• Nie Znaleziono Wyników

ź

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ź"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

7.1201A Gazeta dla Plantatorów

Wydawana przy współpracy Z lnstytutem Przemysłu

Cukrowniczego

i Sekcji Surowcowej Stowarzyszenia Techników

Cukrowników

w Warszawie

BURAK UKROWY

ffi@'-

c I

"*'

.4#ó-ffiltrcF-'

Wyniki kampanii cukrowniczej

200912010

Zakończyła się kolejna kampania cukrownicza

w

Polsce, po

raz

czwarty prowadzona

w

warunkach reformy wspólnotowego rynku cukru.

...

Czytaj

na stronie 3

Preparaty herbicydowe przeznaczone do

odchwaszczania buraka cukrowego w sezonie 2010

Burak cukrowy należy do tych roślin uprawnych, które reagują istotną obniżką plonu

na

intensywne zachwaszczenie, zwłaszcza

We

Wczesnych fazach

...

Czytaj na

stronie l0

Prawidłowe przygotowa

n

ie siewników do siewu buraków _ o czym należy pamiętać

Stara.n1 re p

rzygotowane. stanowisko i

prdWidłowo wykonany,siów

bfu

rakóg sprawnym

s iewn i

kiem gwara''ątują

doke wschody polowe iwysoką

...

Czytaj na sl ronie 22

,*

"

i' ł) a.łs'-

*' ź/?

#,r

i

(2)

Iil

Aqrotechnika

dodatkowych wałólv nośnych montowa- nych

z

przodu ciągnika, które pozwalają

na

równomierne rozłożenie ciężaru cią- gnika

i

zmniejszenie całkowitego nacisku

na

glebę.

Możliwośc

stosowania dużych półzawieszanych agregatów

o

znacznych szerokościach roboczych

z

ciągnikami o dużej mocy dają obecnie oferowane przez niektórych producentów ciągniki, w któ-

rych tradycvjne koła z oponami zastąpio-

no

gumo\\'vn]i gąsienicami. Ryzyko nad- miernego zagęszczenia gleby jest

w

tym wypadku dużo mniejsze.

Podsumowanie

Uprawa przedsiewna choć z pozoru jest za- biegiem prostym i nie wymagającym dużej

Rys.2. Sprzyjajace'..'arLrnki dla rozwolu dzdzovrn c

wiedzy, ma decydujące znaczenie w upla-

wie buraka

cukrowego.

od

prawidłowo

przygotowanej warstwy siewnej zależy mię- dzy innymi ostateczna obsada roślin na 1

ha, a wysoka i lvyrównana obsada to wysoki plon cukru z hektara.

Warto także pamiętać, że o jakości upra\ły przedsiewnej decydują również zabiegi wy_

konywane jesienią.

Uproszczona technologia uprawy i konserwacji gleby

na przykładzie P. R. Barycz Spółka z o. o. w Ryczeniu

dr Henryk Ławiński, Stanisław Giezek - Pfeifer

&

Langen Polska S.A., Thibault Perrier P.R. Barycz Spółka

z o. o.

Dobor

właściwej technologii

pod

buraki cukrowe

w

zaIezności

od

starlowiska jest jedna z najrłazn ejszych decyz1i, ktorą mus podj.1c rolnik

aby

osiągnąc sukces

w

tej uprawie' Nabiera to szczegÓ|rrego Znacze_

nia w warunkach przeprowadzanej reformy europejskieqo rynku cukru, ktora oznacza nizsze ceny za buraki r cukier. Aby zapewnic opłaca ność burakÓrlv, poIski pl:lltator rnus podjać takie działania, które bedą 9Waran towały stabline lrnlysokie plon1'cukru przy najnrniej na poziorrrle l0 t/ha i to w iatach, z niesprzyjającym przebieg enl pogody'

W okresie ostatnich kilku lat wielu plantato- rów w rejonie plantacyjnym Pfeifer & Lan- gen Polska zdedydowało się zmienić system uPrałVy gleby'

około

25 o/o areałll buraków w tym rejonie uprawiane jest z zastosowa- niem różnego rodzaju mulczów

(z

roślin międzyplonowych, ze ścierniska, ze słomy).

Nowe rozwiązania stosowane

w

praktyce pokazują, że

nie

ma gotowych systemów uprawy' które bezkr1tycznie można wpro- wadzać w każdym gospodarstwie. Wyboru optymalnej technologii uprawy gleby pod

buraki

należy wykon}.wać indywidualnie uwzględniając: naturalne

warunki

rolno- środowiskowe danego stanowiska, ewen_

tualne zagroŻenia ograniczające plonowa_

nie oraz możliwości ekonomiczne swojego gospodarstwa. Każdy system uprawy ma zarówno zalety jak

i

wady, a problem po_

lega na tym aby wybrać takie rozwiązanie, często nie konwencjonalne, które w efekcie pozwoli osiągnąć vłyższe

i

stabilne plony buraków przy niższych nakładach. Dobrym przykładem w tym zakresie wdrażania no-

watorskich rozwią-

zań

technologicz_

nych w

uprawie

jest

Przedsiębior-

stwo Rolne

Pana Thibault Perrier w Baryczy,

który

go- spodaruje na areale

1000 ha

gruntów

ornych klasy

III-

IV, od

2002 roku

dzierżawionych od Agencji

Rolnej

Skarbu

Państwa.

Buraki

cukrowe w

2009 uprawiane byływ gospodarstwie na areale 150 ha.

Początki gospodarowania

nie były

łatwe

-

wspomina Pan Thibault Perrier, proku- rent firmy

_

szef produkcji, gdyż przejęte grunty były zaPerzone' o bardzo niewyrów- zygnowałem całko-

wicie i do

uprawy gleby do roku 2005

używałem

agrega-

tu typu

Szmaragd,

siewnika

zbożo-

wego

Vdderstad

oraz głębosza typu

,,Michell" z

pracy

którego

nie

byłem

zadowolony

(nie-

równa

powierzch-

nia po

uprawie) i

w

okresie poźniej-

szym

zanrieniłern na typ ,,lallu" lepiej spulchniając1, pod-

ntrnej powierzchni wynikającej

z

błędów popełnianych

przy

uprawie gleby, niskim

pH.W

latach 2002-2003 tylko na 200 ha wykonana została

orka,

pozostały areał został uprawiony Już rv systemie bezorko- r,wm. Od roku 2004 z upra\!'v orkowej zre- Rys' 1.

Compii

brona łopatkowa

BURAK cUKRoWY: ]l]:ł

(3)

Aqrotechnika ]!

glebie, bez negatywnych efektów

na Po- Moja

strategia do_

wierzchni pola. Przełom w sposobie

upra_ tycząca

uPrawy wy gleby nastąpił w 2005 r, gdy

zakupiłem

jest prosta

i

polega agregat Compil (bronę łopatkową, Rys.

l), na

maksymalnym który jest

do

dzisiaj

moim

jedynym

na-

ograniczeniupracw rzędziem do płytkiej uprawy gleby w

całej

polu: zbiór, uprawa

produkcji roślinnej. gleby agregatem na

Henryk Ławiński,

Stanisław

Giezek Ia-

głębokość 5-7 cm i

kic cele zaplatlcllvirł Pal-r osiągnąc

przechcl- siew.

Uproszczona dząc całkowicie rla bezorkową

tlproszczolltl

Technologia Upra- technolosie upra\\ry (UTU)? wy (UTU) różni się Thibault Perrier: Postawiłem sobie

nastę- od

systemu siewu

pujące cele: bezpośredniego za-

l.

Uzyskać p|ony wyższe lub

przynajmniej

stosowaniem agre- takie same jak osiągane są

w tradycyj- gatu

uPrawowego nym systemie orkowym. między zbiorem, a

2. obniżyć koszty produkcji poprzez

opty-

siewem.

malizację mechanizacji (mniejsze

koszty

Agregat uprawowy

paliwa'

robocizny, części

zamiennych,

ma za zadanie:

amortyzacji maszyn).

3. Wdrożyć docelowo taki system produk- cji aby był trwały

i

gwarantował z roku na rok popratvę jakości

-

urodzajności gleb.

4. Dostosować się do przepisów rolno-śro- dowiskowych

UE'

których wymagania, jak się spodziewam, będą corazbardziej restrykcyjne.

ułatwić wzrost chwastów,

Iozdrobnić resztki Pożniwne

i

pozosta- wić ich dużą ilość na Powierzchni pola co stwarza dobre warunki dla rozwoju

dżdżownic i innych

drobnoustrojów glebowych i zwiększenia zawartości sub- stancji organicznej (Rys. 2),

wyrównać pole

i

przygotować stanowi_

sko pod wysiew nasion.

Zastosowanie agre-

Rys.3. Resztki pozniwtle równorlllern]e \łyl]liesZalle z gIeb.t 1llzez bro łopatkową

w moim przypadku, gdy w gospodarstwie nie ma produkcji zwierzęcej cała słoma po zbiorze ziarna pozostaje na polu' a stosuiąc międzyplony uzyskuję:

-

dodatkową

ilość

substancji organicznej (pokarm dla dżdżownic

i

innych drob- noustrojów = intensyfikacja życia biolo- gicznego w glebie),

_

PoPrawę struktury gleby (porowatość = prawidłowy system korzeniowy),

-

zapobieganie zachwaszczeniu,

gatu uPrawowego _

tanie dostarczenie azotu (rośliny strącz-

między zbiorem,

kowe i motylkowe),

a siewem może -

zaPobieganie erozji wodnej

i

wietrznej

być również wy-

glebyprzezjejprzykrycie.

korzystane

do sie- W

międzyplonach stosuję mieszanki ro-

wu międzyplonów ślin o

zróżnicowanym okresie wegetacji

(siewnik rzutowy i

odporności

na

mrozy. Skład gatunko-

zamontowany na

wy mieszanki dobieram w zależności od

agregacie), które

długości okresu wegetacji

jaki

mam do

ulepszają warsztat

dyspozycji pomiędzy uPrawą roślin głów_

pracy rolnika ja-

nych w płodozmianie:

kim jest gleba.

Na- -

okres

krótki

(gorczyca, rzodkiew, sło-

|eży

pamtętać,

że

necznik, sorgo, gryka),

ęĄgruII[EY

ROSAHUNfrUS

Przeznaczony do poprawy żyzności gleb,

. poprawia stuktulę gleb i zwiększa ich popnność wodną

. ztvlęłsŻa dosfepność skladnihów poharnowych , aktywizu1e rcuój mikroorganiznów glebowych . sĘnuluje rozwój systenu koneniowego,

Skład: 85% kwasów humusowych, 12% potasu,0,6% żelaza

Wg badań przeproładzonych W latach 2006 . 2008 ROSAHUMUS pozwala

obniżyć

dawki nawozóW mineralnych nawet

o

50%

GronoligomB 20

Gnnulowany, bezchlorkowy nawóz pneznaczony do likwidacji niedoborów nagnezu, boru i siarki.

hpobiega zgoneli liścla sercowego i suchej zgniliźnie buraków' Sklad: 37,5% MgŻ, 1,6% B, 19,5% 50,

Microstor

Mikrogranulat do stailowego nawożenia burahów

?l

cukrowych' Nawóz dostępny dla roślin w 1N%.

Skład: 10% N, 40% P,0,

Agrosimex 5p. zo.o' Goliany43,05-620 BłędóW

tel. (0'48) 668 08 41, (0./A) 668 08 81, 0 507 121 41 r, 0 502 352 750 ...

oddział Błonie, ul. Bieniewicka 43, t€I. (o-22) 731 26 81 ' 5o9 'le,

gł M'i9ro$mex'pl

Ąrckm, ul. zakl_adowa 7' 62-510 Konin. teł. (G63) 248 87 66' 0 695 94 61 96

2/Żo10 BURAK cUKRoWY

Rys.4' Głębosz dc L

:-'pTrl

(4)

ilffi

/\.rr.ieliri-,!..i

Rys.5. Zestaw do uprawy Strip-TilIl; głębosŻ pIus siewnik punktowy

_

okres długi (owies, żyto, wyka, słonecz- nik, gorczyca, facelia).

Uważam, że aby uzyskać oszczędności w pracach uprawowych należy

je

wykony- wać:

_

szybko (ptzy dużej wydajność sprzętu),

aby znrniejszyć zużycie oleju napędowe-

go,

ograniczyć

ilość

przepracowanych godzin i liczbę potrzebnych maszyn,

-

maszynami

o

nieskomplikowanej kon-

strukcji elementów roboczych,

aby

oszczędzać

na kosztach wymia-

ny szybko

zn- Ży-łvających się części.

Siewy

roślin w

ca-

ły-

płodozmianie

muszą być

wyko-

nane w

dobrych

warunkach

glebo-

\Ąrych gwarantują- cych szybki wzrost roślin i prawidłowy rozwój systemu ko- rzeniowego.

Aby uniknąć degra- dacji gleby poprzez jej zagęszczenie, ugniatanie z\.vracam uwa- gę na stosowanie właściwego ciśnienia w oponach

i

typu opon w czasie wykonywa- nia prac polowych.

HŁ, SG: ]aki pltldoznliittl sttlstljc I]alr. arllt' r{oce],,ir i, oslilgnllct \\' u}rf ()szczoIrvnr svstc nrie rL1.r'.rrvv rrirr'rrorlaqr' biologicznil ulc-

b.v?

TP: Uważam, że odpowiednio zaplanowa- ny płodozmian może pomóc w zwa|czaniu niektórych problemów, szczególnie tych

dotyczących występowania chwastów czy chorób.

Nieraz

opłaca

się

zarobić mniej jednego roku

z

danej uprawy' aby

rok

później za- robić więcej

i

rv ten sposób utrwalić swój system gospodarowania. osiągane zyski z upraw należy liczyć z całego płodozmianu' a nie w jednym roku.

Przykład takiego płodozn-rianu' do którego docelowo zmierzam to zasada 2l2 (w ciągu 4 lat) czyli:

_

2 uprawy roślir-r jarych, po których nastę- pują 2 uprall'v roślin ozimych i

_ 2

uprawy

roślin

jedrroliściennych, po których następują 2 uprawy roślin dwu- liściennych.

Realizacja takiego płodozmianu

jest

bez wątpienia najtrudniejszym punktem r-t-to-

je1 przyjętej strategii. Każde gospodarstwo musi zbadać i przeanalizować srvoje warun- ki, aby maksymalnie się do takiego płodo- znrianu zbliżyć np. pszenica ozima _ buraki cukrowe

-

kukurydza

-

groszek zielony

-

rzepak

-

pszenica ozima.

HŁ, SG:

lrrtlszc

rl

ptltlatlie lirtitkic'j

chl

raktclr stvki nrasz\'n,rirccnic slosollattt'clt

Przcz

Piura

\\'

Llpr'()\lar(l1rci (cchtlologir uprilrr'r,91c-br'.

a

SESVANDERHAVE OFEBUJE

NA BlEŻĄcY sEzoN NAsTEPuJĄcE 0DMIANY BuBAKA GUKRoWEG0:

ESPADON diploid odporny na rizomanię W typie cukrowym Wpisany do rejestru w 2008 r Pewna odpornoŚĆ na stres suszy i mączniaka. Bardzo Wysoki plon cukru' ELD0BAD0

_

dipIoid W typie normalno-Cukrowym, toIerancyjny

na

rizomanię.

Zarejestrowany

w

roku 2008. Uzyskuje wysoki plon cukru przy zbi0rze w terminie 0ptymalnym i opÓŹnionym.

scOuT

_

dipIoid w typie normalno-cUkrowym' tolerancyjny na riZ0manię' Zarejestrowany W roku 2008' Lider w produkc1i cukru z ha z badań C0B0RU W lałach 200612007.

CANY0N _ dipIoid W typie n0rmalnym t0lerancyjny na riZ0manię' Swiatowy lider w produkcji cukru z hektara.

LE0PABD

diploid w typie cukrowym tolerancyjny na rizomanię Bardzo wysoki plon cukru, niska GIRAF_ dipIoid w typie cukrowym tolerancyjny na rizomanię

ZawartoŚć Na w soku, pelvna tolerancja na mączniaka Z cechą ,'stay green"

IRAF_ dipIoid w lvpie cukrowym toleranovinV na rizomanie' Duża odpornopornoŚĆ na mąCZniaka. Doskonala czystoŚĆ Soku' Zalecany do optymalnego i pÓŹnego zbioru

AGENT- nowoczesny dip|oid tolerancyJny na rizomanię z odpornoŚcią na chwoŚcika i mączniaka w typie normalno-Cukrowym' Zalecany jest do zbiorÓw W terminie optymalnym lub opÓźnionym.

PEWNIAK_ diploid tolerancyjny na rizomanię w typie cukrowym' odporny na stres _ W tym na okresowy brak Wody. Zalecany jest do zbiorÓw WcŻesnych i optymalnych.

EXPERT_ diploid odporny na rizomanię, Z cechą odpornoŚci na stres, W tym także na SUSZę. Typ cukrowy Zalecany do zbioru We Wszystkich terminach ZbiorÓW'

NowoŚcl z KBAJoWEJ LlsTY 0DMlAN c0B0BU _ REJESTBACJA 2010:

FARMEB _ diploid W typie normalno-cukrowym o podwóJnej tolerancji na rizomanię i chwoŚcika. Daje wysoki plon cukru nawet W Sytuacji braku występowania patogenÓW.

SPLENDoR odmiana tolerancyjna na rizomanię W typie normalno-cukrowym. Bardzo wysoki p|0n cukru przy dUŻym pIonie korzeni. 0dpornoŚć na Stres, W tym okresowy brak wody oraz pewna odpornośĆ na chwoŚcika. ZaIecany do zbioru w terminie optymalnym lub opÓŹnionym.

PASJA _ odmiana dipIoidalna W typie cUkrowym, tolerancyjna na rizomanię. Da1e bardzo duży plon cukru przy Wysokie]

polaryzacji. Polecana do zbioru W terminie optymalnym Iub przyŚpieszonym'

DEi{iIAV!

SESVANDERHAVE Poland Sp. z o.o.

6l-028 Poznań. u|. Warszawska il3 tel. +tl8 61 650 31 62. fax +48 61 650 31 63

\^^Ą/W.sesva n d e rh ave' c om

SESVANDEBHAVE a

rll9cN Tcil

(5)

7, ł.'

l\ł''

TP: Podstawo\ĄYm maszyną stosowaną do uPrawy gleb1' pod t'szystkie rośliny łącz- nie z burakanri cukrowymi, od roku 2005

jest Conrpil -

agregat uprawowy (brona łopatkorva). Compil rvyróżnia się spośród

inllr'ch

Irlaszyn

tyn]'

ż-e elementami ro- boczr'rrli rl' zietni są łopatki umieszczone ukosllie na 8 ułożyskowanych wałach po- łożonr'ch rvzględem siebie

pod

rożnymi kątarlli. Łopatki w czasie pracy nie ś|izgają sie po p6tu1..zchni ziemi, jak to rna miej- sce \\' przvpadku maszyn

z

lemieszami, lecz rwciskają

w

glebie zagłębienia (po- dobne do rr'vtłoczki do jajek)' dzięki któ- ryIn rr'oda latrviej przenika w głąb profilu' a system korzeniowy rna lepsze warunki do pralr.idłclrvego rozwoj u.

Conlplil pozrr'ala na zerwanie ścierniska (na głębokości od 3 do l2 cnl) i dobre rvyrów- nanie porl'ierzchni pola. Resztki roślinne róu't-lol-lrierIlie rozłożone

i

pozostalvione na porvierzchni gleby (Rys. 3),

co

sprzyja szybkiernu iclr rozkładowi przez Ilrikroor- ganizmv gleborve.

Rys.

6.

Prawidłowo wykształto- wany korzeń | dekada czerwca

iest bardzo łatwa do wykonania, nawet w warunkach polowych.

Ponadto

Compil z

siewnikiem zbożowym zawieszonym

z

przodu (lub pneumatycz- nym siewnikiem nawozu), może być uży- wany do siewów Poplonów t zbóż. |akość siewu (jego równomiernośc

i

głębokość)

jest identyczna z jakością oferowaną przez renomowane siewniki.

Drugi zestaw maszyn stosov/anych w moim przedsiębiorstwie

od roku

2008 to: agre- gat składający się z głębosza oraz siewnika punktowego (pneumatycznego) umożli- wiający tzw. strip-Till czyli uprawę gleby w rzędach, w których zostaną następnie \i/y- siane nasiona (Rys. 4, 5). Dotyczy to szcze- gólnie uprawy buraków cukrowych, które negaty.wnie reagują na zagęszczenie gleby.

Spulchnienie gleby w miejscu tworzenia się systemu korzeniowego wpływa na jego pra- widłowy rozwój.

Widać to szczególr-rie po korzeniach bura- kórv, które mają prawidłowy kształt (Rys.

6, 7),

a ich

główki

w

niewielkim stopniu wystają ponad po-

wierzchnię

gleby' co zmniejsza straty

przy

zbiorze. Dzię-

ki

zastosowaniu tego systemu, gleba

pomiędzy

rzędami siewu nie jest upra- wiana, co ogranicza

\^/zrost chwastów,

zmniejsza

straty

wody z

gleby po-

przez

parowanie

(Rys. 8). W

tym

przypadku

jeden operator obsługuje ciągnik +

2

maszy-

ny, a

to

znacząco zmniejsza koszty pracy.

Połączenie zestawu

Compil + Strip-Till

daje więc korzystny układ, który pozwala na obniżenie kosztów

produkcji'

Popra- wę wydajności prac

i

zapewnienie biolo- gicznej równowagi

w

glebie (nie niszczy

siedliska dżdżownic i

drobnoustrojów glebowych). Podane poniżej przykłady sto- sowanej w moim gospodarstwie technologii pod buraki cukrowe i zboża obrazują szcze- gółowo jakie uproszczenia wprowadziłen-r i jakiej ilości paliwa wynragają poszczególne zabiegi.

Buraki cukrowe:

_ l X

Compil do uprawy ścierniska _ li- piec/sierpień (5 l/ha)'

_

1

X

Compilzsiewempoplonów

-

wrze- sień (5 l/ha)'

-

oprysk glifosatem

ll-lll

dekada marca, opryskiwacz samojezdny (0,3 l/ha),

_

1

X

Strip-Till _ uprawa

i

siew buraków (12 l/ha).

Całkowite zużycie oleju napędowego wy- nosi: 22 l/ha.

Zboża:.

_ 1 X Compil do uprawy

ścierniska

(s l/ha),

- oprysk

glifosatem opryskiwacz samo jezdny (0,3 l/ha),

- I X Compil + siewnik

zawieszany z przodu (5 l/ha).

Całkowite nsżycie oleju napędowego 1\T- nosi: 10,3 l/ha.

HŁ, SG: Nir zalitlticzeIlie pl'tlszę }r()\f i.(lZiell jakic pl<lnv lltIrakórr' tlsittgitlle sii tr' Irittla

pl rzc'cl s i ęb i o rst u, i c ?

TP: Średnie plony cukru biologicznego za ostatnie 3 lata ksztaltują się na poziorllie na poziomie 10,4 tony z I ha, a bieżącyrrr roku planuję uzyskać ponad 13 ton cukru _ przy plonie korzeni na poziomie około 78 t/ha (do odstawy pozostało jeszcze około 3000 ton buraków).

HŁ' SG: I )zicL Lr ir''.'ł'tlc. zl) i,' l.l l'( l7 l)]' l\\ ( Poclsunrowanic

Powyższy przykład daje dobry pogląd jak można wprowadzać nowe, często nowator- skie rozwiązania polegające na uproszcZeniu uprawy roślin, w zależności od struktury i kierunku produkcji posiadanego gospodar- stwa oraz warunków siedliskowych.

Zmiany takie przynoszą korzyści

eko- nomiczne

i są

przyjazne dla środowiska glebowego, czyli

zorientowane nie tyl-

ko

na dzisiaj lecz sięgają daleko

w

przy- szłość.

Rys. 7. Prawidłowo wykształto- wany korzeń (wrzesień)

Koszty

użytkowa-

nia

tej maszyny

bardzo

korzystne:

na przykład

dla Compila o szeroko-

ściroboczej7mz

ciągnikiem

o

mocy Ż00-240

KM

przy prędkości roboczej

12 km/h

uzyskuje się wydajność 6 do

7 halh' przy

zuży-

ciu oleju

napędo-

wego5do6l/ha.

Zywotność łopatek wynosi około 4000 ha,

a ich

wymiana

BURAK CUKROWY

Cytaty

Powiązane dokumenty

(Hch 9,15) es, como hemos visto, la base sobre la cual el Aquinate construye un perfil completo del Apóstol. Abarca sus cualidades humanas, la excelencia de sus virtudes,

Ustawienie przeno- śnika S-14 w położeniu 1a (pod stacją zrzutową przenośnika S-2 nad zbiornikiem R-Ia) powoduje, że urobek transportowany jest z przenośnika S-2

Znamię doprowadzenia kogoś do targnięcia się na własne życie należy rozumieć jako powodowanie targnięcia się pokrzywdzonego na swoje życie (w najprostszym ujęciu, które

Jest to pierwsze tego typu doniesienie w dostępnym piśmiennictwie, omawiające profil aktywności ANS w dużej grupie chorych z dysfunkcją skurczową lewej komory serca

From this perspective, the history of European scientific thought to distinguish between classical and non-classical science (classical and nonclassical (post-classical) type

What follows is a treasure trove of Miscavige’s favorite topic areas: tracking the growth of the church, assailing the practices of psychiatry (a favorite target since

Stanowisko położone na dominującej górze na załom ie Wisłoka, odkryte w trakcie badań AZP W celu spraw dzenia jego ch ara k teru wykonano 2 niewielkie przekopy

Łuczak dał artykuł Uniwersytet Poznański w latach hitlerow- skiej okupacji, następnie zaś ukazał się wymieniony w nagłówku tom wspomnień osób związanych z tajnym nauczaniem