SPRAWDZIAN Z JĘZYKA POLSKIEGO
PODSUMOWUJĄCY NAUKĘ W KLASIE 6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Imię i nazwisko Klasa
Liczba punktów:
... / 26
Wersja rozszerzona o dłuższą pracę pisemną. Liczba punktów:
... / 33
Grupa A
Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj zamieszczone poniżej polecenia. Odpowiedzi zapisz w wyznaczonych miejscach. Przy zadaniach oznaczonych gwiazdką wybierz i zaznacz odpowiedź.
Jonathan Swift, Podróże Guliwera1 (fragment)
W krainie rozumnych koni
Dnia dziewiątego maja 1711 roku niejaki Jakub Welch wszedł do mnie i rzekł, iż ma rozkaz od jegomości pana kapitana wysadzić mnie na ląd. […] Spytałem tych, co mnie do lądu odprowadzili, w jakim kraju jestem. Wszyscy mnie zapewnili, że sami tego nie wiedzą […].
Nieco odpocząwszy, puściłem się w głąb kraju […]. Postrzegłem wielkie drzewa, dziko rosnące, obszerne pastwis- ka i pola, na których wszędy był owies. […] Spojrzawszy w prawo, ujrzałem konia, poważnie przechadzającego się na polu. […] Koń zbliżył się do mnie, zatrzymał, cofnął się. […] Obejrzał mnie ze wszystkich stron, obszedłszy mnie naokoło razy kilka. Chciałem postąpić dalej, lecz on zastąpił mi drogę, poglądając łagodnie i żadnej mi nie czyniąc gwałtowności. […] Gdy się to działo, przybył jakiś drugi koń i ukłonił się bardzo grzecznie pierwszemu. Witały się, uderzając łagodnie prawymi kopytami i zaczęły rżeć rozlicznymi sposobami, jakby jakieś wymawiając słowa. Uczyniły potem kroków kilka, jakby chcąc się ze sobą naradzić. Przechadzały się poważnie jeden obok drugiego, udając osoby, które wielkiej wagi interes roztrząsają, ale zawsze mnie trzymały na oku, jakby pilnując, żebym im nie uciekł. […]
Zabawiwszy jeszcze nieco ze sobą, zapewne z okazji mojej, pożegnały się z taką samą obyczajnością, z jaką się witały, wdzięcznym dotykaniem prawych kopyt. Siwojabłkowity dał mi znak, żebym szedł przed nim. Osądziłem za rzecz potrzebną być mu posłuszny, aż póki nie znajdę innego przewodnika. Że zaś szedłem zbyt wolno, zaczął rżeć:
hhuun, hhuun! Zrozumiałem jego myśl i jak mogłem, dałem mu poznać, żem bardzo strudzony i przykro mi iść prędko, na co on dobrotliwie zatrzymał się, dając mi wypocząć. […]
Koń, który mnie wprowadził, dawszy znak głową i powtórzywszy razy kilka: hhuun, hhuun, zaprowadził mnie niby na folwark, gdzie był inny budynek, nieco od tego domu odległy.
***Czytelnik raczy uważyć, iż to, co ma czytać, jest krótkim zbiorem różnych rozmów, które przez przeciąg dwuletni miewałem z Houyhnhnmem, panem moim. […] Mówiłem z nim o rzemiosłach, rękodziełach, handlu, naukach […].
Przedstawiłem mu dnia jednego ostatnią rewolucję, która zaszła w Anglii […]. Rzekłem mu, że ta nieszczęśliwa wojna, która jeszcze trwa, mogła zgubić dotąd około miliona Jahusów2, że podczas niej więcej niż sto miast było oblężonych i zdobytych i więcej niż pięćset okrętów spalonych lub w morzu zatopionych.
Spytał mnie naówczas, jakie pospolicie bywają przyczyny i pobudki naszych niezgód i tego, co ja nazywałem wojną. Odpowiedziałem, że przyczyny są niezliczone […].
Chciałem mówić dalej i jeszcze coś pięknie opisać, gdy Jego Cześć rozkazał, abym zamilkł.
– Natura Jahu – rzekł mi – tak jest zła, że mogę wszystkiemu wierzyć, co opowiadałeś, skoro mu przypisujesz moc i sposobność równą jego złości. Dotychczas, choć miałem złe myśli o tym zwierzęciu, nigdy jednak nie były podobne
do tych, których mnie teraz nabawiłeś. Zwiększyłeś mój wstręt do Jahusów, a twoja mowa pomieszała mi umysł i w taki mnie stan wprawiła, w jakim nie znajdowałem się nigdy. […]
Czytelnik będzie może skłonny do zdziwienia, że tak szczerze mówiłem o rodzaju moim, przebywając wśród stworzeń, które już i tak złe rozumienie miały o rodzaju ludzkim, […] ale wyznaję rzetelnie, że charakter Houyhnhn- mów i wyborne tych czworonogich przymioty, w przeciwieństwie do zepsucia ludzkiego, otworzyły mi oczy; ujrzałem tedy poczynania i namiętności człowiecze w odmiennym zgoła świetle […].
Przeżywszy rok cały z Houyhnhnmami, powziąłem ku nim tyle przywiązania, miłości i szacunku, że postanowiłem nie myśleć już o powrocie do rodzaju ludzkiego, ale kończyć dni moje wśród tych zachwycających stworzeń, abym się doskonalił w cnocie, w oddaleniu od wszelkich ponęt do występków. […]
przekład anonimowy ZADANIE 1. (0–1)
Ustal, które wypowiedzi dotyczące Guliwera są fałszywe. Zaznacz F we właściwym miejscu.
1. Guliwer był kapitanem okrętu. F 2. Bohater został wzięty do niewoli. F 3. Guliwer nie chciał wracać do kraju. F ZADANIE 2. (0–1)
Wybierz i zaznacz wszystkie właściwe dokończenia zdania spośród podanych.
Guliwer jest
A. bohaterem pierwszoplanowym.
B. bohaterem epizodycznym.
C. bohaterem tytułowym.
D. narratorem utworu.
E. autorem utworu.
ZADANIE 3. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz i zaznacz właściwe dokończenie spośród podanych.
Guliwer przebywał w posiadłości konia, którego nazywał A. Rozumnym.
B. Jego Cześć.
C. Jahusem.
D. Swiftem.
ZADANIE 4. (0–2)
Przedstaw w zdaniu podrzędnie złożonym, jaką opinię na temat Jahusów miały rozumne konie.
ZADANIE 5. (0–2)
Wyjaśnij w jednym zdaniu pojedynczym rozwiniętym, w jaki sposób Guliwer odnosił się do koni.
ZADANIE 6. (0–3)
Przedstaw treść i okoliczności rozmowy głównego bohatera z Jego Czcią. Uzupełnij podane zdanie dopełnieniem, przydawką i okolicznikiem.
Guliwer opowiadał.
ZADANIE 7. (0–1)
Sformułuj dwa pytania, jakie mógł zadać Guliwerowi jego rozmówca.
ZADANIE 8. (0–2)
Jaki typ literatury reprezentuje utwór Podróże Guliwera? Wybierz i zaznacz odpowiedź A. albo B. oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.
A. Utwór ma charakter realistyczny,
ponieważ
1. fabuła oparta jest na wydarzeniach z nieokreślonej przyszłości uwarunkowanej rozwojem nauki.
2. w fabule umieszczone są zdarzenia i postacie nieprawdopo- dobne.
B. Utwór ma charakter
fantastyczny, 3. fabuła przedstawia zdarzenia i postacie, które mogłyby istnieć w realnym świecie.
ZADANIE 9. (0–1)
Jakie wnioski można wysnuć po przeczytaniu fragmentu powieści? Wybierz i zaznacz T, jeśli wniosek jest właściwy, lub N, jeśli jest fałszywy.
A. Czytelnik, śledząc podróże Guliwera, nabiera przekonania, że każdy człowiek z natury jest zły. T N B. Dzięki lekturze Podróży Guliwera czytelnik może zobaczyć świat z innej perspektywy. T N ZADANIE 10. (0–1)
Uzupełnij poniższe wypowiedzenie. Wybierz i zaznacz właściwe dokończenie spośród podanych.
Koń, ogier, źrebak to A. wyrazy pokrewne.
B. wyrazy bliskoznaczne.
C. antonimy.
D. archaizmy.
ZADANIE 11. (0–2)
Podaj po dwa wyrazy bliskoznaczne, którymi można by zastąpić słowa podkreślone w tekście.
ZADANIE 12. (0–1)
Podaj dwa wyrazy przeciwstawne do przymiotnika rozumny.
ZADANIE 13. (0–3)
Narysuj wykres podanego zdania, podpisz wszystkie części zdania i zapisz pytania, na które odpowiadają.
Główny bohater zbadał dokładnie ciekawą wyspę Houyhnhnmów.
ZADANIE 14. (0–5)
Napisz krótką informację o charakterze encyklopedycznym na temat Houyhnhnmów.
ZADANIE 15. (0–7)
Wymyśl, jaką przygodę mógł przeżyć Guliwer na wyspie, do której dotarł. Napisz opowiadanie z dialogiem.
