37S
-ekumeniczne "Irenlkon". I w tym piśm ie n ie brakuje tematyki pa try sty czn ej przedstawianej w aspekcie ekumenicznym, sz c z e g ó ln ie d zięk i niestrudzonej aktywności o.Emanuela Lanne, czynnego u czestn i ka wspomnianych wyżej kolokwiów k a to lic k o —prawosławnych w B ari. Szersze jednak omówienie d z ia ła ln o ś c i ośrodka w Chevetogne wykra cza już poza ramy tematyczne n in ie jsz e g o komunikatu.
Ks. Bogdan Częsz - Poznań
2. NAWRÓCENIE RELIGIJNE OD I DO IV WIEKU
W dniach 8-10 maja 1986 r . odbyły s i ę XV z k o le i Dni Augu stia ń sk ie na In sty tu c ie Patrystycznym "Augustlnianum" w Rzymie. Przez trzy dni grono 29 prelegentów i sp e c ja listó w od sta ro ży tn o ś c i c h r z e śc ija ń sk ie j sta r a ło s i ę p ogłębió i przedyskutować problem: "Nawrócenie r e lig ij n e od I do IV wieku", mający byó przygotowaniem do obchodzonej w tym roku 1600 rocznicy nawrócenia św. Augustyna i związanego z tym faktem jesien n ego międzynarodowego kongresu augustyńskiego. Obrady otworzył dyrektor In sty tu tu Patrystycznego o.A gostino Trape, który w sło w ie wstępnym p o d k r e ślił aktualność 1 wagę poruszanego zagadnienia d la obchodzonej rocznicy oraz za c h ę c ił zebranych do starannego przebadania postawionego problemu. Pewnego rodzaju swoistym drogowskazem d la tego tematu m iała byó klasyczna w tym w zględzie książka tr z y d z ie s to le tn ie g o uczonego an g ie ls k ie g o A.D.Nocka p t. "Converslon. The old and new Łn r e lig io n from Aleiander the Great to Augustine o f Hippo", Oxford 1961, s.3 2 2 /przekład w łoski: La conversione. 11 vecchio e i l nuovo n e lla r e - lig io n e da Alessandro Magno a l A gostin, Firenze 1974/.
Problem nawrócenia starano s i ę na sympozjum p r z e śle d z ić w sposób chronologiczny, począwszy od Nowego Testamentu aż-do cza sów św. Augustyna. S łu żył temu sam układ wygłaszanych p r e le k c ji: F.Parente /U n lv e r sita d i Roma/ - Idea nawrócenia od Nocka do d z iś /Id e a dl oonverslone da Nook ad o g g i/; P.Grech /Augustlnianum/ - Przeżycie nawrócenia w Nowym Testamencie /L 'e sp e r le n z a d e lla oon- versione nel NT/; P.Gonzalo Alves de Sousa /Coimbra/ - Metanoia w " L iście do Koryntian" Klemensa Rzymskiego /A metanoia na
"Episto 3T6 "Episto
-la aos Corintios" de Clemente de Roma/; E.Peretto /Universita di Chieti/ - Nawrócenie u Ireneusza z Lyonu /La conversione in Ireneo di Lione/; Ph.Pergola /Pont. Istituto dl Archeologia Cristiana/ - Nawrócenia w Rzymie w III wieku: Rzymskie świadectwa archeologiczne w katakumbach /La conversione a Roma nel sec. III: testimonianze archeologiche a Roma nelle catacombe/;
J.Irmscher /Berlin Akademie/ - 0 pojęciu nawrócenia i jego greckich odpowiednikach /Uber den Begriff Conversio und seine griechischen Entsprechungen/; C.Bammel /Girton College, Cambridge/ - Nawrócenie tych, którzy jut są chrześcijanami /Bie Bekehrung der- jenigen, die schon Christen slnd/; E.Bammel /Institutum Judaioum, MHnster/ - Powrót do Judaizmu /TtHkkehr zum Judentum/; C.Mezzasalma /Universita di Firenze/ - Temat fatum i lęku a idea nawrócenia/ 11 tema del fato, della paura e l'idea della conversione/; V.Grossi /Augustinianum/ - Problematyka i trudności nawrócenia religijnego wg Tertuliana, De pudicitia I 10-i3 /Problematiche e aporie della converslone religiosa: Tert. De pudicitia I, 10-13/; J.Dolgnon /Universite de Besanęon/ - Sceptycyzm, zmęczenie i nawrócenie u Hi larego z Poitiers /Sćepticisme, fatigue et conversion chez Hilaire de Poitiers/; C.Moreschini /Universita di Pisa/ - Nawrócenie Apu- lejusza /La eonversione dl Apuleio/;
A. Le Boulluec /Ćeole pratięue des Hautes Ćtudes, Paris/ - Nawrócenie heretyka według Klemensa Aleksandryjskiego /La conversion de l'heretique selon element d'Alejcandrle/; M.Mees /Seraphicum, Augustinianum/ - Klemens Aleksandryjski a nawrócenie religijne /Clemente Alessandrino e la conversione religiosa/; D.Devotl /Uni- versita di Torino/ - Sny a nawrócenia u Ojców /Sogni e conversione nei Padri/; L.Dattrlno /Roma/ - Nawrócenie na chrześcijaństwo w His torii* Kościelnej Rufina /La conversione al cristianeslmo nella HE di Rufino/; J.Coman /Bucaresti/ - Czy Synezjusz z Cyreny był praw dziwym konwertytą /Synesius de Cyrene fut-11 un converti vcritable?/i P.Keresztes /University of Waterloo, Canada/ - Fenomen nawrócenia Konstantyna Wielkiego /The Phenomenon of Constantlne the Great's Conversion/;
A.Quacquarelli /Universita dl Roma/ - Nawrócenie a reakoja pogańska w Italii przy końcu IV wieku /Converslone e reazlone pagana in Italia alla fine del IV secolo/; N.Geuthier /DRsseldorf Universi- tat/ - Firmikus Maternus, nawrócony konwertytą /Firmloo Materno: 11
377
-c o n v e r t it o o o n v e r t lt o r e /; W.Evenepoel /U n iv e r s 11e de L ou vain / — Prudencj usz a naw rócenie arystok ratów rzym skich /Prudenoe e t l a o o n v erslo n d es a r i s t o c r a t e s rom ain s/; A .W ilson /U n iv e r s it y o f B e l f a s t / - W izja i cud w p r z e ż y c iu naw rócenia in t e le k t u a ln e g o , Wscho- dn i Zaohodu /The V isio n a ry and M iraculous In the C onverslon E rpe- rlen o e o f th e I n t e l l e c t u a l , E ast and W est/; F .T r ls o g lio /U n iv e r - s i t a d i T o r in o / - Nawrócenie r e l i g i j n e u Grzegorza z Nazjanzu /L a con v erslo n e r e l i g i o s a i n s.G r e g o r io N a zia n zen o /;
S .B i o lc /P o n t. C n iv e r s ita G regorian a/ - Nawrócenie moralne jako środek w nawróceniu ów. Augustyna /L a c o n v e r sio n e m orale come m edlazione a l l a c o n v er sio n e d i s .A g o s t ln o /; M .L.A ngrisani /U n iv e r - s l t a d i Roma/ - Słow nictw o naw rócenia w n ie k tó r y c h d z ie ła c h Augu sty n a / I I lin g u a g g io d e l l a c o n v er sio n e i n a lcu n e opere d i A g o s t i- n o /; S.Poque /U n lv e r s it e de T o u lo u se / - R e f le k s j e Augustyna o na w róceniu swego p r z y j a c ie la Marcjana / R e f le c t io n s d 'A u g u stin sur ^a c o n v e r sio n de son ami M arcianu s/; M.A.Vannier - Nawrócenie ów. Augus ty n a , p r z e ż y c ie bytu stw orzonego /L a c o n v e r sio n de s a in t A u g u stin , e z p e r le n c e d 'un e t r e c r e e /; M.Canevet /C n iv e r s it e de S tr a sb o u r g / - Nawrócenie w p rologu tr a k ta t u "0 Trójcy" H ila r e g o i w VII k s ię d z e "Wyznań" Augustyna /L a co n v er sio n dans l e prologu e du De T r in it a t e de H lla ir e e t l e l i v r e VII d es C o n fessio n s d 'A u g u s tin /.
P ostaw ione za g a d n ien ie z o s t a ło w ię c , jak widać z wymienionych wyżej ty tu łó w , w sze ch stro n n ie na sympozjum przedyskutow ane. Szkoda t y lk o , że zab rak ło na nim w ię k sz e j lic z b y u czestn ik ó w ; na otw arciu b y ło ic h za led w ie k ilk u n a s tu . P o lsk ę rep rezen to w a ł na nim, podobnie jak w poprzed n ich la t a c h , j e d y n ie k s .d r Bogdan Częsz z P ozn ania. Szkoda rów n ież, że w ygłaszane p r e le k c j e d o ty c zą c e wprawdzie nawróce n ia , a le w różnych je g o a sp ek ta c h , u łożon e b yły je d y n ie według kry terium c h r o n o lo g ic z n o ó c i, a n ie pogrupowane według j a k ic h ś tematów w lodąoyoh, co sp ra w ia ło w rażen ie dużego n iep orząd k u . Można j e j e d nak b ęd zie s o b ie d ow olnie z e s t a w ia ć , bo z o s ta n ą one ja k zwykle opu blikowane w c a ł o ś c i w 3 z e s z y c ie "Augustinianum"1986 roku.
Pewnego rod zaju litu r g io z n y m wprowadzeniem do XV Dni A ugu stiań s k ic h b y ła odprawiona 3 maja 1986 r . w k o ś c i e l e św. Augustyna w Rzy mie u r o c z y sta k o n c ele b r a pod przewodnictwem S ek reta r za Stanu k s . kard A g o stin o C a s a r o ll, k tó ry w y g ło s ił podczas n i e j h o m ilię na tem at: "św. Augustyn jako o z ło w ie k , k tó r y w niezmiennym ś w ie t le prawdy od r o d z i ł s i ę z ru in y g rzech u " . W k o n c ele b r ze w z ię ło u d z ia ł ponad 50
- 3TS k a p ł a n ó w , p r z e w a ż n i e A u g u s t l a n ó w , a w ś r ó d n i c h a s y s t e n t g e n e r a l n y p r o w i n c j i h i s z p a ń s k i e j J . J u l i a n C e n t e n o o r a z z w i e r z c h n i k p r o w n i c j l r z y m s k i e j P . G i o e l e S o h l a w e l l i . K s . S t a n i s ł a w L o n g o s z 3 . "PATRISTICA"
UNIWERSYTETU KATOLICKIEGO LOUVAIN-LA-NEUVB 1 9 8 5 - 1 9 8 6 1 . U n i w e r s y t e t K a t o l i c k i w L o u v a i n - l a - N e u v e /U C L / n a w i ą z u j e d o t r a d y c j i U n i w e r s y t e t u L o w a ń s k i e g o , z a ł o ż o n e g o p r z e z p a p i e ż a M a r c in a V w i 4 2 5 r o k u . W w y n ik u r e o r g a n i z a c j i p r z e p r o w a d z o n e j w 1 9 7 0 r . w y o d r ę b n i o n o dw a s a m o d z i e l n e o r g a n i z a c y j n i e i p r a w n ie u n i w e r s y t e t y : w d o t y c h c z a s o w e j s i e d z i b i e w L o u v e n p o z o s t a ł K a th o - l i e k e U n i v e r s i t e l t t e L e u v e n /K U L /, k o n t y n u u j ą o y t r a d y o j e fla m a n d z k i e , f r a n k o f o ń s k i e z a ń ś r o d o w i s k o a k a d e m i c k i e p r z e n i e s i o n o d o o d l e g ł e g o o 2 5 km od B r u k s e l i L o u v a i n - l a - N e u v e / O t t l g n l e / , g d z i e z b u d o w a n o now y k o m p le k s u n i w e r s y t e c k i . U n i w e r s y t e t w L o u v a i n - l a - N e u v e p o s i a d a W y d z i a ł y : T e o l o g i c z n y , F i l o z o f i c z n y / o f i c j a l n a n a z w a W yższy I n s t y t u t F i l o z o f i c z n y / , P r a w a , N auk E k o n o m ic z n y c h , N auk S p o łe c z n y c h i P o l i t y c z n y c h , F i l o z o f i i i H u m a n i s t y k i , P s y c h o l o g i i i N auk p e d a g o g i c z n y c h , N auk S t o s o w a n y c h , N auk A g r o n o m i c z n y c h , O t w a r ty W y d z ia ł d l a N a u c z y c i e l i W ychow aw ców i P e d a g o g ó w O sób D o r o s ł y c h , l i c z n e I n s t y t u t y n a u k o w e 1 c e n t r a s p e c j a l i s t y c z n e . N a l e ż ą c y d o UCL W y d z ia ł M e d y c y n y z I n s t y t u t e m W y c h o w a n ia F i z y c z n e g o z l o k a l i z o w a n o w B ru k s e l i . W 1 9 8 5 r . n a UCL s t u d i o w a ł o 1 8 0 1 5 s t u d e n t ó w z 9 9 k r a j ó w , w ty m n a t e o l o g i i 1 4 1 . 2 . P r o g r a m w y k ła d ó w p a t r y s t y c z n y c h : UCL n i e p o s i a d a w s w e j s t r u k t u r z e w y o d r ę b n i o n e j s e k c j i c z y i n s t y t u t u p a t r y s t y c z n e g o . M i mo t o s z a n s ę p o g ł ę b i o n y c h i r o z l e g ł y c h b a d a ń w t e j d z i e d z i n i e , z p raw em u z y s k i w a n i a t y t u ł ó w od b a k a l a u r e a t u p o h a b i l i t a c j ę s t w a r z a j ą W y d z i a ł y T e o l o g i i , F i l o z o f i i o r a z s p e c j a l i z a c j e z h i s t o r i i i f i l o l o g i i k l a s y c z n e j .
W y k ła d y z s z e r o k o p o j ę t e j p a t r y s t y k l s ą p r o w a d z o n e ^ w ram aoh W y d z i a ł u T e o l o g i c z n e g o /T H E O / n a k u r s i e z w y c z a j n y m , l i c e n c j a c k i m 1 d o k t o r a n c k i m ; p o d o b n i e j e s t n a W y d z i a l e N au k F i l o z o f i c z n y c h / I S P / ,
