Tadeusz Adam Kosiński
Komplet medali papieskich
Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach 25, 325-327
Rocznik M uzeum N arodow ego w Kielcach Tom 25, Kielce 20 1 0
TADEUSZ ADAM KOSIŃSKI
KOMPLET MEDALI PAPIESKICH
II. 1. Papież Jan Paweł II podczas wizyty w Muzeum Narodowym w Kielcach
II. 2. Komplet medali S ekretariat Stanu Państw a Watykańskiego, wydanie 1991 Sr. 44 mm - Złoto - 22 karaty; 54 g. Srebro próby 986; 38 g i brąz MNKi/N/2731-2733
Muzeum Narodowe w Kielcach jest właścicielem unikalnej serii, a ściślej rzecz ujm ując trzech medali stanowiących komplet. Medale Papież J a n Paweł II
prze-326 Tadeusz Adam Kosiński
II. 2. Certyfikat
kazał osobiście do zbiorów naszego m uzeum podczas pobytu w M uzeum N aro dowym w Kielcach. Wizyta m iała miejsce 3 czerwca 1991 roku. Papież przybył do pałacu biskupów krakowskich w otoczeniu prym asa, biskupów oraz przed stawicieli władz centralnych i lokalnych, gdzie dostojnego gościa powitał Alojzy Oborny dyrektor m uzeum. W Sieni Górnej J a n Paweł II obejrzał specjalnie przy gotow aną wystawę filatelistyczną Totus Tuus, a następnie zwiedził pozostałe sale i ekspozycje. Na pożegnanie przekazał do zbiorów M uzeum wspom niany kom plet m edali. Darowizna została formalnie uw ierzytelniona przez S ek retariat Stanu P aństw a W atykańskiego stosownym certyfikatem gwarancyjnym z wyciśniętą tzw. suchą pieczęcią.
Medale ofiarowane dla naszego m uzeum przedstaw iają niezwykłą, nie dającą się zmierzyć wartość. Po pierwsze emocjonalną, gdyż przekazał je osobiście Ojciec Święty podczas IV Pielgrzym ki do Ojczyzny, i do tego, podczas pobytu w naszym m uzeum . Po drugie kolekcjonerską, ze względu n a niewielką wysokość emisji, k tó ra wyniosła dokładnie 900 num erow anych kompletów.
Posiadany przez m uzeum kom plet jest jednym z pierwszych, albowiem na ra n ta ch medali i w certyfikacie widnieje num er: „039/900”. Ich rzadkość potw ier dza fakt, że w Polsce otrzym ali je tylko: prym as kardynał Jó zef Glemp, prezy den t Lech Wałęsa oraz Muzeum Narodowe w Kielcach. Okazją do wyemitowania pamiątkowego zestaw u medali były dwa wydarzenia: XIII rocznica pontyfikatu papieża J a n a Pawła II oraz setna rocznica ogłoszenia przez papieża Leona XIII encykliki R erum Novarum , w której przedstaw ione zostały, po raz pierwszy, ta k bliskie Karolowi Wojtyle zasady katolickiej nauki społecznej kościoła. M eda le przechowywane są w stylowym etui koloru białego z herbem J a n a Pawła II na wierzchu i prezentow ane są n a stałej ekspozycji w pałacu, w Skarbczyku.
Obiekty tygodnia. Historia 327
Medale charakteryzują się wysokim poziomem w ykonania i dbałością o każdy szczegół. Ich autorem jest Enrico M anfrini (1917-2004), znany włoski p rojektant medali i m onet, przez wiele lat współpracujący ze Stolicą Apostolską przy projek tow aniu okolicznościowych medali papieskich. W spomniany kom plet stanow ią trzy medale; wszystkie o identycznym rysunku aw ersu i rewersu. N a awersie przedstaw iona została m onum entalna postać Ja n a Pawła II w stroju pontyfikal- nym, z infułą na głowie, ujęta do pasa w lewym profilu. W otoku napis: IOANNES PAULUS II P[ontificatus] M.[ariae] ANNO XIII (JAN PAWEŁ II. PONTYFI KAT MARYJNY ROK XIII). U dołu pod wizerunkiem sy gn atu ra au to ra medalu: „E. M anfrini”. Ikonografia rew ersu zawiera w yobrażenia dwóch herbów papie skich: po praw ej ju b ila ta J a n a P aw ła II, po lewej Leona X III - a u to ra encykliki
R erum N ovarum . H erby papieskie składają się z tarczy herbow ej n a tle dwóch
skrzyżow anych kluczy świętego P io tra i przew iązanych sznu rem z chw osta- mi, oraz tia ry papieskiej um ieszczonej n ad tarczą. N a tarczy herbowej J a n a Pawła II znajduje się z lewej strony krzyż, a po prawej u dołu litera „M” oznacza jąca Maryję. Na tarczy Leona XIII w centrum drzewo cyprysowe, po jego bokach u dołu dwie lilie, zaś u góry po lewej gwiazda betlejem ska. W otoku napis: R E RUM NOVARUM CENTESIMUS ANNUS (RERUM NOVARUM SETNA ROCZ NICA). Pod tarczam i sygnatura włoskiej M ennicy Państwowej, dodatkowo zaś na m edalach wybitych w złocie i srebrze, symbole oznaczające rodzaj m etalu i próbę. Na ran tach medali inskrypcja: E CIVITATE VATICANA 039/900.
MONETY POLSKIE
Wydawane po 1394 roku
Sr. m onet 21-24 mm, ciężar od 1,25-2,13 g
W liczącej ponad 35 000 m onet kolekcji num izm atycznej Działu Historii M u zeum Narodowego w Kielcach odnaleźć m ożna kilkaset m onet pochodzących z okresu panow ania w Polsce Władysława II Jagiełły (1386-1434). Zdecydowana większość pochodzi ze skarbów m onetarnych i została odnaleziona na terenie n a szego regionu, mianowicie w Młotkowicach k. Końskich, M okrsku i Wodzisławiu pow. Jędrzejów i w Krzczonowie pow. K azimierza Wielka.
W pierwszych latach panow ania Władysława Jagiełły rynek pieniężny w Pol sce był ubogi. Najczęściej występowały na nim popularne czeskie grosze praskie, pochodzące jeszcze z emisji poprzednich władców kw artniki oraz bite w m ennicy krakowskiej niewielkie m onety - denary. Grosz rów nał się 12 denarom. Oprócz tych m onet, w obrotach handlowych używano jednostek wagowo-obrachunko- wych, które nie miały odpowiednika w brzęczącej monecie. Podstawową jed n o st ką była grzywna krakowska, jej ciężar rów nał się 197,98 g. Jed n a grzywna =
