Jest to każdy wytwór pracy twórczej człowieka, który ze względu na
swoją oryginalność oraz unikatowość zasługuje na ochronę.
Własność intelektualna - korzyści
wzmacnia pozycję na rynku i pozwala osiągnąć przewagę
konkurencyjną oraz stanowi zachętę do innowacyjności i kreatywności,
posiadanie praw własności intelektualnej minimalizuje ryzyko naruszeń i ułatwia dochodzenie ewentualnych roszczeń,
prawa własności intelektualnej jako składnik majątku firmy mogą być licencjonowane lub zbywane, a tym samym stanowić formę
zabezpieczenia kredytów lub źródło przychodu np. z tytułu opłat licencyjnych,
posiadanie praw własności intelektualnej podnosi prestiż i kształtuje
atrakcyjny wizerunek przedsiębiorstwa.
Własność intelektualna - koszty
koszty opracowania i wdrożenia rozwiązania oraz strategii zarządzania własnością intelektualną,
koszty usług prawnych związanych z uzyskaniem praw wyłącznych (np. rzecznik patentowy),
opłaty urzędowe,
koszty sporów prawnych, sądowych i pozasądowych (np. arbitraż),
koszty specjalistycznych tłumaczeń,
Im więcej zgłoszeń tym bardziej wzrasta ryzyko
e-Wyszukiwarka PWP
https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/simple-search?lng=pl
Własność intelektualna – elementy
Prawa własności przemysłowej:
patent (na wynalazek) (20),
wzór użytkowy (10),
znak towarowy (10+),
wzór przemysłowy (25),
topografie układów scalonych (10),
oznaczenia geograficzne,
Prawa autorskie i prawa pokrewne (utwór),
Tajemnica przedsiębiorstwa,
Ochrona wizerunku, ochrona baz danych, ochrona nowych odmian roślin…
Własność intelektualna - prawo
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej
Rozporządzenie RM z dn. 29.08.2001 ws. opłat zw. z ochroną wynalazków, wzorów…
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dn. 17.09.2001 r. ws. dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów uż.,
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dn. 9 września 2016 r. ws. składania
i rozpatrywania wniosków o udzielenie dodatkowego prawa ochronnego dla produktów leczniczych i produktów ochrony roślin (SPC),
Ustawa z dn. 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
Ustawa z dn. 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Wynalazek
Ustawa PWP definiuje szczególne kryteria, które musi posiadać wynalazek, aby mógł zostać objęty ochroną patentową:
Rozwiązanie techniczne (określone za pomocą cech
technicznych bądź technicznego oddziaływania na materię).
Przykładami rozwiązań nietechnicznych są: plany biznesowe, programy komputerowe…
Nowe w skali światowej,
Nieoczywiste (posiadające poziom wynalazczy),
Nadające się do przemysłowego stosowania (powtarzalne).
Patent – podstawowe informacje
Warunkiem uzyskania patentu jest ujawnienie nowego rozwiązania, które dotychczas nie było częścią stanu techniki,
Ujawnienie powinno być na tyle jasne i wyczerpujące, aby znawca w danej dziedzinie mógł urzeczywistnić wynalazek. Z wynalazkiem mamy do czynienia, gdy proponowany przez wynalazcę sposób działania wskazuje wszystkie środki niezbędne do osiągnięcia celu (zupełność rozwiązania).
Ochrona patentowa ma charakter „umowy społecznej”. Zgłaszający w zamian za ujawnienie rozwiązania społeczeństwu, uzyskuje monopol.
Patent – podstawowe informacje
Zastrzeżenia patentowe są najważniejszą częścią zgłoszenia patentowego. Określają one zakres przedmiotowy patentu (jego granice). W świetle prawa wynalazkiem nie jest to, co zgłaszający wymyślił, ale to co zawarł w zastrzeżeniach patentowych. Powinny być one jednoznaczne i precyzyjne.
Patent jest cywilnym prawem podmiotowym, bezwzględnym, dającym uprawnionemu możliwość wyłącznego korzystania z wynalazku (np. wytwarzanie, używanie, wprowadzanie do obrotu, oferowanie etc.) w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Czas trwania patentu wynosi maksymalnie 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP.
Zasada terytorialności
Prawa wyłączne powstają na mocy decyzji urzędów patentowych i obowiązują
na terytorium kraju, który tych praw udzielił.
Zasada pierwszeństwa w PWP
Zasada „first to file”
Prawo uzyskania ochrony przysługuje temu, kto pierwszy dokona zgłoszenia
Zasada „first to invent”
Prawo uzyskania ochrony przysługuje temu, kto pierwszy opracował dane rozwiązanie.
1 2
Wzór przemysłowy (25)
Nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii,
konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu
oraz przez jego ornamentację.
Znak towarowy (10+)
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów
innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na
ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej
ochrony.
Ochrona kumulatywna
Należy podkreślić, że zakresy nazw niektórych dóbr niematerialnych wzajemnie się przenikają. W konsekwencji pewne dobra mogą należeć jednocześnie do dwóch, a nawet kilku kategorii. Dochodzi wówczas do tzw. kumulacji praw ochronnych.
Np. projekt opakowania produktu np. butelki może być utworem (chronionym prawem autorskim),wzorem przemysłowym, a także znakiem towarowym
(przestrzennym) chronionym prawem własności przemysłowej,
Możliwość ochrony kumulatywnej prowadzi do wzmocnienia pozycji prawnej uprawnionego przez zapewnienie równoczesnej ochrony
w oparciu o kilka podstaw prawnych np. jednocześnie na podstawie
Prawo własności przemysłowej, a prawo autorskie - najważniejsze różnice
Prawo autorskie nie wymaga rejestracji,
Prawo autorskie chroni „utwór”,
Cechą pracy o charakterze technicznym jest przewidywalność
i powtarzalność osiągniętego rezultatu. Tymczasem proces tworzenia utworu charakteryzuje się tym, że rezultat podejmowanego działania sanowi jednorazową projekcję wyobraźni osoby, od której pochodzi.
PWP wymaga obiektywnej i zweryfikowanej nowości rozwiązania.
Utwór
Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór.
Definicja utworu (art. 1 ust. o pr. aut.)
Jest to każdy przejaw działalności twórczej,
o indywidualnym charakterze
ustalony w jakiejkolwiek postaci,
- niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Utwór podlega ochronie tylko w tym zakresie,
Utwór – najważniejsze informacje
Prawa autorskie dzielimy na
osobiste (niezbywalne)
majątkowe (trwające 70 lat po śmierci twórcy),
Prawo autorskie chroni sposób wyrażenia utworu, natomiast jego treść podległa ochronie łącznie z formą,
Prawo autorskie (szerzej także: prawo własności intelektualnej) nie chroni pomysłów, lecz sposób ich wyrażenia,
Nie sposób wyznaczyć minimum indywidualności, które stanowiłoby wartość progową dla uzyskania ochrony w prawie autorskim
i pozwalałoby w sposób dostatecznie bezpieczny rozróżniać wytwory intelektualne zdatne i niezdatne do ochrony.
Twórcą utworu może być zawsze osoba fizyczna,
Częstym błędem jest utożsamienie utworu z nośnikiem, na którym został on utrwalony.
Prawa autorskie
Prawa autorskie osobiste Prawa autorskie majątkowe
Przynależne zawsze twórcy Z reguły przynależne twórcy
Niezbywalne Zbywalne
Nieograniczone w czasie
Ograniczone w czasie - trwają 70 lat
od śmierci twórcy Dotyczą relacji twórcy
z utworem
Dotyczą dysponowania utworem i zarabiania na jego
rozpowszechnianiu lub na innej
Tajemnica przedsiębiorstwa
Nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne
informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
(art. 11 ust. 4 u.z.n.k.)
Czynem nieuczciwej konkurencji jest
przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie
cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy
(art. 11 ust. 1 u.z.n.k.)
Tajemnica przedsiębiorstwa - pytania
Jakie warunki muszą być spełnione aby tajemnica przedsiębiorstwa podlegała ochronie?
Jak długo trwa ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa?
Co w przypadku, gdy inna firma korzysta z tego samego rozwiązania?
Ile osób może mieć dostęp do tajemnicy przedsiębiorstwa?
Czy za wystarczające zabezpieczenie można uznać zawarcie umów o poufności?
Czy zawsze istnieje alternatywa między ochroną patentową i tajemnicy przedsiębiorstwa?
Urząd Patentowy RP
Główne zadania:
udzielanie ochrony prawnej
na przedmioty własności przemysłowej
(przyjmowanie, badanie, rejestracja i publikacja zgłoszeń),
rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym,
gromadzenie i udostępnianie dokumentacji i literatury patentowej,
współtworzenie i popularyzacja zasad ochrony
własności przemysłowej.
Projekt Urzędu Patentowego RP
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W TWOJEJ FIRMIE
szkolenie on-line dla Akceleratora Przedsiębiorczości Akademickiej Wyższej Szkoły Gospodarki sp. z o.o.
9 lutego 2021 r.
Marek Gozdera
Naczelnik Wydziału Wspierania Innowacyjności Departament Promocji i Wspierania Innowacyjności Urząd Patentowy RP
Marek.Gozdera@uprp.gov.pl