Prace konserwatorskie w województwie kieleckim w latach 1987-1993

(1)

Anna Piasecka, Olgierd Chojnacki

Prace konserwatorskie w

województwie kieleckim w latach

1987-1993

Ochrona Zabytków 48/3-4 (190-191), 330-352

1995

(2)

PRACE KONSERWATORSKIE W WOJEWÓDZTWIE KIELECKIM

W LATACH 1987-1993

Lata 1987-1993 obejmują okres ważnych przem ian zarów no sys temu politycznego i adm inistra cyjnego kraju, jak też reform gos podarczych. Szczególne znacze nie dla ochrony zabytków miała nowelizacja ustawy o ochronie dóbr kultury i o muzeach z 19 lip- ca 1990 r. Powstała wówczas Pań stwowa Służba Ochrony Zabytków jako administracja specjalna, nieza leżna od struktur urzędu woje wódzkiego. W Kielcach zorganizo wana od 1 I 1991 r. jako Oddział Wojewódzki — przejęła Biuro Do kumentacji Zabytków oraz Woje w ódzki O środek Archeologicz no-Konserwatorski. Oddział reali zował zadania nałożone ustawą, kontynuując prace badawcze, do kumentacyjne BDZ i WOAK. Zmia na usytuowania Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków spow o dowała zw olnienie WKZ z fun kcji inwestorskich i z realizacji wojewódzkiego budżetu ochrony zabytków. Nie zwolniło to jednak od odziału WKZ w jego realizacji. Budżet ten na mocy corocznych po rozum ień m iędzy Wojewodą a WKZ wydawany był pod nad zorem merytorycznym pracowni ków PSOZ, a jego podział dokony wany był za akceptacją Wojewódz kiego Konserwatora Zabytków.

Samorządy lokalne wraz z ko munalizacją mienia przejęły obo wiązki rem ontow ania i konser w acji o b ie k tó w zabytkow ych. Przedłużanie się procesu kom u nalizacji, wyjaśniania stanu praw- no-w łasn o ścio w eg o na terenie w ojew ództw a spow odow ało, iż nie inicjowano pilnych prac kon serw atorskich, co zaważyło na stanie zachow ania wielu zaby tk ó w . M o ż liw o śc i fin a n s o w e gmin woj. kieleckiego, niew spół mierne do potrzeb ogólnych oraz k o n serw ato rsk ich posiad an y ch obiektów, często o wartościach ponadregionalnych — spow odo wały zaham ow anie wielu pilnych

‘Wydano katalogi (teksty przygotowane przez BDZ): U. Oettingen, Cm entarze I

wojny światowej-, P. Rosiński, Zabytkowe

prac (Bodzentyn i Szydłów — mury i ruiny zamku, synagogi — Działoszyce, Chmielnik i in.).

Likwidacja Funduszu Rozwoju Kultury w końcu 1989 r. unie możliwiła bezpośrednie wykorzy stanie środków państwowych na ochronę zabytków i dofinanso wanie prac zainicjowanych przez gminy. Obowiązujące praw o fi nansow e nie pozw oliło na kiero wanie środków z budżetu woje w ody na obiekty nie stanowiące własności Skarbu Państwa. Zaha m ow ane zostały prace remonto- w o -k o n stru k c y jn e w ym agające dużych nakładów finansow ych (np. zespoły cysterskie w Wącho cku i Jędrzejowie).

Dofinansowanie prac wynika jących z uchwały RM nr 179 z uwa gi na załamanie się możliwości fi nansowych w r. 1991 i 1992 — pow odow ało opóźnienie zwrotu u ży tk o w n ik o m 23% p o n ie s io nych kosztów (postępująca infla cja obniżyła znacznie wartość do finansowania).

Brak znaczących ulg podatko wych (mimo wieloletnich starań resortu) spow odow ał małe zain teresowanie sponsorów finanso waniem rem ontów obiektów za bytkowych.

W zakresie zadań dokum enta cyjnych Państwowa Służba Ochro ny Z ab y tk ó w u p o rz ą d k o w a ła zb io ry d o k u m e n ta c ji p rz e ję te z BDZ. D okonano segregacji ko respondencji z 1. 1945-1970 i prze kazano ją do Archiwum Państwo wego w Kielcach. Zarejestrowano 3000 negatywów, skatalogowano zbiór biblioteczny — 2180 poz. Przystąpiono do ewidencji i za kładania kart zabytków architek tury obiektów w pisanych do reje stru zabytków. W 1991 r. rozpo częto ewidencję zabytków techni ki — w 1. 1991-1903 w ykonano 16 kart. K ontynuow ano ew iden cję zabytków: założono 1968 kart zabytków ruchom ych (głów nie

organy woj. kieleckiego, oraz: L. Kacza

nowski, B. Paprocki, Miejsca pam ięci n a 

rodowej 1939-45; L. Adamczyk, W zgórze

wyposażenia kościołów), 71 kart architektury, 106 kart cmentarzy i dokum entację ewidencyjną dla 8 parków.

Prace ewidencyjne były konty nuacją prac Biura Dokumentacji Zabytków, które w 1. 1987-1990 założyło 805 kart zabytków rucho mych, 43 architektury, 30 cm enta rzy. Ponadto prowadziło działal n o ś ć w y d a w n ic z ą w s p ó ln ie z Ośrodkiem Dokumentacji Zabyt ków w Warszawie*.

Z ważniejszych opracowań do kumentacyjnych BDZ zakończyło zlecone prace: ewidencję cmenta rzy żydowskich (A. Penkalla, PKZ Kielce), studium historyczno-ur- banistyczne m. Kielce (L. Adam czyk z zespołem , PKZ Kielce) oraz osiedla mieszkaniowe przy zabytkowych zakładach (E. Ko złowska, PKZ Warszawa).

Z g o d n ie z p o ro z u m ie n ie m z Wydziałem Kultury UW w 1. 1987-1990 BDZ przejęło pełną ob sług ę adm inistracyjną Woje wódzkiego Konserwatora Zaby tków w Kielcach (z prawem w y d a w a n ia d ecy zji re m o n tó w ), a WOAK pełnił rolę Archeologicz nego Konserwatora Zabytków na terenie województwa.

W latach objętych spraw ozda niem fu nk cję W ojew ódzkiego K onserw atora Zabytków pełnił Krzysztof Urbański (1987-1988), następnie p.o. WKZ była Anna P ia se c k a (1 9 8 8 -1 9 8 9 ), k tó ra w I99O r. objęła funkcję Woje wódzkiego Konserwatora Zaby tków w Urzędzie Wojewódzkim, a od 1991 r. w Państwowej Służ bie Ochrony Zabytków.

Kierownikiem BDZ w 1. 1987— 1989 był B ogusław P aprocki, w I99O r. — Radosław Woje wódzki, a dyrektorem WOAK — Eligia Gąsowska (1987-1990). Po reorganizacji w 1991 r. kierowni kiem Wydziału Archeologicznego został Szymon Orzechowski, kie row nikiem Inspekcji Zabytków

zam kow e w Kielcach; M. Michałowska, Zabytkowe tekstylia woj. kieleckiego.

(3)

Nieruchomych — Janusz Cedro, a kierownikiem ds. Dokumentacji Zabytków — Bogumiła Szurowa (od 1993 r.).

Miasta historyczne i zabudowa wsi

W latach objętych sprawozda niem nie przystąpiono do znaczą cych prac rewaloryzacyjnych ze społów staromiejskich w Kielcach. Został wprawdzie ogłoszony przez kurs na zagospodarowanie zaby tkowego centrum (Rynek i ul. Sien kiewicza), nie podjęto jednak re alizacji nagrodzonych prac.

W Kielcach w ykonano nową nawierzchnię pl. Wolności oraz jezdni obiegających plac, dopu szczając użycie kostki betonowej. Odnowiono elewacje budynków użyteczności publicznej np. d. Ban ku Rolnego, obecnie BGŻ; Bank przy ul. Leonarda; budynek po czty przy ul. Sienkiewicza 7; bu dynek Seminarium; plebanię przy pl. Panny Marii

3-W Kielcach, Końskich, Pińczo wie i innych miastach historycz nych w latach 90-ych w więk szym stopniu przestrzegano zasa dy utrzymywania linii zabudowy, gabarytów , w idoczna stała się zmiana stosowanych form dachów z płaskich na strome, projektom architektonicznym stawiano bar dziej ambitne cele. Poprawa zao patrzenia i jakości materiałów bu dow lanych spow odow ała pod niesienie estetyki realizacji nowych obiektów oraz prowadzonych re montów (dachówka, tynki szla chetne, stolarka okien i drzwi, aranżacje wnętrz).

Natomiast zjawiskiem negatyw nym był przerost reklam o nie właściwych proporcjach i charak terze (sam ow ole b u dow lane). Wzorce przenoszone z zachod nich metropolii do małych miast dały negatyw ne efekty (Kielce, Końskie, Pińczów, Miechów i in.).

Zabudowa wsi

Z a stęp o w an o b u d o w n ictw o drewniane — którego stan zacho wania pogorszył się — budynka mi typowymi, nie prezentującymi cech architektury regionalnej. Określenie w arunków budow la nych na terenie Parku Krajobra zowego Ponidzia nie przyniosło spodziewanych rozwiązań.

Ogólnie na terenie wojew ódz twa stwierdzić należy pew ną po prawę stosowanych form, brak jednak zdecydowanych cech re gionalnych.

W związku z gwałtowną prze budow ą wsi — zachowanie przy kładów budownictwa drew niane go mieszkalnego w terenie, co powinno być zasadą, poza nie licznymi wyjątkam i — b ędzie możliwe w Skansenie w Tokarni.

W łaściwe zagospodarow anie rejonu przełomu Lubrzanki, obję tego konserwatorską strefą ochro ny Góry Radostowej, stwarza du że problemy praktyczne. Wnioski właścicieli działek nie uwzglę dniają konieczności zachowania krajobrazu oraz właściwego cha rakteru zabudowy.

Ochrona zabytków poprzez zapisy w prawie miejscowym

Powstanie samorządów i upraw nienia rad miejskich i gminnych stworzyły m ożliw ość w prow a dzenia stref ochrony konserw a torskiej do planów zagospodaro wania przestrzennego oraz spisu zaby tkó w ujętych w rejestrze i w ew idencji. PSOZ dołączał określone strefy i wytyczne kon serwatorskie, a także spis zaby tków do tekstu planu, które wraz z interpretacją po uchw aleniu przez radę gminy stawały się pra w em miejscowym (przekazano m.in. dane do aktualizacji planu ogólnego Kielc o pracow anego przez Miejską Pracownię Urbani styczną). Strefy ochrony konser watorskiej Ostrowa Świętokrzys k ieg o o p ra c o w a ła P raco w n ia Ochrony Zabytkowego Krajobra zu w Kielcach.

Prawo miejscowe nie zawsze było przestrzegane, zdarzały się samowole (np. ul. Bodzentyńska i Piotrkowska w Kielcach), któ rych rozbiórki nie zostały wyeg z e k w o w a n e p rz e z n a d z ó r b u d o w lan y . W B u sk u -Z d ro ju widoczna tendencja do wymiany architektury drewnianej na mu rowaną (mimo innego zapisu). Dotyczyło to również zabytko wych osiedli mieszkaniowych za kładów przemysłowych. Widocz ne było dążenie do utrzymania elem entów dysharmonizujących przekreślających wartości urbani styczne (np. w Starachowicach

Osiedle Przykościelne czy osiedle w Sielpi).

Zagospodarowanie zabytków

Zagospodarow anie zabytków pozbawionych użytkownika nie wykazało znaczącego postępu. Nie powiodła się próba zagospo darowania ruiny dworu w Boi- minie na szkołę. Na cele miesz kalne został przejęty dwór w Bo- sowicach.

Pałac w Śladkowie Dużym uzy skał właściciela, który jednak nie podjął prac remontowych. Wła ściciel przejętego pałacu w San- cygniowie prowadził remont ko n strukcji wymagający znacznych nakładów, toteż prace przeciąg nęły się w czasie.

PSOZ O/Kielce opracowała ka talog obiektów do zagospodaro wania i wydała go własnym na kładem. Przedłużający się proces legislacyjny ustawy reprywatyza cyjnej i zap o w ied zian y zw rot obiektów właścicielom ostatecz nie zaham ował postęp w zagos podarow aniu obiektów.

Pow stała Agencja W łasności Rolnej Skarbu Państwa, której ce lem było zagospodarowanie m ie nia upadających PGR, nie rozwią zała problem ów. W działalności Agencji przeważała tendencja do zaspokojenia praw pracowniczych — dzielenie parków na ogródki p ra co w n icz e i p rzekazyw anie dw orów lokatorom, co nie daw a łoby gwarancji ich właściwego utrzymania (Wójcza, Kwasów).

Wobec zgłoszonych roszczeń byłych właścicieli obiektów prze jętych w drodze reformy rolnej nastąpił spadek inicjatyw zagos podarowywania zabytków. Stan zachowania tej grupy zabytków pogorszył się znacznie (Góry Piń- czowskie, Rzeszówek, Różnica).

Finansowanie remontów

Ograniczone możliwości finan sowania rem ontów obiektów za bytkowych w 1. 1990-1993 spo wodowały przerwanie niektórych prac oraz przedłużenie realizacji rem ontów kontynuowanych.

Przekształcenia ustrojowe, lik widacja Funduszu Rozwoju Kul tury w końcu 1989 r., nie zakoń cz o n a k o m u n alizac ja m ienia, trudności ekonomiczne, postępu jąca inflacja — spowodowały spa

(4)

dek realnych nakładów na prace rem ontow o-konserw atorskie.

Gminy ze sw oich budżetów w bardzo wąskim zakresie reali zow ały prace konserw atorskie, poza nielicznymi, które podejm o wały prace czy współfinansowały (np. Chęciny — zabezpieczenie ruin zamku; remonty: w Olesznie — dworu, w Kielcach — skrzydła pn. pałacu, w Końskich — Oran żerii Egipskiej, Glorietty, w Książu Wielkim — pałacu, w Rzędowi- cach, gm. Słupia Jędrzejowska — dworu, w Pińczowie — kaplicy św. Anny).

W związku z nowymi zasada mi prawa finansowego z w oje wódzkiego budżetu ochrony za bytków można było przeznaczać środki finansow e wyłącznie na rem onty obiektów stanowiących w łasność Skarbu Państwa. Zaha m owało to wiele prac rem onto wych. Z uwagi na ograniczone możliwości finansowe realizowa no nieliczne prace z budżetu ochrony zabytków województwa (Chęciny — ruiny zamku, Kielce — pałac, rem ont elew acji za chodniej korpusu głównego, Zło ta — spichlerz przeniesiony do Skansenu, rekonstrukcja hali lejniczej na terenie „Wielkiego Pie ca” w Starachowicach).

Udzielono pom ocy finansowej użytkow nikom z Uchwały RM nr 179, dofinansowując 23% ko sztów rem ontów w obiektach p a łacow ych i dw orach (Końskie, Piotrkowice, Łopuszno, Modlisze- wice, Zborów), w skrzydle pn. pałacu kieleckiego (100% dofinan sowania), w kościołach (Przemy ków — odbudow a po pożarze gotyckiego kościoła, Słaboszów) oraz zespołach klasztornych (Chę ciny — zespół bernardynek, Mie chów — d. zespół bożogrobców, Kielce — kościół garnizonowy, dw oru w Bosowicach).

Szczupłe środki finansowe nie pozwalają na realizację wszyst kich wniosków, a inflacja spow o d o w ała p raktycznie o b n iżen ie wartości dofinansowania.

Prace remontowo-konserwa torskie — obiekty świeckie

W latach objętych spraw ozda niem przystąpiono do rekons trukcji dworu obronnego w Mod- liszew icach (O śro d ek P ostępu Rolniczego).

Kontynuowano remonty obiek tów stanowiących siedziby m u zeów (kamienice 5 i 7 w Rynku w Jędrzejowie, pałace: Wielopol skich w Ostrowcu Śwętokrzys- kim i w Oblęgorku, skrzydła pn. i pd. pałacu kieleckiego). Prze prow ad zon o generalny rem ont drewnianego dworu Laszczyków w Kielcach.

Rem ontowano obiekty zabyt kow e — siedziby szkół ogólno kształcący ch i p o d staw o w y c h (pałace w Łopusznie, Nadzowie, Piotrkowicach); rolniczych (w Bał- towie, Chrobrzu i Książu Wiel kim). Z inicjatywy społeczności lokalnej zrekonstruow ano dw ór w Stawach z przeznaczeniem na siedzibę miejscowej szkoły.

Przeprow adzono prace rem on to w o -k o n serw ato rsk ie w pała cach użytkowanych przez dom y pom ocy społecznej (Bejsce, Gnoj no, Mianocice, Ruda Pilczycka, Słupia P acano w sk a, Z borów ). Kontynuowano prace przy pałacu w Lubczy ze znaczną rozbudow ą (przew idziany na ogólnopolski o śro d e k rehabilitacji n iew id o mych). Zakończono generalny re mont oficyny pałacyku Zielińskie go w Kielcach — siedziby OW PSOZ.

Użytkownicy prywatni rem on towali obiekty w małym zakresie, z uwagi na ograniczone m ożliwo ści finansowe (pałac w Sancyg- niowie, dwory w Jaronowicach, Ludyni, Bosowicach czy kam ieni ce mieszczańskie w Kielcach).

K ontynuow ano rem onty b u dy nk ów sanatoryjnych w Bus- ku-Zdroju (Łazienki Marconiego, zakład przyrodoleczniczy, hydro- patia, willa „Oblęgorek”, przystą piono do rekonstrukcji willi „Zie lonej”). Prow adzono prace zabez- pieczająco-konstrukcyjne syna gog (Skarżysko-Kamienna, Piń czów, Działoszyce, Wodzisław) z p rz ew id zian ą w przyszłości adaptacją na cele kulturalne (pra ce przerw ane z braku środków). Zabezpieczono fragmenty murów miejskich w Szydłowie i Bodzen tynie. Nie podjęto pilnego rem on tu zagrożonego konstrukcyjnie g o ty ck ieg o „Domu D łu g o sza” w Wiślicy z uwagi na brak zgody użytkownika (plebania).

W ykonane rem onty obejm o wały prace zabezpieczająco-konstrukcyjne — wzm ocnienie

więź-by, stropów, wymiana pokrycia, o brób ek blacharskich, tynków. Stanowiły etapy remontów gene ralnych, które podejm owano je dynie wyjątkowo z braku środ ków. Generalne remonty prow a dzono tylko przy skrzydłach pała cu kieleckiego, hydropatii w Bu- sk u -Z d ro ju , bud yn ku zarządu cukrowni „Lubna” w Kazimierzy Wielkiej, BGŻ w Kielcach.

Obiekty sakralne

W okresie sprawozdawczym parafie rzymskokatolickie prow a dziły nieliczne remonty generalne kościołów murowanych. Na wy ró żnien ie zasługują w ykonane prace w zm ocnienia fundam en tó w ścian i filarów k ościoła w Im ieln ie. P rz e p ro w a d z o n o skom plikowany remont general ny gotyckiej w ieży-dzw onnicy w Miechowie z uzupełnieniami wątku i wymianę pokrycia unika towego hełm u-kuli na dzw onni cy. W kościele parafialnym wy m ieniono tynki i malowano wnę trze. W Pińczowie zainicjowano remont kaplicy św. Anny (autors twa Santi Gucciego) — realizacja ta jest przykładem współpracy pa rafian, sam orządu i sponsorów prywatnych. W Małogoszczu li kw idow ano skutki zniszczeń gór niczych związanych z działaniem cem entowni Małogoszcz. W Sła bo szo w ie zabezpieczono rów nież unikatową, otwartą więźbę dachową. Przeprowadzono prace o szerszym zakresie w kościele w Kotuszowie, Korytnicy oraz w k o ś c ie le g a rn iz o n o w y m w Kielcach (d. cerkiew). Szcze gólnego podkreślenia wymagają prace w kościele w Przemyko wie, który w czasie remontu ge n e r a ln e g o z o s ta ł z n isz c z o n y przez pożar (w ykonano nowe sk lep ien ie, w ięźbę, pokrycie) oraz w Bliżynie, gdzie staraniem społeczności lokalnej uratowano drewniany kościół.

Najliczniejszą grupę prac sta nowiły wymiany pokrycia, często zamieniano dachówkę na blachę miedzianą (m.in. Kielce — kościół św. Krzyża, Książ Wielki, Sancyg- niów , M ałogoszcz — kościół cmentarny, Pińczów — kościół parafialny). W większości wy padków prace ograniczały się do remontu więźby i pokrycia (Czar- nca, Drugnia, Korytnica i in.).

(5)

W zespołach klasztornych rea lizowano prace w ograniczonym zakresie. Z akończono jedynie wieloletni, generalny remont kla sztoru bernardynek w Chęcinach. W przejętym pon o w n ie przez franciszkanów w 1991 r. zespole w Chęcinach nie nastąpił postęp robót, z uwagi na brak środków finansowych. Z tej samej przyczy ny zaham ow ane zostały prace w z m a c n ia ją c o -k o n s tru k c y jn e w zespole cysterskim w Jędrzejo wie, w ykonano jedynie wzmoc nienia stropów i więźby na frag mencie skrzydła. Uporządkowa ny został teren wirydarza i prze prow adzono badania archeolo giczne d. kapitularza (przy udzia le studenckiego obozu „Campus Rady Europy”). Wykonano krycie blachą kościoła na Karczówce, pokrycie zespołu klasztornego (nieprawidłowo zastosowane lu- karny zdeformowały dach). Wy m ieniono tynki na kościele na Świętym Krzyżu, uzupełniono też pokrycie dachowe (inwestor — oo. oblaci).

W zespole cysterskim w Wą chocku wzmocniono zagrożoną ścianę wschodnią fraterni metodą kotew wklejanych (inwestor — WKZ) oraz adoptow ano na cele m uzealn e refektarz baro k o w y (inwestor — klasztor). Na elew a cji zachodniej kościoła reforma tów w Pińczowie w ym ieniono tynki oraz zabezpieczono mury pełnego kamiennego ogrodzenia, w y m ie n ia ją c z a p ra w ę sp o in . Brak środków finansowych spo wodował realizowanie prac w za wężonym zakresie (inwestor — klasztor).

ZABYTKI NIERUCHOME

BAŁTÓW (gm.)

Pałac z 1894-1899, murowany. Prace remontowe: w 1. 1987- 1993 kontynuow ano roboty bu dowlane wewnątrz budynku adap tow anego na siedzibę Zespołu Szkół Rolniczych, fundam enty p o d b ito , zaizolow ano, a przy bocznej klatce schodowej wymie niono, stare tynki zastąpiono no wymi, wym ieniono część

stro-Zabytki techniki

Procesy likwidacji i prywatyza cji zakładów przemysłowych w 1. 1991-1993 stworzyły zagrożenie stanu zachowania tej grupy zaby tków . Brak zapisu w praw ie upadłościowym umożliwiającego trak to w an ie rem o n tó w d oraź nych na równi ze zobow iązania mi, spowodował pogorszenie sta nu zachowania obiektów posta wionych w stan likwidacji (np. fabryka tektury „Witulin” w Do łach Biskupich, d. w alcow nia w Maleńcu).

Kontynuowano w tym okresie prace remontowe: hali lejniczej w S tarachow icach na tere n ie „Wielkiego Pieca” (z budżetu w o jewody).

P onadto Politechnika Śląska w ramach dorocznych obozów s tu d e n c k ic h p o d k ie ru n k ie m prof. A. Hernasa w ykonyw ała prace konserwatorskie obiektów i urządzeń w Maleńcu; Muzeum Techniki NOT wykonywało stałe prace zabezpieczające w zespole w Sielpi i Starej Kuźnicy. Stara n iem w ła d z sa m o rz ą d o w y c h w Starachowicach oczyszczono kanał w Michałowie, w spółpraco wały też one przy remoncie hali lejniczej w Starachowicach.

Nie podejm owano znaczących prac remontowych w osiedlach przemysłowych. Widoczna była tendencja właścicieli do p rze kształcania obiektów oraz zało żeń urbanistycznych (Starachowi ce, Sielpia, Doły Biskupie). Cał kowity brak rozpoznania zabyt ków ruchomych techniki tj. wy posażenia zakładów, urządzeń

pów na obu kondygnacjach, wy konano nową klatkę schodową ewakuacyjną, a główną przedłu żono na poddasze, które przysto sow ano do celów użytkowych poprzez otynkowanie ścian, wy konanie nowej stolarki budow lanej i utworzenie lukarn w poła ciach dachowych, wyrem ontow a no w ięźbę, dach pokryto bla chą miedzianą pom alowaną anty korozyjnie, przeprowadzono

in-p rz e m y sło w y c h i h y d ro te c h nicznych. Brak kart ew idencji tych obiektów stanowi poważną lukę w możliwości ich ochrony. Wymaga to pilnego uzupełnienia.

Ochrona zabytkowych parków i ogrodów

In ic ja ty w y u ż y tk o w n ik ó w w zakresie ochrony parków ogra niczały się przeważnie do wyci nek pielęgnacyjnych, nieliczni w ystępow ali o zezw olenia na uzupełnianie zieleni w zabytko wych założeniach. Podjęto prace interwencyjne w parku w Nagło wicach (usuwanie wiatrołomów po huraganie — z inicjatywy sa morządu).

Natomiast działania rewalory zacyjne przeprow adzono m.in. w parku w Oblęgorku (własność Muzeum Narodowego) w ykona ne przy pom ocy Zarządu O chro ny i Konserwacji Zespołów Pała- cow o-O grodow ych w Warszawie oraz szkoły ogrodniczej w Gdańs ku; w Ostrowcu Świętokrzyskim w parku przy pałacu Wielopols kich (wł. Muzeum); z inicjatywy samorządów: w parku w Końs kich oraz w parkach zdrojowych w Busku-Zdroju i Solcu-Zdroju. Na szczególne wyróżnienie zasłu guje założenie przez proboszcza w Kijach ogrodu przy plebanii oraz zagospodarowanie zielenią cmen tarza przy tamtejszym kościele.

Prac rewaloryzacyjnych par ków na terenie województwa by ło niewiele, zaważył na tym brak pełnego rozpoznania zasobów, b ra k p ro je k tó w rew aloryzacji oraz w ysokie koszty leczenia drzew i nowych nasadzeń.

A n n a Piasecka

stalację с. o., w od.-kan. i elek tryczną.

Inwestor: Wojewódzki Zarząd Inwestycji Rolnych (dalej: WZIR) w Kielcach i Wydział Rolnictwa, Gospodarki Żywnościowej i Leś nictwa (dalej: WRGŻiL) Urzędu W o je w ó d z k ie g o (d alej: UW) w Kielcach.

Wykonawcy: Spółdzielnia Rze mieślnicza z Ostrowca Św., Spół dzielnia Rzemieślnicza „Wielo

(6)

branżow a” z Kielc, Zakład Re m ontow o-B udow lany RSP Brody i RSP Pętkowice.

BEJSCE (gm.)

Kościół parafialny p.w. św. Mi kołaja z XIV w., murowany.

Prace remontowe: w 1992 r. w ym ieniono tynki na elewacjach kaplicy Firlejów, dach kruchty przykryto now ą blachą miedzia ną, z której w ykonano również obróbki blacharskie na świątyni; w 1993 r. rozbudow ano instalację odgrom ow ą wraz z uziemieniem.

Inwestor: parafia rz.-kat. Dzwonnica bramna, 1771 r., m urowana.

Prace remontowe: w 1992 r. otynkow ano elewacje, dachów kę cem en to w ą zastąp io n o blachą ocynkow aną.

Inwestor: parafia rz.-kat. Pałac z 1802 r., murowany. Opracowania: Ekspertyza tech niczna stanu zagrożenia pożaro w ego więźby i kom inów (W. Ka siński, 1991 r.).

Prace remontowe: w 1. 1987- 1993 napraw iono kotłownię, ins talację elektryczną łącznie z wy m ianą kabli w suterenie i podłą czeniem sieci do transformatora, instalację w od.-kan., podłogi, p o sadzki i tynki, pom alow ano w nę trz a , p r z e b u d o w a n o w ię ź b ę w okolicach kom ina kotłow ni oraz pozostałe kominy, w ykona no now e obróbki blacharskie, w okół budynku położono opaskę z płyt chodnikowych.

In w e sto r: W ydział Z drow ia i Opieki Społecznej (dalej: WZiOS) UW w Kielcach.

Park.

W 1. 1992-1993 zbudow ano (bez konsultacji z WKZ) oczysz czalnię ścieków typu „Biovac”. 5 VIII 1993 r. w czasie huraganu uległo zniszczeniu 25 drzew, któ re następnie ścięto, na ich miejscu zasadzono now e drzewka.

BLIŻYN (gm.)

Kościół filialny p.w. św. Zofii z 1818 r., drewniany.

O pracow anie: Inwentaryzacja pom iarow a (B. Furnal z Kielc), E k sp erty z a m y k o lo g ic z n o -b u - dow lana (G. Czerwińska z Kielc).

Prace remontowe: w 1. 1989- 1990 napraw iono podm urówkę, wym ieniono przyciesie, stolarkę okienną, drzwiową i część więź by, ściany oszalow ano obustron nie, dano podsiębitki, położono podłogi m odrzewiowe na lega- rach, dach pokryto nowym gon tem, w ym ieniono zniszczone ele menty konstrukcyjne i odesko wanie sygnaturki, dach pokryto blachą miedzianą.

Inwestor: parafia rz.-kat. W ykonaw ca: Specjalistyczny Zakład Usługowy „Bos” z Kielc.

BOBRZA (gm. Miedziana Góra)

Mur oporowy, 1 poł. XIX w., kam ienny w zespole w ielkopie cowym d. huty żelaza z 1. 1815- 1825.

O p r a c o w a n ie : O rz e c z e n ie tech n ic zn e w raz z w nioskam i w zakresie zabezpieczenia muru (Agencja Usług Inwestycyjnych i Handlu z Kielc, 1992 r.).

BO DZENTYN (gm.)

Kościół parafialny p.w. św. Sta nisława bpa, 1440-1452, m uro wany.

O pracowanie: Ekspertyza do tycząca zawilgocenia i zasolenia ścian (A. Komodziński z Kielc, 1988 r.).

Prace remontowe: w 1990 r. napraw iono rynny; w 1991 r. sku to zasolone tynki w ew nętrzne do wysokości ok. 2 m nad poziom posadzki, odsolono dolne partie ścian, założono now e tynki, które pom alowano monochromatycznie.

Inwestor: parafia rz.-kat. Mury miejskie z XIV w., kamień. Prace remontowe: w 1988 r. J. Jam róz zabezpieczył pn. odci

nek m uru przy kościele.

Inwestor: Wojewódzki Konser w ator Z abytków (dalej: WKZ) w Kielcach.

Ruiny pałacu biskupów krakow skich, XIV—XVII w., murowany.

Opracowanie: Opinia technicz na wraz z wytycznymi trwałego zabezpieczenia pozostałości ścian skrzydła pn. pałacu (firma „Det- ron” z Kielc, 1990 r.).

Prace remontowe: w 1987 r. przerw ano roboty zabezpieczają ce mury w związku ze stwierdze niem złej jakości prac wykonywa nych przez ekipę Towarzystwa

Przyjaciół Górnictwa, Hutnictwa i Przemysłu Staropolskiego (dalej: TPGHiPS) z Kielc.

Inwestor: WKZ w Kielcach. Zagroda przy ul. 3 Maja 13, 1 ćw. XIX w., drewniana.

Prace remontowe: w 1992 r. wym ieniono część ściany, zaim pregnow ano i uszczelniono dach oraz napraw iono instalację elek tryczną.

W ykonawca i inwestor: Mu zeum Wsi Kieleckiej z Kielc.

BOLMIN (gm. Chęciny)

Kościół parafialny p.w. Naro dzenia NMP, 1604 r., murowany.

Prace remontowe: w 1988 r. wym ieniono część więźby i przy kryto dach blachą cynkową.

Inwestor: parafia rz.-kat.

BOSOW ICE (gm. Stopnica)

Dwór, ok. poł. XIX w., muro wany.

Prace remontowe: w 1992 r. napraw iono koronę ścian, stolar k ę b u d o w la n ą w p n. części o biektu i konstrukcję w ięźby, w ykonano podłogi na podłożu z gruzobetonu w czterech pom ie szczeniach traktu pn. oraz założo no 20 punktów świetlnych, po kryto dach nową dachówką.

Inwestor: właściciele dworu — pp. Nowiccy.

BRZEZINY (gm. Morawica)

Kościół parafialny p.w. Wszyst kich Świętych, 1646 r., murowany.

Prace remontowe: w 1987 r. część dachu pokryto blachą.

BU SKO -ZD RÓ J (gm.)

Łazienki z 1836 r., murowane. Prace remontowe: w 1987 r. pom alow ano wnętrze pijalni, sali koncertowej, a w części hotelowej, zabiegow ej i punktu żywienia, oprócz malowania, naprawiono tynki w kilku pomieszczeniach, wykonano roboty kamieniarskie oraz pom alow ano dach antykoro zyjnie; w 1. 1988-1990 wyrem on towano wnętrza sanitarne i p o mieszczenia dla żywienia, zaizo lowano tarasy pod podcieniami, napraw iono piorunochrony, za konserw ow ano balustrady balko nowe.

In w e sto r: P rz e d się b io rstw o Państwowe Uzdrowisko B

(7)

usko-Solec (dalej: PP UB-S) w B usku- Zdroju.

Budynek Hydropatii z 1935 r., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1991— 1993 wykonano roboty konstruk cyjne przy murach, odnow iono elewacje łącznie z wymianą tyn ków, wymieniono strop drewnia ny na nowy z płyt WPS na dźwi garach stalowych, tynki w ew nęt rzne, więźbę, całą instalację tech niczną, dach pokryto blachą, p o łożono nowe posadzki w holu i na korytarzach, starą stolarkę okienno-drzw iow ą zastąpiono nową.

Inw estor: PP UB-S w Bus- ku-Zdroju.

Wykonawcy: Wydział Budow lany UB-S, Spółdzielnia Rzemieśl nicza „Remos” z Ostrzeszowa, Spółdzielnia Rzemieślnicza z Bus- ka-Zdroju, Rem ontowo-Budow lana Spółka „Rembud” z Opola, Specjalistyczno-Budowlana Spół dzielnia Pracy „Technoceramika” z Warszawy.

Łazienki borowinowe i siarko we z 1935 r., murowane.

Opracowanie: remont i m oder nizacja Zakładu Przyrodoleczni c z e g o Ł azien k i B o ro w in o w e w Busku-Zdroju (Biuro Projek tów Budownictwa Komunalnego SA z Kielc, 1993 r.).

Prace remontowe: w 1. 1988- 1989 wymieniono tynki w ew nę trzne, instalację с. o., w od.-kan. i elektryczną, w miejscu podłogi w poczekalni położono terakotę, o d n o w io n o e le w a c je łą c z n ie z wymianą drzwi wejściowych.

Inw estor: PP UB-S w Bus ku-Zdroju.

Park Uzdrowiskowy, ok. 1836 r. Prace remontowe: w 1. 1992- 1993 podjęto prace pielęgnacyjne — usunięcie drzew rosnących przy starym ogrodzeniu, uporząd kowanie klombów i żywopłotów oraz drzew ostanu w centralnej części parku, rozpoczęto remont ogrodzenia poczynając od strony pn. — w ykonano cokół sześciu przęseł łącznie z zazbrojeniem słupków.

Sanatorium „Imosówka”, pocz. XX w., murowane.

Prace remontowe: w 1988 r. z a b ezp iec zo n o antykorozyjnie

blaszane pokrycie dachu i za m ontow ano instalację gazową.

Sanatorium Jasna”, pocz. XX w., murowane.

Prace remontowe: w 1988 r. ocieplono stropy, dach pokryto blachą, w ym ieniono instalację odgromową.

Sanatorium „Mikołaj” z 1837 r., murowane.

Prace remontowe: w 1. 1988- 1989 pom alowano wnętrza wraz z wymianą tynków w pawilonie wsch., w którym również w yko nano roboty stolarskie, posadz- karskie i okładzinowe na ścia nach, naprawiono pokrycie da chu wraz z wymianą obróbek blacharskich, oraz odnowiono in stalację odgromową; w 1993 r. rozpoczęto remont pomieszczeń sanitarnych i wym ianę stolarki okiennej w tym pawilonie.

Inw estor: PP UB-S w Bus- ku-Zdroju.

S z p ita l D z ie cięcy „ G ó rk a ” z 1926 r., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1988- 1989 odnow iono więźbę, wymie niono pokrycie dachu na blasza ne, pom alowane antykorozyjnie, z a m o n to w a n o p io ru n o c h ro n y i pom alowano wnętrza.

Szpital uzdrowiskowy „Krysty na”, pocz. XX w., murowany.

Opracowanie: projekt kapital nego remontu i modernizacji b u dynku (Biuro Projektów i Usług Technicznych Branży Uzdrowis kowej „Balneoprojekt” z Krakowa) w stępnie zaakceptow any przez WKZ w Kielcach.

Prace remontowe: w 1. 1988- 1989 w ykonano roboty murarskie i instalatorskie, odnow iono bla szane pokrycie dachu wraz z pio runochronami.

Willa „Oblęgorek” z 1903 r., mu rowana.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1988 wymieniono tynki zewnętrz ne, pokrycie dachu wraz z obrób kami blacharskimi, zabezpieczo

no antykorozyjnie blachę, napra wiono tynki wewnętrzne i więźbę.

Inwestor: PP UB-S w B usku- Zdroju.

CHĘCINY (gm.)

Dom „Niemczówka”, 1570 r., murowany.

Prace remontowe: w 1.

1991-1992 pom alowano fasadę, wyko n a n o in s ta la c ję e le k try c z n ą i w od.-kan., uzupełniono tynki wewnętrzne i pom alowano czy telnię i pomieszczenie socjalne.

Inwestor: Urząd Miasta i Gmi ny Chęciny.

Ruiny zamku, koniec XIII w., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1987-1993 prow adzono prace zabez pieczające trwałą ruinę wg pro jektu opracow anego przez Poli technikę Wrocławską — uzupeł niono ubytki m urów ob w o do w y ch , u p o rz ą d k o w a n o te re n dziedzińca i prow adzono prace budow lano-rem ontow e na wieży wsch. polegające na naprawieniu murów elewacji oraz wnęk, p o d wyższeniu korony ścian cegłami klinkierowymi, wykonaniu stropu, za m o n to w a n iu w e w n ętrzn y c h schodów stalowych na wykonany taras widokowy pod odeskowaną w ięźb ą; z a b e z p ie c z o n o tak że sklepienie dawnej kaplicy.

Inwestor: WKZ w Kielcach. Wykonawcy: Spółdzielnia Kó łek Rolniczych z Chęcin, Przed siębiorstwo „Vilard” z Podlesia M ieczkowskiego.

Synagoga z XVII w., murowana. Prace remontowe: w 1. 1991-

1992 odnow iono drzwi wejścio we, uzupełniono tynki, pom alo w ano wnętrza, wyrównano p o d łogę w sali głównej, przyłączono instalację w od.-kan. i wykonano kraty do okien od strony zach. i pd.

Inwestor: Urząd Miasta i Gmi ny Chęciny.

Klasztor i kościół franciszka nów, XV i XVII w., murowane.

W 1. I973- I99I funkcjonował jako hotel i restauracja, w 1991 r. zwrócony zakonowi.

Prace remontowe: w 1992 r. n a p r a w io n o d o ty c h c z a s o w ą i ro z b u d o w an o instalację c.o. i w o d.-k an. oraz pom alow ano pomieszczenia i grzejniki w kla

(8)

sztorze; bez uzgodnienia z WKZ K ielce w y k o n a n o w y k o p y w prezbiterium.

Klasztor i kościół klarysek ob. bernardynek, 2 poł. XVII w., m u rowane.

Prace rem ontowe: w 1. 1987- 1989 w klasztorze przeprow adzo n o instalację с. o., w o d .-k an . i elektryczną, wym ieniono tynki na elewacjach i wewnątrz budyn ku na I piętrze, w ykonano nową stolarkę okienno-drzw iow ą, na parterze położono posadzki i par kiety, te ostatnie również na pię trze, tam pom alow ano wnętrza, w oknach na parterze zam onto w ano kraty; w 1993 r. w refekta rzu strop drew niany zastąpiono ceramicznym Kleina, napraw iono więźbę, a dach pokryto blachą ocynkow aną, odw odniono teren przy klasztorze, a w krużgankach wym ieniono tynki: w 1989 r. sta re tynki w zakrystii zastąpiono nowymi, w ykonano nową insta lację elektryczną oraz zam onto w an o n o w ą stolarkę okienną; w 1993 r. kontynuow ano remont w tym pom ieszczeniu, a w orato rium, kaplicy, zach. części kruż ganka i na wewnętrznej klatce schodow ej położono posadzkę; w ykonano ponadto now e schody zewnętrzne, kam ienne do kościo ła z metalową balustradą i dobu dowano do klasztoru rozmównicę. Inw estor: klasztor bernardy nek w Chęcinach.

CHRO BERZ (gm. Złota)

Kościół parafialny p.w. W nie bowzięcia NMP, ok. 1550 r., mu rowany.

Prace remontowe: w 1987 r. napraw iono kam ienne ogrodze nie cm entarza przykościelnego wraz ze schodam i i położono no wy chodnik w okół świątyni.

Inwestor: parafia rz.-kat. Pałac, poł. XIX w., murowany. Prace remontowe: w 1. 1987- 1989 kontynuow ano remont b u dynku, głównie elewacji — wy miana tynków, uzupełnienie bra kujących elem entów wystroju ar chitektonicznego.

Inw estor: WZIR w Kielcach i WRGŻiL w Kielcach.

W y k o n a w c a : S p ó łd z ie ln ia

„Rzemieślnik” z Buska-Zdroju. Cudzynowice, kościół parafialny, elewacja p d . — p o remoncie. Fot. O. Chojnacki 1993 r. Cudzynowice, dzw o n n ica p r z y kościele

p a ra fia ln ym — p o remoncie. Fot. O. Choj nacki 1993 r.

Chlewnia, 2 poł. XIX w., m uro wana.

Prace remontowe: 1989 r. wy mieniono stropy i konstrukcję dachu. Inwestor: Zespół Szkół Rolni czych w Chrobrzu.

Obora, 2 poł. X3X w), murowana. Prace remontowe: w 1989 r. wym ieniono ok. 50% pow ierzch ni konstrukcji dachu, napraw iono tynki w części środkowej wnętrza b u d y n k u oraz instalację elek

tryczną i w od.-kan., otynkowano część elewacji.

Inwestor: Zespół Szkół Rolni czych w Chrobrzu.

CU D ZYN O W ICE (gm. Kazimierza Wielka)

Kościół parafialny p. w. Wszyst kich Świętych, 1762 r., drewniany.

Prace remontowe: w 1. 1992- 1993 wym ieniono gonty na bla chę miedzianą, z której wykona no także obróbki blacharskie za m ontow ane na świątyni, kruchtę pd. oszalowano nowymi deskami.

Inwestor: parafia rz.-kat. Dzwonnica, 2 poł. XVIII w., drewniana.

Prace remontowe: w 1993 r. zak o ń czo n o rem ont generalny (m.in. oszalowanie ścian), w ra mach którego pozostaw iono gon towe pokrycie dachu.

CZA RN CA (gm. Włoszczowa)

Kościół parafialny p.w. św. Flo riana, 1659 r., murowany.

Prace remontowe: w 1992 r. napraw iono pokrycie dachu — blachę na wieży pom alowano far bą, dachówki nad nawą, prezbi terium, kaplicą i zakrystią częś ciowo wym ieniono i uzupełnio no; ubytki tynku na elewacjach w ypełniono nową zaprawą, którą pom alowano, pokryto farbą lico drzwi wejściowych i okien.

(9)

Park podworski, ок. 1840 r.. W 1. 1991-1992 prow adzono prace pielęgnacyjne i porządko we przy arboretum. Na alei wido kowej, nowo wyżwirowanej, na sadzono byliny, drzewa i krzewy ozdobne oraz usunięto darń.

Inwestor: Urząd Miasta i Gmi ny Włoszczowa.

CZA RN O CIN (gm.)

Kościół parafialny p.w. Wnie bowzięcia NMP, ok. I36O r., mu rowany.

Prace remontowe: w 1. 1990-

1991 prow adzono roboty na ścia nach wewnętrznych i zakończo no renowację elewacji.

DESZNO (gm. Nagłowice)

Dwór, 1890 r., murowany. Prace remontowe: w 1990 r. p o m a lo w a n o p o m ie sz c z e n ia , podłogi wymieniono na parkiety b u k o w e, n ap raw io n o w ięźbę, dach pokryto blachą ocynkowa ną, z której wykonano również nowe obróbki blacharskie, wyre m ontowano instalację c. o. wraz z wymianą kotłów.

Park z XIX w.

W 1. 1992-1993 wycięto część drzew w ramach prac porządko wych.

DOBROW ODA (gm. Busko-Zdrój)

Kościół parafialny p.w. św. Ma rii Magdaleny, ok. 1350 r., muro wany.

Prace remontowe: w 1991 r. dach nad prezbiterium, zakrystią i kruchtą pokryto blachą miedzia ną.

DRUGNIA (gm. Pierzchnica)

Kościół parafialny p.w. św. Waw rzyńca, ok. 1880 r., murowany.

Prace remontowe: w 1987 r. wym ieniono konstrukcję sygna turki i pokryto hełm blachą.

DZIAŁO SZYCE (gm.)

Synagoga z 1852 r., murowana. Opracowanie: Opinia technicz na o warunkach gruntow o-w od nych i posadowieniu fundam en tów (firm a „D etron” z Kielc) i Orzeczenie konstrukcyjne z wy tycznymi dotyczącymi zabezpie

czenia ruiny (PKZ O/Kielce) — 1988 r.

Prace remontowe: w 1988 r. w ykonano trwałe ogrodzenie w o kół budynku i uporządkow ano teren; w następnym roku odgru zow ano w nętrze obiektu wraz z usunięciem zaw alonej kons trukcji dachowej i stropów oraz z d e m o n to w a n ie m o b w isły c h fragmentów gzymsów; w 1990 r. kontynuow ano prace porządko we, doprow adzono energię elek tryczną na plac budowy, zabez p ieczo n o szczyty i częściow o uzupełniono ubytki murów.

Inwestor: WKZ w Kielcach. Wykonawcy: Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Działoszycach, Zak ład W. Zięby.

GN O JN O (gm.)

Dwór, 2 poł. XVI w., murowa ny.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1993 uzupełniono tynki w ew nęt rzne wraz z pomalowaniem ścian, n a p ra w io n o sch o d y , sto lark ę okienną, wnętrze kaplicy oraz ins talację с. o., wod.-kan. i elektrycz ną, pom alowano elewacje, wyre m ontow ano dach, rynny, trzon kuchenny, łazienki i ubikacje.

Inwestor: WZiOS w Kielcach i W ojew ódzki Z espół Pom ocy Społecznej (dalej: WZPS) w Kiel cach.

Obora i spichlerz na folwarku, 1 poł. XIX w., murowane.

Prace remontowe: w 1987 r. na prawiono więźby i pokrycia da chów.

GORYSłAW ICE (gm. Wiślica)

Kościół parafialny p.w. św. Waw rzyńca, 1535 r., murowany.

Opracowanie: opinia technicz na o stanie żeber sklepiennych (R. Petz, 1989 r.).

Inwestor: WKZ w Kielcach.

G RU D ZYN Y (gm. Imielno)

Dwór, 2 poł. XIX w., murowany. Prace remontowe: w 1992 r. wymieniono i uzupełniono kro kwie i łaty więźby, naprawiono ceramiczne pokrycie dachu oraz uzupełniono rynny.

IMIELNO (gm.)

Kościół parafialny p.w. św. Mi kołaja, 1 poł. XVIII w., m urowa ny.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1988 w zm ocniono fundam enty ścian i filarów, otynkowano dol ne części ścian wewnętrznych, uzupełniono szyby w oknach.

JAKSICE (gm. Miechów)

Cmentarz z I wojny światowej, 1914-1915. W 1989 r. w ykonano krzyże drewniane, zamontowane na nagrobkach.

Inwestor: WKZ w Kielcach. Wykonawca: TPGHiPS z Kielc.

JARONOW ICE (gm. Nagłowice)

Park dworski z XIX w.

W 1993 r. uporządkow ano te ren wycinając drzewa stwarzające zagrożenie.

JĘDRZEJÓW (gm.)

Kościół klasztorny cystersów p.w. W niebowzięcia NMP i św. Wojciecha, XIII-XVIII w., m uro wany.

Prace pomiarowe: 1991 r. stu denci Politechniki Warszawskiej wykonali inwentaryzację w ramach praktyki wakacyjnej.

Prace remontowe: w 1989 r. wy konano renowację celi bł. Wincen tego Kadłubka i przeprow adzono instalację с. o., elektryczną i od gromową w świątyni; w następ nym roku wzmocniono konstruk cję chóru muzycznego.

Inwestor: klasztor cystersów. Klasztor cystersów, XIII- XV w., murowany.

1991 wym ieniono stropy na I pię trze, wzm ocniono mury skrzydeł i o d n a w ia n o p o m ie s z c z e n ia w części pd. W dwóch następ nych latach kontynuow ano re mont budynku, w którym pom a gali uczestnicy m iędzynarodowe go obozu pracy wykonując robo ty na elewacjach, oraz odw odnio no teren wirydarza. W tym sa mym czasie studenci w /w uczelni zinwentaryzowali obiekt.

Inwestor: klasztor cystersów. Dzwonnica, ok. 1750 r., m uro wana.

Prace remontowe: w 1989 r. w ykonano renowację obiektu.

Inwestor: klasztor cystersów. Ogrodzenie zespołu klasztor nego odbudow ano w 1989 r.

(10)

л

K azim ierza Wielka, budynek za rzą d u cukrowni „Lubna”, fa sa d a — p o d c za s remontu. Fot. O. Chojnacki 1993 r.

Domy pl. Kościuszki nr 7 i 8, XVII/XVIII w., murowane.

O p ra co w a n ia : P rojekt tech niczny elewacji dom u nr 8 wraz z kolorystyką (PKZ O/Kielce — 1987 r.) i Projekt aranżacji i wy posażenia holu w szatni (arch. В. Biłowicki).

Prace rem ontowe: w 1. 1987- 1989 położono posadzki, parkie ty, wymieniono stolarkę drzwiową i pokrycie dachów, odw odniono piwnice, naprawiono tynki elewa- cyjne i schody, odnow iono apar tamenty m ieszkalne i obserw ato rium, wykonano instalację p.-poż., urządzono salę audiowizualną.

Inwestor: Muzeum im. Przyp kowskich.

W ykonaw ca: firm a „Exbud” z Kielc.

Cmentarz parafialny — kw ate ry wojenne.

W 1988 r. w ykonano pomnik, w yrów nano i uporządkow ano te ren, ułożono krawężniki, posa dzono żywopłot.

Wykonawca: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej z Jęd rzejowa.

KAZIM IERZA WIELKA (gm.)

Budynek d. zarządu cukrowni „Lubna”, ul. 1 Maja 13, pocz. XX w., murowany.

Prace rem ontowe: w 1. 1992- 1993 ro zebran o dach, w ięźbę, ścian y d z ia ło w e na I p iętrze

i stropy, ułożono now e stropy ty pu „Fert 40", w ym urow ano now e ściany działowe na górnej k on dygnacji, w ykonano w ięźbę z lu- karnami na poddaszu i główne schody zewnętrzne, dach pokryto dachówką.

Wykonawca: Przedsiębiorstwo „Inwest” Spółka z o. o. z Kielc.

Kościół parafialny p.w. Podwyż szenia Krzyża Św., 1663 r., m uro wany.

Opracowanie: Ekspertyza geo logiczna o w arunkach gruntow o- wodnych i posadow ienia funda m entów muru oporow ego i świą tyni w 1987 r.

Prace rem ontowe: w 1988 r. rozpoczęto renowację muru o p o rowego od strony ul. Sienkiewi cza; w 1. 1992-1993 oczyszczono, wyflekowano ubytki i uzupełnio no b ra k u ją ce płyty k am ien n e okładziny cokołu kościoła.

Inwestor: parafia rz.-kat. Wykonawcy: S. Łęcki z Kielc i J. Piekoszewski z Pińczowa.

KIELCE

Dawne stajnie biskupie, p óź niej więzienie, ul. Zamkowa 3, XVIII-XIX w., m urowane.

Prace rem ontowe: w 1. 1989-

1990, po przekazaniu budynku nr 1 i la PKZ O/Kielce na siedzi bę, rozebrano ściany wewnętrzne, stropy, posadzki i podłogi, pogłę biono fundamenty, ułożono n o

we stropy Kleina, przesklepiono otwory w elewacjach, uzupełnio no elem enty więźby, dach pokry to blachą ocynkowaną, osadzono nową stolarkę okienno-drzw io- wą, pom alow ano pomieszczenia i w ykonano instalację elektrycz ną, w od.-kan. i c. o.

Inwestor i wykonawca: PKZ O/Kielce.

Budynek Seminarium Duchow nego ul. Jana Pawła II 7, 1915 r., murowany.

Prace remontowe: w 1991 r. odnow iono fasadę.

Inw estor: Kuria D iecezjalna w Kielcach.

Budynek NBP, ul. św. Leonar da 2, 1884 r., murowany.

Prace remontowe: w 1993 r. o d n o w io n o elew acje p o p rz e z wymianę tynków, malowanie ścian i re n o w a c ję c o k o łu , tara só w i schodów zewnętrznych, zam on towano nowe obróbki blachars kie, napraw iono ogrodzenie (wy miana cokołów z fundamentami, oblicowanie masą marmolitową, uzupełnienie części metalowych).

In w e sto r: N a ro d o w y B ank Polski.

Dom, ob. siedziba Muzeum Narodowego, Rynek 3/5, 1821 r., murowany.

199З o d n o w io n o fasadę w raz z wymianą obróbek blacharskich i pokryciem dachu blachą na ofi cynie od strony ul. Orlej oraz wnęt rze pracow ni konserw atorskiej i przyrodniczej, pomalowano sale wystawowe, naprawiono instalację с. o., wod.-kan. i doprowadzono nowy kabel zasilający energię elek tryczną w budynku.

Inwestor: Muzeum Narodowe w Kielcach.

Wykonawcy: firmy kieleckie „ONT” i „Exbud”.

B u d y n e k S traży P o ż a rn e j, obecnie Pogotowia Ratunkowe go, ul. św. Leonarda 10, 1877 r., murowany.

199З odnow iono elewacje (wy miana tynków, cokołów, obróbek blacharskich, m alowanie ścian), dach pokryto blachą ocynkow a ną, rozbudow ano i zm odernizo w ano pomieszczenia apteki i dys

(11)

pozytorni, montując w otwory aluminiowe futryny.

Inwestor: Wojewódzka Stacja Po gotowia Ratunkowego w Kielcach.

Wykonawca: Spółdzielnia Rze mieślnicza „Wielobranżowa” z Kielc. Budynek daw nego Gimnazjum ul. Jana Pawła II 5, 1724-1726, murowany.

Prace remontowe: w 1990 r. za k o ń czo n o w ym ianę stolarki okiennej i odnow iono elewacje w części zajmowanej przez Woje wódzką Bibliotekę Publiczną.

Inwestor: Kuratorium Oświaty i Wychowania w Kielcach.

Budynek Banku Gospodarki Żywnościowej ul. Sienkiewicza 47, 1912 r., murowany.

Opracowanie: projekt wystroju pom ieszczeń autorstwa A. Grabi- w o d y , St. T a m b o ro w s k ie g o i A. Poznańskiego z Kielc.

Prace remontowe: w 1. 1992- 1993 odnow iono elewacje i zmo dernizow ano wnętrza wymienia jąc stropy, adaptując poddasze na potrzeby biurowe, napraw iono i rozbudowano instalację elektrycz ną, w od.-kan. i с. o., zamontowa no instalację alarmowo-przeciw- w łam aniow ą, zakonserw ow ano wystrój kam ieniarsko-sztukators- ki na ścianach zewnętrznych łącz nie z malowaniem i złoceniem.

Inw estor: Bank G ospodarki Żywnościowej w Kielcach.

W ykonaw cy: kielecka firma „Mitex” (prace budowlane, instalatorskie i konstrukcyjne) i zes pół pod nadzorem A. Kałużnego z Krakowa (konserwacja wystro ju plastycznego elewacji).

Budynek Liceum Ogólnokształ cącego ul. Śniadeckich 9, 1906 r., murowany.

Prace remontowe: w 1990 r. wykonano kotłownię c. o. wraz z wymianą starej instalacji.

Inwestor: Kuratorium Oświaty i Wychowania w Kielcach.

Budynek Teatru im. S. Żeroms kiego ul. Sienkiewicza 32, 1871 r., murowany.

Prace remontowe: w 1993 r. doraźnie zabezpieczono zwieńcze nie fasady (roboty dekarsko-blacharskie), pom alowano wnętrza zaplecza i zlikwidowano awarię kotłowni.

Kielce, budynek BGŻ, ul. Sienkiewicza 47, p o remoncie. Fot. W. Siudowski 1993 r. Cmentarz Stary, ul. Ściegienne

go, XIX w.

Opracowania: w 1993 r. wyko nano inwentaryzację i ewidencję z a b y tk o w y ch n ag ro b k ó w (d r U. Oettingen i inż. R. Mirowski z Kielc) oraz szczegółową inwen taryzację zieleni (mgr inż. D. Pa- pe-Siliwończuk i inż. S. Olecki z Warszawy) i prace pielęgnacyj- no-porządkow e wraz z wytycz nymi konserwatorskimi (mgr inż. R. Stachańczyk i mgr inż. D. Pa- pe-Siliwończuk z Warszawy).

Inwestor: WKZ i Urząd Miejski w Kielcach.

Dom, ul. Duża 3, XIX w., mu rowany.

Prace remontowe: w 1988 r. wymieniono tynki na elewacjach i w pomieszczeniach, zniszczoną część więźby oraz instalację elek try czn ą, z a m o n to w a n o n o w e urządzenie sanitarne.

. Inwestor: Miejski Zarząd Re montów Budynków (dalej: MZRB) w Kielcach.

Dom, ul. św. Leonarda 9, 1841 r., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1988- 1991 prow adzono roboty napra wcze w obrębie wnętrz, więźby i pokrycia dachu.

Inwestor: MZRB w Kielcach. Dom, ul. Mała 2, XIX w., m uro wany.

Prace remontowe: w 1988 r. pokryto dach blachą ocynkowaną.

Inwestor: MZRB w Kielcach. D om , ul. P io trk o w s k a 37, X3X w., murowany.

Prace remontowe: w 1988 r. napraw iono łącznie z częściową wymianą tynki na fasadzie, dach pokryto blachą ocynkowaną.

Inwestor: MZRB w Kielcach. D o m ul. S ie n k iew icz a 4a, XIX w., murowany.

Prace remontowe: w 1988 r. dach pokryto blachą ocynkowaną.

Inwestor: MZRB w Kielcach. Dom, ul. Sienkiewicza 7 (obec nie Urząd Pocztowy) — 1826 i 1868 r., murowany.

Prace remontowe: w 1993 r. osuszono dolne partie ścian, od now iono elew ację pn. i zach. wraz z malowaniem i konserwac ją dekoracji sgraffitowej, wymie niono stolarkę okienną, przepru- to now e otwory na ścianie pd., więźbę zabezpieczono środkiem ognioodpornym .

Inwestor: Rejonowy Urząd Po czty w Kielcach.

Dom , ul. S ienk iew icza 37, 1914 r., murowany.

Opracowanie: Projekt remontu i adaptacji budynku na cele mie szkalne.

Prace remontowe: w 1989 r. odnow iono elewacje, naprawio no dach i kominy.

(12)

D om , ul. S ien k iew icza 41, 1897 r., m urowany.

Opracowanie: Projekt remontu i adaptacji budynku na potrzeby mieszkalne — 1988 r.

Inwestor: MZRB w Kielcach. Dom , ul. S ien k iew icza 43, pocz. XX w., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1988- 1991 nadbudow ano jedną kon dygnację, utw orzono now ą więź- bę łącznie z pokryciem dachu blachą, odnow iono fasadę wraz z malowaniem ściany, wym ienio no drew niane stropy na ognio trwałe oraz instalację elektryczną i w od.-kan.

Inwestor: MZRB w Kielcach. Dom , ul. S ien k iew icza 45, pocz. XX w., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1989- 1993 w ykonano podobny zakres robót jak w budynku pod nr 43, który był poprzedzony zabezpie czeniem konstrukcyjnym ścian zrealizowanym w 1988 r.

Inwestor: MZRB w Kielcach. Dom , ul. S ien k iew icza 62, 1928 r., m urowany.

Prace remontowe: w 1988 r. dach pokryto blachą ocynkowaną.

Inwestor: MZRB w Kielcach. Dom , ul. S ien k iew icza 46, 1910 r., murowany.

Prace remontowe: w 1988 r. zniszczoną część blaszanego p o krycia dachu uzupełniono nową blachą.

Inwestor: MZRB w Kielcach.

Dworek Laszczyków, ul. Jana Pawła II 6,po 1788 r., drewniany. Od 1989 r. siedziba Muzeum Wsi Kieleckiej.

Prace remontowe: w 1. 1989- 1991 odw odniono teren wokół budynku, wym ieniono tynki na e le w a c ja c h i w e w n ą trz w raz z u zu p e łn ie n ie m zrębu ścian, część starych stropów , podłóg i pow ał zastąpiono nowymi, a re sztę pokryto płytami i linoleum, zam o n to w an o n o w ą instalację elektryczną i w od.-kan.

Inw estor i w ykonaw ca: Mu zeum Wsi Kieleckiej.

Cerkiew, obecnie Kościół Gar nizonowy p.w. MB Królowej Pols ki, 1904 r., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1991- 1993 wym ieniono zniszczone ele menty więźb i łączników, blachę ocynkow aną na dachach zastą piono miedzianą, przem urow ano pęknięcia ścian, które odgrzybio no, uzupełniono wraz z częścio wą wymianą tynki zewnętrzne, p om alo w an o elew acje farbami Nobifas po napraw ieniu zniszczo nych fragmentów gzymsów, roze brano komin, zam ontowano m ie dziane obróbki blacharskie i in stalację odgrom ow ą, założono w oknach now e kraty po częścio wej wymianie oszklenia, w ykona no wraz z m ontażem dwoje drzwi wejściowych do świątyni.

Inwestor: Wojskowy Rejonowy Zarząd K w aterunkow o-B udow - lany z Krakowa.

Wykonawcy: tenże oraz kielec kie firmy: „Ekomarlena” i „Creator”.

Kościół parafialny p.w. Podwyż szenia Krzyża,1902-1932, m uro wany.

Prace remontowe: w 1987 r. napraw iono więźbę, dach pokry to blachą miedzianą; w 1993 r. rozpoczęto rem ont ogrodzenia posesji p rzykościelnej łącznie z w ykonaniem nowych funda m entów i wymianą zniszczonych odcinków muru.

Inwestor: parafia rz.-kat. Kościół parafialny p.w. Prze mienienia Pańskiego, 1918 r., drew niany.

Prace remontowe: w 1993 r. zakończono wymianę gontów na dachu, zabezpieczono drewnianą konstrukcję wieży i dachu impre gnatem Im prex-W.

Inwestor: parafia rz.-kat. Kościół parafialny p.w. św. Woj ciecha, 1889 r.

W 1993 r. powiększono teren cmentarza przy świątyni likwidu jąc część wsch. odcinka starego muru; now e ogrodzenie kamien ne wzniesiono na nowym miej scu, oddzielając nim część gospo darczą od sakralnej, wmurowano w nie płyty epitafijne z terenu cmentarza, od wsch. przedłużono pn. odcinek starego muru two rząc w nim nowy wjazd awaryjny na posesję przykościelną.

Inwestor: parafia rz.-kat. Kościół i klasztor bernardy nów (ob. pallotynów) na Kar- czówce, 1624-1631, murowany.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1991 napraw iono więźbę klasz torną wraz z utworzeniem no wych lukarn w części poddasza zaadaptowanej na cele mieszkal ne wg proj. arch. T. Strzeleckiej, dachy pokryto blachą miedzianą, podw yższono o jedną kondyg nację aneks kuchenny bez powia domienia WKZ Kielce, odnowio no tynki łącznie z pomalowaniem elewacji i wnętrz zabudowań za konnych, now e pom ieszczenia zaopatrzono w niezbędne insta lacje, na hełmie wieży zamonto wano antenę nadawczą rozgłośni radiowej Je d n o ś ć ”.

Inwestor: parafia rz.-kat. i kla sztor pallotynów.

Kielce, p a ła c pobiskupi — korpus głów ny p o d cza s konserwacji wystroju loggii i remontu elewacji z a c b . Fot. W. Siudowski 1993 r.

(13)

Pałac pobiskupi (ob. Muzeum Narodowe w Kielcach) — 1641 r. i 1. 1720-1745, murowany.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1993 w korpusie gł. wymieniono okładziny cokołów trzech elewa cji, część stopni schodów gł. ze wnętrznych i tarasu pd., ułożono chodnik z płyt piaskowcowych przed fasadą, stare tynki na ele wacji pn.-zach. i baszcie pn.-zach. zastąpiono nowymi łącznie z re konstrukcją dekoracji sgraffitowej na fryzie koronującym, konser wacją wystroju architektoniczne go i m alowaniem ścian, wyre m ontowano pomieszczenie toale ty na I piętrze wraz z likwidacją zacieków na ścianach sieni dol nej, odnow iono wnętrza kotłow ni, z r e k o n s tru o w a n o w ystrój wnętrza Sanktuarium Piłsudskiego w aneksie pd. i baszcie pd.-zach. na parterze i naprawiono insta lację odgromową.

W 1. 1991-1993 w y k o n an o większość prac budowlanych i in stalacyjnych przewidzianych do re alizacji w ramach remontu gene ralnego i adaptacji skrzydła pn. pałacu na potrzeby ekspozycji muzealnej wg projektu opracowa nego w 1986 r. przez PKZ O/Kra ków. Do końca 1993 r. rozebrano wszystkie wtórne ścianki działo we, wymieniono podłogi drew niane, belki stropowe, ślepe pu łapy i podsufitki na stropy z pu staków typu fPS na belkach stalo wych wyłożonych posadzką cera miczną, stare tynki na elewacjach i w pomieszczeniach zastąpiono nowymi wraz z malowaniem ścian i rekonstrukcją sztukatorskiego wystroju, uczytelniono pierwotny poziom dwóch pomieszczeń daw nej kuchni wraz z odsłonięciem XVIII-wiecznej studni, wykonano zejście do piwniczki, zaznaczono blendami i obrysami w tynku za się g o ry g in a ln y c h o tw o ró w okiennych i drzwiowych, nową więźbę pokryto blachą miedzia ną, z której wykonano także ob róbki blacharskie, drewnianą kla tkę schodową wsch. zastąpiono żelbetową konstrukcją obłożoną płytkami ceramicznymi, zmoder nizowano instalacje techniczne (elektryczna, w od.-kan., с. o.).

Inwestor: WKZ, Muzeum Naro dowe i Wydział Spraw Obywa telskich UW w Kielcach.

Kielce, p a ła c pobiskupi, skrzydło p n . — podczas remontu fasady. Fot. W. Siudowski 1993 r.

Kielce p a ła c pobiskupi, skrzydło pn . — podczas remontu fasady. Fot. W. Siudowski 1993 r. Wykonawcy: PP PKZ O/Kielce,

kielecka Spółdzielnia W ielobran żow a „Rzem ieślnik”, P rzedsię biorstwo Budow lano-U sługow e „Piasecki” z Kielc.

Budynek usytuowany na zach. od skrzydła pn. pałacu, 1929 r., murowany.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1989 odnowiono elewacje i w nę trza, adaptując je na potrzeby biu ro w e M uzeum N a ro d o w e g o w Kielcach, zamontowano now e kraty w oknach.

Inwestor: Muzeum Narodowe w Kielcach.

W ykonawcy: kielecka firma „Exbud”, PKZ O/Kielce i Spółdziel nia W ielobranżowa „Rzemieślnik” z Kielc.

Pałacyk Zielińskiego (obecnie Dom Ś ro d o w isk T w órczych), ul. Zam kow a 5, poł. XIX w., murowany.

Prace remontowe: w 1991 r. naprawiono blaszane pokrycie da chu, odwodniono teren wokół bu dynku przybramnego; w 1993 r. pom alowano wnętrza baszt, daw nej oranżerii i galerii, odnowiono p a rk ie ty i sto la rk ę o k ie n n o - drzwiową, naprawiono instalację

(14)

Kielce, oficyna pałacyku T. Zielińskiego, ul. Zam kowa 5, elewacja pd. Fot. W. Siudowski 1994 r.

- p o d cza s remontu.

Kielce, oficyna pałacyku T. Zielińskiego, ul. Zamkowa 5, elewacja wsch. ip n . remontu. Fot. W. Siudowski 1993 r.

■ p o d cza s

Kielce, oficyna pałacyku T. Zielińskiego, ul. Zam kowa 5, elewacja p d . — po remoncie.

elektryczną, wyczyszczono prze w ody ko m inow o-w entylacyjne i zam ontowano pom pę ze ste ro w n ik ie m w p rz e p o m p o w n i w ód opadowych.

In w e s to r: D om Ś ro d o w isk Twórczych w Kielcach.

O fic y n a p rzy p a ła c y k u , ul. Zamkowa 5, poł. XIX w., m u rowana.

Prace remontowe: w 1. 1987- 1992 w ykonano roboty budow la ne przewidziane w projekcie adap tacji budynku na potrzeby biuro we — rozbiórka części ścian o b wodowych i działowych, zaizolo w anie fundam entów , w ym uro wanie nowych ścian, montaż stro pów Kleina, utworzenie nowej klatki schodowej w części pd. oraz pom ieszczeń socjalnych i sa nitarnych, położenie nowych tyn ków wraz z malowaniem wnętrz, w ykonanie nowej więźby przy krytej blachą miedzianą, montaż obróbek blacharskich, wymiana stolarki budow lanej, adaptacja piwnicy na kotłownię, w której zam ontowano piec na olej opało wy, umieszczenie zbiornika na to paliwo w wykopie ziemnym na zewnątrz budynku; w roku nas tęp n y m oty n k o w an o elew ację wsch. i pd. wraz z konserwacją wystroju architektoniczno-rzeź- biarskiego, wymieniono stolarkę okienną, w ykonano prace instalatorskie (rozbudowa sieci ośw ie tleniowej, w od.-kan., montaż d o mofonu), skradzione, miedziane obróbki blacharskie zastąpiono plastykowymi, położono opaskę odwadniającą w okół budynku.

Inwestor: WKZ i Wydział Kul tury i Sztuki UW w Kielcach.

Ogród w posesji Zielińskiego, ul. Zamkowa 5.

W 1991 r. naprawiono ogro dzenie kam ienne i studnię, w y konano niwelację terenu i wyty czono alejki; w 1993 r. pd. odci nek muru nakryto nowymi płyta mi kamiennymi.

W ykonawcy prac w zespole pałacyku Zielińskiego: kielecki Zakład R em ontow o-B udow lany w zakresie renowacji i konserw a cji zabytków, PKZ O/Kielce, Spół dzieln ia W ielobranżow a „Rze m ie ś ln ik ”, P rz e d s ię b io r s tw o T echniczn o-P rod uk cy jne „Aga- m ek”, Zakład Usługowy Instalacji

(15)

i ł. . y j v ; v , r : \ K

wm

î m m m У '/л у - Æ à

ШШЩ

Elektrycznych, Agencja Projekto wa Usług Inwestycyjnych i Han dlu, Firma „Supon”, Muzeum Wsi Kieleckiej, Ewa Werinkin-Choj- nacka z Kielc.

Kaplica w Szpitalu Miejskim, ul. Kościuszki 25, XIX w., muro wana.

Prace remontowe: w 1993 r. pom alow ano i wyzłocono w nę trze, blachę na dachu pokryto far bą antykorozyjną.

Inwestor: Szpital Miejski w Kiel cach.

Wykonawcy: Spółdzielnia Wie lobranżowa „Rzemieślnik” i Zak ład Blacharki Budowlanej Z. Bier nata z Kielc.

Dawny budynek oddziału der matologii w tym Szpitalu, ul. Koś ciuszki 25, XIX w., murowany.

Prace remontowe: w 1993 r. rozpoczęto adaptację wnętrz na siedzibę oddziału chorób w ew nętrznych — wym ieniono stropy, przebudow ano ścianki działowe.

Wykonawca: Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowo-Handlowe „Agat” Sp. z o. o. z Kielc.

KIJE (gm.)

Kościół parafialny p.w. św. Piotra i Pawła, XVII w., murowany.

Prace remontowe: w 1989 r. na prawiono mur kamienny otaczają cy cmentarz przykościelny, zagos podarowano przez nowe nasadze nia teren przy tym ogrodzeniu.

KONIECZNO (gm. Włoszczowa)

Kościół parafialny p.w. Nawie dzenia NMP, 1796-1812, m urowa ny.

Prace remontowe: w 1987 r. kontynuow ano uzupełnianie tyn ków na elewacjach.

KOŃSKIE (gm.)

Dom, pl. Kościuszki 4, ok. 1800 r., murowany.

Prace remontowe: w 1992 r. od nowiono elewacje, naprawiono dach i wym ieniono stolarkę okienną.

Dom, ul. Marszałka Piłsudskie go 24, k. XVIII w., murowany.

Prace remontowe: w 1992 r. odnow iono elewacje, napraw io no dach i stolarkę okienną.

Cmentarz grzebalny, XIX w. W 1988 r. napraw iono m ur ogrodzenia poprzez uzupełnienie ubytków kamienia, tynki i przy krycie płytami kamiennymi.

Kościół parafialny p.w. św. Mi kołaja, XV i XIX w., murowany.

Prace remontowe: w 1993 r. po łożono nową posadzkę marmuro wą wraz ze schodami w prezbite rium, odnow iono łącznie z pom a lowaniem ścian zakrystię i pomie szczenia w wieży, zaimpregnowa no więźbę, oczyszczono rynny, które pokryto farbą antykorozyj ną, pomalowano ogrodzenie cmen tarza przykościelnego, odnow io no ołtarz połowy i w ykonano dwa podjazdy dla inwalidów.

Inwestor: parafia rz.-kat. Koszary, ul. Warszawska 49, początek XX w., murowane.

Prace remontowe: od 1986 r. trwa adaptacja budynku na p o trzeby Domu Pomocy Społecznej, w ramach której wym ieniono sto larkę okienno-drzw iow ą i insta lacje techniczne; do końca 1993 r. odnow iono także część pom ie szczeń łącznie z wymianą stropów. In w e sto r: W ZOP i W ZiOP w Kielcach.

Zespół pałacowy Małachows kich. Pawilony, ok. 1750 r., m uro wane.

Prace remontowe: w 1987 r. otynkowano elewacje, odwodnio no teren wokół budynków łącz nie z osuszeniem ścian, pom alo wano wnętrza wraz ze stolarką okienno-drzwiową, dach paw ilo nu pd. pokryto blachą ocynkow a ną oraz wykonano now e obróbki blacharskie.

Inwestor: Urząd Miasta i Gmi ny Końskie.

Wykonawca: Spółdzielnia Wie lobranżowa „Rzemieślnik” z Kielc.

Glorietta, ok. 1800 r., murowana. Prace remontowe: w 1. 1991- 1992 oczyszczono lico, uzupeł niono cokoły, nakrywy kam ienne i pręty metalowe ogrodzenia, ro zebrano murki łącznie z wykar- czowaniem drzew i krzewów ros nących przy ogrodzeniu, pokryto minią dziesięć przęseł ogrodzenia.

O ranżeria Egipska, 1825 r., murowana.

Prace remontowe: w 1992 r. w ym ieniono cokół podokienny na elewacji pn. wraz z ocieple niem i oblicowaniem cegłą klin k ie ro w ą , w y m ie n io n o c z ęść tynków na pozostałych elew a cjach i instalację c.o., naprawiono dach łącznie z pokryciem blasza nym, zakonserw ow ano otwory okienne; w 1993 r. pom alowano trzy ściany zew nętrzne oprócz pn., zainstalowano wokół budyn ku ośw ietlenie lam pow o-elek- tryczne.

Park z 2 poł. XVIII w.

O p raco w an ie: p rojekt te c h niczny dróg i zieleni — Pracow nia Projektowa „Arkady” z Warsza wy (1989-1990). W 1. 1992-199З w ybrukow ano kostką część ale jek, p rz y g o to w an o teren po d wytyczenie dalszych ciągów ko munikacyjnych, w ykonano chod niki z kostki brukowej i prow a dzono prace pielęgnacyjne drze wostanu.

KORYTNICA (gm. Sobków)

Kościół parafialny p.w. św. Flo riana, 1645 r., murowany.

Prace remontowe: w 1993 r. wy mieniono strop nad nawą główną, więźbę i konstrukcję sygnatury, dach pokryto blachą cynkową.

Inwestor: parafia rz.-kat. Dzwonnica, XVIII w., murowa na.

Prace remontowe: w 1993 r. wym ieniono strop i więźbę.

KO TUSZÓ W (gm. Szydłów)

Kościół parafialny p.w. św. Ja kuba Starszego, l6 6 l r., m urowa ny.

Prace remontowe: w 1993 r. odnow iono sufit, tynki w ew nętrz ne pokryte następnie nową poli chromią, napraw iono więźbę, in stalację elektryczną i witraże.

KRASOCIN (gm.)

Kościół parafialny p.w. św. Do roty i Tekli, 1856 r., murowany.