Osoby prawne jako przedsiębiorcy
Spółki kapitałowe (sp. z o.o. oraz spółka akcyjna)
• Osobowość prawną uzyskują z chwilą wpisu do rejestru KRS
• Brak obowiązku wykonywania działalności gospodarczej – mogą być utworzone w każdym celu prawnie dopuszczalnym (art. 151 § 1 k.s.h.)
• Reprezentowane co do zasady przez zarząd (przykładowy wyjątek – art. 210 § 1 k.s.h.)
• Wspólnicy (akcjonariusze) nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki – mogą ponosić taką odpowiedzialność
członkowie zarządu w przypadku spółki z o.o. (art. 299 § 1 k.s.h.);
Fundacja
• Uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru KRS (art. 7 ust. 2 ustawy o fundacjach)
• Może prowadzić akcesoryjną (uboczną) działalność gospodarczą – jedynie w rozmiarach służących realizacji jej celów statutowych (art. 5 ust. 5
ustawy) i tylko wówczas, gdy statut fundacji to przewiduje (art. 5 ust. 1 ustawy)
• Wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą nie może być mniejsza niż tysiąc złotych (art. 5 ust. 5 ustawy)
• W przypadku fundacji wykonywanie ewentualnej działalności gospodarczej nie jest celem samym w sobie, a raczej środkiem do celu (realizacji celów statutowych)
Stowarzyszenie
• Uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność po wpisie do KRS (art. 17 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach)
• Tak jak w przypadku fundacji, działalność gospodarcza ma charakter fakultatywny i akcesoryjny - dochód z działalności gospodarczej
stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków (art. 34 ustawy);
• Należy odróżnić od stowarzyszenia jego uproszczoną formę, czyli stowarzyszenie zwykłe, które nie ma osobowości prawnej, a jedynie zdolność prawną (art. 40 ust. 1 i 1a ustawy) i nie może wykonywać działalności gospodarczej (art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy);
Spółdzielnia
• Nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania jej do rejestru KRS (art.
11 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze)
• Obligatoryjnie prowadzi działalność gospodarczą – w interesie swoich członków (art. 1 § 1 ustawy)
• Prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku
ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści swoim członkom (art. 67 ustawy)
Gmina (powiat, województwo)
• Prowadzi działalność w sferze użyteczności publicznej oraz (przy spełnieniu ustawowych przesłanek) poza sferą użyteczności publicznej (tzw. działalność komercyjna);
• Wątpliwości co do spełnienia przesłanki zarobkowego charakteru wykonywanej działalności (w szczególności w sferze użyteczności publicznej, gdzie podstawowym celem jest bieżące
zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej w drodze usług powszechnie dostępnych)
• Gmina może działać bezpośrednio we własnym imieniu (poprzez swoje organy), za
pośrednictwem swoich jednostek organizacyjnych pozbawionych zdolności prawnej (jednostki budżetowe, zakłady budżetowe – w ramach swojej działalności korzystają z osobowości prawnej gminy) albo tworząc lub przystępując do spółek komunalnych (dysponujących własną
podmiotowością prawną);
Partia polityczna
• Nie może prowadzić działalności gospodarczej (art. 42 ust. 3 ustawy o partiach politycznych)
