• Nie Znaleziono Wyników

WYMIENIANI W KRONIKACH I NIE TYLKO - JASTRZ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "WYMIENIANI W KRONIKACH I NIE TYLKO - JASTRZ"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

WYMIENIANI W KRONIKACH

I NIE TYLKO - JASTRZĘBIEC ŚWIĘCICCY oraz indeks godności i zawodów.

Najdawniejszego z tego domu przodka opierając się na przywileju klasztornym heraldyk Bartosz Paprocki podaje – Mszczuja Jastrzębca kasztelana sandomierskiego żyjącego w 998 r. któremu

książe Bolesław Chrobry / od 1025 r. król / nadał podkowę na tarczę rycerską jako herb rodowy.

1.MACIEJ JASTRZĘBIEC z Święcic urodzony około 1460 r. wnuk Ścibora z Borysławic rycerza króla Jagiełły i wojewody łęczyckiego, którego brat Wojciech biskup poznański i krakowski był Wielkim Kanclerzem Koronnym. Maciej podsędek warszawski podpisał w 1525 r. Dekret Mazowiecki przeciwko heretykom.

2.STANISŁAW JASTRZĘBIEC ŚWIĘCICKI syn Macieja, był starostą sochaczewskim, potem wojewodą płockim.

5. JAKUB ŚWIĘCICKI syn Stanisława II starosta bolimowski, żył sto lat, wielkiej siły i wzrostu, ojciec Hieronima protoplasty Rodu Linii Wielkopolskiej.

10. JĘDRZEJ ŚWIĘCICKI z Święcic Wielkich syn Jakuba, mąż uczony, dwukrotnie deputowany do Trybunału Koronnego, pisarz ziemski nurski / miasto Nur / i grodzki w Ostowi, geograf i historyk. Posesor wielu dóbr, oraz dzierżawca wsi królewskich. Autora pierwszego opisu Mazowsza „TOPOGRAFIA czyli opis Mazowsza przez autora Jędrzeja Święcickiego z Wielkich Święcic Pisarza Ziemi Nurskiej.”

12. HIERONIM ŚWIĘCICKI / + 13.02.1631 r. / urodzony w Święcicach Wielkich, przeniósł się do Wielkopolski. Dziedzic miasta Janowca, Mrozowa, Zakojcza i Kopaszyna. Z żoną Jadwigą Zakrzewską córką Piotra herbu Pomian są

protoplastami LINII WIELKOPOLSKIEJ. 14. JAKUB ŚWIĘCICKI syn Stanisława, rycerz „za królów Zygmunta III Wazy i Władysława IV w

(2)

czasie wojen moskiewskich męstwem wsławiony.” Żona Katarzyna Wąsowska, syn Stanisław Jacek. I. STANISŁAW JACEK ŚWIĘCICKI (1630-1696) „Obdarzony licznymi godnościami kościelnymi. Biskup spigaceński, żmudzki, chełmski, opat lubiński, scholastyk gnieźnieński i inne. Senator trzykrotnie wybierany na Przewodniczącego Trybunału Koronnego. Uczony zasłużony dla Kościoła i Zakonów Jezuitów i Benedyktynów.” Zmarł w Krasnymstawie w 1696 r.

15. ABRAHAM ŚWIĘCICKI syn Stanisława, brat Jakuba, żona Anna Krzyżanowska herbu Świnka, ich synowie:

I. Stanisław Święcicki – podczaszy rzecki II.MIKOŁAJ STANISŁAW ŚWIĘCICKI biskup i senator zdecydowany przeciwnik polityczny króla Augusta II Sasa, doprowadza z stronnictwem Konfederacją Wielkopolską do bezkrólewia i wyboru STANISŁAWA I

LESZCZYŃSKIEGO na Króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego w dniu 12.07.1704 r.

Wieczorem tego dnia w warszawskim kościele katedralnym J.K.Mość Stanisław I przyjął koronacje z rąk Biskupa Poznańskiego Mikołaja Stanisława pod nieobecność chorego Prymasa Polski Michała Radziejowskiego. Biskup po obronie Warszawy został uwięziony przez Sasa w Budziszynie i Konigstein.

Zmarł w Rzymie w 1709.

16. JAN ŚWIĘCICKI PAN NA JANOWCU dziedzic wielu dóbr, syn Hieronima, wnuk Jakuba z Święcic Wielkich, jego córka:

MARYANNA Z ŚWIĘCICKICH GRUDZIŃSKA Była dwukrotnie zamężna:

1.Piotr Zawadzki herbu Ślepowron po kościelnym unieważnieniu ślubu usiłował ją zgładzić przez wynajętych zbirów wiosną 1652, ciężko ranna. Został zastrzelony przez A. K.Grudzińskiego. 2. Andrzej Karol Grudziński wojewoda poznański, starosta osiecki, rogoziński i średzki pogromca Szwedów pod Dębicą, Lubżem i Toruniem, pan w Złotowie, Trzciance i wielu innych dobrach. Był marszałkiem sejmiku wielkopolskiego, kasztelan nakielski, wojewoda kaliski etc. Umarł 1670 r. Maryanna powiła mu dwóch synów. Pierwszy zmarł młodo, drugi Stefan Adam Podstoli Wielki Koronny - jego dwie żony nie dały mu

(3)

potomstwa. Do historii Maryanna wojewodzina Grudzińska przeszła jako „matrona wielkiej pobożności,” jej fundacji to kaplica i ołtarz Matki Bożej w Cudy Wielmożnej w kościele Zakonu Franciszkanów. Ten cudowny obraz Patronki Poznania w 1968 r. został uhonorowany koronacją

dokonaną przez kardynałów: Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego i metropolitę krakowskiego

Karola Wojtyłę, późniejszego

Papieża Jana Pawła II Wielkiego z Polski.

LINIA STARSZA KWITN

ĄCA

22. MIKOŁAJ ŚWIĘCICKI syn Jana, wnuk Hieronima był dwukrotnie żonaty:

I. Zofia Skórzewska herbu Drogosław córka Gabriela i Maryanny Koszuckiej herbu Leszczyc, z nią córka Zofia, mąż Bielecki.

II. Kunegunda Zakrzewska herbu Wyssogota, z nią synowie:

26. I. Adam Franciszek Święcicki dziedzic Wilkowa Polskiego i Śiekowa k/Kościana Nasz prapradziad z Linii Wielkopolskiej.

27. II. Antoni Święcicki przeniósł się na Ruś, jego syn Andrzej był kasztelanem połanieckim. 24. GABRIEL ŚWIĘCICKI syn Wojciecha, wnuk Hieronima, dziedzic dóbr Bala, Wiączanek i Wólki w Ziemi Dobrzyńskiej, jego syn Jan, który był ojcem Maurycego Święcickiego z Niewieścina, naszego prapradziada z Linii Mazowieckiej.

37. IGNACY ŚWIĘCICKI syn Antoniego, wnuk Adama Franciszka, prawnuk Mikołaja, dziedzic dóbr Gorzyczki. Oczkowice i Góreczki, ożeniony z Aleksandrą Konstancją Braunek herbu Braunek, urodzoną 16.02.1795 r. w Parkowie, a zmarłą 1.04.1854 r. w Mościejewie.

Ich dzieci:

I. Józef Dominik ur.16.03.1822 w Gorzyczkach 40. II. Albertyna mąż Antoni Bronikowski

41. III. Antoni ż. Michalina Korytowska h. Mora 42. IV. Tadeusz żona Dorota Korytowska h. Mora, rodzice Heliodora Święcickiego Rektora U.P

(4)

.

HELIODOR ŚWIĘCICKI (1854 –1923) syn Tadeusza, wnuk Ignacego z Oczkowic, z matki Doroty Korytowskiej herbu Mora z Linii Rogowskiej.

Profesor dr. położnictwa i ginekologii, działacz Towarzystwa Dobroczynności im. Św. Wicentego a’Paulo, redaktor i wydawca „Nowin Lekarskich” gazety na wszystkie ziemie polskie pod zaborami, prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, organizator i pierwszy Rektor Wszechnicy Piastowskiej, potem Uniwersytetu Poznańskiego. Założył w oparciu o swój majątek Fundacje „Nauka i Praca” dla studentów, młodych

naukowców i rodzin zmarłych profesorów w kraju. Swoją klinikę położniczą prowadził w Pałacu Działyńskich w Poznaniu gdzie również

mieszkał z żoną Heleną z hrabiów Dąmbskich. Jego pamięć została uhonorowana przeniesieniem i złożeniem prochów profesora na Poznańskiej Skałce w kościele parafialnym na wzgórzu Świętego Wojciecha w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan. W opracowaniu jest zamieszczona obszerna biografia profesora.

43. V. Władyslaw Święcicki z Mościejewa żona Zofia Kurowska z Chaław, mieli dziewięcioro dzieci w tym syna Władysława ojca Stanisława Władysława Święcickiego ożenionego z Anielą Wacławą Strzelecką – Pelec herbu Jastrzębiec z Nowego Dworu k / Jerki. Nasi dziadkowie – ich dzieci:

I. Wiesława Aniela – nauczycielka żywienia, poświęciła swoje życie na opiekę nad matką i pomoc w wychowaniu dzieci swojej siostry. 78. II. Lubomir Stanisław Jastrzębiec Święcicki - magister prawa, potem Stanton art. fotografik. 79. III. Irena Eleonora Zofia z Święcickich Święcicka, mąż lek. wet. Jan Święcicki synem Tadeusza i Jadwigi z Goćkowskich z Maliszewa. Ich ślubem zostały połączone dwie linie rodu Mazowiecka i Wielkopolska.

IV. Izabela Halina Maria pracownik kurii, w czasie wojny zakonnica SS. Urszulanek. Po wojnie prowadziła Dom Dziecka w Charcicach. Potem pracowała w „Miastoprojekcie” jako

maszynistka. Żona inżyniera leśnictwa Mieczysława Paul, który w 1919 r. był uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego. W czasie jeniec oflagu w Murnau, po wojnie pracownik A.R. w Poznaniu.

(5)

38 JAN STANISŁAW ŚWIĘCICKI 1798 – 1891 syn Maurycego z Niewieścina. Posesor Kuczyna, majątku Słone, kupił Nową Wieś k / Lipna .Był trzykrotnie żonaty, z jedenastu potomków dziewięcioro powiła trzecia żona Eleonora z Nelskich córka Jana, w tym Henryka (1839 – 1932) Radca Dyrekcji Towarzystwa Ziemskiego, dziedzica Nowej Wsi, żona Aniela Skarbek - Tłuchowska herbu Cholewa, powiła dziewięcioro dzieci w tym: Tadeusza Święcickiego którego żona Jadwiga Franciszka Gockowska córka Tadeusza Józefa Goćkowskiego dziedzica Maliszewa i Wandy Weber z baronów von Rittersdorf herbu Szampach dziedziczki Ośna, urodziła siedmiu synów i trzy córki: I. Tadeusz – zginął w I wonie światowej 83. II. Henryk – ziemianin, właściciel Zawady, żołnierz wywiadu A.K. Starał się pomagać całej rodzinie dla której był autorytetem. III. Czesław – pułkownik W.P., KVM, KW. 84. IV. Stefan – kapitan W.P. Krzyż Walecznych V. Jadwiga – zmarła młodo 85.VI. Jan – p. porucznik WP. lekarz weterynarii 86.VII. Kazimierz – prawnik, poseł, pułk. W.P. VIII. Aniela – ż. Bogusława Frank h. Geometer IX. Wanda – 1908 – 1918, zm. w Osięcinach 87. X. Stanisław – porucznik W.P. i Armii Krajowej. Dowódca siatki wywiadu i Obwodu Kowal, pseudonim „Barabasz”, spalony żywcem

w Radogoszczy k / Łodzi przez Niemców 1944 r. .

83. HENRYK II ŚWIĘCICKI syn Tadeusza z Osięcin poślubił Marię Aleksandrę Odrowąż - Pieniążek z Opatowc która urodziła Aleksandrę, Tadeusza ojca Maji Steffens, Wandę, Henryka III ojca 136. Henryka IV który z żoną Krystyną Witt herbu Witte prowadzą gospodarstwo rolne agro- turystyczne Baborówko o nowoczesnej produkcji rolnej i znanej hodowli koni również z sukcesów sportowych. Ich dzieci: Joanna Maria ukończyła turystykę żona Pawła Warszawskiego, Maria Marta ukończyła filologie angielską i marketing, Henryk Jan student prawa, Elżbieta licealistka. 137. Anna Zofia z Święcickich żona Macieja Jana Sokołowskiego z Dziardonic, córka Henryka III i Anny Teresy Kolaszyńskiej herbu Radwan z Strzałek, urodziła:

(6)

I. Anna Katarzyna - ukończyła filologie polską na UW w Warszawie i wokalistykę na A.M. Katowice, II. Jan Maciej - studenta prawa w Warszawie.

85. JAN ŚWIĘCICKI syn Tadeusza z Osięcin wnuk Henryka z Nowej Wsi, 1901 – 1945 r., ożenił się z wielkopolanką Ireną Eleonorą Zofią Święcicką córką Stanisława Władysława syna Władysława i Zofii z Kurowskich z Mościejewa i Anieli Wacławy z Strzeleckich – Pelec.

Ich dzieci:

106. Andrzej Heliodor Tadeusz Święcicki 1935 r. inżynier, pracował w Stacji Chemiczno-Rolniczej

w Poznaniu, agrochemik, kierownik działu, z-ca dyrektora d/s terenu. Po przejściu na emeryturę w 2003 r. przystąpił do spisywania historii rodziny korzystając z pomocy współautorów. W 1963 r. ożenił się z Anną Piaczyńską herbu Lubicz córką Józefa i Władysławy Kociołek, Anna jest lekarzem chorób wewnętrznych, specjalistą reumatologiem. Ich syn Michał Jan Święcicki krajowy manager sprzedaży

szwedzkiego koncernu piekarniczego

Lantmannen Unibake ożenił się 29.09.2007 r. z Magdaleną Wójtowicz córką Andrzeja i Wandy Filipczak z Tarnowa Podgórnego k / Poznania. Magda jest technikiem plastykiem, mgr socjologii po UAM w Poznaniu, i ukończyła studium podyplomowe z prawa pracy.

107. Teresa Maria z Święcickich - Konarska urodzona w 1937 r. lekarz pediatra,

specjalista pediatrii i neonatologii wieloletni

ordynator oddziału neonatologii, jej mąż Kornel Maciej Maria Konarski herbu

Syrokomla syn Bolesława i Marii de Marin, inżynier elektryk i inżynier górnik. Ich dzieci:

133. Maria Irena Konarska, mgr. biologii, antropolog, marketing, mąż Tomasz Łuczak lekarz specjalista chorób wewnętrznych. Ich dzieci: Jędrzej Tomasz Maria,

Jeremi Maria i Jagoda Maria Łuczak.

133 a. Jan Maria Konarski i jego żona Agata Strzelczyk oboje posiadają tytuł naukowy doktora nauk o Kulturze Fizycznej i są

pracownikami Ak. Wychowania Fizycznego. Dzieci: Maja Teresa i Franciszek Maria.

(7)

78. LUBOMIR STANISŁAW ŚWIĘCICKI (1904 – 1973) Urnę z prochami 29.05.1973 r. pochowano w grobie rodzinnym w Poznaniu. Lubor był absolwentem Wydziału Prawa U.P. w Poznaniu i nauki języka angielskiego na Uniwersytecie w Oxfordzie. Do 1939 r. był sędzią Sądu Grodzkiego w Gdyni, potem w Poznaniu. W czasie wojny pracował w archiwum Sztabu generała Władysława Śikorskiego jako fotografik. Z tego okresu jegocórka Wanda przekazała zbiór fotografii doMuzeum WP w Warszawie. Po wojnie był wykładowcą fotografii w Wyższej Szkole Artystycznej w Londynie. Był dobrym ojcem i bratem. Przez całe życie utrzymywał kontakt z rodziną w ojczyźnie, przysyłał paczki które

pomagały przeżyć powojenne czasy. L. S. Stanton Święcicki L.L.M., A.R.P.S.,

A.I.I.P. Stanton to pseudonim przyjęty w Anglii ułatwiający współprace z Brytyjczykami, skróty to angielskie tytuły artysty fotografika członka Królewskiego Towarzystwa

Fotograficznego w Londynie zdobywcy nagród. Żona Irena Czerwińska herbu Lubicz, córka Kazimierza pułkownika W.P. potem fabrykanta obuwia i Rosjanki Jadwigi Bulujew która była córką Nikołaja i Sofii księżniczki krwi

z Kaukazu. Ich dzieci:

102. I. Wanda Eleonora Święcicka 103. II.Hanna Święcicka

104. III. Ewa Maria Święcicka 105. IV. Tomasz Stanisław Święcicki

102. WANDA ELEONORA ŚWIĘCICKA, najstarsza córka Lubomira, ur. 17.04.1937 r. w Pelplinie w Polsce, lekarz analityk, żona prof. nauk medycznych Mirosława Stranc – rozpoczyna razem z swoim rodzeństwem silnie rozrodzoną Linię Kanadyjsko – Australijską co obrazuje Tablica genealogiczna nr 23.

(8)

Mam nadzieje że wystarczająco ciekawie pokazałem jak główny konar naszego drzewa genealogicznego w XVI wieku rozdzielił się na

dwie kolejne gałęzie Rodu na synach Hieronima. Zapraszam do przestudiowania graficznego

opracowania pokrewieństwa wybranych gałęzi z linii mazowieckiej i wielkopolskiej

przedstawionych w formie tablic genealogicznych w części końcowej sagi.

I tak:

Tablice o numeracji od 1 – 6 dotyczą wszystkich Linii Rodu Jastrzębiec – oprócz omawianych istnieją linie - gałęzie : sandomierska, lubelska, radomska i litewska.

Tablice o numeracji od 7 – 16 Linia Mazowiecka od Gabriela syna Wojciecha, wnuka Hieronima. Tablice o numeracji od 17 – 23 Wielkopolanie od Mikołaja syna Jana, wnuka Hieronima.

Pragnę zwrócić uwagę na osobę prof. zw. doktora prawa 94. Macieja Święcickiego twórcy prawa pracy, - zobacz w biogramach. Powstała cała gałąź /zobacz tablica nr 12 / potomków profesora w Warszawie i w pobliskich Laskach. W naszej stolicy aktualnie mieszka 109 osób o tym nazwisku.

Niestety nie można tego powiedzieć o rozrodzonej gałęzi kanadyjsko – australijskiej Lubomira

Święcickiego w której nie ma kontynuacji nazwiska chyba, że do niego wróci Andrzej syn Tomasza Święcickiego, wnuk Lubomira i Ireny Święcickich. Andrzej H.T. Święcicki

(9)

INDES GODNOŚCI I ZAWODÓW W GENEALOGII RODU...

Str. 74. Wojciech Jastrzębiec Biskup Poznański, potem był biskupem krakowskim i piastował godność Wielkiego Kanclerza Królewskiego, a od 1423 r. był Arcybiskupem Gnieźnieńskim. Jego brat był protoplastą rodu Zborowskich, a jego drugi brat Ścibor Jastrzębiec z Borysławic k / Koła wojewoda łęczycki, to protoplasta naszego Rodu Święcickich. Wszyscy bracia byli rycerzami króla Władysława Jagiełły i walczyli w Wielkiej Wojnie Pruskiej /Grunwald/. Ścibor miał „ dwudziestu synów z których ośmiu zginęło, a dwunastu było kasztelanami.”- pisze w swojej kronice Bartosz Paprocki i inni.

J. K. M. = Jej Królewska Mość

Kasztelan = rządzi grodem /miastem/ lub zamkiem w czasie pokoju, w czasie wojny dowódca obrony Kanclerz = premier

Protoplasta = pierwszy członek rodu którego potomkowie zostali zapisani w kronikach

Kronika = w tym wypadku spis kolejnych pokoleń rodu z podaniem historii rodu, herbów, krewnych Heraldyk = znawca historii herbów

Dekret = uchwalona ustawa dotycząca prawa Godności i funkcje administracyjne: Wojewoda = gubernator

Województwo = stan

Starosta = rządzi powiatem, podlega wojewodzie Powiat = część województwa i składa się z gmin Gminą = rządzi wójt

Pisarz ziemski = urzędnik działający na terenie Pisarz grodzki = urzędnik działający w mieście Posesor dóbr = właściciel wiosek, ziemianin Dziedzic = wieś otrzymał od ojca, dziadka

Plenipotent = ma upoważnienie do samodzielnego gospodarowania za wynagrodzeniem rocznym Dzierżawca = płaci właścicielowi

Podczaszy = godność świecka Godności kościelne:

Prymas Polski = najwyższa godność, wybierany przez kardynałów i biskupów

Kardynał = powołany przez papieża Biskup = powołany przez papieża Kanonik = powołany przez kapitułę Prałat = mianowany przez biskupa

Proboszcz = rządzi parafią przy pomocy wikarych Opat = najwyższa funkcja w zakonie

(10)

Wyższe uczelnie – tytuły zawodowe i naukowe: Absolwent = ukończył wyższą uczelnie:

mgr = magister, ukończył UP, UAM, UW, AE, WSM, WSSP, AWF,

inż. = inżynier, ukończył Politechnikę, WSR, AR, AGH, lub inną wyższą szkołę techniczną lek. med.= lekarz medycyny, ukończył AM, UM, lek. wet. = lekarz weterynarii, ukończył AMW, UP = Uniwersytet Poznański, potem:

UAM = Uniwersytet im. Adama Mickiewicza UW = Uniwersytet Warszawski

AE = Akademia Ekonomiczna WSM = Wyższa Szkoła Muzyczna WSSP = Wyższa Szkoła Sztuk Pięknych WSR = Wyższa Szkoła Rolnicza, potem: AR = Akademia Rolnicza w Poznaniu AGH = Akademia Górniczo Hutnicza w Krakowie

AM = Akademia Medyczna, potem: UM = Uniwersytet Medyczny w Poznaniu AMW = Akademia Medycyny Weterynaryjnej w Lwowie

AWF = Akademia Wychowania Fizycznego dr n. = doktor nauk w wybranej dziedzinie nauki po zdaniu egzaminu – obronie swojej pracy naukowej

dr hab.= doktor habilitowany – docent – po obronie egzaminu – habilitacji i mający dorobek naukowy – publikacje

prof. nadzw. = profesor nadzwyczajny – jest mianowany przez władze państwa prof. zw.= profesor zwyczajny – mianowany, wyższy stopień, decyduje dorobek naukowy, nauczyciel akademicki

rektor = przewodzi senatowi uczelni, wybierany przez profesorów wyższej uczelni Niektóre rangi w Wojsku Polskim: wach. = wachmistrz = sierżant w kawalerii ppor. = pod porucznik

por. = porucznik kpt = kapitan

rotm. = rotmistrz = kapitan w kawalerii ppłk = pod pułkownik

płk = pułkownik W.P. = Wojsko Polskie A.K. = Armia Krajowa

Medal Polska Swemu Obrońcy 1918 - 1921 KW = Krzyż Walecznych

KVM = Krzyż Orderu Virtuti Militari

Cytaty

Powiązane dokumenty

Zwrócił się do niego bóg Szamasz: Czemu chcesz zemsty na Szamchad, która cię chle- bem nakarmiła i dała Gilgamesza za przyjaciela?. Zgodził się Enkidu: Dobrze więc, niech

Вот ложится он на бок уже без силы, Ни рукой, ни ногою не в силах двинуть, Отверзает уста, говорит

gen Szeptycki pisze: „dowódcy fro ntu Zaniemeńskiego i rzeki Szczary, generałom Lasockiemu i Mokrzec- kiemu, memu szefowi sztabu kapitanowi Perkowiczowi oraz wszystkim

problematykę pierwszego na teren refleksji filozoficznej i teologicznej. za punkt wyjścia cuda obiera historyczno-egzystencjalną koherencję problemów sensu i prawdy.

Na dnie tak głębokich otworów występują wysokie temperatury (powyżej 100°C) i ciśnienia (powyżej 60 MPa), co wymaga zastosowania zaczynów uszczelniających

3) Energy-based scheduling: even after including the startup and shutdown trajectories in the energy-based UC, the real-time dispatch shows that there is still wind curtail- ment

Józef Zięba urodził się na Wołyniu w roku 1932, ro- dzinne okolice przyszło opuścić w roku 1943, znalazł się w Chełmie (mieście ocalenia – jak napisze po latach w

Podsumowując, pomiar intencji, postaw oraz subiektywnych norm jest w ogól- nym zarysie zgodny z modelem teoretycznym, jednak widoczne są istotne proble- my w konstrukcji