W I T A M Y
III ZJAZD PRAWNIKÓW POLSKICH
I— n il— — ^
EMOKRATYCZNY L £ 0 R A W I M 1 C Z V
W numerze:
Przebieg konferencji teoretyków i praktyków prawa karnego
odbytej 9 czerwca 1950 r.
w Ministerstwie Sprawiedliwości
zb.
^ £ n e r
57). LIPIEC 1950 r. ROK V I
zaw iera 64 strony druku. Cena 100 zł
T R E Ś Ć Z E S Z Y T E :
/
Str.
Witamy I I I Zjazd Prawników P o ls k ic h ...j Tadeusz Rek,
wiceminister sprawiedliwości
— Akcja żniwna—doniosły problem prac sądów i prokuratury . 3 Henryk Chmielewski,
dyrektor Dep. Nadzoru Sądowego —
22 lipca 1950 ... ...
Konferencja teoretyków i praktyków prawa karnego , 12 Przebieg dyskusji nad referatem o stanie nauki prawa kar-
n e g ° ... ...
Stan nauki prawa karnego w Polsce . . . . . 27 Przebieg dyskusji nad referatem o stanie nauki prawa kar
nego p r o c e s o w e g o ... 34 Stan nauki prawa karnego procesowego w Polsce . . . 41 A. I. Denisów — Natura i podstawowe właściwości państw
ludowej demokracji . . . . . . . 4 0 Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych 53
Janusz Pietrzykowski — Glosa: oddalenie wniosku o stwierdzenie praw do spadku . . . . 62 Odpowiedzi p r a w n e ... 03
K O M I T E T R E D A K C Y J N Y
D r Tadeusz Cyprian, sędzia S. N., Dr Stanisław Ehrlich, zast. prof. Uniwersytetu Warszawskiego, Zofia Gawrońska-Wasilkowska, sędzia S. N., Maurycy Grudziński, sędzi»
. N., Zygmunt Kapitaniak, sędzia S. N., D r Leszek Lernell, prokurator S N D r Rom811 Piotrowski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, D r Stefan Rozmaryn, profesor Uniwersy
tetu \ \ arszawskiego, D r Jerzy Sawicki, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, D r Stani8ł8UJ Śliwiński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, D r Seweryn Szer, profesor Uniwersytet«
Łódzkiego, D r Jan Wasilkowski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
R e d a k to r: D r L. Lernell.
p r ze g lą d p r a w n ic z y
o. A? i dii sk u
D E M O K R A T Y C Z N Y
C E N T R A L N E C Z A S O P IS M O P R A W N IC Z E
P O Ś W I Ę C O N E P R A K T Y C E I W Y K Ł A D N I P R A W A O R A Z S Ł U Ż B I E W Y M I A R U S P R A W I E D L I W O Ś C I
W
Y d a i e — Ministerstwo Sprawiedliwości
R e d a g u j e — Komitet Redakcyjny
C. <1' \QSkfi
Witamy I I I Zjazd Pramnikóm Polskich
v'Vcia Z>azd P r a w n i k ó w P o ls k ic h je s t d o n io s ły m rzeniem w ż y c iu s p o łe c z n y m i o r g a n iz a ć y j ę P° Isk,e9 ° ś w ia ta p ra w n ic z e g o . Z ja z d o d b y w a
° l>aslem m o b i li z a c ji w s z y s tk i c h s il p r a w n i- V . ,>0,sk>ch do m a k s y m a ln e g o , o lia r n e g o u d z ia łu a 1 c e o p o k ó j , w w a l c e o r e a 1 i - 1 % P l a n u s z e ś c i o l e t n i e g o . W
2 a c
9an,z s la n o w i n o w y etap w r o z w o ju ż y c ia or- - y i ne9o p r a w n i c t w a p o ls k ie g o . P r o j e k t o w a na ZtT}'
(ów r '^ na n a z w Y Zrzeszenia P r a w n i k ó w D e m o k ra -
*><1. *(Q Zrz eszenie P r a w n i k ó w P o ls k ic h w s k a z u je f)e9o o w n >QS2a o r 9 a n iz a c ja w y r o s ła do r o l i c e n tr a l
o m 2°cj i
0ciiy -. a P r a w n ic t w a p o ls k ie g o . Z m ia n a n a z w y n e m r o z w o ju o rg a n iz a c y jn e g o i a k t y w i -
cz nej p r a w n ic t w a po lskie g o . Nq Z ' 'w
0®'1,s k /j - lezc*z‘ e zostaną p o s ta v /io n e z a g a d n ie n ia '1 ż y ją ’ ąCe W sobie zasadniczą p ro b le m a ty k ę , k tó - e,y c y P° ISCy p r a w n i c y, z a ró w n o p r a k t y c y j a k i te- o r
"« yCy , - - * 1 - 1 /** “ *
w Qsci j'Qll a r ° Wno P r a w n ic y z w y m i a r u s p r a w ie d li- 1 z i n n y c h r e s o r tó w a d m i n is t r a c j i i go- tarki
n a ro d o w e j.
k ‘st m o b ili n y m za9a d n ‘ en ie m t e m a t y k i z ja z d o w e j r‘rc,WnaHj ‘ Zaci a P o lity c z n a i o r g a n iz a c y jn a na szych h- VW. do s t ę ż o n e g o u d z ia łu w w i e l k i m dzie- bpd,
0 °W n i
P o k ó ’ CtWa soci a I’ s tyczn e g o w Polsce, w w a l- 1’ o p i an sześciole tni.
N a Z je ź d z ie w k o n te k ś c ie z a sadnic zych zm ia n s ta t u to w y c h s tanie zaga d n ie n ie d o tyczą ce o b lic za id e o lo g ic z n e g o Zrzeszenia, je g o zasadnic zych ce
l ó w i zadań. P r o je k to w a n e z m ia n y s ta t u to w e w s k a zują, że c z o ł o w y m z adanie m Zrzeszenia je s t m o b i liz o w a n ie i o rg a n iz o w a n ie o g ó łu p r a w n i k ó w p o l s k ic h do u d z ia łu w d ziele b u d o w n i c t w a s o c ja lis ty czn e g o w Polsce, w w a lc e o p o k ó j, postęp i d e m o k r a c ję , do w a l k i o n o w ą s o c ja lis ty c z n ą p r a w o r z ą d ność, do w p ł y w a n i a na p rze o b raże n ie św ia d o m o ś c i s p o łe c z ne j o g ó łu p r a w n i k ó w w d u c h u m a rk s iz m u - le n in iz m u . Do c z o ło w y c h zadań Zrzeszenia — w m y ś l p r o j e k t o w a n y c h zm ia n s ta t u to w y c h — n a le ż y tr o s k a o r o z w ó j m a r k s is t o w s k i e j m y ś l i p r a w n ic z e j, o p o p u la r y z o w a n ie d o św ia d cze ń n a u k i i p r a k t y k i p r a w n ic z e j ZSRR.
W ty c h zasadnic zych zadania ch z n a jd u ją s w ó j w y r a z założenia id e o lo g ic z n e Zrzeszenia, p rz y ję te na n a radzie a k t y w u , k t ó r a się o d b y ła w s ty c z n iu
1949 r.
W ś w ie t le ty c h założeń o m ó w io n e zostaną k o n k r e t n e zadania, sto ją ce p rzed p r a w n ic t w e m p o l skim , a szczególnie zadania, sto ją ce prze d w y m i a re m s p r a w ie d l iw o ś c i w Polsce.
Z ja z d o d b y w a się w ok re s ie , k i e d y na o d c in k u w y m i a r u s p r a w ie d l iw o ś c i p rz y g o t o w a n a je st po-
; Ste{ . DEMOKRATYCZNĄ.... , ND 7
w a ż n a re fo rm a , d o ty c z ą c a przede w s z y s tk i m p o ż y c i i s t r u k t u r y p r o k u r a t u r y , da lsze j p r z e b u d o w y są
d ó w , d o ty c z ą c a p o w a ż n y c h zm ia n w p ro c e d u rz e cy- w i l n e j i k a rn e j.
Te z m ia n y u s ta w o d a w c z e o zasadniczym , d o n i o s ły m znaczeniu są w y r a z e m p ro c e s ó w zachodzą
c y c h w w y m ia r z e s p r a w ie d liw o ś c i, są w y r a z e m r o z w o ju i d o jr z e w a n ia naszego ap a ra tu ś cigania i k a r a n ia do p e łn ie n ia r o l i oręża d y k t a t u r y p r o le ta r i a t u w toczącej się w a lc e k la s o w e j, oręża służącego o c h ro n ie in te r e s ó w mas p ra c u ją c y c h .
Te k a p i ta l n e r e l o r m y są w y r a z e m coraz to n o w y c h , w y ż s z y c h zadań s to ją c y c h prz ed aparatem s p r a w ie d liw o ś c i, a w szczególności prze d aparatem p r o k u r a t u r y . O m ó w i e n iu ty c h d o n io s ły c h , a k t u a l n y c h , k o n k r e t n y c h zadań p o św ię c o n e będą w po- w a ż n y m s to p n iu o b ra d y Zjazdu.
Z ja z d p o d s u m u je d z ia ła ln o ś ć Zrzeszenia P ra w n i k ó w D e m o k r a t ó w w o s ta tn ic h d w u latach.
W ciągu ty c h d w ó c h l a t pro ces r o z w o j o w y prze
m ia n s p ołecznych, p o l it y c z n y c h i go sp o d a rczych w Polsce p osunął się s z y b k im marszem k u s o c ja liz m o w i.
R o z g ro m ie n ie o d c h y le n ia p r a w ic o w e g o i n a c jo n a lis ty c z n e g o , z je d n oc z e n ie ru c h u ro b o tn ic ze g o , w y t y c z e n i e ja s n y c h s z la k ó w r o z w o jo w y c h P o ls k i L u d o w e j na drodze do s o c ja liz m u , w y ja ś n i e n ie i s to t y i p e r s p e k t y w r o z w o j o w y c h P o ls k i L u d o w e j — to w s z y s tk o w y w a r ł o g łę b o k i w p ł y w na d z ia ła l
ność i k ie r u n e k p ra c y naszego Zrzeszenia. Bila ns te j d z ia ła ln o ś c i o kre śla d y n a m i k ę r o z w o jo w ą ż y cia o rg a n iz a c y jn e g o p r a w n ic t w a p o ls k ie g o na tle o g ó ln y c h p rz e m ia n u s t r o jo w y c h w n aszym k ra ju .
Z ja z d P r a w n ik ó w P o ls k ic h o d b y w a się w o k r e sie m o b i li z a c ji s il na p r a w n ic z y m o d c in k u n a u k o w y m p o d k ą te m w id z e n ia p r z y g o t o w a ń do I K o n gresu N a u k i P o ls k ie j. T em ate m Z ja z d u będzie M ięć o m ó w ie n ie zadań, j a k i e p r o b le m a ty k a p r a w n i cza K o n g re s u N a u k i s ta w ia w o b e c m a s o w e j orga-
• i • 'if"\ .
n i z a c ji p ra w n ic z e j, j a k ą fe s t Zrzeszenie. Prace przY' g o to w a w c z e do K o n g re s u N a u k i P o ls k ie j w y w o ł a li , o ż y w ie n i e ru c h u n a u k o w e g o n ie t y l k o w ś r ó d teore
t y k ó w p ra w a , ale i w szeregach p r a k t y k ó w , którzY sz u k a ją w badania ch n a u k o w y c h i ic h słusznyeh w y n i k a c h p o m o c y dla p r a k t y k i.
Z ja z d P r a w n i k ó w P o ls k ic h o b o k zagadnień P0' l it y c z n y c h , o rg a n iz a c y jn y c h , o b o k zagadnień prnk- t y k i p ra w n ic z e j, o b ra d o w a ć będzie także nad za
g a d n ie n ie m naszej n a u k i p ra w n ic z e j, n a d sprawą k r y t y c z n e j o c e n y naszego d o ro b k u n a u k o w e g 0 i p o d ję c ia w y s i ł k ó w w k i e r u n k u m a r k s is t o w s k ie 9°
o p r a c o w a n ia p o d s ta w o w e j p r o b l e m a t y k i te o re ty cZ' n e j na na szym p r a w n ic z y m o d c in k u . Z ja z d w i (lc lączyć. będzie w s w e j te m a ty c e z a g a dnie nie teorh z p ro b le m a m i p r a k t y k i.
* * *
W Z je ź d z ie w e z m ą u d z ia ł p r a w n i c y r ó i n Y c^
z a w o d ó w i ro d z a j ó w p ra cy. Sędzio w ie , p ro k u r a t0' rzy, n a u k o w c y , a d w o k a c i, p r a w n i c y adm inis tracY l ni, ra d c o w ie p r a w n i u r z ę d ó w i p r z e d s ię b io r s tw PaI1' s tw o w y c h . Trzeba tu j e d n a k p o d k re ś lić , że ro la p r a w n i k ó w a p a ra tu w y m i a r u s p r a w ie d liw o ś c i j esl w ż y c iu o r g a n i z a c y jn y m i s p o łe c z ny m naszeg0 ś w ia ta p ra w n ic z e g o n i e w ą t p l i w i e znaczna, w yb iia a' A p a r a t w y m i a r u s p r a w ie d l iw o ś c i p r z y w ią z u j e duZn w a g ę do m o b i li z a c ji sil całego p r a w n ic t w a w w a lce o n o w ą s o c ja lis ty c z n ą p ra w o rz ą d n o ś ć , k tó r a w a lk a jest zasadniczą treścią p r a c y o rg a n ó w ^ m ia ru s p ra w ie d liw o ś c i.
P r a c o w n ic y w y m i a r u s p r a w ie d li w o & c i w d 0! 0^
I I I Z ja z d P r a w n i k ó w P o ls k ic h życzą je g o organ*20 to ro m i u c z e s tn ik o m s u k c e s ó w w re a liz a c ji P/Z ^ ś w ie c a ją c y c h o g ó ło w i p r a w n i k ó w p o ls k ic h szcO
T Z 0*
n y c h haseł: w a l k i o p o k ó j o r a z w P 1 . n ł W ^ g n i ę c i a w s z y s t k i c h s i l p r a w n i e ■ p o l s k i e g o d o r e a l i z a c j i p o r y W a i c y c h, w s p a n i a ł y c h z a d a ń p l a n u s z ś c i o l e l n i e g o .
PRZEGLĄD PRAWNICZY Str. 3
A k c j a ż n i w n a
doniosły problem prac sądom i prokuratury
Tadeusz Rek, wiceminister sprawiedliwości
t C zy s p ra w a ż n iw , s p ra w a n a le ż y te g o p rz y g o - in fVail*a S 1 Ę - c*° Pra c y i do s p rz ę tu zboża, w in n a eresow ać p ra c o w n ik ó w w y m ia r u s p ra w ie d li-
^ o ś c i,
ł'Zec, s ta n o w ić p rz e d m io t ic h tr o s k i i u w a g i? C zy j zy w iś c ie n ie m o g ą b y ć obce d la p r o k u r a to ra C2s^ eg ° ta k ie za g a d n ie n ia p ra k ty c z n o -g o s p o d a r- n ’ P o w ie d z m y — w ie js k ie , ch ło p s k ie , ja k s ta ra n - j Prz y g o to w a n ie się do ż n iw , do s p rz ę tu zboża m ło tó w , do p o d o ry w e k i z a sie w u p o p lo n ó w oraz i y g o to w a n ia z ia rn a do s ie w ó w je sie n n y c h ? C zy s , n *e p r a w n ik - p r a k ty k i te o re ty k , p ro k u r a to r, 2r Zla,_ n o ta riu s z , a d w o k a t i p ro fe s o r — w in ie n
^ c r ° w n ie ż p ro b le m a ty k ę ż n iw i s ie w ó w , p ro b le -
^ n a le ż y te g o z o rg a n iz o w a n ia p u n k tó w s ku p u , . j ^ O ttu e n ia o d p o w ie d n ie j ilo ś c i i ja k o ś c i s k ła d ó w
Czy ^ at0rÓW , re m o n ^l:t n a rz ę d z i i m a szyn r o ln i-
O d p o w ie d ź n a t a k ie i t y m p o d o b n e p y t a n ia n ie , e n a s trę c z a ć ż a d n y c h w ą tp liw o ś c i, ż a d n y c h cj an - D o b r y p ra c o w n ik w y m ia r u s p ra w ie d liw o ś - Pr *y g o to w an y do sw ego za w o d u , p ro fe s o r p r a - i» z i SUmienny a d w o k a t — p o s ia d a ją , a w k a ż d y m Pjioj5 P ° w in n i posiadać św iadom ość, że z p rz e d ni,, Cni *cb b e zp o ś re d n ie j p ra c y w ią ż ą się w s z y s t- l>o(|*l()^S*a w o w e z a g a d n ie n ia z za k re s u p o lit y k i gos- p ita a r « eJ, sp o łeczn ej i k u lt u r a ln e j. W u s t r o ju k a - k Qrn(| Styczny rn, w k t ó r y m p o d p ła s z c z y k ie m r z e - h io \y ^ P ° na<^ k la s o w o ś c i p r a w a i a b s t r a k c y jn ie p o j- oC2 ane§ o w y m i a r u s p r a w ie d liw o ś c i p r o w a d z o n o WUe WlScie P o lit y k ę k la s o w ą w in te r e s ie k la s u p r z y - sM o ° W anycl1 i w y z y s k u ją c y c h , z a jm o w a n ie u w a g i sP raw n ^ - ° W t a k „ d a le k im i“ , „ p r z y z ie m n y m i“
p w J a k ż n iw a i o m ło t y , p o d o r y w k i i p o -
„ d a le k im i" , „p r z y z ie m n y m i 3 „ ---a i o m ło ty , p o d o ry w k
i ’ b Y lo is to tn ie n ie p o trz e b n ą s tr a tą czasu k r a c" b a la s te m . N a to m ia s t w u s tr o ju d e m o - u b ° Wei i w o k re s ie b u d o w y fu n d a m e n tó w k ie SnZmU n a b i e ra H w ła ś c iw e g o znaczenia w s z y s t- W0je4 ta W y ’ k tó r e p o s ia d a ją z w ią z e k z b y te m i ro z - b ó k c ji sP ° teczeń s tw a , z u k ła d e m s to s u n k ó w p ro -
'‘ ie m ,
S?an^ oraz ?ej u s ta w ic z n y m p o m n a ż a n ie m i u le p t e ^ , ’ a w ię c w k o n s e k w e n c ji ze s t a ły m w z r o s
tu r ° b y t u i k u l t u r y m a s p r a c u ją c y c h . s ę d z ia n ie m o g lib y p r a w id ło w o . . P o w ie rz o n y c h im f u n k c ji, g d y b y p r z y t y k i Sm W °®>°tnych z a rysa ch n ie z n a li p ro b le m a - ip y sju sP odarczej w ogóle, a p r o b le m a ty k i p rz e - ty c jj 1 ro ln ic tw a w szczególności. Z n a jo m o ś ć b °Wą Za» a<tn ie ń n ie t y lk o u ła tw ia p ra c ę za w o ro W y’Koe 'leS*' n ie o d z o w n y m w a ru n k ie m n a le ż y te - tv c h Pra c Y — ty m b a rd z ie j że na tle bąee w y ła n ia ją się n ie rz a d k o s p ra w y b ę -
- P rz e d
m io te m ś le d z tw a i r o z p r a w s ą d o w y c h .
T e g o ro c z n a w io s e n n a a k c ja s ie w n a s ta ła s ię p ie r w s z ą n a d u ż ą s k a lę b it w ą o ja k o ś ć i ilo ś ć p lo n ó w r o ln y c h w s z e ś c io le tn im p la n ie p r z e b u d o w y . W z w ią z k u z t y m r ó w n ie ż p rz e d a p a r a te m w y m ia r u s p r a w ie d liw o ś c i p o s ta w io n e z o s ta ło z a g a d n ie n ie z a z n a jo m ie n ia się o d p o w ie d z ia ln y c h p r a c o w n ik ó w p r o k u r a t u r y i s ą d ó w z p r o b le m a t y k ą r o ln ic t w a , z je g o s t r u k t u r ą , z a d a n ia m i, p o tr z e b a m i i d r o g a m i r o z w o jo w y m i. R a d a M in is t r ó w w u c h w a le z d n ia 5 c z e rw c a b r . w s p r a w ie a k c ji s ie w n e j i o m ło t o w e j s t w ie r d z iła , że w io s e n n a a k c ja s ie w n a została, w z a s a d z ie p r z e p r o w a d z o n a p o m y ś ln ie . S ie w y w io s e n n e , k t ó r e o b ję ły w ię k s z y n iż w la ta c h u b ie g ły c h o b s z a r g r u n t ó w s k u t k ie m d a ls z e j l i k w i d a c ji o d ło g ó w i u g o r ó w , p rz e p r o w a d z o n e z o s ta ły s z y b c ie j i le p ie j, w spo sób b a r d z ie j z o r g a n iz o w a n y i p la n o w y . A k c ja k o n t r a k t a c y jn a o b ję ła sz e rs z e k r ę g i m a ło i ś r e d n io r o ln y c h c h ło p ó w i p r z y n io s ła w ię k s z e e f e k ty . P la n y s ie w u z o s ta ły p rz e k ro c z o n e , s ie w p s z e n ic y ja r e j z o s ta ł w y k o n a n y w 1 0 3 ,4 % , ję c z m ie n ia w 1 0 0 ,2 % , o w s a w 1 0 2 ,1 % . N a le ż y p o d k r e ś lić n a t y m o d c in k u p r z o d u ją c ą r o lę P a ń s tw o w y c h G o s p o d a r s tw R o ln y c h (P G R ), k t ó r e w y k o n a ły s ie w y w io s e n n e p s z e n ic y ja r e j w 1 1 8 ,4 % , ję c z m ie n ia w 1 0 7 ,1 % , o w s a w 1 0 5 ,3 % . O s ią g n ię c ia te s t a ły s ię m o ż liw e z je d n e j s t r o n y d z ię k i o g r o m n e m u w k ł a d o w i p r a c y c h ło p ó w , r o b o t n ik ó w i p r a c o w n i
k ó w P G R , P O M , S O M o ra z c z ło n k ó w S p ó łd z ie ln i P r o d u k c y jn y c h , z d r u g ie j d z ię k i w i e l k i e j p o m o c y P a ń s tw a w z ia r n ie s ie w n y m , n a w o z a c h , m a s z y n a c h i n a r z ę d z ia c h r o ln ic z y c h , t r a k t o r a c h , k r e d y ta c h , o b s łu d z e a g r o te c h n ic z n e j.
W e w ła ś c iw y m czasie i w n a le ż y ty s po sób p r z e p r o w a d z o n e r e m o n t y m a s z y n , z a o p a trz e n i»
w a r s z ta tó w r e p e r a c y jn y c h w części z a p a s o w e , s m a r y i m a t e r ia ły p ę d n e , p r a w id ło w e r o z p r o w a d z e n ie z ia r n a s ie w n e g o j n a w o z ó w — w s z y s tk o t o s ta n o w i w y n i k z o r g a n iz o w a n e j, p la n o w e j p r a c y s e te k ty s ię c y lu d z i. B y ł y je s z c z e n ie d o c ią g n ię c ia , b y ł y b łę d y , i t y c h n a p r z y sz ło ś ć n a le ż y u n ik n ą ć . N ie m o g ą p o w t ó r z y ć s ię t a k ie n p . f a k t y , ja k to , że p o w . p r z e m y s k i i p o w ia t y o k o lic z n e o d c z u w a ły p o d c z a s w io s e n n y c h s ie w ó w b r a k p s z e n ic y ja r e j i ję c z m ie n ia , c h o ć p rz e z P r z e m y ś l s z ły ty s ią c e t o n te g o z ia r n a s p ro w a d z a n e g o d o n a s ze Z w ią z k u R a d z ie c k ie g o . Z d a r z a ły s ię te ż a k t y ś w ia d o m e g o s z k o d n ic tw a ze s t r o n y w r o g a k la s o w e g o , d z ia ła ją c e g o p o d s tę p n ie i z a w z ię c ie , ale t o ju ż s ta n o w i p r z e d m io t b e z p o ś re d n ie g o z a in te r e s o w a n ia ze s t r o n y p r o k u r a t u r y i s ą d ó w .
O g ó ln ie s p r a w ę o c e n ia ją c n a le ż y s t w ie r d z ić , że g łó w n ie d z ię k i z w ię k s z e n iu o b s z a ru m e c h a n ic z -
Str. 4 DEMOKRATYCZNY Nr 7
n e j u p r a w y i s ie w u rz ę d o w e g o , p r z y r ó w n o c z e s n y m r a c jo n a ln ie js z y m w y k o r z y s t a n iu n a w o z ó w s z tu c z n y c h i z ia r n a k w a lif ik o w a n e g o , o c z e k u je m y o b f i
t y c h z b io r ó w , o b f it s z y c h n iż w la ta c h u b ie g ły c h . B o w ie m z w ię k s z o n y i le p ie j z o r g a n iz o w a n y , p la n o w y w k ł a d p r a c y lu d z k ie j o ra z ś r o d k ó w te c h n ic z n y c h p r z y n ie ś ć te ż m u s i o b fits z e p lo n y .
S u kcesy n a r y n k u z b o ż o w y m i m ię s n y m .
W m in io n y m o k re s ie , w s z c z e g ó ln o ś c i p o d c z a s r e a liz a c ji t r z y le t n ie g o p la n u o d b u d o w y g o s p o d a r
czej ( la ta 1947— 1949), r o l n ic t w o n a s z e w y k o n a ło z n a d w y ż k ą p o s ta w io n e p r z e d n i m z a d a n ia — w d z ie d z in ie p r o d u k c ji r o ś lin n e j w 1 1 5 ,8 % , p r o d u k c ji z w ie r z ę c e j w 1 2 2 ,4 % . W y s iłe k b y ł d u ż y , o w o c e z w ło ż o n e j p r a c y i z a in w e s to w a n y c h ś r o d k ó w z n a c z ne. A le b y ł y te ż b łę d y , g łó w n ie w z a k r e s ie r o z p r o w a d z a n ia z ia r n a s ie w n e g o i s a d z e n ia k ó w , l i k w i d a c j i o d ło g ó w i u g o r ó w , n a le ż y te g o p o d w z g lę d e m t e r m in ó w i ja k o ś c i p r z e p r o w a d z a n ia r e m o n t u t r a k t o r ó w i in n y c h m a s z y n r o ln ic z y c h . Z d a r z a ły s ię te ż p r z y p a d k i z u ż y w a n ia z ia r n a s e le k ty w n e g o n a cele s p o ż y w c z e , z a m ia s t n a c e le s ie w n e . P o d o b n e b łę d y i n ie d o c ią g n ię c ia z a r e je s tr o w a n e w o k r e s ie u b ie g ły m n ie p o w in n y m ie ć m ie js c a , a w k a ż d y m r a z ie w i n n y b y ć s p ro w a d z o n e d o m in im u m n a d z iś i n a ju t r o .
D a w n ie j n ie p o d z ie ln ie n a w s i h u la ł w y z y s k , n a d m a s a m i p r a c u ją c y c h c h ło p ó w p a n o w a ł s p e k u la n t . N a k a p it a lis t y c z n y m p r a w ie p o d a ż y i p o p y tu g r a ł d o w o ln ie i c ią g n ą ł n a d m ie r n e z y s k i o b s z a r n ik o ra z je g o • r z y m ie r z e ń c y b o g a c z e w ie js c y - k u ła c y i m ie js c y h a n d la r z e - s p e k u la n c i. D o z ja w is k
„ n o r m a ln y c h “ , p o w t a r z a ją c y c h s ię z r o k u n a r o k i p r z y b ie r a ją c y c h c e c h y s ta łe g o z w y c z a ju , n a le ż a ła s p e k u la c ja p ło d a m i r o ln y m i, s z c z e g ó ln ie z b o ż e m . D o u ś w ię c o n e g o t r a d y c ją z w y c z a ju n a le ż a ło s k u p o w a n ie z b o : * z a ra z p o z b io r a c h — często n a w e t
„ n a p n iu ”* — i s p r z e d a w a n ie g o n a p r z e d n ó w k u p o c e n a c h s p e k u la c y jn y c h , lic h w ia r s k ic h . J u ż w c z e s n ą je s ie n ią w y z b y w a li s ię z b o ż a c h ło p i u b o ż s i, m a ł o i ś r e d n io r o ln i, n a p o d a tk i, n a s p ła tę z o b o w ią z a ń z a c ią g a n y c h w p r z y m u s o w e j s y t u a c ji n a rz e c z b o g a c z y w ie js k ic h , n a k u p n o n ie z b ę d n e g o o b u w ia i u b r a ń n a z im ę . N a to m ia s t n a p r z e d n ó w k u b r a k o w a ło im c h le b a i w t e d y tr z e b a b y ło k u p o w a ć ż y t o p o p a s k a r s k ic h c e n a c h , b ą d ź p o ż y c z a ć o d k u ła k ó w n a lic h w ia r s k ie „ o d r o b k i“ . S p e k u la c ją z b o ż e m z a j
m o w a li s ię m a ło m ia s te c z k o w i h a n d la r z e , b o g a c i c h ło p i, m ły n a r z e , p ie k a r z e o ra z d u ż e k a p it a lis t y c z n e s p ó łk i d o h a n d lu t y m p r o d u k te m . S p e k u la n c i z a r a b i a l i r ó w n ie ż n a r ó ż n ic y c en w p o s z c z e g ó ln y c h m ie js c o w o ś c ia c h , n p . z p o z n a ń s k ie g o p r z e r z u c a li z b o ż e n a Ś lą s k , z lu b e łs k e g o d o „ C e n t r a ln e g o O k r ę g u P r z e m y s ło w e g o “ , o c z y w iś c ie z w i e lk i m z y s k ie m d la s ie b ie , a z k r z y w d ą d la lu d n o ś c i p r a c u ją c e j.
O re a ln e j g ro ź b ie n ie b e zp ie c ze ń s tw a s p e k u la c ji — u tr w a lo n e j i u św ię co n e j k a p ita lis ty c z n ą t r a d y c ją — św ia d c z y fa k t , że jeszcze w p ie rw s z y c h la ta c h po w y z w o le n iu s p e k u la n c i po s ta re m u u s iło - ło w a li szerzyć z a m ę t n a r y n k u z b o ż o w y m o ra z bo
gacić się ko sztem ro b o tn ik ó w i in te lig e n c ji p ra c u ją c e j w m ieście, a b e z ro ln y c h , m a ło i ś re d n io ro ln y c h
n a w si. N a p r z y k ła d je s ie n ią 1946 r . s p e k u la n c i w y k o r z y s t u ją c z w ię k s z o n y p o ż n iw a c h d o w ó z p ° "
t r a f i l i o b n iż y ć c e n ę za k w i n t a l ż y t a d o 1 ty s . z ł P°
to , a ż e b y n a w io s n ę s p rz e d a ć t o s a m o ż y t o p o 5— ® ty s . z ł za k w i n t a l.
D o p ie r o w p r o w a d z e n ie s ta ły c h o płacalnych cen n a p r o d u k ty ro ln e p o ło żyło kres s p e k u la c ji * w y z y s k o w i, a p o ś r e d n io w p ły n ę ło te ż p o m y ś ln ie na w y d a t n y w z r o s t h o d o w li. S k u p zbo ża n ie m ó g ł j e<^ ' n a k o d b y w a ć s ię ż y w io ło w o . P o tr z e b n a b y ła 1,3 t y m o d c in k u — p o d o b n ie ja k w o g ó le w g o s p o d a 1"' ce — p la n o w o ś ć , o r g a n iz a c ja s k u p u , m a g a z y n y , e ls - w a t o r y . T r z e b a b y ło u p o w s z e c h n ić i u s p r a w n ić k o n t r a k t a c ję . N a le ż a ło p o g ro m a d a c h u tw o r z y ć i u a k t y w n ić k o n t r o lę s p o łe c z n ą . O s t a ły m u s p r a w n ia n iu t e j a k c ji ś w ia d c z y f a k t , że w o k re s ie s ty czeń— k w ie c ie ń 1950 r . s k u p zb o ż a p r z y n ió s ł ° p rz e s z ło 100 ty s . to n w ię c e j n iż w o k re s ie s ty c z e ń k w ie c ie ń 1949 r . A s k o r o d o t y c h o s ią g n ię ć doda
m y z a s ile n ie n a s z e g o r y n k u p o w a ż n ą ilo ś c ią zboża r a d z ie c k ie g o , d o s ta rc z o n ą n a m w b ie ż ą c y m r o k u n a d o g o d n y c h w a r u n k a c h w z a je m n y c h o b r o tó w h a n d lo w y c h (s a m e j t y l k o p s z e n ic y 200 ty s . ton ), w t e d y z r o z u m ie m y , że is t o t n ie s p e k u la c ja n a t y 171 o d c in k u z o s ta ła s k u te c z n ie z a h a m o w a n a . N ie °d~
c z u w a s ię ju ż w n a s z y m k r a j u a n i n ie d o b o r u z b 0”
ża, a n i w a h a ń cen, co o zn a cza w id o c z n ą i w i e l k i k o r z y ś ć m as p r a c u ją c y c h m ia s t i w s i. D o s ta w y r a ” d z ie c k ie j p s z e n ic y , ję c z m ie n ia i k a s z w y d a t n ie P ° "
w ię k s z y ły nasze r e z e r w y z b o ż o w e w o k r e s ie p rz e d n ó w k o w y m i w p ły n ę ły n a z n a c z n ą p o p r a w ę ry n k U - R ó w n ie ż z k o ń c e m 1948 r. p o d ję te z o s ta ły p la n o w e w y s i łk i w k ie r u n k u p o d n ie s ie n ia h o d o w l*
z v y ie rz ą t d o m o w y c h , s z c z e g ó ln ie b y d ła , n ie r o g a c i2' n y i o w ie c . S ta n b y ł n ie w ą t p liw ie c ię ż k i, p o g a rs z a n y n ie u s ta n n ie p rz e z s p e k u la n tó w , t r u d n ią c y c h s>S h a n d le m i n ie le g a ln y m u b o je m . P o d k o n ie c l a^a 1948 r . w y s t ą p iły d o t k liw e b r a k i w z a o p a trz e n ia lu d n o ś c i w tłu s z c z z w ie r z ę c y i m ię s o . J e d n a k ż e n a t y m o d c in k u o d n ie s io n e z o s ta ło z w y c ię s tw 0 z w ię k s z y ł s ię z n a k o m ic ie s ta n p o g ło w ia z w i e r a cego, n a r y n k u o d d łu ż s z e g o ju ż czasu n ie odczuwa s ię b r a k ó w . P o z w o liło t o n a c a łk o w ite z n ie s ie n i z d n ie m 1 łip c a b r . b o n ó w tłu s z c z o w y c h .
J e d n a k ż e tr z e b a z d a w a ć s o b ie s p ra w ę , że t a * d u ż a p o p ra w a n a r y n k u m ię s n y m o siąg n ięta z ° si 1 la w c ię ż k ie j p ra c y i z a c ię te j w a lc e z w ro g ie m kla^
so w ym , z bogaczem w ie js k im , s p e k u la n te m , P f ZC m y ln ik ie m . D ro g a d o z w y c ię s tw a p ro w a d ziła P 0 ' p rz e z w p r o w a d z e n ie o p ła c a ln y c h cen ż y w c a , a k d
p o m o c w e t e r y n a r y jn ą , p o r a d o '0 d o s ta w y pasz. H a n d la rz e b>’
s o b * .o- k o n t r a k t a c y jn ą ,
t w o ż y w ie n io w e i
i śwdń w m ieście o ra z k u ła c y n a w s i p o d ali ręce w e w s p ó ln y m to rp e d o w a n iu w s z y s tk ic h P czyn ań , z m ie rz a ją c y c h do u z d ro w ie n ia s y tu a c ji d o w la n e j, a w n a s tę p s tw ie tego m ię s n e j i w e j. Z w y c ię s tw o n a o d c in k u h o d o w la n y m z a w ° czać n a le ż y d łu g o f a lo w e j, p la n o w e j a k c ji, Pr °. ¡ej d z o n e j — p o w t a r z a m y — w u p o r c z y w e j, c* ^ gj e- w a lc e z w r o g ie m k la s o w y m , u p r a w ia ją c y m n ’ y g a ln y u b ó j, m a g a z y n o w a n ie tłu s z c z ó w , P0* ^ j e ' h a n d e l; w y s t ę p u ją c y m p r z e c iw k o n t r a k t a c ji z ^ r z ą t r z e ź n y c h d ro g ą s z e rz e n ia p lo te k , o s z c z e i' ^ fa łs z y w y c h a la r m ó w ; w y t w a r z a ją c y m n a
PRZEGLĄD PRAW NICZY Str. 5 Nr 7
1'ariikę często p r z y p o m o c y p r z e k u p io n y c h c z y o g łu - h io n y c h p rz e z s ie b ie lu d z i.
^ 2 p r a k t y k i w p r a c y p r o k u r a t u r y i s ą d ó w d o - Ze z n a n e są lic z n e f a k t y te g o r o d z a ju p r z e -
“ P s tw , p o p e łn ia n y c h g łó w n ie w o k r e s ie o s ta tn ic h
’ e się cy 1948 i c a łe g o n ie m a l 1949 r . N ie m o ż n a i ed n a k u s p o k a ja ć , ż e w r o k u 1950 je s t ju ż n a y tn o d c in k u w s z y s tk o d o b rz e . J e s t o w ie le le p ie j, Uacja z o s ta ła o p a n o w a n a , z a o p a tr z e n ie lu d n o ś c i a c u ją c e j w m ię s o i tłu s z c z e f u n k c jo n u je c o ra z r a \v n ie j, ja k o ś ć w y t w o r ó w w ę d lin ia r s k ic h u le g a em u p o le p s z e n iu . A le w r ó g , k t ó r y s z k o d z ił d a w - . cho ć o b e c n ie ju ż r o z b it y — is t n ie je je s z c z e
^ s i | u j e sziioc)z ić d a le j, z m ie n ia t y l k o m e to d y h ', ° , * Wei r o b o t y . M ię d z y in n y m i u s iłu je o n p r z e -
^ ac do u s p o łe c z n io n e g o a p a r a tu , k t ó r y o b ją ł h a n - zy w c e m , i n a t y m t e r e n ie u p r a w ia ć d e s t r u k - Cv' J c111j l 11 d Ly iIA te it
d z ia ła ln o ś ć . R ó w n ie ż n ie w s z y s tk ie rz e ź n ie
‘ ^ j d u j ą s ię d o ty c h c z a s n a w y s o k o ś c i z a d a n ia ; o d -
° tn ie , w n ie k t ó r y c h is t n ie ją je s z c z e p o z o s ta ło ś c i
° d liw y c h z w y c z a jó w , d a tu ją c y c h s ię z m in io - t a b ° ° ^ r e s u > k ^ d y b y ł y p r z e d s ię b io r s tw a m i k a p i
s t y c z n y m i. P o d o b n ie p r z e d s ta w ia sę s y tu a c ja w le lu m a s a rn ia c h .
J e s t s p r a w ą ja s n ą , że r ó w n ie ż t ę z a g a d n ie n ia - S-Vtu
ftti acja n a o d c in k u z b o ż o w y m , h o d o w la n y m i r ®Sny m — n ie są i n ie m o g ą b y ć o b c e d la p r o k u - s ° r a czy s ę d z ie g o , k t ó r z y p r a w id ło w o s t a r a ją s ię
em ia ć s w e o b o w ią z k i.
Z a d a n ia o b e c n ie p o s ta w io n e r o ln ic t w u .
ku i ^ a n P r z e w id u je w z r o s t p r o d u k c ji r o ln e j w r o -
^ d ie ż ą Cy m o 6 .4 % w s to s u n k u d o r o k u u b ie g łe g o , di P r o d u k c ji r o ś lin n e j o o k o ło 3 ,8 % i p r o -
J CH h o d o w la n e j o o k o ło 1 0 ,8 % .
p j. Czy te n p la n je s t r e a ln y , o s ią g a ln y ? N ie w ą t- k ó w łe — <^ ° ° P r d cz p r a c y c h ło p ó w i r o b o t n i- j a^ . r ° ln y c h d e c y d u je c u r e a ln ie n iu te g o p la n u , że 6 czy n r ‘ =ki n a t o w p ły w a ją . O d p o w ie d ź n ie m o -
^ a s trę c z a ć w ą t p liw o ś c i c z y tr u d n o ś c i.
l l jj{ . ^ 'zy r' n i k i , k t ó r e o p ró c z p r a c y c h ło p ó w i r o b o t - b ro d "' r °^n y c *1 p o s ia d a ją d o n io s ły w p ły w n a w y n i k i
■ji ° , ° k c j i r o ln e j, to s p r a w n e fu n k c jo n o w a n ie
^ ' - d c z n c j O b s łu g i R o ln ic tw a (T O R ), P a ń s tw o - 1 S p ó łd z ie lc z y c h O ś r o d k ó w M a s z y n o w y c h 1 > S O M ) o ra z p r a w id ło w a s p ra w o z d a w c z o ś ć i 1 P la c ó w e k ; to p ia n o w a li k w id a c ja o d ło g ó w ' Zak ’ ° r<j w i r ó w n ie ż d o b r a s p ra w o z d a w c z o ś ć w t y m
; t o p r a w id ło w e , s p r a w n e fu n k c jo n o w a n ie h ie'10Cy sa-s*ed z k ie j i n a jw y ż s z a tr o s k a , a ż e b y w ła ś -
¿ y -,n a t y m o d c in k u n ie b y ło z a n ie d b a ń c z y n a d u - Wc ’ - to t e r m in o w e i n a le ż y te ro z p r o w a d z a n ie bycK c" ł o p ó w m a ło i ś r e d n io r o ln y c h n a s io n s ie w -
’ s a d z e n ia k ó w , n a w o z ó w s z tu c z n y c h , ś r o d k ó w i y t* L*l y r o ś lin , k r e d y t ó w p a ń s tw o w y c h ; to n a le -
¿ njtv ^ r z ^ S o to w a n ie , a n a s tę p n ie p r z e p r o w a d z e n ie ty łe s ’ ^ b i t ó w , p o d o r y w e k , z a s ie w u p o p lo n ó w ; to Z o r„ ” e Pr z y g '° to w a n ie z ia r n a s ie w n e g o , n a le ż y te i e}ea n iZ ° W a n *e p u n k t ó w s k u p u zbo ża, m a g a z y n ó w h ie o ra z p r z y g o t o w a n ie i p r z e p r o w a d z e -
o w ó w je s ie n n y c h .
b ra ć w s z y s t k ie s p r a w y w i n n y in te r e s o w a ć L vn ilc ó w w y m i a r u s p r a w ie d liw o ś c i, o c z y w iś
c ie n ie t y lk o o d s t r o n y te o r e ty c z n e j, a le ta k ż e p r a k ty c z n e j, p o s ia d a ją c e j ś c is ły , b e z p o ś re d n i z w ią z e k z z a k re s e m ic h p ra c y ? O d p o w ie d ź n ie m o ż e b u d z ić w ą tp liw o ś c i. D o o b o w ią z k ó w p r o k u r a t o r a i s ę d z ie g o n a le ż y p iln e in te r e s o w a n ie s ię r ó w n ie ż t y m i s p r a w a m i i ic h d o k ła d n a z n a jo m o ś ć .
P la n z a k ła d a , że te g o ro c z n e z b io r y tr z e c h g łó w n y c h n a s z y c h zbó ż, t j . ż y ta , p s z e n ic y i ję c z m ie n ia , p r z y n io s ą o 0 ,2 % w ię c e j n iż w r o k u u b ie g ły m , co s t a n o w i 120 tys.. to n ; p r z e w id y w a n y w z r o s t p r o d u k c ji z ie m n ia k ó w o k r e ś la s ię n a 5 ,4 % , co s ta n o w i p o n a d 1.630 ty s . to n ; w z r o s t p r o d u k c ji b u r a k a c u k r o w e g o o 1 7 ,8 % , co d a je p o w ię k s z e n ie z b io r ó w o 820 ty s . to n ; w z r o s t p r o d u k c ji n a s io n o le is ty c h o 4 9 % , co p r z y n o s i d o d a tk o w o o k o ło 51 ty s . to n .
J e ś li c h o d z i o p o g ło w ie z w ie r z ą t d o m o w y c h , to r ó w n ie ż n a t y m o d c in k u n a s tę p u je d a ls z a p o p r a w a . W s to s u n k u d o r o k u u b ie g łe g o w z r a s ta ilo ś ć k o n i o 6 ,4 % (o 160 ty s . s z t.), b y d ła r o g a te g o o 8 ,4 % (o 540 ty s . sz t.), t r z o d y c h le w n e j o 1 2 ,7 % (o 780 ty s . sz t.), o w ie c o 1 3 ,5 % (o 220 ty s . szt.). O s ta łe j p o p r a w ie s to p y ż y c io w e j lu d n o ś c i ś w ia d c z y m . in . f a k t c o ra z w ię k s z e g o s p o ż y c ia m ię s a i tłu s z c z ó w . N a p r z y k ła d w p o r ó w n a n iu z p a ź d z ie r n ik ie m u b . r . s p o ż y c ie m ię s a w k w i e t n iu b r . w z r o s ło p o d w ó jn ie . S p o ż y c ie m a s ła ,k tó r e p o w o jn ie w 1945 r . w y n o s iło 1,1 k g n a g ło w ę lu d n o ś c i, w 1949 r . w y n io s ło ju ż 2,95 k g .
P r z y o m a w ia n iu t y c h s p r a w n a le ż y m ie ć n a u w a d z e , że z o g ó ln e g o o b s z a ru u ż y t k ó w r o ln y c h o k . 21 m il. h a d o c h ło p s k ic h g o s p o d a rs tw n a le ż y 18,5 m il. h a , a d o P G R 1,8 h a o ra z ż e w o g ó ln e j k w o c ie 22 m il ia r d ó w 100 m ilio n ó w z ł w a r to ś c i p r z e d w o je n n e j d o c h o d u n a ro d o w e g o , p r z e w id z ia n e g o n a r o k 1950, m ie ś c i s ię u d z ia ł r o ln ic t w a w w y s o k o ś c i 6 m il ia r d ó w 55 m ilio n ó w z ł w a r to ś c i p r z e d w o je n n e j, c z y li 2 7 ,9 % . F a k t y te n a k a z u ją z w r ó c e n ie b a c z n e j u w a g i n a r o ln ic t w o , z a ró w n o n a P a ń s tw o w e G o s p o d a rs tw a R o ln e i S p ó łd z ie ln ie P r o d u k c y j
n e ja k o g o s p o d a rs tw a u s p o łe c z n io n e , p rz o d u ją c e , ja k r ó w n ie ż — i to n a o b e c n y m e ta p ie p o s ia d a d o n io s łe z n a c z e n ie — n a c h ło p s k ie g o s p o d a rs tw a i n d y w id u a ln e , z je d n e j s t r o n y d r o b n o to w a r o w e , z n a j
d u ją c e s ię w p o s ia d a n iu c h ło p ó w m a ło i ś r e d n io r o ln y c h , z d r u g ie j k a p it a lis t y c z n e , w ie lk o c h ło p - s k ie , k u ła c k ie .
W n a s z y c h w a r u n k a c h k lim a t y c z n y c h is t n ie je r o c z n y c y k l p r o d u k c y jn y r o ln ic t w a . Ż n iw a s ta ją s ię z a k o ń c z e n ie m t a k ie g o c y k lu i u w ie ń c z e n ie m p r a c y r o ln ik a . S tą d o lb r z y m ie z n a c z e n ie n a le ż y te g o p r z y g o to w a n ia i p r z e p r o w a d z e n ia z ż ę c ia zbo ża, z w ó z k i, o m ło tó w . W g o s p o d a rc e k a p it a lis t y c z n e j, n a s ta w io n e j n a t r a k t o w a n ie w s z y s tk ic h s p r a w p o d o s o b is ty m t y lk o , e g o is ty c z n y m p u n k t e m w id z e n ia ,
¡praca w r o l n ic t w i e p r o w a d z o n a b y ła p rz e z w ła ś c i
c ie li p o s z c z e g ó ln y c h o b ie k tó w n a w ła s n ą r ę k ę , ż y w io ło w o , be z k o n t r o li s p o łe c z n e j. N a to m ia s t w go s
p o d a rc e p la n o w e j, z o r g a n iz o w a n e j, g d z ie n a jw y ż s z y m p r a w e m je s t d o b r o m a s p r a c u ją c y c h , n ie m o że b y ć m ie js c a n a b c z p la n o w ą , c h a o ty c z n ą ż y w io ło w o ś ć i d o w o ln o ś ć . W n a s z y c h w a r u n k a c h d e c y d u ją c e z n a c z e n ie p o s ia d a i k ie r u n e k w s z e lk ic h p r a c z a k r e ś la k r y t e r iu m d o b ra s p o łe c z n e g o , d o b ra m a s p r a c u ją c y c h . M ie js c e in d y w id u a ln e j, a n a r c h ic z n e j d o w o ln o ś c i z a jm u je p la n o w a o r g a n iz a c ja .
Str. 6
DEMOKRATYCZNY N r 7
U c h w a ła R a d y M in is t r ó w z 5 c z e rw c a r b . m ia ła n a c e lu s p r a w n e i s z y b k ie p r z e p r o w a d z e n ie te g o r o c z n y c h ż n iw j o m ło tó w . D la p o s ta w ie n ia te g o p r o b le m u w te r e n ie , w m a s a c h p r a c u ją c y c h c h ło p ó w , w s p o m ia n a u c h w a ła p o s ta n o w iła z o b o w ią z a ć M in is t r a R o ln ic t w a i R e fo r m R o ln y c h o ra z P r e z y d iu m R a d N a r o d o w y c h — W o je w ó d z k ic h , P o w ia t o w y c h i G m in n y c h , d o p r z e p r o w a d z e n ia p r z y w s p ó łu d z ia le Z w ią z k u S a m o p o m o c y C h ło p s k ie j i p a r t i i p o lit y c z n y c h w e w s z y s t k ic h g ro m a d a c h d o o n ia 25 c z e rw c a z e b ra ń , p o ś w ię c o n y c h o m ó w ie n iu s p o s o b ó w s z y b k ie g o i n a le ż y te g o p r z e p r o w a d z e n ia ż n iw , p o d o r y w e k , z a s ie w u p o p lo n ó w , o m ło t ó w i p r z y g o t o w a n ia z ia r n a d o s ie w u je s ie n n e g o . R ó w n ie ż d o t e m a t u t y c h z e b r a ń n a le ż a ło o m ó w ie n ie o r g a n iz a c ji p o m o c y s ą s ie d z k ie j p r z y ż n iw a c h , m a k s y m a ln e g o w y k o r z y s t a n ia s i ł y p o c ią g o w e j i m a s z y n ż n iw n y c h , a w r e s z c ie s p r a w y u m ó w z o ś r o d k a m i m a s z y n o w y m i — S O M i P O M — o w y k o n a n ie p r a c ż n iw n y c h o ra z s p r a w y z a o p a tr z e n ia s p ó ł
d z ie ln i g m in n y c h w n a rz ę d z ia i m a t e r ia ły n ie z b ę d n e d o p r z e p r o w a d z e n ia ż n iw .
R ó w n o c z e ś n ie n a M in is t e r s t w a P r z e m y s łu L e k k ie g o , C ię ż k ie g o , L e ś n ic tw a i H a n d lu W e w n ę trz n e g o — n a k a ż d e s to s o w n ie d o z a k r e s u je g o d z ia ła n ia — w ło ż o n y z o s ta ł o b o w ią z e k t e r m in o w e g o z a o p a tr z e n ia r o l n ic t w a j i n s t y t u c j i z r o l n ic t w e m z w ią z a n y c h w p o t r z e b n y s p r z ę t ż n iw n y , o m ło to w y , t r a n s p o r t o w y ; w części z a p a s o w e d o m a s z y n i m a t e r i a ły p ę d n e , w p łó t n o t r a n s p o r t o w e i s z n u r y d o s n o p o w ią z a r e k , w e w s z e lk ie n a rz ę d z ia i m a t e r ia ły d o p r z e p r o w a d z e n ia ż n iw . P o n a d to M i n is te r s tw o H a n d lu W e w n ę tr z n e g o o t r z y m a ło z a d a n ie p r z y g o t o w a n ia e le w a to r ó w , m a g a z y n ó w , p u n k t ó w s k u p u £ z s y p u o ra z m a s z y n d o c z y s z c z e n ia z ia r n a , z t y m je s z c z e p o d k r e ś le n ie m , że w s z y s t
k ie p o m ie s z c z e n ia n a zb o że w i n n y b y ć d o k ła d n ie z d e z y n fe k o w a n e .
Z r o z u m ia łe i o c z y w is te je s t w i e lk i e z n a c z e n ie , ja k ie w p r a c y p r o k u r a t u r y i s ą d ó w p o s ia d a d o k ła d n a z n a jo m o ś ć p r o b le m a t y k i p o s ta w io n e j w e w s p o m n ia n e j U c h w a le R a d y M in is t r ó w z d n ia 5 c z e rw c a 1950 r .
P la n p ra c y T e c h n ic z n e j O b s łu g i R o ln ic tw a i O śro d k ó w M a s z y n o w y c h .
M o ż e m y p o w ie d z ie ć za L e n in e m , że m a ło i ś re d n io ro ln i c h ło p i d ro g ę od g o s p o d ark i d ro b n o - to w a r o w e j i n ę d z y m a t e r ia ln e j — do s o c ja liz m u a lb o in a c z e j m ó w ią c do d o b ro b y tu i k u l t u r y o d b ę
d ą n a tr a k to ra c h . B e z m a s z y n y i g o s p o d a r k i p la n o w e j, b e z k o r z y s t a n ia ze z d o b y c z y n a u k i i t e c h n ik i, b e z s z e r o k o r o z b u d o w a n y c h i w z o r o w o p r o w a d z o n y c h s p ó łd z ie lc z y c h f e r m g o s p o d a ro w a n ia n ie b y ło b y p o s tę p u n a w s i, a t y m s a m y m n ie b y ło b y s o c ja liz m u w n a s z y m k r a j u . S tą d o lb r z y m ie z n a c z ę - m e T e c h n ic z n e j O b s łu g i R o ln ic t w a o ra z P a ń s tw o w y c h i S p ó łd z ie lc z y c h O ś r o d k ó w M a s z y n o w y c h .
O p o w a ż n y m , t r o s k l i w y m s to s u n k u d o n a u k o w e g o t r a k t o w a n ia r o l n ic t w a ś w ia d c z ą r ó w n ie ż o g ło sz o n e w D z ie n n ik u U s t a w z d n ia 10 c z e rw c a 1950 r.
t r z y r o z p o r z ą d z e n ia R a d y M in is t r ó w (D z . U . R . P . n r 24, p c z . 210, 211, 212). J e d n o z n ic h p o s ta n a w ia u t w o r z e n ie In s t y t u t u Z o o te c h n ik i d la k ie r o w a n ia
c a ło k s z ta łte m b a d a ń w z a k re s ie p r o d u k c ji z w ie' rz ę c e j o ra z b e zp o śre d n ie g o p ro w a d z e n ia p ra c nau
k o w o -b a d a w c z y c h w ty m z a kre sie . N a stę p n e tw o r z y In s t y t u t M e c h a n iz a c ji i E le k t r y f i k a c j i R o ln ic tw a , k tó re g o z a d a n ie m je s t k ie ro w a n ie c a ło k s z ta ł
te m b a d a ń w z a k re s ie m e c h a n iz a c ji i e le k t r y f ik 3' c ji r o ln ic t w a o ra z b e z p o śre d n ie p ro w a d z e n ie PraC n a u k o w o -b a d a w c z y c h n a ty m o d c in k u . W reszcie trz e c ie ro z p o rz ą d z e n ie m ó w i o u tw o rz e n iu In s ty tu tu U p r a w y , N a w o ż e n ia i G le b o z n a w s tw a , z za
d a n ie m k ie ro w a n ia b a d a n ia m i w z a k re s ie u p ra w y , n a w o ż e n ia r o ś lin i g le b o z n a w s tw a o ra z bezpośred
n ie g o p ro w a d z e n ia p ra c n a u k o w o -b a d a w c z y c h n3 te n te m a t. D o n io sło ść s p ra w u re g u lo w a n y c h w y m ie n io n y m i w y ż e j ro z p o rz ą d z e n ia m i n ie w y m a g 3 u z a sa d n ie n ia .
P o d t a k im te ż k ą te m , t o z n a c z y p o d k ą te U 1 p r z e b u d o w y g o s p o d a r k i r o ln e j i je j te c h n ic z n e g o p o d n ie s ie n ia , n a le ż y p a trz e ć n a p o s z c z e g ó ln e e ta p y w r e a liz a c ji n a s z y c h p la n ó w g o s p o d a rc z y c h , 3 z a te m r ó w n ie ż n a te g o ro c z n ą a k c ję ż n iw n ą . W t eJ p ła s z c z y ź n ie tr z e b a p o d e jś ć d o z a d a ń , ja k ie p o s ta w io n e z o s ta ły p r z e d T e c h n ic z n ą O b s łu g ą R o ln ic tw a (T O R ), P a ń s t w o w y m i i S p ó łd z ie lc z y m i O ś ro d k a m 1 M a s z y n o w y m i ( P O M i S O M ), a w r e s z c ie P a ń s tw o w y m i G o s p o d a r s tw a m i R o ln y m i (P G R ) i S p ó łd z ie l
n ia m i P r o d u k c y jn y m i. S ą to z a d a n ia k o n k r e tn o , r e a ln e , k o n ie c z n e d la n a le ż y te g o p o p ro w a d z e n ia a k c j i ż n iw n e j j o m ło t o w e j.
P rz e d T O R - a m i p o s ta w io n e zo stało zadani®
w y k o n a n ia p la n u re m o n tu c ią g n ik ó w i m aszyn ż n iw n y c h w t e r m in ie d o 25 c z e rw c a o ra z p la n u r e ~ m o n tu m ło c a r ń , lo k o m o b il i s il n ik ó w d o 20 l i p ca b r . P o n a d to T O R z a b o w ią z a n y je s t d o z a p e w n ie n ia o b s łu g i te r e n u w c zasie ż n iw p o p rz e z c e lo w e ro z s t a w ie n ie r u c h o m y c h w a r s z ta tó w n a p r a w c z y c h ' R e m o n ty m a s z y n r o ln ic z y c h , t r a k t o r ó w i c ią g n ik ó w w i n n y b y ć w y k o n y w a n e z g o d n ie z u m o w a m i z a w a r ' t y m i z w ła ś c ic ie la m i s p r z ę tu , n p . P G R - a m i, S p ó j' d z ie ln ia m i P r o d u k c y jn y m i. N a le ż y s iln ie p o d k re ś lić , iż k o n tro la te rm in o w e g o w y k o n a n ia re m o n tó ł', o ra z ich ja k o ś c i p o w in n a b yć zao strzo n a, b o w ie3a o d n a le ż y te g o p o d w z g lę d e m t e r m in u i ja k o ś c i ^ y k o n a n ia n a p r a w z a le ż y u ż y tk o w n o ś ć m a s z y n .
S p ó łd z ie lc z e O ś ro d k i M a s z y n o w e o trz y ń *3^
z a k r e ś lo n y d o 25 c z e rw c a b r . t e r m in z a k o ń c z e ń '3 p r a c n a d p r z y g o t o w a n ie m s p r z ę tu ż n iw n o - o m ło to w e g o . D o te g o czasu p o w in n y b y ł y z a o p a tr z y ć s1^
w m a t e r i a ły p ę d n e , s m a r y , c zę ści w y m ie n n e itP ’’
w ilo ś c ia c h z a p e w n ia ją c y c h s z y b k ie i n ie p r z e r w a n i t y u i io w y p r z e p r o w a d z e n ie ż n i w i o m ło tó w . R ó w n ie ż w s a m y m t e r m in ie S O M - y p o w in n y z a w rz e ć u m - z in d y w i d u a ln y m i r o l n ik a m i i s p ó łd z ie ln ia m i Pl0 d u k c y jn y m i o ra z o p r a c o w a ć s z c z e g ó ło w e P 'alJ?, a k c j i ż n iw n e j i o m ło t o w e j, ze s p e c ja ln y m u w z g lć ' n ie n ie m p o d o r y w e k i z a s ie w u p o p lo n ó w . O b o w i4 z e ^ k o n t r o l i p r a c p r z y g o t o w a w c z y c h S O M - ó w
m ie n io n y m w y ż e j z a k r e s ie o ra z k o n t r o l i w y w ia 2^
w a n ia s ię z p r a c y p o d c z a s ż n iw w ło ż o n y z o s ta ł n K o m i t e t y C z ło n k o w s k ie S O M , k t ó r e w szczegół3 ś c i w i n n y z w r a c a ć b a c z n ą u w a g ę n a to , c z y S O ^ p r z y z a w ie r a n iu u m ó w i w y k o n y w a n iu p r a c p 1 z s tr z e g a ją p ie r w s z e ń s tw a d la s p ó łd z ie ln i p r ocł u c y jn y c h o ra z m a ło i ś r e d n io r o ln y c h c h ło p ó w -
P o w a ż n e z a d a n ia w a k c ji ż n iw n e j wlożon®
przegląd
'nrAwwiczY
Nr 7
Str. 7
2g8 J n a P a ń s tw o w e O ś ro d k i M a s z y n o w e , które? d o CZerw c a r b . z o b o w ią z a n e b y ł y u k o ń c z y ć p ra c ę zy g o to w a w c ż ą . T o z n a c z y : p r z y g o to w a ć s p r z ę t t e . n o - o m !o to w y , z a o p a tr z y ć s ię w n ie z b ę d n e m a - a ły w ilo ś c ia c h z a p e w n ia ją c y c h n ie p r z e r w a n y t o k 0 ,ac^ ’ ro z m ie ś c ić t r a k t o r y i m a s z y n y w P O M - a e h Om W le d n io d ó r o z m ia r u p ra c , ja k ie p r z e w id y w a ły S n z a w a r t e p rz e z p o s z c z e g ó ln e P O M - y ze
^ z i e l n i a m i p r o d u k c y jn y m i o ra z g r u p a m i c h ło p i , P r o w a d z ą c y c h g o s p o d a rk ę in d y w id u a ln ą , to ,° i0 n y 2° s t a ł o b o w ią z e k , a ż e b y w s z y s t k ie t r a k - W - i * m a s z y n y , z n a jd u ją c e s ię w P O M -a c h , b y ł y Pra ° r z ^ s^a n e n a jb a r d z ie j r a c jo n a ln ie . P la n y P r ^ P O M - ó w w i n n y b y ć o m ó w io n e n a n a r a d a c h POlUU k C y jn y c h p la c ó w e k . D o o b o w ią z k u i u ł ■ W n a le ż a ło z o r g a n iz o w a n ie b r y g a d ' p o ln y c h
5*Zen ie p la n u p r a c y w t a k i sp o só b , a b y z r e d u k o - tg j,1! do M in im u m n ie p r o d u k c y jn e p r z e ja z d y t r a k -
* m a s z y n o ra z z a p e w n ić te c h n ic z n ą o b s łu g ę P o lo w y c h ta k , a ż e b y a k c ja ż n iw n a i o m ło - j^ i a b y ła p r z e p r o w a d z o n a b e z p r z e r w y i w t e r - p 0 18 n a js z y b s z y m . P r z y g o t o w a n ia k a ż d e g o F O M - u
ln n y b y ć s k o n tr o lo w a n e .
sto'
^iecz
ja s n a , iż c a łą tę p r o b le m a t y k ę z a d a ń , W ij|ąCych P r z e d T O R - a m i, S O M - a m i i P O M - a m i, s tr d o ^ r z e z n a ć p r o k u r a t u r a . N ie t y l k o z n a ć o d CzY ć ^ te o r e ty c z n e j, le c z r ó w n ie ż p r a k ty c z n ie w ł ą - (j0'k Sl^ — w z a k r e s ie s w o je j f u n k c j i r z e c z n ik a Ue r a sP o łe c z n e g o i o c h r o n y lu d o w o - d e m o k r a t y c z - a w , P ° r z a d k u p r a w n e g o — d o a k c ji k o n t r o ln e j, k i e k o n s e k w e n c ji t e j a k c ji d o z a p o b ie g a n ia w s z e l- Ży^ ° r ° d z a ju n ie d o c ią g n ię c io m o ra z ś c ig a n ia n a d u - ń ie o ^ zk ° d l iw y c h z a n ie d b a ń , n ie w y p e łn ia n ia lu b p r a ' ezy te g o w y p e łn ia n ia n a ło ż o n y c h o b o w ią z k ó w . t a).£ m lo w a z n a jo m o ś ć t y c h s p r a w je s t n ie z b ę d n ae d la a p a r a tu s ę d z io w s k ie g o .
0t,u ją ca ro la P a ń s tw o w y c h G o s p o d ars tw R o l
a c h i S p ó łd z ie ln i P ro d u k c y jn y c h .
zb o7- rz0c*u ją c a r o la n a o d c in k u r o ln ic t w a , u p r a w i te r W y c ^ * h o d o w li, w z o r o w e g o g o s p o d a ro w a n ia slw < i!n in 0 W 0 " 0 w y k o n y w a n ia p r a c p r z y p a d a P a ń - ją 0i'V ym G o s p o d a rs tw o m R o ln y m , k t ó r e o b e jm u - : , r o d ^ a r z ie m i 1.800 ty s . h a , o ra z S p ó łd z ie ln io m r y c^ k c y jn y m , - k tó r y c h lic z b a s z y b k o r o ś n ie i k t ó - k r a i COraz g ę stsza s ie ć z a c z y n a p o k r y w a ć c a ły Vviaj T szr z e g ó ln o ś c i n a P G R - y w ło ż o n y z o s ta ł o b o - ż n iw . ° P r a c o w a n ia s z c z e g ó ło w y c h p la n ó w a k c ji S a d y ^ fJ * ° m ło t n e j o ra z u s ta le n ia p o d z ia łu n a b r y - b r y „ r a k to r o w e , p r z y d z ia ł t r a k t o r z y s t ó w d o t y c h ty neJa i * P r z y d z ia ł p r a c y d la n ic h . P la n y a k c ji ż n i- ł° y , 0 ° m ło t o w e j w i n n y b y ć o p ra c o w a n e s z c z e g ó -
^ a j a t k 3 ^ a z d eS ° z e s p o łu m a ją t k ó w i d la k a ż d e g o ) Pa j?aK u ' P la n y te p o w in n y b y ć p r z e d y s k u to w a n e d i k ó w ^ 3'1* 1 P r o d u k c y jn y c h r o b o t n ik ó w i p r a c o w -
yy z a tr u d n io n y c h w P G R -a c h .
do 2 g 'Sz^ st w ie P G R - y o t r z y m a ły z a d a n ie , a ż e b y i spr z 8 Z e rw ca r b . p r z y g o to w a ć t r a k t o r y , m a s z y n y
?vS2 . Z n iw n o ' o m ło t ° w y o ra z z a o p a tr z y ć s ię w e cia ch 16 P ° tr z e b n e w t y m c e lu m a t e r i a ły w ilo ś - zn iw ¡Z a p e w n ia ją c y c h p la n o w y i s p r a w n y p r z e b ie g b y ły ^ m ł o t ó w . D o 30 c z e rw c a P G R - y z o b o w ią z a n e u s ta le n ia p o d z ia łu b r y g a d p o lo w y c h i p r z y
d z ie le n ia ic h d o o d p o w ie d n ic h p r a c ż n iw n y c h . D z ie ń 5 ! lip c a u s ta lo n y z o s ta ł ja k o k o ń c o w y t e r m in p r z y g o t o w a n ia i d e z y n f e k c ji m a g a z y n ó w 'z e s z c z e g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m z w a lc z a n ia w o łk a z b o ż o w e g o .
D o o b o w ią z k ó w P G R - ó w n a le ż a ło p r z y g o t o w a n ie w p o r ę n ie z b ę d n y c h i o d p o w ie d n ic h p o m ie s z c z e ń d la p r z e c h o w a n ia z b io r ó w n a w y p a d e k desz
c z u o ra z z a o p a trz e n ie s ię w d o d a tk o w e u r z ą d z e n ia k o n ie c z n e d la z ż ę c ia w y le g łe g o zboża. N a le ż y p r z y t y m p o d k r e ś lić , że ze Z w ią z k u R a d z ie c k ie g o s p r o w a d z o n e z o s ta ły s p e c ja ln e p o d n o ś n ik i, k t ó r e u m o ż li w ia ją m a s z y n o m - ż n iw ia r k o m i s n o p o w ią z a łk o m ś c in a n ie zb o ż a p o ło ż o n e g o p rz e z w i a t r y i deszcze.
P o s ta w io n a zo stała w sto su n ku do P G R -ó rv o gólna zasada ko n ieczności p rz e p ro w a d z e n ia p ra c ż n iw n y c h d la poszczególnych o k rę g ó w w czasie n a jo d p o w ie d n ie js z y m , n a jk r ó ts z y m i bez s tra t.
K a ż d y o k r ę g P G R o b o w ią z a n y z o s ta ł do u s ta le n ia s z c z e g ó ło w e g o k a le n d a r z a p ra c , z t y m że n a k o ś b ę z b o ż a w in n o b y ć p rz e z n a c z o n e n a jw y ż e j 14 d n i, a p o d o r y w k i i z a s ie w y p o p lo n ó w p o w in n y b y ć d o k o n a n e w c ią g u 5 d n i o d c h w ili z a k o ń c z e n ia k o ś b y k a ż d e g o p o la . D o 20 s ie r p n ia z a k r e ś lo n y zo
s t a ł t e r m in z a k o ń c z e n ia w P G R -a c h o m ło t ó w z ia r n a s ie w n e g o , p rz e d e w s z y s t k im k w a lif if k o w a n e g o , n ie z b ę d n e g o d la z a s ie w ó w je s ie n n y c h z a r ó w n o w g o s p o d a rc e c h ło p s k ie j i w ła s n e j w P G R -a c h .
D o p rz e p ro w a d z e n ia k o n tr o li w p rz e d m io c ie p rz y g o to w a n ia każdeg o zespołu do sp ra w n e g o p rz e p ro w a d z e n ia ż n iw z o b o w ią z a n e zo s ta ły p rz e d e w s z y s tk im ich w ła d z e nad zorcze, w szczególności a p a r a t k o n tr o li i in s p e k c ji C e n tra ln e g o Z a rz ą d u o ra z Z a rz ą d ó w O k rę g o w y c h P G R .
a
* *
✓
Z a g a d n ie n ie spółdzielczości p ro d u k c y jn e j w r o ln ic tw ie , p o le g a ją c e n a d o b r o w o ln y m p r z e c h o d z e n iu m a ło i ś r e d n io r o ln y c h c h ło p ó w o d g o s p o d a r
k i d r o b n o t o w a r o w e j d o z e s p o ło w e j i u s p o łe c z n io n e j, p o s ta w io n e z o s ta ło w lip c u 1948 r . p rz e z K o m it e t C e n t r a ln y P o ls k ie j P a r t i i R o b o tn ic z e j. P o d o b n e s ta n o w is k o z a ję ły r ó w n ie ż in n e p a r tie , w t y m S t r o n n ic t w o L u d o w e . P r z e p r o w a d z o n a z o s ta ła n a te n t e m a t o b s z e rn a , ż y w a d y s k u s ja w p ra s ie , n a k o n fe r e n c ja c h i z ja z d a c h . O m a w ia n o d o ś w ia d c z e n ia r a d z ie c k ie , r o z p o c z ę ły s ię w y c ie c z k i c h ło p ó w p o ls k ic h d o Z S R R , k o r z y s a n o z t y c h d o ś w ia d c z e ń . W io s n ą 1949 r . p o w s t a ły p ie r w s z e s p ó łd z ie ln ie p r o d u k c y jn e , k t ó r y c h lic z b a p o r o k u p r a c y d o c h o d z i o b e c n ie d o ty s ią c a .
W ie ś ra d z ie c k a jes t p rz y k ła d e m , j a k w s p a n ia łe w y n ik i d a je g ospo d arka zespo łow a, u sp ołecznio n a i u m a s z y n o w io n a . S t w ie r d z a ją t o z g o d n ie w s z y s c y u c z e s tn ic y w y c ie c z e k p o ls k ic h c h ło p ó w , z w ie d z a ją c y c h c o ra z lic z n ie j g o s p o d a rk ę r o ln ą Z w ią z k u S o c ja lis ty c z n y c h R e p u b lik R a d z ie c k ic h . A le r ó w n ie ż ju ż n a p o d s ta w ie n a s z y c h k r ó t k ic h d o ś w ia d c z e ń i o b s e r w a c ji w ia d o m o , że s p ó łd z ie lc z o ś ć p r o d u k c y jn a n a o d c in k u r o l n ic t w a z d a je p o m y ś l
n y e g z a m in . S p ó łd z ie lc z e z e s p o ły p r o d u k c y jn e , z a o p a t r u ją c e s ię w m a s z y n y i n o w o c z e s n e n a r z ę d z ia r o ln ic z e o ra z k o r z y s ta ją c e z t y c h m a s z y n i n a r z ę -
