K R O N I K AWażniejsze wydarzenia iu polskim życiu katolickim

304

6

P od k on iec roku zaciągnięto i X . wikariusza Jana Szukal- skiego do oddziału sanitariuszy, a następnie oddano mu kapelanię w ojskow ą p o d Dźwińskiem .

U K om unii w ielkanocnej b yło 2680 osób, u K om unii w ciągu roku 43’ 289; najwyższa to liczba osiągnięta dotąd. Oby B óg m iło­

sierny wysłuchał ludu garnącego się do stóp Jego i kres p ołożył w ojnie.

1916. W m iejsce X . Jana Szukalskiego rozpoczął działalność swą jak o wikariusz bniński X . M a jk o w s k i16 od 1 kwietnia.

K rótk o przed W ielkanocą niespodzianie zupełnie odebrałem prezentę na K ościelec w D iecezji Gnieźnieńskiej. U patrując w tym wolę Bożą, ch o ć z ciężkim sercem przeniosłem się tam z p ocząt­

kiem lipca. Zostawiam parafię, do której się bardzo przywiąza­

łem, ale zostawiam ją dobrem u i zacnem u kapłanowi 17. Nie udało mi się przeprow adzić wszystkiego, com przeprow adzić pragnął gorąco, naprzód domu k atolickiego, potem polich rom ii kościoła i kam iennej w nim posadzki, rozw inięcia Towarzystwa M łodzieży.

Niech Pan B óg błogosław i memu następcy, niech mu pom aga, by * lud dobry i generacje następne w ciężkich czasach w iódł ku niebu i dokonał tego, czegom m imo najszczerszej chęci dokon ać nie m ógł.

Bnin, dnia 30 czerwca 1916.

7 1

X. Stanisław O k o n ie w sk i

r .=• < t:i . - .

. r.iB r »;*• -.*a

16 Edm und. -*si

17 Ks. Arkadiusz Lisiecki, późniejszy biskup śląski.

K R O N I K A

W ażniejsze wydarzenia iu polskim życiu katolickim (1 styczeń — 30 kuriecień 1961 r.)

P IĄ T Y R O K W IELKIEJ N OW EN NY W dniu 7 maja rozpoczn ie się piąty rok W ielkiej Nowenny narodu polskiego przed Millenium. P o latach 1° w iern o­

ści Bogu, Chrystusowi i K ościołow i, 2° łaski, 3° życia, 4° małżeństwa, roz­

pocznie się rok odrodzenia rodziny.

W zwfązku z tym we wszystkich k ościo­

łach P olski będą wygłaszane kazania pośw ięcon e naturze, charakterow i, przy­

miotom i zadaniom rodziny ka tolick iej.

NOW I B ISK U PI

O jciec Św. Jan X X III, przych ylając się do próśb Księży Biskupów -ordyna- riuszy zam ianował dw óch now ych K się­

ży B iskupów -sufraganów : Ks. Dr Ste­

fana Barełę dla Częstochowy i Ks. Dr W alentego W ójcik a dla Sandomierza.

Ks. Biskup Stefan Bareła urodził się 24 czerw ca 1916 roku w K ądrohiu (w oj. łód z k ie). Do gim nazjum uczęsz­

czał w Radom iu i Sandomierzu. P o uzy­

skaniu świadectwa dojrzałości wstępuje do C zęstochow skiego Seminarium Du­

ch ow nego w K rakow ie. Studia rozp o­

czął na W ydziale Teologiczn ym Uni­

wersytetu Jagiellońskiego. 22 marca 1944 r. otrzym ał święcenia kapłańskie.

Po w ojn ie kontynuow ał studia na U ni­

w ersytecie Jagiellońskim , które ukoń­

czył ze stopniem doktora teologii. W la­

tach 1945— 1951 był wikariuszem para­

fii W ieruszów , a potem kapelanem Ks.

Bpa Z. G olińskiego. W r. 1952 ro zp o ­

czął na K atolickim U niwersytecie Lu­

belskim studia specjalistyczne z teologii moralnej. P o ich ukończeniu był rek­

torem Niższego Seminarium D uchow ne­

go w Częstochow ie. W r. 1956 został ojcem duchownym i p rofesorem teologii m oralnej i ascetycznej w C zęstochow ­ skim Seminarium Duchow nym w K ra­

kow ie. K onsekracja Ks. Bpa Bareły od ­ była się dnia 8 stycznia br. w katedrze częstochow skiej. D okonał je j Ks. Bp Z.

Goliński, m iejscow y ordynariusz. W spół- konsekratoram i b y li: Ks. Bp S. Czajka • i Ks. Bp K. W ojtyła. W uroczystościach konsekracyjnych wziął udział Senat A kadem icki KUL-u na czele z rektorem . Ks. M. R ech ow iczcm , duchowieństw o

oraz liczne rzesze w iernych.

Ks. Biskup W alenty W ójcik urodził się 9 września 1914 roku w Byszów ce (pow . sandom ierski). Po ukończeniu gim nazjum w Sandom ierzu w r. 1934 wstąpił do m iejscow ego Seminarium Du­

chow nego. Święcenia kapłańskie przyjął 11 czerwca 1939 r. Wr czasie II w ojny św iatow ej Ks. Bp W ójcik spełniał p o­

czątkow o fun kcję w ikarego, a potem adm inistratora p a ra fii: Przybysław ice, Bliżyn i Skarżysko-Kam ienna. W la­

tach 1945— 1948 studiow ał na K a tolic­

kim Uniwersytecie Lubelskim praw o ka­

n oniczne. W r. 1948 otrzym ał doktorat na podstawie rozpraw y pt. Praw o celi­

batowe w Polsce średn iow ieczn ej, na­

pisanej pod kierunkiem Ks. Bpa P rof.

P. Kałwy. Od września 1948 r. w ykła­

dał praw o kanoniczne, a potem patro- 20 — Nasza P rzeszłość T . X III

306

logię i m etodykę pracy naukowej w Se­

minarium D uchow nym w Sandomierzu.

Ponadto zatrudniony był przy porząd­

kow aniu druków i rękopisów biblioteki sem inaryjnej i w sądzie biskupim . W r.

1959 zaczął w ykładać na KUL-u histo­

rię źródeł i literatury prawa kanonicz­

nego oraz filo z o fię prawa. R adzie W y­

działu Prawa K anon iczn ego przedłożył rozprawę habilitacyjną pt. R ozw ój p o­

m ocy św ieckiej dla K ościoła w Polsce do r. 1565. P o przeprow adzeniu prze­

wodu otrzym ał dnia 28 stycznia br sto­

pień docenta prawa kanonicznego. Dnia 2 lutego br. przyjął konsekrację bisku­

pią z rąk Ks. Bpa Jana K antego Lorka, ordynariusza sandom ierskiego. W spół- konsekratoram i byli Księża Biskupi:

F. Jop i P. Kałwa. Ks. Bp W ójcik jest autorem ogłoszon ych dotąd 28 rozpraw, przyczynków naukow ych i recen zji. P o ­ za streszczeniem pracy doktorskiej (R oczn ik i teol.-kanon. V z. 4 (1958) s. 55— 82) i p ojedyn czym i rozdziałam i rozpraw y habilitacyjnej (Praw o kano­

niczne III z. 3— 4 (1959) s. 67— 123 i R oczniki teol.-kan. V II z. 4 (1960) s. 53— 90) opu blikow ał on szereg prac z historii prawa kościeln ego w Polsce średn iow ieczn ej: Pierwsi m isjonarze (Ateneum kapł. 53 (1950) s. 28— 3 5 );

W iatyk w średniow iecznym ustawodaw­

stwie biskupów polskich (R uch b ib lij­

ny i liturg. V I (1953) s. 115— 133(, D zw onienie na A n ioł Pański w polskim prawie przedtryden ckim (R oczn iki teol.- kan. II (1955) s. 223— 2 4 1 ); Prawa pa­

rafialne w edług polskiego ustawodaw­

stwa partykularnego do 1564 r. (R o cz ­ niki teol.-kan. III z. 2 (19561 s. 153 — 2 2 5 ); Praw o cm entarne w Polsce do połow y X V I w. (P olon ia sacra X z. 2 (1958) s. 165— 218). Osobną grupę sta­

nowią prace z h istorii prawa kanonicz­

nego w Polsce n ow ożytn ej, opracow ane w oparciu o archiwalia sandom ierskie:

Z dziejów kościelnego szpitalnictwa — archidiakonat sandomierski (Ateneum kapł. 51 (1949) s. 265— 2 7 4 ); O rgani­

zacja i działalność okręgow ego oficja - latu sandom ierskiego w latach 1682—

1685 (R oczn ik i teol.-kan. III z. 1 (1956) s. 257— 2 8 4 ); Instygator w oficja la cie okręgow ym w Sandomierzu (Praw o ka­

noniczne II z. 1— 2 (1959) s. 331— 3 8 3 );

Organizacja okręgow ego oficja la tu ra­

dom skiego w latach 1531— 1546 (R o cz ­ niki teol.-kan. V z. 3 (1958) s. 105—

1 0 8); O ficja la t okręgow y w Tarnow ie w latach 1535— 1575 (Praw o kanoniczne II z. 1— 2 (1959) s. 385— 3 9 0 ); Przygo­

towanie kandydatek do chrztu przez be­

n edyktynki sandomierskie w latach 1821— 1825 (R oczn ik i teol.-kań. IV (1957) s. 117— 1 3 0); W łączenie zbiorów poklasztornych do B iblioteki Semina­

rium D uchow nego w Sandom ierzu (A r­

chiwa, B ib lioteki i Muzea K ościelne I z. 2 (1960) s. 50— 65 )7

P O L A K A RCY BISK U PEM W AM ERYCE

O jciec Św. Jan X X III mianował P o­

laka Ks. Bpa Jana Józefa K róla, sufra- gana z Cleveland arcybiskupem F iladel­

fii, czw artej co do w ielkości d iecezji w Stanach Z jedn oczon ych . Ks. A bp K ról urodził się w 1910 r. w Cleveland w ro ­ dzinie polskich em igrantów. P o ukoń­

czeniu szkół średnich wstąpił do p o l­

skiego seminarium w Orchard Lake.

Następnie studiował na G regorianum w Rzym ie. D oktorat z teologii uzyskał na katolickim uniwersytecie w W a­

szyngtonie. Biskupem tytularnym został w r. 1953. W ub. roku został członkiem K om isji Soborow ej dla spraw diecezji- Aktu uroczystej in tron izacji now ego A r­

cybiskupa w dniu 22 marca br. dokonał delegat Stolicy A postolskiej w Stanach Z jed n oczon ych Msgr Egidio Y a g n oz/i.

[

3

307

A R C H IK A T E D R A ŚW. JANA W W A R S ZA W IE — B A Z Y L IK Ą Z okazji kon sekracji odbudow anej A r­

chikatedry Św. Jana w W arszawie, P ry­

mas Polski wraz z Warszawską Kapitułą M etropolitalną skierow ał do Ojca św.

prośbę o odznaczenie Archikatedry tytu­

łem Bazyliki. W tych dniach Prymas P olski otrzym ał Brew e Papieskie, za­

czynające się od słów „P ropu gn aculu m F id ei” i przyznające A rchikatedrze Św.

Jana tytuł „B asilica m inor” .

Odtąd A rchikatedra nosić będzie na­

zwę „B azylika Archikatedralna p. w. Św.

Jana Chrzciciela w W arszawie” .

SYN O D Y ARCH ID IECEZJI GNIEŹNIEŃSKIEJ I W AR SZA W SK IE J

Ks. K ardynał Stefan Wyszyński, A r­

cybiskup M etropolita Gnieźnieński i W arszawski, Prymas Polski dekretem z dnia 20 listopada 1960 r. zap ow ie­

dział zw ołanie II Synodu A rch id iecezji W arszawskiej. P od ob n y dekret dla A r­

ch idiecezji Gnieźnieńskiej wydał Ks.

Prymas dnia 23 listopada 1960 r. W ślad za tym poszły dekrety: O mianowaniu G łów nych K om isji Synodalnych oraz O m ianowaniu Statutowych K om isji Sy­

nodalnych. Przew odniczącym G łów nej K om isji Synodalnej oraz P rom otorem dla A rch id iecezji Warszawskiej został Ks. Bp Jerzy M odzelewski, Wikariusz Generalny, zaś dla A rch idiecezji G nieź­

nieńskiej Ks. Bp Lucjan Bernacki, su- fragan gnieźnieński. Synody obydw u a rch idiecezji zaplanowane są na 1962 rok. D okładny czas zależny będzie od terminu II Soboru W atykańskiego.

W S P R A W IE PISM SŁUGI BOŻEGO KS. JA N A B A LICK IEG O Ks. Bp Franciszek Barda, ordyna­

riusz przem yski wydał dekret w spra­

wie zebrania pism Sługi B ożego Ks.

Jana B alickiego (1869— 1948) b. p ro­

fesora i rektora Przem yskiego Semina­

rium D uchow nego. Ks. Biskup wezwał rów nież wszystkich, „k tó rzy wiedzą coś, co zdaniem ich św iadczyć by m ogło przeciw lieroiczności cn ót Sługi B ożego i zdziałanym za jeg o przyczyną cudom , a nie zostali podani ja k o św iadkowie w procesie sądowym ” , by zgłosili to pi­

semnie do K urii i „w y ja śn ili krótko, czy przestawali osobiście ze Sługą B o ­ żym, kiedy i w jakich okolicznościach oraz co mają do w yjaw ienia” . Term in złożenia pisma upływa z dniem 22 czerw ca br.

LIST PASTERSK I O R D Y N A R IU S Z A SANDOM IERSKIEGO

O P O W O ŁA N IA C H K APŁ A Ń SK IC H I Z A K O N N Y C H

Ks. Bp Jan Kanty L orek, Ordyna­

riusz D iecezji Sandom ierskiej w zw iąz­

ku z swymi jubileuszam i 50-lecia ka­

płaństwa i 25-lecia przyjęcia sakry b i­

skupiej wydał List pasterski o p o w o ­ łaniach kapłańskich i zakonnych.

W pierw szej części swego Listu O rdy­

nariusz Sandomierski dziękuje O patrz­

ności za łaskę kapłaństwa i dostojeń ­ stwa biskupiego. W dalszych częściach przedstawia Ks. Biskup pow ołan ie ja k o dar Boży, następnie m ów i o w spółp racy z łaską pow ołania. W zakończeniu Do*

stojny Jubilat p rosi: „...p rzejm ijcie się głęb ok o sprawą pow ołań do stanu du­

ch ow nego i zakonnego i w szelkim i d o­

stępnym i wam środkam i p op iera jcie to praw dziw ie w ielkie d zieło B oże” . Ks.

Biskup p o lecił rów nież, by niedziela Przewodnia 9 kwietnia br. była dniem m odlitw o pow ołania kapłańskie i za­

konne.

308

4

ROCZNICE

750-LECIE PP. N O R B E R T A N E K W ŻU K O W IE

Znany na P om orzu klasztor PP . N or­

bertanek w Żukow ie ob ch od ził w 1959 r.

750-lecie swego istnienia. Jubileusz ten z pow od ów technicznych przesunięto na dzień 26 czerw ca 1960 r. W dniu tym pon tyfikaln ą sumę celebrow ał Ks. Bp Kazim ierz K ow alski, ordynariusz Cheł­

miński. O k oliczn ościow e kazanie w ygło­

sił Ks. Ksawery O k rój. Na uroczystej akadem ii z udziałem Ks. Biskupa refe­

rat „K u ltu raln o-ośw iatow a działalność PP. N orbertanek” w ygłosił Ks. Franci­

szek Szwaba. K lasztor żukowski był ostoją katolicyzm u i polskości, zasłużył się dla kultury polskiej przez działał- n ość oświatową i wychow awczą. Już bow iem od X IV wieku prow adził dwie szkoły św ieckie, jedną dla dziew cząt i drugą dla ch łop ców . W r. 1834 rząd pruski skasował klasztor. Od r. 1836 k ościół poklasztorny pełn ił fu n k cję k o ­ ścioła parafialnego. W 1863 rozebrano zabudow ania klasztorne.

150-LECIE U ROD ZIN KS. D ZIE R ŻO N IA

Opolskie Tow arzystw o Naukowe i Instytut Śląski korzystając z okazji 150 rocznicy urodzin Ks. dra Jana Dzierżonia (1811— 1906) zorganizowały w dniach 20 i 21 stycznia br. sesję na­

ukową pośw ięconą jeg o życiu i pracy.

W K lu czborku w muzeum im. Ks.

Dzierżonia zorganizow ano jubileuszową wystawę. Światową sławę zd obył sobie Ks. D zierżoń przez odkrycie dziew o­

rództwa (parthenogenesis) u pszczół i związaną z nim reform ę ula (ruchom e wnętrze u la). O prócz głów nego dzieła

„R a tion elle Bienenzucht” , Brzeg 1861,

ogłosił m nóstw o artykułów pośw ięco­

nych pszczelarstwu. Posiadał w iele od ­ znaczeń zagranicznych m. in. ord ery:

heski Ludw ika, austriacki Franciszka J ózefa i rosyjski Św. Anny.

100-LECIE U RO D ZIN PR O F . A B R A H A M A

10 października 1960 r. minęła 100 rocznica u rodzin Profesora W ładysława Abrahama (1860— 1941). Zestawiona przez P rof. Jakuba Saw ickiego b ib lio ­ grafia (P olon ia Sacra R. V I I I : 1956 s. 173— 212) obejm uje 271 prac zwar­

tych, rozpraw , artykułów , przyczynków naukow ych, recenzji i sprawozdań.

Dzięki swej niezrów nanej eru dycji i głę­

b ok iej w iedzy P rof. Abraham należy do najznakom itszych badaczy i histo­

ryków polskiego prawa kanonicznego.

Słusznie przeto nazwany został „Ś w iec­

kim D oktorem T eolog ii” .

70-LECIE ZG R O M A D ZE N IA SIÓSTR POSŁUGUJĄCYCH UBOGIM

(A LB E R T Y N E K )

W styczniu br. Zgrom adzenie Sióstr Posłu gu jących U bogim I ii- g o Zakonu Św. Franciszka (SS. A lb ertyn ek ), o b ­ ch od ziło 70-lecie istnienia. Z ałożon e zo ­ stało przez Sł. B. Brata A lberta — A da­

ma Chm ielow skiego, przy w ydatnej p o ­ m ocy organizacyjnej s. Bernardyny Ja­

błońskiej, w celu niesienia p om ocy u bo­

gim i bezdom nym ludziom grom adzą­

cym się w m iejskich ogrzew alniach i przytuliskach. Surowość życia oraz ro ­ dzaj pracy spraw iły, że Zgrom adzenie zostało zatw ierdzone na prawie d iece­

zjalnym d op iero w roku 1926, a dekret pochw alny uzyskało od Stolicy A p o ­ stolskiej w r. 1955.

Przez pierw sze 50-lecie, zgodnie z intencją Założyciela Zgrom adzenie od ­

[

5

309

dawało się posłudze n ajbardziej w ydzie­

dziczonym w ogrzew alniach i przytu li­

skach oraz epidem icznie chorym w szpi­

talach. P o w ojn ie, w związku ze zm ie­

nionym i stosunkami społecznym i, sio­

stry pracują w Państw ow ych Zakładach Specjalnych dla N ieuleczalnych oraz w D om ach Starców.

O becnie Zgrom adzenie liczy 626 sióstr pracujących w 56 dom ach rozrzu­

con ych po całej Polsce.

W SPOM NIENIE O FU N DA TO RZE SEM IN ARIUM DUCHOWNEGO

W PŁOCKU

Jak ju ż podaw aliśm y w X II tom ie naszych studiów , Seminarium D uchowne w P łocku ob ch od ziło w uh. r. jubileusz 250-lecia swego istnienia. W związku z tym jubileuszem w „M iesięczniku Pa­

sterskim P łock im ” (N r 4— 5 1960 r.) ukazał się źród łow y artykuł pośw ięcony osobie głów nego fundatora seminarium ks. bpa Seweryna Kazim ierza Szczuki (1651— 1727), sufragana chełm ińskiego.

A utorem artykułu jest obecny rektor Seminarium Ks. Infułat W acław Jezu­

sek. „D ziw ne, ciekaw e, bogate w prze­

życia i przygody były k oleje i drogi ży­

cia biskupa Seweryna Szczuki: zakon­

nik, żołnierz, ksiądz, p rofesor semina­

rium, kanonik kilku kapituł, prokurator prepozyt kapituły, o ficja ł, wikariusz ge­

neralny, biskup sufragun, rządca d iece­

zji darzony dużym zaufaniem i szacun­

kiem w kapitule i przez biskupów ordy- nariuszów, przy boku których p ra co­

wał” .

W IĘZIEN N E W SPOM NIENIA KS. P IW O W A R C Z Y K A Na łamach „T ygod n ika Pow szech­

nego” (N r 2— 6 br.) ukazały się w spo­

m nienia, w których Ks. Piw ow arczyk

opisu je swój pobyt w hitlerow skim w ię­

zieniu (27 październik 1941 r. — 8 styczeń 1942 r.). „W spom n ien ia te, spo-- kojna rzeczowa relacja o faktach i fu'-' dziach, stanowią cenny dokum ent lat ok u p a cji” . Są one tym cenniejsze, że pisał je człow iek, dla którego „ p ió r o było... narzędziem walki o praw dę i spraw iedliw ość” . (Jerzy T u row icz — W spom nienia o księdzu Piw ow arczyku, T P nr 2 b r.).

N EKROLOGI

Dnia 16 stycznia br. zmarł na Jasnej G órze O. Cyryl M arkiewicz, były prze­

or klasztoru jasn ogórskiego i b. gene­

rał Zakonu 0 0 . Paulinów . O. Cyryl M arkiewicz urodził się w r. 1877. D o zakonu wstąpił w 1902 r. P o studiach teologiczn ych we W łocław skim Semina­

rium D uchownym w roku 1906 otrzy­

mał święcenia kapłańskie. N astępnie odbyw ał studia wyższe na U niw ersytecie Św. Anzelma w Fizymie, u w ieńczone doktoratem teologii. W latach 1910—

1920 pełnił urząd magistra now icjatu.

W latach 1915— 1931 piastow ał urząd generała zakonu, a zarazem przeora klasztoru jasnogórskiego. Jego stara­

niem pow iększono kaplicę C udow nego Obrazu i w ybudow ano krużganki d o udzielania Kom unii św. Jako generał poddał rew izji konstytucje zakonu i za­

tw ierdzenie rew izji uzyskał osobiście od papieża Piusa X I. W roku 1931 został przeniesiony do Leśnej. T u w cza­

sie II w ojny św iatow ej (1940— 1946) pełn ił urząd przeora klasztoru. W la­

tach 1946— 1956 piastow ał pon ow n ie urząd generała zakonu. P ogrzeb z udzia­

łem trzech Biskupów Częstochow skich od b ył się dnia 18 stycznia br.

9 lutego br. zmarł w P łocku Ks.

Czesław Pactiszka b. p ro fe s o r Semina-

•310

6

•rium D uchow nego w P łocku. Ks. Pa- cuszka u rodził się dnia 8 września 1903 r. we wsi Jaw ory, pow . Ostrołęka

*(diec. p ło c k a ). P o ukończeniu studiów średnich wstąpił w 1924 r. do P łock iego Seminarium D uchow nego i p o ukończe­

niu dw uletniego studium filozoficzn eg o został wysłany na studia teologiczn e do K a tolick iego Uniwersytetu w Paryżu.

Święcenia kapłańskie otrzym ał dnia 25 września 1929 roku. Studia te ukońc«vł doktoratem „m agna cum laude” za ob ron ę rozpraw y „Saint Cyprien pasteur de 1’ Eglise de Carthage” . W tym sa­

m ym roku ukończył na Sorbonie E cole de Journalisme. P o p ow rocie do die­

cezji jest w latach 1936— 1938 probosz­

czem parafii T rzepow o i nauczycielem religii w Trzepow ie i N iegłosach. W lip- cu 1938 r. został m ianowany ojcem du­

chow nym i p rofesorem P łock iego Semi­

narium D uchow nego. W czasie oku pacji przebyw ał w K ielcach i w Warszawie.

P o w ojnie pracow ał nadal ja k o profesor dogm atyki, a zarazem prefek t w szkole h an dlow ej. W r. 1951 zw olniony z p ro ­ fesury został notariuszem sądu bisku­

p iego. Umarł dnia 9 lutego br. Nad gro­

bem przem ów ienia w ygłosili Ks. Bp P iotr D udziec sufragan p łock i i Ks.

W incenty H elenow ski. Ks. Pacuszka p o­

zostawił kilkanaście prac i przyczyn ­ ków naukow ych. W ażniejsze z nich:

Saint Cyprien, Pasteur de FEglise de Carthage. Rozpraw a doktorska. Poli- kopia, Paryż 1936; Prasa broń praw­

dy, P łock 1937; K atolicyzm na tle pow ojen n ych wstrząsów F ran cji, (A te­

neum kapł. t. 38: 1936 s. 157— 1 6 6 );

K ościół — M istyczne Ciało Chrystusa a A kcja K atolicka, P ło ck 1939; Matka Boga — Matka ludzi. Czytanki, P łock 1946; A rcbp A n ton i J. N ow ow iejski więzień Działdowa (A teneum kapł. T.

4 5 : 1946 s. 245— 265; Papież a Polska (Stosunek Piusa X I I do P olsk i), P łock

1946. W rękopisach pozostały: tłum acze­

nie encyklik Mystici C orporis Christi, Humani generis, M unificentissim us D e­

us. D o tłum aczeń dołączony jest k o ­ mentarz. P ozostaw ił inne jeszcze tłum a­

czenia z języka francuskiego o życiu chrześcijańskim i małżeństwie ch rześci­

jańskim . Ostatnia praca zawiera prze­

kład i przystosow anie do warunków polskich.

N O W Y W IZ Y T A T O R POLSKIEJ PR O W IN C JI ZG R O M A D ZE N IA

K S IĘ Ż Y M ISJON ARZY

D otychczasow y W izytator polskiej p row in cji Zgrom adzenia Księży M isjo­

narzy Ks. J ózef Baron złożył rezygna­

cję z swego urzędu. W ładze generalne Zgrom adzenia Misji zam ianowały now e­

go W izytatora w osobie Ks. Aleksandra Usowicza, dłu goletniego profesora In ­ stytutu T eolog iczn ego Księży M isjonarzy w K rakow ie, b. docenta i zastępcę p ro­

fesora na W ydziale T eologiczn ym U ni­

wersytetu Jagiellońskiego. Ks. Usowicz jest autorem ok oło 41 rozpraw , artyku­

łów i przyczynków naukow ych. W aż­

niejsze p race: De Aristotelis circa de- finitionem doctrina com m entatorum sententiis illustrata, Lwów 1938; Układ cn ót i wad w związku z życiem uczu- ciow o-p op ęd ow ym u Arystotelesa i Św.

Tom asza z Akwinu, K raków 1939; To- mistyczna sublim acja uczuć w świetle now ożytn ej psychologii, K raków 1946;

Ksiądz K onstanty M ichalski (1879—

1947) — życie i dzieła, K raków 1949.

P on adto drukow ał swe prace w nastę­

pu ją cych pism ach: Caritas, Collectanea T h eologica , Divus Thomas, H om o Dei, Nasza Przeszłość, Polon ia Sacra, P rze­

gląd F ilozoficzn y , Przegląd P ow szech ­ ny, T ygodn ik Pow szechny, T ygodn ik Warszawski oraz Znak.

[

7

311

Z Ż Y C IA IN STYTU TU TEOLOG ICZNEGO

W związku z Kongresem Euchary­

stycznym odb ył się w M onachium M ię­

dzynarodow y K ongres pod hasłem „D er K ult und der heutige Mensch” . W K on ­ gresie tym wziął udział Ks. Ludwik Ste­

faniak, p rofesor Instytutu T eolog iczn e­

go Księży M isjonarzy w Krakow ie. Na­

stępnie uczestniczył on w K ongresie Eucharystycznym . Poczem wziął udział w w yprawie a rch eologicznej na Bliski i Środkowy W schód pod kierunkiem p rof. James Pritcharda. Na zaprosze­

nie The Pennsylvania State University w ygłosił tamże cykl w ykładów z arch eo­

logii bib lijn ej. Ks. Stefaniak przep ro­

wadził rów nież przew ód habilitacyjny na W ydziale Teologiczn ym Uniw ersyte­

tu W urzburskiego na podstawie rozp ra­

wy „A uslegu ng des 12 Kapitels der A pokalypse des lii. Johannes im Lichte der G eschichte der Exegese” . W ykład inauguracyjny „D e r Evangelist und die Sekte von Qum ran” w ygłosił w auli uni­

wersytetu dn. 2 lutego br. Rada W y­

działu T eolog iczn ego w oparciu o prze­

wód habilitacyjny i dotychczasow y d o ­ robek naukowy udzieliła Ks. Stefania­

kow i „V en ia m legendi” w dziedzinie nauk b ib lijn ych z prawem nauczania rów nież na innych uniwersytetach za- ch odn ioniem ieckich .

S K A R B Y W AW ELSK IE PO W RÓ CIŁY DO KRAJU

D ługoletnie starania rządu polskiego o rew indykację dzieł sztuki w yw iezio­

nych w czasie ostatniej w ojny do K a­

nady zostały uwieńczone pom yślnym rezultatem. W r. 1959 zw rócono Polsce część skarbów wawelskich; W styczniu br. w róciły do kraju pozostałe pam iątki naszej kultury n arodow ej m. in. słynne

arasy wawelskie, cenne m ilitaria np.

kapelusz i miecz ofiarow any Janow i III Sobieskiem u przez papieża Innocen tego X I po odsieczy W iednia, polskie i tu­

reckie chorągw ie, bogate rzędy i zbroje.

Z JA Z D PROFESO RÓW F IL O ZO F II W dniach 5— 6 kwietnia 1961 w W yż­

szym Seminarium Duchow nym w Łodzi odbyła się kon feren cja sekcji filo z o ­ ficzn ej profesorów wyższych zakładów teologiczn ych w Polsce na tem at: „ P r o ­ gram i m etoda nauczania filo z o fii w se­

minariach duchow nych” . W k on feren cji uczestniczyło 73 w ykładow ców reprezen­

tujących W ydział F ilozoficzn y K a tolic­

kiego Uniwersytetu L u belskiego, W y­

dział F ilozoficzn y Akadem ii T eolog ii K a tolick iej, 22 seminaria duchow ne die­

cezjalne i 15 sem inariów duchow nych zakonnych.

W obradach brał udział przew odn i­

czący K om isji Episkopatu do Spraw Studiów, ks. biskup M ichał K lepacz, ordynariusz łódzk i; w drugim dniu k on ­ feren cji przybyli na obrady ks. biskup A ntoni Pawłow ski, ordynariusz w łocław ­ ski i ks. biskup Jerzy Stroba, sufragan gorzow ski. P rzygotow aniem zjazdu kie­

rował ks. J ózef Pastuszka, p rofesor KUL.. Niestety, z pow odu ch orob y ks.

Pastuszka nie m ógł u czestniczyć oso­

biście w k on feren cji.

W pierwszym dniu k on feren cji za sto­

łem prezydialnym zasiedli: ks. p ro f.

P iotr Chojnacki (przew od n iczą cy), ks.

p r o f. Fr. Szajda, ks. p r o f. A. W arkocz, ks. p rof. W. M arciszewski (sekretarz).

Wr drugim dniu w skład prezydium we­

szli: ks. p rof. K azim ierz K łósak (p rze­

w od n iczą cy ), ks. p rof. W . Czapliński CSSR, ks. p rof. Fr. Ilków -G ołąb , ks.

p rof. B. Bejze (sekretarz).

Na rozp oczęcie zjazdu ks. biskup M i­

chał K lepacz odpraw ił w kaplicy sem i­

312

8

naryjnej Mszę św. i przem ów ił do ze­

branych. W sali posiedzeń pow itał uczestników zjazdu rektor Seminarium D uchow nego w Łodzi, ks. p ro f. A. W o- roniecki. Następnie odczytano tekst za­

gajenia k on feren cji nadesłany z Lublina przez ks. p rof. J. Pastuszkę oraz list ks. Pastuszki z pozdrow ien iam i i życze­

niami dla zebranych na zjeździe.

Pierw szego dnia zostały wygłoszone następujące referaty:

o. p rof. A. K rąpiec (Lublin) — meta­

fizyk a ; ks. p rof. M. Jaworski (K ra­

ków ) — filo z o fia relig ii; ks. p ro f. K.

Kow alew ski (Poznań) — logika, m eto­

dologia i teoria poznan ia; ks. p rof. K.

K łósak (K raków ) — filo z o fia przyrody.

W czasie przerw y poob ied n iej urzą­

dzono w ycieczkę sam ochodow ą do Ła­

giewnik k. Łodzi, gdzie znajduje się za­

bytkow y klasztor i studium filozoficzn e 0 0 . Franciszkanów konw. W ieczorem o godz. 19 w auli łódzkiego Semina­

rium D uchow nego odb ył się koncert w wykonaniu artystów Opery i Filhar­

monii w Łodzi.

W drugim dniu obrad z referatam i wystąpili:

ks. biskup J. Stroba — o zadaniach w ykładow ców filo z o fii w wykształceniu przyszłych duszpasterzy; ks. p rof. B.

Bejze (Ł ódź) — teod ycea ; ks. p rof. P.

Bednarczyk (T arn ów ) — psychologia;

ks. prof. A. H ofm an (W arszawa) — nauki pom ocn icze psych ologii; ks. prof.

J. Iwanicki ( W arszaw a-W łoclawek) — seminaria i ćw iczenia naukow e; ks.

p rof. J. Pacyna (G niezn o) — etyka in­

dywidualna i społeczna; ks. p rof. J. Le­

wicki (K ielce) — historia filozofii.

Podczas p ołu dn iow ej przerwy grupa księży profesorów zwiedziła nowy gmach b iblioteki Uniwersytetu Ł ód z­

kiego. Po zakończeniu obrad o godz.

18,30 uczestniczy k on feren cji udali się do kaplicy sem inaryjnej na dziękczyn­

ne nabożeństw o. Celebrow ał o. p ro f. L.

Piep rzycki OFM Conv. a krótką w spól­

ną m edytację przeprow adził ks. p ro f.

B. Bejze. Ostatnim oficja ln ym akcen­

tem zjazdu b yło przem ów ienie ks. bi­

skupa Michała K lepacza, który p od zię­

kow ał organizatorom i uczestnikom kon ­ feren cji oraz udzielił zebranym paster­

skiego błogosław ieństw a.

U czestnicy zjazdu wysłali list z wy­

razami hołdu do Księdza Kardynała Prymasa. Jego Em inencja nadesłał od ­ pow iedź na ręce ks. biskupa K lepacza.

NOW E PRACE

Z H ISTO R II KO ŚCIOŁA W POLSCE W ydane ostatnio zeszyty R oczn ików hum anistycznych K atolickiego U niw er­

sytetu Lubelskiego pośw ięcone są w ca­

łości historii K ościoła w Polsce. Pierw ­ szy z nich (T om V II, zeszyt 2. 1958) zawiera następujące rozpraw y: Instytut G eografii H istorycznej K ościoła w P ol­

sce (Zygm unt Su łow ski); Plan prac nad Atlasem H istorycznym K ościoła w P ol­

sce (Z. S u łow sk i); Eugeniusz W iśniow ­ ski, Z d iic jó w opactwa benedyktynów w S ieciechow ie; Józefa Zawadzka. P ro­

ces f ndowania opactw cysterskich w X II i XIFI w ieku; Tadeusz Szafrań­

ski, K lasztory franciszkańskie na Ślą­

sku w X III w. i ich przynależność or­

ganizacyjna; Ludom ir Bieńkowski, Dzia­

łalność organizacyjna biskupa Jana Bi­

skupca w d iecezji chełm skiej (1417—

14 5 2); Ks. Franciszek Stopniak, Du­

chow ni w parafiach archidiakonatu lu­

belskiego w okresie k on trreform a cji;

Ewa Jabłońska, Niektóre zagadnienia z zakresu badań nad historią polskiego zgrom adzenia w ychow awczego Sióstr N iepokalan ek; Ryszard Bender, Mani­

festacje religijn o-patriotyczn e w Lubli­

nie w r. 1861. Wśród m iscellaneów są:

St. Litak, St. Lazar, Materiały archi­

[

9

313

wum Kurii s ied leck iej; Jerzy Starnaw­

ski, Nieznany list Zbigniew a O leśnickie­

go o p rzyjęciu przez W ładysława króla polskiego koron y w ęgierskiej (1 4 4 0 );

A n drzej W ojtkow ski, August Cieszkow­

ski, nie Jerzy Lubom irski, autorem słów w ieszczych Polaka, w yrzeczonych roku M D CCCX LVI; tegoż autora, August C ieszkowski, K arol August V arnhagen von Ense i dr Jan Metzig. Całość za­

mykają recen zje prac zagranicznych, p o ­ św ięconych przede wszystkim zakonom . Drugi zaś (T om V III, zeszyt 2, 1959) obejm uje rozpraw y: Czesław Deptuła, Krąg kościelny p łocki w p ołow ie X II w ieku; Ks. Franciszek Bogdan, Ze stu­

diów nad egzem pcją średniow iecznych zakonów w Polsce (Egzem pcją polskich cystersów ); Aleksander Kossowski, Ze studiów nad polem iką religijną X V II w. Polem iki Adama G osław skiego; Mis- cellanea: Eugeniusz W iśniow ski, W spra­

wie początków klasztoru norbertanek w K rzyżanow icach ; Marian Gum owski, Mennica lubelska w latach 1595— 1601;

J ózef Szymański, Z dziejów w izytacji archidiakońskich. Czynności i d ok u ­ menty w izytacyjne archidiakonów w o j­

n ick ich ; Ryszard Bender, R ozb icie lu­

belskiej organizacji spiskowej w roku 1862; Jerzy Wiśniewski, W sprawie p o ­

czątków kościoła katedralnego w Łom ­ ży. Na zakończenie podane są recenzje rów nież dotyczące historii K ościoła.

«

Z DZIEJÓ W KO ŚCIO ŁA W POLSCE Pod takim tytułem ukazało się w w y­

daw nictw ie „P a x ” zb iorow e wydanie prac z historii K ościoła w Polsce zna­

nego mediewisty i historyka K ościoła P rof. Tadeusza S iln ickiego. Tom za­

wiera następujące studia i szkice h i­

storyczn e: M illenium ; Święty W ojciech

— człow iek i Święty oraz je g o działal­

ność na tle ep ok i; P oczątki ch rześci­

jaństwa i organizacji kościeln ej na P o ­ m orzu; R ola dziejow a K ościoła polskie­

go na Śląsku w wiekach X I — X I I I ; Or­

ganizacja archidiakonatu w P olsce; K o ­ ściół a zasada sw obodnej dyspozycji własności ziem skiej w Polsce W ieków Średnich; K ardynał legat H ugo St. Cher a Polska; Kardynał legat G w ido, jego synod wrocław ski w roku 1267 i statuty tego synodu; W pływy, francuskie na K ościół w Polsce w W iekach Średnich;

Idea reform y polskieh klasztorów bene­

dyktyńskich a S obór w K on sta n cji; Or­

do visitationis z początku X V wieku.

A nzelm S ztein k e O. F. M.

B IB L IO G R A F IA PR A C KS. F R A N C ISZK A ŚM IDODY C. M.

Zebrał ks. A lfon s Schletz

O księdzu Franciszku Śm idodzie, profesorze Instytutu T eologiczn ego Księży M isjonarzy i docen cie U. J., zm arłym przedw cześnie w r. 1944, zam ieściliśm y ju ż przed laty krótki życiorys *. O becnie pod a jem y po raz pierwszy b ib liogra fię je g o prac.

W ykaz skrótów , stosowanych w bib liogra fii

Ilustrowany K uryer Codzienny — // . Kur. codz.

Kw artalnik H istoryczny ' — Kuiart. hist.

P olski Słownik B iograficzn y — Pol. SI. biogr.

Przegląd Pow szechny — Prz. powsz.

R oczn ik M ariański — R ocz. mar.

R oczn ik i ob ydw óch Zgrom adzeń Św. W incentego a Paulo — ROZ

1. A lfred N obel (1833— 1896), życie, zasługi i testament. M eteor 1923 s. 18— 20.

2. Z achodn ia Słowiańszczyzna, a w szczególności Polska w świetle a rch eolo­

gicznym i w czesnohistorycznym . M eteor 1924 s. 62— 65, 78— 80, 99— 100.

3. R ok 1925. M eteor 1925 s. 3— 6.

4. Rys h istorii Zgrom adzenia [K sięży M isjonarzy] w Polsce. M eteor 1925 s. 60— 68.

5. Z cudów atm osfery. I. Błękit nieba w świetle w spółczesnej nauki. M eteor 1925 s. 141— 145.

6. M odlitwa H ellady i starożytnego Rzymu. M eteor 1926 s. 11— 15. 1 7. O fiary H ellady i starożytnego Rzym u. M eteor 1926 s. 30— 34.

8. Sprawa Liberiusza, W igiliusza i H onoriusza a kwestia n ieom ylności pa­

pieży. M eteor 1926 s. 46— 49, 65— 69, 81— 84.

9. Krwawy zm ierzch caratu. M eteor 1926 s. 69— 73, 92— 94.

10. Jasełka w daw nej P olsce. M eteor 1926 s. 97— 100.

11. Christus R ex. M eteor 1926 s. 87— 89.

12. K ościół Św. K rzyża [w K ra k ow ie]. R ocz. mar. R. 2: 1926 s. 172— 175.

13. K ościół Św. Anny [w K ra k ow ie]. R ocz. mar. R. 2: 1926 s. 207— 210.

14. Powstanie i dzieje kościoła słow iańskiego na K leparzu. M eteor 1927 s. 10— 15.

') Ks. A. S c h l e t z , Ks. Franciszek Smidoda C. M. (1902— 1944). Nasza Przeszłość T. 3 : 1947 s. 245— 6.

[

2

315

15. K ościół Św. Agnieszki [w K ra k ow ie]. R ocz. mar. R. 3: 1927 s. 14— 17.

16. K ościół Św. K rzyża w W arszawie. R ocz. mar. R. 3: 1927 s. 39— 44.

17. Schizma w schodnia i w pływ je j na Słowiańszczyznę i Polskę. M eteor 1927 s. 69— 71, 78— 80.

18. Skałka. R ocz. mar. R. 3: 1927 s. 103— 108.

19. Święty Stanisław, Patron Polski. R ocz. mar. R. 3: 1927 s. 143— 147.

20. K ościół X X . M isjonarzy na Stradom iu [w K rakow ie]. R ocz. mar. R. 3: 1927 s. 216— 222.

21. K ościół i klasztor 0 0 . K am edułów na Bielanach pod K rakow em . R ocz.

mar. R. 3: 1927 s. 168— 175.

22. K ościół i klasztor 0 0 . K arm elitów na Piasku [w K ra kow ie]. R ocz. mar.

R. 3 : 1927 s. 367— 375.

23. K ościół i klasztor 0 0 . D om inikanów [w K ra kow ie]. R ocz. mar. R. 3:

1927 s. 407— 413.

24. Jasełka w dawnej Polsce. R ocz. mar. R. 4 : 1928 s. 10— 14.

25. Pierwsze karty z dziejów Sióstr M iłosierdzia w K rakow ie. ROZ R. 30: 1928 s. 30— 47, 83— 103.

26. Sprawy dziesięcin w Trybunale K oron nym w latach 1578— 1589. Karta z w alki szlachty z duchowieństw em za Stefana Batorego i pierw szych lat Zygm unta III W azy. Warszawa 1933 ss. X V II, 126.

27. Spory z zakresu sądow nictwa m iędzy duchowieństw em a szlachtą w Polsce X V I w ieku przed powstaniem Trybunału K oron nego. Nasza Myśl T e o lo ­ giczna, Warszawa 1935 s. 273— 287.

28. Barszczew ski M ichał (1719— 1802). P ol. Sł. biogr. T. 1/ s. 309.

29. Basiński Jakub (1768— 1848). Tam że, s. 349.

30. Baudouin G abriel P iotr (1689— 1768). Tam że, s. 357— 359.

31. B ączkow icz Franciszek (1877— 1923). Tam że, s. 379.

32. Bąkow ski J ózef (1811— 1887). Tam że, s. 383.

33. B ieńkow ski Stanisław (1748— 1821). Tam że, T. II s. 74.

34. B ohdanow icz J ózef (1787— 1846). Tam że, s. 221— 222.

35. B ojanow ski Tom asz (1800— 1854). Tam że, s. 239— 240.

36. Borow ska Łucja ( f l 8 6 4 ) . Tam że, s. 345.

37. Z okazji obch odu dw óchsetnej roczn icy założenia Szpitala P odrzu tków im.

Dzieciątka Jezus w W arszawie. ROZ R . 39: 1936 s. 185— 196; R. 40: 1937 s. 37— 48.

38. Ks. G abriel Baudouin, apostoł m iłosierdzia W arszawy. [Z okazji obch odu w dniu 2 grudnia ub. r. dw óchsetnej rocznicy założenia Szpitala P odrzu t­

ków , w W arszaw ie]. Prz. pow sz. T. 213: 1937 s. 218— 227.

39. Ks. G abriel P iotr Baudouin, m isjonarz, jałm użnik W arszawy. Kalendarz C udow nego M edalika na ro k Pański 1937. K raków [1937] s. 15— 19.

(T o samo w kalendarzu o zm ienionej karcie tyt.: K alendarz im. X. Bau- douina na r. P. 1937. K raków [1937] s. 15— 19.)

40. Ks. Gabriel Baudouin, jałm użnik W arszawy. R ocznik parafii Św. K rzyża , R. 2 : 1937 s. 6— 9.

41. Buczkow ski A ntoni (1876— 1904). P ol. Sł. biogr. T. III s. 86.

42. Chm ielowski A ntoni (1841— 1918). Tam że, s. 340— 341.

316

3

43. O „H is torii K ościoła ” ks. U m ińskiego. Pam iętnik ósm ego Zjazdu Zw.

Z akładów T eolog iczn ych w C zęstochow ie. K raków 1937 s. 222— 229. Odb.

K raków 1937 ss. 8.

44. Dąbrowska Anna (1809— 1870). P ol. SI. biogr. T. IV s. 469.

45. Ks. G abriel P iotr Baudouin i je g o d zieło w latach 1732— 1768. Warszawa 1938 ss. 279.

46. M. G abriel-P ierre B audouin, apótre de la charitee a Varsovie (1689— 1768).

A nnales de la C ongregation de la Mission [Paris] 1938 s. 277— 280.

47. M isje ludow e dawnej polsk iej p ro w in cji Zgrom adzenia X X . M isjonarzy.

ROZ R. 41: 1938 s. 69— 77.

48. „N ie ogłoszenie K on stytu cji 3 maja” — lecz uroczysty ob ch ód je j pierw ­ szej roczn icy [1792]. II. K ur. cods. 1939 nr 128.

49. R ec.: O. Jacek W o r o n i e c k i i k s . Jan F i j a ł e k, Z b iór form u ł za­

konu dom inikańskiego p row in cji polsk iej z lat 1338— 1411, K raków 1938.

Kwart. hist. T. 53: 1939 s. 314— 316.

50. Zgrom adzenie Księży M isjonarzy Św. W in cen tego a Paulo. Posłaniec Serca Jezusow ego, R . 67: 1939 s. 258— 263.

51. Desdames W ilhelm (1622— 1692). Pol. Sł. biogr. T. V s. 129— 130.

52. D ębkow ski J ó z e f (1750— 1806). Tam że, s. 144— 145.

53. D m ochow ski W alenty (1817— 1881). Tam że, s. 210.

54. Dom aniewska H enryka ( t 1859). Tam że, s. 293.

55. D orobis A n drzej (1815— 1883). Tam że, s. 330.

56. D rew nowski R a fał (1834— 1900). Tam że, s. 374.

57. Szpitalnictw o P olski przed rozb iorow ej w op iece K ościoła . [Z rękopisu wy­

dał ks. A lfon s S c h 1 e t z], Caritas R. 4 : 1948 nr 31 s. 94— 97.

K S I Ą Ż K I N A D E S Ł A N E

B a z i e l i c h W i k t o r , H istoria uporządkow ania ulic i rynku w Starym Są­

czu i dzieje starosądeckiego ratusza, N ow y Sącz 1960. Nadb. „R oczn ik a S ądeckiego” t. IV s. 89— 107.

La B iblioteca e le reviste del Centro di D ocum entazione, Instituto per le scien/.e religiose, Bologna 1961 ss. 58.

C h l o n d o w s k i A n t o n i ks., Z b ió r 225 łatwych preludiów na organy lub harm onium w najw ięcej używanych ton acjach dur i m oll, Poznań 1960 88. 198.

Divu6 Thomas. Com m entarium de philosoph ia et theologia, A. L X III, 1960 nr 4.

(C ollegio A lberon i — Piacenza) Italia.

G r a b s k i A n d r z e j F e l i k s , G all-A nonim o Selencji i Prusach, Olsztyn 1959 ss. 19. O db. z „R oczn ik a O lsztyńskiego” , T . II..

— Stanow isko Anzelma z Canterbury w obec kon fliktu Rzymu z królam i angielskim i. Nadb. z „Z eszy tów naukow ych U niwersytetu Łódzkiego, nauk hum anistyczno-społecznych, Ser. I z 15 Ł ódź 1960 s. 45— 73.

J o p F r a n c i s z e k bp, Przem ów ienia i kazania, O pole 1960 ss. 364.

K u r a ś S t a n i s ł a w , O rdynacje i ustawy w iejskie z A rch iw ów M etropoli­

talnego i K apituln ego w K rakow ie, 1451— 1689. D odatek: K i e ł b i c k a A n i e l a , Ustawa wsi Zederm an starostwa rabsztyńskiego z r. 1694, K ra­

ków 1960 ss. X V , 129.

M ałopolskie Studia H istoryczne, R. III z. 3 /4 1960 ss. 145.

0 ‘L e a r y H u m p h r e y M., The migrant chaplain, M ajellan Press, Ballarat, Australia 1956 ss. X , 53.

P i e r a d z k a K r y s t y n a , Dwie polskie relacje kronikarskie o soborze w K onstancji. M ediaevalia w 50-tą rocznicę pracy naukow ej Jana Dą­

b row skiego, Warszawa 1960 s. 207— 233.

R evue d’ H istoire ecclesiastiąue, vol. L V I, 1961 nr 1.

R y ł k o T a d e u s z ks., U źródeł chrześcijaństw a, Poznań 1960 ss. 264.

S i l n i c k i T a d e u s z , Z dziejów K ościoła w Polsce, Warszawa, Pax, 1960 ss. 500.

W i n o w s k a M a r i a , A u x portes du Royaum e. Bronislas M arkiew icz, cure de paroisse et fon d ateu r des M ichaelites 1842— 1911, Paris 1960 ss. 294 (B iblioth eque E cclesia 61).

W y s z y ń s k i S t e f a n k a r d . , W światłach tysiąclecia, K raków [1961]

ss. 187, „Z n a k ” .

Z a l e s k i W i n c e n t y T . S. ks., Nauka Boża. D ekalog, Poznań 1960 ss. X X I, 609.

318

2

Z i e l i ń s k i C h w a 1 i s 1 a w, Sztuka sakralna. Co należy w iedzieć o budow ie, urządzeniu, w yposażeniu, ozd ob ie i konserw acji dom u B ożego, Poznań 1960 88. X X X V I, 1004. D od. tabl. X X I.

R edakcja „N aszej P rzeszłości” otrzym ała w r. 1960 następujące czasopism a:

„A ten eu m K apłańskie” , „C urren da” , „C zęstoch ow skie W iadom ości D iecezjalne” ,

„G o ś ć N iedzielny” , „H ejn a ł M ariacki” , „H o m o D ei” , „K a tech eta ” , „K om u n i­

katy M azursko-warm ińskie” , „K ron ik a D iecezji Sandom ierskiej” , „M iesięcznik K ościeln y A rch id iecezji Poznańskiej” , „N otifica tion es e Curia M etropolitana Cracoviensi” , „O ręd ow n ik D iecezji Chełm ińskiej” , „P ra w o K anon iczn e” , „ R o c z ­ niki F ilozoficzn e” , „R o czn ik i H um anistyczne” , „R o czn ik i T eologiczn o-k a n o- niczne” , „R u ch B iblijn y i Liturgiczny” , „T y g od n ik Pow szechny” , „W ia d om ości A rch idiecezji G nieźnieńskiej” , „W ia d om ości A rch idiecezjaln e W arszawskie” ,

„W ia d om ości D iecezjalne Lubelskie” , „W ia d om ości urzędow e K urii Biskupiej Śląska O polskiego” , „W ię ź ” , „W rocław skie W iadom ości K ościeln e” , „Z a i P rze­

ciw ” , „Z n a k ” .

T A B L E D E S M A T I E R E S

Page Mgr W A L E N TY W Ó JC IK : Les m oyens execu tifs octroyes aux eveques

polonais au m oyen a g e ... ... 5 PA W E Ł SCZANIECKI O. S. B .: Le baiser de paix dans la liturgie de la

messe en ancienne P o l o g n e ... 17 JÓZEF R A W S K I: Les listes relatives au denier de Saint-Pierre et a la

d!m e papale et les plus anciennes paroisses dans 1’ archidiacone de S a n d o m i e r z ... 27 ALE KSAN D ER G LIN K A O. F. M. C on v.: H ieronim P ow od ow ski, un

th eologien polem istę du X V I e s i e c l e ... ‘ ALFONS SCH LETZ: Ludw ik Perzyna, m edecin, instituteur et educateur

du p e u p l e ... 97 JA N IN A Z B IN IO W S K A : L’ ćvequ e O kęcki dans la poesie de W oron icz . 145 K A R O L M ROW IEĆ C. M.: La liturgie eti la musique chez les Pretres de

la Mission en P o l o g n e ...159 K A R O L G Ó R SK I: Les problem es historiąues du culte de Marie . . . 245 JAN A R C A B : Les m otifs concernant la Sainte V ierge dans la poesie de

N orw id ...253 S TAN ISŁAW R Y M A R : L’ abbe W ojciech S t ę p e k ... 269

M I S C E L L A N E A

Mgr W IN C EN TY U R B A N : Les livres polonais de bans de mariage dans la paroisse de Syców au X I X e s i e c l e ... 282 H E N R Y K ST A M IR SK I: Des retouches a la biographie de J ó ze f D w ernicki 293 JAN U JD A: L’ eveque Stanisław Okoniewski cure de Bnin . . . . 299 CH RONIQUE — Anzelm Szteinke O. F. M... 305 ALFONS SCH LETZ: Bibliographie des travaux de M. Franciszek Śmi-

doda C. M...314 LIYRES REęUS ... 317