• Nie Znaleziono Wyników

Działanie wzrastających dawek kory drzewnej na plonowanie roślin i właściwości gleby

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Działanie wzrastających dawek kory drzewnej na plonowanie roślin i właściwości gleby"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

GRZEGORZ NOWAK, ZDZISŁAW CIEÔKO

DZIAŁANIE WZRASTAJĄCYCH DAWEK KORY DRZEWNEJ NA PLONOWANIE ROŚLIN I WŁAŚCIWOŚCI GLEBY

Instytut Chemizacji R olnictwa Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie

WSTĘP

Ostrołęckie Zakłady Ce'lu'lozowo^Papiernicze od chwilii ich urucho­ mienia gromadzą korę drzewną, która jeist odpadem powstającym w cza­ sie przygotowywania drew na do przeróbki na celulozę. Hałda kory zaj­ muje obecnie kilkanaście hektarów i corocznie powiększa się o około 30—40 tys. ton. Stanowi ona zagrożenie pożarowe dla otoczenia, a mo­ głaby być zastosowana do użyźniania gleb. W stosunkowo niewielkich ilościach jest lokalnie w ykorzystywana do celów ogrodniczych jako pod­ łoże szklarniowe. Znacznie racjonalniejsze byłoby zastosowanie jej do poprawienia produkcyjności gleb lekkich, które w województwie ostro­ łęckim zajm ują duży areał użytkowanej powierzchni.

Kora drzewna, jak wykazywały badania prowadzone w NRD i CSRS, z 'powodzeniem może być zastosowana w upraw ach rolniczych. Jedni badacze zalecają stosowanie kory po jej przekompostowaniu w okresie 3 do 20 miesięcy z dodatkiem wapna i nawozów m ineralnych NPK [2, 3, 5]. Natomiast według innych badań znacznie bardziej ekonomicz­ nie uzasadnione byłoby nawożenie świeżą korą po jej uprzednim roz­ drobnieniu [1, 4, 6]. W ten sposób przy jednoczesnym- nawożeniu mine­ ralnym NPK przyrosty plonów roślin wyniosły 5—15%. Są jednak ba­ dania, które wykazały ujemne działanie świeżej kory na plonowanie

roślin, spowodowane zibyt szerokim stosunkiem C:N i sorpcją biolo­ giczną. Stwierdzono naw et toksyczne działanie na rośliny rozkładającej się w glebie kory, spowodowane w ytwarzaniem się fenoli i ich pochod­ nych [2, 3, 5].

Działanie nawozowe kory drzewnej jeist szczególnie wyraźne na gle­ bach piaszczystych, ubogich w m aterię organiczną. W przeprowadzo­ nych doświadczeniach kora zastosowana w dawce 120 m3 na hektar po­ praw iała strukturę gl^by przez tworzenie się gruzełków [4]. Zwiększyła

(2)

się także pojemność kompleksu sorpcyjnego i buforowość gleb. Stw ier­ dzono także poprawę zasobności gleb w przysw ajalne m akroelem en- ty [1].

Celem niniejszej pracy było zbadanie możliwości stosowania świeżej kory drzewnej w upraw ie kukurydzy, owsa i rzepaku na glebie piasz­ czystej. Jednocześnie badano wpływ kory na właściwości fizykoche­ miczne gleby i na jej zasobność w przysw ajalne m akro- i m ikroele­ menty.

METODY BADAŃ

Wartość nawozową kory drzewnej z Ostrołęckich Zakładów Celu-. lozowo-Papierniczych badano w dw uletnim doświadczeniu wazonowym. Przeprowadzono je w wazonach M itscherlicha, które napełniono 5,5 kg gleby o składzie mechanicznym piasku słabo gliniastego przy pH w wo­ dzie 8,0 i 1 N К Cl 5,5. Kwasowość hydrolityczna gleby wynosiła 2,1 me na 100 g, a pojemność kompleksu sorpcyjnego 8,2 me/100 g. Zawartość przysw ajalnych składników m ineralnych w glebie w przeliczeniu na 100 g wynosiła: 6,6 mg P, 15,8 mg К oraz 3,8 mg Mg. Zastosowana do badań kora miała pH w wodzie 5,2 a w 1 N KC1 4,8; w suchej masie zawierała 0,07% P, 0,13% К i 0,08% Mg.

Doświadczenie obejmowało 7 kombinacji nawozowych ze w zrastają­ cymi dawkam i kory, które porównywano przy jednakowym nawożeniu NPK. Poszczególne kombinacje prowadzono w czterech powtórzeniach. Rozdrobnioną korę drzew ną wprowadzono w ilości 0,0, 2,5, 5,0, 7,5, 10,0, 12,5 i 15% w stosunku do masy gleby w wazonie (w przeliczeniu na

1 ha odpowiadałoby to dawce: 0, 75, 150, 225, 300, 375 i 450 ton). Wil­ gotność gleby w wazonach uzupełniano do 60% kapilarnej pojemności wodnej. W tym celu przygotowano dodatkową serię wazonów napełnio­ nych glebą z dodatkiem kory, a nasftępnie poddano je podsiąkowi. Na tej podstawie ustalono ilość wody potrzebnej do uzyskania jednakowej wilgotności podłoża. Azot zastosowano w formie mocznika, fosfor w pos­ taci superfosfatu, a potas w 60-^procentowej soli potasowej. Dawka azotu w pierwszym roku badań wynoisiła 1,0 g, potasu 1,0 g, a fosforu 0,44 g na wazon. Po wymieszaniu kory z glebą, a następnie z nawozami w y­ siano w wazonach po 8 ziaren kukurydzy. Po wschodach kukurydzę przerwano i do dalszej wegetacji pozostawiono 4 rośliny w wazonie. K ukurydzę zebrano, gdy rośliny były w fazie zawiązywania kolb. Po* zbiorze kukurydzy i oczyszczeniu gleby z większych korzeni wysiano 30 ziaren owsa, a po przerywce pozostawiono w wazonach po 20 roślin. Owies zebrano na zielonkę. W drugim roku badań po usunięciu z gleby większych korzeni zastosowano nawożenie azotem i potasem w ilości 1,0 g i fosforem w ilości 0,44 g na wazon w takiej postaci, jak w po­ przednim roku. W wazonach wysiano po 30 nasion rzepaku jarego, a po

(3)

przeryw ce do dalszej wegetacji pozostawiono po 25 roślin. Rzepak ze­ brano na początku kw itnienia.

W m ateriale roślinnym i korze azot oznaczono metodą Kjöldahla, fosfor — metodą wanadowo-milibdenową, potas i w apń — fotopłomie- niometrycznie, a magnez metodą ASA.

W glebie przysw ajalny fosfor i potas oznaczono m etodą Egnera- -Riehma, magnez — metodą Schachtschabeła, sód wym ienny — foto- płomieniometrycznie w ekstraktach 1 N octanu amonu, pH w wodzie i 1 N KC1 — potencjometrycznie za pomocą elektrody chlorosrebrowej, a kwasowość hydrolityczną i sumę zasad — m etodą Kappeną. Przysw a­ jalny bor oznaczono m etodą Ikurkum inową, a miedź, mangan, cynk i molibden — m etodą ASA.

WYNIKI

W yraźne działanie kory, a tym samym większe zróżnicowanie .plonów stwierdzono w przypadku kukurydzy (tab. 1). Zastosowanie kory w iloś­ ci odpowiadającej 2,5 i 5% masy gleby w wazonie istotnie zwiększyło plon suchej masy kukurydzy, zwiększenie zaś do 10— 15% istotnie

ob-T a b e l a 1

P lon r o s l i r . 7: gramach z wszcr.u - Y l~ ld o f p ü ^ n t s i n g r a n a p e r p o t

Dsviks. ко гу­ те cvamach R at e o f b a r k i n В Ku kurydza Ma i z o Cwiea - C a t s śv7ieża masa f r o a h m a t t e r su c h a mnsa d r y m a t t e r ś w i e ż a n a s a f r e s h m a t t e r s u c h a п а з а d r y n a t t e r 0 3 0 8 1 3 7 7 , 3 1 0 ,5 2 , 4 138 332, 1 3 9 , 0 18 ,0 4 , 7 275 352 ,0 8 3 ,1 14 ,5 3 , 4 413 3 2 9 , 2 7 8 , 6 14 ,5 3,1 551 2 7 9 ,0 6 9 , 2 1 4 , 5 3 ,1 689 2 1 6 , 1 4 0 ,0 1 4 , 3 3 ,0 827 21 4 ,1 4 3 , 9 • 1 3 , 8 2 , 8 :rjBo , o i LSD0 . 0 1 2 7 , 0 5 , 4 . 2 » 1 0 , 4

niżyło plonowanie kukurydzy. Działanie kory na plon suchej masy owsa było dodatnie bez względu na zastosowaną jej dawkę. Mimo że uzyska­ no istotne różnice w plonach owsa, to jednak zaznaczyło się system a­ tycznie ich obniżanie pod wpływem w zrastających daw ek kory drzew ­ nej. W m ikroelem enty zasobniejszy był owies, co prawdopodobnie zwią­ zane było -ze znacznie niższymi plonami tej rośliny (tab. 2). Mimo to jednak nawożenie korą zwiększyło w yraźnie zawartość fosforu i potasu zarówno w owsie, jak i w kukurydzy. K oncentracja wapnia i magnezu

(4)

T a b e l a 2

Z a w a r t o ś ć n i e k t ó r y c h okłp.dnikćw m i n e r a l n y c h w k uk ur ydz y i oweie C o n t e n t o f some m i n e r a l e l e m e n t s i n ma ize and o a t s

Dawka kor y w gramach R a t e o f b a r k i n g ff P К Ca Yg w p r o c e n t a c h с . я . i n p e r c e n t o f d . n . K ukurydza ü a i z e 0 0 , 7 9 0 , 1 7 2 , 0 0 .0,36 0 , 1 4 138 o , ? o 0 , 1 7 1 ,8 9 0 , 4 3 0 ,16 275 0 , 9 5 0 , 1 7 2 , 1 7 0 , 4 3 0,16 413 .0 ,9 4 0 , 1 8 2 , 2 4 0 , 4 2 0 , 1 7 551 0 , 7 7 0 , 1 3 2 , 3 2 0 , 34 0 , 1 4 689 0,C3 0 , 2 2 2 , 7 8 0 , 3 6 0 , 1 3 827 T, С 7 0 , 2 3 2 , 9 3 0 , 3 8 0 , 1 8 Owies O a ts 0 2 , 0 5 0 , 4 6 1 ,8 8 0 , 4 2 0 , 2 3 138 2 , 0 7 • 0 , 4 8 1 , 8 3 0 , 4 5 0 , 2 1 275 2 , 1 3 0 , 5 1 2 , 3 2 0 , 4 4 0 , 1 7 413 2 , 2 9 0 , 6 9 2 , 4 5 0 , 3 9 0 , 1 8 551 2 , 3 1 0 , 8 6 2 , 5 7 0 , 3 9 0 , 1 4 689 2 , 3 3 0 , 8 4 2, 91 0 , 4 0 0 , 1 4 827 2 , 3 2 0 , 8 9 3 , 2 9 0 , 4 0 0 , 1 5

utrzym ywała się na jednakowym poziomie, przy czym zaznaczyła się tendencja do obniżenia zawartości magnezu w owsie. Zawartość azotu w ow;sie zwiększała się pod wpływem kory drzewnej, u kuikurydzy zaś wystąpiła tytbko tendencja do gromadzenia tego składnika.

Pobranie podstawowych mikroelem entów przez plon kukurydzy, jak i owsa było na ogół największe w obiekcie, w którym zastosowano korę w ilości 138 g na wazon (tab. 3). Dalsze zwiększanie dawek kory powodowało jednak przeważnie obniżenie pobrania wszystkich składni­ ków pokarmowych z gieby. Wyraźne ograniczenie wykorzystania wszys­ tkich mikroelem entów spowodowało nawożenie korą w ilości 10— 15% masy gleby. W ykorzystanie to było niższe niż przez rośliny w kombinacji kontrolnej. W ykazuje to sumaryczne pobranie składników pokarmowych przez plon kukurydzy i owsa.

W drugim roku badań najwyższy plon suchej masy rzepaku uzyska­ no pod wpływem 551 g kory (tab. 4). Istotne obniżenie plonowania w porównaniu z tą kombinacją spowodowało dopiero zastosowanie m a­ ksym alnej dawki kory (450 t/ha). Jednakże uzyskany plon rzepaku był nieco większy w porównaniu z kombinacją kontrolną. Otrzymane w yni­ ki wskazują na stopniowe urucham ianie składników pokarmowych, któ­ re zostały w glebie za.sortowane biologicznie w poprzednim roku we­ getacji.

(5)

T a b e l a 3 P o b r a n i e s k ła d n i k ó w p r z e z ku ku ry dzę i o ." ie s w m i l i g r a m a c h z wezonu U pta ke o f p a r t i c u l a r e l e m e n t s by m ai ze and o a t s , i n mg p e r p o t Dawka ko ry w gramach Rats, o f b a r k i n g H Р E Ca и г Kukurydza - Maize 0 6 1 0 , 7 1 3 1, 4 15 4 6, 0 2 7 8 , 3 1 0 8 , 2 138 8 0 1 , 0 1 5 1 , 3 1 É S 2 , 1 332 , 7 1 4 2 , 4 275 7 8 9 , 5 1 4 1 , 3 1 8 0 3 , 3 3 5 7 ,3 1 33 , 0 413 7 3 8 , 3 1 4 1, 5 17 6 0, 6 3 3 0 ,0 1 3 3 , 6 551 5 3 2 , 8 124 ,6 1 6 05 ,4 2 3 5 , 3 9 6 , 9 689 3 5 2 ,0 8 3 , 0 1 1 1 2 ,0 1 4 4 ,0 5 2 , 0 827 4 6 9 , 7 1 0 1 ,0 1 2 3 6 , 3 166,8 7 9 , 0 Owies - O a t s Q 4 9 , 2 1 1 , 0 4 5 ,1 10 ,1 5 , 5 138 9 7 , 3 2 2 , 6 8 9 , 0 2 1 ,1 9 , 9 275 7 4 ,1 1 7 ,3 7 8 , 9 1 5 , 0 5 , 8 413 7 1 , 0 2 1 , 4 7 6 , 0 12,1 5 , 6 551 7 1 , 6 2 6 , 7 7 9 , 7 12,1 4 , 3 689 6 9 , 9 2 5 , 2 8 7 , 3 1 2 ,0 4 , 2 827 6 5 , 0 2 4 ,9 ^ 92 ,1 1 1 ,2 4 , 2 Razem - T o t a l О 6 5 9 , 9 1 4 2 , 4 1591,1 2 8 8 , 4 1 1 3 ,7 138 898 , 3 17 3 ,9 1768,1 4 0 3 , 9 1 5 2 , 3 275 8 6 3 , 6 1 5 8 ,6 1 8 82 ,2 3 7 2 , 3 1 38 ,8 413 8 0 9 , 8 16 2 ,9 1 83 6 ,6 342 ,1 1 39 , 2 551 6 0 4 , 4 1 5 1 , 3? 1685,1 2 4 7 , 4 10 1 ,2 689 4 2 1 , 9 .113,2 11 9 9, 3 1 56 ,0 56; 2 . 827 5 3 4 , 7 1 25 ,9 1 37 8 ,4 1 7 8, 0 8 3 , 2

W zrastające nawożenie korą na tle jednakowego nawożenia m ineral­ nego NDPK wyraźnie obniżyło w rzepaku zawartość azotu i magnezu (tab. 5). Natomiast koncentracja fosforu pod wpływem najwyższej dawki kory zwiększyła się w suchej masie roślin 2,6-krotnie. Odmiennie za­ chowały się potas i wapń. Największą ilość tych składników stwierdzono w rzepaku w wazonach, do których dodano 275 g kory (5%). Dalsze zwiększanie nawożenia korą obniżało zawartość wapnia w roślinach, natom iast koncentracja potasu utrzym ywała się na jednakowym poziomie

(7,5—>15% dodatku kory).

A kum ulacja składników pokarmowych w plonie rzepaku pod wpły­ wem działania kory była zróżnicowana (tab. 6). We wszystkich

(6)

przy-2 a b e 1 a 4 P l o n r z e p a k u w d ru gi m r o k u d o ś w i a d c z e n i a w g r a n a c h z wazonu Bape y i e l d i n t h e s e c o n d e x p e r i m e n t y e a r , i n g p e r p o t Dawka kor y w gramach B a t a o f b a r k i n g Rze p ak Î-. аре ś w i e ż a т а я а f r e g h m a t t e r suchrs na aa d r y r a t t o г 0 9 5 , 8 1 2 , , -139 10 5, 4 15,5 275 1 07 ,7 15, -i 413 117,1 1 V 3 •351 10 9, 3 2 0 10 689 110,0 1с # о 327 6 8 , 6 1 3 ,7 о о о о £ Ï4 1 0 ,3 1 ,7 T a b e l a 5 Za .v art os é п к г о з к ł a d n i к ó '.7 w r z e p a k u The c o n t e n t o f m a c r o e l e m e n t s i n r a p e Э-г.-кл kory w g г air. а с h N P К Ca L'g h a t e o f b a r k i n g w p r o c e n t a c h s.mi. - i n p e r c e n t o f d ,m . 0 1 , 3 4 0 , 5 1 1 , 8 2 1,91 0 , 3 7 133 1 ,3 5 0 , 7 1 2 , 1 1 2 , 1 5 0 , 3 4 275 1 , 3 3 0 , 3 3 2 , 2 4 2 , 5 2 0 , 3 4 413 1 ,0 7 0 , 7 9 1,91 2 , 2 5 о ,з о 551 1 , 0 3 0 , 9 4 1 , 9 3 2 , 2 0 . 0 , 2 7 . беэ 1,02 1 ,4 5 1 , 9 3 2 ,1 3 0 , 2 7 827 1,02 1 , 3 4 1 ,9 9 1 , 5 9 0 , 2 5 T a b e l a 6 Uptake о ; ad n i . :3л rrr.o z r z n ic ro o l^ : :. e n tc b ud:-к w m i l i g r a m a c h z wazonu j r a p o , i n mg p e r p o t 1/алкц kory w g r a n a c h J i t e o f b a r k i n g N P. К Ca Mg 0 171,5 6 5 ,3 ( 2 3 3 , 0 244,5 4 7 ,3 133 2 0 9 , 3 110,1 3 27, 1 333,3* 5 2 ,7 275 210,5 131,1 354,3 398,2 5 3 ,8 413 211,9 156,4 378,2 4 4 5 ,5 5 9 ,4 55! 206,0 '1 8 3 ,0 386,0 440,0 54 ,0 639 189,7 269,7 368 ,3 396,2 5 0 ,2 327 139,7 183,6 27 2 ,6 217,8 3 4 ,3

(7)

—ta

padkach stwierdzono początkowo jej wzrost, a na-stępnie stopniowe ob­ niżanie. Największe pobranie przez rośliny azotu, wapnia i magnezu spowodowało wniesienie do gleby 413 g kory na wazon (225 t/ha), a fosforu i potasu odpowiednio 689 i 551 g (375 i 300 t/ha).

Kwasowość hydrolityczna wyraźnie zwiększyła się i w gilebie na­ wożonej 827 g kory wzrosła w porównaniu z glebą kontrolną o 0,7 me

(tab. 7). Analogicznie do zm ian kwasowości hydrolitycznej pH w wodzie i 1 N KC1 uległo obniżeniu. Prawdopodobnie w czasie rozkładu kory w glebie powstawały kwasy humusowe, które zakwasiły glebę. Ponadto świeża kora wykazywała także zdecydowanie kwaśny odczyn. Pojemność

sorpcyjna gleby zwiększyła się o 1,5 me.

Zawartość przyswajalnego fosforu zwiększyła się już w wyniku zasto­ sowania najniższej dawki kory drzewnej (tab. 8). Dalsze zwiększanie T a b e l a 7 F iz y k o c h e m i c z n e w ł a ś c i w o ś c i g l e b y P h y s i c o - c h e m i c a l p r o p e r t i e s o f s o i l Da.vka ko ry w gr am ach R a t e o f b a r k i n g • pH ilh S T V % H2° KC1 me/1 0 0 g 0 6 , 4 5 , 6 1 ,3 6 , 0 ’ 7 . 8 7 6 , 9 138 6 , 2 5 , 8 2 , 0 6 , 0 8 , 0 7 5 , 0 275 6 ,1 5 , 5 2 , 0 6 ,1 9 , 1 7 5 , 3 413 6 , 1 5 , 5 2, 1 6 , 5 8 , 6 7 5 , 6 551 6 , 0 '5,4 2; 2 6 , 7 8 , 9 7 5 , 3 689 6 , 0 5 , 4 2 , 4 6 , 9 9 , 3 7 4 , 2 827 5 , 9 5 , 2 2 , 5 7 , 0 9 , 5 7 3 , 7 T a b e l a О Z a w a r t o ś ć ł a t w o p r z y s w a j a l n y c h s k ła d n i k ó w pokarmowych w g l e b i e C o n t e n t o f ï e a d i j y a v a i l a b l e n u t r i e n t e l e m e n t s i n s o i l S k ł a d n i k i pokarmowe H u t r i e n t e l e m e n t s

Dawka k o r y w gramach n a wazon - R a t e o f b a r k : i n g p e r po t

0 138 275 413 551 639 827 P n g / 1 0 0 Б 6 , 1 1 1 , 0 9 , 2 9 , 2 9 . 0 8 , 8 7 , 8 К 5 , 0 6 , 6 5 , 0 5 , 8 6 , 7 10, 2 11 ,0 Mg 4 , 6 3 , 5 3 , 4 3 , 3 3 , 0 3, 0 3 , 5 Ш 1 , 0 1 , 6 1 , 7 1 , 8 2 ,1 2 ,1 2 , 3 * в mg/kg 0 , 3 6 0 , 3 6 0 , 6 7 0 , 8 0 1, 00 1 ,3 5 1.71 Cu 1 , 2 1 , 1 -1,1 1 , 0 ’ 0 , 8 0 , 4 0 , 4 Un 8 , 0 8 , 0 10 ,0 1 1 , 3 1 2 ,2 13,0 13 ,8 Zn 9 , 7 1 0 , 2 1 1, 8 12 ,0 12,2 12,4 14,1 Mo 0 , 0 9 5 0 , 0 6 5 0 , 0 9 5 0 , 0 3 5 0 ,1 1 0 0 ,0 6 5 0 , 1 2 5

(8)

t.r-ilości wprowadzanej do wazonów kory powodowało jednakże niewielkie obniżanie przyswajalności fosforu, być może w wyniku sorpoji biologicz­ nej. Zawartość potasu i sodu zwiększyła się w glebie około dwukrotnie, a magnezu kształtowała się w glebach z dodatkiem kory na ogół na jed­ nakowym poziomie.

W zrastające nawożenie korą drzew ną spowodowało również zmiany w zawartości przysw ajalnych mikroelem entów w glebie (tab. 8). Syste­ matycznemu zwiększaniu uległa koncentracja b o ru ,. manganu, cynku i molibdenu, a obniżeniu — miedzi. W porównaniu z kombinacją kon­ trolną największa dawka kory (450 t/ha) spowodowała w glebie około 5-krotne zwiększenie zawartości boru, 1,7-krotne manganu, 1,5-krotne cynku i 1,3-krotne molibdenu, koncentracja zaś miedzi zmniejszyła się 3-krotnie.

• Uzyskane interesujące wyniki z doświadczeń wazonowych nad dzia­ łaniem kory drzew nej na rośliny i glebę świadczą o potrzebie badań

w w arunkach poiowych. W przypadku uzyskania pozytywnych rezulta­ tów istniałaby możliwość wykorzystania tego uciążliwego odpadu do po­ praw ienia produkcyjności gleb lekkich na terenie województwa ostrołęc­ kiego.

WNIOSKI

1. Badana kora przy niskich dawkach zwiększyła, a przy wysokich obniżyła plon masy w egetatyw nej kukurydzy, która była upraw iana bez­ pośrednio po zastosowaniu kory. Działanie kory- na plonowanie roślin na­ stępczych (owsa i rzepaku) we wszystkich obiektach było dodatnie i niewielkim stoipniu uzależnione od wysokości jej dawki.

2. Działanie kory na zawartość makrosikładników w plonie roślin było uzależnione od rośliny i badanego składnika. Zastosowana kora dodatnie wpłynęła na zawartość N ogółem w zielonej masie kukurydzy i owsa, ob­ niżyła natom iast poziom tego składnika w zielonej masie rzepaku. Wpływ kory na zawartość fosforu.i potasu był u wszystkich roślin dodatni.

3. Kora drzew na zwiększyła ' pojemność kompleksu sorpcyjnego. W obiektach z korą stwierdzono wzrost zawartości przyswajalnego fos­ foru, wymiennego sodu oraz przyswajalnego boru, magnezu, cynku i mo­ libdenu

LITERATURA

[1] B a u m a n n E., K e i m J.: Der Einfluss der Düngung mit unkompostierten Entrindungsabfällen auf den Ertrag von Feldgem üsepflanzen und einigen

Eigenschaften eines Sandbodens. Gartenbau 20, 1972, 3, 217—277.

[2] D 1 o u h y 'V.: Kom postivani kury ze strojniho odkornovani. Leśnicka iprace 1973, 11, 505—510.

(9)

[3] G l - a d k o w a I. J.: Ispolzowanije kory w zasciszczennom gruntie. Inf. Biul. Dostiż. Nauki S iel-C hoz. 13, 1978, 2, 38— 44.

[4] O e 1 s с h 1 e g e 1 G., M ü l l e r J.: Der Einsatz deir Rinde aus Forstw irtschaft und Holzindustrie zur Verbesserung der Bodenfruchtbarkeit hat sich bewährt. Soz. Forstwirt. 1973, 12, 378—;37i9.

[5] R e i s t A.: L’utilisation de dechets lign eu x en, horticulare. Horticult. M arsiche-ra 1978, 2, 5—7.

[6] Z u c k s c h w e r t F., К e 1 m J.: Einsatz von Entrindungsa,bf allen in der Ge­

m üseproduktion unter Plaste. Dt. Gartenb. 17, 1970, 12, 330—332.

Г. HOBAK, 3. ЦЕЦЬКО ДЕЙСТВИЕ ПОВЫШАЮЩИХСЯ ДОЗ ДРЕВЕСНОЙ КОРЫ НА УРОЖАИ РАСТЕНИЙ И СВОЙСТВА ПОЧВЫ Кафедра химизации сельского хозяйства Сельскохозяйственнотехнической академии в Ольштыне Р е з юме В двухлетнем сосудном опыте применяли на фоне одинакового удобрения NPK по­ вышающиеся дозы древесной коры в количестве: 2,5, 5,0, 7,5, 10,0, и 15,0% по отношению к массе почвы в сосудах. Кора в общем снижала урожай сухого вещества кукурузы как глав­ ной культуры, а повышала урожай овса как промежуточной культуры в первом году, влияя дополнительно на урожай рапса во втором году опыта. Содержание азота, фосфора и калия повышалось в кукурузе и овсе. В урожае рапса установлено повышение содержания фосфора, тогда как содержание азота, калия, кальция и магния снижалось. Древесная кора приводила к закислению почвы, а повышению суммы обменных щелочей и ёмкости сорбционного комплекса. Сверх того повышалось также содержание усвояемого калия, натрия, фосфора, бора, марганца, цинка и молибдена. Внесение коры приводило лишь к снижению содер­ жания меди. G . N O W A K , Z . CIEĆ K O

EFFECT OF INCREASING RATES OF WOOD BARK ON YIELDING OF PLANTS AND PROPERTIES OF SOIL

Departm ent of Soil Chemization Agricultural U niversity of Olsztyn

S u m m a r y

Increasing wood bark rates amounting to 2.5, 5.0, 7.5, 10.0, and 15.0% in rela­ tion to 'the soil bulk in a pot w ere applied against the background of equal NPK fertilization in the two-year pot experim ent. Bark led, as a rule, to a decrease of the m aize dry matter yield, i.e. the m ain crop, anid to an increase of the yield of oats as a catch crop in the first experim ent year as w ell as affected positively the rape yiield in the second experim ent year. The nitrogen, phosphorus and

(10)

sium content increased in m aize and oats. In the rape yield an increase of the phos­ phorus content w as observed, whereas the amount of nitrogen, potassium, calcium an'd m agnesium decreased. Wooid bark favoured the soil acidification, increased the sum of exchangeable bases and the sorption com plex capacity. Moreover, an in ­ crease of available potassium, sodium, phosphorus, boron, manganese, zinc and m olybdenum was observed.' The bank applied decreased only the copper content in soil.

D r G r z e g o r z N o w a k

I n s t y t u t C h e m i z a c j i R o l n i c t w a A R T O l s z t y n — K o r t o w o

Cytaty

Powiązane dokumenty

VI kadencji, Warszawa, 8 października 2010; projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej, wniesiony 10 listopada 2011 r., w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Druk

Artykuł Kiedy przedszkolak „nie chce się uczyć”… O motywowaniu dzieci do uczenia się jest pozycją wartościową, godną uwagi każdego interesującego się

In 1997–2006, in Department of Cranioma− xillofacial Surgery in Katowice, 6 patients with a iatrogenic mandibular fracture occurred during extraction of the third lower molar and

Wzrost wpływu rady panów poprzez przejmowanie uprawnień monarchy oraz ochrona własnych praw i przywilejów stawianych nad dobrem państwa przyczyniły się do bezpra- wia w

Dans la période de huit années deux ou trois mois supplémentaires sont attendus pour combler la différence entre 3 009 jours de la période et 3 097 jours pour le calen-

Although my hypothesis cannot be sufficiently proven, the arguments pre- sented here are strong. The existence of studied texts, incipits and studies concerning the integrity of the

In our context the most interesting institutions are: the Opera Nazionale Dopolavoro, abbreviated as OND, which organised the workers’ free time, and the Discoteca di Stato, which

Muzea znajdujące się na terenie wo- jewództw pokrywających się z jednostkami regionalnymi mogłyby posługiwać się nazwa- mi z nimi związanymi, jak np.. Muzeum Śląs- ka