Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świebodzicach
Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w maju 2014 roku
JĘZYK
Nr Temat
1. Omów pochodzenie nazw miejscowych twojego rejonu, analizując celowo zgromadzony materiał językowy.
2. Język prasy. Różne odmiany stylu publicystycznego. Omów na wybranych przykładach.
3. Moda w języku. Wyrazy modne i ich funkcjonowanie we współczesnej polszczyźnie.
Analiza przykładów.
4. Zanalizuj język tekstów twojego ulubionego wykonawcy młodzieżowego. Wyjaśnij zasadność środków wyrazu.
5. Retoryka wczoraj i dziś. O sztuce przemawiania w literaturze dawnej i współcześnie.
Analiza wybranych utworów.
6. Funkcjonowanie języka mówionego w literaturze współczesnej. Omów analizując wybrane utwory.
7. Opisz język znanej postaci życia publicznego. Weź pod uwagę charakterystyczne cechy językowe (fonetyczne, fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne), znaczące gesty, powiedzonka, mimikę.
8. Nie zawsze mówimy tak samo. Jakie czynniki i w jaki sposób wpływają na charakter naszych wypowiedzi. Dlaczego tak się dzieje? Omów, analizując wybrane teksty.
9. Omów język wybranych bohaterów literackich, uwzględniając cechy ujawniające ich charakter i przynależność środowiskową.
10. Różne typy stylizacji językowej i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach literackich.
11. Zbierz w twoim otoczeniu nowe nazwy instytucji , sklepów, kawiarni. Opisz ich formę językową. Omów tendencje przejawiające się w opisanej dziedzinie nazewnictwa.
12. Język reklam. Jakie funkcje językowe pełni wypowiedź reklam. Jakimi środkami stylistycznymi się posługuje? Jaki obraz świata kreuje? Omów na wybranych przykładach.
13. Zapożyczenia z języków obcych i ich uwarunkowania. Ich przydatność dawniej i dziś.
Analiza zgromadzonego materiału.
14. Wirtualna rzeczywistość – choroba wieku czy nowy typ komunikowania? Zbadaj sposoby komunikacji językowej w Internecie, porównując z tradycyjnymi metodami porozumiewania. Oceń zjawisko.
15. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków.
16. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
17. Sztuka przekonywania a manipulacja - porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych tekstach propagandowych.
18. Analiza języka wybranych sprawozdawców sportowych.
19. Analiza języka prasy młodzieżowej.
20. Język (i nie tylko) jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
21. Język współczesnej młodzieży. Zanalizuj język wybranej subkultury młodzieżowej na wybranych przykładach.
22. Język prasy i literatury motoryzacyjnej. Omów na wybranych przykładach.
Literatura
1. Sposoby funkcjonowania tradycji antycznej w literaturze polskiej na przykładach wybranych utworów.
2. Od J. Verne’a do Stanisława Lema. Powieść fantastyczna – charakterystyka (historia, tradycje, współczesność) na przykładach wybranych utworów.
3. Między tradycją a nowoczesnością. Przedstaw na przykładach celowo dobranych utworów tendencje rozwojowe współczesnej poezji.
4. Przedstaw i omów, jak funkcjonuje problem fantastyki, antropomorfizm i realizm w utworach literackich różnych epok.
5. Z jakimi problemami moralnymi i filozoficznymi, bliskimi człowiekowi
współczesnemu, borykali się bohaterowie literaccy różnych epok (na wybranych przykładach).
6. Literatura wobec problemów politycznych, społecznych i moralnych XX wieku.
Omów na wybranych przykładach literackich.
7. Humor w literaturze polskiej. Omów sposoby funkcjonowania na przykładzie wybranych utworów literackich.
8. Konflikt pokoleń – zjawisko, które było, jest i będzie. Przeanalizuj tezę, na przykładach literatury, historii i własnych doświadczeń
9. Oceń na przykładach utworów adekwatność gatunków literackich do zadań, jakie stawia przed sobą literatura różnych epok.
10. Utopia i antyutopia w literaturze – sposoby przedstawiania, funkcje (w wybranych utworach).
11. Biografia jako tworzywo literackie lub klucz do odczytania twórczości pisarza. (a.
J.Kochanowskiego, A. Mickiewicza, J. Słowackiego, C. K. Norwida, F. Kafki,M.
Bułhakowa, T. Konwickiego itd.).
12. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów na wybranych przykładach utworów.
13. Bunt w literaturze. Omów na przykładzie wybranych bohaterów różnych epok literackich.
14. Miasta pełne tajemnic. Metropolie realistów, naturalistów i kreacjonistów w wybranych utworach literackich.
15. Człowiek w żywiole historii. Omów na przykładzie bohaterów literackich różnych epok.
16. Fantazja, wizja, sen. Konwencja oniryczna w kreowaniu świata przedstawionego wybranych utworów literackich.
17. Mistrzowie i ich uczniowie. Przedstaw ujawniające się w dziełach literackich związki twórców.
18. Dziedzictwo romantyczne i polemika z romantycznymi mitami w literaturze późniejszych epok. Omów na przykładach wybranych utworów.
19. „Rzecz czarnoleska” – reminiscencje myśli i utworów J. Kochanowskiego w literaturze późniejszych epok. Omów na wybranych przykładach.
20. Realizm, kreacjonizm, groteska jako różne sposoby przedstawiania świata w wybranych utworach literackich.
21. Literatura wobec rzeczywistości. Omów sposoby jej ukazywania lub proporcje zmieniania w wybranych utworach literackich.
22. Twój region na mapie życia literackiego. Wskaż autorów, utwory, omów problemy związane z Dolnym Śląskiem.
23. „Od czystej formy do literatury faktu” – obraz ewolucji form powieściowych literatury XX wieku na przykładach wybranych utworów.
24. Literatura faktu – zjawisko kultury XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
25. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Omów na przykładzie wybranych bohaterów literackich.
26. Bajka kiedyś i dzisiaj. Omów na wybranych przykładach literackich sposoby kreowania bohaterów i ewolucję gatunku.
27. Zwycięzcy i zwyciężeni. Na wybranych przykładach literackich omów sposoby kreowania bohaterów.
28. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej literaturze okresu zaborów. Przeanalizuj wybrane utwory.
29. Groteska jako sposób wyrażenia w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów.
30. Praca jako czynnik odradzający i umoralniający jednostkę oraz społeczeństwo. Omów na wybranych przykładach literackich.
31. Przemiana bohatera literackiego. Scharakteryzuj zjawisko na wybranych przykładach literackich.
32. Literatura a filozofia. Jak twórczość literacka odzwierciedla założenia filozoficzne epok? Omów na przykładach wybranych utworów.
33. Kultura młodzieżowa. Jak się wyraża? Omów jej cechy na przykładach tekstów młodych twórców.
34. Rola reportażu w kulturze współczesnej, jego rodowód i historia. Omów cechy reportażu na konkretnych przykładach.
35. Romantyczne przestrzenie nieskończoności. Omów na przykładach utworów wybranego pisarza romantycznego.
36. Powieść grozy – historia i współczesność. Omów cechy powieści grozy – kreację bohatera, styl i język, a także wskaż przyczyny popularności tego typu literatury (na wybranych przykładach).
37. Martyrologia społeczeństwa żydowskiego podczas II wojny światowej. Omów, analizując wybrane teksty literackie.
38. Literatura fantasy jako Biblia Współczesności. Jakie wzorce czerpie z niej współczesna młodzież? Omów na wybranych utworach literackich.
39. Dom, rodzina – oaza bezpieczeństwa i spokoju czy wręcz przeciwnie? Odpowiedz na pytanie analizując obrazy rodziny w literaturze różnych epok.
40. Życie i twórczość Jana Pawła II jako przykład Współczesnej Drogi krzyżowej.
Rozwiń temat na wybranych utworach Papieża Polaka i jego biografii.
41. Kościół a literatura. Omów zależności na wybranych przykładach literackich.
42. Erotyzm w literaturze. Omów na wybranych przykładach literackich.
43. Apokaliptyczne wizje świata. Omów na przykładach wybranych utworów.
44. Afrykańska kultura w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów.
45. Miasto w twórczości literackiej. Omów temat na podstawie wybranych utworów.
46. Powieść sensacyjna – rozwój thrillerów sensacyjnych w XX wieku. Omów cechy tej powieści – kreację bohaterów, kompozycję, styl i język – na wybranych przykładach
literackich.
47. Motyw władzy i pieniądza w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
48. Fenomen popularności powieści fantasy. Omów na wybranych przykładach literackich.
49. Polaków portret własny. Omów na podstawie wybranych utworów literackich.
50. Motyw starości w literaturze. Na podstawie wybranych utworów omów sposób kreowania i funkcję tego motywu.
51. Wątki horacjańskie w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach sposoby ich funkcjonowania w utworach różnych epok.
52. Obraz dworków szlacheckich w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
53. Drzewo jako świadek i uczestnik życia bohaterów literackich. Omów funkcjonowanie motywu w różnych dziełach literackich.
54. Młodość jako motyw literacki. Omów powyższy temat na podstawie tekstów literackich.
55. Powieść fantasty – rozwój powieści fantastycznej XX wieku. Omów cechy tej powieści – kreację bohaterów, kompozycję, styl i język na wybranych przykładach literackich.
56. Motyw państwa totalitarnego w literaturze XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
57. Motyw samobójstwa w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
58. Przedstaw sposób funkcjonowania motywu śmierci na przykładach literackich wybranych epok.
59. Rola natury i sposób jej funkcjonowania w wybranych utworach literackich różnych epok.
60. Bunt poetów przeklętych. Omów na przykładzie wybranych dzieł literackich z jednej epoki.
61. Nietzscheanizm w literaturze. Omów na wybranych przykładach literackich z różnych epok.
62. Człowiek w poszukiwaniu szczęścia. Omów problem na podstawie losów wybranych bohaterów literackich.
63. Wartość Biblii dla współczesnego człowieka. Jej popularność i różnorodność interpretacyjna. Omów temat, analizując się do przykłady w literaturze.
64. Różne sposoby ujęcia motywu emigranta w literaturze polskiej XIX i XX wieku.
Przedstaw, analizując wybrane utwory.
65. Literackie portrety wodzów. Przedstaw je i porównaj, wykorzystując wybrane przykłady z różnych epok.
66. Przedmioty w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania oraz funkcje, jakie pełniły w wybranych utworach.
67. Motyw zemsty w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
68. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw temat na wybranych przykładach.
69. Modni pisarze, modne książki. Omów przyczyny popularności utworów i ich autorów na trzech wybranych przykładach spoza kanonu lektur szkolnych.
70. Omów sposoby funkcjonowania tradycji romantycznej w literaturze polskiej na przykładach wybranych utworów.
71. Symbolika wody-przedstaw funkcjonowanie motywów akwatycznych w literaturze różnych epok.
Związki literatury z innymi dziedzinami
1. Biblijne wartości w kulturze różnych epok. Analiza wybranych dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.
2. Pytanie o sens cierpienia w sztuce różnych epok. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzinach sztuki.
3. Współczesne interpretacje dramatów. Analiza wybranych spektakli teatru żywego i telewizyjnego. Porównanie z literackim pierwowzorem.
4. Język filmu i język literatury. Porównaj dzieło literackie i filmową adaptację.
5. Artysta jako bohater literatury, filmu i malarstwa. Kreacje artysty w wybranych utworach różnych epok.
6. Poezja śpiewana. Omów zjawisko kulturowe na przykładach twórczości wybranych autorów, wykonawców.
7. Kultura niska, wysoka. Różne oblicza współczesnej kultury. Omów zjawisko na przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki.
8. Dialog czy polemika z tradycją romantyczną we współczesnej literaturze i filmie.
Przeanalizuj problem na wybranych przykładach.
9. O muzyczności i obrazowości sztuki. Jak artyści wprowadzili w życie postulat syntezy sztuk? Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
10. Artystyczne wizje historii Polski w dziełach literackich, plastycznych, filmie.
Scharakteryzuj sposób przedstawienia i omów funkcje na wybranych przykładach.
11. Impresjonizm w literaturze i malarstwie. Analiza wybranych dzieł.
12. Różne koncepcje piękna w literaturze, plastyce. Analiza wybranych dzieł.
13. Jak literatura XX wieku interpretuje, komentuje dzieła sztuki? Omów na wybranych przykładach.
14. Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach.
15. Absurd, groteska, ironia jako sposób opowiadania o człowieku i świecie. Omów na wybranych przykładach tekstów kultury (literatury i innych dziedzin sztuki).
16. Przedstaw i oceń postawy i ideały współczesnych młodych ludzi, wyrażone w wybranych przez ciebie utworach literackich i innych tekstach kultury.
17. Obraz ojczyzny w różnych tekstach kultury (literatury i innych dziedzin sztuki).
18. Etos inteligenta i jego demaskacja w tekstach kultury (literatury i innych dziedzin sztuki).
19. Topos świata – teatru w sztuce różnych epok. Analiza dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
20. Duchowy portret Polaków przełomu XX i XXI wieku w różnych tekstach kultury (literatury i innych dziedzin sztuki).
21. Sarmatyzm jako zjawisko w sztuce, literaturze i innych dziedzinach. Problem dziedzictwa sarmackiego w utworach różnych epok.
22. Spór o funkcje literatury i innych dziedzin sztuki (na podstawie wybranych epok i utworów).
23. Motywy rustykalne w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na przykładach z różnych epok.
24. Kondycja współczesnego człowieka w tekstach kultury (literatury i innych dziedzin sztuki).
25. Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów na wybranych przykładach.
26. Romantyzm w muzyce, malarstwie i obyczajowości. Omów, analizując wybrane dzieła.
27. Szatan, demon w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Scharakteryzuj sposoby ich kreowania w tekstach kultury różnych epok.
28. Polskie zwyczaje, obrzędy, wierzenia. Omów na wybranych przykładach tekstów literackich i z innych dziedzin sztuki.
29. Alternatywne rzeczywistości w literaturze i kulturze. Scharakteryzuj sposób przedstawiania i funkcje w wybranych utworach.
30. Wizerunek kobiety w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach literackich i innych tekstach kultury.
31. F. Chopin – człowiek, geniusz w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach literackich i innych tekstach kultury.
32. Wina i kara w kulturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
33. Romantyzm w muzyce, malarstwie i obyczajowości. Omów analizując wybrane dzieła literackie i teksty kultury.
34. Motyw dziecka w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach.
35. Różnorodne obrazy gór w sztuce. Omów na przykładzie wybranych tekstów kultury (dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki).
36. Symbolika muru w wybranych tekstach kultury. Omów na przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
37. Zjawy, duchy, sny w tekstach kultury różnych epok. Jakie są ich funkcje i rola w sztuce? Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
38. Walka z okupantem w latach 1939-45. Przedstaw przykłady na podstawie literatury oraz innych dziedzin sztuki i życia.
39. Samotność i samotny w literaturze i kulturze. Omów na wybranych przykładach dzieł.
40. Groteska jako sposób wyrażania świata. Omów zjawisko na przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki.
41. Młodzież w poszukiwaniu sensu życia i jego wartości. Omów temat na wybranych przykładach z literatury i kultury.
42. Obraz Matki Bożej w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
43. Kat i ofiara w obrazach II wojny światowej. Omów na przykładach z literatury i kultury.
44. Motyw przyjaźni w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
45. Martyrologia społeczeństwa żydowskiego podczas II wojny światowej. Omów, analizując wybrane teksty literackie i inne teksty kultury.
46. Motyw Smoka w kulturze i literaturze. Omów sposób kreacji tego motywu, korzystając z przykładów literatury i kultury.
47. Motyw gór w sztuce. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok (dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki).
48. Motyw szaleńca w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
49. Motyw miłości i cierpienia. Omów zjawisko na przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki wybranych epok.
50. Wizerunek rycerza w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach z różnych epok.
51. Dom rodzinny – jego wpływ na kształtowanie sylwetki moralnej młodego człowieka.
Omów temat na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki.
52. Wizerunek mężczyzny w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
53. Omów sposoby funkcjonowania motywu domu w literaturze i innych tekstach kultury (na wybranych przykładach).
54. Starość i ludzie starzy w literaturze i kulturze. Omów zjawisko na podstawie wybranych przykładów.
55. Miłość w sztuce. Omów sposoby funkcjonowania motywu w wybranych dziełach z literatury i innych dziedzinach sztuki.
56. Motyw miasta. Omów sposoby funkcjonowania w literaturze i innych tekstach kultury.
57. Różne rodzaje i formy patriotyzmu. Omów na przykładach wybranych utworów literackich i innych tekstów kultury.
58. Motyw ojcostwa odzwierciedleniem funkcjonowania rodziny w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
59. Różne wyobrażenia apokalipsy w wybranych utworach literackich i różnych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
60. Sposób prezentowania scen batalistycznych w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
Omów na wybranych przykładach.
61. Motyw anioła w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
62. Motyw wędrówki w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
63. Bunt w sztuce. Omów na przykładach tekstów kultury i dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
64. Afrykańska kultura w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
65. Motyw śmierci w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
66. Motyw marzeń i marzyciela w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
67. Heroizacja i deheroizacja. Omów na wybranych przykładach tekstów kultury i dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
68. Polaków portret własny w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
69. Motyw morderstwa w sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki.
70. Obraz ludzkich zbrodni na przestrzeni wieków. Omów powyższy temat na podstawie przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki.
71. Magia jako źródło inspiracji artystów. Omów sposób kreacji magii na wybranych przykładach literatury i innych tekstów kultury.
72. Przedstaw różne sposoby ujęcia motywu vanitas w literaturze i malarstwie XVI i XVII wieku na wybranych przykładach.
73. Motyw Rosji radzieckiej w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach.
74. Topos tańca w literaturze i innych tekstach kultury. Omów różne sposoby funkcjonowania motywu na wybranych przykładach.
75. Motyw sportu i sportowca w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach.
76. Motyw wampira w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach.
77. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów ich funkcjonowanie na wybranych przykładach.
78. Motyw labiryntu w literaturze i innych tekstach kultury. Omów sposoby jego kreowania i funkcję w wybranych dziełach różnych epok.
79. Omów i oceń zjawisko kiczu, analizując wybrane przykłady literackie i innych tekstów kultury.
80. Przedstaw i porównaj symbolikę światła i ciemności na przykładzie wybranych dzieł literackich i innych tekstów kultury.
81. Od Porirego do Mocka – galeria detektywów w świecie przedstawionym tekstów literackich, teatralnych i filmowych. Omów na wybranych dziełach.
82. Wizerunek konia ( equus) na przestrzeni wieków w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
83. Literackie i filmowe portrety osób, które popełniły zbrodnię. Omów problem, odwołując się do przykładów z różnych epok.
84. Fascynacje surrealizmem. Omów funkcje konwencji, odwołując się do wybranych dzieł literackich, filmowych i plastycznych.
85. Człowiek i Kosmos-omów funkcje obrazu kosmosu w utworach literackich i innych tekstach kultury.
86. Podróże w czasie-omów funkcje motywu, odwołując się do przykładów literackich i innych tekstów kultury różnych epok.
87. Ubi sunt- przedstaw funkcje toposu w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
88. Dzieła malarskie wobec literackich źródeł. Omów na wybranych przykładach z różnych epok.
89. Literatura w filmach Jerzego Antczaka oraz Wojciecha Hassa. Na wybranych przykładach omów rolę ekranizacji filmowych w kształtowaniu wyobraźni odbiorcy.
90. Wielkanoc w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
91. Literatura w inscenizacjach teatralnych Andrzeja Wajdy. Omów na wybranych przykładach.
92. Korespondencja kultur. Polska-Japonia: na wybranych przykładach omów przyczyny fascynacji współczesnych młodych ludzi literaturą i filmem japońskim.
93. Wpływ literatury na kreacje bohaterów gier komputerowych. Zanalizuj wybrane przykłady, obrazujące związek tych tekstów kultury.
