^,. V .
.1 ■( 1 . ;
■ \ - . ...
' < V
1.. - f ■
ę *
Y’ t ' -V
i.
x
v K g
'T--
V
: • - • ■
- ;
> ' ’
v’:>
źy/ ;y...
y
l. • \ .
Iłu 3* 39
’ ' '• - V'yb.i .
4 S
<I v. i<‘«* 5
gotujących się do
SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ
wydał
lis. Mirclmiawy.
Wydanie piąte..
--- -=o-s>ye ---
Za pozwoleniem zwierzchności duchownej.
Z oprawą cena «O fen.
---►--- -
Gliwice.
Unikiem i nakiader, Th. Zalewskiego.
1886.
Wierzę w Ciebie, Boże żywy, W Trójcy jedyny prawdziwy.
Wierzę, coś objawił, Boże!
Twe słowo chybić nic może. — Ufam w Tobie, boś Ty wierny, Wszechmocny i miłosierny. —
Boże! choć Cię nie pojmuję, Jednak nad wszystko Cię miłuję, Nad wszystko, co jest stworzone, Boś Ty Dobro nieskończone. —
Ach! żałuję za me złości Jedynie dla Twśj miłości.
Bądź miłościw mnie grzesznemu!
Dla Ciebie odpuszczam bliźniemu, A jako samego siebie
Wszystkich miłuję dla Ciebie. — Myśli, słowa, sprawy moje Poświęcam na chwałę Twoję.
Daj nam łaskę, przebaczenie, Duszom zmarłych odpocznienie! —
Mary o strzeż serca mego!
O Jezu nie wychodź z niego!
Póki mi tchu życia stanie, Nie opuść mnie Jezu, Panic!
O Józefie ratuj nas
W życiu, w śmierci, w każdy czas! — Aniele Boży, Stróżu mój,
Ty zawsze przy mnie stój:
Rano, w wieczór, wc dnie, w nocy, Bądź mi zawsze ku pomocy! —
Jezus, Marya, Józef! Wam oddaję Serce, ciało i duszę moję! Amen.
Sześć prawd, które każdy Chrzcścianlii powinien wie
dzieć, chcąc być zbawionym.
1) Że jest jeden Bóg, który wszystko stworzył i całym światem rządzi.
2) Że Bóg jest sprawiedliwy sędzia, który dobre nagradza a złe karze, albo zaraz, albo za czasem, jeżeli nic w tern, to w przyszłam życiu.
3) Że w Bóstwie są trzy osoby: Bóg Ojciec, Bóg Syn i Bóg Duch święty.
4) Że druga Osoba Boska stała się człowiekiem dla odku
pienia naszego.
5) Że łaska Boska do zbawienia jest potrzebna.
6) Że dusza człowieka jest nieśmiertelna.
Dziesięcioro Bożego przykazania.
1) Ja jestem Pan Bóg twój, nic będziesz miał bogów cu
dzych przedemną.
2) Nie będziesz brał Imienia Pana Boga twego nadaremno.
3) Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
4) Czcij ojca twego i matkę twoją, aby ci się dobrze po
wodziło i długoś żył na święcie.
5) Nie zabijaj.
6) Nie cudzołóż.
7) Nie kradnij.
8) Nic świadcz fałszywego świadectwa naprzeciw bliźniemu twemu.
!)) Nic pożądaj żony bliźniego twego.
10) Ani domu, ani sługi, ani służebnicy, ani wołu, ani osła, ani żadnej rzeczy, która jego jest.
Pięcioro kościelnego przykazania.
1) Postanowione od kościoła dni święte święcić.
2) Mszy świętej i kazania w niedziele i dni święte z nale
żytą. uczciwością, słuchać.
3) Nakazane pewne dni postu zachować, jako to czterdzie
stodniowy post, suche dni i niektóre wigilie; przytem w piątki od mięsa się wstrzymywać.
4) Grzechów swoich własnemu kapłanowi przynajmniej raz w roku się spowiadać i komunią św. około Wielkanocy przyjmować.
5) W czasy zakazane wesel nie odprawiać.
Dwoje przykazania miłości.
1) Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca twe
go, z całćj duszy twojej, z całćj myśli twojćj i ze wszy
stkich sił twoich.
2) Będziesz miłował bliźniego twego jako siebie samego.
Dwoje przykazania natury.
1) Co nie chcesz, aby ci inny czynił, tego nikomu nie czyń.
2) Wszystko co chcecie, aby wam ludzie czynili, to wy im też czyńcie.
Trzy Boskie cnoty.
1) Wiara. 2) Nadzieja. 3) Miłość Boska.
Cztery cnoty kardynalne.
1) Roztropność. 2) Wstrzemięźliwość. 3) Sprawiedliwość.
4) Męztwo.
Sicdm głównych cnót.
1) Pokora. 2) Szczodrobliwość. 3) Czystość. 4) Mi
łość. 5) Mierność. 6) Cierpliwość. 7) Gorliwość osobliwie w służbie Bożćj.
Najprzedniejsze dobre uczynki.
1) Modlitwa. 2) Post. 3) Jałmużna.
Uczynki miłosierne co do ciała.
1) Łaknących nakarmić. 2) Pragnących napoić. 3) Na
gich przyodziewać. 4) Podróżnych w gospodę przyjmować, ó) Więźniów pocieszać. 6) Chorycli nawiedzać. 7) Umar
łych pogrzebać.
Uczynki miłosierne co do duszy.
1) Grzeszników napominać i karać. 2) Nieumiejętnych nauczać. 3) Wątpiącym dobrze radzić. 4) Za bliźnich się modlić. 5) Smutnych pocieszać. 6) Krzywdy cierpliwie po
nosić. 7) Urazy chętnie odpuszczać.
Trzy najprzedniejsze powinności Chrzcścianina.
1) Jeśli mnie kto chce naśladować, nich się zaprze sam lebie, a nosząc krzyż swój niech idzie za mną.
2) Uczcie się odemnie, albowiem ja jestem cichy i pokor
nego serca.
3) Miłujcie nieprzyjaciół waszych, czyńcie dobrze tym, K tórzy was nienawidzą a módlcie się za tych, którzy was
rześladują i potwarzają.
Trzy rady ewangeliczne.
1) Dobrowolne ubóstwo. 2) Dożywotnia czystość.
3) Zupełne posłuszeństwo duchownemu przełożonemu.
Ośni błogosławieństw.
1) Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem ich jest króle
stwo niebieskie.
2) Błogosławieni cisi, albowiem oni odziedziczą ziemię.
3) Błogosławieni, którzy płaczą, albowiem oni będą pocieszeni.
4) Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni.
) Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią.
) Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą.
7) Błogosławieni pokój czyniący, albowiem synami Bożymi nazwani będą.
8) Błogosławieni, którzy prześladowanie cierpią dla spra
wiedliwości, albowiem ich jest królestwo niebieskie.
1) Pycha. 2) Łakomstwo. 3) Nieczystość. 4) Zazdrość.
5) Obżarstwo. 6) Gniew. 7) Lenistwo.
Dziewięć cudzych grzechów.
1) Radzić do grzechu. 2) Rozkazywać drugiemu grze
szyć. 3) Zezwalać na grzech drugiego. 4) Pobudzać do grzechu. 5) Pochwalać grzech drugiego. 6) Milczeć na grzech drugiego. 7) Nie karać grzechu. 8) Stać się uczest
nikiem grzechu. 9) Bronić grzech drugiego.
Sześć grzechów przeciwko Duchowi Świętemu.
1) Zuchwale na miłosierdzie Boże grzeszyć.
2) Rozpaczać albo o łasce Bożej wątpić.
3) Uznanej prawdzie chrześciauskiej się sprzeciwiać.
4) Braciom łaski Bożej nieżyczyć i zazdrościć.
5) Przeciw zbawiennym natchnieniom mieć zatwardziałe serce.
6) Zaniedbywać pokutę aż do śmierci.
Grzechy o pomstę do ni cha wołające.
1) Umyślne zabójstwo. 2) Grzech sodomski. 3) Uciśnienie ubogich, wdów i sierót. 4) Zatrzymanie zapłaty sługom i robotnikom.
Ostatnie rzeczy człowieka.
1) Śmierć. 2) Sąd Boży. 3) Piekło. 4) Niebo.
I. O Bogu w Trójcy świętćj jedynym.
1. Na co nas Pan Bóg stworzył?
Pan Bóg nas stworzył, abyśmy Go poznawali, kochali, Jemu wiernie służyli i tym sposobem do
nieba się dostali.
2. Kto jest Pan Bóg?
Pan Bóg jest Duch najdoskonalszy i Pan wszy
stkich rzeczy,
■i. Powiedz niektóre doskonałości Boskie!
Pan Bóg jest wieczny, wszechmogący, wszędzie- obccny i wszystkowiedzący, Pan Bóg jest sprawie
dliwy i miłosierny.
4. Co znaczy: Pan Bóg jest wieczny?
Pan Bóg jest wieczny znaczy, iż Pan Bóg nie ma ani początku, ani końca.
5. Co znaczy: Pan Bóg jest wszechmogący?
Pan Bóg jest wszechmogący znaczy, iż Pan Bóg samem słowem wszystko może uczynić, cokolwiek chce,
(i. Co znaczy: Pan Bóg jest wszędzieobecny?
Pan Bóg jest wszędzieobecny znaczy, iż Pan Bóg wszędzie jest: w niebie, na ziemi i na każdem miejscu.
7. Co znaczy: Pan Bóg jest wszystkowiedzący?
Pan Bóg jest wszystkowiedzący znaczy, iż Pan Bóg wszystko wie, i najtajemniejsze myśli nasze,
8. Co znaczy Pan Bóg jest sprawiedliwy?
Pan Bóg jest sprawiedliwy znaczy, iż Pan Bóg dobre nagradza a złe karze.
.9. Co znaczy: Pan Bóg jest miłosierny?
Pan Bóg jest miłosierny znaczy, iż Pan Bóg jest gotów grzesznikowi pokutującemu grzechy od
puścić. —
10. Wiele Osób jest w Bóstwie ?
W Bóstwie są trzy Osoby: Bóg Ojciec, Bóg Syn i Bóg Duch Święty.
11. Kto jest Bóg Ojciec?
Bóg Ojciec jest pierwsza Osoba Boska.
12. Kto jest Bóg Syn?
Bóg Syn jest druga Osoba Boska.
13. Kto jest Bóg Duch Święty?
Bóg Duch Święty jest trzecia Osoba Boska.
14. Co nam dobrego te trzy Osoby Boskie uczyniły?
Bóg Ojciec nasz stworzył, Bóg Syn nas odku
pił, Bóg Duch Święty nas poświęcił.
15. Jakie są te trzy Osoby Boskie między sobą?
Te trzy Osoby Boskie są między sobą we wszystkiem równe.
16. Czem są te trzy Osoby Boskie?
Te trzy Osoby Boskie są jednym Bogiem.
11. Jako się te trzy Osoby Boskie nazywają jednem słowem?
Te trzy Osoby Boskie nazywają się Trójcą św.
Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu, jako była na po
czątku teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen. (Odpustu 100 dni na rano, na południe i na wieczór.)
II. O stworzeniu i upadku do grzechu.
1. Co Pan Bóg stworzył?
Pan Bóg stworzył niebo i ziemię i wszystko co na niebie i na ziemi jest z niczego w sześciu dniach.
2. Kogo stworzył Pan Bó>g w niebie?
W niebie stworzył Pan Bóg Aniołów.
3. Co są Aniołowie?
Aniołowie są szczerymi duchami.
4. Jacy byli wszyscy Aniołowie na początku?
Na początku byli wszyscy Aniołowie dobrymi i świętymi.
5. Czemu nie wszyscy Aniołowie pozostali dobrymi i świętymi?
Nie wszyscy Aniołowie pozostali dobrymi i świę
tymi, ponieważ niektórzy Pana Boga nie słuchali i byli z nieba strąceni do piekła i nazywają sie te
raz złymi duchami, czartami czyli djabłami.
6. Co czynią czarci?
Czarci Pana Boga bluźnią a ludzi do złego kuszą.
Przez to święte pokropienie, — Boże odpuść me grzeszenie!
A tej świętśj wody tknienie, — Niech oddala szatańskie po
kuszenie!
7. Co czynią Aniołowie?
Aniołowie Pana Boga chwalą i Jemu służą, a nas od złego strzegą.
8. Jako nazywa się ten Anioł, który każdemu czło
wiekowi towarzyszy?
Ten Anioł, który każdemu człowiekowi towa
rzyszy, nazywa się Aniołem Stróżem. —
Aniele Boży, Stróżu mój, — Ty zawsze przy mnie stój!
Rano, wieczór, we dnie, w nocy,— Bądź mi zawsze na pomocy!
9. Kogo stworzył Pan Bóg na ostatku?
Na ostatku stworzył Pan Bóg człowieka.
10. Jako stworzył Pan Bóg człowieka?
Pan Bóg ukształeił ciało człowieka z ziemi, duszę zaś sam natchnął do ciała jego.
11. Z czego się człowiek składa?
Człowiek się składa z ciała i z duszy.
12. Jaka jest dusza ludzka ? 2
Dusza ludzka jest nieśmiertelna, mająca rozum i wolną wolę.
13. Jako się pierwsi ludzie nazywalił
Pierwsi ludzie nazywali się Adam i Ewa.
14. Gdzie mieszkali Adam i Ew ad
Adam i Ewa mięszkali w raju, ogrodzie roz
kosznym.
15. Czem dusza Adama i Ewy w raju była obdarzona?
Dusza Adama i Ewy była w raju obdarzona łaską Boską.
16. Czemu Adam i Ewa utracili łaskę Boskął Adam i Ewa utracili łaskę Boską, ponieważ Pana Boga nic słuchali, ale się dali skusić przez czarta i jedli z drzewa zakazanego. —-
17. Na czem Pan Bóg skarał pierwszych łudził Pan Bóg skarał pierwszych ludzi na ciele i na duszy.
18. Jaką karę ponosili Adam i Ewa na cieleł Na ciele: musieli ciężko pracować, smutki, cho
roby i boleści ponosić i na ostatku umierać.
19. Jaką karę ponosili Adam i Ewa na duszy ł Na duszy: 1) utracili łaskę Boską i prawo do nieba.
2) siły duszy osłabły, bo rozum ich się zaćmił i wola nakłoniła się bardziej do złego jak do dobrego.
20. Komu ten grzech uszkodził?
Ten grzech uszkodził nie tylko pierwszym lu
dziom, ale wszystkiem ludziom, ponieważ ten grzech i kara teg,o grzechu przechodzi na wszystkich ludzi.
21. Jako się nazywa ten grzech, który z pierwszych rodziców na wszystkich ludzki przechodzi?
Grzech, który z pierwszych rodziców na wszyst
kich ludzi przechodzi, nazywa się grzechem pier
worodnym.
22. Kto jedynie jest wolny od grzechu pierworodnego?
Od grzechu pierworodnego jest jedynie wolna najświętsza Panna Mary a; ona jest niepokalanie poczęta. (Niepokalane Poczęcie Najiw. Panny 8. grudnia.)
III, O Jezusie Chrystusie, Synu Bożym i Odkupicielu naszym.
1. Coby sic było z człowiekiem stało, gdyby się Pan Bóg nie był zmiłował?
Gdyby się Pan Bóg nie był zmiłował, nie był
by żaden człowiek otrzymał łaski Boskiej i prawa do nieba.
2. Jako się Pan Bóg nad człowiekiem zmiłował?
Zaraz po upadku człowieka obiecał Pan Bóg Mesyasza, czyli Zbawiciela, który miał łaskę Boską i prawo do nieba ludziom zasłużyć.
Pan Bóg rzekł do węża; „Położę nieprzyjaźń między to
bą a między niewiastą, między potomstwem twem a potom
stwem jej; ona zetrze głowę twoją, a ty czychać będziesz na
piętę jśj.“ I. Moj. 3, 15.
3. Za wide łat po upadku człowieka przyszedł Me
syasz na świat?
Mesyasz przyszedł na świat dopiero za 4000 lat po upadku człowieka.
4. Co sie, działo przez te 4000 łat?
Przez te 4000 lat upadał naród ludzki coraz bardziej do błędów i grzechów, a Pan Bóg posyłał Patryarchów i Proroków. (lowarzyst. Dziec. Jezusów.)
5. Co czynili Patryarchowie i Prorocy?
Patryarchowie i Prorocy prorokowali czyli przepowiadali przyjście i żywot Mesyasza. —
2*
6. Kto jest Zbawicielem naszymi
Zbawicielem naszym jest Jezus Chrystus.
7. Kto jest Jezus Chrystus ?
Jezus Chrystus jest Syn Boży, który się stał człowiekiem dla zbawienia naszego.
8. Czem jest Jezus Chrystus?
Jezus Chrystus jest prawdziwym Bogiem i pra
wdziwym człowiekiem.
9. Kiedy się stal Syn Boży człowiekiem?
Syn Boży stał się człowiekiem, gdy przyjął ciało i duszę ludzką.
10. Z kogo się Pan Jezus począł?
Pan Jezus się począł z Ducha świętego, 11. Kto jest Matką Pana Jezusa?
Matką Pana Jezusa jest najświętsza Marya Panna. (Zwiastowanie N. M. P. 25. marca.)
12. Kto był Józef święty ?
Józef święty był Oblubieńcem najśw. Maryi Panny i Opiekunem Pana Jezusa. —
13. Gdzie się Pan Jezus narodził?
Pan Jezus narodził się w Betleem, w stajence.
14. Kto przybył złożyć pokłon Dzieciątku Jezus za
raz jw narodzeniu?
Najprzód przybyli pasterze z okolicy, potem mędrcy czyli trzej królowie ze wschodu,
15. Co się dalej jeszcze stało z Panem Jezusem ? Gdy Panu Jezusowi było 40 dni, ofiarowali Go w kościele Jerozolimskim, uciekali potem z Nim przed Herodem do Egiptu, po śmierci Heroda wró
cili się nazad do Nazaret a gdy Panu Jezusowi było 12 lat, wzięli Go do kościoła jerozolim kiego.
16. Co czynił Pan Jezus mając lat trzydzieś' Mając lat trzydzieści zaczął Pan Jezus publi
cznie uczyć i cuda czynić.
17. Co Pan Jezus uczynił, niż zaczai publicznie uczyć i cuda czynić?
Niż Pan Jezus zaczął publicznie uczyć i cuda czynić, kazał się ochrzcić przez Jana Chrzciciela w Jordanie, a potem pościł na puszczy 40 dni i był kuszon przez czarta.
„Tyś jest Syn mój najmilszy, w Tobie upodobałem So
bie.“ Łuk. 3, 22.
18. Czego Pan Jezus uczył?
Pan Jezus uczył wszystkiego, cośmy wierzyć i czynić powinni, abyśmy się do nieba dostali.
19. Kogo Pan Jezus obrał za swoich przedniejszych Uczniów?
Pan Jezus obrał za swoich przedniejszych Uczniów dwunastu Apostołów.
20. Jakie cuda Pan Jezus czynił?
Pan Jezus przemienił wodę we wino, rozmna- ił chleb na puszczy, uspokoił burzę na morzu, wy
pędzał czartów, uzdrawiał chorych, wskrzeszał marły cli itd.
21. Co mieli ludzie z tych cudów poznać?
Z tych cudów mieli ludzie poznać, iż Pan Jezus jest Synem Bożym.
22. Którzy ludzie uwierzyli Panu Jezusowi a którzy nie?
Panu Jezusowi uwierzyli ci ludzie, którzy grze
chy swoje zaniechać i podług nauki Pana Jezusa żyć chcieli; którzy zaś grzechów zaniechać nic chcieli, nie uwierzyli, ale mieli Pana Jezusa w nie
nawiści i szukali Go na śmierć, jako to faryzeuszo- ,v'ie i pisma uczeni. —-
23. Dla czego stal się Syn Boży człowiekiem?
Syn Boży stał się człowiekiem, aby mógł cier
pieć i umrzeć, bo jako Bóg nie mógł ani cierpieć ni umrzeć.
24. Dla czego chciał Fan Jezus cierpieć i umrzeć?
Pan Jezus chciał cierpieć i umrzeć, aby za grzechy nasze na miejscu naszem odpokutował i nam zasłużył utraconą łaskę Boską i prawo do nieba,
On zränion jest za nieprawości nasze. Izajasz 53, 5.
25. Co Fan Jezus ucierpiał?
Gdy żydzi Pana Jezusa w Ogrojcu pojmali, prowadzili Go do Annasza, od Annasza do Kajfasza, od Kajfasza do piwnicy, z piwnicy do Piłata, od Pi
łata do Heroda, od Heroda do Piłata, który zezwo
lił, aby Pana Jezusa biczowano, cierniem korono
wano i ukrzyżowano. —
26. Jako cierpiał Fan Jezus?
Pan Jezus cierpiał dobrowolnie, niewinne i cier
pliwie z nieskończonej miłości ku nam grzesznikom 27. Jako Pan Jezus umarł?
Pan Jezus rzekł: Ojcze, w ręce Twoje oddaj•
Ducha mego, skłonił głowę i umarł.
28. Co się stało z Panem Jezusem po śmierci Jego.
Po śmierci Pana Jezusa zostało Ciało Jego w grobie złożone, a Dusza Jego zstąpiła do otchłani, aby ztąd wyprowadzić dusze sprawiedliwych ludzi starego zakonu.
29. Co się stało na trzeci dzień po śmierci Pani'.
,Jezusa?
Na trzeci dzień Pan Jezus chwalebnie zmart wychwstał.
30. Wiele dni został Fan Jezus na ziemi po zmar
twychwstaniu swojem ?
Po zmartwychwstaniu swojem został Pan Jezus na ziemi jeszcze 40 dni, pokazywał się Apostołom ucząc ich i na ostatku wstąpił do nieba.
Kiedy przyjdzie Pan Jezus jeszcze raz na ziemię?
Pan Jezus przyjdzie jeszcze raz na ziemię na sądny dzień.
IV. O Duchu Świętym.
1. Kto jest Ducli Święty?
Duch Święty jest trzecia Osoba Boska i Bóg prawdziwy, jak Bóg Ojciec i Bóg Syn.
2. Kiedy Pan Jezus zesłał Ducha Świętegot
Pan Jezus zesłał Ducha świętego w Zielone Świątki w postaci języków ognistych.
3. Co Duch święty sprawuje w nas?
1) Duch święty oświeca nas, abyśmy naukę Pana Jezusa poznali i pomaga nam, abyśmy podług niej żyli.
2) Duch święty oczyszcza i poświęca dusze na
sze osobliwie przez Sakramenta święte, abyśmy się do nieba dostali.
„Pocieszyciel Duch święty, którego ześle Ojciec w Imię Moje, ten was nauczy wszystkiego i przypomni wam wszyst
ko, comkolwiek wam powiedział.“ Jan 14, 26.
4. Gdzie Duch święty oczyszcza i poświęca dusze ludzkie?
Duch święty oczyszcza i poświęca dusze lu
dzkie w kościele katolickim.
V. 0 Kościele katolickim.
1. Co jest Kościół katolicki?
Kościół katolicki jest zgromadzenie wszystkich prawowiernych Chrześcian ua.- yromi. którzy są po
łączeni pod jedną najwyższą głową, którą Pan Je
zus w Osobie Piotra świętego i następcy jego, Pa
pieża rzymskiego, postanowił.
Tyś jest opoka, a na tej opoce zbuduję Kościół Mój, a bramy piekielne nie zwyciężą go. Mat. 16. 18.
Pąśże baranki Moje, paśże owce Moje! Jan 20, 16. 17.
2. Kto są Biskupi?
Biskupi są następcy ńrtftyeh- Apostołów i rzą
dzą pod dozorem Papieża dyecezyami.
2. Kto są kapłani?
Kapłani są pomocnikami Biskupów i rządzą z rozkazu tychże parafiami.
4. Jako się Kościół po świecie rozszerzał?
Kościół po świecie się rozszerzał, gdy Aposto
łowie z rozkazu Pana Jezusa po zesłaniu Ducha świętego Ewangelią opowiadali i tych, którzy uwie
rzyli, ochrzcili i do współeczeństwa swego przyjęli.
5. Co są heretycy ?
Heretycy są tacy Chrzcścianie, którzy dawniej do Kościoła katolickiego należeli, ale teraz z niego wyłączeni są, ponieważ we wierze zbłądzili i Ko
ścioła słuchać nie chcieli.
Pan Jezus rzekł: „Kto Kościoła nie słuchą, niechaj będzie jako poganin i celnik.“ Mat. 18, 17.
6. Dła czego Pan Jezus Kościół postanowił?
Pan Jezus postanowił Kościół, aby naukę Jego za pomocą Ducha Świętego nieomylnie opowiadał i udzielał wiernym łaski Bożej, którą nam przez mękę i śmierć zasłużył. (Korab Noego i Kościół.)
VI. O Świętych Obcowaniu.
Co jest Świętych obcowanie ?
Świętych obcowanie jest połączenie duchowe wszystkich wiernych na ziemi, w czyścu i w niebie.
Jako w jednem ciele wiele członków mamy, tak wiele nas jednem ciałem jesteśmy w Chrystusie, a każdy z osobna jeden drugiego członkami. Rzym. 12, 4. 8.
2. Jaki pożytek mają dusze w czyścu cierpiące z obcowania Świętych?
Dusze w czyścu cierpiące mają z obcowania Świętych ten pożytek, iż my łagodzimy i ukrócamy męki ich przez ofiarę Mszy świętej, przez odpusty, modlitwy i inne dobre uczynki, które za nie ofiarujemy.
3. Jaki pożytek mamy my z obcowania Świętych?
My mamy z obcowania Świętych ten pożytek, iż Święci w niebie przez zasługi i modlitwy swoje nam pomagają w potrzebach naszych.
4. Co powinniśmy czynić, aby Święci w niebie nam, pomagali?
Aby Święci w niebie nam pomagali, powinniś
my ich czcić i prosić a żywot ich naśladować.
5. Których Świętych powinniśmy przedewszystkiem czcić i prosić ?
Przedewszystkiem powinniśmy czcić i prosić najśw. Maryą Pannę i świętych Patronów naszych.
VII. 0 łasce Boskićj.
1. Co jest laska Boska ?
Łaska Boska jest darem nadnaturalnym, któ
rego nam Pan Bóg dla zasług Jezusa Chrystusa do zbawienia udziela.
2. Wieloraka jest łaska Boska?
Łaska Boska jest dwojaka: skutkująca czyli dopomagająca i poświęcająca czyli usprawiedliwiająca.
3. Co sprawuje laska skutkująca?
Łaska skutkująca oświeca rozum nasz, abyśmy poznali złe i dobre, i nakłania wolę naszą do dobrego,
3
4. Komu udziela Pan Bóg laski skutkującej?
Pan Bóg udziela każdemu człowiekowi dosyć łaski skutkującej; bo On chce, aby wszyscy po
znali prawdę i dostali się do nieba.
5. Czemu jednak nie wszyscy dostaną się do nieba, chociaż Pan Bóg wszystkim dosyć łaski skutkującej udziela.
Chociaż Pan Bóg wszystkim dosyć łaski skut
kującej udziela, jednak nie wszyscy się dostaną do nieba dla tego, ponieważ nie wszyscy czynią to do czego ich łaska skutkująca zachęca i podpiera.
6*. Co tedy powinniśmy czynić, aby nam łaska skut
kująca posłużyła na zbawienie?
Aby nam łaska skutkująca posłużyła na zba
wienie, powinniśmy z nią wspólnie pracować, to jest czynić, do czego nas ta łaska zachęca, i mijać, od
czego nas odstrasza,
7. Co się stanie, kiedy z łaską skutkującą wiernie pracujemy?
Kiedy z łaską skutkującą wiernie pracujemy, udziela nam Pan Bóg co raz więcej tej łaski i uła
twia nam ćwiczenie się w dobrem.
8. Co się zaś stanie, kiedy się łasce skutkującej sprze
ciwiamy.
Kiedy się zaś łasce skutkującej sprzeciwiamy, utrącamy co raz więcej tej łaski i wpadniemy do zaślepienia i zatwardziałości serca.
„Ktokolwiek ma, będzie mu dano i obfitować będzie;
a kto nie ma, i to co ma, będzie wzięto od niego.“ Mat. 13, 12.
D. Co sprawuje łaska poświęcająca?
Łaska poświęcająca oczyszcza duszę naszą z grzechów i czyni ją piękną i Panu Bogu miłą przez udzielenie świętości.
10. Przez co utraci się łaska poświęcająca?
Łaska poświęcająca utraci się przez grzech śmiertelny.
11. Przez co zmniejsza się łaska poświęcająca?
Łaska poświęcająca zmniejsza się przez grzechy powszednie.
12. Przez co łaska poświęcająca nabędzie się pier
wszy raz?
Łaska poświęcająca nabędzie się pierwszy raz przez Chrzest.
13. Utraciwszy pierwszą łaskę, przez co jej znowu nabędziemy?
Utraciwszy pierwszą laskę, nabędziemy jej zno
wu przez Sakrament Pokuty.
14. Dla czego jest łaska poświęcająca do zbawienia potrzebna?
Łaska poświęcająca jest do zbawienia potrzebna:
1) ponieważ tylko ten człowiek do nieba się do
danie, który w łasce poświęcającej umrze;
2) ponieważ Pan Bóg nagrodzi w niebie tylko te dobre uczynki, któreśmy w stanie łaski poświę
cającej pełnili.
15. Przez co otrzymuje i pomnaża się łaska Boska?
Łaska Boska otrzymuje i pomnaża się przez przyjmowanie Sakramentów świętych i przez peł
nienie dobrych uczynków.
VIII. 0 Sakramentach świętych w ogólności.
1. Co jest Sakrament ?
Sakrament jest znak widzialny i przez Jezusa
< brystusa postanowiony, który nam udziela łaski niewidzialnej.
3*
2. Wide rzeczy należy do każdego Sakramentu?
Do każdego Sakramentu należę trzy rzeczy:
1) znak widzialny, 2) łaska niewidzialna, 3) postano
wienie przez Jezusa Chrystusa.
3. Jakiej laski udzielają Sakramentei święte?
Sakr amenta święte udzielają łaski poświęcają
cej albo ją pomnażają i sprawują jeszcze osobną łaskę skutkującą.
4. Od kogo mają Sakramenta święte moc udzie
lania laski?
Sakramenta święte mają moc udzielania łaski od samego Jezusa Chrystusa, który przez mękę i śmierć tę łaskę zasłużył i do Sakramentów świę
tych przywiązał.
5. Ile Sakramentów Pan Jezus postanowił?
Pan Jezus postanowił siedm Sakramentów:
1) Chrzest, 2) Bierzmowanie, 3) Ciało i Krew Pań
ska, 4) Pokuta, 5) Ostatnie olejem świętym Na
maszczenie, 6) Kapłaństwo, 7) Małżeństwo.
6. Jako się dzielą Sakramenta święte?
Sakramenta święte się dzielą:
1) na Sakramenta żywych i na Sakramenta umar
łych ;
2) na Sakramenta, które tylko raz i na takie, które więcej razy w życiu przyjmować możemy.
7. Które są Sakramenta umarłych?
Sakramenta umarłych są Chrzest i Pokuta.
8. Czemu Chrzest i Pokuta są Sakramentami umarłych ?
Chrzest i Pokuta są Sakramentami umarłych, ponieważ je przyjmuje człowiek na duszy umarły, aby ożył.
.9, Które są Sakramenta żywych?
Sakramenta żywych są: Bicrzmonanic, Ciało i Krew Pańska, Ostatnie olejem świętym Nama
szczenie, Kapłaństwo i Małżeństwo.
10. Czemu te Sakramenta są Sakramentami żywych ? Te Sakramenta są Sakramentami żywych, po
nieważ je tylko ten godnie przyjmować może, który na duszy żywy jest czyli w stanie łaski poświęca- jącej.
11. Jaki grzech popełnia ten, który Sakramenta święte niegodnie przyjmuje?
Kto Sakramenta święte niegodnie przyjmuje, popełnia grzech śmiertelny, który się świętokradz
twem nazywa.
12. Które Sakramenta święte raz tylko w życiu przyjąć można?
Raz tylko w życiu przyjąć można Chrzest, Bierzmowanie i Kapłaństwo.
IX. 0 Sakramencie Chrztu.
1. Co jest Chrzest?
Chrzest jest pierwszy i najpotrzebniejszy Sa
krament, przez który człowiek z grzechu pierwo
rodnego i uczynkowego oczyszczony i na żywot wieczny odrodzony bywa.
2. Czemu jest Chrzest pierwszym Sakramentem?
Chrzest jest pierwszym Sakramentem, ponieważ człowiek nieochrzczony nie może innych Sakramen
tów ważnie przyjmować.
3. Czemu jest Chrzest najpotrzebniejszym Sakra
mentem ?
Chrzest jest najpotrzebniejszym Sakramentem, ponieważ bez Chrztu nie można dostać się do nieba, bo Pan Jezus rzekł:
„Kto się nie odrodzi z wody i Ducha Świętego nie może wnijść do królestwa Bożego.“ Jan 3, 5.
4. Kiedy Pan Jezus postanowił Chrzest ?
Pan Jezus postanowił Chrzest, gdy rzekł do Apostołów:
„Idąc nauczajcie wszystkie narody, chrzcąc je w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.“ Mat. 28, 20.
5. Kto może chrzcić?
W niebezpieczeństwie może chrzcić każdy czło
wiek, prócz tego, sam tylko kapłan.
6. Co powinien czynić ten co ma chrzcić ? Ten co ma chrzcić powinien:
1) mieć prawą intencyą t. j. pomyśleć sobie, iż chce tak chrzcić jak kościół chrzci;
2) głowę chrześniaka wodą obmywać;
3) równocześnie mówić: Ja ciebie chrzcę w Imię y Ojca i f Syna i f Ducha Świętego.
7. Cośmy Panu Bogu na Chrzcie świętym obiecali?
Na Chrzcie świętym obiecaliśmy Panu Bogu, iż będziemy grzech mijali i wiarę świętą zachowywali, a Pan Bóg nam obiecał niebo. Przymierze Chrztu.
8. Na co są chrzestni ojcowie czyli kmotrowie?
Chrzestni ojcowie czyli kmotrowie są na to:
1) aby na miejscu dziecięcia tę obietnicę uczynili;
2) aby się starali o chrześciańskie wychowanie chrześniaka, jcźliby rodzice jego umarli.
.9. Dla czego daje się chrześniakowi Imię Świętego?
Chrześniakowi daję się Imię Świętego, aby miał tego Świętego za Patrona swego u Boga i naślado
wał cnoty jego.
X. 0 Sakramencie Bierzmowania.
1. Co jest Bierzmowanie ?
Bierzmowanie jest Sakrament, przez który
i
Chrześciatiin odbiera moc Ducha Świętego* aby mógł wiarę . swoją statecznie wyznawać i podług niej życie prowadzić.
2. Jako się Bierzmowanie sprawuje?
Bierzmowanie sprawuje się, gdy Biskup kładzie rękę na głowę Chrześcianina, co ma być bierzmo
wany,' i namaszcza chryzmem na czole jego i mówi:
Naznaczam cię znakiem krzyża i potwierdzam cię chryzmem zbawienia w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.
3. Co jest chryzmo?
Chryzmo jest maść płynna z oliwy i balzamu, którą Biskup corocznie w Wielki Czwartek święci.
4. Co nam o Bierzmowaniu opowiada Pismo święte?
Pismo święte opowiada nam, iż Apostołowie kładli ręce na tych, którzy ochrzceni byli, i nad niemi się modlili i tak Ducha Świętego udzielali.
5. Które są dary Ducha Świętego?
Jest siedm darów Ducha Świętego: Dar mą
drości, rozumu, rady i mocy, dar umiejętności, po
bożności i bojaźni Bożej.
XI. 0 najświętszym Sakramencie Ołtarza.
1. Co jest najświętszy Sakrament Ołtarza?
Najświętszy Sakrament Ołtarza jest prawdziwe Ciało i prawdziwa Krew Pana i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa pod postaciami chicha i wina.
2. Co jest postać?
Postać jest wszystko to, co zmysłami pomtar
kować możemy jako to kształt, farba, zapach, smak i t. d.
3. Co obiecał Pan Jezus w Kafarnaum?
Pan Jezus obiecał w Kafarnaum inszy chleb, o którym rzekł: A chleb, który ja wam dam, jest Ciało Moje na żywot wieczny.
4. Co żydzi na to odpowiedzieli?
Żydzi na to szemrali mówiąc: Jakoż On nam może dać Ciało swoje na pokarm!
5. Co rzekł Pan Jezus gdy żydzi szemrali?
Gdy żydzi szemrali, rzekł Pan Jezus znowu:
Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: jeślibyście nie jedli Ciała Syna człowieczego i nie pili Krwi Jego, nie będziecie mieć żywota w sobie... Albo
wiem Ciało Moje prawdziwie jest pokarm, a Krew Moja prawdziwie jest napój.
6. Kiedy dał Pan Jezus Ciało Swoje i Krew Swoją na pożywanie?
Pan Jezus dał Ciało Swoje i Krew Swoją na pożywanie przy ostatniej wieczerzy, gdy najświętszy Sakrament Ołtarza postanowił.
7. Jako Pan Jezus postanowił najświętszy Sakra
ment Ołtarza?
Pismo święte opowiada: Gdy oni wieczerzali, wzią Pan Jezus chleb, błogosławił, łamał i dawał Apostołom, mówiąc: Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało Moje. A pc tein wziąwszy kielich z winem, błogosławił i dawai Apostołom mówiąc: Pijcie z tego wszyscy, albowien to jest Krew Moja nowego testamentu, która z:
was i za wielu wylana będzie na odpuszczenie grze chów. To czyńcie na Moją pamiątkę.
8. Co się stało, gdy Pan Jezus rzekł: To jest Ciało moje, to jest Krew moja?
Gdy Pan Jezus rzekł: To jest Ciało Moje, to jest Krew Moja, tedy ten chleb już nie był chlc-
bem i to wino już nie było winem, ale Ciałem i Krwią. Pana Jezusa chociaż tak wyglądały jako chleb i wino.
0. Co Pan Jezus rozkazał, gdy rzekł: To czyńcie na Moją pamiątkę?
Gdy Pan Jezus rzekł: To czyńcie na Moją pamiątkę, to rozkazał, aby Apostołowie to samo czynili, co On przy ostatniej wieczerzy, czynił, t. j.
aby chleb i wino w Ciało i Krew Pana Jezusa przemieniali, ofiarowali i pożywali, oraz i wiernym pożywać dawali.
10. Jako się to przemienienie chleba i wina w Ciało i Krew Pana Jezusa właściwiej nazywa?
To przemienienie chleba i wina w Ciało i Krew Pana Jezusa nazywa się właściwiej Przeistoczeniem.
11. Na kogo od Apostołów ta władza przemienienia cliłeba i wina iv Ciało i Krew Pana Jezusa przeszła?
Władza przemienienia chleba- i wina w Ciało i Krew Pana Jezusa przeszła od Apostołów na Bi
skupów i Kapłanów przez Sakrament Kapłaństwa.
12. Kiedy się dzieje jeszcze teraz to samo co sie
■stało przy ostatniej wieczerzy?
Co się stało przy ostatniej wieczerzy, to dzieje się jeszcze teraz we Mszy świętej; bo kiedy Kapłon mówi nad IJostyą słowa Pana Jezusa: To jest Ciało Moje, i nad kielichem: To jest Krew Moja, to chleb już nic jest chichem i wino już nie jest winem, ale Ciałem i Krwią Pana Jezusa, chociaż tak wyglą
dają jako chleb i wino.
13. Co za Ciało i co za Krew jest w najświętszym ..Sakramencie Ołtarza?
W najświętszym Sakramencie Ołtarza jc-t to samo Ciało i ta sama Krew, które Pan Jezus przy
ostatniej wieczerzy miał, które potem na krzyżu ofiarował i z któremi teraz znajduje sie w niebie po prawicy Ojca: bo On sam powiedział: To jest Ciało Moje, to jest Krew Moja.
14. Jaki jest Pan Jezus v) najświętszym Sakramen
cie pod każdą postacią?
Pan Jezus jest w najświętszym Sakramencie pod każda postacią cały i niepodzielny z Ciałem i Krwią, z Bóstwem i Człowieczeństwem.
„Kto Mnie pożywa, żyć będzie dla Mnie.“ Jan 6, 57.
15. Co powinniśmy przed najświętszym Sakramen
tem uczynić?
Przed najświętszym Sakramentem powinniśmy uklęknąć i Jemu pokłon, cześć i chwałę oddać.
Chwała i dziękczynienie bądź w każdym momencie Jezusowi w najświętszym Boskim Sakramencie!
Ile minut w godzinie, a godzin we wieczności, Tyle razy bądź pochwalon, Jezu, Ty moja miłości!
IG. Dla czego Pan Jezus najświętszy Sakrament postanowił ?
Pan Jezus najświętszy Sakrament postanowił:
1) aby się w Mszy świętej za nas ciągle ofiarował;
2) aby nam w Komunii świętej na pokarm du
szy służył.
XII. 0 Mszy świętej.
1. Co jest Msza święta?
Msza święta jest ofiara nowego zakonu, w któ
rej się Pan Jezus bezkrwawie pod postaciami chleba i wina Ojcu niebieskiemu przez ręce kapłana dla zbawienia świata ciągle ofiaruje, jako się na krzyżu krwawo raz ofiarował.
2. Co 'przepowiedział prorok Malachias z o ofierze?
Prorok Malachiasz przepowiedział, iż wszystkie ofiary starozakonne ustaną i nastanie ofiara chleba i wina, która na całym świecie ofiarowana będzie,
„Nie mam chęci do was i daru nie przyjmę z ręki waszej. Bo od wschodu słońca aż do zachodu wielkie jest Imię Moje między narodami, a na każdym miejscu poświę
cają i ofiarują Imieniowi Mojemu ofiarę czystą. Bo wielkie jest Imię Moje między narodami“ Malach. 1., 10. 11.
■i. Kiedy Pan Jezus postanowił Mszą świętą?
Pan Jezus postanowił Mszą świętą przy ostat
niej wieczerzy.
4. Czemu jest Msza święta tą samą ofiarą ca o/iara krzyżowa?
Msza święta jest tą samą ofiarą co ofiara kry żowa, ponieważ na ołtarzu ofiaruje się ten sam Jezu - Chrystus, który się na krzyżu ofiarował.
5. W czerń się różni Msza św. od ofiary krzyżowej?
Msza święta różni się od ofiary krzyżowej w tein, iż ofiara krzyżowa była krwawa, Msza święta zaś jest ofiara niekrwawa,
6. Dla czeyo l>an Jezus postanowił Mszą św.?
Pan Jezus postanowił Mszą świętą, aby ofiara krzyżowa ciągle się odnawiała niekrwawo i wszyscy ludzie stali się uczestnikami owoców męki i śmierci Pana Jezusa.
7. Za kogo odprawia się Msza święta ?
Msza święta odprawia się za żywych i za wier
nych zmarłych, jako też i śmierć Pana Jezusa po
służyła na zbawienie żywym i wiernym zmarłym.
8. Ile części ma Msza święta?
Msza święta ma pięć części; dwie poboczne:
początek i zakończenie; i trzy istotne: Ofiarowanie, Przemienienie i Komunią świętą.
9. Co przy Ofiarowaniu trzeba czynić?
Przy Ofiarowaniu trzeba samego siebie Ojci, niebieskiemu ofiarować: Myśli, słowa, sprawy moje
— Poświęcam na chwałę Twoję. Daj nam łaskę, przebaczenie, — Duszom wiernych odpocznienie.
10. Co przy podniesieniu trzeba czynić ?
Przy Podniesieniu trzeba Panu Jezusowi w naj świętszym Sakramencie utajonemu pokłon, czesi i chwałę oddać, nabożnie się w piersi bić i mówić:
Panie Jezu Chryste, Tobie żyję; Panie Jezu Chryste, Tobie umieram; Panie Jezu Chryste, Twoim jestem w życiu i śmierci. Amen.
XIII. O Komunii świętej.
1. Co jest Komunia święta w kościele katolickim ? Komunia święta w kościele katolickim jest po
żywanie Ciała i Krwi Pańskiej w najświętszym Sa
kramencie Ołtarza.
2. Ile razy powinniśmy Komunią świętą przyjmować?
Komunią świętą powinniśmy podług przyka
zania kościelnego przynajmniej raz w roku w czasie wielkanocnym w swoim kościele parafialnym przyj
mować.
3. Czemu jest dosyć pod jedną p>ostacią komunikować ? Jest dosyć pod jedną postacią komunikować, ponieważ Pan Jezus pod każdą postacią jest cały i żywy; żywe ciało zaś bez krwi być nic może, inaczej nie byłby Pan Jezus rzekł:
„Kto pożywa tego chleba żyć będzie na wieki.“ Jan. 6, 58.
3. Jakie laski daje nam Komunia święta?
Komunia święta
1) łączy nas najściślej z Panem Jezusem i po
mnaża w nas łaskę poświęcającą;
y ) PKTT-M «Ta £ -fi-V , IK. i
2) osłabia nasze złe skłonności i dodaje nam chęci i siły do dobrego;
3) oczyszcza nas z grzechów powszednich i broni od grzechów śmiertelnych;
4) zaręcza nam chwalebne zmartwychwstanie na żywot wieczny.
„Kto pożywa Ciała Mego i pije Krew Moją, ma żywot wieczny a Ja go wskrzeszę na dzień ostateczny.“ Jan 6, 54.
5. Przez jaką Komunią otrzymamy łaskę Boską ? Łaskę Boską otrzymamy tylko przez godną Komunią.
0. Kiedy jest Komunia niegodna ?
Komunia jest niegodna, kiedy ją kto wiadomie w grzechu śmiertelnym przyjmuje.
„Niechajże doświadcza samego siebie człowiek: a tak niech je z chleba tego a z kielicha pije. Albowiem, który je i pije niegodnie, sąd sobie je i pije, nierozsądzając Ciała Pań
skiego.“ I. Kor. 11, 28. 29.
7. Co trafi już tu na ziemi tego, kto niegodnie komunikuje ?
Kto niegodnie komunikuje; tego trafi już tu na ziemi:
1) niepokój sumienia,
2) zaślepienie i zatwardziałość serca,
3) niekiedy nawet nagła śmierć i inne doczesne kary.
8. Na czem trzeba się do Komunii świętej przy
gotować?
Do Komunii świętej trzeba się przygotować na ciele i na duszy.
9. Jako się trzeba przygotować na ciele ?
Na ciele trzeba 1) być od północy naczczo, wyjąwszy niebezpiecznie chorych, 2) przystojnie się ubrać i pokornie zachować.
10. Jajko się trzeba przygotować na duszy ?
Na duszy trzeba 1) dobrą spowiedź odprawić;
2) nabożnie się modlić i gorące pragnienia wzbudzać.
11. Co trzeba przed Komunią świętą czynić?
Przed Komunią świętą trzeba znowu jeszcze żal wzbudzić, potem trzy razy w piersi bić i za każdym razem mówić: Panie nie jestem godzien, abyś wszedł do przybytku serca mego, ale rzeknij tylko słowo a zbawiona będzie dusza moja. —
(Idy się potem kapłan z przenajświętszą Ho- styą zbliża, trzeba głowę podnieść, usta skromnie otworzyć i język na spodnią wargę wyłożyć a przy- jąwszy przenajświętszą Hostyą usta zawrzeć, bićr się trzy razy w piersi i mówić: Bądź miłości w mnie grzesznemu grzesznikowi! Potem nie trzeba czekać, aż się Hostya na języku rozpłynie, ale zaraz połknąć.
Kiedy zaś Hostya przylgła do podniebienia, nie godzi się palcem dotykać, ale językiem odwilżąć,
12. Co trzeba po Komunii świętej czynić?
Po Komunii świętej trzeba wr kościele przez niejaki czas pozostać, Panu Jezusowi podziękować i prosić aby nieustannie mieszkał w sercu naszem.
Duszo Chrystusowa poświęć mnie!
Ciało Chrystusowe pobłogosław mnie!
Krwi Chrystusową napój mnie!
Wodo z boku Chrystusa, obmyj mnie!
Męko Chrystusowa, wzmocnij mnie!
O najłaskawszy Jezu, wysłuchaj mnie!
W ranach Twoich ukryj mnie i
Nie daj mi się nigdy rozłączyć z Tobą!
Od wszystkiego złego broń mnie!
W godzinę śmierci powołaj mnie i Spraw, abym przyszedł do Ciebie
Chwalić Cię z Świętymi Twoimi na wieki wieków. A.
(Odpustu 300 dni, iii razy się odmówi; po Komunii św. — 7 lat
XIV. O Sakramencie Pokuty.
7. Co jest Pokuta ?
Pokuta jest Sakrament, w którym kapłan na miejscu Boga grzechy odpuszcza, jeźli grzesznik za nie serdecznie żałuje, szczerze ich się wyspowiada i prawdziwie chce się poprawić i zadosyćuczynić.
2. Kiedy Pan Jezus Sakrament Pokuty postanowił?
Pan Jezus Sakrament Pokuty postanowił po zmartwychwstaniu swojem, gdy się Apostołom po
kazał i natchnąwszy ich rzekł: Weźmijcie Ducha świętego: którym grzechy odpuścicie, są im od
puszczone, a którym zatrzymacie, są zatrzymane.
3. Wieloraką moc dał Pan Jezus Apostołom temi słowami?
Temi słowami dał Pan Jezus Apostołom moc dwojaką: grzechy odpuszczać grzesznikom godnym, a grzechy zatrzymać grzesznikom niegodnym,
4. Dla czego powinien grzesznik grzechy swoje jeden za drugiem wyznać?
Grzesznik powinien grzechy swoje jeden za drugiem wyznać, aby spowiednik poznał, jeźli grze
sznik jest rozgrzeszenia godzien albo niegodzien, a potem aby grzesznik się sam upokorzył.
5. Jakie laski otrzymamy przez Sakrament Pokuty?
Przez Sakrament Pokuty otrzymamy:
1) odpuszczenie grzechów uczynkowych;
2) darowanie kary wiecznej i po części doczesnej;
3) udzielenie lub pomnożenie łaski poświęcającej i osobnej łaski skutkującej, abyśmy znowu do grze
chu nie wypadli;
4) uspokojenie sumienia.
6*. IFWe razy powinniśmy Sakrament Pokuty
przyjmować ? /)
Sakrament Pokuty powinniśmy /podług przy
kazania kościelnego przy naj inni e j ^ raz w Toiu pSzyj-/
mować-^/oprócz tego zaś kiedy do grzechu śmiertel
nego wpadniemy,kiedy jaki inny Sakrament przyjąć,pallid' odpust zupełny pozyskać chcemy, yj
"J'. ‘7Jle rzeczy należy do godnego przyjęcia Sakra
mentu Pokuty ?
Do godnego przyjęcia Sakramentu Pokuty na
leży pięć rzeczy:
1) wezwanie Ducha Świętego, 2) rachunek sumienia,
3) żal za grzechy i przedsięwzięcie poprawy, 4) spowiedź,
5) zadosyćuczynienie.
§ 1. Wezwanie Ducha Świętego.
8. Jako Ducha Świętego wzywamy?
Ducha Świętego wzywamy, kiedy nabożnie od
mówimy Ojcze nasz i Zdrowaś Marya i dodajemy:
Przyjdź, Duchu Święty i pomóż mi, grzechy sobie przypomnieć i uznać, serdecznie za nie żałować, szcze
rze ich się wyznać i prawdziwie się poprawić, 9. Dla czego się niektórzy źle spowiadają?
Niektórzy się źle spowiadają, ponieważ Ducha Świętego należycie nie proszą.
# 2. Rachunek sumienia.
10. Jako rachunek sumienia odbywamy?
Rachunek sumienia odbywamy, gdy pilnie i uważnie przychodzimy:
A / ^ *' '7^ £ e 'l, . i r U / e*~7 w t fi I- r' trćl i Jt / Aie A y ‘I’ll rf/‘rr
1) przykazania Boskie i kościelne i przy każdem się pytamy, jeźliśmy je przestąpili;
2) grzechy uczynkowe i przy każdym się pytamy, jeźliśmy go popełnili.
11. Co jest grzech uczynkowy?
Grzech uczynkowy jest dobrowolne przestąpienie przykazania Boskiego lub kościelnego.
12. Kiedy jest to przestąpienie dobrowolne?
To przestąpienie jest dobrowolne, kiedy się dzieje z rozpoznaniem rzctelnem i zezwoleniem zu- p einem ?
13. Jako się dzielą grzechy uczynkowe?
Grzechy uczynkowe dzielą się na grzechy śmier
telne i na grzechy powszednie.
14. Co jest grzech śmiertelny?
Grzech śmiertelny jest dobrowolne przestąpienie przykazania Boskiego lub kościelnego w rzeczy, wa
żnej lub ostro zakazanej.
13. Co się stanie z tym, kto w grzechu śmiertelnym umrze?
Kto grzechu śmiertelnym umrze, będzie na wieki potępiony.
16. Co jest grzech powszedni?
Grzech powszedni jest dobrowolne przestąpienie przykazania Boskiego lub kościelnego w rzeczy mniej
szej lub nie tak ostro zakazanej, albo nie zupełnie dobro
wolne przestąpienie w rzeczy ważnej lub ostro zakazanej.
Dziesięcioro Bożego przykazania.
17. Kto grzeszy naprzeciw pierwszemu przykazaniu Boskiemu?
Naprzeciw pierwszemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
2) kto się wiary wstydzi lub rzeczy święte sobie lekce waży;
3) kto w czary wierzy, karty sobie daje kłaść lub wróżyć,
18. Kto grzeszy naprzeciw drugiemu przykazaniu Boskiemu?
Naprzeciw drugiemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
1) kto Imię Boskie lekkomyślnie wymawia;
2) kto klnie lub bluźni;
3) kto niepotrzebnie lub fałszywie przysięga.
19. Kto grzeszy naprzeciw trzeciemu przykazaniu Boskiemu?
Naprzeciw trzeciemu przykazania Boskiemu grzeszy:
1) kto w niedzielę lub święto niepotrzebną ro
botę czyni;
2) kto w niedzielę lub święto Mszą świętą z nie
dbalstwa opuszcza, lub się opóźni, lub przed koń
cem wychodzi;
3) kto się w kościele nabożnie nie zachowuje.
20. Kto grzeszy naprzeciw czwartemu przykazaniu Boskiemu?
Naprzeciw czwartemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
1) kto rodziców nie słucha lub gorszy;
2) kto im po grubijańsku odpowiada;
3) kto na niech klnie albo ich nawet bije.
21. Kto grzeszy naprzeciw piątemu przykazaniu, Boskiemu?
Naprzeciw piątemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
1) kto bliźniemu złego życzy;
2) kto bliźniego przezywa lub bije;
3) kto bliźniego do grzechu zwodzi lub namawia;
4) kto zwierzęta dręczy.
22. Kto grzeszy naprzeciw szóstemu przykazaniu Boskiemu ?
Naprzeciw szóstemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
1) kto się w myślach nieczystych dobrowolnie bawi;
2) kto się nieczystym rzeczom dobrowolne przy
gląda;
3) kto na słowa nieczyste dobrowolnie słucha lub je mówi;
4) kto nieczyste uczynki czyni.
23. Kto grzeszy naprzeciw siódmemu przykazaniu Boskiemu?
Naprzeciw siódmemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
1) kto co ukradnie;
2) kto szkodę bliźniemu zrobi;
3) kto co znajdzie a nie odda tego.
Grzech nie będzie odpuszczony, aż wziątek nie będzie wrócony.
24. Kto grzeszy naprzeciw ósmemu przykazaniu Boskiemu?
Naprzeciw ósmemu przykazaniu Boskiemu grzeszy:
1) kto kłamie;
2) kto bliźniego oczernia lub obmawia.
Pięcioro kościelnego przykazania.
25. Kto grzeszy naprzeciw pierwszemu i drugiemu przykazaniu kościelnemu ?
Naprzeciw pierwszemu i drugiemu przykazaniu kościelnemu grzeszy ten sam, co naprzeciw trzecie
mu przykazaniu Boskiemu, pytanie 19.
26. Kto grzeszy naprzeciw trzeciemu przykazaniu kościelnemu?
Naprzeciw trzeciemu przykazaniu kościelnemu grzeszy:
1) kto w piątek lub inny nakazany post pokar
my mięsne dobrowolnie je;
2) kto w dni postne za dyspensą pokarmy mię
sne je, ale zaniedba przepisaną modlitwę odmówić;
3) kto w dni właściwego postu więcej jak raz poje do syta, chociaż już ma 21 lat.
21. Kto grzeszy naprzeciw czwartemu przykazaniu kościelnemu?
Naprzeciw czwartemu przykazaniu kościelnemu grzeszy, kto spowiedź lub Komunią wielkanocną dobrowolnie zaniedbuje.
28. Kto grzeszy naprzeciw piątemu przykazaniu kościelnemu?
Naprzeciw piątemu przykazaniu kościelnemu grzeszy, ktoby na wesele lub muzykę szedł w cza
sie zakazanym t. j. od pierwszej niedzieli Adwentu aż do Trzech Królów i od środy popielcowej aż do pierwszej niedzieli po Wielkanocy.
Siedm głównych grzechów.
2.9. Kto grzeszy pychą?
Pychą grzeszy, kto o sobie myśli nazbyt wy
soko a bliźnim gardzi.
30. Kto grzeszy łakomstwem?
Łakomstwem grzeszy, kto dobra doczesne zbyte
cznie miłuje a naprzeciw ubogiemu twardego serca jest.
31. Kto grzeszy nieczystością?
Nieczystością grzeszy ten sam, co naprzeciw szóstemu przykazaniu Boskiemu; patrz pyt. 22.
32. Kto grzeszy zazdrością?
Zazdrością grzeszy, kto bliźniemu dobrego nie życzy; lub się cieszy, gdy się bliźniemu źle powodzi.
33. Kto grzeszy obżarstwem?
Obżarstwem grzeszy, kto się obje lub opije.
Środek zbawienny: Bractwo Trzyźwości!
34. Kto grzeszy gniewem?
Gniewem grzeszy, kto się rad złością unosi.
35. Kto grzeszy lenistwem?
Lenistwem grzeszy, kto nie ma chęci do pracy i ztąd zaniedbuje obowiązki chrześciańskie lub obo
wiązki stanu swego.
36. Jako rachunek sumienia możemy sobie ułatwić?
Rachunek sumienia możemy sobie ułatwić, kie
dy go codziennie robimy i spowiedzi zbyt długo nie odkładamy.
§ 3. Żal i przedsięwzięcie poprawy.
37. Co jest żal?
Żal jest boleść duszy, iżeśmy Pana Boga obra
zili i obrzydzenie grzechów popełnionych.
38. Jako się dzieli żal?
Żal się dzieli na żal naturalny i na żal nad
naturalny.
39. Kiedy jest żal naturalny?
Żal jest naturalny, kiedy bolejmy i brzydzi
my się grzechami dla tego, iżeśmy przez nie sami szkodę lub chańbę ponieśli.
40. Jaką wartość ma żal naturalny grzęd Bogiem?
Żal naturalny nie ma przed Bogiem żadnej wartości.
4L Kiedy jest żal nadnaturalny?
Żal jest nadnaturalny, kiedy bolejemy i brzydzi
my się grzechami dla tego, iżeśmy Pana Boga obra
zili, niebo utracili i na piekło zasłużyli.
42. Na jaki sposób możemy żal nadnaturalny wzbudzić?
Żal nadnaturalny możemy wzbudzić, kiedy naj
przód gorąco prosimy: Przyjdź, Duchu święty i skrusz twarde serce moje! A potem uklęknąwszy przed krzyżem, zastanowimy się nad gorzką męką Pana Jezusa i rozważamy, iż to grzechy nasze były przy
czyną męki Jego. — Gdybym nie był tak wiele grze
szył, nie byłby Pan Jezus tak wiele cierpiał. — O że
bym Go nigdy nie był grzechami mojemi obraził!
43. Na jaki sposób możemy obrzydzenie grzechów w zbudzić?
Obrzydzenie grzechów możemy wzbudzić, kiedy sobie przedstawimy męki piekielne lub czyścowe, na któreśmy zasłużyli.
44. Wieloraki jest żal nadnaturalny ?
Żal nadnaturalny jest dwojaki: doskonały i nie
doskonały.
45. Kiedy jest ten żal niedoskonały?
Ten żal jest niedoskonały, kiedy pochodzi z bo- jaźni przed karą Boską.
46. Kiedy jest ten żal doskonały ?
Ten żal jest doskonały, kiedy pochodzi z szcze
rej miłości Bożej.
41. Co otrzymamy przez żal doskonały?
Przez żal doskonały otrzymamy odpuszczenie wszystkich grzechów bez spowiedzi w tym razie, kiedy się już spowiadać nie możemy.
48. Kiedy jest żal serdeczny?
wargami, lecz także w sercu grzechami sie brzydzi
my jako złem największem, 49. Kiedy jest żal powszechny?
Żal jest powszechny, kiedy sobie szczerze życzy
my, żebyśmy żadnym grzechem nic byli Pana Boga obrazili, przynajmniej żadnym śmiertelnym grzechem.
50. Za iciele grzechów powinien żałować ten, który się tylko grzechów powszednich spowiada?
Kto się tylko grzechów powszednich spowiada, powinien przynajmniej za jeden grzech prawdziwie żałować, — —
51. Co z żalem musi być koniecznie połączone ? Z żalem musi być koniecznie połączone przed
sięwzięcie.
52. Co jest przedsięwzięcie?
Przedsięwzięcie jest szczera wola, aby życie poprawić, i więcej już nie grzeszyć.
53. Jakie powinno być przedsięwzięcie?
Przedsięwzięcie powinno być: 1. mocne, 2. sku
teczne, 3. powszechne.
54. Kiedy jest przedsięwzięcie mocne?
Przedsięwzięcie jest mocne, kiedy się grzechami tak bardzo brzydzimy, iż wolimy raczej umrzeć, jak je jeszcze raz popełnić.
55. Kiedy jest przedsięwzięcie skuteczne ?
Przedsięwzięcie jest skuteczne, kiedy mamy mocną wolą
1) unikać najbliższej sposobności do grzechu;
2) używać środków koniecznych do poprawy życia.
56. Kiedy jest przedsięwzięcie powszechne?
Przedsięwzięcie jest powszechne, kiedy już ża
dnym grzechem Pana Boga obrazić nie chcemy, przynajmniej już żadnym śmiertelnym.
51. Kiedy trzeba żal i przedsięwzięcie wzbudzić?
Żal i przedsięwzięcie trzeba już przed spowie
dzią lub przynajmniej przed rozgrzeszeniem ka- płańskiem wzbudzić.
§ 4. Spowiedź.
58. Co jest spowiedź?
Spowiedź jest żałosne wyznanie grzechów swo
ich przed kapłanem pełnomocnym, aby były od
puszczone.
59. Jaka powinna być spowiedź?
Spowiedź powinna być: 1. zupełna, 2. szczera, 3. wyraźna.
60. Kiedy jest spowiedź zupełna?
Spowiedź jest zupełna, kiedy się spowiadam wszystkich grzechów, które nam się przypominał przynajmniej wszystkich śmiertelnych, oraz z liczb i okolicznościami, gatunek grzechu odmieniaj ącem i
61. Kiedy jest spowiedź szczera ?
Spowiedź jest szczera, kiedy się tak oskarżam) jak się przed Panem Bogiem do winy poczuwam)
niczego nie tając i niczego nie zmniejszając.
62. Kiedy jest spowiedź wyraźna?
Spowiedź jest wyraźna, kiedy się tak spowiada
my, aby nas spowiednik rozumiał.
63. Co powinien czynić ten, co w spowiedzi grzec śmiertelny zapomni?
Kto grzech śmiertelny w spowiedzi zapomn a wspomni mu się przed Komunią świętą, powinie]
się przed nią do spowiednika wrócić; inaczej n:
przyszłej spowiedzi wyznać.
64. Jaka jest ta spowiedź, w której grzesznik grzęd śmiertelny zatai?
Kiedy grzesznik grzech śmiertelny zatai, to
spowiedź jest nieważna i świętokradzka i żaden grzech odpuszczony nie jest.
65. Co powinien czynić ten, co grzech śmiertelny zataił?
Kto grzech śmiertelny zataił powinien wyznać:
1) ten grzech zatajony i oraz dodać, iż go zataił ; 2) na wielu spowiedziach go zataił;
3) jakie inne Sakramenta przez ten czas przyjął;
4) na nowo wszystkie inne grzechy, które po ostatniej ważnej spowiedzi popełnił.
66. Co trzeba czynić, aby grzechu z wstydu lub bojaźni nie zataić?
Aby grzechu z wstydu lub bojaźni nie zataić trzeba uważać:
1) iż nie możemy otrzymać odpuszczenia grze
chów, póki się szczerze nie wyspowiadamy;
2) iż lepiej teraz potajemnie wyznać przed ka
płanem — który na żaden sposób grzesznika wyjawić nic może, — jak niespokojnie w grzechach żyć, — nie
szczęśliwie umrzeć, — i na sądnym dniu przed wszyst
kimi ludźmi być zawstydzony;
3) trzeba Ducha Świętego gorąco prosić, aż nas ta fałszywa boja-źń i wstyd 1 iwość opuści.
67. Co jest spowiedź jeneralna?
Spowiedź jcneralna jest ta spowiedź, na której kilka lub wszystkie przeszłe spowiedzi powtarzamy.
68. Kiedy jest spowiedź jeneralna koniecznie potrzebna?
Spowiedź jeneralna jest koniecznie potrzebna, kiedy przeszłe spowiedzi nieważne są.
69. Jak się spowiedź zaczyna?
Ja ubogi, grzeszny człowiek spowiadam się Panu Bogu wszechmogącemu, — w Trójcu świętej jedynemu,
— najświętszej Pannie Maryi, — wszystkim Świętym,
następujące grzechy popełnił.
Teraz należy grzechy wyznać.
70. Jak się spowiedź kończy?
Za te i za wszystkie inne grzechy moje, które Bogu są wiadome, żałuję z całego serca mego, żem niemi Boga, najwyższe Dobro moje, obraził. Obiecuję się za pomocą Boską poprawić i więcej już nie grze
szyć. Proszę Ojca duchownego o zbawienną naukę, o pokutę i rozgrzeszenie kapłańskie.
# 5, Zadosyćuczynienie.
71. Co jest zadosyćuczynienie?
Zadosyćuczynienie jest:
1) wypełnienie pokuty od kapłana zadanej;
2) wynagrodzenie krzywdy bliźniemu uczynionej.
7'2. Kiedy trzeba pokutę try pełnić?
Pokutę trzeba wypełnić częmprędzej po spo
wiedzi lub w tym czasie, który spowiednik naznaczył.
73. Ka co spowiednik pokute nadaje?
Spowiednik pokutę nadaje, aby grzesznik 1) życie swoje poprawił,
2) za karę doczesną odpokutował.
XV. O Odpuście.
1. Co jest odpust?
Odpust jest darowanie kary doczesnej, za któ
rą grzesznik po rozgrzeszeniu kapłańskiemu miałby jeszcze odpokutować albo na ziemi albo w czyścu.
Niektóre starodawne pokuty: Kto niepotrzebnie przy
sięgał ^musiał pokutować o cliłebie i wodzie 7 dni; kto po drugie — 15 dni; kto podczas mszy św. niepotrzebnie mó
wił — 10 dni; kto post przestąpił — 20 dni; kto rodzicom po grubiańsku odpowiedział — 40 dni; kto małą rzecz ukradł
y ' 4 (S /fX ; "X A. ri
i
lub znalezionej nie oddał — 1 rok; kto w niedzielę lub święto niepotrzebną, robotę czynił — 3 dni; kto w niedzielę lub święto na muzykę szedł — 3 lata. *3
2. Wieloraki jest odpust?
Odpust jest dwojaki: zupełny i niezupełny czyli cząstkowy.
3. Co otrzymamy przez odpust cząstkowy?
Przez odpust cząstkowy otrzymamy darowanie ednej części kar doczesnych, jak gdybyśmy taką samą liczbę dni albo lat podług dawnych przepisów kościelnych odpokutowali.
4. Co musimy czynić, abyśmy odpust cząstkoicy po
ll skali?
Abyśmy odpust cząstkowy pozyskali, musimy 1) znajdować się w stanie laski poświęcającej;
2) mieć intenoyą czyli wolę, abyśmy ten odpust pozyskali;
3) przepisany dobry uczynek wypełnić.
~). Co musimy czynić, abyśmy odpustu zupełnego lostąpili?
Abyśmy odpustu zupełnego dostąpili, musimy 1) spowiedź jak najlepszą i Komunią świętą odprawić;
2) przepisany dobre uczynki wypełnip^'k-ija4rnM^'nt 3) modlitwy odpustowe odprawić na intcncyą Ojca św, t. j. o podwyższenie Kościoła, o nawróce- lie błędnowierców i o pokój między królami chrze-
ciańskimi.
Niektóre dobre uczynki odpustami obdarzone.
Kto nabożnie odmówi Anioł Pański na głos dzwonu klęcząco, dostąpi odpustu 100 dni; kto na wieczór jeszcze loda Ojcze nasz i Zdrowaś Marya za dusze zmarłych wiernych mówi: Odpoczynek wieczny racz im dać Panie — 100 dni.
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Na wieki. Am.
M*)'.Z-fbJjbithif-O ^cC*£ /0 - Ta *MrŁx-i*-ff ’£lj <*~r< i/ąJ
i/rzL tsj-je± *'~tr rW-jfc-t l&łtstj**£/ »Lex-/* ,/n^iy /-riV* ^r?«Ł<'
. /-c4 fLx^mriA'frr~Ł *r A*/ y
•>V»<ürV« ę'Vx’
Każdy — 100 dni.
Mój Jezus miłosierdzia! — 100 dni.
Jezus Marya! 25 dni.
Wzbudzenie aktów wiary, nadziei i miłości — 7 lat.
O Maryo bez grzechu poczęta, módl się za nami, któ
rzy się do Ciebie uciekamy! — 100 dni.
Pamiętaj, o najdobrotliwsza Panno Maryo, że od wie
ków jeszcze nigdy nie słychano itd. — 300 dni.
XVI. Ostatnie olejem świętym Namaszczenie.
Jj Co jest Ostatnie olejem świętym Namaszczenie?
Ostatnie olejem świętym Namaszczenie jest Sa
krament, w którym Chrześcianin niebezpiecznie cho
ry przez namaszczenie olejem świętym i modlitwę kapłana łaskę Boża dla duszy a częstokroć i dla ciała odbiera.
2) Zkąd wiemy, iż Ostatnie olejem świętym Nętma- Iż Ostatnie olejem świętym Namaszczenie jest Sakramentem, to wiemy z ciągłej nauki kościoła nie
omylnego i z słów św. Jakuba Apostoła przepisują
cego:
Choruje kto między wami? Niechaj powoła kapłanów kościoła, a niech się modlą nad nim, namaszczając go ole
jem w Imię Pańskie, a modlitwa wiary uzdrowi niemocnego i ulży mu Pan, a jeśliby w grzechach był, będą mu odpu
szczone. 5, 13. 14.
3) Co sprawuje Ostatnie olejem świętym Namaszcze
nie na ciele?
Ostatnie olejem świętym Namaszczenie sprawu
je na ciele ulżenie i nawet zdrowie, kiedy to cho
remu na zbawienie duszy posłuży.
4) Co sprawuje Ostatnie olejem świętym Namaszcze
nie na duszy ?
Ostatnie olejem świętym Namaszczenie sprawuje
