K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2019/2020 WydziałLekarski i Nauk o Zdrowiu_
Kierunek studiów: Lekarski 2019 Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: LEK2019
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite Specjalności: Lekarski 2019 bez specjalności
1 Przedmiot
Nazwa przedmiotu Patologia ogólna
Kod przedmiotu WLINZ_ LEK2019AJednolite magisterskieS C2 19/20
Kategoria przedmiotu NAUKI PRZEDKLINICZNE
Liczba punktów ECTS 6
Język wykładowy polski
2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr W C K S L I Zp Pz Sk
4 34 15 29 0 0 0 0 0 0
Legenda: W — WykładC — ĆwiczeniaK — KonwersatoriumS — SeminariumL — LaboratoriumI — Zp,pz,sk Zp — Zajęcia PraktycznePz — Praktyka ZawodowaSk
— Samokształcenie
K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
Cel 1 Edukacja z zakresu patologii ogólnej czynniki uszkadzające, ich podział I wpływ na komórki, tkanki i narzą- dy,sposoby ich modyfikacji oraz zapobieganie ich wpływowi. Ukazanie etiopatogenezy ogólnych procesów pa- tologicznych (zaburzeń w krążeniu, zmian wstecznych, procesów adaptacyjnych I naprawczych, nowotworzeni, zapaleń, chorób zakaźnych i pasożytniczych, patologii środowiskowej, immunopatologii, chorób uwarunkowa- nych genetycznie, patologii wieku rozwojowego) z uwzględnieniem profesjonalnej terminologii oraz makroi mikroskopowych obrazów uszkodzonych tkanek i narządów w przebiegu chorób.
Cel 2 Zapoznanie z nowoczesnymi procedurami diagnostycznymi oraz czynnikami rokowniczymi w procesach pato- logicznych.
4 Wymagania wstępne
1 znajomość anatomii 2 znajomość histologii
5 Modułowe efekty kształcenia
MW1 Student zna czynniki uszkadzające i podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek.
MW2 Student zna etiopatogenezę ogólnych procesów patologicznych (zaburzeń w krążeniu, zmian wstecznych, pro- cesów adaptacyjnych I naprawczych, nowotworzeni, zapaleń, chorób zakaźnych i pasożytniczych, patologii środowiskowej, immunopatologii, chorób uwarunkowanych genetycznie, patologii wieku rozwojowego).
MW3 Student zna definicje ogólnych procesów patologicznych, podstawową terminologię z zakresu ogólnych proce- sów patologicznych, nowoczesne metody diagnostyczne, czynniki rokownicze i sposoby profilaktyki chorób.
MU4 Student wymienia czynniki patologiczne, egzo- i endogenne i dzieli je na modyfikowalne i niemodyfikowalne MU5 Student definiuje i wyjaśnia etiopatogenezę ogólnych procesów patologicznych (zaburzeń w krążeniu, zmian
wstecznych, procesów adaptacyjnych I naprawczych, nowotworzeni, zapaleń, chorób zakaźnych i pasożytni- czych, patologii środowiskowej, immunopatologii, chorób uwarunkowanych genetycznie, patologii wieku roz- wojowego)
MU6 Student prezentuje klinikę ogólnych procesów patologicznych, włączając zaburzenia wodno-elektrolitowe i rów- nowagę kwasowo-zasadową. Student używa profesjonalnej terminologii z ogólnych procesów patologicznych.
MK7 Student rozpoznaje, interpretuje i jeśli to możliwe zapobiega zagrożeniom mogącym okazać się czynnikami uszkadzającymi.
MK8 Student interpretuje obrazy uszkodzeń tkanek i narządów z zakresu ogólnych procesów patologicznych w kli- nicznym przebiegu chorób.
6 Treści programowe
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
W1
(PATOMORF) Przedmiot patomorfologii, jej cele, podział patomorfologii ogólnej (zaburzenia w krążeniu, uszkodzenie i śmierć komórki, zmiany wsteczne,
procesy adaptacyjne i naprawcze, nowotworzenie, zapalenia, choroby zakaźne.
i pasożytnicze, patologia środowiskowa, immunopatologia, choroby uwarunkowane genetycznie, patologia wieku rozwojowego). Narzędzia w patomorfologii (barwienie rutynowe HiE oraz barwienia wybiórcze, immunohistochemia i techniki molekularne), raport histopatologiczny.
2
W2
(PATOMORF) Nauka o śmierci i badanie pośmiertne. Wybrane aspekty nauki o śmierci, klasyczna I nowa zmodyfikowana definicja śmierci. Etapy procesu umierania. Znamiona śmierci i przeobrażenie pośmiertne. Badanie pośmiertne
jako procedura medyczna definicja, cele, rodzaje oraz techniki.
2
K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
W3
(PATOFIZ) Podstawowe pojęcia patofizjologii. Homeostaza w warunkach chorobowych. Zapalenie pojęcie, przyczyny, mediatory zapalenia. Gorączka,
mediatory, znaczenie biologiczne. Wstrząs niekardiogenny opis
patomechanizmów, pojęcie centralizacji krążenia, wyznaczniki nieodwracalności wstrząsu. Zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, SIRS (system i cinflammatory responsesyndrome, SIRS). Uszkodzenie wielonarządowe
(Multiple organ failure, MOF).
2
W4
(PATOMORF) Nowotworzenie część 1 - podstawy. Nowotworzenie definicja, terminologia, podział nowotworów. Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych. Historia naturalna choroby nowotworowej (ognisko pierwotne, naciekanie, przerzuty, wznowa) w obrazie makro- i mikroskopowym. Genom i choroby genetycznie uwarunkowane. Molekularne podłoże nowotworów. Cechy
charakterystyczne nowotworów złośliwych.
2
W5
(PATOFIZ)Patofizjologia układu nerwowego.Uszkodzenia górnego motoneuronu, przykłady kliniczne. Uszkodzenia móżdżku. Choroby dolnego motoneuronu: miastenia, botulizm, zespół Etona-Lamberta, przełom (kryzys) cholinergiczny. Syringomielia (ALS), zespół Brown-Sequarda. Syptomatologia
uszkodzeń móżdżku.
2
W6
(PATOMORF) Nowotworzenie część 2 diagnostyka. Nowoczesna diagnostyka nowotworów (immunohistochemia, techniki molekularne, mikromacierze) molecular techniques, microarrays). Biomarkery (czynniki prognostyczne i predykcyjne), grading, staging, TNM, pTNM. Raport histopatologiczny
w chorobie nowotworowej. Screening, monitoring i profilaktyka nowotworów (szyjka macicy, jelito grube, sutek). Proces starzenia.
2
W7
(PATOFIZ) Patofizjologia serca: przewlekła i ostra niewydolność serca, wstrząs kardiogenny. Zaburzenia hemodynamiczne, biochemiczne i endokrynne lewo- i prawokomorowej niewydolności serca. Pojęcie niewydolności skurczowej
i rozkurczowej serca. Zespół Takotsubo.
2
W8
(PATOMORF) Patologia środowiskowa. Immunopatologia. Choroby środowiskowe definicja, etiopatogeneza, przykłady, obraz makroi mikroskopowy.
Palenie tytoniu, uzależnienie od alkoholu i leków. Styl życia jako przyczyna chorób i śmierci. Immunopatologia choroby autoimmunologiczne, skrobiawica - definicja, etiopatogeneza, przykłady, obraz makroi mikroskopowy. Skrobiawica
jako problem zdrowotny diagnostyka i prognoza.
2
W9
(PATOFIZ) Miażdżyca - pojęcie, udział w patogenezie chorób - przykłady.
Teorie rozwoju miażdżycy. Nowe spojrzenie na patogenezę miażdżycy jako proces zapalny
2
W10
(PATOMORF) Patologia wieku rozwojowego. Ogólne aspekty patologii wieku rozwojowego, nowotwory u dzieci (guzy lite, nowotwory
drobnookrągłokomórkowe SRCTs, klasyfikacje SIOP, wykorzystanie immunohistiochemii i technik molekularnych w diagnostyce różnicowej ).
2
W11
(PATOFIZ) Etiopatogeneza nowotworów. Podłoże genetyczne, mechanizmy generowania onkogenów i wyłączania genów przeciwnowotworowych. Nowotwory
wrodzone, zespoły predyspozycji, występowanie rodzinne. Przyczyny środowiskowe nowotworów. Cechy biologiczne komórek nowotworów. Naturalny
przebieg choroby nowotworowej. Pojęcia inicjacji, promocji i progresji.
Podłoże molekularne powstania przerzutów. Immunogenność nowotworów.
2
W12
(PATOMORF) Patologia głowy i szyi. Ogólne aspekty patologii głowy i szyi (jama ustna, górne drogi oddechowe, ucho, szyja, ślinianki), nowotwory gryuczołów ślinowych w codziennej praktyce - definicja, etiopatogeneza,
przykłady, obraz makro- i mikroskopowy.
2
W13
(PATOFIZ) Choroby przedniego płata przysadki. Zespół Simmondsa. Stany kliniczne przebiegające z nadprodukcją hormonu wzrostu. Przyczyny karłowatości. Otyłość przyczyny, mechanizmy, konsekwencje kliniczne.
Patomechanizmy przewlekłego niedożywienia białkowo-kalorycznego.
2
K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych W14
(PATOMORF) Zapalenia. Procesy zapalne - definicja, etiopatogeneza, komórki biorące udział w procesach zapalnych, podział zapaleń (zapalenia przewlekłe i
ostre, wysiękowe, uszkadzające, wytwórcze). Medyczne aspekty podróży, choroby tropikalne
2
W15
(PATOFIZ) Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Nadczynność i niedoczynność przytarczyc przyczyny i objawy. Pojęcie drugoi trzeciorzędowej
nadczynności przytarczyc. Patofizjologia krzywicy. Pojęcie, przyczyny i mechanizmy osteoporozy.Mechanizmy osteodystrofii nerkowej.
2
W16
(PATOMORF) Patologia układu gruczołów wydzielania wewnętrznego Ogólne aspekty patologii układu gruczołów wydzielania wewnętrznego, patologia tarczycy, nowotwory tarczycy. Biopsja jako procedura medyczna (typy, zalety
i ograniczenia).
2
W17
(PATOMORF) Dermatopatologia. Ogólne aspekty patologii skóry, zaburzenia pigmentacji, znamiona, nowotwory złośliwe skóry (czerniak, rak płaskonabłonkowy, rak podstawnokomórkowy. Skórna manifestacja chorób.
2
Razem 34
Ćwiczenia
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych C1
(PATOMORF) Zaburzenia w krążeniu. Zaburzenia w krążeniu - definicja, etiopatogeneza, przykłady, analiza obrazów makro- i mikroskopowych (krwotok,
przekrwienie czynne i bierne, obrzęk, wstrząs, zawał, zakrzepica, zakrzep, skrzep, zatorowość).
3
C2
(PATOMORF) Uszkodzenie i śmierć komórki, zmiany wsteczne, procesy adaptacyjne i naprawcze. Uszkodzenie i śmierć komórki, zmiany wsteczne, procesy adaptacyjne i naprawcze definicja, etiopatogeneza, przykłady, analiza
obrazów makro- i mikroskopowych (stłuszczenie, zanik, martwica, apoptoza, ziarnina, ziarniniak).
3
C3
(PATOMORF) Nowotworzenie część 1. Rozrost, przerost, metaplazja.
Nowotwory nabłonkowe i nienabłonkowe - definicja, etiopatogeneza, przykłady, analiza obrazów makro- i mikroskopowych (karcynogeneza, zmiany przenowotworowe (nowotworzeni wewnątrznabłonkowe), CIN, SIL, rak
przedinwazyjny (in situ) i inwazyjny).
3
C4
(PATOMORF) Nowotworzenie część 2. Narzędzia wykorzystywane w patomorfologii oraz raport patomorfologiczny w praktyce (grading, TNM,
pTNM, IHC, techniki molekularne, czynniki prognostyczne i predykcyjne).
Skrining, monitorowanie i profilaktyka choroby nowotworowej. Studium przypadku. Podsumowanie wiedzy o nowotworach.
3
C5
(PATOMORF) Zapalenia. Choroby zakaźne i pasożytnicze. Procesy zapalne, mechanizmy, morfologiczny podział zapaleń - przykłady, analiza obrazów makro- i mikroskopowych (ostre i przewlekłe zapalenia, choroby zakaźne; wirusowe, bakteryjne, grzybicze, pasożytnicze). Studium przypadku.
3
Razem 15
K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
Konwersatorium
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
K1
(PATOFIZ) Patofizjologia zapaleń: mechanizmy zapalenia, mediatory i komórki zapalenia. Typowa sekwencja zdarzeń patologicznych. Alergia pojęcie, typy nadwrażliwości. Odporność komórkowa i humoralna. Patofizjologia wybranych chorób immunologicznych: alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa. Wybrane pierwotne niedobory odpornościowe (choroba Brutona, SCID).Patofizjologia
AIDS
3
K2
(PATOFIZ) Patofizjologia bólu. Padaczka i stan padaczkowy. Uszkodzenie jąder podwzgórza: choroba Parkinsona, choroba Huntingtona. Udary mózgu niedokrwienny i krwotoczny. Mechanizm glutaminergiczny obrzęku mózgu i neurotoksyczność niedokrwienna. Powikłania udaru mózgu. Zespoły otępienne:
choroba Alzheimera i zespół multiinfarctdementia (MID).
3
K3
(PATOFIZ) Patofizjologia układu krążenia: choroba niedokrwienna serca, pojęcie podział. Patomechanizmy objawów choroby wieńcowej. Patofizjologia
zawału serca. Hibernacja mięśnia sercowego. Zaburzenia rytmu serca:
fizjologiczne i chorobowe. Patomechanizmy arytmii.
Zespoły bradykardia/tachykardia. Migotanie przedsionków. Zespół MAS.
Omdlenia
3
K4
(PATOFIZ) Patofizjologia nadciśnienia tętniczego. Podział przyczynowy i wg obrazu klinicznego. Zespół błędnego koła w chorobie nadciśnieniowej. Pojęcie przełomu (kryzy) nadciśnieniowego. Wady serca wrodzone. Patofizjologia wad serca z przeciekiem lewo-prawym. Tętniak rozwarstwiający aorty, tętniak aorty
brzusznej. Choroba tętnic obwodowych.
3
K5
(PATOFIZ)Podsumowanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i gospodarki pH:
hipokalemia, hiperkalemia, hiponatremia, hipernatremia. Zaburzenia kwasowo-zasadowe, kwasice, zasadowice, mechanizmy kompensacji podsumowanie. Przyczyny zaburzeń gospodarki pH, skutki dla OUN i krążenia.
Odwodnienie, przewodnienie. SIADH jako przykład
przewodnieniahiponatremicznego. Mechanizmy i przyczyny powstania obrzęków.
3
K6
(PATOFIZ) Tarczyca - fizjologia i patofizjologia. Nadczynność i niedoczynność:
obrazkliniczny. Etiopatogeneza wybranych chorób: choroba Gravesa-Basedowa, woleguzkowe, wole niedoczynne, choroba Hashimoto i inne choroby narządu.Niedobór jodu a choroby tarczycy. Procesy autoimmunologiczne
w chorobach tarczycy.
3
K7
(PATOFIZ) Choroba Cohna, choroba Addisona, choroba i zespół Cushinga, efekty przewlekłej steroidoterapii (Cushing jatrogenny). Zespół nadnerczowo-płciowy. Diagnostyczne testy kliniczne w chorobach kory
nadnerczy. Choroby rdzenia nadnerczy
3
K8
(PATOMORF) Czynniki uszkadzające, odwracalne i nieodwracalne uszkodzenie komórki. Podsumowanie wiedzy oraz aspekty praktyczne z zakresu zaburzeń
w krążeniu, zmian wstecznych, procesów adaptacyjnych i naprawczych oraz diagnostyki sekcyjnej.
3
K9
(PATOMORF) Chłoniaki i białaczki w świetle klasyfikacji WHO. Ogólne aspekty patologii układu chłonnego i krwiotwórczego. Odczynowy rozrost węzłów chłonnych, chłoniaki, białaczki definicja, etiopatogeneza, przykłady, obrazy makro- i mikroskopowe. Podsumowanie wiedzy oraz aspekty praktyczne
z zakresu patologii środowiskowej, immunopatologii, patologii wieku rozwojowego, patologii układu chłonnego i krwiotwórczego.
3
K10
(PATOMORF) Ogólne aspekty patologii skóry, łagodne i złośliwe nowotwory nowotwory skóry - definicja, etiopatogeneza, przykłady, obrazy makroi mikroskopowe. Podsumowanie wiedzy oraz aspekty praktyczne z zakresu
zapaleń, patologii głowy i szyi, patologii układu gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz patologii skóry.
2
Razem 29
K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
7 Metody dydaktyczne
M16. Wykłady
MI1. ćwiczenia obejmujące analizę przypadków
MI2. demonstracje i laboratorium mikroskopowe (obrazy mikroskopowe/ preparaty rutynowe i wirtualne) oraz sekcyjne
MI3. konwersatoria
8 Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na zrealizowanie
aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów 78
Konsultacje przedmiotowe 0
Egzaminy i zaliczenia w sesji 0
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 50
Opracowanie wyników 0
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 52
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
całego nakładu pracy studenta 180
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 6
9 Metody oceny
Ocena podsumowująca P13. Test wielokrotnego wyboru
I1. Zintegrowany (PM + PF) W I terminie Test wielokrotnego wyboru 120 pytań testowych z 4 odpowiedziami do wyboru 70 pytań z tematyki patomorfologicznej (PM) modułu 50 pytań z patofizjologicznej (PF) modułu I2. Warunkami zdania egzaminu są (w obu terminach): Prawidłowa odpowiedź na 55% pytań testu
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest: 1)Dopuszczenie z części PM modułu / zaliczenie ćwiczeń i kon- wersatoriów 2)zaliczenie WSZYSTKICH konwersatoriów z części PF modułu, najpóźniej na tydzień przed I terminem egzaminu. Nieobecności wolno zdawać pod warunkiem przedstawienia wiarygodnego zaświadcze- nia lekarskiego (dopuszczalne podejście do zajęć z inną grupą, pod warunkiem, że jej ostateczna liczebność nie przekracza 120% etatu wg. Podziału na grupy dziekanatowe). Brak trzech zaliczeń skutkuje obowiązko- wym zdawaniem całości materiału z konwersatoriów u kierownika przedmiotu lub wyznaczonego przez niego asystenta).
Kryteria oceny
Na ocenę 3 55-60% prawidłowych odpowiedzi Na ocenę 3.5 61-68% prawidłowych odpowiedzi Na ocenę 4 69-75% prawidłowych odpowiedzi Na ocenę 4.5 76-80% prawidłowych odpowiedzi Na ocenę 5 od 81% prawidłowych odpowiedzi
K opia
rob
ocza
– niek
ompletna
macierz
realizacji
przedmiotu
10 Macierz realizacji przedmiotu
Modułowe efekty kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do efektów kierunkowych
Treści programowe Metody
dydaktyczne Sposoby oceny MW1
MW2 MW3 MU1 MU2 MU3 MK1 MK2
11 Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] Thor P. — Podstawy patozjologii człowieka, Kraków, 2009, Wyd. III [2] Damjanov Ivan — Patofizjologia, Wrocław, 2010, Urban &Partner
[3] Vinay Kumar, Ramzi S. Cotran, Stanley L. Robbins [red. wyd. pol.] Olszewski T. W. — Patologia Robinsona, Wrocław, 2005, Urban &Partner
[4] Stachura J., Domagała W. — Patologia znaczy słowo o chorobie, Kraków, 2017, PAU Literatura uzupełniająca:
[1] Zahorska-Markiewicz B — Patofizjologia kliniczna, Wrocław, 2009, Urban &Partner
[2] Stachura i Domagała — Patologia : znaczy słowo o chorobie. T. 1, Kraków, 2016, Polska Akademia Umie- jętności [Wyd. 3 zm. i popr]
[3] edited by Gary D. Hammer, Stephen J. McPhee — Pathophysiology of disease : an introduction to clinical medicine, New York ; Chicago ; San Francisco ; Athens ; London ; Madrid ; Mexico City ; Milan
; New Delhi ; Singapore ; Sydney ; Toronto„ 2016, McGraw-Hill Education [Seventh edition, 3rd printing.
International edition]
12 Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
prof. KAAFM dr hab. n. med. Piotr Kopiński (kontakt: mpkopins@hotmail.com) Oboby prowadzące przedmiot
prof. nadzw. dr hab. n. med. Piotr Kopiński (kontakt: mpkopins@hotmail.com) prof. zw. dr hab. n. med. Stanisław Sporny (kontakt: sporny@csk.am.lodz.pl)