Antoni Bądkowski
Prawo Gospodarcze
Palestra 3/10(22), 96-97
H K O l M I K / i Z A C R / W I I C Z I V A
P r a w o G o s p o d a r c z e
Czy prawo gospodarcze ma być osobną dyscypliną praw a? Zagadnie niu temu poświęca obszerny artykuł W.W. Łaptiew na łam ach „Sowiet- skogo gosudarstwa i praw a” (nr 4 z 1959 r.).
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez państw o ustala ne są w aktach normatywnych, których wydano znaczną ilość. Ta sama sytuacja zachodzi w państwach demokracji ludowej. W NRD wśród prawników panuje niepodzielny pogląd, że powinna być stworzona spe cjalna gałąź praw a gospodarczego. W Czechosłowacji w 1958 r. wydano ustawę o stosunkach gospodarczych między organizacjam i socjalistycz nymi, która je it niejako kodeksem zobowiązaniowego praw a gospodar czego.
Praw o musi wyrażać w sposób jak najbardziej w ierny istniejące w państwie stosunki. W Związku Radzieckim najw ażniejszą i wciąż rosnącą funkcją państwa jest funkcja organizowania gospodarki naro dowej. Do realizacji tej funkcji służy prawo gospodarcze. Byłoby rzeczą nieprawidłową dzielić jednolite normy ustawodawstwa gospodarczego pomiędzy ustawodawstwo adm inistracyjne i ustaw odaw stw o cywilne. Część stosunków gospodarki państwowej traktow ana jest niesłusznie jako regulowana przez prawo cywilne, co powoduje pomieszanie norm odnoszących się do stosunków między samymi obyw atelam i oraz między organami gospodarczymi państwa a obywatelami z norm am i regulują cymi wzajemne stosunki pomiędzy organizacjami gospodarczymi pań stw a. Inna część stosunków gospodarki państwowej zaliczana jest do praw a administracyjnego, przez co zaciera się różnica pomiędzy działal nością gospodarczą państwa a działalnością państw a w innych dziedzi nach. Praw o gospodarcze powinno regulować zarówno pionowe, jak i poziome stosunki zachodzące w gospodarce państw ow ej. Ścisły związek tych stosunków w praktyce życiowej wymaga jednolitego- traktow ania norm prawnych, które regulują gospodarczą działalność państw a. Nie należy dzielić tych norm pomiędzy poszczególne dziedziny praw a, gdyż ich wzajemna współzależność nadaje im własny charakter.
Praw o gospodarcze reguluje przede wszystkim zagadnienia stru k tu ry organizacyjnej zarządu gospodarką socjalistyczną. K ierow anie gospodar
N r 10 K R O N IK A Z A G R A N IC Z N A 97
ką narodową dokonuje się przez 1) unormowanie praw ne try b u działal ności gospodarczej, 2) planowanie gospodarcze i 3) operatyw ne zarządza nie przedsiębiorstwami.
System radzieckiego praw a gospodarczego mógłby się opierać na na stępującym schemacie:
Przede w szystkim należy dokonać podziału tego system u na dwie części: ogólną i szczególną.
Część ogólna powinna obejmować: 1) zasady praw a gospodarczego;
2) organizację zarządu państwową gospodarką socjalistyczną, a m ia nowicie:
a) unorm ow anie praw ne państwowej własności socjalistycznej, b) organy państwowego zarządu gospodarczego,
c) przedsiębiorstwa państwowe;
3) zasady praw ne działalności gospodarczej w państwowej gospo d arce socjalistycznej, tj.:
a) narodowy plan gospodarczy, b) umowy gospodarcze,
c) kontrolę bankową, k red y t i rozrachunek gospodarczy.
Część szczególna powinna zawierać przepisy dotyczące poszczególnych gałęzi gospodarki państwowej, a zwłaszcza przemysłu, inw estycyj, tra n sportu, państw ow ych gospodarstw rolnych (sowchozów), handlu, gospo d ark i kom unalnej.
P r o j e k t r e f o r m y n i e m i e c k i e g o k o d e k s u k a r n e g o w N R F
Prof. K.H. Jescheck przedstaw ia w Revue de Science Criminelle et
de Droit pénal comparé (nr 1 z 1959 r.) zasady p rojektu nowego ko
deksu karnego, opracowanego ostatnio przez specjalną komisję powoła ną przez rząd NRF.
A utor na wstępie wskazuje na to, że prace nad nowym kodeksem karnym rozpoczęły się już w 1902 roku, kiedy to prof. Kahl i prof. Liszt, pierw szy — przedstawiciel szkoły klasycznej, a drugi — szkoły