S. M.
Nowe zasady organizacji zrzeszeń
prywatnych właścicieli
nieruchomości
Palestra 8/4(76), 38-40
38 N r 4 (76) b ie ż e n ie u sz c z e rb k o w i g ro ż ą c e m u ro d z in ie czy je d n e m u z m a łż o n k ó w z p o w o d u is tn i e n ia w sp ó ln o ś c i, w y łą c z a ta k ą w y k ła d n ię . N o w o śc ią je s t o z n a c z a n ie p rz e z s ą d w w y r o k u d n ia , w k tó r y m w s p ó ln o ś ć m a ją t k o w a u s ta je . A rt. 54 n i e m a o d p o w ie d n ik a w p rz e p is a c h k o d e k s u ro d z in n e g o , choć z z a s a d o g ó ln y c h w y n ik a ją te s a m e k o n s e k w e n c je . D o ro z d z ie ln o ś c i m a ją tk o w e j p o w s ta łe j w s k u t e k u s ta n ia w s p ó ln o ś c i u s ta w o w e j b ę d ą m ia ły z a s to s o w a n ie o d p o w ie d nio d y s p o z y c je a r t. 51, (d a ls z y c ią g n a s tą p i) P K Ł Z E G L Ą D fJ*T/jW On/% W STW /*
1. N o w e z a s a d y o rg a n iz a c ji z rz e s z e ń p ry w a tn y c h
w ła ś c ic ie li n ie ru c h o m o ś c i
P r z e p is y u s ta w y z d n . 30 s ty c z n ia 1959 r. — P r a w o lo k a lo w e (te k s t je d n o lity : Dz. U. z 1962 r. N r 47, p o z. 227) o k r e ś la ją w ro z d z ia le X (a r t. 71— 73) z a d a n ia o ra z o g ó ln e z a s a d y tw o rz e n ia lo k a ln y c h z rz e s z e ń p r y w a tn y c h w ła ś c ic ie li d o m ó w . J e d n o c z e ś n ie w p rz e p is a c h ty c h z o sta ło u d z ie lo n e M in is tro w i G o s p o d a rk i K o m u n a ln e j u p o w a ż n ie n ie do u n o rm o w a n ia sz c z eg ó ło w y ch z a s a d tw o rz e n ia , o r g a n iz a c ji i z a k r e s u d z ia ł a n ia ty c h z rz e s z e ń (a rt. 73), a ta k ż e d o u s t a le n ia te r m i n u i tr y b u l i k w i d a c ji d z ia ła ją c y c h d o ty c h c z a s p rz y m u s o w y c h z rz e s z e ń p r y w a tn y c h w ła ś c ic ie li n ie ru c h o m o ś c i. T e o s ta tn ie z rz e s z e n ia , u tw o rz o n e n a p o d s ta w ie r o z p o r z ą d z e n ia z d n ia 10 s i e r p n ia 1949 r. (Dz. U. N r 51, poz. 386), m ia ły w m y ś l a r t . 86 p r a w a lo k a lo w e g o u le c lik w id a c ji. R e a liz a c ja w s p o m n ia n y c h d e le g a c ji u s ta w o w y c h z n a la z ła w y r a z w d w ó c h a k ta c h n o r m a ty w n y c h : A) w z a rz ą d z e n iu M in is tr a G o s p o d a rk i K o m u n a ln e j z d n . 23 g r u d n ia 1963 r. w s p r a w i e lik w id a c ji p rz y m u s o w y c h lo k a ln y c h z rz e s z e ń p r y w a tn y c h w ła ś c ic ie li n ie r u c h o m o ś c i (M .P. z 1964 r. N r 2, poz. 4); B) w ro z p o r z ą d z e n iu M in is tra G o s p o d a rk i K o m u n a ln e j z d n . 23 g r u d n ia 1963 r. w s p r a w i e z rz e s z e ń p r y w a tn y c h w ła ś c ic ie li d o m ó w (Dz.U. z 1964 r. N r 1, poz. 2).I s tn ie j ą c e p rz y m u s o w e z rz e s z e n ia p rz e c h o d z ą w s t a n li k w id a c ji z d n ie m 1 s ty c z n ia 1965 r. N a jp ó ź n ie j d o d n ia 1 p a ź d z ie r n ik a 1964 r. o r g a n y d o s p r a w g o s p o d a rk i k o m u n a ln e j i m ie s z k a n io w e j p re z y d ió w m ie js k ic h r a d n a r o d o w y c h (ra d n a r o d o w y c h o sie d li) m a j ą w y z n a c z y ć lik w id a to r ó w ty c h z rz e s z e ń , o k r e ś la ją c je d n o c z e ś n ie
te r m in ic h lik w id a c ji o ra z p rz e z n a c z e n ie m a j ą tk u p o z o s ta łe g o po lik w id a c ji z r z e c z e n ia .
Z a r z ą d z e n ie u s ta la , k to m o że b y ć lik w id a to r e m z rz e s z e n ia , g d z ie m a n a s tą p ić o g ło s z e n ie o jeg o u s ta n o w ie n iu i co n a le p y d o jeg o z a k r e s u d z ia ła n ia . W ie rz y c ie le p rz y m u s o w e g o z rz e s z e n ia p o w in n i zg ło sić sw o je w ie r z y te ln o ś c i lik w id a to r o w i w t e r m in ie u s ta lo n y m w o g ło s z e n iu o lik w id a c ji z rz e s z e n ia .
Z a r z ą d z e n ie u s ta la k o le jn o ś ć z a sp o k o je n ia n a le ż n o ś c i p r z y p a d a ją c y c h od z rz e s z e n ia w sp o só b n a s tę p u ją c y :
N r 4 (76) P r z e g l ą d u s t a w o d a w s t w a 39 1) k o s z ty p ro w a d z e n ia lik w id a c ji, 2) n a le ż n o ś c i ze s to s u n k u p ra c y , 3) n a le ż n o ś c i z t y t u ł u p o d a tk ó w , o p ła t s k a r b o w y c h i k r e d y tó w b a n k o w y c h , 4) in n e n a le ż n o śc i. J e ż e li m a j ą te k p rz y m u s o w e g o z rz e s z e n ia n ie w y s ta r c z y n a p o k ry c ie z g ło sz o n y c h w ie rz y te ln o ś c i, lik w i d a to r o b o w ią z a n y je s t zg ło sić w n io s e k o o g ło s z e n ie u p a d ło ś c i. W d a ls z y m to k u d z ia ł a n ia p o w in n y m ie ć z a sto so w a n ie p rz e p is y p r a w a u p a d ło ś cio w eg o . Z a m ia s t p o d le g a ją c y c h lik w id a c ji p rz y m u s o w y c h lo k a ln y c h z rz e s z e ń p r y w a tn y c h w ła ś c ic ie li n ie r u c h o m o ś c i m o g ą b y ć tw o rz o n e — n a z a s a d a c h d o b ro w o ln o ś c i •— sio s o w n ie do r o z p o r z ą d z e n ia , o k tó r y m m o w a w y ż e j w p k t b), d w a r o d z a je z r z e szeń : a) l o k a l n e z r z e s z e n i a o s i e d l o w e , g r u p u ją c e w ła ś c ic ie li d o m ó w j e d n o ro d z in n y c h i w ła ś c ic ie li lo k a li w m a ły c h d o m a c h m ie s z k a ln y c h , b) l o k a l n e z r z e s z e n i a w ł a ś c i c i e l i n i e r u c h o m o ś c i , z rz e s z a ją c e w ła ś c ic ie li d o m ó w in n y c h n iż w y m ie n io n e w p k t a), s ta n o w ią c y c h w ła s n o ś ć osób fiz y c z n y c h lu b o só b p r a w n y c h n ie b ę d ą c y c h je d n o s tk a m i g o s p o d a r k i u sp o łe c z n io n e j.
Z rz e s z e n ia o sie d lo w e m o g ą b y ć tw o rz o n e z in ic ja ty w y co n a jm n ie j 15 w ła ś c ic ie li je d n o r o d z in n y c h d o m ó w lu b lo k a li w tzw . m a ły c h d o m a c h (tj. z a w ie r a ją c y c h 2— 4 lo k a le m ie s z k a ln e ), p rz y czy m liczb a teg o r o d z a ju z rz e s z e ń n a te r e n ie je d n e g o m ia s ta (d z ie ln ic y , o sie d la ) n ie je s t o g ra n ic z o n a .
• Z rz e s z e n ia w ła ś c ic ie li n ie ru c h o m o ś c i m o g ą się z a w ią z a ć , g d y z w n io s k ie m o ic h u tw o r z e n ie w y s tą p i oo n a jm n ie j 25% o g ó łu w ła ś c ic ie li d o m ó w w ie lo m ie s z k a n io - w y c h p o ło ż o n y c h w d a n y m m ie ś c ie lu b d z ie ln ic y (gdy m ia s to je s t p o d z ie lo n e n a d z ie ln ic e ), p r z y czym w m ie ś c ie (o sied lu ) lu b d z ie ln ic y m oże b y ć u tw o rz o n e ty lk o je d n o ta k ie z rz e s z e n ie . T a m g d z ie n ie p o w s ta ły z rz e s z e n ia o sie d lo w e , w ła ś c ic ie le d o m ó w je d n o r o d z in n y c h i lo k a li w m a ły c h d o m a c h m ie s z k a ln y c h m o g ą n a le ż e ć do z rz e s z e ń d ru g ie g o r o d z a ju .
R o z p o rz ą d z e n ie r e g u l u je sp o só b tw o rz e n ia z rz e sz e ń , ic h z a d a n ia o ra z p o d s ta w o w e k w e s tie , k tó r e p o w in n y się zn a le ź ć w ich s t a tu t a c h , a ta k ż e o b o w ią z k i i p r a w a c z ło n k ó w (w7 ty m u d z ia ł w k o s z ta c h o rg a n iz a c ji i d z ia ła ln o ś c i z rz e s z e n ia ).
O b a r o d z a je z rz e s z e ń p o d le g a ją w p iso w i d o r e j e s t r u (o rg a n e m r e je s tr o w y m je s t w y d z ia ł g o s p o d a r k i k o m u n a ln e j i m ie s z k a n io w e j p re z y d iu m w ła ś c iw e j r a d y n a r o d o w e j) i z d n ie m d o k o n a n ia w p is u n a b y w a ją o n e o so b o w o ść p r a w n ą .
N a m o cy u c h w a ły w a ln e g o z g ro m a d z e n ia c z ło n k ó w z rz e s z e n ia w ła ś c ic ie li n i e ru c h o m o ś c i m o ż e b y ć u tw o rz o n e b iu ro u słu g o w e a d m i n is tr a c j i d o m ó w , p o w o ła n e d o p ro w a d z e n ia a d m in is tr a c ji d o m ó w s ta n o w ią c y c h w ła s n o ś ć c z ło n k ó w .
N a s z c z e g ó ln ą u w a g ę z a s łu g u ją d w ie k w e s tie u re g u lo w a n e o m a w ia n y m r o z p o rz ą d z e n ie m , a m ia n o w ic ie :
a) s p e c y f ic z n ie u n o rm o w a n e c z ło n k o s tw o w ła ś c ic ie li lo k a li w m a ły c h d o m a c h m ie s z k a ln y c h (a k c e s d o z rz e s z e n ia m u s i o b ją ć w s z y s t k i c h w ła ś c ic ie li lo k a li w d a n y m d o m u ; o d m o w a p rz y ję c ia , w y s tą p ie n ie lu b s k r e ś le n ie z lis ty c z ło n k ó w z rz e s z e n ia w ła ś c ic ie la je d n e g o z lo k a li p o w o d u je o d m o w ę p rz y ję c ia lu b s k r e ś le n ia p o z o s .a ły c h w ła śc ic ie li),
b) u s t a le n i e z a s a d y , że k o s z ty z w ią z a n e z o rg a n iz a c ją i p rz y n a le ż n o ś c ią do o b u ro d z a jó w z rz e s z e ń n ie n a le ż ą d o k o sz tó w e k s p lo a ta c ji b u d y n k ó w i n ie m o ż n a ty m i k o s z ta m i o b c ią ż a ć n a je m c ó w lo k a li w d c m a c h s ta n o w ią c y c h w ła s n o ś ć c z ło n k ó w z rz e s z e ń .
40 Przegląd, u s t a w o d a w s t w a N r 4 (76)
u s łu g o w e a d m i n is tr a c j i d o m ó w m o g ą w y k o n y w a ć o d p ła tn ie u s łu g i r e m o n to w e i k o n s e r w a to r s k ie .
Z a r z ą d z e n ie o k re ś la o rg a n y z rz e s z e ń (w a ln e z g ro m a d z e n ie , z a rz ą d , k o m is ja r e w iz y jn a ) i ic h k o m p e te n c je , w y z n a c z a c r g a n y n a d z o ru i je g o z a k re s , u s t a la s p o s ó b tw o r z e n ia i p r z e z n a c z e n ia f u n d u s z u p o m o cy d la czło n k ó w .
W w y p a d k a c h w y m ie n io n y c h w r o z p o r z ą d z e n iu z rz e s z e n ia m o g ą u le c ro z w ią z a n iu lu b lik w id a c ji, p rz y czym sa m o p o s tę p o w a n ie lik w id a c y jn e z o s ta ło szczeg ó ło w o u re g u lo w a n e . W s z e lk ie p o s ta n o w ie n ia o rg a n ó w z rz e s z e ń o ra z li k w id a to r a , z m ie rz a ją c e do z b y c ia n ie r u c h o m o ś c i lu b rzeczy ru c h o m y c h o w a rto ś c i p o w y ż e j 3 000 zł, w y m a g a ją z g o d y w ła ś c iw e g o o rg a n u g o s p o d a r k i k o m u n a ln e j i m ie s z k a n io w e j. J e ż e li z a m ia s t z lik w id o w a n e g o p rz y m u s o w e g o lo k a ln e g o z rz e s z e n ia p r y w a tn y c h w ła ś c ic ie li n ie r u c h o m o ś c i z o s ta n ie 'u tw o rz o n e n o w e g o ty p u (d o b ro w o ln e ) lo k a ln e z rz e s z e n ie w ła ś c ic ie li d o m ó w b ą d ź te ż lo k a ln e z rz e s z e n ie o sie d lo w e , to m a j ą te k d o ty c h c z a s o w e g o p rz y m u s o w e g o z rz e s z e n ia , j a k i p o z o s ta ł p o li k w i d a c ji m o ie b y ć p r z e k a z a n y n ie o d p ła tn ie n o w o u tw o rz o n e m u d o b ro w o ln e m u z rz e s z e n iu . O m a w ia n e p rz e p is y n ie p r z e w id u ją m o żliw o ści tw o rz e n ia p rz e z n o w e z rz e s z e n ia z w ią z k u z rz e s z e ń w s k a li w o je w ó d z k ie j lu b o g ó ln o k ra jo w e j. 2 . S k u tk i p o d a tk o w e p rz e k s z ta łc e n ia p ra w a w ła s n o ś c i lo k a li w s p ó łd z ie lc z e p ra w o d o lo k a lu w s p ó łd z ie ln ia c h b u d o w la n o -m ie s z k a n io w y c h N a p o d s ta w ie p rz e p is ó w ro z p o rz ą d z e n ia P r e z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j z d n . 24 p a ź d z ie r n ik a 1934 r. o w ła sn o ś c i lo k a li (Dz. U. N r 94, poz. 848 z późn. zm .l, m ie sz c z ą c e się w je d n y m b u d y n k u o d d z ie ln e lo k a le , p ię t r a i części p ię te r , u z n a n e p rz e z w ła ś c iw ą w ła d z ę b u d o w la n ą z a s a m o d z ie ln e p o m ie sz c z e n ia , m o g ą s ta n o w ić p r z e d m io t o d r ę b n e j w ła sn o ś c i. U s ta n o w ie n ie o d rę b n e j w ła s n o ś c i lo k a li p o w in n o — p o d r y g o r e m n ie w a ż n o ś c i n a s tą p ić w fo r m ie a k tu n o ta r ia ln e g o i b y ć u ja w n io n e w k s ię g a c h w ie c z y s ty c h .
Z p rz e p is ó w w sp o m n ia n e g o ro z p o rz ą d z e n ia s k o r z y s ta ły p r z e d 1939 r. i w o k r e sie o k u p a c ji n ie k tó r e p rz e d w o je n n e sp ó łd z ie ln ie b u d o w la n o -m ie s z k a n io w e , w s k u te k czego c z ło n k o m s p ó łd z ie ln i p rz y s łu g iw a ło p r a w o w ła s n o ś c i d o p rz y d z ie lo n y c h lo k a li. T e r m in „ w ła s n o ś ć lo k a l u ” o d p o w ia d a tr e ś c i p r a w a w ła s n o ś c i w e d łu g o b e c n ie o b o w ią z u ją c y c h p rz e p is ó w p r a w a rzeczo w eg o , m. in. a r t . 28 i a rt. 43 te g o p r a w a .
R o z p o rz ą d z e n ie o w ła s n o ś c i lo k a li z o sta ło w p o w o je n n y m u s ta w o d a w s tw ie u tr z y m a n e w m o cy z w y ją tk ie m p r z e p is u a r t . 21 (a rt. 92 u st. 1 p k t 5 p r a w a lo k a lo w eg o ), k tó r y w y łą c z a ł s to s o w a n ie p rz e p is ó w ro z p o r z ą d z e n ia d o b u d y n k ó w b ę d ą c y c h w ła s n o ś c ią o só b fiz y c z n y c h w c h w ili w e jś c ia ro z p o r z ą d z e n ia w życie.
P r z e p is y u s ta w y z d n ia 17 lu te g o 1961 r. o s p ó łd z ie ln ia c h i ic h z w ią z k a c h (a rt. 135 § 2 i § 3) u ż y w a ją n a o k re ś le n ie p r a w m a ją tk o w y c h c z ło n k a s p ó łd z ie ln i d o lo k a lu n ie z n a n e g o p o p rz e d n io te r m i n u u s ta w o w e g o : sp ó łd z ie lc z e p ra w o d o lo k a lu . J e s t to p r a w o m a ją tk o w e sz c z e g ó ln e g o ro d z a ju , n o sz ą c e w so b ie c e c h y o g r a n i czo n e g o p r a w a rz e c z o w e g o d o n ie r u c h o m o ś c i sp ó łd z ie lc z e j (a rt. 147 § 2). J e s t o n o p r a w e m z b y w a ln y m i p o d le g a ją c y m e g z e k u c ji. W o k re ś lo n y c h s y t u a c ja c h b y li c z ło n k o w ie s p ó łd z ie ln i b u d o w la n o -m ie s z k a n io w y c h , k tó r z y u s ta n o w ili o d r ę b n ą w ła s n o ś ć lo k a li w d a w n y c h d o m a c h s p ó łd z ie l cz y c h , m o g ą w y ra z ić c h ę ć z rz e c z e n ia s ię p r a w a w ła s n o ś c i lo k a li i d ą ż y ć do r e s t y t u
