeł- nosprawnych, Fundację Instytutu Rozwoju Regio- nalnego, Centrum Integracja, Polski Związek Głu- chych i Polski Związek Niewidomych. Rok temu komisja jurorów nagrodziła w kategorii pojazdów autobus produkcji Solaris Bus&Coach, zaś w ka- tegorii informacja – infrastruktura przystanko- wa system łączności dla osób niepełnosprawnych firmy Novatel. Dla naszych jurorów najistotniej- sze jednak było to, że mogli porozmawiać z pro- ducentami, zwrócić im uwagę na sprawy z pozo- ru błahe, lecz dla osób niepełnosprawnych bardzo istotne, bo same dobre chęci często nie wystarcza- ją i nawet ustawowe zarządzenia nie dadzą efektu, jeśli brakuje praktycznej wiedzy.
To prawda. Ale to bardzo ambitny cel…
Targi Expo Silesia tylko takie sobie stawiają.
komunikacja publiczna F
Fot. Katarzyna Migdoł-Rogóż
Fot. Dominik Chowaniec Fot. Dominik Chowaniec
Wśród wystawców pierwszych na Śląsku Targów Transportu Publicznego
SilesiaKOMUNIKACJA w 2009 roku
znaleźli się
najwięksi producenci autobusowi: SOLARIS BUS&COACH, MAN – STAR TRUCK, MERCEDES BENZ, SCANIA POLSKA, SOLBUS, SOR POLAND, MAZ AUTO POLAND, AUTOSAN, BMC, TEM SA, ŁAZ.
nr 1/2010
19 Termin „administracja elektroniczna” (e-ad mi-
nistracja, e-government) należy definiować jako wykorzystanie technologii informacyjnych i ko- munikacyjnych (ICT) w administracji publicznej, w powiązaniu ze zmianami natury organizacyjnej i zdobywaniem nowych umiejętności w celu po- prawienia jakości świadczonych usług publicznych, wzmocnienia zaangażowania obywatela w pro- cesy demokratyczne oraz poparcia dla polityki państwa1.
Idea e-administracji znalazła swoje miejsce w doku- mentach strategicznych i programowych Unii Euro- pejskiej. Tematyka ta jest omawiana od połowy lat osiemdziesiątych XX wieku, niemniej jednak szcze- gólnego znaczenia nabrała w roku 2000, kiedy sta- ła się elementem strategii lizbońskiej2. Jednym z jej uszczegółowień jest inicjatywa „e-Europa – spo- łeczeństwo informacyjne dla wszystkich”3. Wśród postulatów w inicjatywie tej znalazła się potrzeba wprowadzenia do 2005 roku nowoczesnych usług pu- blicznych online, w tym zapewnienie obywatelom ła- twego dostępu (za pomocą sieci internetowej) do pu- blicznej informacji, usług i procedur podejmowania decyzji. W 2002 roku, w uaktualnionym „Planie dzia- łań e-Europa 2005”4 główny nacisk położono na two- rzenie i rozwój e-administracji, e-nauki, e-zdrowia
oraz środowiska rozwoju e-biznesu. W zakresie e-administracji, obok działań dotyczących tworzenia infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, jako priorytet wskazano wdrożenie interaktywnych usług publicznych dostępnych dla wszystkich5.
W wyniku przeprowadzonego przeglądu polity- ki i strategii Unii, Komisja Wspólnot Europejskich w 2005 roku wydała komunikat pt. „Wspólne działa- nie na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
Nowy początek strategii lizbońskiej”6. Jeden z celów strategii nazwano „Wiedza i innowacje na rzecz wzro- stu gospodarczego”. Twórcy odnowionej strategii li- zbońskiej zauważyli, że główną siłą napędową wzro- stu gospodarczego państw rozwiniętych są wiedza, edukacja i innowacje, natomiast wydajność innowa- cyjna uzależniona jest od inwestycji i wykorzystywa- nia nowych technologii zarówno przez sektor prywat- ny, jak i publiczny. Zdobyte wcześniej doświadczenie stało się podstawą do wykreowania nowych ram stra- tegicznych w zakresie rozwoju technologii ICT, czego wyrazem jest inicjatywa „i-2010 – europejskie społe- czeństwo informacyjne do 2010 roku”7. Jednym z jej strategicznych celów stało się stworzenie integracyj- nego społeczeństwa informacyjnego, oferującego wysokiej jakości usługi publiczne i przyczyniające- go się do poprawy jakości życia. Cel ten realizowa-
ANNA MERCIK Referat ds. projektów europejskich i współpracy z zagranicą, KZK GOP
narzędzie administracji elektronicznej
Streszczenie
Śląska Karta Usług Publicznych jest narzędziem wspierającym i stymulującym upowszechnianie usług elek- tronicznych w administracji publicznej. Wdrożenie projektu ŚKUP przyczyni się do zwiększenia liczby usług publicznych, świadczonych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii informatycznych, a tym samym do wzrostu liczby usług publicznych zrealizowanych w ramach e-administracji. Śląska Karta Usług Publicznych będzie więc miała kluczowe znaczenie dla rozwoju elektronicznych usług publicznych w województwie śląskim.
W rezultacie będzie silnie oddziaływać na konkurencyjność nie tylko instytucji zaangażowanych w jej wdrożenie, ale również na obszar całego regionu.
Summary
The Silesian Card of Public Services (ŚKUP) is a tool which supports and stimulates the popularization of electronic services in the public administration. The implementation of ŚKUP will contribute to increase in number of the public services provided by the use of hi-tech computer technologies, thereby to increase in number of the public services accomplished in the framework of e-Administration. As a result the Silesian Card of Public Services will be of key importance for the development of electronic public services in Silesian voivodeship and will have a strong impact on competitiveness not only the institutions involved in its implementation but also on the all region.
a nalizy i opinie
ŚKUP jako
F
Artykuł recenzowany
