POWIATOWE CENTRUM ZDROWIA Sp. z o. o.
W LWÓWKU ŚLĄSKIM
UL. MORCINKA 7, TEL. 075 782 01 04
PROCEDURA WYKONANIA BADANIA TK JAMY BRZUSZNEJ Z WZMOCNIENIEM KONTRASTOWYM, WIELOFAZOWE (3.071)
Numer referencyjny procedury: 19/2020/TK
Data wprowadzenia: 20.11.2020 r.
Data ewaluacji:
Miejsce zastosowania: Powiatowe Centrum Zdrowia Sp. z o. o.
z siedzibą w Lwówku Śląskim
Opracowane przez: Inspektor – Celina Dymitroca
Zatwierdzono przez:
PROCEDURA WYKONANIA BADANIA TK JAMY BRZUSZNEJ Z WZMOCNIENIEM KONTRASTOWYM, WIELOFAZOWE
(80. TK, jama brzuszna, z wzmocnieniem kontrastowym, wielofazowe)
I Część ogólna
1. Identyfikator procedury.
Kod główny: 3.071.
ICD 9: 88.012.501.
2.Cel procedury.
Diagnostyka.
3.Stopień (tytuł) naukowy oraz imię i nazwisko autora (autorów) procedury:
Opracowano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia . Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia z dnia 31 grudnia 2014 r poz. 85
4.Data umieszczenia procedury w wykazie:
20-11-2020r.
5. Wykaz jednostek chorobowych, do których dana procedura ma zastosowanie, w zakresie diagnozowania lub leczenia.
Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
6. Zasadnicze informacje o naukowych podstawach metod diagnostycznych lub leczniczych zastosowanych w procedurze.
Znajomość zasad i praw rządzących powstawaniem obrazu rentgenowskiego po poddaniu ekspozycji promieniowaniem rtg badanej okolicy anatomicznej.
7. Bezwzględne i względne przeciwwskazania medyczne do zastosowania procedury.
1) względne:
a) ciąża,
b) uczulenie na środek kontrastujący,
c) niewydolność nerek (kreatynina>1,5 [mg (dl)]-1), d) planowane leczenie radiojodem,
e) brak współpracy pacjenta,
f) brak możliwości przyjęcia pozycji leżącej, g) astma,
h) cukrzyca (pacjenci przyjmujący metforminę);
8. Wymagania dotyczące postępowania z kobietami w ciąży, karmiącymi piersią, jeżeli procedura tego wymaga, oraz z osobami poniżej 16 roku życia, ze szczególnym uwzględnieniem niemowląt.
W przypadku zagrożenia życia dopuszcza się badanie kobiety w ciąży.
Wymagana pisemna zgoda prawnego opiekuna pacjenta niepełnoletniego.
Pacjentkom karmiącym piersią zaleca się przerwę w karmieniu – 24 godziny po podaniu środka kontrastującego.
9. Zalecane rodzaje urządzeń radiologicznych oraz ich podstawowe parametry techniczne istotne dla stosowanej procedury:
Tabela1: Pole 1 2 8 14 15 2 0 2 16 16
10. Wymagania dotyczące pomieszczeń i wyposażenia pomocniczego.
Bez dodatkowych wymagań w stosunku do zalecanych prawnie.
Wyposażenie pomocnicze – wstrzykiwacz automatyczny.
11. Wykaz personelu biorącego udział w realizacji procedury i kwalifikacje wymagane od tego personelu.
1) odpowiedzialny: lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej lub lekarz posiadający specjalizację II stopnia w dziedzinie radiologii lub rentgenodiagnostyki lub radiodiagnostyki
2) wykonujący: lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej lub lekarz posiadający specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie radiologii lub rentgenodiagnostyki, lub radiodiagnostyki lub lekarz w trakcie specjalizacji w zakresie radiologii i diagnostyki obrazowej, technik elektroradiologii;
3) w uzasadnionych przypadkach: lekarz anestezjolog (lekarz posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii) albo lekarz specjalista anestezjologii i intensywnej terapii (lekarz posiadający specjalizację II stopnia w dziedzinie anestezjologii, anestezjologii i reanimacji lub anestezjologii i intensywnej terapii lub uzyskał tytuł specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii) i pielęgniarka anestezjologiczna (tj. pielęgniarka, która ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, lub pielęgniarka, która ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki).
12. Zasady oceny skierowania na badanie lub leczenie.
Brak dodatkowych wymagań w stosunku do zalecanych prawnie.
13. Opis możliwości wystąpienia interakcji lekowych.
Zgodnie z załącznik nr. 1 (zgodność z procedurą wzorcową nr 3.065 ICD 88011502) Interakcje ze względu na podanie środka kontrastującego (dane z ulotki producenta środka kontrastującego).
14. Opis możliwych źródeł błędów proceduralnych lub technicznych.
Brak specyficznych dla tej procedury.
15. Informacje o okolicznościach wymagających specjalnej i ostrożności w stosowaniu procedury.
Specjalnej uwagi i środków ostrożności wymaga konieczność przeprowadzenia procedury z grup ryzyka i z przeciwskazaniami względnymi, np. ciąża, udokumentowana nietolerancja środka kontrastującego, astma, niewydolność nerek.
16. Opis przygotowania pacjenta do badania lub leczenia uwzględniający zasady ochrony radiologicznej pacjenta.
Przygotowanie pacjenta: pacjent na czczo, poinformowanie pacjenta o ewentualnych skutkach ubocznych, wyrażenie i udokumentowanie świadomej zgody pacjenta na badanie: założenie dostępu żylnego, usunięcie metalicznych przedmiotów z pola badania, ułożenie pacjenta i zastosowanie odpowiednich osłon, krótkotrwałe znieczulenie u pacjentów niewspółpracujących.
17. Wykaz zagadnień wymagających dalszych badań lub postępowania leczniczego po zastosowaniu procedury.
Obserwacja pacjenta przez ok. 30 min po badaniu. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznej użycie środków farmakologicznych adekwatnych do stanu pacjenta.
W przypadku podania środka kontrastującego poza naczynie – leczenie objawowe.
18. Wykaz piśmiennictwa naukowego mającego zastosowanie do opracowania procedury, w tym zalecenia Komisji Europejskiej i towarzystw naukowych:
1) Spiralna i wielorzędowa tomografia komputerowa człowieka, Mahias Prokop, Michael Galanski, Medipage, Warszawa 2007, wyd. 1;
2) European guidelines on quality criteria for computed tomography.
II Część szczegółowa
1. Opis czynności przygotowawczych przed badaniem dotyczących:
1) sprzętu i materiału: brak specyficznych dla tej procedury;
2) pacjenta: identyfikacja pacjenta, sprawdzenie zgodności danych badanego ze skierowaniem i zgody na wykonanie badania, sprawdzenie czy badany jest na czczo i nie ma przeciwwskazań do podania środka kontrastującego, ogólne poinformowanie chorego o celu i sposobie wykonania badania, konieczności pozostania bez ruchu podczas jego trwania oraz możliwościach wystąpienia powikłań związanych z podaniem kontrastu, przekazanie informacji o ryzyku związanym ze stosowaniem promieniowania jonizującego, usunięcie z obszaru istotnego klinicznie elementów mogących wpływać na jakość uzyskiwanego obrazu, założenie wkłucia do żyły odłokciowej lub innej, w zależności od możliwości anatomiczno-technicznych;
3) personelu: brak specyficznych dla tej procedury.
2.Zalecany sposób przeprowadzenia badania, w tym:
1) liczba i rodzaj projekcji, z uwzględnieniem obszaru istotnego klinicznie, od kopuł przepony do rozwidlenia aorty;
2) zakres rutynowo wybieranych parametrów ekspozycji w radiografii: nie dotyczy;
3) zalecany protokół badania w tomografii komputerowej:
Pozycja - leżąca na plecach, kończyny górne wzdłuż klatki piersiowej lub na poziomie głowy
Grubość warstwy [mm] – 1,5 dla konkretnych wskazań narządowych pitch 1,5 Odległość między warstwami - tak, aby warstwy nie nakładały się krawędziowo FoV - dostosowany do największej średnicy brzucha
Kąt pochylenia gantry - 0 Napięcie [kV] - 130
Obciążenie [mAs] – 91 , tak niskie jak to możliwe przy zachowaniu dobrej jakości obrazu
Algorytm rekonstrukcyjny - standard/tkanka miękka lub wysokiej gęstości przy ocenie struktur kostnych
4) rodzaj osłon osobistych dla pacjenta jeżeli są wymagane: osłona na tarczycę.
3. Opis czynności po wykonaniu badania.
Obserwacja pacjenta prze ok. 30 minut, na terenie pracowni (w poczekalni lub rejestracji), następnie usunięcie wenflonu i zwolnienie pacjenta. W wypadku konieczności znieczulenia pacjenta do badania postępowanie zgodnie z zaleceniami lekarza anestezjologa.
4. Określenie minimalnego czasu koniecznego do wykonania procedury w odniesieniu do poszczególnych jej wykonawców.
1) technik elektroradiologii: przygotowanie pacjenta i wykonanie badania:
20 minut; w wypadku konieczności wykonania faz opóźnionych: 30 minut;
2) lekarz radiolog: opracowanie wyników: 30 minut.
5. Warunki ewentualnego podawania środka kontrastującego (rodzaj, ilość, sposób podania, nadzór nad pacjentem w czasie i po badaniu), jeżeli dotyczy to procedury.
Zgodnie z załącznik nr. 1 (zgodność z procedurą wzorcową nr 3.065 ICD 88011502).
Interakcje ze względu na podanie środka kontrastującego (dane z ulotki producenta środka kontrastującego). lub aktualną wersją European Society of Urogenital Radiology Guidelines on Contrast Media (http://www.esur.org/guidelines/pl/index.php#a) jodowy środek kontrastujący, niejonowy, nisko- lub izoosmolalny. Pozostałe warunki zgodnie z zaleceniami producenta.
6. Kryteria prawidłowej formy przedstawienia wyniku badania i jego opisu, w tym kryteria prawidłowo wykonanych zdjęć rentgenowskich:
1) Kryterium Uwidocznienie:
wątroba, śledziona, nadnercza, nerki i bliższe odcinki moczowodów, kopuły przepony, trzustka, powiększone węzły chłonne, aorta brzuszna i odchodzące główne naczynia tętnicze, do poziomu rozwidlenia na tętnice biodrowe wspólne struktury krytyczne brak szczególnych wymagań
okna:
a) Abdomen Kernel Br 40 b) Bone Kernel Br 44
opis wyniku należy opisać wszystkie widoczne zmiany patologiczne; wymienić oceniane narządy i tkanki oraz ich prawidłowy obraz w wykonanym badaniu
7. Warunki odstępstwa od procedury w sytuacjach uzasadnionych klinicznie, w tym:
1) wykonanie dodatkowych projekcji: wykonanie gęstszych skanów celem oceny mniejszych zmian patologicznych, wykonanie dodatkowych faz badania (ocena wzmocnienia kontrastującego ocenianych zmian patologicznych),ocena UKM – ów, moczowodów w opóźnionej fazie badania (ok. 10 minut po podaniu środka kontrastującego);
2) ograniczenie lub zmiana warunków badania: brak współpracy ze strony pacjenta;
3) przerwanie badania: przerwanie badania: w wypadku poważnych reakcji uczuleniowych na środek kontrastujący;
4) modyfikacja ilości podawanego środka kontrastującego: ilość środka kontrastującego obliczona względem wagi ciała: średnio 1 mililitr na kilogram masy ciała;
5) sposób dokumentowania odstępstwa od procedury: adnotacja radiologa na skierowaniu, w wypadku wystąpienia reakcji uczuleniowych na kontrast adnotacja w opisie badania.
POTWIERDZENIE ZAPOZNANIA SIĘ PRACOWNIKÓW Z PROCEDURĄ (odpowiedzialny kierownik komórki organizacyjnej)
L.p. Data Nazwisko i imię Stanowisko Oddział Podpis
