1
SPIS ZAW ARTOŚCI TECZKI — , & Q $ .k ( 0 .k J .S .łC B ...
, . < 3 ^ } J U 5 K ... .
I. M a te r ia ły d o k u m e n t a c y jn e
1/1— rotacja właściwa
I/U. — dokum enty (sensu stricto) doł. osoby relatora I/3 - Inne materiały dokum entacyjne dot. osoby relatora
• l
II. M a te r ia ły u z u p e łn łe n la ją c e r e la c ję V
/ /
Hi. In n e m a t e r ia ły (zebrane przez „relatora”):
IJI/1- dot. rodziny relatora
HI/2 - doi. ogólnie okresu sprzed 1939 r, i
III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1 9 3 9 -1 9 4 5 ) III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r.
lll/5 - ln n e ...
IV . K o r e s p o n d e n c ja
V. W ypisy z e ź r ó d e ł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”]
2
3
u - i
K O SM O W SK A IR E N A , c. W iktoryna i Ireny, ur. 20 X II 1879 w Warszawie w rodzinie inteligenckiej, publicys
tka; ukończyła szkołę średnią (pensję) w W ar
szawie, szkołę gospodar
czą w K uźnicach (Zako
pane), stud io w ała n a U niw ersytecie Lwow
skim ; działaczka zara- niarskiego ru ch u ludow ego i re d a k to rk a
■.Zarania” (pisała pod ps. Jasiek z Lipnicy), współorganizatorka i sekretarz Towarzystwa Kółek Rolniczych im. S. Staszica, w 1913 założycielka Żeńskiej Szkoły Rolniczej w Krasieninie, wiceminister opieki społecznej
w T ym czasow ym R ządzie L u d o w y m R e
publiki Polskiej w Lublinie (1918), w latach 1919-1931 członkini Z G PSL „W yzwolenie”
i po słan k a n a Sejm, od 1931 członkini R ady N aczelnej, a n ast. N K W SL, re d a k to rk a
„Zielonego S ztan d aru ” ; w okresie okupacji organizow ała zakw aterowanie i wyżywienie ludowców wysiedlonych z zachodnich ziem Polski, pisała artykuły do prasy SL „R och” , areszto w an a 18 V II 1942 przez g estapo, więziona n a Paw iaku, a nast. w M oabicie w Berlinie; ra n n a w czasie bom bardow ania, zm arła w szpitalu 21 V III 1945; p o wojnie ekshum ow ana i p o ch o w an a w alei z a służonych n a C m e n tarzu W ojskow ym n a Powązkach; odzn. K G run. I kl. (pośm iertnie).
[128]
ł
4
5
T ■ 37 57/ u * .
(lucAoOuctoij
IRENAKOSMOWSKA20 XII1879r. w WarszawieurodziłasięIrena Kosmowska, nauczycielka, publicystkai działaczka ludowa. Z własnychzasobównabyłamałyośrodekrolny w Krasieniniek. Lubartowa, w którymzałożyłaszkołęgospodarstwa wiejskiego dladziewcząt. W 1915r. aresztowanaprzezwładze carskie, zostałaskazana na długoletniewięzieniei zesłaniena Syberię. Dzięki okupowi złożonemu przezrodzicówkarę tę zamienionona przymusowy pobytw Petersburgu. Tampracowałam.in. w PolskimKomitecie PomocyOfiaromWojny. W 1918r. wróciła do Warszawy, przywożąc 70 polskichsierot, którymi sięopiekowała. Na lamachpisma „Wyzwolenie” walczyła o reformę rolną i powszechnąoświatę. Posłanka do trzechkolejnychkadencji Sejmu(1919, 1922,1926), współpracowałam.in. z Ligą ObronyPrawCzłowieka i Obywatela. Podczas II wojnyświatowej działaław kon- _ Tpiracji. Organizowałaprzerzutydo Szwecji„spalonych” w krajuludowców, otaczałaopieką ukrywającychsięprzedgestapo działaczy „Rocha”. Aresztowanaw 1942r., więziona na Pawiaku, została wywiezionadoNiemiec, doobozupracyw Mahlow. Mimostarszego wiekui choroby pracowałaprzybudowielinii kolejowej. Ranna w czasiebombardowaniazmarła 21VIII 1945r.
