Uchwalenie i Uchwalenie i nowelizacje nowelizacje Konstytucji RP Konstytucji RP

(1)

Uchwalenie i Uchwalenie i

nowelizacje nowelizacje Konstytucji RP Konstytucji RP

Angelika Laskowska

(2)

PIERWSZA KONSTYTUCJA POLSKA PIERWSZA KONSTYTUCJA POLSKA

► Polska stała się państwem konstytucyjnym Polska stała się państwem konstytucyjnym w XVIII wieku, kiedy 3 maja 1791

w XVIII wieku, kiedy 3 maja 1791

obradujący od 1788 Sejm Czteroletni przyjął obradujący od 1788 Sejm Czteroletni przyjął

Konstytucję 3 maja.

► Wtedy została uchwalona pierwsza w Wtedy została uchwalona pierwsza w

Europie, a druga na świecie konstytucja - po Europie, a druga na świecie konstytucja - po

Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787

r., która regulowała ustrój prawny r., która regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

(3)

Konstytucja polska, a amerykańska Konstytucja polska, a amerykańska

► Polska Konstytucja w porównaniu do Konstytucji Polska Konstytucja w porównaniu do Konstytucji Stanów Zjednoczonych bardzo się różni.

Stanów Zjednoczonych bardzo się różni.

► Co najważniejsze, Konstytucja USA nadal Co najważniejsze, Konstytucja USA nadal obowiązuje. Od jej powstania do tej pory do obowiązuje. Od jej powstania do tej pory do Konstytucji Stanów Zjednoczonych wprowadzono Konstytucji Stanów Zjednoczonych wprowadzono

27 poprawek, ponieważ jest to konstytucja 27 poprawek, ponieważ jest to konstytucja sztywna.

sztywna.

(najpierw potrzebne jest 2/3 głosów obu izb parlamentu, potem 3/4 stanów musi te zmiany zaakceptować w określonym czasie, zazwyczaj w (najpierw potrzebne jest 2/3 głosów obu izb parlamentu, potem 3/4 stanów musi te zmiany zaakceptować w określonym czasie, zazwyczaj w ciągu 2 lat).

ciągu 2 lat).

► Natomiast Konstytucja polska przeszła długą drogę Natomiast Konstytucja polska przeszła długą drogę by wyglądać w takiej formie, jaka obowiązuje dziś.

by wyglądać w takiej formie, jaka obowiązuje dziś.

(4)

Uchwalenie Konstytucji:

►

Stanów Zjednoczonych Stanów Zjednoczonych

*ustrój - republika

*władza ustawodawcza -

*władza ustawodawcza - kongres

kongres

*władza wykonawcza-

*władza wykonawcza- prezydent

prezydent

*władza sądownicza - Sąd

*władza sądownicza - Sąd Najwyższy

Najwyższy

►

Polskiej Polskiej

*ustrój - monarchia

*ustrój - monarchia konstytucyjna

konstytucyjna

*władza ustawodawcza -

*władza ustawodawcza - sejm, izba poselska i sejm, izba poselska i

senatorska senatorska

*władza wykonawcza - król

*władza sadownicza- Sąd

*władza sadownicza- Sąd Najwyższy

Najwyższy

(5)

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja Uchwalenie Konstytucji 3 Maja

► Wykorzystując nieobecność znacznej części Wykorzystując nieobecność znacznej części wrogich reformom członków stronnictwa wrogich reformom członków stronnictwa

hetmańskiego, dnia 3. maja, bez wcześniejszego hetmańskiego, dnia 3. maja, bez wcześniejszego

ogłoszenia projektu ustawa, poprzez aklamację, ogłoszenia projektu ustawa, poprzez aklamację,

została przyjęta.

► Głównymi twórcami Konstytucji byli: Stanisław Głównymi twórcami Konstytucji byli: Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i Małachowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i

Stanisław Staszic, a podpisał ją ostatni król Polski – Stanisław Staszic, a podpisał ją ostatni król Polski –

Stanisław August Poniatowski.

► Konstytucja 3 Maja obowiązywała przez 14 Konstytucja 3 Maja obowiązywała przez 14 miesięcy.

miesięcy.

(6)

Jednak historia polskich konstytucji to Jednak historia polskich konstytucji to

nieraz burzliwe dzieje , od nadawanych nieraz burzliwe dzieje , od nadawanych przez francuskiego cesarza i rosyjskiego przez francuskiego cesarza i rosyjskiego

cara aż po akceptowaną przez cara aż po akceptowaną przez

wszystkich Polaków w referendum.

Między pierwszą konstytucją, a tą która Między pierwszą konstytucją, a tą która obowiązuje dziś miało miejsce jeszcze 8 obowiązuje dziś miało miejsce jeszcze 8

innych konstytucji.

(7)

Polskie konstytucje Polskie konstytucje

►

Konstytucja 3 Maja (1791) Konstytucja 3 Maja (1791)

►

Konstytucja Księstwa Warszawskiego (1807) Konstytucja Księstwa Warszawskiego (1807)

►

Konstytucja Królestwa Polskiego (1815) Konstytucja Królestwa Polskiego (1815)

►

Mała Konstytucja 20 II 1919 Mała Konstytucja 20 II 1919

►

Konstytucja Marcowa (1921) Konstytucja Marcowa (1921)

►

Konstytucja Kwietniowa (1935) Konstytucja Kwietniowa (1935)

►

Ustawa Konstytucyjna 17 IX 1947 (Mała Konstytucja) Ustawa Konstytucyjna 17 IX 1947 (Mała Konstytucja)

►

Konstytucja PRL (1952) Konstytucja PRL (1952)

►

Ustawa Konstytucyjna 17 X 1992 (Mała Konstytucja) Ustawa Konstytucyjna 17 X 1992 (Mała Konstytucja)

►

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

(8)

KONSTYTUCJA RZECZYPOLSPOLITEJ KONSTYTUCJA RZECZYPOLSPOLITEJ

POLSKIEJ POLSKIEJ

Więc przejdźmy do tego najważniejszego aktu prawnego, który obowiązuje nas Więc przejdźmy do tego najważniejszego aktu prawnego, który obowiązuje nas

dziś.

A jest to Konstytucja RP uchwalona 2 kwietnia 1997r. przez Zgromadzenie A jest to Konstytucja RP uchwalona 2 kwietnia 1997r. przez Zgromadzenie Narodowe (451 głosów za, 40 przeciw, 6 wstrzymujących się) , zatwierdzony w Narodowe (451 głosów za, 40 przeciw, 6 wstrzymujących się) , zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997r, gdzie społeczeństwo większością ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997r, gdzie społeczeństwo większością

52,71% głosów opowiedziało się za przyjęciem Konstytucji.

Po uznaniu ważności referendum przez Sąd Najwyższy, nastąpiło uroczyste Po uznaniu ważności referendum przez Sąd Najwyższy, nastąpiło uroczyste

podpisanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez Prezydenta Aleksandra podpisanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez Prezydenta Aleksandra

Kwaśniewskiego dnia 16 VII 1997.

Akt ten wszedł w życie po 6 miesiącach od uchwalenia, a po 3 miesiącach od daty Akt ten wszedł w życie po 6 miesiącach od uchwalenia, a po 3 miesiącach od daty

ogłoszenia, czyli 17 października 1997r.

Utraciła moc obowiązująca ustawa konstytucyjna z 17 X 1992 z obowiązującymi Utraciła moc obowiązująca ustawa konstytucyjna z 17 X 1992 z obowiązującymi

dotychczas postanowieniami konstytucji z 1952. Wejście w życie ustawy dotychczas postanowieniami konstytucji z 1952. Wejście w życie ustawy

zasadniczej z 2 IV 1997 kończyło prowizorium konstytucyjne.

Złożona jest z preambuły i 13 rozdziałów, w tym z 243 artykułów.

(9)

NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP

► Nowelizacja to częściowa zmiana Nowelizacja to częściowa zmiana

obowiązującego aktu prawodawczego przez obowiązującego aktu prawodawczego przez

inny akt normatywny tej samej lub wyższej inny akt normatywny tej samej lub wyższej

mocy prawnej, później wydany.

► uaktualnienie ustawy, zarządzenia itp., np. uaktualnienie ustawy, zarządzenia itp., np.

poprzez dodanie odpowiednich przypisów, poprzez dodanie odpowiednich przypisów,

skreślenie niektórych postanowień uznanych skreślenie niektórych postanowień uznanych

za nieaktualne, nowela.

(10)

NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP

►

Inicjatywę ustawodawczą w sprawie zmiany Konstytucji RP ma: Inicjatywę ustawodawczą w sprawie zmiany Konstytucji RP ma:

- 1/5 ustawowej liczby posłów - 1/5 ustawowej liczby posłów - Senat

- Senat

- Prezydent RP - Prezydent RP

►

Sejm uchwala ustawę o zmianie Konstytucji RP większością 2/3 głosów Sejm uchwala ustawę o zmianie Konstytucji RP większością 2/3 głosów w obecności quorum.

w obecności quorum.

►

Senat uchwala ustawę o zmianie Konstytucji RP większością Senat uchwala ustawę o zmianie Konstytucji RP większością bezwzględną w obecności quorum.

bezwzględną w obecności quorum.

►

Możliwość przeprowadzenia referendum zatwierdzającego jest w takich Możliwość przeprowadzenia referendum zatwierdzającego jest w takich przypadkach zmiany Konstytucji RP, jeżeli ustawa o zmianie

przypadkach zmiany Konstytucji RP, jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II, XII.

Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II, XII.

►

Z wnioskiem o przeprowadzenie referendum zatwierdzającego zmiany Z wnioskiem o przeprowadzenie referendum zatwierdzającego zmiany w Konstytucji RP może wystąpić:

w Konstytucji RP może wystąpić:

- 1/5 ustawowej liczby posłów - 1/5 ustawowej liczby posłów - Senat

- Senat

- Prezydent RP

(11)

NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP

►

Nowelizacja z 2006 Nowelizacja z 2006

8 września 2006 Sejm uchwalił ustawę o zmianie art. 55 8 września 2006 Sejm uchwalił ustawę o zmianie art. 55 konstytucji, dotyczącą możliwości wydania obywatela konstytucji, dotyczącą możliwości wydania obywatela

polskiego, który jest ścigany za popełnienie czynu polskiego, który jest ścigany za popełnienie czynu

stanowiącego przestępstwo zarówno za granicą, jak i w Polsce stanowiącego przestępstwo zarówno za granicą, jak i w Polsce (Europejski nakaz aresztowania) (głosowało – 421, za – 344, (Europejski nakaz aresztowania) (głosowało – 421, za – 344, przeciw – 48, wstrzymało się – 29, nie głosowało – 39. Tekst przeciw – 48, wstrzymało się – 29, nie głosowało – 39. Tekst

ustawy został przekazany następnie do Senatu, który 14 ustawy został przekazany następnie do Senatu, który 14

września 2006 – na podstawie art. 235 ust. 2 in fine września 2006 – na podstawie art. 235 ust. 2 in fine

Konstytucji – uchwalił ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Konstytucji – uchwalił ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm. 6 listopada 2006 Prezydent RP podpisał nowelę, którą 7 Sejm. 6 listopada 2006 Prezydent RP podpisał nowelę, którą 7 listopada 2006 opublikowano w Dz. U. z 2006 r. Nr 200, poz.

listopada 2006 opublikowano w Dz. U. z 2006 r. Nr 200, poz.

1471; zgodnie z art. 2 ustawy o zmianie Konstytucji, 1471; zgodnie z art. 2 ustawy o zmianie Konstytucji,

nowelizacja weszła w życie z dniem ogłoszenia.

(12)

NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP NOWELIZACJE KONSTYTUCJI RP

►

Nowelizacja z 2009 Nowelizacja z 2009

7 maja 2009 Sejm VI kadencji uchwalił ustawę o zmianie art. 7 maja 2009 Sejm VI kadencji uchwalił ustawę o zmianie art.

99 konstytucji (dodano ust. 3), dotyczącą rozszerzenia 99 konstytucji (dodano ust. 3), dotyczącą rozszerzenia

przesłanek biernego prawa wyborczego – wybraną do Sejmu przesłanek biernego prawa wyborczego – wybraną do Sejmu

lub do Senatu nie może być osoba skazana prawomocnym lub do Senatu nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego (głosowało – 413, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego (głosowało – 413, za – 404, przeciw – 0, wstrzymało się – 9, nie głosowało – 47).

za – 404, przeciw – 0, wstrzymało się – 9, nie głosowało – 47).

Ustawa została 1 lipca 2009 uchwalona przez Senat a Ustawa została 1 lipca 2009 uchwalona przez Senat a

następnie podpisana 9 lipca 2009 przez Prezydenta RP Lecha następnie podpisana 9 lipca 2009 przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i opublikowana 20 lipca 2009. Zmiana weszła w Kaczyńskiego i opublikowana 20 lipca 2009. Zmiana weszła w

życie 21 października 2009, mając jednak zastosowanie do życie 21 października 2009, mając jednak zastosowanie do kolejnych kadencji Sejmu i Senatu (t.j. od VII kadencji Sejmu i kolejnych kadencji Sejmu i Senatu (t.j. od VII kadencji Sejmu i

VIII kadencji Senatu).

(13)

Materiały źródłowe Materiały źródłowe

►

http://edukacja.sejm.gov.pl/historia-sejmu/polskie- http://edukacja.sejm.gov.pl/historia-sejmu/polskie- konstytucje/konstytucja-rzeczypospolitej-polskiej.html konstytucje/konstytucja-rzeczypospolitej-polskiej.html

►

http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstytucja_Rzeczypospolitej_ http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstytucja_Rzeczypospolitej_

Polskiej Polskiej

►

http://konstytucjarp.blogspot.com/2012/03/nowelizacje- http://konstytucjarp.blogspot.com/2012/03/nowelizacje- konstytucji.html

konstytucji.html

►

http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/22 http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/22 /plik/ot-605.pdf

/plik/ot-605.pdf

►