Zwroty i wyrażenia łacińskie
I
1. a contrário – z przeciwieństwa, przeciwnym sposobem 2. a mensa et toro – od stołu i łoża
3. a posterióri – na podstawie już zaistniałych faktów (wnioskować o przyczynach), z następstwa
4. a prióri – bez podstaw, bezzasadnie, bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z „góry”)
5. ab inítio – od początku
6. ab intestato – dziedziczenie beztestamentowe
7. abolitio, -onis – usunięcie, zniesienie, odpuszczenie przewinień 8. absentia – nieobecność
9. absolutum dominium – władza despotyczna, absolutna 10. accessio, -onis – przyłączenie
11. acclamatio, -onis – okrzyk, okrzyk pochwalny
12. accusatio – oskarżenie, wniesienie oskarżenia do sądu
13. actio, actionis – działanie, czynność procesowa, skarga sądowa, powództwo 14. actio ad exhibendum – powództwo (skarga) o okazanie rzeczy spornej 15. actio doli – powództwo (skarga) z tytułu użycia podstępu
16. actio in personam - powództwo (skarga) przeciwko określonej osobie ze stosunku obligacyjnego
17. actio in rem – powództwo (skarga) służące do ochrony praw rzeczowych
18. actio Pauliana – skarga pauliańska, przysługująca w razie pokrzywdzenia wierzyciela przez działania dłużnika
19. actio popularis – skarga dostępna dla każdego obywatela, wnoszona w interesie publicznym
20. actor, actoris – powód (w procesie cywilnym)
21. ad acta (depónere) – odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
22. ad hoc – właśnie do tego, doraźnie, tylko w tym przypadku 23. ad persónam – w odniesieniu do (konkretnej) osoby
24. ad probatiónem - dla celów dowodowych
25. ad rem – do rzeczy, bez dygresji, do sedna sprawy 26. ad solemnitatem – pod rygorem nieważności (forma) 27. adversarius, -ii – przeciwnik, przeciwnik procesowy
28. ad vocem – (nawiązując) do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika) 29. advocátus diáboli – adwokat diabła; określenie obrońcy niesłusznej sprawy 30. affectio maritalis – wola mężczyzny i kobiety utrzymywania swojego związku
jako małżeństwo
31. affectio societatis – zamierzony przez wspólników cel, leżący u podstaw spółki 32. alibi – gdzie indziej, w innym miejscu
33. aliéno nómine – w cudzym imieniu
34. anatocismus, - i – płacenie odsetek od zaległych odsetek 35. animus, -i – duch, dusza, wola, zamiar
36. animus donandi – wola dokonania darowizny 37. animus furandi – zamiar popełnienia kradzieży
38. animus negotia aliena gerendi – wola prowadzenia cudzych spraw (bez zlecenia) 39. animus possidendi – wola posiadania rzeczy
40. animus rem sibi habendi - wola posiadania (zatrzymania) rzeczy 41. anno currente – w roku bieżącym
42. ante diem – przed terminem
43. antichresis, -is – umowa między zastawcą a zastawnikiem o pobieranie pożytków z rzeczy zastawionej
44. apices iuris – subtelności prawa, sztuczki prawne 45. arcana imperii – tajniki rządzenia, tajemnice władzy
46. arguméntum a maióri ad minus – wnioskowanie z większego o mniejszym 47. arguméntum a minóri ad maius – wnioskowanie z mniejszego o większym
