A. B.
Jednoosobowe a kolegialne
kierownictwo spółdzielni [przegląd
artykułu Mirosława Gersdorfa o tym
samym tytule, opublikowanego w Nr
4
Palestra 8/6(78), 63-64
N r 6 (78) P r z e g l ą d p r a s y p r a w n i c z e ) 63 sto s o w a n ia p r z e p is y o p o d z ia le n ie r u c h o m o ś c i ro ln y c h , o b e c n ie b o w ie m la s n ie je s t n ie z b ę d n y d o p ro w a d z e n ia g o s p o d a r s tw a ro ln e g o . S k o ro z a te m i s t n i e ją o d r ę b n e p r z e p is y o p o d z ia le i r o z d r a b n ia n iu la s ó w , to — z d a n ie m a u t o r a — te w ła ś n ie p rz e p is y , a n i e p rz e p is y u s ta w y z 1963 r. b ę d ą m ia ły z a s to s o w a n ie . P rz e z g o s p o d a r s tw o r o ln e n a le ż y ro z u m ie ć g o s p o d a r s tw o p rz e z n a c z o n e n a c e le p r o d u k c j i r o ln e j, h o d o w la n e j, o g ro d n ic z e j, sa d o w n ic z e j i r y b n e j. J e ś li i s t n i e j ą t a k ż e z a k ła d y p rz e m y s ło w e , to o c h a r a k t e r z e g o s p o d a r s tw a d e c y d u je to , co p o d w z g lę d e m g o s p o d a rc z y m b ę d z ie p rz e w a ż a ć (c h y b a że p r o d u k c ja p r z e m y s ło w a m a z w ią z e k z g o s p o d a r k ą ro ln ą ). N o w a u s ta w a r z u t u je n a tr e ś ć p rz e p is ó w p r a w a rz e c z o w e g o . A u to r o m a w ia s z e re g w y p a d k ó w i p o d n o si m . in., że d z ia ła n ie a r t . 73 § 2 p r . rz e c z , z o s ta ło w s to s u n k u d o n ie r u c h o m o ś c i r o ln y c h p rz e k r e ś lo n e . P r z e p is t e n m ó w i o w y k u p ie — w w y n ik u o rz e c z e n ia s ą d u — p rz e z p o s ia d a c z a d o b re j w ia r y , k tó r y w z n ió s ł b u d o w lę n a c u d z e j n ie ru c h o m o ś c i, p r z e s tr z e n i z a ję te j p o d b u d o w lę , je ś li j e j w a r to ś ć p rz e w y ż s z a z n a c z n ie w a r to ś ć z a ję te j p o d b u d o w ę p r z e s tr z e n i. P o d c ią g n ię c ie te g o p r z e p is u p o d s k u t k i a r t . 1 i 2 u s ta w y c z e rw c o w e j m o ż e w y w o ła ć n ie p o ż ą d a n e k o n s e k w e n c je g o sp o d a rc z e , b u d o w le b o w ie m m o g ą b y ć n ie p o tr z e b n e w ła ś c ic ie lo w i z ie m i o ra z m o g ą go o b c ią ż y ć d u ż y m i s p ła ta m i, b u d u ją c y zaś, k t ó r y n ie b ę d z ie m ó g ł k o r z y s ta ć z d o b ro d z ie js tw a a r t . 73 § 2 p r . rz e c z ., m o ż e b y ć w k o n s e k w e n c ji p o w a ż n ie p o k rz y w d z o n y . R ó w n ie ż n ie m o ż n o ś ć n a b y c ia z ie m i p rz e z z a s ie d z e n ie m o ż e w w ie lu w y p a d k a c h o d n ie ś ć n ie p o ż ą d a n e s k u tk i. B ę d z ie to w y s tę p o w a ć w sz c z e g ó ln o śc i w s p r a w a c h o e k s m is ję d łu g o le tn ic h p o s ia d a c z y , g d z ie z r e g u ły s to s o w a n y b y ł a r t . 3 p.o.p.c. T a k i p o s ia d a c z d o b re j w ia r y m ó g ł z a sie d z ie ć p o s ia d a n y g r u n t i w te n s p o s ó b , u p o rz ą d k o w a ć sw ó j t y t u ł w ła s n o ś c i. O b e c n ie , w o b e c n ie m o ż n o ś c i z a s ie d z e n ia , w y tw o rz y się „ s ta ły s t a n g o łej w ła s n o ś c i b e z p o s ia d a n ia z ie m i i p o s i a d a n ie b e z m o żn o ści z a s ie d z e n ia ” .
M . C y b u ls k a
N a ła m a c h „ P a ń s tw a i P r a w a ” (n r 4, k w ie c ie ń 1964 r.) M iro s ła w G e r s d o r f p u b li k u je a r t y k u ł p t . :
Jednoosobow e a ko le g ia ln e k ie ro w n ic tw o s p ó łd z ie ln i
Z g o d n ie z p rz e p is a m i u s ta w y o s p ó łd z ie ln ia c h z a r z ą d j e s t o r g a n e m k ie r u ją c y m i r e p r e z e n tu j ą c y m sp ó łd z ie ln ię . Z a rz ą d w ię c n a d a je k ie r u n e k p r a c y s p ó łd z ie ln i, w y d a je w ty m ce lu k o n k r e tn e p o le c e n ia i k o n tr o lu j e ic h w y k o n a n ie . D o z a r z ą d u n a le ż y p o d e jm o w a n ie d e c y z ji w e w s z y s tk ic h s p r a w a c h n ie z a s trz e ż o n y c h in n y m o rg a n o m . P o n ie w a ż z a r z ą d s p ó łd z ie ln i je s t z m o c y u s ta w y w ie lo o s o b o w y (m u si s ię s k ł a d ać p r z y n a jm n i e j z 3 cz ło n k ó w ), p rz e to d z ia ła o n n a z a s a d z ie k o le g ia ln o ś c i. Z a s a d y k o le g ia ln o ś c i n ie m o ż n a je d n a k p o jm o w a ć w t e n sp o só b , że w s z y s tk ic h c z y n n o śc i k ie r o w n ic tw a z a r z ą d m u s i d o k o n y w a ć w s w y m p e łn y m sk ła d z ie . Z is to t y sw e j s t r u k t u r y z a r z ą d m u s i d z ia ła ć p rz e z s w o ic h c z ło n k ó w . D la s p r a w y w ię c o d p o w ie d z ia ln o ś c i p o sz c z e g ó ln y c h c z ło n k ó w z a r z ą d u is to tn e z n a c z e n ie m a p o d z ia ł c z y n n o śc i m ię d z y n im i. P o d z ia ł ta k i n ie z w a ln ia ż a d n e g o z c z ło n k ó w z a r z ą d u od o d p o w ie d z ia ln o ś c i za s f e r ę d z ia ła n ia d ru g ie g o c z ło n k a , m o że je d n a k w p e w n y c h w a r u n k a c h s ta ć s ię p o d s ta w ą do c z ę ścio w ej, a n a w e t c a łk o w ite j e k s k u lp a c ji.64 P r z e g l ą d p r a s y p r a w n i c z e j N r 6 (78)
A u to r o d ró ż n ia f u n k c je z a r z ą d u ja k o o r g a n u s p ó łd z ie ln i od f u n k c ji k ie r o w n ic tw a p rz e d s ię b io r s tw e m sp ó łd z ie ln i. T e f u n k c j e m o g ą b y ć sp e łn ia n e p rz e z c z ło n k ó w z a r z ą d u lu b o so b y tr z e c ie n a p o d s ta w ie s to s u n k u p ra c y . O d ró ż n ie n ie to z n a jd u je s w o je u z a s a d n ie n ie w a r t . 45— 46 u s ta w y o sp ó łd z ie ln ia c h . W ty c h w a r u n k a c h m o ż liw e się s t a j e je d n o o s o b o w e k ie r o w n ic tw o p rz e d s ię b io rs tw e m s p ó ł d z ie ln i. K ie r o w n ik b e z w z g lę d u n a to, czy j e s t o n c z ło n k ie m z a rz ą d u , czy o so b ą tr z e c ią , d z ia ła w z a k r e s ie b ie ż ą c e j p r a c y p rz e d s ię b io rs tw a s p ó łd z ie ln i n a z a s a d z ie je d n o o s o b o w e g o k ie r o w n ic tw a i j e s t p rz e ło ż o n y m p ra c o w n ik ó w p rz e d s ię b io rs tw a , n ie w y łą c z a ją c c z ło n k ó w z a r z ą d u z a tr u d n io n y c h n a p o d s ta w ie s to s u n k u p r a c y n a n iż s z y c h s ta n o w is k a c h . P o d le g a o n je d n a k z a rz ą d o w i i z w ią z a n y je s t d e c y z ja m i z a rz ą d u . N a t e j z a s a d z ie , k o n k lu d u je a u to r , „m o że b y ć p o w ią z a n a z p u n k te m w id z e n ia p ra w n e g o z a s a d a k o le g ia ln o ś c i z a r z ą d z a n ia z z a s a d ą jed n o o so b o w eg o k ie r o w n ic tw a ” . i W ty m ż e n u m e r z e „ P a ń s t w a i P r a w a ” z n a jd u je m y a r t y k u ł A lfre d a K a f - t a 1 a p t.:
Z a g a d n ie n ie w ie lo k ro tn e g o za ska rża n ia re w izja
n a d z w ycza jn q w y ro k ó w sqdowych
S k o ro , z g o d n ie z a r t . 396 § 2, n ie m o ż n a w n ie ś ć po r a z d ru g i re w iz ji n a d z w y c z a jn e j n a p o d s ta w ie ty c h s a m y c h z a rz u tó w , to a c o n tra rio d o p u sz c z a ln e j e s t w n ie s ie n ie p o n o w n e t a k i e j r e w iz ji n a p o d s ta w ie in n y c h z a rz u tó w . Z z a s a d y te j a u t o r w y p r o w a d z a n a s t ę p u ją c e w n io s k i: P rz e d e w s z y s tk im d o p u s z c z a ln a j e s t r e w iz ja n a d z w y c z a jn a od p ra w o m o c n e g o o rz e c z e n ia z a p a d łe g o n a s k u te k u c h y le n ia p o p rz e d n ie g o w y ro k u w w y n ik u r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j. D o p u sz c z a ln e j e s t r ó w n ie ż w n ie s ie n ie re w iz ji n a d z w y c z a jn e j od o rz e c z e n ia S ą d u N a jw y ż sz e g o z a p a d łe g o n a s k u t e k re w iz ji n a d z w y c z a jn e j i k o ń cząceg o s p r a w ę . A u to r p r z y z n a je , że tr u d n o ś c i m o g ą w y n ik n ą ć , g d y p rz e d m io te m z a s k a r ż e n ia j e s t o rz e c z e n ie w y d a n e w s k ła d z ie 7 sę d z ió w . T u ta j p o w s ta je p y ta n ie co do fo r u m , k tó r e m a ro z p o z n a ć r e w iz ję n a d z w y c z a jn ą . A u to r u w a ż a , że re w iz ję ta k ą p o w in ie n ro z p o z n a w a ć S ą d N a jw y ż s z y ró w n ie ż w s k ła d z ie 7 sęd zió w , s to s u ją c p rz e z a n a lo g ię p rz e p is y , k t ó r e p o z w a la ją Z g ro m a d z e n iu O g ó ln e m u S.N. u c h y la ć w ła s n e o rz e c z e n ie .N a to m ia s t a u to r u w a ż a , że n ie j e s t d o p u s z c z a ln e z a s k a r ż e n ie o rzeczen ia, k tó r e w tr y b ie r e w iz j i n a d z w y c z a jn e j u c h y liło z a s k a r ż o n y w y ro k lu b p o sta n o w ie n ie . A c z k o lw ie k o rz e c z e n ie ta k i e je s t p ra w o m o c n e , to je d n a k je s t to p ra w o m o c n o ść ty lk o f o r m a ln a , a n ie m a t e r i a ln a , g d y ż n ie k o ń c z y p ro c e s u . N a s tę p n ie a u t o r s ta w ia p y ta n ie , czy p o n o w n ą re w iz ję n a d z w y c z a jn ą m oże w n ie ść te n s a m p o d m io t u p r a w n io n y do w n o s z e n ia re w iz ji n a d z w y c z a jn e j (jeśli ty lk o t a p o n o w n a r e w iz ja o p a r t a j e s t n a i n r y c h z a rz u ta c h ), i n a p y ta n ie to o d p o w ia d a tw ie r d z ą c o . N a to m ia s t w n ie s ie n ie p o n o w n e j re w iz ji n a d z w y c z a jn e j o p a r te j n a ty c h s a m y c h z a r z u ta c h co p o p rz e d n ia r e w iz ja n a d z w y c z a jn a je s t n ie d o p u s z c z a ln e ró w n ie ż w te d y , g d y p o n o w n a r e w iz ja z o s ta ła w n ie s io n a p rz e z in n y p o d m io t, o n ie d o p u s z c z a ln o ś c i b o w ie m p o n o w n e j r e w iz ji ro z s trz y g a je j tre ść . A u to r k o ń c z y sw o je w y w o d y u w a g ą , że ch o c ia ż p rz e p is y k.p.k. w ty m z a k re s ie b y ły k il k a k r o t n ie n o w e liz o w a n e , to je d n a k z a w ie r a j ą o n e w c ią ż n ie ja s n o ś c i i n ie d o m ó w ie n ia , k tó r e p o w in n y b y ć u s u n ię te w p rz y s z ły m k.p.c. p rz e z b a rd z ie j p r e c y z y jn e s f o rm u ło w a n ie .
