Życie codzienne na przestrzeni dziejów
– kl. V1. Określ, do jakiej epoki pasują poniższe zdania: (7 pkt.) Staro-
żytność
Średnio- wiecze
XVI- XVIII
XIX w.
Uczestnikami uczt byli tylko mężczyźni. Ich żony nie brały w nich udziału.
W Europie pojawiły się takie produkty, jak kakao, herbata, kawa, indyki czy pomidory.
Odkryto nowe sposoby przechowywania żywności (np. w konserwach).
W wyniku odkrycia drobnoustrojów zaczęto bardziej dbać o higienę własnego ciała.
Kąpiel była wielką przyjemnością. Zażywano jej również w celach towarzyskich.
O czystość dbano poprzez częstą zmianę bielizny i perfumowanie się.
Leczono głównie poprzez puszczanie krwi oraz modlitwy i post.
2. Które zdania są prawdziwe a które fałszywe? (5 pkt.)
Prawda Fałsz Sympozjon to były miejsca, w których starożytni Grecy się myli.
Rzymianie, tak jak i my, używali do kąpieli mydła.
W średniowieczu łaźnie były zamykane, bo ludzie nie lubili się kąpać.
W XVI w. kąpiele były bardzo popularne i częste.
Wynaleziony w XIX w. prysznic miał m.in. leczyć.
3. Poniższe potrawy połącz z miejscami, gdzie je spożywano. (5 pkt.)
... puszkowana wieprzowina z warzywami ... starożytna Grecja ... pieczona dziczyzna, chleb, ciasto, piwo ... starożytny Rzym ... jajka, mięso z warzywami, owoce, orzechy ... średniowieczna Europa ... ostro przyprawiona pieczeń, polewka piwna ... Polska XVII wieku ... pieczony zając, czosnek, oliwki, chleb, wino ... okopy I wojny świat.
4. Przeczytaj tekst i odpowiedz na poniższe pytania. (6 pkt.)
U nomarchy jest przyjęcie! Pan domu i jego żona siedzą obok siebie na niskich fotelach. Przed nimi młode muzykantki grają na lutni i na podwójnym flecie. Na zabytkowych szatach gospodarze wystawiają na pokaz swe najcenniejsze klejnoty. Nie opuszczą swych foteli do końca przyjęcia.
Goście siedzą na matach. Mężczyźni i kobiety tworzą dwie odrębne grupy: pierwszej usługują młodzieńcy, drugiej dziewczęta. Służący przystrajają biesiadników w naszyjniki z kwiatów i bezustannie zmieniają stożki z wonnym olejkiem na czubkach głów. Nacierają również ramiona kobiet i mężczyzn wonnymi maściami i perfumami. Wnoszone są potrawy: delikatne ryby gotowane na ogniu drzewnym z aromatycznymi przyprawami, gęsi albo kaczki pieczone na rożnie, opiekane przepiórki albo inne drobne ptaszki. Służące roznoszą kosze z owocami: figami, kawonami, rodzynkami.
Po posiłku słucha się koncertu harfistów albo flecistów. Niektórzy muzycy przybyli z Azji grają na pięciostrunowej cytrze. Podwójny flet i lutnia są najbardziej rozpowszechnionymi instrumentami, tymi, które ożywiają tańce lub towarzyszą śpiewakom. Często któryś z gości dziękuje gospodarzowi improwizując rodzaj śpiewanego poematu, przy akompaniamencie muzyki.
Pierre Miquel, Tak żyli ludzie. W czasach starożytnych Egipcjan, Wrocław 1990
1. W jaki sposób wyróżniali się na egipskiej uczcie jej organizatorzy?
2. W jaki sposób goście nagradzali swoich gospodarzy?
3. Jakich instrumentów używano w starożytnym Egipcie?
4. Które z nich były najbardziej rozpowszechnione?
5. W jaki sposób byli obsługiwani goście?
6. Jakiego typu potrawy jedli starożytni Egipcjanie na swoich ucztach?
5. Porównaj opisaną powyżej ucztę egipską z ucztami starożytnych Greków i Rzymian. Wskaż podobieństwa i różnice. (6 pkt.)
6. Do podanych niżej pojęć dopisz epokę, z której pochodzą (skrótami).
(6 pkt.)
....puszczanie krwi ....antyseptyka ....sympozjon
....samowar ....lewatywa ....peruka
