Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim w I kwartale 1994 roku

(1)

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY

W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM

W I KWARTALE 1994 ROKU

(2)

(3)

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY

W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I KWARTALE 1994 ROKU

URZĄD STATYSTYCZNY we WROCŁAWIU

ODDZIAŁ w JELENIEJ GÓRZE

BIBLIOTEKA

Nr ewidencyjny 7^0

(4)

SPIS TREŚCI

Strona

PRZEDMOWA... 3

1. MIENIE KOMUNALNE 1.1. Uwagi ogólne... 4

1.2. Komunalizacja mienia państwowego... 4

1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej... 8

1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe... 11

2. GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN 2.1. Uwagi ogólne... 12

2.2. Dochody budżetów gmin... 12

2.3. Ocena sytuacji finansowej gmin... 29

3. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA... 32

4. PRACUJĄCY... 34

5. JEDNOSTKI GOSPODARCZE W GMINACH - SYSTEM "REGON"... 36

6. WYNIKI FINANSOWE JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH... 62

UWAGA:

Przedruk w całości lub częściowy oraz wykorzystanie danych statystycznych i informacji

w druku dozwolone wyłącznie z podaniem źródła.

(5)

Przedmowa

Oddajemy do rąk PT Odbiorców kolejną edycję wydawanej kwartalnie charakterystyki podstawowych elementów gospodarki lokalnej w gminach województwa jeleniogórskiego. Obecne opracowanie obejmuje pierwszy kwartał 1994 r.

Intencją autorów było zachowanie dotychczasowego układu rzeczowego informacji. Zakres porównywalności i badania dynamiki rozwoju gospodarki lokalnej ogranicza jednak wprowadzenie od początku 1994 r. Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD), która całkowicie zastąpiła obowiązującą dotychczas Klasyfikację Gospodarki Narodowej (KGN).

Zamieszczone w publikacji dane będą więc podstawą odniesienia dla przyszłych informacji statystycznych.

Wypełniając deklarację złożoną w "Stanie Gmin Województwa Jeleniogórskiego w 1993 r."

w opracowaniu zamieszczono charakterystykę stanu i struktury pracujących w gminach województwa jeleniogórskiego w 1993 r. Terminy przetwarzania danych z tego zakresu uniemożliwiły bowiem wcześniejsze ich opublikowanie. Tablica ta, dotycząca 1993 r., prezentowana jest, w ramach wyjątku, w tradycyjnym, działowym układzie.

Realizacja opracowania wymagała, jak zwykle, wykorzystania nie tylko sprawozdawczości statystycznej, lecz także wielu informacji pozastatystycznych uzyskanych przy udziale pracowników Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego, a także Regionalnej Izby Obrachunkowej w Jeleniej Górze.

mgr Kazimierz Żurawski DYREKTOR

Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Jeleniej Górze

(6)

1. MIENIE KOMUNALNE 1.1. Uwagi ogólne

Jedną z najbardziej istotnych zmian wprowadzonych w 1990 roku było przywrócenie gminom własności komunalnej oraz osobowości prawnej. Stworzyło to ważne podstawy gospodarcze funkcjonowania samorządu terytorialnego, a ponadto pozwala na realizowanie celów wspólnoty samorządowej w imieniu własnym gmin i co równie istotne, na jej własną odpowiedzialność.

Istotą komunalizacji mienia państwowego jest uwłaszczenie gmin, tj. nadanie im na własność konkretnych składników majątkowych. Szczególną pozycję wśród tych składników zajmują:

nieruchomości (grunty i budynki), zasoby mieszkaniowe oraz przedsiębiorstwa.

Zakres i tryb komunalizacji mienia państwowego uregulowany został prawnie wart.

5-21 Ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz. 191). Istotnym uzupełnieniem przepisów tej Ustawy jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1991 roku w sprawie szczególnego trybu podziału przedsiębiorstw państwowych podlegających komunalizacji (Dz.U. nr 58, poz. 248).

Rozporządzenie to stosuje się w przypadkach, gdy podział przedsiębiorstwa państwowego, dla którego Wojewoda pełni funkcję organu założycielskiego lub zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych Wojewodzie, jest konieczny w związku z przekazaniem mienia gminom lub ich związkom.

1.2. Komunalizacja mienia państwowego

Uwłaszczenie gmin województwa jeleniogórskiego w zakresie nieruchomości (w znacznej części obejmującej grunty) jest sprawą o szczególnej wadze dla funkcjonowania gospodarki lokalnej. Przejmowane przez gminy grunty są zróżnicowane pod względem zagospodarowania i przeznaczenia. Obejmują one: grunty niezabudowane (użytki rolne, tereny zielone, parki, lasy itp.), grunty zabudowane (pod zabudową mieszkaniową, mieszkaniowo-usługową, usługową, przemysłową itp.), grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne i indywidualne, usługi, rzemiosło, obiekty infrastruktury społecznej itp ), tereny komunikacyjne (drogi, place), pozostałe tereny (np. cmentarze, wysypiska).

Informacje dotyczące zakresu komunalizacji mienia państwowego, tak z mocy prawa jak i na wniosek gmin w okresie do końca I kwartału 1994 r. ujęto w tabl. 1.

(7)

Mienie komunalne

Tabl. 1. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego

GMINY Komunalizacja mienia

z mocy prawa

Komunalizacja mienia na wniosek gminy [

a - stan na koniec I kwartału 1994 r. powierzchnia liczba wy- powierzchnia liczba wydanych decyzji b - w I kwartale 1994 r. gruntów w ha danych

decyzji

gruntów w ha pozytywnych negatyw

nych

WOJEWÓDZTWO a 16193,6 2350 493,2 265 32

GMINY MIEJSKIE

b 53,7 39 145,3 50 -

Bolesławiec ^a 914,9 64 32,4 12 ^-

b - - 1,8 2 ^-

Jelenia Góra ^a 1848,4 341 44,3 54 3

b 16,9 10 0,3 3 ^-

Kamienna Góra ^a 408,3 81 6,2 17 2

b 0,1 1 0,5 ¹ ^-

Karpacz ^a 340,8 173 4,7 ² 1

b 13,3 5 3,8 ¹ ^-

Kowary a 447,6 15 18,6 ¹ 1

b - - 18,6 1 -

Lubań a 485,0 44 3,3 4 4

b - - 2,1 1 ^-

Piechowice a 265,9 60 1,4 5 1

Szklarska Poręba ^a 474,5 26 6,5 10 4

b - - 0,5 ³ ^-

Świeradów Zdrój ^a 606,2 11 0,9 5 1

b - - 0,7 ³ ^-

Wojcieszów a 161,9 26 0,0 1 -

b - - 3,0 ¹ ^-

Zawidów a 161,5 6 ^- ^- ^-

Zgorzelec ^a 665,4 82 0,6 2 1

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

b 12,1 5 0,5 1

Bogatynia ^a 526,7 216 10,6 8 -

b 3,0 ³ 5,4 2 ^-

Bolków ^a 510,2 46 46,1 12 ^-

b - - 45,3 11 ^-

Gryfów Śląski ^a 309,0 50 2,3 8 -

b 0,2 1 0,4 2 -

Leśna ^a 338,6 60 35,4 10 ^-

b 0,7 2 ^- 1 ^-

Lubawka ^a 484,7 64 12,3 16 8

b - - 0,6 1 ^-

Lubomierz ^a 365,6 59 1,2 6 ^-

Lwówek Śląski a 748,1 106 13,0 10 ^-

b 3,6 2 ^- ^- _-

Mirsk a 479,6 35 ^- 1

II Nowogrodziec ^a 616,5 33 2,3 5 lii

(8)

Mienie komunalne

Tabl. 1. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego (dok.)

GMINY Komunalizacja mienia

z mocy prawa

Komunalizacja mienia na wniosek gminy

a - stan na koniec I kwartale 1994 r. powierzchnia liczba wy- powierzchnia liczba wydanych decyzji b - w I kwartale 1994 r. gruntów w ha danych gruntów w ha pozytywnych negatyw

nych GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

/dok./

Pieńsk a 350,4 16 9,5 3 4

b - - 1,6 1 -

Świerzawa a 452,7 30 3,3 8 -

b - - - 2 ^-

Węgliniec ^a 284,8 35 23,0 10 -

b - - 2,0 3 ^-

Wleń ^a 291,8 29 1,5 2 -

b 0,2 ¹ ^- ¹ ^-

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 495,2 35 102,2 5

.

b 0,2 1 45,1 ² ^-

Janowice Wielkie a 224,1 19 4,8 2 -

b U 1 4,2 1 ^-

Jeżów Sudecki ^a 329,3 22 ^- 1 1

b - - - 1 ^-

Kamienna Góra ^a 322,1 117 14,7 14 ^-

b U 3 ^- ^- ^-

Lubań a 195,1 38 0,3 ² ^-

Marciszów ^a 51,9 29 32,6 5 1

b 0,7 1 2,7 ² ^-

Mysłakowice ^a 466,9 46 5,8 4 ^.

b - - - - -

Olszyna ^a 137,9 42 0,2 2 -

b 0,4 2 ^- 1 -

Osiecznica ^a 203,6 3 - 1 ^-

Platerówka ^a 29,5 5 ^- ^- ^-

Podgórzyn ^a 245,9 75 ^- 2 -

b 0,1 1 ^- 1 ^-

Siekierczyn a 163,5 40 ^- ^- ^-

Stara Kamienica ^a 230,0 52 8,3 2 ^-

Sulików ^a 271,2 25 0,3 1 ^-

Zgorzelec ^a 288,3 94 41,6 12 -

- - 6,2 1 ^-

Źródło: Materiały Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze.

Mienie państwowe, należące uprzednio do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego oraz podporządkowanych im przedsiębiorstw,

6

(9)

Mienie komunalne

od dnia 27 maja 1990 roku stało się z mocy prawa zakładów i innych jednostek organizacyjnych mieniem komunalnym.

Procedura komunalizacji mienia podstawowego wymagała jednak usankcjonowania prawnego.

Do końca pierwszego kwartału 1994 r. wydano w województwie 2350 decyzji uznających prawo własności gmin w stosunku do gruntów państwowych o powierzchni 16.194 ha.

W pierwszym kwartale 1994 r. liczba decyzji uznających własność gmin z mocy prawa wynosiła 39 i obejmowała 53,7 ha gruntów.

Największe powierzchnie gruntów komunalizowanych z mocy prawa nabyły gminy:

- Jelenia Góra - 1848,4 ha, - Bolesławiec (M) - 914,9 ha, - Lwówek Śląski - 748,1 ha, - Zgorzelec (M) - 665,4 ha, - Nowogrodziec - 616,5 ha,

najmniejsze zaś gminy Platerówka - 29,5 ha i Marciszów - 51,9 ha.

Powierzchnia skomunalizowanych z mocy prawa gruntów osiągnęła w końcu kwartału 3,7%

obszaru województwa jeleniogórskiego. Zróżnicowanie tego udziału w poszczególnych gminach jest znaczne.

Najwyższy poziom skomunalizowania gruntów występuje w miastach. Grunty skomunalizowane z mocy prawa w stosunku do powierzchni zajmowanej przez miasto stanowią:

- w Zgorzelcu - 41,2%, - w Bolesławcu - 40,1%, - w Lubaniu - 30,1%, - w Świeradowie Zdr - 29,2%.

Największy wzrost powierzchni gruntów skomunalizowanych z mocy prawa w pierwszym kwartale 1994 r. zanotowano w Jeleniej Górze (16,9 ha) i Zgorzelcu(M) (12,1 ha).

Na wniosek gminy mogą być przekazane również inne składniki mienia państwowego, jeżeli służą one realizacji jej zadań. Do końca pierwszego kwartału br. w sprawach przekazania mienia na wniosek gminy wydano 297 decyzji, w tym 179 pozytywnych. W ten sposób przekazano gminom 493,2 ha gruntów, w tym 45,3 ha w pierwszym kwartale br.

Największe powierzchnie przekazane gminom na ich wniosek uzyskały:

- Bolesławiec (W) -102,2 ha, - Bolków - 46,1 ha

(10)

Mienie komunalne

- Zgorzelec (W) - 41,6 ha.

W pierwszym kwartale 1994 r. zasoby skomunalizowanych gruntów na wniosek gmin powiększyły się głównie w gminach:

- Bolków - o 45,3 ha, - Bolesławiec (M) - o 45,1 ha, - Kowary - o 18,6 ha.

Jak wykazują doświadczenia, zakres i tempo procesu komunalizacji mienia państwowego kształtuje nie tylko skomplikowana procedura lecz także liczne rozbieżności między stanem prawnym i faktycznym nieruchomości w poszczególnych gminach.

1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej

Realizując zasadę ciągłości informacji statystycznych publikujemy po raz kolejny dane o liczbie podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie "REGON", wykonujących swe statutowe obowiązki w oparciu o mienie stanowiące własność komunalną (samorządową).

Od 1 stycznia 1994 r. nastapiła jednak zasadnicza zmiana standardów w systemie informacji statystycznej: Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD) całkowicie zastąpiła obowiązującą dotychczas Klasyfikację Gospodarki Narodowej (KGN). W związku z tym także i prezentowany w tabl.2 wykaz jednostek organizacyjnych własności komunalnej usystematyzowano według podstawowego (pierwszego) poziomu klasyfikacyjnego EKD, tj. sekcji. W tablicy 2 ujęto wszystkie sekcje, w których występują jednostki własności komunalnej w województwie:

- sekcja E - zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę, - sekcja F - budownictwo,

- sekcja I - transport, gospodarka magazynowa i łączność,

- sekcja K - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów,

- sekcja L - administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana prawnie opieka socjalna,

- sekcja M - edukacja,

- sekcja N - ochrona zdrowia i opieka socjalna,

- sekcja O - pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna.

8

(11)

Mienie komunalne

Liczba jednostek komunalnych w całym województwie nie zmieniła się zasadniczo w ciągu pierwszego kwartału 1994 r. Łączny stan zmienił się jednak z 356 jednostek w końcu roku do 377 w końcu pierwszego kwartału. Warto je scharakteryzować w nowym układzie rodzajów działalności, tj. sekcji.

Prawie 1/3 łącznej liczby jednostek organizacyjnych własności komunalnej w województwie zajmuje się działalnością w sferze ochrony zdrowia i opieki socjalnej (sekcja N według EKD).

Należą tu jednostki prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, działalność weterynaryjną, a także realizujące zadania w dziedzinie opieki socjalnej (w tym żłobki i przedszkola).

W drugiej pod względem liczebności sekcji działa 89 jednostek własności komunalnej. Jest to typowa dla tej formy własności działalność usługowa, komunalna, ale także związana z rekreacją, kulturą, sportem, organizacjami zawodowymi itp. (sekcja O).

Dość liczna grupa jednostek własności komunalnej lokuje swą działalność w sekcji M - edukacja (67 jednostek) i sekcji L - administracja publiczna, obrona narodowa i gwarantowana prawnie opieka socjalna (62 jednostki). Mniejszą, choć także znaczącą, liczbę jednostek komunalnych odnotowano w sekcji K. Zalicza się do niej działalność związaną z obsługą nieruchomości, wynajmem i prowadzeniem interesów. W sekcji tej działają podmioty własności komunalnej.

W pozostałych trzech sekcjach, w których występują jednostki własności komunalnej, ich liczby są znikome: w sekcji J (transport, gospodarka magazynowa i łączność) - 4 jednostki, w sekcji F (budownictwo) - 2 jednostki i w sekcji E (zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę) - 2 jednostki komunalne.

Rozmieszczenie przestrzenne jednostek własności komunalnej cechuje ich koncentracja w gminach miejskich. Aż 174 jednostki tj. 46,2% łącznej ich liczby, zlokalizowanych było w gminach miejskich. W gminach miejsko - wiejskich działało 111 jednostek (29,4%), zaś w gminach wiejskich 92 jednostki (20,4%).

Największe liczby jednostek własności komunalnej występowały w dużych miastach województwa: w Jeleniej Górze - 39, Lubaniu - 28, Bolesławcu - 22.

(12)

Mienie komunalne

Tabl.2. Jednostki organizacyjne własności komunalnej w systemie "REGON"

Stan na koniec marca 1994 r.

GMINY Ogółem W tym sekcje

E F I K L M N o

WOJEWÓDZTWO 377 2 2 4 34 62 67 117 89

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 22 - - 1 1 3 - 12 5fl

Jelenia Góra 39 1 - 1 6 5 16 3

Kamienna Góra 15 - - - 1 3 - 8 31

Karpacz 7 - - - - 2 - 3 2 1

Kowary 10 - - - - 3 - 4 3

Lubań 28 - 1 - 5 3 6 7 6

Piechowice 5 - - - 1 2 - 1

Szklarska Poręba 15 - - - 2 1 5 5 2

Świeradów Zdrój 7 - - - 1 1 - 2 3

Wojcieszów 6 - - - 1 1 - 2 2

Zawidów 7 - - - - 1 2 1 3

Zgorzelec 13 - 1 - 2 4 - 2 4

GMINY MIEJSKO - WIEJSKIE

Bogatynia 11 1 2 1 5 ,

Bolków 20 - - - 2 2 8 6 2

Gryfów Śląski 8 - - - 1 1 1 3 2

Leśna 8 - - - 1 1 - 4 2

Lubawka 10 - - - 1 1 4 3 1

Lubomierz 4 - - - - 1 - 1 2

Lwówek Śląski 7 - - - - 1 - 2 4

Mirsk 5 - - - - 1 - 2 2

Nowogrodziec 7 - - - I 2 - 2 2

Pieńsk 5 - - - 1 1 - 1 2

Świerzawa 9 - - - 1 1 1 4 2

Węgliniec 10 - - - 1 2 4 2 1

Wleń 7 1 - - 1 1 1 2 1

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 1 - - - - - - - 1

Janowice Wlk. 6 - - - - 2 - 2 2

Jeżów Sudecki 4 - - - - 1 - 3 -

Kamienna Góra 5 - - - 2 3

Lubań 7 - - - 6 - 1

Marciszów 4 - - - - 2 - 2 -

Mysłakowice 15 - - - 2 3 5 4 1

Olszyna 4 - - - ^- - - 1 2

Osiecznica 6 ^- ^. ^- ^- 1 ^- 3 2

Platerówka 3 ^- ^- ^- ^- 1 ^- 1 1

Podgórzyn 13 - - 1 - 1 5 4 2

Siekierczyn 9 - - - ^- 1 3 3 2

Stara Kamienica 5 ^- ^- ^- ^- 2 ^- 2 1

Sulików 7 ^- ^- ^- ^- 2 ^- 3 2

Zgorzelec 3 - - - 3

10

(13)

Mienie komunalne 1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe

Zarządzane przez władze lokalne zasoby mieszkaniowe w gminach województwa jeleniogórskiego są ważnym elementem własności komunalnej oraz czynnikiem określającym

warunki mieszkaniowe ludności.

O ile jednak komunalne zasoby mieszkaniowe stanowią nadal znaczny odsetek łącznej liczby mieszkań (36,3% w końcu 1993 r), o tyle efekty komunalnego budownictwa mieszkaniowego wykazują słabnącą dynamikę.

W pierwszym kwartale 1994 r. w województwie jeleniogórskim oddano do użytku zaledwie 3 mieszkania komunalne o 12 izbach i powierzchni użytkowej 297 m2. W porównaniu z analogicznym okresem 1993 r. było to zaledwie 15% liczby i 20% powierzchni oddanych mieszkań komunalnych. Wszystkie mieszkania oddano w dwóch miastach województwa: Jeleniej Górze i Bolesławcu.

Podkreślić należy także, że w ciągu kwartału nie rozpoczęto budowy nowych mieszkań komunalnych. Efekty komunalnego budownictwa mieszkaniowego w pierwszym kwartale 1994 r.

prezentuje tabl.3.

W dalszym ciągu występuje słaby związek aktywności budownictwa komunalnego z potrzebami mieszkaniowymi ludności gmin. Hamująco na komunalny ruch budowlano- mieszkaniowy wpływają na ogól małe możliwości finansowe gmin.

Tabl. 3. Komunalne budownictwo mieszkaniowe w I kwartale 1994 roku

(14)

2. GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN

2.1. Uwagi ogólne

V., . . :V . •

Kształtowanie podstaw gospodarki finansowej gmin zostało zapoczątkowane przygotowaniem szeregu aktów prawnych regulujących zarówno ogólne, jak i szczegółowe elementy finansów lokalnych. Do aktów tych należała przede wszystkim ustawa z dnia 14.12.1990 roku o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania w 1991 roku (Dz.U. 1990 nr 89, poz. 518). Praktyczną weryfikację wartości zawartych w niej regulacji prawnych przyniosły doświadczenia gospodarki budżetowej gmin w kolejnych latach.

Najistotniejsza zmiana wprowadzona w 1993 roku w zakresie finansów lokalnych to ustanowienie nowego układu udziałów gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.

Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin utrzymuje ten układ i dotyczy on:

- 5% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, mających siedzibę na terenie gminy,

- 15% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dochody budżetów gminnych stanowią również wpływy z podatków i opłat lokalnych uzupełniane kwotami subwencji ogólnych i oświatowych przyznawanych gminom z budżetu państwa. Wysokość kwoty subwencji ogólnej dla poszczególnych gmin jest zależna od liczby mieszkańców w gminach. Subwencja oświatowa jest przyznawana tylko tym gminom, które przejęły prowadzenie szkół podstawowych jako zadanie własne.

2.2. Dochody budżetów gmin

Zarówno wielkości jak i struktura dochodów budżetów poszczególnych gmin województwa jeleniogórskiego mają poważne znaczenie dla kształtu polityki i gospodarki lokalnej. Szczególną rolę odgrywają zaś rozmiary dochodów na zadania własne. Charakterystykę wielkości dochodów, ich struktury a także wykonania planu dochodów w gminach województwa jeleniogórskiego w pierwszym kwartale 1994 roku zawiera tablica 4.

Po pierwszym kwartale 1994 roku łączne dochody budżetowe gmin województwa jeleniogórskiego osiągnęły wielkość 438,3 mld zł. Z kwoty tej dochody na zadania własne stanowiły 86,8%. Największe wpływy dochodów uzyskano z tytułu podatku od nieruchomości,

(15)

Gospodarka budżetowa gmin

których wysokość stanowiła 20,4% ogółu dochodów (23,4% dochodów własnych) i z tytułu 15%

podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 16,2% (18,6% dochodów własnych).

Najwyższym udziałem wpływów z podatku od nieruchomości w ogólnej wielkości dochodów budżetowych za pierwszy kwartał 1994 roku wyróżniały się gminy:

- Bogatynia - 40,9%, - Piechowice - 31,8%, - Bolesławiec (W) - 31,7%, - Nowogrodziec - 28,7%,

najniższy zaś udział tej grupy dochodów dotyczył gmin:

-Lubomierz - 3,2%, - Lubań (W) - 3,4%, - Jeżów Sudecki - 5,5%, - Stara Kamienica - 5,6%.

Ważne miejsce w układzie dochodów budżetów lokalnych zajmowały również wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych. Najwyższy udział tej grupy dochodów wystąpił w gminach:

-Mirsk -31,8%,

-Pieńsk -31,6%,

- Sulików - 29,2%.

Najmniejszy udział wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych miał miejsce w gminie Karpacz., wyniósł on 5,2%. W niektórych gminach województwa jeleniogórskiego istotne znaczenie mają wpływy od środków transportowych (przeciętnie w pierwszym kwartale 1994 roku 6,6% ogółu dochodów budżetów gmin), wpływy z opłaty skarbowej (2,8%), wpływy z karty podatkowej od działalności gospodarczej osób fizycznych (1,4%) oraz wpływy z przypadającego gminom 5% udziału w podatku dochodowym od osób prawnych (3,1%).

Gminy województwa jeleniogórskiego otrzymały w okresie trzech miesięcy br. z budżetu Państwa subwencje ogólne w łącznej wysokości 13,4 mld zł. Stanowiły one 3,1% ogółu dochodów budżetów gmin. Subwencje oświatowe dla gminy wynosiły 59,6 mld zł, tj. 13,6% ogółu ich dochodów budżetowych.

(16)

Na realizację zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w pierwszym kwartale 1994 roku przyznane zostały gminom dotacje celowe z budżetu państwa w łącznej wysokości 57,8 mld zł, tj. 13,2% ogółu dochodów budżetów gmin województwa jeleniogórskiego.

W pięciu gminach udział dotacji celowych na zadania celowe przekroczył 30% ogólnych dochodów budżetu. Są to gminy:

-Wleń - 44,4%,

- Świerzawa - 34,7%,

- Olszyna -33,3%,

- Lubomierz - 32,5%, - Marciszów - 32,3%.

Najniższy udział tych dotacji dotyczył zaś gmin:

- Karpacz - 5,4%,

- Bogatynia -5,8%,

- Bolesławiec (W) -7,1%, - Jelenia Góra - 7,2%.

Tablica 4 wskazuje także stopień realizacji oczekiwań władz lokalnych wyrażonych w uchwałach "budżetowych" na rok 1994. W okresie trzech miesięcy 1994 roku zrealizowano 26,1% rocznych planów dochodów budżetowych gmin a w zakresie dochodów na zadania własne 25,8%.

W 19 gminach uzyskano w tym okresie ponad 25% planowanych rocznych dochodów na zadania własne. Najwyższy stopień realizacji tych dochodów występował w gminach:

- Karpacz - 33,6%,

- Wojcieszów - 32,9%,

- Leśna -31,9%,

najniższy zaś w gminach:

- Marciszów - 17,1%,

- Zgorzelec (W) - 19,6%, - Świerzawa - 19,7%.

Planowane wpływy budżetów gmin województwa jeleniogórskiego były zatem w pierwszym kwartale tego roku realizowane w zróżnicowanym stopniu. W najwyższym stopniu zrealizowano część rocznego planu dochodów w zakresie wpływów z podatku od środków transportowych

14

(17)

(45,8%) i wpływów z 5% udziału w podatku dochodowym od osób prawnych (32,9%), w najniższym zaś z tytułu wpływów z karty podatkowej (17,4%).

Istotne znaczenie, szczególnie w kontekście dyskusji nad kształtem przyszłego modelu zasilania finansowego gmin, mają powiązania między budżetem państwa a dochodami budżetów gmin. W tabl. 5 zaprezentowano strukturę wspomagania budżetów gmin województwa jeleniogórskiego z budżetu państwa według stanu w końcu pierwszego kwartału 1994 r.

Przeciętny w gminach udział budżetu państwa w kreowaniu dochodów gmin wynosił w pierwszym kwartale 30,0%. Tworzyły go głównie subwencje oświatowe (13,6% dochodów) i dotacje celowe na zadania zlecone gminom (13,2% dochodów). Subwencje ogólne, naliczane według liczby ludności, miały 3,1% udziału, zaś dotacje celowe na zadania własne stanowiły zaledwie 0,1% łącznych dochodów gmin.

Istnieje jednak silne zróżnicowanie zakresu wspomagania poszczególnych gmin przez budżet państwa. W ośmiu gminach udział subwencji i dotacji przekracza połowę łącznych dochodów. Są to gminy: Zawidów, Bolków, Lubawka, Węgliniec, Wleń, Lubań (W), Mysłakowice, Siekierczyn.

W kolejnych pięciu gminach udział ten przekracza 40% dochodów (Lubań (M), Szklarska Poręba, Lubomierz, Osiecznica, Podgórzyn).

Generalną prawidłowością jest wysoce wspomagający udział budżetu państwa w tych gminach, które przejęły szkolnictwo podstawowe w zakres zadań własnych. Wyjątkiem od tej prawidłowości jest tylko gmina Wleń, w której wysoki, ponad 50%-owy udział budżetu państwa w dochodach gminy, wynika z poważnej (44,4% dochodów) dotacji celowej na zadania zlecone.

We wszystkich pozostałych, wyszczególnionych gminach o dużym udziale budżetu państwa w kreowaniu dochodów gmin decydowały głównie subwencje oświatowe. Zawierały się one w przedziale od 24,8% dochodów budżetowych w Jeleniej Górze do 43,9% w Zawidowie.

Dotacje celowe na zadania zlecone gminom miały również zróżnicowany udział w budżetach gmin. Najwyżsi ich poziom występował we wspomnianej już gminie Wleń (44,4%). Ponad 30%-owy udział tej grupy dochodów miały gminy: Świerzawa (34,7%), Olszyna (33,3%), Lubomierz (32,5%) oraz Marciszów (32,3%).

Najniższy udział dotacji celowych na zadania własne miały gminy: Karpacz (5,4%) i Bogatynia (5,8%).

(18)

Gospodarka budżetowa gmin Tabl.4.

Wyszczególnienie a - plan na 1994 r.

w min z) b - wykonanie za

I kwartał w min zł c-% wykonania planu d - struktura wykonania

planu w %

Dochód ogółem

Z tego dochody

na zadania

własne

w tym podatek

od nierucho

mości

podatki i opłaty od gospo

darstw rolnych

opłata skarbowa

WOJEWÓDZTWO a 1681467 1475076 358339 42341 61741

b 438259 380412 89206 9024 12164

c 26,1 25,8 24,9 21,3 19,7

d 100,0 86,8 20,4 2,1 2,8

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec a 97618 88266 26500 190 5800

b 26809 24222 6806 41 1518

c 27,.5 27,4 25,7 21,6 26,2

d 100,0 90,4 25,4 0,2 5,7

Jelenia Góra a 309588 289743 48500 j 460 19500

b 79434 73705 13717 99 3842

c 25,7 25,4 28,3 21,5 19,7

d 100,0 92,8 17,3 0,1 4,8

Kamienna Góra a 44114 35924 6675 35 2900

b 12383 9893 2147 9 567

c 28,1 27,5 32,2 25,7 19,6

d 100,0 79,9 17,3 0,1 4,6

Karpacz a 40588 37772 7300 25 750

b 13415 12687 1952 6 140

c 33,1 33,6 26,7 24,0 18,7

d 100,0 94,6 14,6 0,0 1,0

Kowary a 39846 35057 8870 33 1086

b 8641 7131 2186 14 190

c 21,7 20,3 24,6 42,4 17,5

d

^100,0 ^82,5 ^25,3 ^0,2 ^2,2

Lubań a 75254 69092 13154 311 5850

b

²⁰¹³⁵ ¹⁸²³⁰ 3255 50 758

c 26,8 26,4 24,7 16,1 13,0

d 100,0 90,5 16,2 0,2 3,8

Piechowice a 20608 16228 7312 96 684 1

b 5049 3748 1607 29 125

c 24,5 23,1 22,0 30,2 18,3

d 100,0 74,2 31,8 0,6 2,5

Szklarska Poręba a 37432 31855 5807 26 600

b 8365 6735 1578 6 144

c 22,3 21,1 27,2 23,1 24,0

II d

^100,0 ^80,5 ^18,9 0,1 1,7

Wyszczególnienie II dotacje a - plan na 1994 r.

podatek od środków transporto

wych

wpływy z karty podatkowej

podatek dochodowy

od osób prawnych

(5%)

podatek dochodowy

od osób fizycznych

(15%)

celowe na zadania zlecone gminom

w min zł b - wykonanie za

I kwartał w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania

planu w %

62735 35571 40885 334836 206391 a WOJEWÓDZTWO

28737 6173 13444 70881 57847 b

45,8 17,4 32,9 21,2 28,0 c

6,6 1,4 3,1 16,2 13,2 d

GMINY MIEJSKIE

6100 3300 2545 27500 9352 a Bolesławiec

2922 543 606 5614 2587 b

47,9 16,5 23,8 20,4 27,7 c

10,9 2,0 2,3 20,9 9,6 d

12000 9750 16400 67600 19845 a Jelenia Góra

5218 1468 2372 11701 5729 b

43,5 15,1 14,5 17,3 28,9 c

6,6 1,8 3,0 14,7 7,2 d

2400 1600 600 15332 8190 a Kamienna Góra

1214 245 104 3442 2490 b

50,6 15,3 17,3 22,4 30,4 c

9,8 2,0 0,8 27,8 20,1 d

320 800 20 3500 2816 a Karpacz

321 144 223 703 728 b

100,3 18,0 1115,0 20,1 25,9 c

2,4

U

1,7 5,2 5,4 d

1350 1080 894 7646 4789 a Kowary

601 115 123 1615 1510 b

44,5 10,6 13,8 21,1 31,5 c

7,0 1,3 1,4 18,7 17,5 d

3086 1258 16042 6162 a Lubań

1572 278 64 3406 1905 b

50,9 X 5,1 21,2 30,9 c

7,8 1,4 0,3 16,9 9,5

“

767 504 114 4500 4380 a Piechowice

334 84 ^- 932 1301 b

43,5 16,7 ^- 20,7 29,7 c

6,6 1,7 - 18,5 25,8 d

1344 678 192 5130 5577 a Szklarska Poręba

477 145 ^- 1044 1630 b

35,5 21,4 ^- 20,4 29,2 c

5,7 1,7 - 12,5 19,5 d

17

(19)

Tabl.4. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego za I kwartał 1994 roku, (c.d.) Wyszczególnienie

a - plan na 1994 r.

I kwartał w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania

planu w %

Dochód ogółem

Z tego dochody

na zadania

własne

w tym podatek

od nierucho

mości

darstw rolnych

opłata skarbowa

GMINY MIEJSKIE (dok.)

Świeradów Zdrój a 15063 12166 2730 56 470

b 4616 3764 826 7 72

c 30,6 30,9 30,3 12,5 15,3

d 100,0 81,5 17,9 0,2 1,6

Wojcieszów a 13658 9860 2400 100 180

b 4370 3248 381 10 41

c 32,0 32,9 15,9 10,0 22,8

d 100,0 74,3 8,7 0,2 0,9

Zawidów a 16548 15188 2364 73 390

b 4008 3705 432 18 75

c 24,2 24,4 18,3 24,7 19,2

d 100,0 92,4 10,8 0,4 1,9

Zgorzelec a 113391 103270 13450 170 7500

b 29472 26493 4728 52 1475

c 26,0 25,7 35,2 30,6 19,7

d 100,0 89,9 16,0 0,2 5,0

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE

Bogatynia a 217418 204891 98849 780 2080

b 61970 58394 25362 40 211

c 28,5 28,5 25,7 5,1 10,1

d 100,0 94,2 40,9 0,1 0,3

Bolków a 44152 35283 3850 2350 700

b 10276 7803 758 519 119

c 23,3 22,1 19,7 22,1 17,0

d 100,0 75,9 7,4 5,1 1,2

Gryfów Śląski a 26046 21689 5600 800 1050

b 5746 4375 968 310 191

c 22,1 20,2 17,3 38,8 18,2

d 100,0 76,1 16,8 5,4 3,3

Leśna a 22528 18580 4500 1300 450

b 6854 5936 931 272 88

c 30,4 31,9 20,7 20,9 19,6

d 100,0 86,6 13,6 4,0 1,3

P Wyszczególnienie

dotacje a - plan na 1994 r.

podatek od środków I transporto

wych

podatek dochodowy

od osób prawnych

(5%)

podatek dochodowy

od osób fizycznych

(15%)

celowe na zadania zlecone gminom

planu w %

650 260 13 3180 2897

GMINY MIEJSKIE (dok.)

a Świeradów Zdrój

272 63 19 730 852 b

41,8 24,2 146,2 23,0 29,4 c

5,9 1,4 0,4 15,8 18,5 d

400 72 48 2549 3798 a Wojcieszów

186 6 ^- 603 1122 b

46,5 8,3 ^- 23,7 29,5

4,3 0,1 ^- 13,8 25,7

C 1

d

452 250 46 3073 1360 a Zawidów

237 44 -4 699 303 b

52,4 17,6 -8,7 22,7 22,3 c

5,9

U

-0,1 17,4 7,6 d

8200 6100 500 23100 10121 a Zgorzelec

3412 1037 54 5321 2979 b

41,6 17,0 10,8 23,0 29,4 c

11,6 3,5 0,2 18,1 10,1 d

3177 2770 15400 16920 12527

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE a Bogatynia

1549 701 9133 3869 3576 b

48,8 25,3 59,3 22,9 28,5 «

2,5

U

^14,7 ^6,2 ^5,8 ^d

970 450 20 6100 8869 a Bolków

488 71 4 1713 2473 b

50,3 15,8 20,0 28,1 27,9

c

4,7 0,7 0,0 16,7 24,1 d

1500 750

.

₇₁₀₀ 4357 a Gryfów Śląski

586 111 -6 1619 1371 b

39,1 14,8 ^X 22,8 31,5

c

10,2 1,9 -0,1 28,2 23,9 d

900 100 3 6000 3948 a Leśna

420 52 62 1557 918 b

46,7 52,0 2066,7 26,0 23,3

c

6,1 0,8 0,9 22,7 13,4 d

(20)

Tabl.4. Dochody budżetów gmin wojewóc 94 roku. (c.d.)

Wyszczególnienie I a-plan na 1994 r.

w min zł 1 b - wykonanie za

I kwarta! w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania

planu w %

Dochód ogółem

Z tego dochody

na zadania

własne

w tym podatek

od nierucho

mości

darstw rolnych

opłata skarbowa

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (c.d.)

Lubawka a 41090 33761 4500 600 800 i-

b 9985 7757 810 30 142

c 24,3 23,0 18,0 5,0 17,8

d 100,0 77,7 8,1 0,3 1,4

Lubomierz a 13914 9215 800 950 364

b 3654 2467 117 291 26

c 26,3 26,8 14,6 30,6 7,1

d 100,0 67,5 3,2 8,0 0,7

Lwówek Śląski a 43514 38582 12520 2630 2500

b 12012 10829 3268 599 489

c 27,6 28,1 26,1 22,8 19,6

d 100,0 90,2 27,2 5,0 4,1

Mirsk a 19616 16516 4500 1300 486

b 4424 3552 546 299 72

c 22,6 21,5 12,1 23,0 14,8

d 100,0 80,3 12,3 6,8 1,6

Nowogrodziec a 29270 24591 7800 1700 836

b 8034 6934 2307 688 263

c 27,4 28,2 29,6 40,5 31,5

d 100,0 86,3 28,7 8,6 3,3

Pieńsk a 20907 17384 5900 1400 380

b 4719 3821 839 380 113

c 22,6 22,0 14,2 27,1 29,7

d 100,0 81,0 17,8 8,1 2,4

Świerzawa a 23130 16269 4443 2420 400

b 4918 3210 564 415 106

c 21,3 19,7 12,7 17,1 26,5

d 100,0 65,3 11,5 8,4 2,2

Węgliniec a 34287 27470 3910 207 438

b 8600 6859 914 53 116

c 25,1 25,0 23,4 25,6 26,5

d 100,0 79,8 10,6 0,6 1,3

v... -/I

20

transporto

wych

800 424 53,0 4,2 507 241 47.5 6,6 2300 1065 46,3 8.9 935 370 39.6 8.4 1430 771 53.9

9,6 840 444 52.9 9.4 800 345 43,1 7.0 781 428 54,8 5.0

podatek I podatek dochodowy dochodowy

od osób od osób prawnych fizycznych

(5%) (15%)

500 132 26.4

1,3 131 23 17.6

0,6 800 99 12.4

0,8 315 46 14.6

1,0 680 58 8,5 0,7 500 90 18,0 1,9 243 37 15,2 0,8 313 62 19,8 0,7

300

1 x 0,0 250 228 91,2 1,9 1 2 200,0 0,0 500 90 18,0

U

75 12 16,0 0,3 150

28 26 92,9 0,3

7700 1812 23,5 18,1 3734 965 25.8 26.4 12613 2835 22.5 23.6 6088 1406 23,1 31.8 9000 1832 20.4 22.8 6500 1490 22.9 31.6 5200 1051 20,2 21.4 5500 1368 24.9 15.9

dotacje celowe na

zadania zlecone gminom

planu w %

7329 2228 30.4 22.3 4699 1187 25.3 32.5 4932 1183 24.0

9,8 3100 872 28.1 19.7 4679 1100 23.5 13.7 3523 898 25.5 19,0 6861 1708 24,9 34.7 6817 1741 25,5 20,2

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (c.d.) a Lubawka

b c d

a Lubomierz b

c d

a Lwówek Śląski b

c d

a Mirsk b

c d

a Nowogrodziec b

c d

a Pieńsk b

c d

a Świerzawa b

c d

a Węgliniec b

c d

21

(21)

Gospodarka budżetowa gmin Tabl.4. Dochody budżetów *

I kwartał w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania

planu w %

;min wojewó

Dochód ogółem

Z tego dochody

na zadania

własne

w tym podatek

od nierucho

mości

darstw rolnych

opłata skarbowa

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (dok.)

Wleń a 14412 8450 1500 970 150

b 3369 1872 300 67 38

c 23,4 22,2 20,0 6,9 25,3

d 100,0 55,6 8,9 2,0 1,1

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 29030 26900 9995 3000 550

b 7788 7238 2470 705 161

c 26,8 26,9 24,7 23,5 29,3

d 100,0 92,9 31,7 9,1 2,1

I

Janowice Wielkie a 13610 10398 2161 794 216

b 3693 2807 360 181 57

c 27,1 27,0 16,7 22,8 26,4

d 100,0 76,0 9,7 4,9 1,5

fl Jeżów Sudecki a 14828 11475 1746 1072 400

b 3866 2776 212 409 68

c 26,1 24,2 12,1 38,2 17,0

d 100,0 71,8 5,5 10,6 1,8

Kamienna Góra a 21657 17258 3440 1300 310

b 5204 4080 720 295 74

c 24,0 23,6 20,9 22,7 23,9

d 100,0 78,4 13,8 5,7 1,4

Lubań a 23804 21692 2116 5191 226

b 5825 5174 200 628 41

c 24,5 23,9 9,5 12,1 18,1

d 100,0 88,8 3,4 10,8 0,7

Marciszów a 15910 12537 3000 385 230

b 3163 2141 615 158 55

c 19,9 17,1 20,5 41,0 23,9

d 100,0 67,7 19,4 5,0 1,7

Mysłakowice a 40698 34596 7400 950 700

b 10746 9002 1701 267 157

c 26,4 26,0 23,0 28,1 22,4

d 100,0 83,8 15,8 2,5

(22)

Tabl.4. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego za I kwartał 1994 roku, (dok.)

I Wyszczególnienie Z tego ' " ||

a - plan na 1994 r. w tym

I kwartał w min A ff c - % wykonania planu

d - struktura wykonania planu w %

Dochód ogółem

dochody na zadania

własne

podatek od nierucho

mości

darstw rolnych

opłata skarbowa j

[gminywiejskie

(dok.)

Olszyna a 19465 13822 4594 1137 250

4120 2749 785 100 56

21,2 19,9 17,1 8,8 22,4

100,0 66,7 19,1 2,4 1,4

I Osiecznica a 26224 23456 6179 184 290

6465 5693 1382 56 73

24,7 24,3 22,4 30,4 25,2

d 100,0 88,1 21,4 0,9 U

Platerówka a 4832 3760 950 660 87

b 1163 873 171 136 17

c 24,1 23,2 18,0 20,6 19,5

d 100,0 75,1 14,7 11,7 -.5

Podgórzyn a 33957 29285 5732 1074 480

b 10074 8620 1374 372 153

c 29,7 29,4 24,0 34,6 31,9

d 100,0 85,6 13,6 3,7 1,5

Siekierczyn a 18015 14791 1838 1484 360

b 4162 3264 258 360 60

c 23,1 22,1 14,0 24,3 16,7

d 100,0 78,4 6,2 8,6 1,4

Stara Kamienica a 11927 8834 854 815 348

b 3291 2335 183 138 81

c 27,6 26,4 21,4 16,9 23,3

d 100,0 71,0 5,6 4,2 2,5

8

Sulików a 11716 9457 1600 1463 380

b 2996 2429 549 279 92

c 25,6 25,7 34,3 19,1 24,2

d 100,0 81,1 18,3 9,3 3,1

Zgorzelec a 21802 19713 3000 3850 570

b 4445 3861 927 636 98

c 20,4 19,6 30,9 16,5 17,2

d 100,0 86,9 20,9 14,3 2,2 I

Źródło: Materiały zespołu Regionalnej 1% Obrachunkowej w Jeleniej Górze.

24

25

(23)

Wyszczególnienie Dochody Wljvm

a-w milionach zł ogółem subwencje subwencje dotacje celowe na zadania

b - udział w% ogólne oświatowe własne zlecone

WOJEWÓDZTWO a 438259 13446 59630 363 57847

b 100,0 3,1 13,6 0,1 13,2

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec a 26809 952 ^- ^- 2587

b 100,0 3,6 ^- ^- 9,6

Jelenia Góra a 79434 2089 19713 ^- 5729

b 100,0 2,6 24,8 ^- 7,2

Kamienna Góra a 12383 591 ^- ^- 2490

b 100,0 4,8 ^- ^- 20,1

Karpacz a 13415 111 - - 728

b 100,0 0,8 ^- ^- 5,4

Kowary a 8641 260 - - 1510 I

b 100,0 3,0 - ^- 17,5 1:

Lubań a 20135 509 6362 74 1905

b 100,0 2,5 31,6 0,4 9,5

Piechowice a 5049 147 - ^- 1301 i

b 100,0 2,9 ^- ^- 25,8

Szklarska Poręba a 8365 164 2155 ^- 1630

b

^100,0 ^2,0 ^25,8 ^- ^19,5

Świeradów Zdrój a 4616 99 - - 852

b 100,0 2,1 ^- ^- 18,5

Wojcieszów a 4370 198 - - 1122

b 100,0 4,5 ^- ^- 25,7

Zawidów a 4008 196 1761 ^- 303

b 100,0 4,9 43,9 ^- 7,6

Zgorzelec a 29472 776 ^- ^- 2979

b 100,0 2,6 ^- ^- 10,1

Bogatynia a 61970 559 8437 ^- 3576

b 100,0 0,9 13,6 ^- 5,8

Bolków a 10276 462 2967 ^- 2473

b 100,0 4,5 28,9 ^- 24,1

Gryfów Śląski a 5746 223 ^- ^- 1371

b 100,0 3,9 ^- ^- 23,9

Leśna a 6854 340 ^- ^- 918

b 100,0 5,0 ^- ^- 13,4

Lubawka a 9985 594 3153 ^- 2228

b 100,0 5,9 31,6 ^- 22,3

Lubomierz a 3654 490 ^- ^- 1187

b 100,0 13,4 ^- ^- 32,5

Lwówek Śląski a 12012 404 ^- ^- 1183)

b 100,0 3,4 ^- ^- ^9,8

Mirsk a 4424 469 ^- ^- 872

b 100,0 10,6 ^- ^- 19,7

(24)

r ■ " g

9 Wyszczególnienie Dochody W tvm

a-w milionach zł ogółem subwencje subwencje dotacje celowe na zadania ||

b - udział w % ogólne oświatowe własne zlecone

gminymiejsko-

wiejskie (dok.)

Pieńsk a 4719 203 898

b 100,0 4,3 ^- ^- 19,0

|| Świerzawa a 4918 165 ^- 86 1708

b 100,0 3,4 ^- 1,7 34,7

I Węgliniec a 8600 186 2850 ^- 1741

b 100,0 2,2 33,1 - 20,2

Wleń a 3369 220 ^- - 1497

b 100,0 6,5 ^- * . 44,4

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 7788 206 ^. 550

b 100,0 2,6 ^- - 7,1

Janowice Wielkie a 3693 99 ^- ^- 886 1

b 100.0 2,7 ^- - 24,0

Jeżów Sudecki a 3866 114 ^- - 1090

b 100,0 2,9 ^- - 28,2 j

Kamienna Góra a 5204 458 ^- - 1124 j

b 100,0 8,8 - - 21,6

1 Lubań a 5825 125 2455 200 651 I

I b 100,0 2,1 42,1 3,4 11,2

I Marciszów a 3163 111 ^- 3 1022

b 100,0 3,5 ^- ^0,1 32,3

Mysłakowice a 10746 204 3589 ^{- -} 1744

b 100,0 1,9 33,4 ^- 16,2

Olszyna ^a 4120 215 ^- ^- 1371

b 100,0 5,2 ^- ^- 33,3

Osiecznica a 6465 103 2152 ^- 772

b 100,0 1,6 33,3 ^- 11,9

Platerówka a 1163 99 ^- ^- 290

b 100,0 8,5 ^- ^- 24,9

Podgórzyn a 10074 158 2713 ^- 1454

b 100,0 1,6 26,9 ^" 14,4

Siekierczyn a 4162 99 1323 ^- 898

b 100,0 2,4 31,8 - ^21.6

Stara Kamienica a 3291 355 - - 956

b 100,0 10,8 - - 29,0

Sulików a 2996 255 - ■ - 567

b ^100,0 8,5 - - 18,9

Zgorzelec a 4445 141 - - 584

b 100,0 3,2 - - ^13,1

27

(25)

PODZIAŁ TERYTORIALNY

WOJEWÓDZTWA JELENIOGÓRSKIEGO

— — — granice państw --- granice województw --- granice gmin

.»...»...«..i granice zasięgu Rejonowych Urzędów Administracj i Rządowej

(26)

2.3. Ocena sytuacji finansowej gmin

Dla ogólnej oceny sytuacji gmin województwa jeleniogórskiego w pierwszym kwartale 1994 roku wybrano kilka podstawowych wskaźników, które ujęto w tablicy 6.

Dochody budżetów gmin regionu były w pierwszym kwartale wyższe od zrealizowanych wydatków o 55,3 mld zł. Dodatni wynik budżetowy zanotowano w 28 gminach, a największą jego wartość zanotowano w gminie Bogatynia (ponad 17,3 mld zł). W przeliczeniu na jednego mieszkańca największy poziom nadwyżki budżetowej w pierwszym kwartale 1994 roku miał miejsce w gminie Bogatynia (649 tys.zł).

Istotne jest zróżnicowanie wysokości nadwyżki budżetowej przypadającej na jednego mieszkańca gminy. O ile bowiem na jednego mieszkańca gminy Bogatynia w pierwszym kwartale

1994 roku przypadało 649 tys.zł, to w gminie Karpacz jedynie 1 tys.zł.

W pozostałych 12 gminach poziom dochodów był niższy od poniesionych wydatków.

Największy deficyt budżetowy wystąpił w gminach:

- Pieńsk - 2,9 mld zł, - Leśna - 2,2 mld zł, - Zgorzelec (W) - 2,1 mld zł.

W przeliczeniu na jednego mieszkańca najwyższy poziom deficytu budżetowego w pierwszym kwartale 1994 roku wystąpił w gminie Zgorzelec (W) (290 tys.zł).

Źródłem finansowania deficytu budżetowego w większości gmin była nadwyżka budżetowa z lat poprzednich, a w gminie Lubawka i Kamienna Góra (W) - pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W gminie wiejskiej Zgorzelec oraz w gminie Leśna i Pieńsk deficyt budżetowy był pokryty z obu tych źródeł.

Bardziej istotnym miernikiem kondycji finansowej gmin jest poziom własnych dochodów budżetowych przypadających na jednego mieszkańca.

Przeciętnie w skali gmin województwa jeleniogórskiego w pierwszym kwartale 1994 roku na każdą osobę przypadało 587 tys.zł dochodów własnych (tj. ogółu dochodów budżetów gmin Pomniejszonych o kwoty subwencji ogólnych i oświatowych oraz dotacji z budżetu państwa).

Najniższy poziom dochodów własnych na 1 mieszkańca występował w gminach:

- Lubomierz - 298 tys.zł,

-Mirsk -318 tys.zł,

- Wleń - 323 tys.zł.

Zróżnicowanie w tym względzie jest zatem znaczne i odpowiada, ogólnie biorąc, liczebności i "kondycji" ekonomicznej podmiotów gospodarczych funkcjonujących na terenie poszczególnych gmin.

29

(27)

gmin województwa jeleniogórskiego w okresie l-III 1994 roku.

Wyszczególnienie

Dochody ogółem

Wydatki ogółem

Wynik budżetowy (+) nadwyżka (-) deficyt

ogółem na 1

mieszkańca w min zł

WOJEWÓDZTWO 438259 382954 55305 106

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 26809 19534 7275 163

Jelenia Góra 79434 77469 1965 21

Kamienna Góra 12383 13742 -1359 -58

Karpacz 13415 13411 4 1

Kowary 8641 7851 790 61

Lubań 20135 6362 13773 566

Piechowice 5049 5091 -42 -6

Szklarska Poręba 8365 8160 205 25

Świeradów Zdrój 4616 4118 498 99

Wojcieszów 4370 4224 146 35

Zawidów 4008 3565 443 91

Zgorzelec 29472 18713 10759 294

Bogatynia 61970 44693 17277 649

Bolków 10276 10450 -174 -15

Gryfów Śląski 5746 5715 31 3

Leśna 6854 9016 -2162 -194

Lubawka 9985 10564 -579 -47

Lubomierz 3654 3381 273 41

Lwówek Śląski 12012 10012 2000 103

Mirsk 4424 4359 65 7

Nowogrodziec 8034 5019 3015 206

Pieńsk 4719 7632 -2913 -284

Świerzawa 4918 5073 -155 -19

Węgliniec 8600 8649 -49 -5

Wleń 3369 3569 -200 -39

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 7788 5531 2257 216

Janowice Wielkie 3693 3622 71 17

Jeżów Sudecki 3866 3649 217 38

Kamienna Góra 5204 6511 -1307 -154

Lubań 5825 5090 735 116

Marciszów 3163 3083 80 16

Mysłakowice 10746 10336 410 40

Olszyna 4120 4026 94 13

Osiecznica 6465 4643 1822 343

Platerówka 1163 1124 39 22

Podgórzyn 10074 8483 1591 200

Siekierczyn 4162 4375 -213 -45

Stara Kamienica 3291 2962 329 63

Sulików 2996 2652 344 57

Dochody własne

1 - III 1994 1993

na 1 mieszkańca

wtys.zł

miejsce gminy

na 1 mieszkańca

wtys.zł

miejsce gminy Wyszczególnienie

587 ^X 1882 ^X WOJEWÓDZTWO

GMINY MIEJSKIE

520 15 1618 19 Bolesławiec

557 10 1842 13 Jelenia Góra

394 26 1233 33 Kamienna Góra

2245 1 5837 ¹ Karpacz

534 12 1800 14 Kowary

464 19 1862 12 Lubań

486 18 1725 16 Piechowice

532 13 2116 ⁶ Szklarska Poręba

729 4 1948 10 Świeradów Zdrój

735 3 1942 11 Wojcieszów

360 33 1222 35 Zawidów

703 ⁶ 1993 7 Zgorzelec

1856 ² 5248 2 Bogatynia

371 31 1290 31 Bolków

373 30 1386 28 Gryfów Śląski

503 17 1382 29 Leśna

323 37 1074 40 Lubawka

298 40 1227 34 Lubomierz

535 11 1537 20 Lwówek Śląski

318 39 1129 38 Mirsk

454 21 1391 26 Nowogrodziec

353 36 1133 37 Pieńsk

355 35 1785 15 Świerzawa

405 24 1721 17 Węgliniec

323 38 1259 32 Wleń

GMINY WIEJSKIE

673 7 2508 3 Bolesławiec

655 ⁸ 1692 18 Janowice Wielkie

461 20 1516 22 Jeżów Sudecki

428 23 1508 23 Kamienna Góra

378 29 1294 30 Lubań

402 25 1389 27 Marciszów

507 16 1980 8 Mysłakowice

360 34 1463 24 Olszyna

647 9 2213 4 Osiecznica

442 22 1526 21 Platerówka

722 5 1976 9 Podgórzyn

391 27 1440 25 Siekierczyn

379 28 1075 39 Stara Kamienica

Sulików

(28)

3. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA

Informacje o stanie i zmianach zatrudnienia w urzędach gminnych województwa jeleniogórskiego przedstawia tabl.7. Dane te zgodnie ze stosowaną metodologią obejmują

pracowników administracji samorządowej oraz pracujących przy pracach interwencyjnych.

Przeciętna liczba zatrudnionych w pierwszym kwartale 1994 r. wynosiła 1721 osób i była o 182 osoby większa niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Względny przyrost wynosił więc 11,8% w porównaniu z I kwartałem 1993 r. lecz o 0,6% niższy niż w końcu 1993 r. Występujący w ciągu roku wzrost zatrudnienia miał miejsce przede wszystkim w urzędach gmin w Wojcieszowie (o 112,5%) i Bolkowie (o 119,6%). Zmiany liczby zatrudnionych występowały głównie w gminach, w których organizowano prace interwencyjne dla bezrobotnych. Aktualny układ sprawozdawczości nie pozwala jednak na wyodrębnienie tej grupy zatrudnionych. Spośród 40 gmin województwa, w 12 urzędach gmin odnotowano stabilizację lub zmniejszenie stanu zatrudnienia. Tendencja ta charakteryzuje zwłaszcza gminy wiejske: aż w 7 urzędach gmin nie wystąpiło zwiększenie przeciętnego zatrudnienia.

W dniu 31 marca 1994 r. liczba pracujących w urzędach gminnych wynosiła 1766 osób, w ciągu roku zwiększyła się zatem o 17 osób.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w urzędach gmin, w pierwszym kwartale 1994 r., wynosiło 5434 tys.zł i było wyższe niż przed rokiem o 26,7%.

Należy jednak podkreślić, że wskaźniki odnoszone do średniego poziomu wynagrodzeń z 1993 r. są tylko częściowo porównywalne ze względu na wypłacane w pierwszych kwartałach nagrody.

Najwyższe przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w pierwszym kwartale otrzymywali pracownicy urzędów gmin w:

- Lubaniu (W) - 7.683 tys.zł, - Bolesławcu (M) - 7.354 tys.zł, - Kowarach - 7.078 tys.zł.

" ' -i

Ponadto w 18 gminach przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto przekra-czało 6 min zł, w 10 gminach było wyższe od 5 min zł.

W gminie Bolków wynosiły one zaledwie 2.427 tys.zł, w Wojcieszowie - 2.941 tys.zł.

Różnica między najwyższym (7.683 tys.zł) i najniższym (2.427 tys.zł) przeciętnym wynagrodzeniem wyniosła aż 5.256 tys.zł. Tak znaczne zróżnicowanie przeciętnego poziomu płac powodowały różne rozmiary zatrudnienia interwencyjnego, a niejednokrotnie także wysokości wypłat nagród w poszczególnych gminach.

(29)

Administracja samorządowa

w urzędach gnlin woj. jeleni kw. 1994 r.

Liczba pracujących

w dniu

Przeciętne miesięczne

Wyszczególnienie

Przeciętne zatrudnienie wynagrodzenie brutto ogółem I kwartał

1993=100

31.03.

1994 r. wtys.zł 1993=100

WOJEWÓDZTWO 1721 111,8 1766 5434 126,7

gminy MIEJSKIE

Bolesławiec 64 101,6 68 7354 131,9

Jelenia Góra 147 94,2 153 6358 142,5

Kamienna Góra 49 100,0 52 6381 155,8

Karpacz 98 105,4 105 5469 129,5

Kowaiy 30 93,8 34 7078 158,4

Lubań 66 103,1 67 6409 142,1

Piechowice 25 96,2 27 5707 126,8

Szklarska Poręba 33 113,8 36 5162 132,5

Świeradów Zdrój 18 105,9 20 5704 125,9

Wojcieszów 34 212,5 34 2941 91,7

Zawidów 16 100,0 16 6042 175,7

Zgorzelec 81 111,0 81 6305 123,6

GM. MIEJSKO-W.

Bogatynia 76 124,6 76 6404 115,6

Bolków 202 219,6 199 2427 90,8

Giyfów Śląski 39 118,2 39 4470 110,6

Leśna 33 100,0 34 5758 148,1

Lubawka 36 124,1 37 5194 115,6

Lubomierz 26 123,8 28 4962 116,2

Lwówek Śląski 47 94,0 53 6482 162,1

Mirsk 23 100,0 24 6145 130,5

Nowogrodziec 31 106,9 30 6226 137,8

Pieńsk 29 103,6 29 6287 123,7

Świerzawa 28 93,3 28 5417 150,5

Węgliniec 36 133,3 36 6435 138,6

Wleń 23 92,0 23 4304 148,1

gminywiejskie

Bolesławiec 25 96,2 25 6053 127,6

Janowice Wielkie 26 108,3 26 6154 144,8

Jeżów Sudecki 24 100,0 24 6056 126,0

Kamienna Góra 36 112,5 35 5778 120,0

Lubań 21 95,5 22 7683 151,8

Marciszów 51 63,0 52 3967 144,5

Mysłakowice 43 165,4 41 4504 99,5

Olszyna 23 88,5 24 6261 163,9

Osiecznica 23 104,5 24 5319 132,5

Platerówka 12 109,1 12 4778 146,0

Podgórzyn 30 85,7 32 6356 125,0

Siekierczyn 26 130,0 27 5128 129,5

Stara Kamienica 34 161,9 35 4324 90,8

Sulików 26 86,7 26 5231 124,2

(30)

4. PRACUJĄCY

Zgodnie z deklaracją zawartą w publikacji "Stan gmin województwa jeleniogórskiego w 1993 r." prezentujemy informacje charakteryzujące stan i strukturę pracujących w województwie w 1993 r. Dane te nie zostały opublikowane wcześniej ze względu na terminy ich przetwarzania. Ponieważ odnoszą się one do 1993 r., ujęto je jeszcze w tradycyjnym układzie działowym KGN.

Dane o pracujących obejmują osoby pełno- i niepełnozatrudnione.

Do pracujących zaliczono:

- osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, tj. pracowników najemnych, - osoby wykonujące pracę nakładczą,

- agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów, - członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych,

- właścicieli i współwłaścicieli zakładów prowadzących działalność gospodarczą łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin.

Dane nie obejmują pracowników w rolnictwie indywidualnym. W 1993 r. pracujący ujęci zostali według faktycznego miejsca pracy.

Zakres podmiotowy obejmuje:

- jednostki zatrudniające powyżej 5 osób; w jednostkach zatrudniających do 5 osób tylko te, które nie sporządzały sprawozdania DG-3,

- jednostki gospodarcze MON i MSW, - spółdzielnie produkcyjne,

- spółki.

Łączna liczba pracujących w gospodarce województwa jeleniogórskiego w końcu 1993 r.

wynosiła 124254. W gminach miejskich pracowało 60,3%, w gminach miejsko - wiejskich:

29,0%, zaś w gminach wiejskich - 10,7% ogólnej liczby pracujących. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu zatrudnienia jest zatem znaczne. Różnice te istnieją także w obrębie poszczególnych gmin. Wskaźnik zatrudnienia (udział pracujących w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej) wynosił dla województwa 30,9%. Są jednak gminy o wyjątkowo wysokim poziomie zatrudnienia (Bogatynia - 70,1%) ale także gminy o wskaźnikach zatrudnienia wyraźnie niższych od średniej dla województwa (Bolesławiec(W) -10,2%, Stara Kamienica -10,2%, Platerówka -11,7%).

W działowej strukturze pracujących dominuje dział "przemysł". Udział pracujących w tym dziale utrzymuje się nadal na wysokim poziomie i wynosi 42%. W budownictwie zatrudniano