Rozkład materiału z planem wynikowym do klasy 2

(1)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

Część 4Liceum, technikum

który będzie zgodny z:

• WSO – wewnątrzszkolnym systemem oceniania;

• PSO – przedmiotowym systemem oceniania;

• możliwościami i potrzebami uczniów w konkretnej klasie.

Nie należy więc tej propozycji traktować jako jedynej możliwej, wzorcowej, ponieważ jest to schemat, który trzeba zmienić, uszczegółowić, biorąc pod uwagę wymie- nione wyżej punkty.

Poza tym każdy nauczyciel wie (po poznaniu uczniów w pierwszym roku edukacji w liceum / technikum i dokonaniu dokładnej analizy osiągnięć młodzieży), jakie wymagania może stawiać konkretnym uczniom, aby w możliwie najbardziej efektywny sposób posiedli wiedzę i umiejętności umożliwiające im dalszą naukę. W zapro- ponowanym planie posłużono się podręcznikiem Nowe lustra świata oraz rozkładem nauczania i przyjęto zasadę, że uczniowie na IV etapie nauczania mają już wiedzę i umiejętności zdobyte podczas nauki na niższych etapach.

Należy pamiętać, że warunkiem koniecznym do omawiania tekstów kultury jest ich znajomość w zakresie wymaganym przez nauczyciela. Uczeń zawsze musi znać tekst (powinien przeczytać go we fragmentach lub w całości – tak jak polecił nauczyciel), w przeciwnym wypadku analiza i interpretacja nie przyniosą oczekiwanych efektów. Ponadto dyskwalifikowane są wszelkie prace przygotowane na zasadzie „kopiuj – wklej” lub będące kompilacją cudzych prac.

Wymagania ogólne Ocena dopuszczająca

uczeń: Ocena dostateczna

uczeń: Ocena dobra

uczeń: Ocena bardzo dobra

uczeń*:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji

• rozumie teksty o nieskomplikowanej budowie

• dostrzega sensy zawarte w powierz- chownej warstwie tekstu

• z pomocą (np. nauczyciela) roz- poznaje funkcje tekstu i wskazuje środki językowe służące ich realizacji

• odbiega od stosowania kryteriów poprawności językowej

• rozumie teksty o niezbyt skompliko- wanej budowie

• stara się dostrzegać sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu

• próbuje rozpoznać funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji

• zwraca uwagę na kryteria popraw- ności językowej

• na ogół rozumie teksty o skompliko- wanej budowie

• na ogół dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu

• na ogół rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji

• na ogół ma świadomość kryteriów poprawności językowej

• rozumie teksty o skomplikowanej budowie

• dostrzega sensy zawarte w struktu- rze głębokiej tekstu

• rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji

• ma świadomość kryteriów popraw- ności językowej

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

• nie zawsze poprawnie stosuje w ana- lizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki

• w interpretacji tekstu próbuje wyko- rzystać wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany

• stara się stosować w analizie podsta- wowe pojęcia z zakresu poetyki

• w interpretacji tekstu stara się wy- korzystywać wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany

• na ogół stosuje w analizie podsta- wowe pojęcia z zakresu poetyki

• w interpretacji tekstu na ogół wy- korzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany

• stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki

• w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany

(2)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

• próbuje odczytać rozmaite sensy dzieła

• podejmuje próbę dokonania inter- pretacji porównawczej

• stara się odczytać rozmaite sensy dzieła

• stara się dokonać interpretacji po- równawczej

• na ogół odczytuje rozmaite sensy dzieła

• na ogół dokonuje interpretacji po- równawczej

• odczytuje rozmaite sensy dzieła

• dokonuje interpretacji porównaw- czej

III. Tworzenie wypowiedzi • buduje wypowiedzi o niezbyt wyso- kim stopniu złożoności

• nie zawsze stosuje w nich podsta- wowe zasady logiki i retoryki

• próbuje zwiększać własną kompe- tencję językową

• stara się budować wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności

• próbuje w wypowiedziach stosować podstawowe zasady logiki i retoryki

• zwraca uwagę na własną kompeten- cję językową

• na ogół buduje wypowiedzi o wyż- szym stopniu złożoności

• na ogół stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki

• na ogół ma świadomość własnej kompetencji językowej

• buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności

• stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki

• ma świadomość własnej kompeten- cji językowej

* za zapisem umieszczonym w podstawie programowej

• Na ocenę dopuszczającą – uczeń wykonuje polecenia dość powierzchownie. Jego wiedza jest w zasadzie odtwórcza, umiejętności niewielkie. Ważne jest, aby uczeń, który osiąga oceny dopuszczające, podejmował pracę, wykazywał starania. Z zapisów w podstawie programowej wyraźnie widać, że nie wszystkie zadania są dla niego przeznaczone. Liczy się przede wszystkim to, że uczeń próbuje wykonywać polecenia na miarę swych możliwości. Ponadto należy dążyć do tego, aby odnajdywał w tekstach wcześniej wskazane przez innych uczniów elementy, których sam nie umie rozpoznać. Jeśli chodzi o prace pisemne, to należy zadbać o to, aby pisał prace samodzielne. Jego prace są oczywiście krótkie, powierzchowne, sądy mało oryginalne, argumentacja niepełna. Podobnie z wypowiedziami ustnymi – są to wypowiedzi krótkie, ale przede wszystkim powinny być zgodne z tematem.

• Na ocenę dostateczną – uczeń podejmuje działania, ale nie kończą się one pełnym sukcesem. Pracuje, ale popełnia błędy, polecenia są wykonywane nieprecyzyjnie, uczeń nie jest pewien swoich wypowiedzi pisemnych i ustnych. Jego przemyślenia są powierzchowne lub odtwórcze, ale pracuje, czyli właśnie „stara się”.

• Na ocenę dobrą – uczeń podejmuje wszystkie działania. Jego prace są wykonane dobrze, ale zawierają drobne błędy. Ponadto nie zawsze umie uzasadnić swoją wypo- wiedź, wie, ale nie wyjaśnia omawianych zjawisk. Zapis „na ogół” oznacza, że jego prace są wykonane poprawnie, choć zawierają drobne błędy.

• Na ocenę bardzo dobrą – zapis mówi, że uczeń wykonuje rozmaite zadania i czynności „poprawnie”, „samodzielnie”, „świadomie”, „ciekawie”, „interesująco”. Oznacza to, że pracuje samodzielnie, wie i umie wyjaśnić. Trafnie dobiera przykłady, cytaty, argumenty, dokonuje porównań, ocen, uzasadniając swoje zdanie. Jego wypowiedzi – zarówno ustne, jak i pisemne – są wolne od błędów, wyczerpujące, pomysłowe, twórcze. Mówi pełnymi zdaniami, uzasadnia swoją odpowiedź, znajduje w tekście przykłady na poparcie swych słów. Umie się odnieść do świata zewnętrznego, jeśli zachodzi taka potrzeba. Podczas pracy w grupie staje się liderem, umie nie tylko współpracować, lecz także nadaje ton działaniom innych, wprowadza nowe rozwiązania i pomysły.

W szkole ponadgimnazjalnej oceniana jest także recytacja, uczeń otrzymujący ocenę dopuszczającą recytuje tekst mało świadomie, niestarannie, często się myli, zacina;

na ocenę dostateczną recytuje dość płynnie, ale bez właściwej modulacji, w złym tempie, bez dokonania interpretacji głosowej; na ocenę dobrą recytuje tekst płynnie, świadomie, ale występują usterki w przekazie; na ocenę bardzo dobrą wygłasza tekst bardzo świadomie, z ciekawą interpretacją, we właściwym tempie, z odpowiednią modulacją.

(3)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

Oznaczenia w tabeli:

ZP – zakres podstawowy; ZR – zakres rozszerzony; * – do decyzji nauczyciela; na niebiesko oznaczono wymagania dla zakresu rozszerzonego

Zagadnienie pp

Liczba

godzin Materiał

nauczania Pojęcia

Wymagania konieczne –

ocena dopuszczająca podstawowe –

ocena dostateczna rozszerzające –

ocena dobra dopełniające – ocena bardzo dobra

ZP ZR Uczeń potrafi:

MŁODA POLSKA 1. Nowe idee

i programy w okresie Młodej Polski (ZP)

ZP I.1.2) I.2.1) II.2.2) II.2.5) II.3.2) II.3.3) III.1.1) III.1.2) III.1.3) III.2.1)

2 podręcznik, s. 10–19 (materiał literacki i infograficzny)

• A. Górski, Młoda Polska. Feljeton nie posłany na konkurs

„Słowa Polskiego”, 1898 (fr.)

• S. Przybyszewski, Confiteor, 1899 (fr.)

• T. Boy-Żeleński, Legenda „Zielonego Balonika”

z perspektywy ćwierćwiecza (fr.)

Młoda Polska, modernizm, neoromantyzm, symbolizm, dekadentyzm, fin de siècle, bohema (cyganeria artystyczna)

• podać ramy czaso- we Młodej Polski i usytuować ją wśród innych epok

• streścić fragmen- ty Młodej Polski A. Górskiego, a także Confiteoru S. Przybyszewskiego

• podać podstawowe kategorie charakte- rystyczne dla Mło- dej Polski

• określić – na podsta- wie tekstu A. Gór- skiego – stosunek modernistów do literatury

• wskazać i omówić przyczyny kulturowe i historyczne, które znacząco wpłynęły na kształt Młodej Polski

• scharakteryzować – w odniesieniu do fragmentów tekstu Legenda „Zielonego Balonika” – śro- dowisko artystów skupionych w Jamie Michalika

• omówić idee programowe obowiązujące w Młodej Polsce

• porównać rolę artysty w ro- mantyzmie, pozytywizmie i Młodej Polsce

• zaprezentować najważniejsze dzieła oraz ich twórców

• zredagować wypowiedź polemiczną na temat roli sztuki i artysty, odwołując się do przykładów z XXI w.

1 Spełnienie wymagań na wyższą ocenę oznacza spełnienie wymagań również na oceny niższe.

1

(4)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

2. *Paul Verlaine, wybór poezji (ZR)

ZR I.1.1) I.1.2) I.3.2) II.2.2) II.2.3) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.4) III.1.1) III.1.2)

3 podręcznik, s. 20–29

• P. Verlaine, wybór po- ezji (Sztuka poetycka, Piosnka jesienna, Światło księżyca) – ZR

• G. Klimt, Muzyka – ZR

• K. Falicka, Literatura francuska. Wiek XIX (fr.) – ZR

• symbolizm – infogra- fika (symbolizm w literaturze: M. Jastrun, Wstęp [w:] Symboliści francuscy (Od Baude- laire’a do Valéry’ego) (fr.); symbolizm w malarstwie)

• J.A. Rimbaud, Moja bohema – ZR

• S. Grochowiak, Z Ver- laine’a – ZR

• Całkowite zaćmienie, reż. A. Holland, 1995

• sztuka interpretacji – – ZR malarstwo (J. Malczew- ski: Na jednej strunie – Autoportret; Zatru- ta studnia. Chimera;

Zatruta studnia I)

podręcznik, s. 158 (antologia wybranych tekstów)

• J. Kasprowicz, Krzak dzikiej róży w Ciem- nych Smreczynach – ZR

synestezja, korespondencja sztuk, symbolizm, symbolizm w literaturze, symbolizm w malarstwie, bohema

• określić zadania stawiane muzyce przez P. Verlaine’a

• scharakteryzować portret osoby mó- wiącej w wierszu Moja bohema J.A. Rimbauda

• wyszukać w wierszu S. Grochowiaka na- wiązania do poezji P. Verlaine’a

• odszukać – w od- niesieniu do wiersza Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smre- czynach – słowa mówiące o dźwię- kach

• przedstawić główne wyróżniki symbolizmu w literaturze i malarstwie

• scharakteryzować obraz artysty i sztuki na podstawie wier- sza Sztuka poetycka

• wskazać elementy muzyczności w liry- ku Piosnka jesienna

• omówić sposób realizowania przez G. Klimta idei ko- respondencji sztuk w jego twórczości

• zinterpretować nawiązania do poezji P. Verlaine’a w wierszu S. Grochowiaka

• wyjaśnić – w odnie- sieniu do wiersza Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smre- czynach – wpływ warstwy brzmienio- wej utworu na jego nastrój

• zinterpretować elementy symbolicz- ne w wierszu Światło księżyca

• wskazać – na pod- stawie wiersza Krzak dzikiej róży w Ciem- nych Smreczynach – przykłady poetyki impresjonistycznej

• przedstawić główne motywy w twórczo- ści J. Malczewskiego

• zinterpretować jeden z obrazów J. Mal- czewskiego

• dokonać porówna- nia liryków P. Verlaine’a z wier- szem Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach J. Kasprowicza

• wyjaśnić, na czym polega odejście od funkcji malarstwa realistycznego w dziełach przedsta- wicieli symbolizmu

• omówić wizerunek artystów wyłaniają- cy się z biogramów i liryków poznanych poetów francuskich

• zredagować esej na temat granic wolności artysty w odniesieniu do poezji symbolistów francuskich i filmu A. Holland

(5)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

3. Kazimierz Przerwa- -Tetmajer, wybór poezji

(ZP)

ZP I.1.1) I.1.3) I.1.4) I.1.7) I.2.1) I.2.2) I.3.1) I.3.8) II.1.2) II.2.1) II.2.2) II.2.4) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.3) II.3.4) II.4.1) II.4.2) III.1.1) III.1.2) III.1.3)

• K. Przerwa-Tetmajer, wybór poezji (Nie wierzę w nic…, Koniec wieku XIX, Evviva l’arte!, Anioł Pański (fr.), Preludia (XXXV), Ja, kiedy usta…)

• J.F. Millet, Anioł Pański

• A. Gierymski, Anioł Pański

• L. Wyczółkowski, Mnich nad Morskim Okiem

• A. Hutnikiewicz, Młoda Polska (fr.)

• A. Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie (fr.)

• W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (fr.)

• T. Walas, Ku otchłani (dekadentyzm w li- teraturze polskiej 1890–1905) (fr.)

• E. Degas, Absynt

• W. Weiss, Demon (W kawiarni)

• K. Varga, Tequila (fr.)

• impresjonizm – info- grafika (impresjonizm w malarstwie; impresjonizm w muzyce; impresjonizm w literaturze;

postimpresjonizm)

nirwana, dekadentyzm, impresjonizm, impresjonizm w muzyce, impresjonizm w literaturze, postimpresjonizm

• wskazać w pozna- nych lirykach elementy nawiązujące do światopoglądu dekadenckiego

• przedstawić ele- menty muzyczności we fragmentach wiersza Anioł Pański

• scharakteryzować stanowisko A. Hut- nikiewicza na temat Tetmajera

• przedstawić tezy A. Schopenhauera

• wynotować z frag- mentów tekstu T. Walas cechy określające stosunek dekadenta do spo- łeczeństwa

• wskazać tematy i barwy dominujące na płótnach impre- sjonistów

• wypowiedzieć się na temat obrazów Absynt E. Degasa i Demon W. Weissa

• przedstawić główne wyróżniki impresjo- nizmu w malarstwie, muzyce, literaturze

• scharakteryzować poglądy wyrażone w poznanych wierszach

• wskazać elementy podobieństwa mię- dzy wierszem Anioł Pański Tetmajera a dziełami malarski- mi J.F. Milleta i A. Gierymskiego

• wskazać – na pod- stawie fragmentów tekstu W. Tatarkie- wicza – dwa sposoby mogące załagodzić cierpienia ludzkiego życia

• określić przyczyny zainteresowania dekadentów zjawi- skami parapsycholo- gicznymi

• określić rolę światła w obrazach impre- sjonistów

• omówić stosunek dekadenta do społe- czeństwa

• przedstawić środki artystyczne wykorzy- stane przez E. Degasa i W. Weissa

• wyjaśnić, co to jest postimpresjonizm

• scharakteryzować – na podstawie utworu Preludia (XXXV) oraz wiersza Ja, kiedy usta… – obraz kobiet i przedstawić sposób mówienia o nich

• określić, w jakiej mie- rze obraz L. Wyczół- kowskiego może być artystyczną ilustracją wiersza Melodia mgieł nocnych Tet- majera

• scharakteryzować, po której stronie – natury czy kultury – opo- wiadali się dekadenci

• porównać dzieła im- presjonistów i teksty kultury powstałe w epokach wcze- śniejszych

• określić, w jaki sposób E. Degas i W. Weiss wyrazili w swoich dziełach uczucia melancholii i zwątpienia

• ocenić prawdziwość opinii A. Hutnikiewi- cza o Tetmajerze

• wyjaśnić, w jakiej mierze wiersz Nie wierzę w nic… Tet- majera odzwiercie- dla światopogląd A. Schopenhauera

• wskazać, czym się różni sposób malowania dzieł impresjonistycznych od techniki w dzie- łach powstałych wcześniej

• opisać i ocenić środowisko arty- stów na podstawie powieści Tequila K. Vargi

• porównać wize- runek artystów ukazanych w wierszach Tetmajera i we fragmentach powie- ści K. Vargi

(6)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

4. Język młodopolskiej literatury;

Związek języka z obrazem świata (ZR)

ZR I.1.1) I.3.2) II.2.3)

• K. Przerwa-Tetmajer, Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej

• K. Zawistowska, Lato

• T. Miciński, *** z cyklu Korsarz [Tak jestem smętny, jak kurhan na stepie]

• S. Korab-Brzozowski, O przyjdź…

• W.S. Reymont, Chłopi (fr.)

• A. Stasiuk, Opowieści galicyjskie (fr.)

metafora, metafora językowa, metafora poetycka, oksymoron, ekwiwalencja uczuć

• wskazać w przy- wołanych tekstach poetyckich środki językowe

• odszukać symbole w wierszu Lato K. Zawistowskiej

• wyjaśnić pojęcie oksymoronu

• wskazać przykład oksymoronu w utworze T. Miciń- skiego

• wyjaśnić, co łączy przywołane fragmenty prozy

• scharakteryzować impresjonistyczny sposób przedstawienia tatrzańskiej panoramy w wierszu Widok ze Świnicy do Doliny Wierchci- chej Tetmajera

• wskazać symbolicz- ne określenia śmierci w liryku O przyjdź…

Koraba-Brzozow- skiego

• wskazać kryteria wyodrębnienia fragmentów pocho- dzących z Chłopów S.W. Reymonta

• wyjaśnić, czemu słu- ży impresjonistyczny sposób przedstawienia tatrzańskiej panoramy w wierszu Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej

• opisać śmierć sperso- nifikowaną w wierszu O przyjdź… i na tej podstawie scharak- teryzować jesienny krajobraz

• przedstawić, czym się różnią fragmenty prozy Reymonta od tekstów Stasiuka

• określić rolę środ- ków językowych w kreacji krajobrazu tatrzańskiego

• wyjaśnić znaczenie symboli w wierszu Lato K. Zawistowskiej

• zinterpretować rolę oksymoronów w utworze T. Miciń- skiego

• wyjaśnić, na czym polega paradoks tekstu O przyjdź…, z uwzględnieniem jego warstwy este- tycznej i stosunku podmiotu do adre- satki wiersza

• wskazać analogie między językowym obrazem świata a charakterem rze- czywistości ukazanej w dziełach proza- torskich

• wyjaśnić, które frag- menty – te z Chło- pów czy z Opowieści galicyjskich – zawie- rają opis nastroju melancholii, tajemni- cy, przemijania

(7)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

5. Stylizacja (ZP)

ZP I.1.4) I.3.5) I.3.6) II.2.2) II.2.3) II.3.1) III.1.2) III.1.3) III.2.1)

• K. Przerwa-Tetmajer, Babski wybór [w:] te- goż, Na Skalnym Podhalu (fr.)

• Pro-rok (A. Słonimski), monolog dla Ludwika Lawińskiego (fr.)

• J.I. Kraszewski, Stara baśń (fr.)

• J. Słowacki, Anhelli (fr.)

• J. Tischner, Historia filozofii po góralsku (fr.)

stylizacja, stylizacja minimalna, stylizacja umiarkowana, stylizacja całościowa, stylizacja socjologiczna, stylizacja psychologiczna, stylizacja indywidualizująca, stylizacja chronologiczna, archaizacja, stylizacja gwarowa (dialektyzacja), stylizacja środowiskowa, stylizacja biblijna, dialekt, dialektyzmy fonetyczne, dialektyzmy fleksyjne, dialektyzmy semantyczne, dialektyzmy słowotwórcze, dialektyzmy składniowe,

• wyjaśnić pojęcie stylizacji

• wskazać główne odmiany stylizacji

• zdefiniować, czym jest dialekt i gwara

• wymienić pięć głównych dialektów występujących w języku polskim

• rozpoznać stylizację w tekście kultury

• określić funkcje stylizacji w dziele literackim i języku dyskursu społecz- nego

• wskazać i omówić rodzaje dialekty- zmów w języku polskim

• określić funkcje stylizacji w utworze literackim

• wskazać w tekście literackim przykłady różnych odmian stylizacji i dialektyzmów

• opowiadać dwukrot- nie to samo wyda- rzenie, z wykorzy- staniem za każdym razem innego rodzaju stylizacji

• przekształcić frag- ment tekstu Babski wybór Tetmajera na język ogólno- polski

• naśladować styliza- cję gwary góralskiej zastosowaną przez Tetmajera w utwo- rze Babski wybór

• podać literackie odpowiedniki obec- nych w Chłopach dialektyzmów, a następnie określić, do jakiej warstwy językowej się odno- szą (np. fonetycznej, fleksyjnej, słowo- twórczej, składnio- wej czy leksykalnej)

(8)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

dialektyzmy leksykalne, odmiany regionalne polszczyzny 6. Dyskutowanie

– kultura dyskusji;

Skuteczność a uczciwość zabiegów erystycznych (ZP)

ZP I.1.1) I.1.2) I.1.3) I.1.4) I.1.6) I.1.7) I.1.8) I.1.9) I.3.1) I.3.2) I.3.3) I.3.4) I.3.8) II.1.2) II.4.1) II.4.3) III.1.1) III.1.2) III.1.3) III.1.5)

• A. Schopenhauer, Erystyka, czyli o sztuce prowadzenia sporów (fr.)

erystyka • określić – na pod- stawie wybranej dyskusji telewizyjnej – charakter rozmowy i jej cel

• wskazać przykłady znaków niewerbal- nych wpływających na charakter dyskusji

• wskazać – na podstawie tekstu A. Schopenhauera – przykłady nieuczciwych sposobów prowadzenia dyskusji

• wskazać przykłady nieuczciwych zabie- gów erystycznych najczęściej wystę- pujących w życiu publicznym i pry- watnym

• określić swój stosu- nek do twierdzenia, że człowiek z natury jest zły

• wskazać – w od- niesieniu do tekstu A. Schopenhauera – sposoby przeciw- działania nieuczci- wym zachowaniom w sporach

• określić, w jakim stopniu rady A. Scho- penhauera mogą być przydatne w co- dziennym życiu

• ocenić skuteczność i uczciwość zabie- gów erystycznych, wykorzystując przykładową debatę polityków

7. Jan Kasprowicz, wybór poezji (ZP i ZR)

ZP I.1.1) I.1.3) I.1.4) I.2.1)

3 2 podręcznik, s. 40–51

• J. Kasprowicz, Dies irae (fr.)

• J. Kasprowicz, Prze- prosiny Boga

katastrofizm modernistyczny, mizoginizm, franciszkanizm, ekspresjonizm,

• wymienić zabiegi literackie, dzięki którym utwór Dies irae może wpływać na uczucia odbiorcy

• wskazać – we frag- mentach Dies irae – środki językowe nadające temu poematowi charakter religijny

• scharakteryzować relacje między bohaterami poszcze- gólnych scen w Dies irae

• wyjaśnić – na pod- stawie Dies irae – w czym odzwiercie- dla się mizoginizm

(9)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

I.2.2) I.3.1) I.3.8) II.1.1) II.1.2) II.1.3) II.2.1) II.2.2) II.2.4) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.3) II.3.4) II.4.1) II.4.2) II.4.3) III.1.1) III.1.2) III.1.3) III.1.6) III.2.1) ZR I.1.1) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.4) II.4.1) III.1.1) III.1.2)

• M.K. Cˇiurlionis, Grzmot

• W. Hofman, Ojcze nasz

• M. Merisi da Cara- vaggio, Wieczerza w Emaus

• E. Munch, Salome

• T. Miciński – Inferno (z cyklu Kain) oraz ***

[Jam ciemny jest…]

(z cyklu Lucifer) (fr.) – ZR

• W. Oszajca, doczeka- łem się – ZR

• W. Oszajca, za progiem – ZR

• ekspresjonizm – info- grafika (ekspresjonizm w literaturze, ekspresjonizm w malarstwie)

*podręcznik, s. 158 (antologia wybranych tekstów)

• J. Kasprowicz, Krzak dzikiej róży w Ciem- nych Smreczynach

ekspresjonizm w malarstwie, ekspresjonizm w literaturze

• przedstawić emocje widoczne na twarzy bohatera obrazu Ojcze nasz

• odszukać w hym- nie J. Kasprowicza fragmenty przed- stawiające obrazy destrukcji

• wskazać elementy postawy francisz- kańskiej w liryku Przeprosiny Boga

• wymienić – na podstawie obrazu E. Muncha – elementy, do których artysta ograniczył przedstawienie biblijnej śmierci Jana Chrzciciela

• scharakteryzować podmiot liryczny w wierszach T. Micińskiego

• wskazać w wier- szach W. Oszajcy nadawców i odbior- ców wypowiedzi

• wymienić wyróżniki ekspresjonizmu w literaturze i malarstwie

• określić – na podsta- wie Dies irae – sto- sunek Tetmajera do tradycji biblijnej

• omówić, w jakiej mierze obraz W. Hofmana jest dziełem ekspresjoni- stycznym

• wyjaśnić – na pod- stawie wiersza Prze- prosiny Boga – na czym polega więź między staruszkami a Stwórcą

• dokonać analizy i interpretacji obrazu Wieczerza w Emaus

• scharakteryzować kompozycję obrazu E. Muncha i ocenić jej wpływ na wymo- wę dzieła

• scharakteryzować obraz piekła i szatana na podstawie wierszy T. Micińskiego

• zinterpretować przesłanie wiersza doczekałem się w kontekście pro- meteizmu

• ocenić i uzasadnić, czy ukazana na obra- zie Ojcze nasz postać mogłaby wypowia- dać któreś ze słów poematu Dies irae

• wyjaśnić, za pomo- cą jakich środków artystycznego wy- razu M.K. Cˇiurlionis uzyskał na obrazie Grzmot efekt grozy

• porównać ewan- geliczny opis drogi dwóch uczniów idących do Emaus ze sceną pogodzenia się staruszków z Bogiem

• wyjaśnić, dlaczego E. Munch szczegó- łowo zobrazował na płótnie własną twarz, a wizerunek Salome ograniczył do sche- matycznego rysunku

• porównać wymowę wiersza Dies irae J. Kasprowicza oraz wierszy T. Micińskiego

• ocenić i uzasadnić, w jakiej mierze wiersz doczekałem się zawiera przesłanie optymistyczne

• omówić – w od- wołaniu do wiersza Przeprosiny Boga – w jaki sposób w tym utworze odzwier- ciedla się postawa franciszkanizmu

• dokonać analizy i interpretacji obrazu Salome E. Muncha

• scharakteryzować – na podstawie obrazu Wieczerza w Emaus – obraz Boga i człowieka

• uzasadnić, w jakiej mierze dzieło W. Hofmana realizu- je założenia ekspresjonizmu

• zinterpretować przesłanie obrazu E. Muncha w kon- tekście tytułu dzieła

• scharakteryzować – na podstawie wierszy T. Micińskiego – obraz szatana

• ocenić, który z utwo- rów T. Micińskiego bardziej korespondu- je z obrazem Grzmot M.K. Cˇiurlionisa

(10)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

• porównać wpływ ostatnich słów utwo- ru doczekałem się na wymowę Dies irae J. Kasprowicza oraz wiersza za progiem

• porównać sposób ukazania konfrontacji różnych światów i sił w Dies irae J. Ka- sprowicza i w utwo- rze doczekałem się W. Oszajcy 8. Leopold Staff,

wybór poezji (ZP i ZR)

ZP I.1.1) I.1.3) I.1.4) I.2.1) I.2.2) I.3.1) I.3.6) I.3.8) II.1.1) II.1.2) II.1.3) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.3) II.3.4) II.4.1) II.4.2) II.4.3) III.1.1)

• L. Staff, wybór poezji (Kowal, Deszcz jesien- ny, O miłości wroga, Przedśpiew, Ars poeti- ca, Zachód jesienny)

• J. Chełmoński, Jesień

• J. Mehoffer, Dziwny ogród

• K. Hiller, Deszcz – ZR

• F. Nietzsche, Poza do- brem i złem (fr.) – ZR

• F. Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra (fr.) – ZR

• W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (fr.) – ZR

• Człowieczeństwo jako cel, komiks – ZR

• J. Malczewski, Święty Franciszek

• M. Haake, Św. Franci- szek Jacka Malczew- skiego i idea dionizyj- skości (fr.)

franciszkanizm, humanizm chrześcijański, bergsonizm, nietzscheanizm

• odczytać przesłanie wiersza Kowal

• określić – w odnie- sieniu do wiersza Deszcz jesienny – wpływ refrenu na charakter utworu

• wskazać główne problemy zawarte w wierszu O miłości wroga

• opisać postawę osoby mówiącej w liryku Przedśpiew

• określić cele stawia- ne sobie przez osobę mówiącą w wierszu Ars poetica

• opisać sytuację i postaci ukazane na obrazie J. Mehoffera

• wskazać w wierszu Zachód jesienny fragmenty mogące pełnić funkcję afory- zmów oraz wyjaśnić ich znaczenie

• scharakteryzować obraz wnętrza czło- wieka zarysowany w wierszu Kowal

• opisać światy uka- zane w poszczegól- nych strofach wier- sza Deszcz jesienny

• scharakteryzować – na podstawie utwo- ru O miłości wroga – działanie „brata”

przeciw podmioto- wi wiersza

• odszukać w wierszu Przedśpiew nawiąza- nia do renesansowe- go humanizmu

• wyjaśnić, kogo podmiot liryczny z wiersza Ars poeti- ca nazywa „bratem”

• opisać, w jaki spo- sób J. Mehoffer ukazał na swoim obrazie dostatek, piękno i szczęście

• wyjaśnić, jaką rolę w utworze Kowal odgrywa motyw pracy

• wskazać – w odnie- sieniu do wiersza Deszcz jesienny – cechy obrazów poetyckich ty- powych dla liryki impresjonistycznej i symbolicznej

• zinterpretować wymowę ostatniego wersu utworu O mi- łości wroga

• porównać filozofię życiową osoby mówiącej z utworu Przedśpiew z filozofią stoicką

• określić – na pod- stawie utworu Ars poetica – jaka wizja sztuki wyłania się z utworu L. Staffa

• zdefiniować do- słowne i przenośne znaczenie tytułu wiersza Kowal

• wyjaśnić, na czym polega odmienność obrazu szatana uka- zanego w Deszczu jesiennym od innych znanych przedsta- wień diabła

• zinterpretować wiersz O miłości wroga L. Staffa w kontekście filozofii franciszkańskiej

• określić funkcję nawiązań do rene- sansowego humanizmu w wierszu Przedśpiew

• ocenić, który z myślicieli (Zenon z Kition, św. Franci- szek czy Nietzsche) patronuje artyście w liryku Ars poetica

(11)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

III.1.2) III.1.3) III.1.6) III.2.1) ZR I.1.1) I.1.2) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.4) II.4.1) III.1.1) III.1.2)

• L. Staff, Krzywda – ZR

• L. Staff, Zdarzenie – ZR

• T. Różewicz, Krzywda – ZR

• T. Różewicz, Zdarze- nie – ZR

• wskazać na obrazie K. Hillera konkretne szczegóły dotyczące deszczu

• streścić główne za- łożenia fragmentów Poza dobrem i złem F. Nietzschego

• wskazać w dziele J. Malczewskiego detale obrazu cha- rakteryzujące postać św. Franciszka

• określić tematykę przywołanych wierszy L. Staffa

• wskazać w wierszu Zachód jesienny elementy moderni- stycznego obrazo- wania

• opisać kolorystykę obrazu Deszcz K. Hillera i określić jej wpływ na nastrój całego przedstawienia

• wskazać – na pod- stawie fragmentów tekstu Tako rzecze Zaratustra oraz Poza dobrem i złem F. Nietzschego, a także Historii filozofii W. Tatar- kiewicza – główne założenia nietzsche- anizmu

• scharakteryzować inne – poza tytu- łowym bohaterem – postaci ukazane w dziele J. Malczew- skiego

• określić, w jaki sposób T. Różewicz skomentował prze- słanie przywołanych wierszy L. Staffa

• zinterpretować symboliczne znaczenie ważki obecnej na obrazie J. Mehoffera

• ocenić i uzasadnić, w jakim stopniu liryk Zachód jesienny buduje u odbiorcy nastrój optymizmu, a w jakim – pesymi- zmu

• ocenić, w jakiej mie- rze charakter obrazu Deszcz K. Hillera koresponduje z przesłaniem Deszczu jesiennego L. Staffa

• wykazać związki mię- dzy treścią wiersza Kowal L. Staffa a filo- zofią F. Nietzschego

• wyjaśnić, w jakim celu J. Malczewski zestawił na swoim obrazie postaci mito- logiczne, historyczne i „zwyczajne”

• scharakteryzować postawy życiowe ukazane w wierszach L. Staffa i T. Róże- wicza

• ocenić, w jakim stopniu Dziwny ogród ukazuje rze- czywiście istniejące miejsce, a w jakim – krajobraz inspirowa- ny tradycją kultury, pejzaż mentalny

• dokonać analizy po- równawczej wiersza Zachód jesienny L. Staffa i obrazu Dziwny ogród J. Mehoffera

• wyjaśnić, w jakiej mierze przedstawienie malarskie może oddać wrażenia dźwiękowe

• porównać ideologię Raskolnikowa ze Zbrodni i kary F. Dostojewskiego z ideałem nadczło- wieka propagowa- nym przez F. Nie- tzschego

• wyjaśnić – na pod- stawie komiksu Czło- wieczeństwo jako cel – któremu z filo- zofów (bohaterów tego dzieła) można przyznać rację

(12)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

• wskazać – w odnie- sieniu do fragmentu tekstu Święty Fran- ciszek Jacka Mal- czewskiego i idea dionizyjskości – ele- menty kultury dio- nizyjskiej na obrazie Święty Franciszek

• porównać cechy stylu poetyckiego L. Staffa w wierszu Deszcz jesienny oraz w lirykach Krzywda i Zdarzenie 9. Stanisław

Wyspiański, Wesele (ZP i ZR)

ZP I.1.1) I.1.3) I.1.4) I.1.7) I.2.1) I.2.2) I.2.3) I.2.4) I.3.1) I.3.5) I.3.6) I.3.8) II.1.1) II.1.2) II.1.3) II.2.1)

• S. Wyspiański, Wesele (fr.)

• S. Wyspiański, Portret Wandy Siemaszkowej w stroju scenicznym Panny Młodej z „We- sela”

• S. Wyspiański, Cho- choły

• J. Matejko, Kościuszko pod Racławicami

• J. Nowakowski, Wstęp [w:] Stanisław Wy- spiański, Wesele (fr.)

• A. Osęka, O sławie obrazów (fr.)

chłopomania młodopolska, mity narodowe, mity społeczne, teatr naturalistyczny, teatr

antynaturalistyczny, styl zakopiański

• wynotować – na podstawie didaska- liów zamieszczo- nych w Weselu – elementy scenicznej przestrzeni i sfery dźwięków

• przedstawić bohate- rów Wesela S. Wyspiańskiego

• podać przykłady scen komediowych w Weselu

• wskazać główne nurty tematyczne w dramaturgii S. Wyspiańskiego

• przywołać – w od- niesieniu do konkretnych frag- mentów dramatu S. Wyspiańskiego – najważniejsze tematy poruszane w rozmowach boha- terów Wesela

• scharakteryzować bohaterów dramatu S. Wyspiańskiego

• wskazać w Weselu mity społeczne oraz mity narodowe

• przedstawić europej- skie tendencje

• wyjaśnić słowa Chochoła z początku aktu II

• wyjaśnić znaczenie rozmowy Poety i Rycerza

• określić funkcję po- staci symbolicznych w dramacie S. Wyspiańskiego

• wymienić kilka współczesnych mitów społecznych (narodowych, poli- tycznych) i określić ich wpływ na życie dzisiejszych Polaków

• wyjaśnić, czym się różni wizyta Wer- nyhory na weselu od pojawienia się innych zjaw

• omówić – w odnie- sieniu do komentarza J. Nowakowskiego – w jaki sposób zmienia się atmosfera i przestrzeń zdarzeń w aktach II i III

• wyjaśnić, dlaczego określenie „fanta- styczny” nie wystar- cza w opisie świata dramatu

(13)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.3) II.3.4) II.4.1) II.4.2) II.4.3) III.1.1) III.1.2) III.1.3) III.2.1) ZR I.1.1) I.1.2) I.2.1) I.2.2) I.3.1) I.3.2) I.3.4) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.3.1) II.3.2) II.3.4) II.4.1) III.1.1) III.1.2)

• postaci Wesela (info- grafika)

• D. Leszczyński, Mit w rękach zręcznych rzemieślników (fr.)

• wielka reforma teatru (infografika)

• F. Ziejka, „Wesele”.

W kręgu mitów pol- skich (fr.)

• J. Malczewski, Błędne koło

• S. Wyspiański, Portret Władysławy Ordon- -Sosnowskiej w roli Krasawicy w drama- cie „Bolesław Śmiały”

• Wesele na scenie i ekranie (Wesele, reż. A. Wajda, 1972;

Wesele, reż. J. Grzego- rzewski, 2000; Wesele, reż. W. Smarzowski, 2004) – ZR

• R.B., Jak woda na pu- styni, opinie o Weselu w reż. M. Grabowskie- go, 2004 (fr.) – ZR

• stolice Młodej Polski – infografika (Kraków, Zakopane, Warszawa, Lwów)

• wskazać elementy realistyczne i fanta- styczne w Weselu

• wymienić postaci oraz motywy symboliczne w dramacie S. Wyspiańskiego

• streścić artykuł D. Leszczyńskiego

• wskazać główne tendencje obowią- zujące w teatrze modernistycznym

• wymienić nazwiska reformatorów teatru

• zapoznać się z wy- branymi przykłada- mi ekranizacji i inscenizacji Wesela

• wskazać w wypo- wiedzi M. Grabow- skiego fragmenty mówiące o aktual- ności dramatu S. Wyspiańskiego

• wymienić stolice kulturalne Młodej Polski

teatralne, do których nawiązuje Wyspiański, i te, z którymi artysta zrywa

• wskazać zarówno sceny pominięte przez A. Wajdę, jak i te dodane przez reżysera

• napisać recenzję filmu A. Wajdy

• scharakteryzować stolice kulturalne Młodej Polski

• przedstawić cechy stylu zakopiańskiego

• wyjaśnić – na pod- stawie cytatów z II i III aktu Wesela – na czym polega poszuki- wanie przez bohate- rów prawdy o sobie samych i o polskiej przeszłości

• odszukać w Weselu fragmenty, które są przykładem syne- stezji

• scharakteryzować główne ośrodki kulturalne w okresie Młodej Polski

• wyjaśnić, co interpre- tacja A. Wajdy mówi na temat natury zjaw

• wskazać i uzasadnić, które kadry filmu A. Wajdy przypomi- nają obrazy S. Wy- spiańskiego i J. Matejki

• wyjaśnić – w kon- tekście Wesela – znaczenie idei o charakterze mitów społecznych

• wykorzystać w ana- lizie wybranego dzieła J. Matejki wnioski płynące z lektury fragmen- tów tekstu O sławie obrazów A. Osęki

• wskazać – na podstawie tekstu D. Leszczyńskiego – jakie typy mitów odnajdujemy w We- selu Wyspiańskiego

• zredagować roz- prawkę na temat konfrontacji mitów narodowych z rze- czywistością

• wyjaśnić – w od- niesieniu do tekstu F. Ziejki – dlaczego Wesele można nazwać „dramatem myśli polskiej”

• opisać – w odniesie- niu do tekstu dramatu, jak i wiersza [I ciągle widzę ich

(14)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

podręcznik, s. 159 (antologia wybranych tekstów)

• S. Wyspiański, [I ciągle widzę ich twarze…]

twarze…] – reforma- torską wizję teatru S. Wyspiańskiego

• wyjaśnić związek obrazów J. Malczew- skiego z dramatem S. Wyspiańskiego

• ocenić decyzje reżyserskie A. Wajdy (lub innego twórcy) w odniesieniu do tekstu Wesela

• wskazać najważniej- sze postaci związane z Krakowem okresu Młodej Polski 10. *Gabriela

Zapolska, Moralność pani Dulskiej (ZR)

ZR I.1.1) I.1.2) I.1.3) I.2.1) I.2.2) I.3.1) I.3.2) I.3.4) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.3.1) II.3.2) II.3.4)

• Co pisze Dulska na Facebooku?, rozmo- wa D. Wyżyńskiej z A. Glińską – ZR

• W. Podkowiński, Szał uniesień – ZR

• J.A. Kisielewski, W sie- ci (fr.) – ZR

• K. Jabłońska, Ostygłe emocje (fr.) – ZR

• K. Kozyra, Piramida zwierząt – ZR

• M.A. Potocka, Kiedy kupa jest sztuką, a kiedy sztuka jest kupą? (fr.) – ZR

dulszczyzna, secesja (art nouveau), styl secesyjny, secesja w architekturze

• wyszukać – na pod- stawie didaskaliów zamieszczonych przed aktem I – wszystkie wska- zówki informujące realizatorów przedstawienia o inten- cjach autorów sztuki i ocenie głównej bohaterki, a także jej środowiska

• wyjaśnić pojęcie moralności

• zrekonstruować kodeks moralny bo- haterów Moralności pani Dulskiej

• wskazać grupy spo- łeczne, które poczuły się urażone krytyką zawartą w dramacie G. Zapolskiej i w po- wieści Pani Bovary

• scharakteryzować – z punktu widzenia członków rodziny Dulskich – relacje panujące między poszczególnymi bohaterami

• wyjaśnić – na pod- stawie fragmentów Ludzi bezdomnych

• porównać odbiór dramatu G. Zapol- skiej z recepcją po- wieści Pani Bovary G. Flauberta

• przedstawić swoje stanowisko na temat moralności w czasach współczesnych

• ocenić kodeks moral- ny bohaterów Moral- ności pani Dulskiej

• scharakteryzować relacje Dulskiej z córkami i synem

• ocenić – na pod- stawie Moralności pani Dulskiej oraz fragmentów Ludzi bezdomnych S. Żeromskiego – w jaki sposób można pogodzić karierę zawodową, chęć posiadania i dążenie do zaspokajania własnych potrzeb z etyką

• porównać między- pokoleniowe kon- flikty w rodzinie

(15)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

II.4.1) III.1.1) III.1.2)

• secesja – infografika

• sztuka interpretacji – architektura (A. Gaudí, Sagrada Família)

podręcznik, s. 160–162 (antologia wybranych tekstów)

• S. Żeromski, Ludzie bezdomni (fr.) – ZR

• zdefiniować pojęcie dulszczyzny

• wskazać – na pod- stawie fragmentów Ludzi bezdomnych – dylematy etyczne bohaterów powieści S. Żeromskiego

• wymienić nazwiska głównych poetek działających w okresie Młodej Polski

• określić – na pod- stawie rozmowy z A. Glińską – co decyduje o niesłab- nącej popularności dramatów G. Za- polskiej w polskim teatrze

• opisać obraz Szał uniesień

• scharakteryzować – na podstawie frag- mentów dramatu W sieci – styl wypo- wiedzi Julii, głównej bohaterki dzieła J.A. Kisielewskiego

• przedstawić wraże- nia po obejrzeniu Piramidy zwierząt K. Kozyry

– na czym polegają rozterki doktora Judyma

• scharakteryzować – na podstawie fragmentów tekstu Ostygłe emocje – re- akcje współczesnych W. Podkowińskiemu na jego obraz Szał uniesień

• wymienić dzieła z poprzednich epok, które spotkały się z emocjonalną reakcją odbiorców

• wskazać – na pod- stawie fragmentu dramatu W sieci – zabiegi stylistyczne oddające emocje Julii, głównej bohaterki dzieła J.A. Kisielewskiego

• podać przykłady współczesnych dzieł sztuki, którym towarzyszą emocje podobne do wywo- łanych przez obraz W. Podkowińskiego i pracę K. Kozyry

• wyjaśnić – w odnie- sieniu do fragmen- tów Ludzi bezdom- nych – wymowę ob- razu rozdartej sosny na końcu powieści S. Żeromskiego

• wskazać podobień- stwa i różnice w od- biorze obrazu Szał uniesień W. Podko- wińskiego przez Julkę, bohaterkę dramatu W sieci J.A. Kisielew- skiego, oraz przez współczesnych od- biorców

• ocenić styl wypowie- dzi głównej bohaterki dramatu W sieci

• scharakteryzować cechy stylu secesyjnego

Dulskich z obecnymi trudnościami w kontaktach rodziców z dziećmi

• wskazać – w odnie- sieniu do rozmowy z A. Glińską – przyczyny popularności dulszczyzny we współczesnym pokoleniu

• zanalizować i zinter- pretować obraz Szał uniesień W. Podko- wińskiego

• zanalizować i zin- terpretować pracę Piramida zwierząt K. Kozyry

• ocenić słuszność stanowiska M.A. Potockiej na temat współczesnej sztuki

• zanalizować i zinter- pretować secesyjne dzieła architekto- niczne

(16)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

• wymienić głównych twórców stylu secesyjnego

• podać najważniejsze wyznaczniki sztuki secesyjnej 11. Władysław

Stanisław Reymont, Chłopi (tom I) (ZP i ZR)

ZP I.1.1) I.1.3) I.1.4) I.1.7) I.2.1) I.2.2) I.2.3) I.2.4) I.3.1) I.3.5) I.3.6) I.3.8) II.1.1) II.1.2) II.1.3) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.3) II.3.4) II.4.1) II.4.2) II.4.3)

• S. Balbus, Pory roku (fr.)

• F. Ziejka, Władysław Stanisław Reymont –

„Chłopi” (fr.)

• L. Wyczółkowski, Siewca

• F. Pautsch, Nowożeńcy

• F. Ruszczyc, Pejzaż ze stogami

• L. Tatarowski, Dialog

„słowa ludowego” ze

„słowem uczonym”, czyli o ludowości w literaturze i kultu- rze Młodej Polski (fr.)

• E. Redliński, Konopiel- ka (fr.) – ZR

• Ezop, Chłop i satyr – ZR

• J. Jordaens, Satyr i wieśniak – ZR

• T-Raperzy znad Wisły, Chłopi (fr.)

• T. Różewicz, Rozmo- wa ojca z synem o zabijaniu czasu – ZR

femme fatale, patriarchat, stylizacja literacka, czas sacrum, czas profanum

• wskazać – na pod- stawie pierwszego tomu Chłopów – wady i zalety życia w społeczności patriarchalnej

• streścić fragment tekstu S. Balbusa

• opisać wrażenia po obejrzeniu obrazu Siewcy

• wskazać – w od- niesieniu do dzieła F. Pautscha – detale w ubiorze postaci, które wskazują, że są to nowożeńcy

• zdefiniować pojęcie czasu sacrum i czasu profanum

• streścić fragment powieści E. Redliń- skiego

• scharakteryzować postać Kaziuka (głównego bohatera, a zarazem narratora Konopielki)

• scharakteryzować – na podstawie pierwszego tomu Chłopów – zjawisko patriarchatu

• opisać – na pod- stawie zakończenia pierwszego tomu Chłopów oraz fragmentów tekstu S. Balbusa – jaki obraz natury i czło- wieka wyłania się z powieści S.W. Reymonta

• określić sposób przedstawienia bohatera na obrazie Siewca

• opisać – w odnie- sieniu do dzieła Nowożeńcy – uczu- cia, których może doznawać para bohaterów ukazana na tym obrazie

• wyjaśnić wpływ po- rządku obrzędowo-li- turgicznego na życie bohaterów Lipiec

• opisać – na podstawie znajomości pierw- szego tomu Chłopów oraz fragmentów tekstu F. Ziejki – na czym polega porzą- dek życia i śmierci opisany w powieści S.W. Reymonta

• omówić kompozycję, kolory, tło pejzażowe na obrazach Siewca i Nowożeńcy

• porównać przebieg niedzielnego obiadu u Borynów w Chło- pach i Kaziuków w Konopielce

• zinterpretować – w odniesieniu do cech zjawiska patriarchatu – przywołaną scenę z Konopielki

• określić – na podsta- wie początkowego fragmentu Chłopów – na czym polega stylizacja (dialektyzacja) w dialogach, a na czym – w opi- sach powieściowych

• porównać uczucia bohaterów ukazanych na obrazie Nowożeńcy z emo- cjami, które mogły towarzyszyć Jagnie podczas wesela

• ocenić – na pod- stawie fragmentów tekstu L. Tatarow- skiego – zasługi młodopolskich arty- stów w krzewieniu kultury wiejskiej

• dokonać analizy pejzażu F. Ruszczyca, wykorzystując wia- domości o impresjo- nizmie w malarstwie

(17)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

III.1.1) III.1.2) III.1.3) III.2.1) ZR I.1.1) I.1.2) I.2.1) I.2.2) I.3.1) I.3.2) I.3.4) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.3.1) II.3.2) II.3.4) II.4.1) III.1.1) III.1.2)

• streścić bajkę Ezopa

• opisać sytuację ukazaną na obrazie Satyr i wieśniak

• wyjaśnić końcowe przesłanie utworu Chłopi T-Raperów znad Wisły

• wymienić tematy podjęte przez bo- haterów lirycznych w wierszu T. Róże- wicza

• porównać relacje Boryny z córką Józią z opisem stosun- ków między ojcem a synem w wierszu T. Różewicza

• przedstawić – na podstawie fragmen- tów Konopielki – przebieg niedzielnego obiadu w domu Kaziuków

• wyjaśnić bezpo- średnie przyczyny gniewu Kaziuka (bohatera, a zarazem narratora)

• wskazać elementy podobieństwa między bajką Ezopa a obrazem Satyr i wieśniak

• scharakteryzować warstwę tekstową fragmentów piosen- ki T-Raperów znad Wisły

• opisać – w odnie- sieniu do wiersza T. Różewicza – w jaki sposób w trakcie rozmowy zmieniał się stosunek ojca do syna

• przedstawić morał wynikający z bajki Ezopa

• określić swoje stano- wisko wobec stwier- dzenia, że piosenka Chłopi to bryk

• wyjaśnić – na pod- stawie wiersza Roz- mowa ojca z synem o zabijaniu czasu – jaką rolę w wycho- waniu i kształtowaniu opinii osoba mó- wiąca w tym liryku przypisuje mediom

• określić rolę satyry w kreowaniu życia wiejskiego przez E. Redlińskiego

• zabrać głos w dysku- sji na temat gościn- ności, uzasadniając swe zdanie

• ocenić, w jakim stop- niu obiektem satyry E. Redlińskiego jest chłopskie zacofanie

• porównać stosunek Kaziuka i satyra z bajki Ezopa do nie- znanych wcześniej doświadczeń

• ocenić funkcje komizmu i ironii w piosence Chłopi

• zinterpretować zakończenie wiersza T. Różewicza

• porównać – na podstawie pierwsze- go tomu Chłopów i wiersza T. Różewi- cza – relacje między osobą dojrzałą a wchodzącą w do- rosłość

• wyjaśnić i uzasadnić swój stosunek do wzorca rodziny patriarchalnej i libe- ralnej

(18)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

12. Joseph Conrad, Jądro ciemności (ZP i ZR)

ZP I.1.1) I.1.3) I.1.4) I.1.7) I.2.1) I.2.2) I.2.3) I.2.4) I.3.1) I.3.8) II.1.1) II.1.2) II.1.3) II.2.1) II.2.4) II.2.5) II.3.1) II.3.2) II.3.3) II.3.4) II.4.1) II.4.2) II.4.3) III.1.1) III.1.2) III.1.3) III.2.1) ZR I.1.1)

5 2 podręcznik, s. 58

• F. Nietzsche, Poza do- brem i złem (fr.) – ZR

podręcznik, s. 98–109

• J. Conrad, Jądro ciem- ności (fr.)

• A. Fiut, Wariacje o „Jądrze ciemności”

(fr.)

• C. Miłosz, Traktat moralny (fr.)

• F. Nietzsche, Z ge- nealogii moralności (fr.) – ZR

• Czas Apokalipsy, reż. F.F. Coppola, 1979

• Jądro ciemności, reż. N. Roeg, 1993

• M. Vargas Llosa, Ma- rzenie Celta (fr.) – ZR

nihilizm, postkolonializm, nihilizm Nietzschego

• określić elementy świata przedstawio- nego w powieści Conrada

• scharakteryzować Marlowa i określić jego funkcję w po- wieści

• podać znaczenie terminu postkolo- nializm

• wskazać negatywne aspekty kolonia- lizmu

• przywołać właściwe cytaty charakteryzu- jące postać Kurtza

• napisać rozprawkę oceniającą postać Kurtza

• streścić proble- matykę fragmentu traktatu Poza dobrem i złem oraz fragment pracy Z genealogii moralności F. Nie- tzschego

• wymienić pozali- terackie adaptacje Jądra ciemności

• scharakteryzować – na podstawie odpowiednich fragmentów – język opowieści w dziele J. Conrada

• omówić, w jaki spo- sób Marlow przed- stawia tubylców

• opisać – na podstawie Jądra ciemności – obraz Afrykańczyków i kolonizatorów

• omówić dokonania Kurtza jako agenta handlowego

• wskazać w Jądrze ciemności frag- menty stanowiące wypowiedź jeszcze innego niż Marlow narratora

• wskazać – na pod- stawie fragmentów dzieł F. Nietzschego – jaka relacja łączy jednostki o „mo- ralności dostojnej”

z tymi o „moralno- ści niewolników”

• ocenić – na podsta- wie powieści Jądro ciemności – obraz Afrykańczyków i kolonizatorów

• określić sposób narracji Marlowa

• wyjaśnić – na podsta- wie Jądra ciemności oraz własnych są- dów – stwierdzenie mówiące, że Kurtz to „nihilista zrozpa- czony”

• określić związek pojęcia postkolonia- lizm z fabułą Jądra ciemności

• zinterpretować zna- czenie tytułowego

„jądra ciemności”

• podać związek między fragmentem poematu C. Miłosza a problemami zasy- gnalizowanymi w Ją- drze ciemności

• wskazać i uzasad- nić – na podstawie wniosków wypływa- jących z fragmentu

• wyjaśnić i uzasad- nić, w jakim stopniu Jądro ciemności podważa, a może utrwala tzw. kolo- nialną wizję świata

• zanalizować i oce- nić postawę Kurtza i jego stosunek do innych ludzi

• wyjaśnić wpływ sposobu narracji Marlowa na kształt powieści J. Conrada

• przygotować tekst mowy Marlowa na temat Kurtza

• wyjaśnić związek między tytułowym

„jądrem ciemności”

a „czarem ohydy”, o którym mówił Marlow

• określić – w odnie- sieniu do fragmen- tu pracy Z gene- alogii moralności – z którą odmianą moralności kojarzy się postawa Mar- lowa

(19)

|

Nowe lustra świata

|

Klasa 2

|

I.1.2) I.2.1) I.2.2) I.3.1) I.3.2) II.2.1) II.2.2) II.2.3) II.2.4) II.3.1) II.3.2) II.3.4) II.4.1) III.1.1) III.1.2)

• streścić główne tezy tekstu Wariacje o „Jądrze ciemno- ści” A. Fiuta

• wyjaśnić – na pod- stawie fragmentów powieści Marzenie Celta – czego dowiadujemy się o zdarzeniach w Kongu na przeło- mie XIX i XX w.

• porównać wybrane adaptacje Jądra ciemności z ich literackim pierwo- wzorem

• wskazać – na podstawie tekstu Wariacje o „Jądrze ciemności” – postaci Innego w powieści J. Conrada

• wskazać – w od- niesieniu do Jądra ciemności i Marze- nia Celta – elemen- ty podobieństwa w kreacji obrazu rzeczywistości afrykańskiej

pracy Z genealogii moralności – które postaci z Jądra ciemności można łą- czyć z „moralnością panów”, a które – z „moralnością nie- wolników”

• wskazać – na pod- stawie wybranej adaptacji powieści J. Conrada – środ- ki, dzięki którym twórcy filmu budują przestrzeń zdarzeń i nastrój fabuły

• wyjaśnić – w odnie- sieniu do refleksji A. Fiuta – jakiej

„porażającej prawdy o istocie cywilizacji”

można się domyślać na podstawie Jądra ciemności

• scharakteryzować i ocenić – w kon- tekście fragmentów powieści Marzenie Celta – postawę Stanleya

• odnieść się do poglądów F. Nie- tzschego zawartych we fragmentach pracy Z genealogii moralności i ze- stawić je z pro- blematyką Jądra ciemności

• uzasadnić, w jakiej mierze tytuły Jądro ciemności i Czas Apokalipsy są bli- skoznaczne

• wyjaśnić – na pod- stawie wniosków A. Fiuta – w jakim stopniu Jądro ciem- ności może być wyrazem zgody na kolonialne praktyki białych w Afryce

• określić swoje stanowisko wobec opinii bohaterów powieści Marzenie Celta na temat dzieła J. Conrada