Sobota, 9 czerwca 1934 - Nr. 127
i
U
Ups
IW,
en- Po- an- ją c 6 w om zo<
ku.
lub rm 6i- lia.
:la:
c 8, aies 596
bus po c h r
140 361
(
:zą*
ieci sers bu*
NC, ak*Ols Dla*10 13»
)ie*
>ra*
le*
ku, nes
SO*
ttoa
ize, nas ele iro*
eus
»by ce, lia.
or- M
:iei się
« - a.
ko*
ORAZ WYDAWNICTWA: DZIEŃ BYDGOSKI
DZIEŃ TCZEWSKI DZIEŃ GRUDZIĄDZKI DZIEŃ KUJAWSKI .
«in*8 « ? ! Wwlłłlrtracjai Toru A, Bydgoska 56. — Telefony Fil|a Administracji! Szeroka 41, telefon 748.
GAZETA MORSKA - GAZETA GDAŃSKA MOGILEŃSKA
ii 202, 747. — Telefon nocny 747.
Konto czekowe P. K. O. 160-315.
Likw idacja p rze ży tk ó w partyjnych
(m) Jednym z charakterystycznych symptomatów, ujawnionych podczas o- statnich wyborów samorządowych, jest zanik wpływów drobniejszych stron
nictw, które ongi — w szczęsnych dla tych partyj czasach przedmajowych — bardzo często odgrywały rolę „języczka u wagi“, decydując p najważniejszych sprawach państwowych. Jeśli jednym z celów przewrotu majowego było położe
nie kresu atomizacji partyjnej, wyrażają
cej się w istnieniu óko*o dwudziestu
„stronnictw“ — to cel ten został całkowi
cie osiągnięty.
Ale proces rozkładu wewnętrznego tych partyj trwa do tej pory. Nie mają o- ne oczywiście najmniejszego realnego wpływu — wybory samorządowe wyka
zały to niezbicie — ale wciąż jeszcze za
truwają a:mosferę publiczną miazmatami rożkładu.
Ostatnio mamy kilka charakterysty
cznych tego przykładów. „Stronnictwo ludowe“, jak wiadomo, powstało ze sto
pu trzech ongi odrębnie na wieś polską maszerujących partyj: Piasta, Wyzwole
nia i Stronnictwa Chłopskiego. Ale mi
mo formalnego istnienia jednej nadbu
dówki pod nazwą „stronnictwa ludowe
go“ przy wyborach do władz partyjnych trzymano się — jak po dawnemu —
„klucza“. A więc prezesem rady naczel
nej musiał być ktoś z Piasta, prezesem klubu parlamentarnego ktoś z Wyzwole
nia itd.
Ostatnio „władze“ tego zlepku stron
nictw poszły w rozsypkę. Witos i Kier- nik uszli zagranicę, część posłów urzą
dziła secesję, część menerów dostała się pod sąd dyscyplinarny partji (Thugutt, Wrona itd.). Więc i-go czerwca, korzy
stając z comiesięcznych przyjazdów do Warszawy licznych posłów ludowych po djety, pos. Róg zwoła! klub parlamentar- y stronnictwa i postawi* wniosek: zwo
łać radę naczelną i wybrać nowe władze partji, ale już bez sławetnego „klucza“.
Miał się z pyszna p. Róg, gdy ośmielił się wystąpić z takim wnioskiem!
Zakrzyczano go, wykpiono...
A tm o sfera zebrania była tak zaognio
na, że nie pozostało nic innego jak o b ra
dy zaw iesić...
tvm n ia ? C*y t0 wyTnownie o chaosie w p e E ie ZeSp0le’ k tó ry z a tra c i* zu*
pełm e Więz ideow ą , bezradnie m iota się
n ^ « r Sty“ nei ‘
N iedaw no tem u odbvł «¡p w m
„k o n g re s“ N arodow ej P a rtii R oh^°-Un'“
w io d ,cej od lat . S o £ Ł n y ° ^ w S ' i będącej faktycznie fołwarczkiem, na któ- -y „gospodaruje znany z afery masek gazowych był; p„Set
stwo“ f tym ° Jni6sł oczywiście „zwycię- I W prowodyr. Ale cóż widzimy?
™ ^ ^ m en ty odgradzają się sta- uSrz?złcj w jałowej przekorze
^Ylceprezes śląskiego zarządu wo- jewodzłcego N. P. R„ znany dzia}acz ro_
botniczy M. Grajek pisze do prezydjum M^P1’ ÓŻ Ikłada rnandat i występuje z
,* K- r ° ^amo czyni jeden z twór
ców narodowego ruchu robotniczego An
drzej Przybył*. Bardzo znamienne są mo- ty/wy. Oto wiceprezes Grajek oświadcza:
„Niemogę należeć do stronnictwa,
*tóre zamast twórczej współpracy nad
Zamach stanu na Litw ie
Sprzeczne wiadomości o puczu wojskowym zwolenników Waldemarasa
Ryga, 8. 6. (PAT). Z Kowna nadeszły tu wiadomości, iż wczoraj w nocy pod pozo
rem ćwiczeń nocnych w garnizonie kowień
skim zarządzony został próbny alarm, w czasie którego ZW O LEN N IC Y W A L D E M A R A S A U SIŁO W A LI DOKONAĆ Z A M A CHU ST A N U , przyczem padło nawet kil
kanaście strzałów. Incydent jednakże zo
stał zlikwidowany i próba nie udała się.
Obecnie panuje w mieście spokój.
Wydarzenie powyższe stoi w związku z zabiegami Waldemarasa o wejście do rzą du. Przypomnieć należy, że obecny rząd litewski pod naciskiem pewnych kół w c;-
Relacje berliń skie
o przebiegu wypadków kowieńskich
Berlin, 8. 6. (PAT), Wczoraj o godzinie 14 niemieckie biuro informacyjne ogłosiło następującą wiadomość z Tylży:
Ubiegłej nocy DOKONANO W KO W NIE Z A M A C H U W O JSK O W EG O , który był zainicjowany PR ZEZ ZW OLENNIKÓ W B Y ŁE G O P R E M JE R A W A L D E M A R A S A . Jeszcze w ciągu nocy W A L D E M A R A S B Y Ł PR ZEW IEZIO N Y W SAM O LO CIE Z M IE J S C A SW E G O Z E S Ł A N IA W OKOLICE KO W N A. Zwolennicy jego O BW O ŁA LI GO P R E M JE R E M . Z N A JD U JE S IĘ ON W G M A CH U S Z T A B U G EN ER A LN EG O . W O JS K A O B JĘ Ł Y W Ł A D Z Ę W S W O JE R Ę C E . Czynniki urzędowe mają stać jed
nak po stronie rządu. P R E ZY D E N T SM E- T O N A W Z B R A N IA SIĘ P E R T R A K T O
W A Ć Z PO W ST A Ń C A M I. Od godz. 2-giej w nocy do 7 rano wszystkie urzędy były obsadzane przez wojska. U LTIM ATU M , PO STA W IO N E P R EZYD EN T O W I U P ŁY W A ŁO W GODZINACH POŁUDNIO
W YCH . Widocznie zostało one przedłużo
ne.
W obecnej chwili niemożliwe jest prze
widzieć, jaki obrót przybierze rozwój w y padków. Wśród aresztowanych ma się również znajdować gubernator Kłajpedy Nawakas. Nie udało się sprawdzić pogłoski, według której aresztowano również część ministrów gabinetu Tubelisa.
W późnych godzinach przedpołudnio
wych wycofano zewsząd wojska. W mie
ście panuje zupełny spokój.
skowych niejednokrotnie przyrzekał Wal- demarasowi powołanie go do rządu.
Berlin, 8. 6, (PAT). Niemieckie biuro informacyjne donosi z Tylży, że wiadomo
ści nadchodzące z Kowna nie dają jasnego obrazu sytuacji. Według jednej wersji dojść miało w godzinach południowych do kom
promisu, na podstawie którego Waldemara*
miał objąć tekę premjera oraz ministra spraw zagranicznych. Według innych wer- syj Waldemarasa odstawiono podobno sa
molotem do miejsca dotychczasowego po
bytu. Rząd nie zamierza jednak występo
wać przeciwko niemu, gdyż miał on być przewieziony do Kowna rzekomo wbrew swojej woli.
Sytuacja jest o tyle niejasna, że FO R M A C JE LO TN IC ZE O R AZ O DDZIAŁY T A N K Ó W O P O W IA D A JĄ SIĘ ZDECYDO W A N IĘ Z A W A L D E M A R A S E M i o n e to są prawdopodobnie inicjatorem puczu? In
ne formacje nie są wprawdzie W T O go uspo
sobione do Waldemarasa, zachowują jed
nak narazie rezerwę.
G M A CH P R E Z Y D E N T A SM ETO N Y O BSAD ZO N Y J E S T PR ZEZ 300 LUDZI.
W każdym razie należy przypuszczać, że W ŁO NIE R ZĄ D U N A S T Ą P IĄ ZM IAN Y, które pójdą po L IN JI ŻĄD AŃ W O JS K A .
Smetona czy Waldemaras ?
Berlin, 8. 6. (PAT). Jedna z agencyj do
nosi z Kowna; że PRÓ BY DOWÓDCÓW W O JSK O W Y C H P O S T A W IE N IA W A L D E M A R A S A N A C Z E L E R ZĄ D U ROZBI
Ł Y SIĘ. R ZĄ D O BECNIE J E S T C A Ł K O W IC IE P A N E M S Y T U A C JI. Nad osobi
stościami, znanemi jako zwolennicy byłego dyktatora rozciągnięto silną inwigilację ce
lem zapobieżenia próbom wznowienia pu
czu.
Ryga, 8. 6. (PAT), Dyrektor litewskiej agencji telegraficznej w rozmowie z przed
stawicielem „L ety“ oświadczył, że W KOW NIE P A N U JE C A Ł K O W IT Y SPO KÓ J I ŻE W S Z Y S T K IE U R ZĘD Y P R A C U JĄ NO RM ALNIE, natomiast osoby, które przy były wczoraj pociągiem kowieńskim do R y
gi stwierdzają, że W C IĄ G U N O C Y ODBY
W A Ł A S IĘ SILN A S T R Z E L A N IN A . Kto strzelał i czy są ranni narazie nie stwier
dzono.
W Rydze w związku z wypadkami ko
wieński emi krążą najrozmaitsze wersje.
Naogół utrzymuje się przekonanie, że W Y PA D K I K O W IEŃ SKIE NIE B Y Ł Y P R Z Y PA D K O W YM IN CYD EN TEM , A L E Z G ó - R Y U PLA N O W A N Y M PU C ZEM Z E STRO N Y ZW O LENNIKÓ W W A L D E M A R A S A . Pucz nie osiągnął prawdopodobnie rezulta
tu. Pogłoski o aresztowaniu kliku ministrów
zlikwidowaniem skutków światowego kry zysu w państwie, zużywa swą energję na bezpłodną i wysoce szkodliwą walkę z własnym polskim rządem“.
Oto dwa znamienne przykłady, Z N. P. R. uciekają szanujące się ele
menty — w ugrzęzłym w marazmie Stronnictwie Ludowem nie sposób jest zebrać w*adze naczelne, by oczyścić atmo
sferę.
Likwidacja przeżytków i niedobitków ery przedmajowej jest w pełnym toku.
krążyły jeszcze w ciągu godzin południo
wych, ale potwierdzenia nie znalazły. Po
dejmowane przez parę redakcyj dzienni
ków ryskich próby nawiązania łączności z Kownem nie dały rezultatu.
W mroku sprzecznych infformacyf
Ryga, 8. 6. (PAT). S Y T U A C J A W KO W NIE W D A L S Z Y M C IĄ G U P R Z E D S T A W IA SIĘ ZA G A D K O W O . W ciągu całego dnia dzienniki ryskie nie mogły nawiązać kontaktu ze swymi korespondentami ko
wieńskimi, chociaż połączenie telefoniczne zasadniczo nie uległo przerwie.
Oficjalnie litewska agencja telegraficzna w rozesłanych dwu komunikatach Z A P R Z E C Z A W SZ ELK IM POGŁO SKOM O DOKO
NANIU PR ZEW R O T U W O JSK O W EG O , twierdząc, że w Kownie panuje spokój, a strzelanina między wojskami garnizonu ko wieńskiego spowodowana została nieporo
zumieniem, wynikłem wskutek ciemności.
Mimo tego zaprzeczenia w Rydze w dal
szym ciągu utrzymuje się przekonanie, że Z A M A C H W O JS K O W Y R ZE C ZY W IŚC IE
M IA Ł M IE JS C E I ŻE S Y T U A C J A PR ZED S T A W IA SIĘ BARDZO PO W AŻNIE.
Wedle otrzymanych tu przed wieczo
rem informacyj w drodze prywatnej Walde
maras nie miał brać w zamachu bezpośred
niego udziału. Z A M A C H W Y W O Ł A N Y Z O S T A Ł PR ZEZ G R U PĘ OFICERÓW , ZW O LEN NIKÓ W W A L D E M A R A S A . Po stronie Waldemarasa wypowiedzieć się mia
ły oddziały lotnictwa, czołgów i wojsk tech niemych, natomiast inne oddziały wojsko
we pozostały wierne rządowi. Waldemaras miał postawić Smetonie warunki w formie ultimatywnej, nad któremi obecnie trwają narady.
Szef sztabu generalnego pułk. Kubeliu- nes miał się podać do dymisji, a miejsce jego zajął podobno naczelnik szkoły wo
jennej ppulk. Jackus.
Wiadomość o wypadkach w Kownie w y wolała w Rydze duże wrażenie. Celem zba
dania sytuacji na miejscu ma SIĘ UDAĆ DO K O W N A P R Z E B Y W A JĄ C Y W R Y D ZE ŁO T E W SK I A T T A C H E W O JSK O W Y.
U r z ę d o w y k o m u n i k a t
o »próbnym alarmie"
Berlin, 8. 6. (PAT). O godz. 12 w połud
nie' niemieckie biuro informacyjne ogłosiło następującą depeszę litewskiej agencji te
legraficznej:
Ubiegłej nocy G ARNIZO N KO W IEŃSKI PR ZEP R O W A D ZIŁ PRÓ BNY A L A R M . Z
powodu bardzo ciemnej nocy DOSZŁO PO
M IĘD ZY M A S Z E R U JĄ C Y M I O D D ZIAŁA
MI DO Z A M IE SZ A N IA , przyczem dano K IL K A STR ZA ŁÓ W , które jednak nikogo nie zraniły.
W a ld e m a ra s a re szto w a n y
zamach w stadium likwidacfi?
Berlin, 8. 6. (PAT). Korespondent P A T . dowiaduje się o godz. 18-tej, że miarodajne koła tutejsze otrzymały drogą okrężną in
formacje z Kapana, w d lu g których Z A
M A CH Z N A JD U JE SIĘ W STAD .5UM LIK W ID A C JI, A W A L D E M A R A S Z O ST A Ł A R E S Z T O W A N Y . V
SOUOIA, DNIA 9 c¿EKWCA 1934 R.
Brat b. d yktato ra H iszp an ii p a d ł z rą k zam ach ow ców
W środę popołudniu
przyleci samolotem do Warszawy min. Rzeszy Goebbels
(o) Warszawa, 8, 6. (teł. wŁ). Dowia intelektualną m inister Rzeszy Goebbels prz popołudniu i tego samego dnia w Resursie Goebbels przyleci do W arszawy samolote ministerstwa propagandy Jahnke i czterech dujemy się, że zaproszony przez polską unję yjedzie do W arszawy w e środę, dnia 13. bm.
Obywatelskiej wygłosi odczyt. Minister m, w towarzystwie szefa biura prasowego
dziennikarzy.
Potyczka Narodowa
może być wystawiona na nazwisko członków rodziny
Warszawa, 8. 6. (PAT). Komisarz gene
ralny 6 proc. Pożyczki Narodowej komuniku
je, że subskrybenci mogą zgłaszać w terminie do dnia 20 czerwca br. życzenia, aby obligacje były w całości lub częściowo wystawiane na imię członków rodziny właściwych subskryben tów. Za członków rodziny należy rozumieć małżonków oraz wstępnych i zstępnych do drugiego stopnia pokrewieństwa włącznie.
Antypaństwowa działalność w związkach zawodowych
Warszawa, 8. 6. (PAT). Władze bezpie
czeństwa w dniu wczorajszym przeprowadziły rewizję w oddziale warszawskim praoowników metalowych i w związku zawodowym pracow
ników budowlanych z siedzibą w Łodzi. Pod czas rewizji znaleziono materjał dowodowy, świadczący o działalności antypaństwowej Do dyspozycji władz śledczych zatrzymano kilkanaście osób.
Formularze dla rodzinnych zniżek kole|owych
(o) Warszawa, 8. 6. (tel. wł.). W związku z rodzinnemi zniżkami kolejowemi, które od 1 czerwca udzielane są mieszkającym wspólnie członkom rodzin w okresach świątecznych i wakacyjnych [piszemy niżej obszernie na str.
4-tej). Ministerstwo Spraw Wewnętrznych za
leciło władzom samorządowym, aby potrzebne do uzyskania tych zniżek formularze wydawały jak najszybciej i jak najsprawniej za opłatą
50 gr.
Aresztowanie 3 byłych urzędni
ków skarbowych
Madryt, 8. 6, (PAT), Na generała Fer
nando Berenguera, brata b, dyktatora Hisz
panii, następcy Primo de Rivera, dokonano wczoraj zamachu w jego willi ,w pobliżu San Sebastian. Generała zabito na miejscu.
Sądzą, że napastnicy zamordowali go miast jego brata, który w chwili zabójstwa znaj
dował się wewnątrz willi,
* • *
Madryt, 8. 6. (PAT). Wczorajsze zabój
stwo gen Berenguera, strajki robotników rolnych, pogłoski o zamierzonym zamachu
Bruksela, 8. 6. (PAT). Dymisja gabinetu 'belgijskiego była niespodzianką dla wszystkich.
Przesilenie spowodowali deputowani liberalni, głosując przeciw projektom, zgłoszonym przez ministra, należącego do ich partji, co wskazuje, że źródłem przesilenia są intrygi osobiste, istnie
jące w partji liberalnej.
Gabinet, który się podał wczoraj do dymisji
stanu ze strony prawicy, w szystko to p o tę
guje coraz bardziej napięcie sytuacji poli
tycznej w Hiszpanji. Policja w ykryła ponow nie w Madrycie tajny magazyn broni, skła
dający się z 610 rewolwerów, 80.000 naboi oraz m aterjałów do fabrykacji bomb. W prowincji Jae n 300 strajkujących robotni
ków rolnych podpaliło fermę. Napastnicy zranili właściciela posiadłości i zabili jego syna. Podobne incydenty m ają miejsce na terenie całego kraju.
powstał w grudniu 1932 r. i składał się z naj
wybitniejszych osobistości i patrjotów belgij
skich, W czasie swego istnienia gabinet ten zgłaszał już dwukrotnie prośbę o dymisję na- skutek znalezienia się w mniejszości w parla
mencie, lecz zmarły król Albert próśb tych nie uwzględniał.
Delegacja rabinów
u J. E. ks. k a rd y n a ła K a k o w sk ie g o
(o) Warszawa, 8. 6. (tel. wł.) Wczoraj rano do warszawskiego pałacu arcybiskupie
go zgłosiła się delegacja rabinów, która złoży-la ks. kardynałów. Rakowskiemu memorjał, proszący duchowieństwo katolickie, aby wpłynął na młodzież polską w kierunku zaniecha
nia ekscesów antyżydowskich. W memorjale swym rabini proszą episkopat o wydanie w tej spawie listu pasterskiego.
Po wysłuchaniu odczytanego mu memorjału, ks. Rakowski stwierdził, że potępia bezwzględnie wszelkie ekscesy i gwałty, z którejkolwiek strony one pochodzą, bowiem najzawilsze nawet spory i zadrażnienia likwidować należy zgodnie z etyką chrześcijańską.
Ks. kardynał Rakowski skorzystał z okazji i zwrócił uwagę rabinom, iż często różne czyn
niki żydowskie prowokują uczucia katolickie, przyczem, niechcąc być gołosłownym, wymie
nił nazwy czasopism żydowskich, dopuszczających się bluźnierstw. Dalej ks. Kardynał stwierdził, że wydawaniem oraz korportażem pornografji w Polsce zajmują się również przeważnie żydzi.
W odpowiedzi nato jeden z rabinów zauważył, że są to z reguły młodzi żydzi, któ
rzy zerwali z religją mojżeszową i stali się wyznawcami komunizmu. Ks. kardynał Rakow
ski zgodził się z tern twierdzeniem, jednakowoż zwrócił uwagę na to, że poczynania tych młodych żydów-komunistów finansowane są przeważnie przez żydów starych uważających się nieraz za ludzi wysoce religijnych.
P e łn e zw y cię stw o P o le k
na międzynarodowych konkursach tańca artystycznego w Wiedniu
P rze sile n ie gabinetow e w Belgji
Dymisja rządu - niespodzianka dla wszystkich
Katowice, 8. 6. (PAT). Przed kilku dnia
mi na zarządzenie prokuratora sądu Okręg, w Katowicach aresztowani zostali Marjan IJerz, były naczelnik Urzędu Skarbowego w Katowicach i Kazimierz Matyka, były sekwe- strator tegoż urzędu. Wczoraj aresztowano Jerzego Ocblapa, byłego urzędnika skarbowe
go pod zarzutem nadużycia władzy. Szkody, wyrządzono skarbowi państwa przez areszto
wanych dochodzą do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Dochodzenia w tej sprawie prowa
dzi prokurator w Katowicach.
Śmierć dwóch przemytników od kul straży granicznej
Królewska Huta, 8. 6. (PAT). Dnia 7 bm.
o godz. 13 na placówce granicznej w Ożego- wie strażnicy celni strzelili kilkakrotnie do uciekających przemytnikó.w, którzy usiłowali przenieść towary z Ni.emiec do Polski. Smier telne rany odniosło dwóch przemytników 19- letni Bryś i 58-Jetni Ramis z Oiegowa. Obaj przemytnicy zmarli wskutek odniesionych ran. .
Napad bandytów
na mieszkanie starosty w Barano
wiczach
Baranowice, 8 6. (PAT). W nocy z 6 na 7 b. m. trzech uzbrojonych bandytów usiłowało dokonać napadu rabunkowego na mieszkanie sta rosty powiatowego w Baranowiczach, Neugebau- era. Na wezwanie policjanta, który chciał ich wylegitymować, bandyci odpowiedzieli utrzala- mi. Policjant zmuszony był do użycia broni.
Jeden z bandytów został zabity.
Dziś - mecz tenisowy Polska- Niemcy
Dziś, w piątek, rozpoczyna się w Krakowie trzydniowy turniej tenisowy Polska — Niemcy w konkurencji pań.
Samuel Insuii w poniedziałek Stanie przed sądem
Chicago, 8, 6. (PAT). Samuel Insull etanie w poniedziałek przed sądem federalnym. Sę
dzia odrzucił zarzut, jakoby aresztowanie In- sulla w Konstantynopolu miało charakter bez
prawny.
Wiedeń, 8. 6. (PAT). Wczoraj wieczorem ogłoszono wyniki międzynarodowych zawodów tańca artystycznego w Wiedniu. Wyniki oznaczają pełne zwycięstwo Polek.
W dziale solistek otrzymała pierwszą nagrodę w sumie 1000 szylingów Ziuta Buczyńska, osiągając na 100 punktów możliwych 87,95, drugie miejsce uzyskała Polka Pola Nireńsk3-, osiągając 85,85. Otrzymała ona połowę nagrody, ufundowanej przez austrjackic ministerstwo oświaty w wysokości 500 szylingów. Srebrny medal otrzymała wiedeńska Polka pani Fedro (h.\ Stadnicka), bronzowy medal otrzymała Polka Lejckówna 68,64 pkt., która zajęła piąte miejsce. Ogółem na 9 nagród i 3 dyplomy Polki zdobyły 3 dyplomy i 5 nagród.
W dziale zespołów pierwsze miejsce zajęła Polka Mieczyńska, która osiągnęła niezwykle dużą ilość punktów 95,72, uzyskując nagrodę miasta Wiednia w sum.e 1000 szylingów, dru
gie miejsce zespół Wiedeński, kierowany przez panią Fedro pkt. 71,61. Medal srebrny uzyskała grupa Hryniewieckiej-Brattównej 61,95 pkt. Dyplom otrzymał zespół Prusickiej 52,75 pkt.
Wśród duetów rowjowych pierwsze miejsce zdobyła Elkins (Wrocław), uzyskując złoty me
dal. Zespół Eoesigljano (Wilno) uzyskał dyplom honorowy.
K o n k u rs rze k i W is ły
i
sza m p io n a t w sk o k u na w y so k o ść
rozegrano wczoraj na torze hippicznym w Łazienkach
Warszawa, 8. 6. (PAT). Wczoraj na torze hippicznym w Łazienkach mimo niepogody ro
zegrano dwa konkursy, mianowicie konkurs rzeki Wisły i szampionat w skoku na wysokość Konkurs rzeki Wisły odbył się w międzynarodowej konkurencji pań i jeźdźców cywilnych, Startowało kilku zawodników. Pierwsze miejsce zdobyła pani Glahn (Niemcy; w czasje 1;16,2 sek., drugie miejsce Schlamm (Czechoałowacja) w czasie 1:27,2, trzecio Koguski (Pol
ska) 1:28,2, czwarte Schlam, piąte Schon, szóste Leska, siódme Roraiszowska.
Skok na wysokość zgromadził na starcie zaledwie kilka koni. Z powodu rozmokłego tere
nu szereg jeźdźców wycofał się z konkurencji. Warunki konkursu z p0wodu padających de
szczów i rozmokłego terenu były bardzo ciężkie. Pierwsze miejsce zajął Gudin de VaJerin na koniu „Champagne' ‘ 190 cm., drugie por. Gudin de Valerin na koniu „Ecuyere" 190 cm., trze
cie kpt. Nobili na „Cherubin“ 180 cm. Próbę pobicia rekordu Polski, wynoszącego 193 cm.
zgłosił por, Dąbski-Nahrlich z 7 d. a. k. na koniu „Poluś“ , Próba udała się, por. Dąbski uzy
skał 195 cm., ustanawiając nowy rekord polski. W piątek, o g0dz. 8 rano nu folwarku Mo czydło odbędzie się próba wytrzymałości w kra-jowym wszechstronnym konkursie konia wierz
chowego.
Ł u n a p ożaru nad G daiiskiem
Wielki pożar w Stoczni Gdańskie!
Pięciu straSaUów uległo zaesadsoniu w czasie akcli ratownicze!
Ubiegłej nocy mieszkańcy naszego miasta zaalarmowani zostali przeciągłym rykiem sy
ren fabrycznych i syren samochodów straży po żarnej, pędzących z zawrotną szybkością w kie
runku portu. Za chwilę już było wiadomo, że płonie jeden z największych magazynów Stocz
ni Gdańskiej.
Przybyłe w kilka minut po zaalarmowaniu na miejsce pożaru trzy oddziały straty pożar
nej rozpoczęły energiczną akcję ratowniczą, c' lean zlokalizowania ognia. Prace strażaków t
trudniały kłęby dymu. W czasie walki z roz
szalałym żywiołem, mimo masek uległo pięciu strażaków zaczadzeniu. W stanie nieprzytom
nym odwieziono ich do lecznicy miejskiej Po prawie 7-mio godzinnej wytężonej akcji ratowniczej udało się ogień ugasić. Pożar zni
szczył doszczętnie jeden z największych ma
gazynów, w którym znajdowały się różne na-
¿ędzia.
Dotychczas nie zdołano stwierdzić przy- zyn pożaru. Straty są bardzo znaczne.
Królowa Belgów powiła syna
Bruksela, 8. 6. (PAT). W Środę o godz 23.30 królowa Belgów powiła syna.
Znów strzały na granicy austrfacko-nlemiecklel
Wiedeń, 8. 6. (PAT) Urzędowo komunikują, że w dn. 6 czerwca o godz. 22.30 ostrzeliwMiy był patrol żandarmerii w Moeggers w Przędą- rulanji w odległości około 500 metrów od gra
nicy niemieckiej. Żandarm Martin Mossman zo
stał ciężko raniony. Tejże nocy dano 4 strzały z poza granicy niemieckiej do trzech strażni
ków granicznych, z których nikt nie został zra
niony.
Podziemiu! fabrykę gazów
budują Niemcy nad Łaba
Strasburg, 8. 6. (PAT). Strasburska „Répu
blique“ donosi, że w miejscowości Aken nad Łabą niedaleko Wittembergu, gdzie ostatnio aresztowany był dziennikarz angielski Stevens, buduje się podziemną fabrykę gazów trujących.
Fabryka ta należy podobno do firmy I. G. Far
ben.
35 godzin i 17 minut
Nowy rekord szybowcowy
Moskwa, 8. 6. (PAT). Lotnik Simonow w ¡mie ście Koktebel na Krymie pobił sowiecki rekord długotrwałości lotu na szybowcu, utrzymując się w powietrzu 35 godzin 11 minut.
G iełd y J
GIEŁDA ZBOŻOWO-TOWAROWA W BYDGOSZCZY
z dnia 7 czerwca 1934 r.
Żyto 14,25—14,75; pszenica 18,00—18,50;
jęczmień przem. 15,00—17,75; jęozmień pastew
ny 14,50—15,00; owies 14,00—14,50; mąka żyt
nia gał. I A. O—55% wł. w. 23,00—23,50; mąka żytnia gat. I B. 0—65% wł. w, 22,00—22,50; mą
ka żytnia gat. II. 55—70% wł. w. 17,25—18,25;
mąka żytnia razowa 0—95% wł. w. 17,75—18,25;
mąka żytnia poślednia pon. 70% wł. w. 13,50 do 14,50; mąka pszen. gat, I A. 0—20% wł. w. 32,00 do 33,00; mąka pszen. gat. I B. 0—45% wł. w.
29.00— 31,00; mąka pszen. gat. I C. 0—60% wł.
w 28,00—29,00; mąka pszen. gat. I D. 0—65%
wł, w.- 26,00—28,00; mąka pszen. g,at. II. 45 do 65% wł, w. 24,00—25,00; mąka pszen. gat. III.
65—75% wł. w. 17,50—19,50; mąka pszen. ra
zowa 0—95% wł. w. 21,50—22,50; otręby żytn.e wymiął standard. 10,25-—10,75; otręby pszenne wymiął standard. 10,50—11,00; otręby pszenne grube standard. 10,75—11,50; mak niebieski 46,00 do 50,00; gorczyca 46,00—50,00; siemię lniane 53.00— 58,00; peluszka 12,25—13,25; wyka 12,00 13,00; groch polny 16,00—18,00; groch Wiktor ja 28.50— 30,00; groch Folgera 18,00—21,00; łubin niebieski 7,00—7,50; łubin żółty 8,00—8,75; se
radela 10,50—11,00; koniczyna żółta, odluszczo- na 60,00—80,00; koniczyna biała 65,00—90,00;
koniczyna czerwona 140,00—160,00; ziemniaki jadalne 15 ton 4,50—3,00—3,50; ziemniaki fa
bryczne za kg% —,1434 ; płatki ziemniaczane 14.50— 15,50; makuch lniany 19,50—20,50; ma
kuch rzepakowy 14,50—15,50; makuch słonecz
nikowy 16,00—17,00; wytłoki suszone 8,50—9,00 słoma żytnia luzem 2,00—2,25.
W A R SZA W SK A GIEŁDA ZBOŻOWA z dnia 7 czerwca 1934 r.
Żyto I. standard. 14,50—15,00; pszenica je
dnolita 22,00—22,50; pszenica zbierana 21,50 do 22,00; wyka 13,50—14,00; peluszka 14,—14,50 łubin niebieski 6,50—7,00; mąka luksusowa 35JP do 39,00; mąka I gat. 65% 31,00—35,00; mą^, II. gat. 20% 26,00—31,00; mąka po luksus o v , III. poślednia 18,00—23,00; mąka żytnia pytl 55% 24,00—25,00; mąka żytnia 65% 23,00 do 24,00; mąka sitkowa 19,00—20,00; mąka razowa 19.00— 20,00. Obroty; 1655, w tem żyto 366.
Tendencja: mocniejsza,
NOTOWANIA GIEŁDY W ARSZAW SKIEJ z dnia 7 czerwca 1934 r.
Belg ja 123.75, 124.06, 123.44; Berlin 200,00, 200.50; 199.50; Holandja 359.05, 359.95, 358.15;
Kopenhaga 119.90, 120.50- 119-30; Londyn 2684, 26.97, 26.71; Nowy Jork 5,2834, 5.3134, 5-26; No
wy Jork telegr. 5.2914, 5,32, 5.2634; Paryż 34.96.
35.05, 34.87, Praga 22.04, 22,09, 21.99; Sztok
holm 138.40, 139.10, 137.70; Szwajcaria 172.05, 172.48, 171.62; Włochy 45.91, 46.03, 45.79.
Tendencja; niejednolita.
GIEŁDA WARSZAWSKA PAPIERY WARTOŚCIOWE
z dnia 7 czerwca 1934 r.
3% poż. budowlana 44,00; 4% poż. inwest.
seryjna 116,00; 5% poż, konwersyjna 65,00; 5%
poż, kolejowa 58(00; 6°/o pot. dolarowa 72,^;
7% poż. stabiliz, 67,00—6634; 4% 1. z. ziemskie doi. 34,63—34,75; 5% 1. z. m. Warszawy 66,00; 5% 1. z. m. Piotrkowa 32,35—32,22.
Tendencja dla pożyczek) niejednolita; dla listów: przeważnie słabsza.
GIEŁDA W ARSZAW SKA — AKCJE z dnia 7 czerwca 1934 r.
Bank Polski 8534, 84, 8434; Lilpop 10,20 do 10,10; Starachowice 10,25—10,45.
Tendencja; słabsza.
POZNAŃSKA GIEŁDA ZBOŻOWA z dnia 7 czerwca 1934 r.
Żyto od 15,50—15,75; pszenica 19,25—19,50;
mąka żytnia 24,00—25,00; mąka pszenna 31,00 do 32,00; otręby żytnie 10,25—10,75; otręby pszenne 10,75—11,00; otręby grube 11,25 do 11,75.
Ogólne usposobienie: stałe.
Zadania ubezpieczalni
Byłoby wyważaniem drzwi otwartych podejmowanie raz jeszcze dyskusji na te
mat ubezpieczeń społecznych i powtarza
nie znanych powszechnie argumentów, że ubezpieczenia są i pozostaną niezbędnym czynnikiem życia zbiorowego. Znaczenie społeczne ubezpieczeń zwiększa się w o- kresie złej gospodarczej konjunktury, któ
ry wymaga tem troskliwszej opieki nad światem pracy. Równocześnie zaś kryzys utrudnia położenie ubezpieczalni społecz
nych, W związku ze spadkiem zatrudnię nia zmniejsza się liczba ubezpieczonych, zwiększają się natomiast zaległości z ty
tułu należnych składek ubezpieczonych, nieprzelanych w terminie do kas ubezpie
czalni przez borykające się z deficytem (warsztaty produkcji.
tNie zwalnia to oczywiście ubezpieczał ni społecznych od konieczności ścisłego przestrzegania ustawy i sprawnego wy
wiązywania się z obowiązku świadczeń na rzecz ubezpieczonych. Obciążenie ży
cia gospodarczego i świata pracy z tytu
łu ubezpieczeń społecznych jest znaczne.
Wynosi ono przy robotniku fizycznym o- koło i i proc. jego płacy, przy pracowni
ku umysłowym procent ten dochodzi do 17j proc. poborów. Tylko odpowiedni po
ziom świadczeń ze. strony ubezpieczalni i powszechność tych świadczeń usprawie
dliwić mogą tak wysokie opodatkowanie pracodawców i pracobiorców. Żądanie to jest tembardziej uzasadnione, że nasze u- bezpieczalnie w latach dobrej konjunktu
ry uzyskiwały rokrocznie nadwyżki bilan sowę i zdołały zainwestować znaczne ka pitały w szereg przedsiębiorstw dochodo
wych (hotele, pensjonaty, domy mieszkał ne) i konieczne urządzenia i instytucje lecznicze.
A jednak powszechny glos opinji stwierdza niemal jednogłośnie, że ubez- pieczalnie społeczne u nas nie spełniają nałożonych na nie zadań, że w praktyce codziennego życia zniekształcają intencje ustawodawcy, by zapewnić ubezpieczo
nym szybkie, powszechne i możliwie wy
sokie świadczenia, że pomniejszają tem samem w oczach ogółu samą ideę ubez
pieczeń społecznych.
Winę tego smutnego i szkodliwego spo lecznie stanu rzeczy ponosi system pracy, jaki rozpanoszył się w ubezpieczalniach, a który woła o szybką i zasadniczą re
formę. Przerost papierowej bezdusznej biurokracji, nadmierna rozbudowa apara
tu urzędniczego, kult dla złośliwej i nie
chętnej wobec klienta formalistyki nie tylko podnoszą znacznie koszta admini
stracyjne, ale sprawiają, że wzajemny stosunek instytucji ubezpieczeniowej i u- bezpieczonych pełen jest zadrażnień i nie
ufności, że uzyskanie najdrobniejszych choćby świadczeń połączone jest z mozo
łem wędrówek od okienka do okienka, ze znaczną stratą czasu, z obowiązkiem wy pełnienia i przedłożenia przeróżnych for
mularzy, deklaracyj i zaświadczeń.
Reforma systemu pracy pójść musi przedewszystkiem po linji znacznej osz
czędności kosztów administracyjnych.
Musi budzić najżywsze zastrzeżenia fakt, że np. budżet roczny Izby Ubezpieczeń- Społecznych wynosi około 2 miljonów zł, chociaż, jest to tylko instytucja nadzoru
jąca, która nie ma nic do czynienia z re- alnemi świadczeniami na rzecz ubezpie
czonych. Redukcja — i to znaczna — ko
sztów administracyjnych — jest z pe-
Jakie przedsiębiorstwa obowią
zane sa do prowadzenia ksiąg handlowych?
Związek lab ¡Przemysłowo-Handlowych prze sial do Min. Przemysłu i Handlu opinję, doty
czącą sprawy, jakie przedsiębiorstwa obowią- zywane są w myśl nowego kodeksu handlowe
go do prowadzenia ksiąg handlowych. Zdaniem Związku Izb do tej kategorji przedsiębiorstw winny należeć: przedsiębiorstwa przemysłowe, zaliczone do I—V kot. świadectw przemysło
wych;' zakłady hurtowej sprzedaży, prowadzo
ne na zasadzie kart rejestracyjnych, a należą
ce do pdzedsięhiorsitw przemysłowych, nieza
leżnie od kategorji tych ostatnich; przedsię
biorstwa handlowe, obowiązane do wykupienia świadectw przemysłowych I i II kat. z wyjąt
kiem: przedsiębiorstw II kat. prowadzących handei* 1 * i specjalny bądź sprzedaż artykułów, po
siadających cechy produkcji wytworniejszej;
zakłady gastronomiczne, przedsiębiorstwa kine inatograficzne,
wnością możliwa przy odpowiedniem u- sprawnieniu aparatu wykonawczego i u- proszczeniu całego toku urzędowania.
Odpowiednia kontrola i czuwanie, aby in
teres ubezpieczalni nie był narażony na szwank przez mniej uczciwych klientów, nie muszą być jednoznaczne z przewle
kaniem każdej drobnej a ważnej życiowo spraw y w nieskończoność i ze śledczem, nieufnem spojrzeniem urzędnika skiero- wanem w stronę ubezpieczonego, szukają
cego pomocy, żądającego spełnienia nale
żnych mu z litery prawa .świadczeń.
Konieczne jest wyrównanie i uzgod~
menie papierowych paragrafów przepi
sów z potrzebam i i nakazam i życia, prak
tyczne ujmowanie nasuwających się za
gadnień. Ambicją ubezpieczalni społecz
nych nie może być tylko piram ida akt u- rzędowych, masowa produkcja okólni
ków, wezwań, wyjaśnień i sprostowań.
Ambicją tych tak ważnych społecznie in- stytucyj musi stać się jaknajw yższy po
ziom świadczeń, udzielanych masowo, szybko, w zgodzie z ustaw ą i z wym oga
mi życia.
Praktyka dotychczasowa naszych u- bezpieczalni, nasuw ająca smutne zasta
nowienia i wywołująca powszechne za
strzeżenia, musi ulćc zasadniczej refor
mie, by spełnić one mogły swe wielkie a tak ważne społeczne zadania.
700-lecie Radzyna
Na fotografji J. E. Ks. Biskup Okoniewski, Pan Wojewoda Pomorski Stefan Kirtiklis i Dowód
ca 16 Dywizji Piechoty gen. Sawicki.
B ud żet W o je w . P o m o rsk ie g o Z w . K om unalnego
został zatwierdzony przez Min. Spraw Wewnętrznych
Min. Spraw Wewn. w porozumieniu z Min.
Skarbu zatwierdziło budżet Pomorskiego Wo
jewódzkiego Związku Komunalnego na rok 1934 35 z szeregiem zastrzeżeń, z pośród któ
rych de najważniejszych należą:
1) obniżenie w wydatkach zwyczajnych bud żetu 'administracyjnego kredytów na utrzyma
nie dróg państwowych z sumy zł. 1.503.378 do sumy 305.700 i podwyższenie kredytów na u- trzymanie dróg samorządowych i powiatowych z sumy zi 40,925 do sumy zl. 50.000; analogi
cznie zastrzeżono zmniejszenie w dochodach dotacji skarbowej na utrzymanie dróg pań
stwowych do zl. 305.700.
2) Odnośnie wydatków i dochodów nad- zwyczajnyc' zastrzeżono skreślenie kredytu zl 120.000 na budowę drogi Karsin-Dębowa Gó- Ta — Puck —1- Kaliska oaz subwencji, przewi
dzianej na ten cel z Funduszu Pracy.
Po uwzględnieniu zastrzeżeń Ministerstwa, budże> administracyjny Pomorskiego Woje
wódzkiego Związku Samorządowego na rok 1934-35 wyniesie w wydatkach zwyczajnych zl
4 1Ć9.810 w nadzwyczajnych — zl 579.040 w dochodach zwyczajnych zł. 4.380.808, w nad
zwyczajnych — zł. 368.042.
W wydatkach nadzwyczajnych przewidzia
no obok kredytów ha budowę dróg samorządo
wych (drogi Nowa Karczma — Egertowo, Su- min — Wardęgowo, Czersk — Tleń — Osie, Rypin — Borzno — Lidzbark) w sumie złotych 441.001 kredyt na spłatę niedoborów budżeto
wych z lat ub. w kwocie zl. 98.369 oraz kredyt na pokrycie zaległych należności na rzecz ko- misyj dyscyplinarnych w sumie zł 39.670.
Budżety zakładów krajowych zamykają się po stronie wydatków i doohodów ogółem w sumie zł. 3.652.236, z czego przypada na za
kład psyohjatryczny w Kooborowie złotych 1.556.644, na zakład psychjaitryozny w Świeciu zł 1.122.080, na zakłady wychowawcze w Wej
herowi« 602 843 (dla głuchoniemych j dzieci u- pośledzonych umysłowo) i na zakłady opieki społecznej w Chojnicach (Dom Ubogich i Za
kład Pracy Dobrowolnej) zł. 370.663.
Inspekcja Pomorskich Lasów Państwowych
Z pobytu na Pomorzu p. Ministra Rolnictwa I Reform Rolnych
Objeżdżając w dniach 3 do 5 czerwca Po
morze p. Min ster Rolnictwa i Reform Rolnych Nakoniee?nikoff-Klukowski, poza zagadnienia
mi z dziedziny rolnictwa, zwrócił specjalną u- wagę na łasy pomorskie, dokonując ich lustra
cji, oraz interesując się szczegółami państwo
wej gospodarki leśnej.
P. Minister zwiedził kolejno Nadleśnictwa Dębowo, Mosty, gdzie zapoznał saę z parkiem botanicznym i stacją doświadczalną, dokona!
dokładnego przeglądu w Gdyni terenów, na których powstaje port drzewny i prao już wy
konanych, następnie zwiedził lasy Nadleśnic
twa Chylonja, Darzlubie, Wejherowo, Kartu
zy i Łąki czerskie, szczegółowo interesując się i wnikając w gospodarczą stronę tych jedno
stek.
Panu Ministrowi towarzyszyli: dyr. Depart.
p. Smoleński, przedstawiciel Naczelnej Dyrek
cji Lasów p. insp. Maciejowski i w zastępstwie dyrektora Lasów inspektor inż. Sielużycki, któ rzy udzielali panu Ministrowi wyjaśnień i infor macyj
P rojekt u staw y o p ie k i nad psychicznie chorym i
W Min. Opiek-i Spoi. odbyło się posiedzenie połączonych sekcyij do spraw szpitalnictwa } higjeny społecznej Państwowej Naczelnej Rady Zdrowia. Rozważano sprawę ustawy o opiece nad psychicznie chorymi. Obie sekcje wypo
wiedziały się za projektem ustawy oraz za ko
niecznością jaikna¡szybszego wprowadzenia jej w życie.
Projekt ustawy przewiduje m, in., że za psy chioznie chorych uważa się również osoby psy
chicznie zwyrodniałe, upośledzone i niedoroz
winięte. Opieka nad psychicznie chorymi wyko
nywana ma być w zakładach i klinikach spec
jalnych, w kolonjach rolniczych, w zorganizo
wanym systemie opiek rodzinnych, w oddzia
łach psychiatrycznych szpitali ogólnych, w sta
cjach zdawczych oraz we własnej rodzinie cho
rego, u jego krewnych, bądź w mieszkaniach osób trzecich.
1
na jvyiüi&hjzjz
i ó ź o t x o q ! C en y : zł. o .4 0 — 3 .5 0 PEBECO Spółka Akcyjna w Poznania
Propaganda turystyki na Pomorzu
Konfraternia Artystów organizuje wycie
czkę grupy malarzy, których zadaniem będzie zebrać studia krajobrazu pomorskiego, archi
tektury i typów ludowych, jako materjału do wystawy objazdowej propagującej turystykę na Pomorze.
Szlakiem na Chełmno, Grudziądz, Radzyń, Gniew, uda się wycieczka w kierunku północ
nym, aby poprzez Kaszuby dostać się na brzeg morski gdzie od Żarnowca i Karwi aż po Hel zbierze cyk! pejzażów morskich.
Najbardziej interesującem będzie wydoby
cie tematów nowych, a więc ukazanie pięknyoh mało znanych zakątków Pomorza — dotych
czas niemalowanych.
Jeżeli pogoda dopisze, wycieczka potrwa dwa miesiące.
Impreza odbędzie się pod protektoratem p. Wojewody Pomorskiego St. Kirtiklisa, który nader życzliwie zajął się projektem łączącym z sztuką ważny cel społeczny i wydatnie przy czynił s,ę do jego realizacji.
Przygotowania do wycieczek harcerzy wodnych
Żeglarskie kursy harcerskie
Poszczególne chorągwie harcerskie organ, żują w lipcu rb. żeglarskie kursy śródlądowe.
Chorągiew poznańska urządza kurs nad jezio
rem Kiekrz, przeznaczony dla harcerzy orai członków przysposobienia wojskowego. Chorą - giew wileńska urządza kurs nad jeziorem Na- rocz, lubelska — pod Lublinem nad Wisłą, ma
zowiecka — nad jeziorem Zdwórz pod Płoc
kiem, białostocka — nad jeziorem Jeziory pod Grodnem, poleska — pod Brześciem nad Bu
giem, pomorska — nad jeziorem Charzykow
skie m kolo Chojnic.
Program tegorocznych wycieczek harcerzy wodnych zakrojony jest na szeroką skalę! Prze widuje się, że harcerze przejadą w nadchodzą
cym sezonie około miljona kilometrów obra
chunkowych (dystans mnożony przez ilość har cerzy, którzy go przebyli); w r.ub. harcerze wo dni przebyłr w sezonie letnim 756.000 km o- bTachunkowych.
Najlepszym pośrednikiem
pomiędzy kupcem a konsumentem jesf ogłoszenie zamieszczone w poczytnej gazecie Doskonałą okazją telowej i skutecznjf reklamy będzie nasz numer specjalny,
który ukaże sią na dzień
„Święta Morza"
(29. VI. 34 r.)
Obozy Przysposobienia Przemysłowego
W najbliższym czasie mają powstać w cen
trach przemysłowych nowe typy obozów pracy, powołane z inicjatywy zainteresowanych mini
sterstw dla studentów politechniki oraz słu
chaczy średnich szkól technicznych, Obozy te zapewnić mają słuchaczom tych uczelni prze
prowadzenie praktyki wakacyjnej przez prze
szkolenie w szeregu fabryk w okresie 2 mie
sięcy. Przemysł wyasygnował już niezbędne fundusze na utrzymanie obozów.
♦
