Badanie słuchu z wykorzystaniem systemu Słyszę

Ć

6

B

„S

2007”

Opracowanie: dr inż. Piotr Odya

1. WPROWADZENIE

System „Słyszę...” tworzony był jako kompleksowy serwis www poświęconym problematyce fizjologii, diagnostyki, profilaktyki i patologii słuchu. Można w nim wyróżnić dwie zasadnicze części: testową i informacyjną.

W części informacyjnej osoba korzystająca z systemu „Słyszę...” znajdzie obszerne, bogato ilustrowane materiały na temat wad słuchu, środków poprawy słuchu oraz metod rehabilitacji osób z wadami słuchu. Zorganizowane są one w postaci pytań i odpowiedzi, co dodatkowo ułatwia korzystanie ze zgromadzonej w ten sposób wiedzy.

Przy tworzeniu części testowanej skoncentrowano się na możliwości prowadzenia badań przesiewowych. Oznacza to, że celem nadrzędnym jest wychwycenie osób z potencjalnymi problemami ze słuchu, a nie dokładne charakteryzowanie tych problemów. W praktyce użycie badań przesiewowych sprowadza się do zmniejszenia czasu badania pojedynczej osoby oraz możliwości prowadzenia badań w warunkach odbiegających nieco od zaleceń audiometrycznych.

Uwzględniając powyższe uwagi, część testową systemu „Słyszę...” oparto na audiometrycznej próbie tonowej oraz testowaniu zrozumiałości mowy w szumie. Badanie mowy w szumie zostało podzielone na dwa odrębne testy w zależności od wieku badanej osoby. Testy te różnią się poziomem trudności, tak by lepiej dostosować je do możliwości i zdolności osób z danej grupy wiekowej. Dzieci młodsze przechodzą więc tzw. test obrazkowy, dzieci starsze, młodzież i dorośli zaś tzw. test słowny. W teście obrazkowym zastosowano słowa jedno- i dwusylabowe wzbogacone ilustracjami, w teście słownym użyto słów jednosylabowych o zbliżonym brzmieniu.

Ponadto opracowana została wersja dla dzieci w wieku przedszkolnym (oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), w której zmodyfikowano zestaw testów tak, by umożliwić wykonanie badań przesiewowych słuchu także tej grupie wiekowej. System w wersji dla przedszkolaków zamiast testu tonalnego zawiera test wykorzystujący filtrowane

KATEDRA SYSTEMÓW MULTIMEDIALNYCH

L

:

P

odgłosy zwierząt i dźwięki instrumentów muzycznych. Dodatkowo zaimplementowany został test wykorzystujący dźwięki mowy. Zmodyfikowano także test mowy w szumie.

Aby system „Słyszę...” dawał możliwie najbardziej dokładne wyniki, konieczne jest wykorzystanie specjalnego zestawu słuchawkowo-kalibracyjnego. Są to przebadane z wykorzystaniem tzw. „sztucznego ucha” słuchawki zintegrowane z kalibratorem. Możliwe jest także prowadzenie badań z wykorzystaniem zwykłych słuchawek, ale uzyskane w ten sposób wyniki będą siłą rzeczy obarczone większym błędem.

Do roku 2007 system „Słyszę...” dostępny był w Internecie (pod adresem http://www.telezdrowie.pl/) oraz w praktycznie identycznej wersji „lokalnej” (instalator na płycie CD). W 2007 roku powstała wersja „Słyszę 2007” oparta na technologii Flash, dostępna w pakiecie o nazwie „Systemy Badań Przesiewowych Słuchu, Wzroku i Mowy 2007”. W trakcie ćwiczenia będzie wykorzystywana właśnie ta wersja, stąd też wszystkie opisy zawarte w niniejszej instrukcji, będą odnosić się właśnie do tej wersji.

2. PRZEBIEG BADANIA

Po uruchomieniu systemu na ekranie komputera pojawia się strona główna systemu (rys. 1) zawierająca podstawowe informacje o „Słyszę 2007” oraz menu umożliwiające jego obsługę.

Rys. 1. Główne okno systemu „Słyszę 2007”

Pracę z systemem należy rozpocząć od zapoznania się z informacjami zawartymi we Wprowadzeniu. Następnie można przejść do Przygotowania. Należy pamiętać o tym, że dokładność wypełnienia poleceń zawartych w Przygotowaniu będzie miała kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o poprawność uzyskiwanych wyników.

Po skalibrowaniu systemu (czyli zrealizowaniu wszystkich punktów zawartych w Przygotowaniu), przechodzi się już do Badania. Zaczyna się ono od wypełnienia ankiety. Ze względu na to, że system jest przeznaczony przede wszystkim do badań słuchu u dzieci, niektóre pytania mogą nie mieć odniesienia w przypadku osób dorosłych.

Po wypełnieniu ankiety należy wybrać opcję automatycznego bądź ręcznego prowadzenia badań oraz wybrać rodzaj badań odpowiedni dla wieku dziecka i postępować zgodnie z poleceniami pojawiającym się na ekranie. W przypadku niezaliczenia któregoś z badań, będzie istniała możliwość jego powtórzenia. W analogiczny sposób działa system w wersji dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Wraz z systemami opracowany został program o nazwie „Baza Wyników Systemów Badań Przesiewowych Słuchu, Wzroku i Mowy 2007” służący do gromadzenia wyników badań uzyskanych w obu wersjach „Systemów”. Pozwala on na automatyczne wczytywanie wyników badań oraz ich przeglądanie. Hasło do programu to: telebaza.

Rys. 2. Główne okno programu „Baza wyników”

3. ZADANIA

1. Zainstalować „Systemy Badań Przesiewowych Słuchu, Wzroku i Mowy 2007” (numer stacji roboczej: X1234, numer placówki: 1, kod pocztowy: 12-345) w obu wersjach oraz Bazę Wyników Systemów”.

2. Uruchomić „Systemy”, a następnie z menu wybrać „Słyszę 2007”. 3. Zapoznać się z informacjami zawartymi we „Wprowadzeniu”

4. Postępując zgodnie z poleceniami zawartymi w „Przygotowaniu” wykalibrować system.

5. Dla każdej osoby w grupie wykonać badanie w trybie automatycznym. Zapisywać otrzymywane wyniki. W razie potrzeby (niezaliczenie któregoś z testów) powtórzyć testy.

6. Dla każdej osoby w grupie wykonać test obrazkowy korzystając z trybu ręcznego wyboru testu (test dla dzieci młodszych). Zapisać otrzymywane wyniki.

7. Uruchomić „Systemy” w wersji dla dzieci w wieku przedszkolnym, a następnie z menu wybrać „Słyszę 2007”.

8. Dla każdej osoby w grupie wykonać badanie w trybie automatycznym. Zapisywać otrzymywane wyniki. W razie potrzeby (niezaliczenie któregoś z testów) powtórzyć testy.

4. OPRACOWANIE

1. Czy uzyskane wyniki potwierdzają brak lub istnienie wady słuchu u poszczególnych osób z grupy?

2. Podać dlaczego potrzebne jest wykonanie kalibracji systemu „Słyszę...” przed przystąpieniem do pomiarów słuchu.

3. Dlaczego w pomiarach przesiewowych stosuje się badanie „mowy w szumie”?

4. Dlaczego podczas pracy z systemem „Słyszę...” zalecane jest wyłączenie dźwięków systemu Windows i wyciszenie wszystkich wyjść miksera poza Volume Control i WAVE?

5. Dlaczego w wersji dla dzieci przedszkolnych używa się odmiennego zestawu testów? 6. Wnioski i spostrzeżenia dotyczące przeprowadzonych testów.