Odejmowanie ułamków dziesiętnych

Odejmowanie ułamków dziesiętnych

1. Cele lekcji

1. Uczeń utrwala pojęcia odjemnej, odjemnika i sumy.

2. Uczeń zna algorytm odejmowania pisemnego ułamków dziesiętnych.

b) Umiejętności

1. Uczeń potrafi odejmować ułamki dziesiętne pamięciowo.

2. Uczeń potrafi odejmować ułamki dziesiętne pisemnie.

3. Uczeń pomniejsza ułamki dziesiętne.

4. Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem odejmowania ułamków dziesiętnych.

c) Podstawy

1. Uczeń współpracuje w grupie

2. Metoda i forma pracy

Metody:

• Metoda czynnościowa Formy:

• Praca z całą klasą

• Praca w grupach

• Praca indywidualna

3. Środki dydaktyczne

1. Dwie książki o różnych cenach w zł i gr

2. Kartki z działaniami zgodne z załącznikiem 1 i 2, po jednej dla każdego ucznia 3. Kartki z zadaniami tekstowymi zgodne z załącznikiem 3, po jednej na ławkę

4. Zestaw dwóch kartoników z literami P (Prawda) i F (Fałsz), po jednym zestawie dla ucznia

5. Karteczki z plusami

6. Plansza z napisem „Ułamki dziesiętne”, z numerami uczniów z dziennika

i kolumnami kratek odpowiadających kolejnym lekcjom o ułamkach dziesiętnych

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza N – nauczyciel, U – uczniowie

N – Poleca narysować w zeszycie dwa odcinki długości: 9 mm i 5 mm. Pyta, o ile mm odcinek AB jest dłuższy od CD. Prosi o zapisanie długości odcinków w postaci ułamków dziesiętnych.

U – Rysują odcinki, obliczają różnice między nimi, zapisują ich długości w dwóch postaciach ułamka dziesiętnego. Obliczają: ₁₀⁹ cm – ₁₀⁵ cm = ⁹⁻₁₀⁵cm = ₁₀⁴ cm = 0,4 cm, przypominają pojęcia odjemnej, odjemnika i różnicy.

N - Informuje, że celem lekcji będzie zdobycie umiejętności odejmowania ułamków dziesiętnych. Podaje temat lekcji.

U – Zapisują temat: „Odejmowanie ułamków dziesiętnych”, zapisują działania odejmowania.

b) Faza realizacyjna

N – Poleca obliczyć różnice: 0,9 cm – 0,5 cm.

U – Zapisują: 0,9 cm – 0,5 cm = 0,4 cm.

N – Poleca obliczyć różnice: 0,8 – 0,4; 1– 0,2; 0,75 – 0,25; 1 – 0,35, tłumaczy sposób odejmowania całości od całości i odpowiednich części ułamkowych od siebie.

U – Przy odejmowaniu od liczby 1, rozszerzają liczbę jeden do części dziesiątych lub setnych, 1= ₁₀¹⁰= ₁₀₀¹⁰⁰ = 1,0 = 1,00, zapisują: 1,0 – 0,2 = ₁₀¹⁰ – ₁₀² = ¹⁰⁻₁₀² = ₁₀⁸ = 0,8 itd., sprawdzają poprawność odejmowania działaniami dodawania.

N – Pokazuje dwie książki. Prosi o odczytanie ich cen, obliczenie, o ile droższy jest album od zwykłej książki w wydaniu broszurowym.

U – Odczytują ceny, zapisują i obliczają różnice w postaci wyrażeń dwumianowanych.

zł gr

95 99

– 23 50 72 49

wykonują w tabelce sprawdzenie.

N – Poleca zapisać ceny w postaci wyrażeń jednomianowanych z użyciem ułamków

dziesiętnych, podpisać do odejmowania pisemnego. Informuje, że tak jak w dodawaniu należy podpisać przecinek pod przecinkiem i odpowiednie pozycje w całościach i częściach

ułamkowych pod sobą.

U – Zapisują wyrażenia jednomianowane z użyciem ułamków dziesiętnych, obliczają ich różnicę:

95, 99 – 23, 50 72, 49

i wykonują sprawdzenie sposobem pisemnym.

N – Rozdaje kartki z działaniami (załącznik 1), prosi o zapisanie wyrażeń dwumianowanych w postaci wyrażeń jednomianowanych, podpisanie, obliczenie różnic i sprawdzenie

działaniami dodawania poprawności wyników.

U – Wpisują liczby do tabelek, obliczają różnice, zamieniają wyrażenia dwumianowane na wyrażenia jednomianowane, podpisują, obliczają różnice, wykonują sprawdzenie, głośno odczytują wyniki.

N – Rozdaje kartki z działaniami odejmowania (załącznik 2), prosi o przyjrzenie się częściom ułamkowym przed podpisaniem ułamków.

U – Stwierdzają, że muszą rozszerzyć niektóre z ułamków do takiej samej liczby części ułamkowych, podpisują i obliczają różnice, wykonują sprawdzenie sposobem pisemnym.

N – Rozdaje po jednej kartce na ławkę z zadaniami tekstowymi (załącznik 3). Prosi o rozwiązanie zadań w grupach dwuosobowych.

U – Analizują treść zadań, zapisują wyrażenia dwumianowane w postaci jednomianowanych z użyciem ułamków dziesiętnych, wykonują obliczenia, głośno odczytują wyniki.

c) Faza podsumowująca

N – Rozdaje po dwa kartoniki z literkami P (Prawda) i F (Fałsz). Prezentuje całej klasie proste działania w rodzaju: 1– 0,7 = 0,3, prosi o podniesienie w górę jednego z kartoników

oceniającego poprawność wyniku.

U – Oceniają poprawność wyniku, podnoszą w górę właściwe kartoniki.

N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy potrafią odejmować ułamki dziesiętne i będą umieć samodzielnie wykonać zadania domowe, wpisali swoje inicjały na planszy z napisem „Ułamki dziesiętne”, w kolumnie „Odejmowanie ułamków dziesiętnych”, w wierszu ze swoim numerem z dziennika lekcyjnego.

5. Bibliografia

1. H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia załącznik 1

Oblicz różnice, wpisując liczby do tabelki, zamieniając wcześniej wyrażenia dwumianowane na wyrażenia jednomianowane. Sprawdź wyniki działaniami dodawania.

16 m 94 cm – 6 m 52 cm = 27 kg 83 dag – 19 kg 34 dag = 5 km 346 m – 3k m 78 m = m cm kg dag km m

załącznik 2

Oblicz różnice sposobem pisemnym, sprawdź poprawność wyników za pomocą dodawania.

43,87 – 15,6; 63,4 – 18,55; 75, 236 – 47,09; 237,25 – 66,008;

załącznik 3

1. Aneta rzuciła piłeczką palantową na odległość 45 m 60 cm, a jej koleżanka Ula wykonała rzut o 6,75 m krótszy. Na jaką odległość rzuciła piłeczką palantową Ula?

2. Ewa kupiła banany za 4,70 zł. Ile reszty otrzyma z 10 złotych?

3. Czarny Staw ma 76,4 m głębokości, a Morskie Oko 50,8 m głębokości. O ile metrów jest głębsze Morskie Oko od Czarnego Stawu?

b) Zadanie domowe

Zadania 1/265 oraz 3, 4, 5, 8, 11/266 (zamieszczone w poz.[1] bibliografii).

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji matematyki „Odejmowanie ułamków dziesiętnych” z działu „Ułamki

dziesiętne” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.

Nauczyciel w trakcie lekcji stosuje ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z

„plusem”. Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.

Nauczyciel zachęca uczniów do przeczytania i przerobienia przykładów z matematycznej czytanki umieszczonej przed zadaniami, przy temacie: „Odejmowanie ułamków

dziesiętnych”.