Romanówna Janina

(1)

1

(2)

SPIS ZAW ARTOŚCI ~ Ah „ ' T( , A - - ^

t e c z k i

. $ .P . f l f t fif?. y . N. ft.. i ^ v ^ r ^ V .

. ...

...

I . / l

^.

R elacja 'J U

- ^ 1 • '

I./2. D okum enty ( sensu stricto) dotyczące relatora —- 'I./3. Inne m ateriały dokum entacyjne dotyczące relatora — 'II. M ateriały uzupełniające relację (£/ f

III./l. M ateriały dotyczące rodziny relatora —

III./2. M ateriały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III./3. M ateriały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. M ateriały dotyczące ogólnie okresu po 1945

III./5. Inne . . . - IV. K orespondencja

V. N azw iskow e karty inform acyjne VI. Fotografie I w c t k

2

(3)

3

(4)

4

(5)

5

(6)

R E L A C JA W SK

I. D ane o sob ow e :

JA N IN A FR A NU S z domu R O M A N Ó W N A

U ro d zo n a : 2 8 .0 8 .1 9 2 6 r. S tepań na W o ły n iu pow . K ostopol

R odzice : S tan isław i F ran ciszk a z d o m u K raw czy ń sk a , H u ta Stepańska, leg io n ista, k o n c e sja sklep- restau racja

A dres : 21-5 00 B iała P odlaska,

II. D ane śro d o w isk o w e : W ykształcenie pod staw ow e.

Do w yb u ch u w ojny u czennica.

P rzy n ależn ość : "rycerki" k ato lick ie, ZH P

III. U d ział w K am p an ii W rześniow ej 1939 r. - nie dotyczy.

IV. K rótki życiorys "cyw ilny" lat 1939-47

M ieszk ałam z ro dzicam i w H ucie Stepańskiej w zam ożn ej ro d zin ie patrio ty czn ej leg io n isty P iłsu d sk iego I Brygady.

V. P rzebieg ko nspiracyjnej służby żo łnierskiej w latach 1939-45

1) P atrio tyzm ro d zic ó w - o jca legionisty w zrastał razem z nam i - z s io s trą s ta rs z ą W andą. W ojna nasu w ała ró żne zag ro ż e n ia od w ro g ó w S ow ieta, N ie m c a a w ko ń cu B an d y U k ra iń sk ie stały się zag ro żeniem dla w szy stk ich P o la k ó w n a W ołyniu. N a jp ie rw b y ła sa m o o b ro n a z o rg a n izo w a n a p rze z kier. szkoły. M ło d z ie ż b y ła ró żn ie z o rg a n izo w a n a w S trzelcu, S to w arzy szen ie K ato lick ie M łodzieży, H arcerstw o , a n aw et chór k o ścieln y m ło d z ie ż o w y i starszych je d n o c z y ł w sp ó ln o to w o m łodzież. N a le ża łam do chóru m łodzieżo w ego.

I m ord d o k o n an o zb io ro w o na czło n k ach chóru - zam k n ęli w d o m u i k ulam i rozry w ający m i się w ym o rd o w ali w szy stk ich. C ała m ło d z ie ż po tym m o rd zie w stą p iła do zo rg an izo w an ej w szkole organizacji. N ie p a m ię ta m n a z w isk a p ierw szeg o dow ódcy.

Składałam p rzy sięg ę po w y m arszu z H uty S tepańskiej pod d o w ó d ztw em k pt "B om by". P rzeszłam cały szlak do Starej H uty w grupie k o b iet pod d o w ó d z tw e m H eleny S aw ickiej.

2) P rzysięgę o d b ierał "D rw al". M ój p seu d o n im "M alina" p o p rzy sięd ze w Starej H ucie po uroczystej M szy Sw. ks.Ś piew ak .

3) K o m ó rk a k o b iet b yła dość liczn a - były k w alifik o w an e san itariu szk i, było m ałż eń stw o lekarzy, były k w alifik o w an e san itariu szk i, które szły z żo łn ierzam i m in o w ać to ry k o lejo w e. Z e m n ą były ko leżank i : M irk a P io tro w sk a, Jad w ig a D z ik a ń sk a zg in ęła od pom yłk o w ej kuli czy szczo nej broni, m o ja sio stra W anda, W ala, M ary sia je ź d z iła konno. Je ste śm y w z ie m ia n k a c h letn ic h i zim ow ych.

6

(7)

B rałam ud ział w n ap ad zie n a S ta rą H utę 9 listo p ad a 1943 r. Po ty m n a p a d zie areszto w an o n asz sztab kpt "B om by" z g ru p ą k o b iet w y ru szam y p o d d o w ó d ztw em S te p an ia k a n a k o n cen trację w k ierun ku K ow la.

4) P rzez bagna, lasy w iosk i - n apadli nas U kraiń cy p o d L w ą T ad zio K u fel z o sta ł ran n y w tym ataku.

D oszliśm y do Przebraża. M o ja sio stra z ach o ro w ała n a tyfus. D r K ału ży ń sk i d rab in iasty m w o zem W and a i ja , Ja d zia Ł o sio w n a je d z ie m y do szp itala w K iw ercach. B yły g ęste lasy C u m ań sk ie, tam zostały ciężk ie działa. R anni w gorączce m ajaczyli, uciekali, łap a liśm y zim n e k o m p re sy n a głow ę.

R annych na drągach zniosłyśm y, d rab in iastym w o zem w io zły śm y do sz p ita la z a k aźn eg o w K iw ercach. L ek arz nie po w ied ział, że je ste śm y z lasu; w ten sposób nas u ch ro n ił, a k sią d z zb ierał na p o m oc dla u c ie k in ie ró w i p rzeżyliśm y.

W szy w ch o d ziły do ran chorych, szpital był taki dla położny ch, dla w szy stk ich . L eżał chory U krainiec d ow ód ca, on chciał u ciekać, ale zap alen ie płuc p rze d łu ża ło się, ro b iła m m u bańki.

Sow ieci go piln o w ali, ale nie w ydał nikogo. P racow ałam w tym szp italu do k o ń c a w ojny, szpital p rzejęło W P. K o ściu szk o w cy w łączyli nas do sanitarnej k om p an ii 8 p.p. W L W P przeszły śm y przeszk o len ie, kursy sanitarne, d o stałyśm y sto pień kap rala sio stra i j a b yłam szerego w a. P otem do stałam kaprala.

D otarłam do p o w stań czej W arszaw y.

O d z n aczen ia : Z ło to O d zn ak a za L e w o b rz e żn ą W arszaw ę, W arszaw sk i K rzy ż P o w stań czy , K rzyż AK .

VI i VII - nie dotyczy

VIII. K rótki życiorys pow ojenny.

W yszłam za m ąż za K o śc iu sz k o w ca w 1946 r. w B iałej P od lask iej. M iałam 3 d zieci, p rac o w ała m w fabryce m eb li w B iałej, p ro w ad ziłam koło PC K . W cyw ilu do stałam aw an s ro k u p lu to n o w eg o a potem sierżanta.

7

(8)

8

(9)

9

(10)

10

(11)

11

(12)

12

(13)

13

(14)

14

(15)

15

(16)

16

(17)

17

(18)

18

(19)

19

(20)

20

(21)

21

(22)

22

(23)

23

(24)

24

(25)

25

(26)

26

(27)

27

(28)

28

(29)

29

(30)

30

(31)

31

(32)

32

(33)

33

(34)

34

(35)

35

(36)

36

(37)

37

(38)

38

(39)

39

(40)

40

(41)

41

(42)

42

(43)

43

(44)

44

(45)

F r a n u s Janina z d. Roman — sierż. rez., ur. 1926 Stepań woj. W ołyń, zam. Biała Podlaska. SI. wojsk.: 27 dyw. wołyńska A K , 8 pp 3 DP, bkob. Zdemob. 1945. Praca zawód.: fabryka mebli Biała Podlaska.

Dział, społ.: sąd pow. — ławnik, Z B o W iD — członek komisji rewizyj

nej. 3 dzieci. Krzyż Kaw. O O P , srebrny medal „Z P C h” , Krzyż Partyzan

cki i in.

45

(46)

46

(47)

47

(48)

48

(49)