Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 WydziałNauk o Bezpieczeństwie
Kierunek studiów: Bezpieczeństwo narodowe Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Niestacjonarne Kod kierunku: BN
Stopień studiów: I
Specjalności: Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
1 Przedmiot
Nazwa przedmiotu Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy
Kod przedmiotu WNOB BNA1N SP2 13/14
Kategoria przedmiotu Grupa zajęć specjalizacyjnych
Liczba punktów ECTS 1
Język wykładowy polski
2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr W C K S L I E Le
4 15 0 0 0 0 0 0 0
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia, LektoratK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Labolatorium, WarsztatyI — InneE — E-LearningLe — Lektorat
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
3 Cele przedmiotu
Cel 1 Cel 1. Zapoznanie studentów z problematyka układu człowiek-technika-środowisko, w tym: prawidłowego funk- cjonowania organizmu człowieka - jego predyspozycji psychofizycznych, wpływu rozwoju nauki i techniki na dążenie do komfortu pracy, podstawowych wymagań ergonomii, roli pracowników w kształtowaniu bezpiecz- nych warunków pracy, podstaw projektowania narzędzi, urządzeń, maszyn lub obiektu w sposób spełniający podstawowe wymagania ergonomii wraz z analiza istniejących stanowisk pracy.
Cel 2 Cel 2. Przygotowanie studentów do praktycznego wykorzystania wiedzy z zakresu organizowania stanowisk pracy zgodnie z wymogami ergonomii, oceny możliwości psychicznych i fizycznych człowieka oraz kształtowania aktywnej postawy wobec potrzeby diagnozowania i modelowania układu człowiek-technika-środowisko
4 Modułowe efekty kształcenia
MW1 dokona interpretacji pojęcia ergonomia z perspektywy nauk: społecznych, medycznych, technicznych i orga- nizacyjno ekonomicznych oraz przedstawi podstawowe aspekty ergonomii warunków pracy
MW2 identyfikuje czynniki wpływające na sposoby i formy zapewnienia ergonomicznych warunków pracy
MW3 omówi istotę i uwarunkowania bezpieczeństwa organizacyjnego wynikającego z układu człowiek -narzędzie- praca-otoczenie
MW4 przeprowadzi analizę społecznych i technicznych aspektów ergonomicznego projektowania stanowisk pracy
5 Treści programowe
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych W1
Teoretyczne rozważania nad ergonomia: podstawowe zagadnienia ergonomii jako wiedzy praktycznej, interdyscyplinarny charakter przedmiotu i zadań
ergonomii, ergonomia korekcyjna i koncepcyjna,
1
W2
elementy psychologii i socjologii pracy: osobowość - zespół warunków wewnętrznych, podejmowanie decyzji; potrzeby, motywacja i działanie; postawy wobec pracy; grupy społeczne i role społeczno-zawodowe;
fizjologiczny aspekt procesu pracy: organizm człowieka - prawidłowe funkcjonowanie, systemy funkcjonalne, parametry charakteryzujące sylwetkę
człowieka
2
W3
Złożoność pracy człowieka, obciążenie organizmu człowieka praca - wydatek energetyczny, ocena obciążenie statycznego, obciążenie psychiczne człowieka,
efekt fizjologiczny obciążenie człowieka praca
2 W4 Materialne czynniki w środowisku pracy: czynniki niebezpieczne i szkodliwe
oraz związane z nimi zagrożenia i uciążliwości w aspekcie zasad ergonomii. 2 W5
Ergonomiczna charakterystyka procesu pracy: zasady prawidłowej organizacji pracy - okresy pracy, zasady stosowania przerw, organizacja stanowiska pracy,
zdarzenia w procesie pracy, wymagania dla stanowisk pracy
3
W6
Analiza istniejących stanowisk pracy oraz formułowanie zaleceń polepszających warunki pracy - ergonomia korekcyjna; kształtowanie granic przestrzeni roboczej, przestronność stanowiska pracy, kształtowanie granic przestrzeni
manipulacyjnej, kształty i wymiary siedzisk, strefy wygody i identyfikacji wzrokowej, warunki rozmieszczania urządzeń informacyjnych i sterujących.
3
W7
Projektowanie narzędzi, urządzeń, maszyn, stanowisk pracy - spełniających podstawowe wymagania ergonomii - ergonomia koncepcyjna; projektowanie
relacji miedzy członem biologicznym (człowiek) a członem technicznym (maszyna), projektowanie ergonomiczne (cele i fazy), opracowanie koncepcji rozwiązania (założenia i projekt), zatwierdzenie założeń (szczegóły, nadzór i
weryfikacja), decyzja o wdrożeniu
3
Strona 2/4
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych W8
Kształtowanie warunków pracy: czynniki ergonomiczne w projektowaniu, istota procesów projektowania, wybrane zasady i zalecenia ergonomiczne w projektowaniu, wybrane zalecenia ergonomiczne i wymagania bezpieczeństwa
w projektowaniu procesów technologicznych i obiektów
2
W9
Analiza relacji zachodzących miedzy człowiekiem, jego działaniem w procesie pracy a środowiskiem: wypadki przy pracy i choroby zawodowe- podstawy prawne, warunki pracy i skutki społeczno-ekonomiczne, choroby i wypadki
spowodowane złym stanem bezpieczeństwa pracy i ergonomii); ryzyko zawodowe: występowanie niepożądanych zdarzeń, niepewność informacyjna, wartościowanie i potrzeba podejmowania decyzji, źródła, skutki i ocena ryzyka.
2
Razem 20
6 Metody oceny
Ocena podsumowująca P8. Zaliczenie pisemne
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 dwa typy pytan:1. pytania otwarte mające na celu zweryfikować zamierzony efekt kształcenia polegający na umiejętności racjonalnego podejścia do zagadnień ergonomicznego projektowania stanowisk pracy oraz przedstawienia przemyśleń i wniosków powstałych w trakcie realizacji przedmiotu, 2. pytanie odtwórcze mające zweryfikować stopień opanowania treści wykładanego przedmiotu
Kryteria oceny
Na ocenę 3
wiedza: wykazuje braki w wiedzy, ale nie uniemożliwiają one dalszej edukacji i mogą one być usunięte, rokuje nadzieje, ze zrozumie zdobyte wiadomości;
umiejętności: rozwiązuje problemy typowe, o niewielkim stopniu trudności, poczynił nieznaczne postępy w obszarze planowania i organizacji pracy w grupie, postawy: pracuje niesystematycznie
Na ocenę 3.5
wiedza: opanował podstawowe wiadomości, pozwalające na zrozumienie większości zagadnień; poprawnie odtwarza wiedze, słaby poziom wnioskowania;
umiejętności: rozwiązuje problemy typowe, poprawnie operuje informacja, prawidłowo ilustruje zagadnienia odpowiednimi przykładami; postawy: przejawia przeciętną aktywność.
Na ocenę 4
wiedza: opanował materiał w stopniu zadowalającym, samodzielnie korzysta ze źródeł informacji, poprawnie rozumuje sytuacje, zasady i metody stosowane w ergonomii; umiejętności: wykazuje dobre przygotowanie w sferze komunikacji i umiejętności interpersonalnych, potrafi przenieść procedury ćwiczeniowe na rzeczywiste podczas działań praktycznych, kreatywność na średnim poziomie;
postawy: jest aktywny, podejmuje wybrane zadania dodatkowe.
Na ocenę 4.5
wiedza: zdobył pełen zakres wiedzy przewidziany w programie nauczania,
sprawnie wykorzystuje informacje zdobyte podczas zajęć do rozwiązywania zadań problemowych z zakresu przedmiotu; umiejętności: dostrzega błędy popełniane podczas rozwiązywania określonych zadań, w sferze rozwiązywania
problemów umiejętnie dokonuje oceny problemów, procesów, zjawisk oraz osób;
postawy: zainteresowany aktualna problematyka przedmiotu, jest kreatywny i aktywny na zajęciach;
Strona 3/4
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Na ocenę 5
wiedza: zdobył wiedze wykraczająca poza zakres materiału programowego;
pochodzi ona z różnych źródeł - nie tylko z literatury podstawowej; umiejętności:
trafnie wykorzystuje wiedze teoretyczna w rozwiązywaniu
problemów praktycznych, student twórczy i nowatorski w odpowiedzi, nieszablonowy, ma własne zdanie, umie wykorzystać wiadomości z różnych dziedzin podczas rozwiązywania problemów; postawy: aktywny, chętnie stawia pytania i przedstawia problemy do dyskusji, przywiązuje dużą wagę do jakości i estetyki wykonywanych zajęć, wysoka kultura słowa mówionego.
7 Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] S. Wieczorek — Ergonomia, Kraków-Tarnobrzeg, 2008, Tarbonus
[2] B. Rączkowski — BHP w praktyce, Gdańsk, 2010, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr [3] M. Wykowska — Ergonomia, Kraków, 1994, Wydawnictwo AGH
Literatura uzupełniająca:
[1] Opracowane przez Międzynarodowe Biuro Pracy we współpracy z Międzynarodowym Towa- rzystwem Ergonomicznym — Ergonomiczna lista kontrolna, Łódź, 1998, Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera
[2] W. M. Horst, N. Horst — Ergonomia z elementami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy. Wprowa- dzenie., Poznań, 2011, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
[3] W. M. Horst, N. Horst — Ergonomia z elementami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy. Zasady i wymagania związane z indywidualnymi cechami człowieka., Poznań, 2011, Wydawnictwo Politechniki Po- znańskiej
[4] W. M. Horst, N. Horst, G. Dahlke, A. Górny, W. F. Horst, W. Korchut — Ergonomia z elemen- tami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy. Zasady i wymagania związane z odbiorem i przetwarzaniem bodźców.., Poznań, 2011, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
[5] W. M. Horst, N. Horst, G. Dahlke, A. Górny, W. F. Horst — Ergonomia z elementami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy. Zasady i wymagania związane z materialnym środowiskiem pracy., Poznań, 2011, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
8 Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
mgr Anna Kremel (kontakt: pestka30@interia.pl) Oboby prowadzące przedmiot
Stanisław Szumpich (kontakt: stanislaw.szumpich@onet.pl)
Strona 4/4
