Wydania A Cena egzemplarza 2,- z ł
is ,*■
-7- ■
W Y D A W C A i S P Ó Ł D Z I E L N I A W Y D A W N I C Z A „ W I E D Z A * * • A D R E S R E D A K C J I : G R U D Z I Ą D Z , UL. M A Ł O G R O B L O W A f i l l . l TELEFONY. ADMI NI S TRACJ A 1215. R E DAKCJ A 13'9. DYREKTOR t310 • DRUU: DRUKARNI P OMOR S KI E J „ WI EDZA“ NR. 7 W GRUDZI ĄDZU
Rok 2 Grudziądz — piątek, dnia 13-go września 1949 r. Nr. 209
^Minister Rzymowski
8
Wa s z y n g t o n , (SAP). Amerykari- z szefem naszej ciele-fi *kie czynniki dyplomatyczne toczą ostry Półoficjalny dziennik „Monde" publi
kuje w dziale „Światowa dyplomacja w§
Pary.
«ki nam
obszerny wywiad
gacji. Wywiad ten został udzielony ^ stpór na temat mowy Byrne^a w Sztutt przed wygłoszeniem mowy ministra Byr-S garcie, w szczególności zastanawiają nes‘a. W sprawie podstawowych za*ad fi się, czy ta r a m przyczyni się do sce- polityki zagranicznej minister Rzymów-^ mentowania jednego świata. ,lub dwóch ski oświadczył między innymi: S różnych światów,
„Pragniemy uczestniczyć w każdym fi W' debatach przeciwstawiają *ię *o- wysiłku międzynarodowym, zmierzają- ^ bie dwa obozy, z których jeden jest cym do konsolidacji pokoju i odbudowy zwolennikiem pojednania w stosunkach gospodarczej świata. Stąd nasz pozy- fi ze Zwią*k:etn Radzieckim, przeciw dru- tywny wkład w prace konferencji parys- 5 giemu, który ewentualną współpracę ze kiej. Sojusze zawarte przeciwko współ-^ Związkiem Radzieckim chce osiągnąć nemu wrogowi, wypróbowane w wojnie, ^ przez stosowanie śmiałych posunięć.
yrnesa
— Ostre zarzuty polityków amerykańskich
Zwolennicy twardego kaktowan:a Niemiec ostro krytykują przemówienie Byrnesa. Podobnie ustosunkowują *ię zwolennicy pojednawczości w stosunku do Zw. Radzieckiego. Obydwie te gru
py twierdzą, że Byrnes odstąpił od de
cyzji poczdamskiej i ich krytyka stresz
cza się w następujących punktach:
1) Byrnes powinien był zakończyć próby zbiorowego porozumienia czterech mocarstw w sprawie prohelmu jedności gospodarczej Niemiec — skoro nie osiąg
nięto tego porozumienia stwierdzeniem, że zdecydowany jest na połączenie ame-
konferencji, wiedział: „Myślę bliczna jest
wolnością prac ją długie jałowe by być przyspi z większą przyjęte przez
zagranicznych. Minister zol jwiązania powzięte anglosaskie w przedmiocie nie mienia państwa polskiego rytoriach, oraz w sprawie wrotu do Polski znajd nicą Polaków.
„Muszę stwierdzić z żalem — dodał minister — że zobowiązania te *ą zbyt często zapominane. Za to klauzule Pocz
damu, mówiące o wolnych wyborach w PoRce, są zbyt często wykorzystywane,
^/ako próby ingerencji w wewnętrzne §
Dekoracja zasłużonych generałów
nie obroną Warszawy we wrześniu 1939 roku.
Krzyżem Grunwaldu III kl. odznaczo
ny został generał brygady Bronisław Prugar-Ketling, dowódca II dywizji strzelców podhalańskich, za walkę we wrześniu 1939 r., a potem na ziemi fran
cuskiej.
Marszałek Żymierski, dekorując oso
biście zasłużonych oficerów, powiedział:
„Wszyscy walczyliśmy o jedną wspólną sprawę, o wyzwolenie Polski od niemiec
kiego najeźdźcy.*' Marszałek zaznaczył dalej, że moment dekoracji nie jest przypadkowy i zastał obrany w przede
dniu rocznicy zdobycia Pragi przez Woj
sko Polskie w dniu 13 września 1944 r., ora2 w nawiązaniu do walk wrześnio*
wych żołnierza polskiego w r. 1939 r.
s z a w a, 12. 9. — Dnia 11 wrześ- w gabinecie Marszałka Polski Mi- Żymierskiego i w obecności jego zastępcy gen. dywizji Mariana Spychal- odbyła się dekoracja zasłużo- walce z najeźdźcą generałów
Polskiego.
Uchwałą Prezydium KRN zostali od- Krzyźem Grunwaldu II klasy:
generałowie Korczyc i Rómmel. Gene- broni Władysław Korczyc. szef *zta- generalnego Wojska Polskiego, szef armii, którą kierował w czasie przypomniał fi zdobyc:a Pragi, dowódca I armii w r.
wysokie to odznaczenie otrzymał bojowe przy wyzwoleniu sto-
dywizji Juliusz Rómmel zaś, armii w r. 1939 — za kierowa- Z KONFERENCJI ŻYWNOŚCIOWEJ
sprawy Normalizację
Przed utworzeniem światowego
urzędu żywnościowego
Delegat polski przeciwko udzie laniu Grecji pożyczki między
narodowej
K o p e n h a g a (PAP). Konferencja Organizacji do Spraw Wyżywienia i Rol
nictwa ONZ postanowiła wystosować Związku Ra-
państwa te charakterze pełno- komisji, powoła- utworzenia ciowego. Je- odrzucą tę pro- zaproszone do wej- charakterze człon- komisji zos- Sprawa ta grupę delega- wniosek, aby ko- członków w na-
___ Australia, Belgia
w szm rS S A S S S S S S S S S S S S JrS S M fr Brazylia.; Kanada, Chiny, Kuba. Dania, Francia, Indie, Holandia, Filipiny, Pol- ,.SZPAK — 4" BĘDZIE PRODUKOWANY
SERYJNIE
Wa r s z a w a , (SAP) — W najbliższym czas!* Min, Komunikacji zamówi pierwszą se
rią pobkich samolotów konstrukcji inż SoHyka
„Szpak — 4“ w ilości 10 sztuk.
Samoloty będą wykonaną w Państwowych Zakładach Lotniczych
ska, Wielka Brytania, Stany Zjednoczo
ne, Związek Radziecki i Argentyna.
Na siedzibę komisji zaproponowano Londyn, Paryż, Waszyngton lub Genewę.
W dalszym ciągu dyskusji delegat grecki wyraził zastrzeżenia co do sprawo
zdania złożonego przez misję, która prze
bywała w Grecji. W sprawozdaniu tym misja ®lwierdza, że Grecja mogłaby
zmniejszyć swe spożycie. Delegat polski również skrytykował sprawozdanie misji odnośnie co do punktów, w których za
leca się przyznanie Grecji pożyczki mię
dzynarodowej. Delegat polski zazna
czył, że Grecji nie powinno być przy
znane prawo p:erw*zeń«twa przy otrzy
maniu takiej pożyczki.
Uzgodnienie sprawy odszkodowań za śmierć pasażerów samolotu
amerykańskiego w Jugosławii W a s z y n g t n (PAP). Rząd jugosło
wiański — oświadczono w tutejszych ko
łach miarodajnych — uzgodnił swe sta
nowisko z rządem Stanów Zjednoczonych w sprawie odszkodowań z tytułu śmierci pasażerów samolotu amerykańskiego w czacie katastrofy nad teryt. Jugosławii w ubiegłym miesiącu.
Obóz dla Niemców
W a r s z a w a (SAP). Na pustych pla
cach koło pływalni na Stadionie Wojska Polskiego przy ulicy Czerniakowskiej, za
łożono obóz dla jeńców niemieckich, za
trudnionych pr*y odbudowie na*zego miasta.
Jeńcy są zakwaterowani w dużych na
miotach. Obecnie zatrudnieni *ą przy urządzaniu obozu i budowie baraków dla kuchni i ^kładów.
rykańskiej strefy okupacyjnej z innymi strefami, w których okupujące mocar
stwa zechcą to uczynić,
2) niektóre jego wypowiedzi miały polityczne cele, t. j. pozyskanie narocu niemieckiego przeciw Związkowi Ra
dzieckiemu,
3) rezultatem mowy może być skło
nienie Z w. Radzieckiego do większej izo
lacji ekonomicznej i politycznej od kra- -jów zachodnich.
Zwolennicy przemówienia i polityki Byrnesa, do których niewątpliwie zali
cza *ię prez. Trumana i większość wyż
szych urzędników z departamentu stanu spraw zagranicznych, przyznają, że mo
wa ta je»t odstąpieniem od decyzji pocz
damskich.
f l n m m Biela
War *<a wa , (SAP). Premier 0*ób- ka-Morawski otrzymał z Hagi depeszę następującej treści:
„Proszę przyjąć Panie Premierze mo
je pełne uznania podziękowanie za Pari-
*kie bardzo serdeczne pozdrowienia z okazji na«zego święta narodowego i wie
rzyć w moje braterskie uczucia dla Pol
ski i zaufania co do jej przeinaczenia.
Bell — Prezes Rady Ministrów."
Z koogrosu
szwedzkiej mfedzieży sotialisunsej
S z t o k h o l m. Dnia 29 sierpnia zakończo
ny został w Sztokholmie Kongres Młodzieży Socjal-Demokratcznej. W ramach kongresu premier szwedzki P. A. Hansson wygłosił dłuższą mowę programową.
Na Kongresie był również obecny dele
gat Polski z OM TUR Wojciechowski. Na za
kończenie Kongresu -Prezydium podziękowało delegatowi Polski w serdecznych słowach za przybycie na Kongres i przekazało za jego pośrednictwem pozdrowienia dla Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. (PAP)
Krótkie wiadomości
MOST KIERBEDZIA
W a r s z a w a , II. 9. Prace przygtowawc-?
do udbedowy mostu Kierbedzia w Warszawie postępują szybko naprzód. Ogólny koszt odbu
dowy i przebudowy mostu Kierbedzia obliczony jest na około miliarda zł.
DARY BELGIJSKIEGO CZERWONEGO KRZ.
DLA POLSKI
B r u k s e l a . Na dworcu w Brukseli przekazano dary belgijskiego Ezerwonego Krzyża dla Polski, które odjechały wraz z siódmym repatrianckim transportem kolejo
wym do kraju. Dary belgijskie przeznaczono dla sześciu szkół powszechnych w Białosto
ckim. Skadają się one z 10 wagonów żywno
ści, odzieży, obuwia, materiałów piśmiennych 1 lekarstw. Przekazanie darów nastąniło w obecności naczelnego dyrektora belgijskiego Czerwonego Krzyża p. Drossarta oraz przedsta
wicieli władz polskich, którzy żegnali jedno
cześnie repatriantów powracających do Oj-
ciyzny. ' (PAP)
KRÓL NIEMIECKICH OSZUSTÓW Be r l i n . Jeden t największych berliń
skich czarnogiełdziarzy, 1* arkus Boe, okazał się mistrzem swojej „sztuki’. Zdołał o* w krótkim czasie zarobić na świecach i papie
rosach 1.321.000 marek, dostać się do wiezie
nia i,., wykupić sią za 100.000 marek. (PAP)
Strona 2. Strona Z*
Z radością witany popraw ' ■ m
polsko - czeskich
Wa r s r u w a , 12, 9. — P<*s<?4 Czec bo sio- j watfole, ie o«iaia faHicsna z* równo w Cze- w&eji w Warszawie, mialster pełnomocny, Jó- j cinffcmiit-i, fak 1 w Polsce po-witała windo
wi Hejret, udzielił wywiadu przedstawicielowi I moici, donoszące, ie najbliższy okres przynie-
„Dziennika Polskiego1', w którym zaznaczy!, na j sie decydującą zmianą w całokształcie sfostm-
Odbieramy częściowo skradzione przez Niemców maszyny
Wa r s z a wa , 12. 9. — W ramach prac biura rewindykacji i odszkodowań wojennych, znajduje się w drodze do kraju z Austrii 40 wagonów maszyn i urządzeń rozmaitych fabryk. Z terenu Czechosłowacji nade«zło 5 wagonów ma
szyn,
Ze strefy amerykańskiej w Niemczech nadeszło ostatnio 30 obrabiarek, oanale-
No r y mb e r g a . (SAP) — Olbrzymi Pałac Sprawiedliwości w Norymberdze, który by!
pełen ruchu w ciąga 9-ciu miesięcy, od tygo
dni* ma niezwykły wygląd. Nad pałacem za
wisła cisza, pełna oczekiwania ważnych posta
nowień. Od zakończenia rozpraw publicznych ośmiu sędziów krajów sojuszniczych urzęduje Godzinnie, by do dnia 23 września powziąć de
cyzją o łosie zbrodniarzy wojennych i człon
ków organizacji hitlerowskich. Sędziowie zbie
rają się za salą posiedzeń — w sali obrad. Sa
la ta posiada takie same urządzenia techniczne do transmitowania i tłumaczenia na trzy języki, jak sala posiedzeń. Jedynymi osobami, którym pozwolono uczęiniczyć na zebraniach sędziów,
Moiiewe ł i i y w flin tę
Wa s z y n g t o n (PAP). Amerykań
ski departament rolnictwa podał do wia
domości, że ostateczne obliczenia prze
prowadzone w dniu 1 września, potwier
dzają uprzednie przewidywania, iż tego
roczne zbiory są najlepsze w historii Stanów Zjednoczonych.
„Neue« Deutschland" opublikowało odezwę Związków Zawodowych, «kiero- waną do niemieckiego świata pracujące
go, Odezwa ujawnia fakt, że 6iły re
akcyjne, podkopujące dzieło odbudowy, dążą do rozbicia jedności robotniczej oraz do wygrania narodu niemieckiego przeciw sowieckim władzom okupacyj
nym.
„Nowa propaganda przeciwsowiecka w otwartej i ukrytej formie posługuje *ię tymi samymi środkami i metodami, jak reakcja po pierwszej wojnie światowej
zionych w Hanowerze — własność f-my B-cia Borkowscy.
Fabryka kabli w Ożarowie odnalazła ogółem 60 wagonów swych maszyn.
Ponadto w czacie przeprowadzonych poszukiwań natrafiono na 4 skrzynie, za
wierające *pisy maszyn zrabowanych w Polsce i rozmieszczonych w 36 fabry
kach na terenie Niemiec.
są tłumacze przysięgli. Jeśli zachodzą po
ważna różnice zdań, sędziowie zbierają się n«
nadzwyczai&ych posądzeniach w nocy. Wszyst
kie wejścia do sali obrad są pilnie strzeżone.
Rz ym (SAP). Układ handlowy wło- ftko-amerykański został podpisany pr7-ez ministra pełnomocnego Stanów Zjedno
czonych, Bommera i Picarmo Corbino — włoskiego ministra skarbu.
Układ przewiduje odstąpienie Wło
chom nadwyżki zapasów amerykańskich, znajdujących się we Włoszech, ogólnej wartości 568 milionów dolarów. W rze-
Niespodziewana wizyta
St a mb u ł . (SAP) — Przyjazd króla Egip
tu Faruka do Tu-cji był niespodzianką dla władz tureckich. Prócz przedstawicieli lokal
nych, nikt nie wziął udziału w . uroczystościach powitania króla. Dopiero na wiadomość, że
przeciw Sowietom
i .podczas hitleryzmu. Każda propaganda przeciw*owiecka była i jest reakcyjna.
Na jej mętnych fałach Hitler doszedł do władzy, a nasz naród został popchnięty do wojny przeciw Sowietom. Propagan
da przeciwsowiecka zmierza do tych sa
mych celów."
W dalszym ciągu odezwa deklaruje zdecydowaną wolę związkowców zacho
wania.pokoju. (ZAP).
ków czesko-połsktcb, z najwyższym zadowo
leniem. Powołując się na łakt, że Czechosło
wacja nsa najiiużs-ą granicę z Polską — poseł Hejret stwierdził, że sąsiedztwo to trwa
łym czynnikiem, który szczególnie dominuje w polityce zagranicznej. Identyczność naszych zaiaieresoyrań — mówił poseł Hejret — wyka
zuje najlepiej potrzeba wspólnej obrony przed ekspansją niemieckiego imperializmu. Obrona przeciwko tentu stale aktualnemu niebezpie
czeństwu jest jednym z głównych celów naszej polityki, a także fundamentem, łączącym bra
terstwo i przyjaźń obu naszych państwl"
Z kolei poseł Hejret przypomniał, ie Pra
ga i Warszawa w całokształcie swej polityki przywiązuje wielkie znaczenie do sojuszu ze Zwiąkiem Radzieckim, oraz do sojuszu z inny
mi narodami słowiańskimi, dążąc równocześnie do uffzynwmia przyjaznych stosunków ze wszystkimi demokratycznymi narodami śwtata, przede wszystkim zaś z USA, Anglią i Francją.
Wspomniawszy o bliskich stosunkach kultu
ralnych, poseł Hejret zaznaczył następnie, że Czechosłowacja i Polska uzupełniają się rów
nież w dziedzinie ekonomicznej. Przez Czecho
słowację bowiem prowadzą drogi, po których przenika cały polski eksport do środkowej Europy, na bliski wschód, a także częściowo do państw zachodnich. Przez Polskę zaś pro
wadzą główne szlaki do Związku Radzieckie
go i do portów bałtyckich. Poseł Hejret wi
dzi także poważne możliwości w wzajemnej współpracy w dziedzinie przemysłowej,
Duże znaczenie dla wzajemnego zbliżenia będzie miał niewątpliwie rozwój luryetyki.
na 568 milionów dolarów
czywi&tości jedna część tego materiału już została odstąpiona rządowi włoskie
mu i Stany Zjednoczono żądają tylko zapłacenia 160 milionów dolarów za nad
wyżkę zapasów* rzeczywiście pozostają
ca do zbycia.
króla Egiptu w. Turcji
król Egiptu przebywa na ziemi tureckie), mi
nister spraw zagranicznych Secgal i adiutant prezydenta Republiki udali się na wybrzeże, by przywitać króla Farnka, Przypuszczają, ie król Faruk uda się w najbliższych dniach do Ankary i Stambułu. Okręt, którym król przy
był do Turcji, opuścił już wody tureckie.
DAR PRAWNIKÓW FRANCUSKICH Dla Stowarzyszenia Prawników Polskich Pa r yż . (SAP) — W czasie’ pobytu w Pa
ryżu pułkownika Mariana Mtsszkata, wicepre
zesa Najwyższego Sądu Wojskowego i Szefa Polskiej Misji Wojskowej, sekretarz Narodo
wego Związku Pracowników Francuskich p.
Joe Nordmann przekazał dla Polskiego Stowa
rzyszenia Prawników Demokratów dar w po
staci hektografowanego egzemplarza organu francuskich prawników z Ruchu Oporu. P, Nord mann jest jednocześnie jednym z czołowych organizatorów pierwszego powojennego Mię
dzynarodowego Kongresu Prawniczego oraz członkiem Towarzystwa Przyjaźni Polsko- Francuskiej.
Sl-i d , la! in a io iii iflia iL j aresztowany
K a t o w i c e (SAP)., W ręce organów bezpieczeństwa wpadł członek SS Piotr Dalccki, który pełnił na terenie obozu Majdanka funkcję pomocnika w oddzia
le krematorium. Na stanowisku tym Da- lecki wsławił się jako wyjątkowo okrut
ny kat, pastwiący się w najwyszukańszy sposób nad przydzielonymi mu do pracy więźniami. Ma on na sumieniu wiele osób, przy czym większą część stanowią dzieci i niemowlęta, spalane żywcem w piecach. 1 Daleckiego rozpoznano-ostatnio w Byto
miu i osadzono w więzieniu.
PijjtiB itiilło, Mn oswissił sie;
Zbrodniarze hitlerowscy wiedzą*
co czeka ich w Polsce
W a r s z a wa (SAP). Z ostatniego transportu 77 niemieckich zbrodniarzy wojennych, wydanych Polsce z amery
kańskiej strefy okupacyjnej (jeszcze przed Zebrzydowicami), spod eskorty amerykańskiej udało się uciec czterem przestępcom.
Jeden, świadom swych zbrodni i tego, co go czeka, gdy stanie przed polskim wymiarem sprawiedliwości — skorzystał z chwili nieuwagi straży i powiesił się.
Pozostali zbrodniarze zostali obecnie czadzeni w więzieniu cieszyńskim, skąd w najbliższych dniach, po rozdzieleniu ich na grupy, przewiezieni będą do kilku więzień w kraju. Część zbrodniarzy osa
dzona będzie w więzieniu Mokotowskim,
Zwiali ifliiDDi jAiMowaae
fotoli
E r f u r t (ZAP), W powiatach Erfurt, Weimar, Gotha, Armstadt i Apolda zos
tały dotyczas skonfiskowane majątki i fabryki zwrócone dawnym właścicielom, o ile byli oni tylko tak zwanymi „nomi
nalnymi" członkami partii hitlerowskiej.
Jak donosi Dziennik „Thueringer VolkM (nr 97), oddawaniu temu nadano cha
rakter wielkiej uroczystości.
Pofiwyźsienio istji mmn\
w lu ft
H a m b u r g (ZAP). W angielskiej Stefie okupacyjnej w 29 okresie przy
działowym racje żywnościowe będą pod
wyższone o 500 gr chleba i 250 gr innych środków odżywczych. Przydziały spe
cjalne w wielkich miastach w ilości 200 kalorii dziennie, będą dalej zachowane tylko w formie przydziałów chleba, a nie mięsa i tłuszczu, jak dotychczas,
S t u t t g a r t (ZAP). We francuskiej strefie okupacyjnej po ostatnim podwyż
szeniu racji chleba z 250 na 300 gr ną-^' stąpi dalsza podwyżka do 350 gr chleba dziennie.
SĘDZIOWIE PRZED WIELKA DECYZJĄ
Pałac w Norymberdze pilnie strzeżony
Chcą wygrać Niemców
Włosko-amerykański układ handlowy
MIROSŁAW BEZŁUDA.
Z powrotną falą na zacLóJ
P o w i e ś ć w s p ó ł c z e s n a 44
Wreszcie zmożeni snem — zasnęli. Wkrótce Dziurdziński chrapał jakby któś grał na organach, a kierownik, nie chcąc poddać się snu... drzemał, ki
wając głową w dół i w górę, w takt kół jadącego pociągu.
Sonia i Stefan jednak nie śpiąc, cichym szeptem rozmawiali... Od czasu do czasu rozmowę ich prze
rywał cichy śmiech Soni, lub pieszczotliwy, cichy, niski glos Stefana.
Wreszcie i Sonia usiłowała... usnąć, oparłszy gło
wę * ramię Stefana, a on, zwróciwszy głowę w kie
runku jej twarzy, swymi ustami dotykał je? policzka.
Upewniwszy się oboje, że jadący z nimi są we śnie pogrążeni, zetknęli się swoimi ustami, a oddawszy się i pojeniu, zapomnieli prawie o tym, że jadą w j>ociągu...
Chworzył s:ę przed nimi jakiś nieznany im dobry świat, świat ludzi, którzy błąkając się, chociaż młodzi, skołatani przeżyciami... znaleźli siebie i myśli ich splotły się we wspólnym zrozumieniu.
Dobrze im było...
Nawet nie spostrzegli się, gdy zaczęło świtać.
Nasyceni pieszczotami,., u wrót poranku... lekko zasnęli.
Ale niedługo trwał ten ich pozorny prawie sen.
Pociąg opuściwszy już dawno teren, który do 1939 ro
ku należał do naszego Państwa, wjechał na jakąś małą stacyjkę, bez budynków, na której stały już dwa inne pociągi. Jeden z trasą wytkniętą na południowy wschód, z różnymi pasażerami, a drugi z repatrian
tami, zdążający, tak jak i ich na Zachód, ale w kieruku północno wschodnim, na Mazury.
Ludzie zobaczywszy, że pociąg stanął, zrazu nie
śmiało, potem coraz lieżniej, aż wreszcie — upewniw
szy Się, że na tej stacji pociąg ich dłużej postoi — wylegli z niego na dobre.
Jedni pobiegli nabrać wody, inni, zbyt śmiali, udali się nawet do pobliskich domów w poszukiwaniu mle
ka, lub tego, czego im najbardziej było potrzeba.
Pociąg stał już dobrą godzinę. Ci, którzy zdobyli wodę, a których w czasie podróży nauczyła potrzeba, matka wynalazków, jak można naprędce ugotować kawę, czy też jakąś strawę, porozpaiali małe ogniska i gotowali, spiesząc się.
Inni tymczasem gwarzyli, lub uzupełniali wymien
nym handlem — z powodu tego, że nie było tu żad
nych handlujących — swoje braki. Ten odstąpił są
siadowi parę papierosów za zapałki, tamten znowu dał jakiemuś mężczyźnie parę kostek cukru za dwa pa
pierosy, jakaś kobieta dała drugiej trochę soli za szklankę mleka, a inna znowu sporo kartofli za tro
chę tłuszczu.
Dokonywana wymianą nie stała nieraz w żadnym stosunku do rzeczywistej -wartości.,, wymienionego artykułu, lecz każdy szukał czego potrzebował i da
wał to, czego miał więcej, lub bez czego mógł się obyć.
Wszyscy jednak zdradzali jedno tylko zaintereso
wanie, wspólne im wszystkim, a mianowicie... kiedy pociąg ruszy i kiedy będą już na miejscu.
Ale pociąg stał jak zaklęty. Mówiono, że czekaf na inny pociąg, z którym tu ma się minąć. Byli i tacy, którzy już mówili, że zawiadowca stacji odebrał tele
graficzną wiadomość, iż transport ma pójść w innym kierunku, gdyż tam, gdzie jadą, jest tylu przesiedleń
ców, że nie mają ich gdzie pomieścić. Ludzie chodzili;
kręc li się niespokojnie i narzekali.
Gdy wszyscy byli już przygotowani na to, że dłu
go tu jeszcze czekać będą, pociąg nagle, chociaż po
woli, zaczął ruszać. Znajdujący się przed pociągiem rzucili się do wagonów, wskakując do nich w ruchu, przy czym powstał tumult i krzyk. Pociąg tymcza
sem, pożartowawszy jakby ze swymi pasażerami — zatrzymał się.
Teraz dopiero wszyscy; którzy oddalili się coś-.?
kolwiek, widząc, że pociąg ruszył, pędzili za nim. "
Dotarłszy do niego, powchodzili do swych wagonów.
Zająwszy swoje miejsca, pociąg ruszył w drogę.
Po pewnym czasie, zajęci rozmową, zbliżali się do Słupska. Z dala już wynurzyły się kontury domów i większych budowli. Pociąg długim gwizdem oznaj
mił wszystkim jadącym, że za chwilę nastąpi Już kres ich wędrówki. Po chwili wolnej jazdy, wreszcie stanął.
Jadący jeszczce nie byli pewni, czy są już na miejcu i wychylając się z drzwi wagonów, spoglądali na czoło pociągu. Wyglądając zauważyli, że z pierw
szych wagonów ludzie zaczęli już wychodzić,
Teraz dopiero wszystko wysypało się ż pociągu, wyciągając z niego swe toboły.
(Ciąg dalszy nastąpi)
Strona 3. Strona 3-
Obrady kierowników Pow. Biur Rolnych
w Szczecinie
W Szczecińskiej Izbie Rolniczej od
była się konferencja kierowników powia
towych Biur Rolnych. Na obrady przy
byli przedstawiciele Związku Samopo
mocy Chłopskiej, woj. Wydziału Plano
wania i Koordynacji, pełnomocnik akcji żniwnej, przedstawiciele partii politycz
nych i inni. Stwierdzono niedostateczny 6tan inwentarza. Podkreślono odpowie
dzialność roli, jaką spełnia Komisja roz
działu inwentarza. Następnie omawiana była sprawa usprawnienia kontroli w pow. Biurach Rolnych.
Omówiono zagadnienia oświaty rolni
czej, walki ze stonką ziemniaczaną, pre
liminarza budżetowego na rok 1937/38 i z‘arna na siew zbóż kwalifikowanych.
Przy omawianiu sprawy planowanych nowych «zkół rolniczych, referowane by
ło zalecenie współpracy z Wydziałem Oświaty Rolniczej przy Wojew. Urzę
dzie Ziemskim i z Kuratorium Szkolnym.
Dalej poruszone zostały sprawy gim
nazjów i liceów ogólno-rolniczych, obej
mujących hodowlę, ogrodnictwo i bp.
(ZAP). . T---
Przejęliśmy największą stocznię
S z c z e c i n (ZAP). W Szczecinie wła
dze polskie przejmują od władz radziec
kich największą z miejscowych stoczni okrętowych pod nazwą „Odra". Stocznia ta znajduje się na nadbrzeżu odrzańskim oraz na wyspie „Okrętowej Górnej". Na nadbrzeżu odrzańskim znajduje się część urządzeń stoczni, na wyspie przy specjal
nym kanale je*t slip. W kanale tym jest zatopiony ponton-dok, przy pomocy któ
rego wydobywa się na powierzchnię stat
ki do naprawy. Pierwszą więc pracą bę
dzie wydobycie tego pontonu-doku i na
prawa jego, by mógł służyć potrzebom
■ win m w iiiiMUin rnnai ■niiiiiiHH inni winu
w Szczecinie
stoczni. Z pontonu statki prze3uwa się na betonową pochylnię, która znajduje się na wyspie i tm statek się naprawia.
By stocznię uzupełnić potrzebnymi na
rzędziami, otrzymaliśmy również warsz
taty mechaniczne „Gollnow". W warsz
tatach tych znajdują się obrabiarki i in
ne potrzebne maszyny. Stocznia „Odra*
w połączeniu z przejętymi warsztatami będ.zie mo^ła przeprowadzać remonty statków. Stocznię przejmuje Zjednocze
nie Stoczni Polskich.
Zagranica i n t e r e s u j e s i ę produkcj^
W a r s z a w a (PAP). Polska produk
cja przemysłowa budzi coraz większe za
interesowanie na rynku europejskim.
Ilustracją tego jest sprawozdanie organi
zatorów polskiego stoicka na targach w Sztokholmie, które odbywały się w czasie 24 sierpnia do 1 września br.
Mgr. Szłapczyński, dyrektor Między
narodowych Targów Poznańskich, który z ramienia Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego zorganizował polskie sto
isko na Targach w Sztokholmie, udzielił przedstawicielom pra«y szeregu informa
cji na temat osiągnięć polskiego przemys
łu na terenie Targów.
Jeśli chodzi o polskie stoisko, to spe
cjalnym zainteresowaniem cieszył «ię przemysł metalowy, a przede wszystkim wanny, których zapotrzebowanie dla
Szwecji w obecnej chwili dochodzi do miliona sztuk. Wannami zainteresowały się oprócz Szwecji także Włochy, OTaz Południowa Afryka.
Maszyny przędzalnicze, obrabiarki, maszyny do gwintowania, rury wodom'e- rze, okucia, śruby itp. znajdowały dużo reflektantów. Ponadto duże zaintereso
wanie budziły pendzle, szczecina i szkło laboratoryjne. Z produkcji włókienniczej reflektowano przeważtre na makaty, plu-.
sze, materiały meblowe i velurv oraz in
ne wyroby bawełniane.
Model polskiego pociągu węglowego zyskał duże uznanie u szwedzkich obser
watorów. Interesowano się równiż na«zą porcelaną, a także dopytywano się o for- niery i dykty.
Z posiedzenia Rady Bezpieczeństwa
No wy J o r k (PAP). Rada Bezpie
czeństwa kontynuowała we wtorek wie
czór rozważanie skargi ukraińskiej, zło-, żonej przeciwko Grecji, przy czym wy
słuchała deklaracji ukraińskiego minis
tra spraw zagranicznych Manuilskiego.
Przedstawiciel Ukrainy oświadczył mię
dzy innymi:
„Jeżeli mniejszości w Grecji i Indo
nezji są prześladowane i jeżeli stosuje się dyskryminacje w południowej Afryce, to obowiązkiem członków Narodów Zje
dnoczonych jest, zwrócić na te rzeczy uwagę Rady Bezpieczeństwa. Tak Ukra
ina rozumie swe obowiązki względem Narodów Zjednoczonych."
Odpowiadając na oskarżenia greckie ipod adresem komunistów, minister Ma- nuiPki podkreślił wielkie zasługi komu
nistów dla wywalczenia zwycięstwa i sta
wiania oporu najeźdźcy. Tylko w Hisz
panii, Portugalii i Grecji — stwierdził mówca — prowadzona jest dotychczas polityka antykomunistyczna.
Wicedyrektor UNRRA o konieczności dalszej pomocy Polsce
P r a g a (PAP). Bawiący w Paryżu zastępca generalnego dyrektora UNRRA, R. Jackson przyjął w ubiegły poniedzia
łek dziennikarzy zagranicznych, których poinformował o przebiegu swei podróży służbowej po Europie. Jackson oświad
czył, że to, co widział w Polsce, na Ukra
inie i w innych krajach Europy wschod
niej, przekonało go niezbicie o koniecz
ności kontynuowania pomocy dla tych krajów, najbardziej dotkniętych wojną.
Nie wyobrażam sobie życia zniszczo
nej Warszawy bez tej pomocy— oświad
czył Jackson. Dlatego walczyć będę ze wszystkich sił o to, aby po zakończeniu działalności UNRRA, co nastąpić ma w styczniu lub lutym przyszłego roku, za
pewniona została pomoc tym państwom, które jej najhardz ej potrzebują.
O konieczności tej nomocy, starać «ię on będzie przekonać ONZ na podstawie argumentów, zdobytych w podróży po Europie.
Bombardowanie sześć miejscowości za porwanie agenta brytyjskiego
L o n d y n (PAP). Agencja Reutera donosi z New Delhi, że w związku z por
waniem majora Donalda, brytyjskiego agenta politycznego, gubernator Waziri- stanu, prowincji granicznej w północno- zachodnich Indiach, zażądał od ludności odszkodowania. Żądanie to spotkało «ię z odmową. W konsekwencji zbombardo
wano szęść miejscowości. Zostały one rresztą uprzednio ewakuowane tak, że ta
akcja karna wyrządziłaby jedynie szkody materialne, gdyby nie przypadkowe trzy ofiary w ludziach.
Czyżby poprawa?
Berl i n (ZAP). W Berlinie daje się zauważyć lekki zanik przestępczości, o ile chodzi o zbrodnie. W sierpniu popeł
niono w Berlinie 11 morderstw, wobec 15 w lipcu i 24 w czerwcu.
Zagadnienie melioracyjne Pomorza
Potrzeby melioracyjne województwa pomorskiego są bardzo duże. Z ogólnego obszaru około 700 tysięcy hektarów, wy
magającego melioracji, zmeliorowano do września 1939 roku około 175 tysięcy ha.
Na skutek zamedbania urządzeń mel
ioracyjnych podczas okupacji, należało
by obecnie zmeliorować około 400 tysię
cy ha gruntów ornych i 125 tysięcy ha łąk oraz przeprowadzić konserwację na obszarze około 50 tysięcy ha. Prace te przeprowadzone zostaną w okresie 50-ciu lat. W ramach trzyletniego planu odbu
dowy gospodarczej kraju, na Pomorzu mają być wykonane następujące prace:
ochrona 6.000 ha gruntów przed powo
dzią, przez wykonanie ochronnych wa
łów wiślanych: regulacja rzek i kanałów dla odwodnienia 3.500 ha gruntu, dreno
wanie gruntów rolnych i konserwacje urządzeń melioracyjnych w obrębie 320
81110,6 los wyniósł
Gdyni i Gdańska w sierpniu ? G d a ń s k (ZAP), Obroty towa rowe Gdyni i Gdańska w miesiącu s'erpniu br.
wyniosły ogółem 836.320,6 ton. Z cyfry tej na Gdynię przypada 415.448.9 ton — import wyniósł 166.814 ton, eksport — 248.634,9 ton. Gdańsk miał obrotu 420.871,7 ton, w tym importu— 166.897,8 ton i eksportu — 253.973,9 ton.
polskiego przemysłu
Prasa szwedzka przyjęła z dużą sym
patią i uznaniem wystąpienie Polski na Targach w Sztokholmie.
Organizatorzy Targów przygotowują obecnie udział Polski na Targach w Cze
chosłowacji, które odbędą ®ie w czasie od 15 do 22 września br.
Hol m więźniów Dolllyiznytti
w StuUhofie
G d a ń s k (ZAP), W Sztutthofie od
był się zlot kilku tysięcy byłych więźniów politycznych z całego województwa gdańskiego w ramach „Tygodnia Obroń
ców Gdańska". Uroczysta Msza św. zos
tała odprawiona przy ołtarzu polowym zbudowanym na dachu niezniszczonego przez Niemców krematorium — miejscu kaźni kilkudziesięciu tysięcy of:ar wszyst
kich narodowości. Przy częściowo uszko
dzonym piecu krematoryjnym delegacje bvłych więźniów złożyły wiele wieńców.
W miejscu tym zostały odprawione egzekwie i uroczyste poświęcenie tego jedynego w swoim rodzaju cmentarza.
Po przemówieniach ustawiono na terenie obozu wielki brzozowy krzyż. Uroczys
tość ta miała charakter wstrząsającej manifestacji dla uczczenia pamięci za
męczonych współtowarzyszy niedoli, a za
razem straszliwego potępienia zbrodnia
rzy, którzy byli twórcami tej kaźni.
spółek melioracyjnych i na 50-ciu roz
parcelowanych majątkach.
„Deutschland erwadie“
O l s z t y n (ZAP). W ubiegłą niedzielę na stacji kolejowej Wartenbork miał dłuższy postój pociąg prowadzony przez obsługę niemiecką, która przy akom
paniamencie harmonii śpiewała różne pieśni niemieckie, między innymi „Deut- schland erwache".
Przechodzący Niemcy uśmiechali «ię zdawkowo do wykonawców i tym spo
sobem wyrażali «we zadowolenie.
Czas najwyższy położyć kres bezczel
ności niemieckiej.
Z Pornorza
BYDGOSZCZ.
— Odznaczenie zasłużonych robotników.
Zjednoczenie Przemysłu Motoryzacyjnego Wielkiego Pomorza, oddział rowerowy w Byd
goszczy, wykonało plan produkcji sierpniowej w wysokości 110 proc. Stanowi to 140 proc.
w stosunku do produkcji czerwcowej br. Za wydajną pracę szereg robotników zostało od
znaczonych krzyżami zasługi.
TORUŃ.
— Święto kolejarza. Kolejarze toruńscy obchodził uroczyście dzień wypuszczenia z war
sztatów kolejowych w Toruniu setnej wyremon
towanej lokomotywy. Z okazji tej uroczystości wo:ewoda pomorski ob. Wojciech Wojewoda wręczył 50 odznaczeń za ofiarną pracę najbar
dziej zasłużonym kolejarzom. Równocześnie odbyło się otwarcie nowocześnie urządzonego przedszkola, strzelnicy oraz świetlicy i biblio
teki ZZK. Otworzono także przystań wioślar
ską KiC$ „Pomorzanin", Cały ten piękny do
robek zawdzięczają kolejarze toruńscy wyłącz
nie własnej ofiarności i pracy.
ŚWIĘTO KOLEJARZY POMORSKICH Setny parowóz po gruntownym remoncie Tor uń. (SAP) — W niedzielę, 8 września br. obchodzili kolejarze pomorscy w Toruniu swoje wielkie święto. W tyra dniu wypuszczo
no z warsztatów kolejowych w Toruniu setny parowóz grutownie wyremontowany. Otwarto nowocześnie urządzone przedszkole, wznie
sione sumptem i staraniem ZZK w Torunia.
Dla wyrobienia żołnierskiego kolejarzy otwar
to strzelnicę. Dla przeniesienia pracy kittural- nej i oświatowej uruchomiono świetlice 1 bi
bliotekę, posiadającą 1000 książek, przeważnie zebranych przez brać kolejarską.
r W najbiiiszym czasie ukaie się
nakładem
Spółdzielni Wydawniczej
„WIEDZA“
N
»*IAP0LEON«
T A R L E
3 Tom
Cele i zadania T. U. R.
■TUR prowadzi rozmaite formy oświaty dla dorosłych, stara się przyjść z pomocą I radą fachową wszelkim poczynaniom w tej dziedzi
nie. Organizuje Domy Kultisy, teatry, prowadzi kina, zakłada Uniwersytety Powszechne, Uni
wersytety Niedzielne, kursy zawodowe J ogól
nokształcące, biblioteki i czytelnie, bursy; u- rąadza imprezy teatralne i kinowe, koncerty i wycieczki, kieruje świetlicami, udziela rad i wskazówek zespołom samokształceniomym, wydaje i kolportuje prace popularno-naukowe i artystyczne, podręczniki i czasopisma. TUR prowadzi wreszcie szeroką pracę dokształce
niową, pragnąc w jaknajszybszym czacie od
robić wielkie luki w oświacie ludowej, które są skutkiem okupacji i prześladowań kultury polskiej oraz trwającej dziesiątki lat przed wo,ną klasowej polityki burżuazji, pozbawia
jącej lud oświaty.
TUR podejmuje się aktywnie uczestniczyć w odbudowie polskiej kultury narodowej, wal-' czyć ze zniszczeniami moralnymi, spowodowa
nymi okupacją, z antysemityzmem, alkoholiz
mem, przesądami l nieświadomością wszelkie
go rodzaju,
stoi aa straży Intresów kulturalnych mas $botniczycb i prowadzić będzie walkę o pełną laicyzację szkoły państwowej 1 prywat
nej na wszystkich szczeblach, o całkowitą je) demokratyzację i upowszechnienie,
W całej swej pracy TUR mając na widoku dalekie cele, nie traci z pola widzenia proble
mów bliskich, które niesie chwila dzisiejsza, tworzenie państwa demokracji ludowej. Widzi on bowiem w wiedzy i kulturze najsilniejszą broń przeciw ciemnocie i reakcji społecznej, Stara się też na każdym odcinku działalność swoją wiązać z życiem bieżącym. Naświetlając naukowo czołowe zagadnienia społeczne l po
lityczne naszej epoki, TUR szerzy w masach robotniczych właściwe zrozumienie nurtu dzie
jów współczesnych, daje odbudowę do powa
żnej i skutecznej pracy organizacji politycz
nych i zawodowych,
TUR wychowuje świadomych, aktywnych, kulturalnych 1 ideowych działaczy-budowni- erych nowego społeczeństwa TUR jednocząc oświatowców, inteligentów I masy robotniczej, podnosząc poziom i wiedzę tych ostatnich.
w»pó'działa w likwidowaniu przepaści miedzy pracą umysłową } fizyczną. Pogłębiając oświa
tę 1 kulturę TUR przyspiesza budowę bezkla- sowego społeczeństwa, w którym każdy czło
wiek będzie mógł wykorzystać swoje osobiste wartości, nie znając nędzy, wyzysku j ciemnoty,
