• Nie Znaleziono Wyników

Przepisy z Zakresu Prawa Administracyjnego, 1948 z. 16

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Przepisy z Zakresu Prawa Administracyjnego, 1948 z. 16"

Copied!
44
0
0

Pełen tekst

(1)

PRZEPI SY

Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

W ydawnictwo mi ni st erst wa admi hi s t racj i pub l i cz he i

16 W a rs z a u ja 1948 r,

O P I E K A S P O Ł E C Z N A

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

u . 12.

13.

14.

15.

T j i e ś ć z e . S 7 z g . t a :

Dekret z dnia 22 października 1947 r. w sprawie mocy obowiązującej niektórych prze­

pisów ustawodawstwa z zakresu opieki s p o ł e c z n e j ...

Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej ...

Rozporządzenie M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 27 marca 1924 r. w przedmio­

cie odsyłania osób, potrzebujących opieki, do gmin, w których osoby te mają prawo do opieki t r w a ł e j...

Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 24 kwietnia 1924 r. w przed­

miocie zwrotu kosztów z ty tu łu świadczeń na opiekę społeczną, przewidzianych usta- icą z dn. 16 sierpnia 1923 r. o opiece s p o ł e c z n e j...

Rozporządzenie M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 31 lipca 1924 r. w sprawie rozstrzygania skarg przeciw ząrządzeniom organów związków komunalnych w spra­

wach wynikających z wykonania ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej Rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 29 czerwca 1924 r. w sprawie wykonywania opieki społecznej nad obywatelami polskimi, którzy w żadnej gminie Rzeczypospolitej Polskiej nie maja prawa do opieki trwałej, oraz ponoszenia wynikających stąd kosztów Rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 6 marca 1928 r. o rozgraniczeniu obowiązków

opiekuńczych związków k o m u n a ln y c h...

Rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 16 stycznia 1928 r. o budowie i utrzymaniu wo­

jewódzkich zakładów opiekuńczo-wychowawczych ...

Rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 14 października 1927 r. o zwalczaniu żebractwa 1 w łó c z ę g o s tw a... ...

Rozporządzenie M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 25 maja 1929 r. o organizacji Pr zytułków, domów pracy dobrowolnej i p r z y m u s o w e j...

Rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 6 marca 1928 r. o opiekunach społecznych i o komisjach opieki sp ołeczne j...

Rozporządzenie Ministra Opieki Społecznej z dnia 11 kwietnia 1929 r. w sprawie usta- nowienia opiekunów społecznych i sposobu wykonyujania przez nich obowiązków

Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 maja 1929 r. o współdziałaniu 0rganów policji państwowej z opiekunami s p o łe c z n y m i... ...

Rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 22 kwietnia 1927 r. o nadzorze i kontroli nad działalnością instytucji o p ie k u ń c z y c h...

Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 10 października 1927 r.

° kwalifikacjach kierowników zakładów opiekuńczych ...

str.

3 4

7

8

9

9 10 11 12 15 19 22 26 27 28

(2)

19.

str.

16. Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 13 października 1927 r. o re­ 29 gulaminach zakładów opiekuńczych p r a c y... ' ' 17. Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 25 lutego 1930 r. o rachunko-

wości i o sprawozdaniach instytucji o p i e k u ń c z y c h...

18. Dekret» dnia 14 kwietnia0 4 , , o z a M a c h

żołnierzy i funkcjonanuszów służby bezpieczeństwa

Rezerwy M ilic ji Obywatelskiej — oraz ich rodzin 33

Ustawa z dnia 23 lipca 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla osób pozostałych po uczę,t j - kach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walce o wyzwolenie Polski

spod najazdu hitlerowskiego . j \ '

20. Dekret z dnia 13 listopada 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla ofiar wrogow demokratycz­

nego ustroju P o ls k i... ' ' ' ’ ‘ in .r

*■ S o l e n i e MinistraP= i

V o fZ L T jth Wp o ™ S Z ik a c h - ruchu podziemne i partyzanckiego, poległych walkach o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego . . - . • •

22 Okólnik N r 13/N Ministerstwa Pracy i Opieki Społeczne] z dnia 11 grudnia 1945 r Nr.

m i m ó w sprawie przekazania opieki nad dziećmi od lat 3 do lat 18 Ministerstwu^

O ś w i a t y...

38 39

40

43

O B J A Ś N I E N I A Ustawodawstwo z zakresu opieki społecznej

zostało zunifikowane dekretem z dnia 22 paź­

dziernika 1947 r. (Dz. U. R- P. N r 65, poz. 398).

W niniejszym zeszycie zostają przytoczone przepisy prawne obowiązujące na terenie ca­

łego Państwa. Można je podzielić na trzy gru­

py- akty ustawodawcze wymienione w dekre­

cie z dnia 22.X. 1947 r. z rozszerzeniem ich mo­

cy obowiązującej na cały obszar Polski, akty ustawodawcze, których moc me została uchy­

lona względnie wydane w obecne] dobie po zakończeniu wojny oraz rozporządzenia wy o

nawcze do aktów ustawodawczych uznanyc za obowiązujące dekretem z dnia 22.X. u m r. które jako oparte na przepisach obowiązu­

jących na terenie całego Państwa uzyskały moc na tym samym obszarze. Poza tym przy­

toczony został okólnik Ministerstwa Pracy i Op Społ. z dnia 11XIL 1945 r. jako regulu­

jący badzo ważną dla tej dziedziny ustawodaw­

stwa sprawę opieki nad dziećmi.

W związku z ujednostajnieniem prawa o opiece społecznej dla całego Kraju, stały się nieaktualne artykuły lub ich ustępy które wyłączają niektóre województwa spod mocy danego aktu prawnego (np. § 7 rozporządzenia z dnia 29.V., 1924 r. Dz. U. R. P- Nr 56, poz.

576).

Ze względu na upływ znacznego okresu czasu od wydania przepisów prawnych nor­

mujących zagadnienie opieki społecznej (za­

sadnicza ustawa o opiece społecznej z dnia 16 sierpnia 1923 r ) w wielu wypadkach uległa zmianie nomenklatura oraz zakres praw i obo-

wiązków instytucyj prawnych powoływany ck w tych przepisach.

I tak: kompetencje Ministra Spraw We nętrznych objął obecnie Minister Adm inistr^

cji Publicznej, a na terenie Ziem Odzyskany

— Minister Ziem Odzyskanych, kompetenU Ministra Opieki Społecznej — Minister Pr®

i Opieki Społecznej, Ministra Zdrowia cznego — Minister Zdrowia, Komisarza na m. st. Warszawę — Prezydent m. st. M szawy* 1, Policji Państwowej — M ilicja Oby^

telska. 1

Zgodnie z ustawą z dnia 23.I I 1. 1933 r. o c^, ściowej zmianie ustroju samorządu terytoP z nego (Dz. U. R. P. Nr 35, poz. 294), usta*«

dnia 11.X. 1944 r. o organizacji i zakresie - z

“ Nr ó, 1946 r., poz. 26) i dekretem z dnia 23.XI- łania rad narodowych (Dz.

dzp;

U. R. P. Nr o organizacji i zakresie działania sarnorz^ ^ (U terytorialnego (Dz. U. R. P. Nr 14, p°z\

określenie „komunalne“ używane w treści żej przytoczonych przepisów winno być zaSJ.ad pione przez „samorządowe“ ; uprawnienia „ gimnnych (miejskich) obecnie wykonują ne (miejskie) rady narodowe, sejmiku P°

towego — powiatowe rady narodowe, wojewódzkiego — wojewódzkie rady nar

we. zpo:

W poniżej przytoczonych ustawach i T° ^ ó rządzeniach przepisy nieaktualne w ca-i,łOi (całe artykuły, paragrafy, ustępy) pom ih^s natomiast przepisy częściowo nieaktualne określenia instytucji, które obecnie z o s ta ły ^ stąpione przez inne względnie przestały lS

— podano drukiem r o z s t r z e l o n y ń1-

(3)

1.

D E K R E T

z dnia 22 października 1947 r.

Vv sprawie mocy obowiązującej niektórych!

Przepisów ustawodawstwa z zakresu opieki społecznej.

(Dz. U. R. P. z dnia 22 października 1947 r. Nr. 65, poz. 389).

Na podstawie art. 4 Ustawy Konstytucyj­

n i z dnia 19 lutego 1947 r- o ustroju i zakre­

sie działania najwyższych organów Rzeczypo- sPolitej Polskiej i ustawy z dnia 4 lipca 1947 r.

0 upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów 2 mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 252) — nada Ministrów postanawia, a Rada Państwa zatwierdza, co następuje:

Art. l. Na cały obszar Rzeczypospolitej Pol­

n e j rozciąga się moc obowiązującą następu­

jących ustaw i rozporządzeń:

1) ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opie­

ce społecznej (Dz. U. R. P. Nr 92, poz.

726) z późniejszymi zmianami (Dz- U. R.

P. z 1924 r. N r 56, poz. 576, z 1932 r. Nr 94, poz. 808 i z 1934 r. Nr 110, poz. 976);

2) §§ 1, 5, 6 i 7 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 czerwca 1924 r. w sprawie wykonywania opieki spo­

łecznej nad obywatelami polskimi, któ­

rzy w żadnej gminie Rzeczypospolitej Polskiej nie mają prawa do opieki trw a­

łej, oraz ponoszenia stąd kosztów (Dz. U.

R. P. N r 56, poz. 576);

3) rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo­

litej z dnia 6 marca 1928 r- o rozgran.cze- niu obowiązków opiekuńczych związków komunalnych (Dz. U. R. P. Nr 26, poz.

232);

4) rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo­

lite j z dnia 16 stycznia 1928 r. o budowie i utrzymaniu wojewódzkich zakładów o- piekuńczo-wychowawczych (Dz. U. R. P.

Nr 8, poz. 56);

rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo­

litej z dnia 14 października 1927 r. o zwalczaniu żebractwa i włóczęgostwa (Dz. U- R. P. Nr 92, poz. 823);

rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo­

litej z dnia 6 marca 1928 r., o opiekunach społecznych i o komisjach opieki społe­

cznej (Dz. U. R. P. Nr 29, poz. 267);

"N rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo­

litej z dnia 22 kwietnia 1927 r. o nadzo­

rze i kontroli nad działalnością instytu­

cji opiekuńczych (Dz. U. R. P. N r 40, poz. 354) w brzmieniu nadanym rozpo­

rządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r- (Dz. U. R. P. Nr 38, poz. 359).

A rt. 2. 1. Do środków zaspakajania niezbęd­

nych potrzeb życiowych, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opie­

ce społecznej (Dz. U. R. P. N r 92, poz. 726), należy również zapewnienie opieki lekarskiej łączhie z opieką w zakładach leczniczych.

2- Przepisy dotyczące ponoszenia i trybu dochodzenia kosztów opieki mają analogiczne zastosowanie w sprawach kosztów opieki le­

karskiej, przewidzianej w ust. 1 niniejszego artykułu.

A rt. 3. Uchyla się moc obowiązującą wszy­

stkich przepisów prawa obcego i dzielnicowe­

go, dotyczących spraw, objętych niniejszym dekretem, a w szczególności:

1) ustawę z dnia 30 maja 1908 r. o siedzi­

bie uzasadniającej wsparcie (Dz. u. Rze­

szy str. 381 — 396);

2) ustawę z dnia 8 marca 1871 r. w spra­

wie wykonania ustawy o siedzibie uza­

sadniającej wsparcie (Zb. u. prusk. str.

130) w brzmieniu ustawy z dnia 11 lipca 1891 r- (Zb. u, prusk. str. 300) i z dnia 23 lipca 1912 r. (Zb. u. prusk. str. 195);

3) ustawę z dnia 25 lipca 1924 r. o zawie­

szeniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej w województwach poznańskim i pomor­

skim (Dz. U. R. P. N r 73, poz. 716);

4) §§ 2—4 rozporządzenia Prezydenta Rze­

czypospolitej z dnia 29 czerwca 1924 r.

w sprawie wykonywania opieki społecz­

nej nad obywatelami polskimi, którzy w żadnej gminie Rzeczypospolitej Polskiej nie mają prawa do opieki trwałej, oraz ponoszenia wynikających stąd kosztów (Dz- U. R. P. Nr 56, poz. 576);

5) ustawę z dnia 29 marca 1926 r. o pokry­

waniu kosztów leczenia ubogich w szpi­

talach na obszarze b. zaboru rosyjskiego (Dz. U. R. P. N r 36, poz. 214);

Art. 4. Pozostaje w mocy ustawa z dnia 6 maja 1920 r. w sprawie publicznej opieki nad kalekami (Zb. u. prusk. st- 280) oraz wszyst­

kie przepisy wykonawcze do tej ustawy.

Ustawa śląska z dnia 28 czerwca 1939 r. o zwalczaniu żebractwa i włóczęgostwa (Dz. U.

Sl. N r 22, poz. 53) pozostaje w mocy w odnie­

sieniu do osób nieletnich do lat 17.

A rt. 5. Wykonanie niniejszego dekretu po- rucza się M inistrow i Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z zainteresowanymi ministra­

mi.

Art- 6. Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

(4)

2.

USTAWA

z dnia 16 sierpnia 1923 r.

o opiece społecznej.

(Dz. U. R. P. z dnia 21 września 1923 r. N r 92, poz. 726).

w brzmieniu uwzględniającym zmiany wprowadzo­

ne przez:

a) rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 29 czerwca 1924 (Dz. U. R. P. N r 56, poz. 576);

b) rozporządzenie Prezydenta R. P- z dnia 28 grudnia 1934 (Dz. U. R. P. N r 110, poz. 976).

Określenie i cel opieki społecznej.

Art. 1. Opieką społeczną w rozumieniu n i­

niejszej ustawy jest zaspakajanie ze środków publicznych niezbędnych potrzeb życiowycn tych osób, które trwale lub chwilowo własny­

mi środkami materialnymi lub własną pracą uczynić tego nie mogą, jak również zapobie­

ganie wytwarzaniu się stanu powyżej okre­

ślonego.

Zakres opieki społecznej.

Art. 2. Opieka społeczna w zakresie po­

wyższym (art. 1) obejmuje w szczególności:

a) opiekę nad niemowlętami, dziećmi i mło­

dzieżą, zwłaszcza nad sierotami, półsie- rotami, dziećmi zaniedbanymi, opuszczo­

nymi, przestępnymi, oraz zagrożonymi przez w pływ y złego otoczenia;

b) ochronę macierzyństwa;

c) opiekę nad starcami, inwalidami, kale­

kami, nieuczalnie chorymi, upośledzony­

mi umysłowo i w ogóle nad niezdolnymi do pracy;

d) opiekę nad bezdomnymi ofiarami wojny i szczególnie ciężko poszkodowanymi;

e) opiekę nad więźniami po odbyciu kary;

f) walkę z żebractwem, włóczęgostwem, alkoholizmem i nierządem;

g) pomoc instytucjom opiekuńczym prywat­

nym i współdziałanie z nimi.

Środki zaspakajania niezbędnych potrzeb.

Art- 3. W zakresie zaspakajania niezbęd­

nych potrzeb do życia (art. 1) opieka społecz­

na polega na dostarczaniu:

a) koniecznych środków żywności, bielizny, odzieży i obuwia;

b) odpowiedniego pomieszczenia z opałem i światłem;

c) pomocy w nabyciu niezbędnych narzędzi pracy zawodowej, pomocy w dziedzinie higieniczno-sanitarnej;

d) pomocy w przywróceniu utraconej lub podniesieniu zmniejszonej zdolności do pracy.

Prócz wyżej wymienionych za niezbędne po­

trzeby życiowe uważa się u dzieci staranie ° religijno-moralne, umysłowe i fizyczne ich wychowanie, u młodocianych — pomoc w przy­

gotowaniu do pracy zawodowej.

Nadto opieka społeczna obejmuje obowiązek sprawienia pogrzebu.

Art. 2 dekretu z dnia 22.X. 1947 r. w tekście przy­

toczony rozszerzył pojęcie „niezbędnych potrzeb do życia“ , wliczając do nich zapewnienie opieki lekai- skiej łącznie z opieką w zakładach leczniczych.

Obowiązek sprawowania opieki społecznej w ogólności.

Art. 4. Obowiązek sprawowania opieki sp°' łecznej ciąży poza przypadkiem, przewidzia­

nym w art. 6 niniejszej ustawy, na związkach k o m u n a l n y c h , o ile w poszczególnych wypadkach pewne osoby fizyczne lub p ra w n e na mocy przepisów, czy innego tytułu p r a l ­ nego nie są zobowiązane do pokrycia wydai' ków na niezbędne potrzeby życiowe.

Fatrz Prawo rodzinne (Dz. U. R. P. z 1946 r. Nr poz. 52), a w szczególności art. 3 § 1, w myśl któreS^

krewni, wstępni j zstępni obowiązani są dostarczy sobie nawzajem w razie niedostatku środków UtrZP mama. Również na rodzieństwie ciąży ten obow1^

zek, jeżeli jego wykonanie nie spowoduje dla zob°

wiązanego i jego rodziny nadmiernego uszczerbk V °bowiązek zstępnych jest bliższy niż! wstępny®;

obowązek rodzeństwa jest dalszy niż obowi4ze;

wstępnych. Na krewnych bliższych stopniem ci3®

obowiązek przed dalszymi, a spokrewnieni w równy ^ stopniu przyczynić się mają w miarę swego stanu P1 łątkowego. Art. 51 Dziecko pozamałżeńskie rma Pr?.

waViV^ *3^ W£Ui*ce z Pokrewieństwa, w stosunku matki i jej rodziny — oraz art. 15 prawa małżeńsk*?

go (Dz U R. p. z 1945 r. Nr 48, poz. 270) — KaZd5 z małżonków obowiązany jest przyczyniać się do P noszenia ciężarów i utrzymania wspólnego gosp°da s wa, do wychowania dzieci oraz do zaspokojenia P trzeb osobistych .drugiego małżonka.

W razie rozwodu „sąd na żądanie rozwiedzione»

m łzonka niewinnego, który nie może utrzymać w asnyrm siłami, przyzna mu środki utrzymania ,

giego małżonka chociażby niewinnego, uwz8^

mając jego stan majątkowy“ (art. 30 § 1 prawa n1 żeńskiego) oraz „ustali udział każdego z rodzicóv'ł ciężarach utrzymania i wychowania dziecka“ (art' 9 1 pkt 2 tegoż prawa).

Pizy taczamy brzmienie powyższych przepisów P.r5 y<jh’ aby unaocznić, że gminy mogą docho

otw? 1 na' ezności ^wydatków poniesionych na op1^ .|

nr w drodze poszukiwania zwrotnego od 0 v prawme zobowiązanych do ponoszenia kosztów , . n 'a • <?s.°ky Podopiecznej, a nawet mogą od» 0 i

°piekl społecznej w przypadku, gdy osoba V°

P czna mimo wezwania ze strony zarządu r Podejmie kroków prawnych dla dochodź swych praw alimentarnych z art. 31 § 1 p. 2 Pra małżeńskiego.

(5)

Rozgraniczenie obowiązków opiekuńczych gmin, powiatów, województwa i Państwa.

Art. 5. Obowiązki związków k o m u n a l ­ n y c h w zakresie wykonywania opieki społe- cznej rozgraniczają się w sposób następujący:

a) gminy wiejskie i miasta niewydzielone ze związku k o m u n a l n e g o powia­

towego, sprawują zasadniczo opiekę po- zazakładową, zakładową zaś o tyle, o ile fundusze gminne pozwolą na założenie i utrzymanie zakładu;

b) związki k o m u n a l n e powiatowe u- zupełniają opiekę gmin wiejskich i miast niewydzielonych ze związku k o m u ­ n a l n e g o powiatowego przez udzielanie pomocy materialnej gminom, nie mogą­

cym o własnych środkach podołać ciążą­

cym na nich obowiązkom opiekuńczym, oraz organizują i sprawują działy opieki społecznej, wymagającej stałych urzą­

dzeń i zakładów i obejmującej działal­

nością swoją cały powiat, a przekracza­

jącej zdolność finansową gmin;

c) miasta, wydzielone ze związku powiato­

wego, sprawują opiekę zakładową i po- zazakładową;

wojewódzkie związki k o m u n a l n e u- zupełniają opiekę, wykonywaną przez związki k o m u n a l n e powiatowe i mia­

sta wydzielone ze związku k o m u n a l ­ n e g o powiatowego przez udzielanie po­

mocy materialnej powiatom i miastom wydzielonym ze związku k o m u n a l ­

n e g o powiatowego, oraz sprawują dzia­

ły opieki społecznej, wymagającej sta­

łych urządzeń i zakładów i obejmującej działalnością swoją całe województwo, a przekraczającej zdolność finansową po­

wiatów i miast, wydzielonych ze związku powiatowego.

Punkty a) i b) niniejszego artykułu nie zwalniają jednak gmin wiejskich i m iej­

skich od obowiązku zwrotu kosztów u- frzymania w zakładach innych związków k o m u n a l n y c h -

tj: ,rk 6. Państwo poza przypadkami, w ni- ki '|Szej ustawie wymienionymi, ponosi wydat- kt'ó^°^czone z °Płek^ nad osobami, względem Mi ma specjalne obowiązki z tytu łu pu- jó\vZne£’0’ tudzież z wykonaniem tych rodzą­

cy PPieki, które przekraczają możność świad- 1115 związków k o m u n a l n y c h .

5 ^ t . 7. Czynniki, zobowiązane w myśl art.

b ■ -.-i.--— j- sprawowania opieki 0 niniejszej ustawy do s

Za ac!0wej, mogą spełniać

Za "T"lvvel> mo§3 speimac zadania powyższe liłyiM^ednictwem wszelkich odpowiednich za- tii opiekuńczych na zasadzie zawartej z

1 Uniowy.

Nabycie prawa do trwałej opieki.

A rt. 8. Prawo do trwałej opieki ze strony gminy nabywają obywatele Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej roczny pobyt w gminie.

„Nabycie prawa do trwałej opieki nie zależy od zameldowania pobytu“ (z wyroku Najwyższego Trybu­

nału Administracyjnego z dnia 6.V. 1927 r. L. -rej.

1730/25).

Nadto' prawo to nabywają:

a) kobiety przez zamążpójście od chw ili za­

warcia maleństwa — w tej gminie, w której prawo służy mężowi. Prawo to, w sposób powyższy nabyte, nie gaśnie przez owdowienie, rozwiązanie lub rozdzielenie małżeństwa, dopóki nie zostanie nabyte w innej gminie.

b) dzieci do lat 16, ślubne, lub w myśl usta­

wy cywilnej ze ślubnymi równoupraw­

nione — w tej gminie, w której służy ono ojcu- Wszelkie zmiany w zakresie prawa do opieki ojca powodują te same zmiany w odnośnym prawie dziecka;

c) dzieci do lat 16, których ojciec nie żyje

— w tej gminie, w której prawo to miał w chw ili śmierci ich ślubny ojciec, wzglę­

dnie matka, o ile ta po śmierci męża na­

była własne prawo do opieki;

d) dzieci do lat 16, ślubne, które w mał­

żeństwie rozdzielonym pozostają przy matce, oraz dzieci nieślubne — w tej gminie, w której służy rzeczone prawo matce.

Stanowisko prawne dzieci pozamałżeńskich normu- art. 51 i następne Prawa rodzinnego (Dz. U. R. P. z 1946 r. N r 6, poz. 52). Z prawa tego wynika, że dzieci pozamałżeńskie („nieślubne“ ) w zakresie pra­

wa do opieki społecznej są równouprawnione z dzieć­

mi z małżeństwa z tym, że dzieci pozamałżeńskie ma­

ją prawa, wypływające z pokrewieństwa w stosunku do m atki i jej rodziny (art. 51). Ojciec dziecka, jeże­

li ojcostwo prawnie zostało ustalone, ma łącznie z matką obowiązek pokrywania kosztów porodu i ko­

sztów 3-miesięcznego utrzymania, a w przypadkach szczególnych — nawet przez czas dłuższy (art. 54) oraz łącznie z matką — stosownie do stanu majątko­

wego każdego z rodziców — ma obowiązek ponosze­

nia kosztów utzymania i wychowania dziecka (art. 56).

Utrata prawa do trwałej opieki.

Art. 9. Prawo do opieki, nabyte w myśl art. 8 niniejszej ustawy, ustaje:

a) przez nabycie tego prawa w innej gmi­

nie;

b) przez jednoroczną trwałą nieobecność w gminie.

Wyjątek stanowią wypadki nieobecności wskutek służby wojskowej, przebywania w zakładach leczniczych i opiekuńczych, w zakładach przymusowego zamknięcia, oraz emigracji poza granice kraju.

(6)

A rt. 10. Każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej ma prawo do tymczasowej opieki ze strony gminy, w której okręgu przebywa w chwili, kiedy wynikła potrzeba opieki, bez względu na czas trwania pobytu. Gmina, któ­

ra nie jest równocześnie zobowiązana do spra­

wowania opieki trwałej w myśl art. 8 niniej­

szej ustawy, może domagać się zwrotu wydat­

ków od gminy, do trwałej opieki zobowiąza­

nej, względnie odesłać tam potrzebującego opieki na koszt gminy, do trw ałej opieki zo­

bowiązanej.

At. 11- Odesłanie potrzebującego opieki do gminy, w której posiada on prawo do trwałej opieki, jest niedopuszczalne:

a) jeżeli odesłanie połączone jest ze szkodą dla zdrowia lub życia;

b) jeżeli gmina, do trwałej opieki zobowią­

zana, oświadczy gotowość zwrotu wszel­

kich kosztów, połączonych z wykona­

niem opieki.

Art. 12. Odesłanie nie może nastąpić w żad­

nym wypadku wcześniej, zanim gmina, do której potrzebujący opieki ma być odesłany, obowiązek swój opieki nad nim uzna i goto­

wość przyjęcia go oświadczy. Do tej chwili zaś, na wypadek sporu między dwiema gmi­

nami, aż do czasu rozstrzygnięcia tego sporu, udzielić powinna potrzebującemu opieki ta gmina, w której potrzebujący znajdował się w chwili powstania potrzeby opieki. Gmina ma w tym wypadku prawo do żądania zwrotu połączonych z wykonaniem tej opieki kosztów od właściwej gminy opiekuńczej potrzebują­

cego.

Art. 13 uchylony rozporządzeniem z dnia 29.VI.

1924 r. <Dz. U. R. P. N r 56 poz. 576).

Art. 14. Gmina, zobowiązana do opieki w myśl przepisów niniejszej ustawy, nie może potrzebującemu odmówić opieki z tego powo­

du, że pewne osoby fizyczne lub prawne zo­

bowiązane są do zaspokojenia jego niezbęd­

nych potrzeb życiowych (art. 4).

W takich wypadkach gimna udzieli'opieki, zwrotu zaś wydatków, ze sprawowania tej opieki wynikłych, domagać się może od wyżej wskazanych osób fizycznych lub prawnych w granicach ich zobowiązania.

Prawa obywateli polskich za granicą i obcokrajowców w Polsce.

* Art. 15. Prawo do opieki obywateli pol­

skich zagranicą oraz cudzoziemców do opieki społecznej w granicach Rzeczypospolitej Pol­

skiej, określą umowy międzynarodowe, w bra­

ku zaś tychże stosowane będą zasady wzajem­

ności.

Okólnik M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 16.1. 1925 r. N r 380 wyjaśnia do art. 15: „przepis ten stosuje się jedynie do zwrotu kosztów sprawowania

opieki, nie może być jednak rozumiany jako ogram"

czający obowiązek gmin do udzielenia niezbędnej P°"

mocy cudzoziemcom narówni z ustawową pomocą zastrzeżoną dla obywateli polskich” .

Materialne środki na cele opiekuńcze.

Art. 16. Koszty opieki społecznej wykony' wanej przez związki k o m u n a l n e , pokry*

wane być winny:

a) z sum budżetowych związków k o m u ' n a 1 n y c h;

b) z funduszów lub dochodów z majątków, przeznaczonych na ten cel w myśl posta' nowień osób fizycznych lub prawnych!

c) z sum, przeznaczonych specjalnymi prze- pisami prawnymi (kar, grzywien itp.)!

d) z sum dodatkowych, udzielonych przeZ Państwo na zasadzie art. 17.

Władza nadzorcza i egzekutywna.

Art. 17. W razie uchylenia się związko ^ k o m u n a l n y c h od wstawienia do budź*

tu lub uchwalenia poza nim wydatków, ó których pokrycia są w myśl niniejszej usta' wy zobowiązane, wprowadzi władza nadzór' cza, na wniosek właściwego organu Minister stwa Pracy i Opieki Społecznej, odpowiedn1^

kwoty do budżetów odnośnych związków k ° m u n a l n y c h .

W wypadkach wyjątkowych, gdy zwU* j samorządowe nie są w finansowej mozn1 wypełnienia obowiązków z ustawy niniej

.ości szej

i / i t •/ fi *

wynikających, Minister O p i e k i S p o ł e c n e j w porozumieniu z Ministrem S p r a W e w n ę t r z n y c h i Ministrem Skarl7 udziela na wniosek właściwego wojewody 0 powiedniej subwencji z funduszów na pokD

cie tych potrzeb.

A rt- 18- Jeżeli związek k o m u n a ł o fi mimo wezwania władzy nadzorczej, w dz1.

dżinie opieki społecznej nie wykonywa sWo1 obowiązków w granicach budżetu, lub konywa je nienależycie, służy władzy nadf0 czej prawo przeprowadzenia na koszt odnosi go ciała samorządowego niezbędnych zar ^0 dzeń. W m. st. Warszawie uprawnienie. ^ służy M inistrowi O p i e k i S p o ł e c z n e j porozumieniu z Ministrem S p r a w W e n ę t r z n y c h .

Połączenie ciał samorządowych.

t iS Art. 19 nie obowiązuje w związku z treścią

§ 2 rozporządzenia Prez. Rzeczypospolitej z dnia * ' jj. 1928 r. o związkach międzykomunalnych (Dz.

P. Nr 39 poz. 386).

Art. 20. Przymusowe połączenie zwi3z^y- k o m u n a l n y . c h w celach opiekuńczych maga zgody Sejmu-

(7)

Rozstrzyganie sporów.

Art. 21. Skargi przeciw organom związków k o m u n a l n y c h rozstrzygane będą przez właściwe organa nadzorcze, w tych zaś w y­

padkach, w którym właściwym organem nad­

zorczym będą władze państwowe trzeciej in ­ stancji — prźez Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministerstwem S p r a w W e w n ę t r z n y c h .

Roszczenia związków k o m u n a l n y c h do Skarbu Państwa będą podawane w sposób, ja­

ki określą przepisy wykonawcze, a rozstrzy­

gane przez Ministra Pracy i Opieki Społecz­

nej łącznie z Ministrem S p r a w W e w ­ n ę t r z n y c h i Ministrem Skarbu.

Roszczenia i skargi przeciw związkom k o- n i u n a l n y m łub Państwu o zwrot wydat­

ków, poniesionych na podstawie niniejszej ustawy, przedawniają się po roku od upływu tego roku, w którym owe roszczenia powstały.

Ust. 2 pominięto, jako nieóbowiązujący ze wzglę­

du na art. 83, 89 i 119 rozp. Prez. R. P. z dnia 22 m ar­

ca 1928 r. o post. admin. (Dz. U. R. P. N r 36, poz. 341) Zwierzchnie władze.

Rada Opieki Społecznej.

Art. 22. Zwierzchnią władzą w sprawach

°Pieki społecznej jest Minister Pracy i Opieki Społecznej z zastrzeżeniem kompetencji M i­

nistra Zdrowia P u b l i c z n e g o w myśl obo­

wiązujących ustaw. Do kompetencji Ministra Pracy i Opieki Społecznej w dziedzinie po­

wyższej, prócz spraw wymienionych w art. 2 niniejszej ustawy, należy:

a) popieranie stowarzyszeń i związków o charakterze wzajemnej pomocy;

b) nadzór i kontrola nad działalnością in ­ stytucji opieki społecznej;

c) rejestracja t o w a r z y s t w , zakładów, instytucyj opieki społecznej, tudzież le­

galizacja ich statutów, fundacyj i zapi­

sów.

. Przy Ministrze Pracy i Opieki Społecznej istnieje, jako organ doradczy i opiniodawczy, Puda Opieki Społecznej, złożona z reprezenta­

n t ciał samorządowych, instytucji opieki spo­

r n e j i zainteresowanych ministerstw- Mocą art. 63 Prawa o stowarzyszeniach z dnia

1932 (Dz. U. R. P. N r 94, poz. 808) uchylony

‘ ostał przepis art. 22 lit. c) ustawy o opiece spoi., , e tylko „co do rejestracji towarzystw i ich legali- zaCji<.

Arti 23- Organizację i sposób wykonywa­

na opieki społecznej w poszczególnych dzia- ach wymienionych w art. 2, najniższą miarę niezbędnych potrzeb (art. 3), szczegółowe roz­

graniczenie obowiązków opiekuńczych (art. 5 ' 6)> skład i kompetencję Rady Opieki Społe- cznej (art. 22) organizację komunalnych orga-

nów opieki społecznej oraz sposób kontroli nadzoru nad instytucjami opiekuńczymi komu­

nalnymi i prywatnymi, normują ustawy szcze­

gółowe i zastosowane do nich rozporządzenia wykonawcze.

Art. 24. Wykonanie ustawy niniejszej po­

leca się M inistrowi Pracy i Opieki Społecznej i M inistrowi Zdrowia P u b l i c z n e g o , każ­

demu w zakresie jego kompetencji, zaś w od­

niesieniu do art. 5, 17, 18, 1 9 i 21 — M ini­

strowi Pracy i- Opieki Społecznej w porozu­

mieniu z Ministrem S p r a w W e w n ę t r z ­ n y c h .

Art. 25. Ustawa niniejsza obowiązuje po upływie sześciu miesięcy od dnia jej ogłosze­

nia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Pol­

skiej.

Art- 26. Z wejściem w życie niniejszej usta­

wy tracą mcc obowiązującą wszelkie postano­

wienia prawne, sprzeczne z zasadami, przyję­

tym i w niniejszej ustawie.

3.

ROZPORZĄDZENIE M IN IS TR A PRACY I O P IE K I SPOŁECZNEJ

z dnia 27 marca 1924 r.

w przedmiocie odsyłania osób, potrzebujących opieki, do gmin, w których osoby te mają pra­

wo do opieki trwałej.

(Dz. U. R. P. z dnia 10 kwietnia 1924 r. N r 31.

poz. 318).

Na zasadzie art. 24 ustawy z dnia 16 sierp­

nia 1923 r. o opiece społecznej (Dz. U. R. P.

N r 92, poz. 726) zarządza się co następuje:

§ 1. Osoby niedołężne fizycznie, chore u- mysłowo i małoletnie do lat 14 w wypadkach odsyłania ich w myśl art. 10 ustawy z dn- 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej (Dz. U. R.

P. N r 92 poz. 726) do gmin, obowiązanych do sprawowania opieki trwałej, winny mieć za­

bezpieczoną opiekę konwojenta na koszt gmi­

ny, obowiązanej do opieki trwałej.

§ 2. Odesłanie osoby, potrzebującej opieki, do gminy, obowiązanej do opieki trwałej, jest niedopuszczalne w rozumieniu Punktu a) art.

11 ustawy z dn. 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej (Dz. U- R. P. N r 92, poz. 726), jeżeli gmina, obowiązana do opieki trwałej, nie za­

pewnia opieki, przewidzianej w art. 3, powo­

łanej ustawy, w szczególności — co do dzieci i młodocianych — nie zapewnia nauki szkol­

nej lub zawodowej, rozpoczętej lub zapewnio- nei na terenie gminy pobytu.

§ 3. Gmina obowiązana do opieki trwałej, żądając odesłania, winna zadeklarować zapew­

nienie opieki w myśl § 2 nin. rozp.

(8)

Deklaracja gminy wymaga potwierdzenia przez władzę nadzorczą.

§ 4. W wypadkach, określonych w § 2 nin.

rczp., osoba, potrzebująca opieki, pozostać ma na terenie, gdzie się znajduje, na koszt gminy, obowiązanej do sprawowania opieki trwałej w myśl art. 12 powołanej ustawy z dn. 16 sierp­

nia 1923 r. o opiece społecznej (Dz- U. R. P.

Nr 92, poz. 726).

§ 5. Spory, wynikłe na tle spraw, objętych niniejszym rozporządzeniem, rozstrzygać będą właściwe organa nadzorcze.

§ 6. Rozporządzenie niniejsze obowiązuje z dniem ogłoszenia.

* 4.

ROZPORZĄDZENIE M IN ISTRA PRACY I O P IE K I SPOŁECZNEJ

z dnia 24 kwietnia 1924 r.

wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w przedmiocie zwrotu kosztów z tytułu świadczeń na opiekę społeczną, prze­

widzianych ustawą z dnia 16 sierpnia 1923 r.

0 opiece społecznej.

(Dz. U. R. P. z dnia 2 maja 1924 r. N r 38, poz. 404).

Na podstawie art. 24 ustawy z dnia 16 sierp­

nia 1923 r. o opiece społecznej (Dz- U. R. P.

Nr 92 poz. 726) zarządza się w wykonaniu ustępu ostatniego art. 4, art. 5, art. 10, art. 12 1 14 tejże ustawy co następuje:

§ 1. Gminy wiejskie i miejskie zobowiąza­

ne są od dnia 21 marca 1924 r. do zwrotu ko­

sztów opieki tymczasowej z zachowaniem przepisów niniejszego rozporządzenia.

§ 2. Gmina, zobowiązana do okazania opieki tymczasowej, może zażądać zwrotu kosztów poniesionych na sprawowanie opieki od gmi­

ny, zobowiązanej do okazania opieki trwałej, jeżeli po przeprowadzeniu dochodzenia stwier­

dzi:

a) że na terenie gminy opieki tymczasowej nie ma osób fizycznych lub prawnych, zobowiązanych z tytułu ustaw cywilnych lub innych tytułów prawnych do zaspo­

kojenia niezbędnych potrzeb osoby wspieranej, albo też, że nie jest w ogó­

le wiadomym o istnieniu takich osób;

b) że osoby fizyczne i prawne, wymienione w punkcie a), zwrotu kosztów opieki od­

mówiły.

§ 3. W każdym wypadku, kiedy wspierana osoba posiada osoby fizyczne lub prawne, zo­

bowiązane z tytułu ustaw cywilnych lub in ­ nych tytułów prawnych do zaspakajania jej niezbędnych potrzeb, gmina, sprawująca op^e-

kę tymczasową, żądając zwrotu kosztów, po­

niesionych na sprawowanie opieki od gminy, zobowiązanej do okazania opieki trwałej, win­

na jest podać wszystkie znane jej dane, doty­

czące tych ostatnich osób, w szczególności imiona ich, nazwiska, ^bądź nazwę osoby praw­

nej oraz ich adresy, 'oraz winna szczegółowo podać wszystkie te okoliczności, które spowo­

dowały konieczność udzielenia opieki.

§ 4- Gmina, zobowiązana do okazania opie­

ki tymczasowej, winna jest rozpocząć docho­

dzenie w sprawie ustalenia gminy, zobowią­

zanej do okazania opieki trw ałej w terminie miesięcznym, poczynając od dnia powstania tytułu do roszczenia o zwrot poniesionego wy­

datku. Gmina, zobowiązana do okazania opie­

ki trwałej, do której zwrócono się z roszcze­

niem o zwrot wydatków, lub do której zwró­

cono się z żądaniem wyjaśnień, dotyczących osób, nad którym i roztoczono opiekę, winna roszczenie rozpatrzyć bądź też udzielić wyja­

śnień na piśmie w terminie miesięcznym.

§ 5. Przy ustalaniu wysokości roszczenia za ^ okazaną opiekę zakładową koszt dzienny opieki,^ podlegający zwrotowi, nie może prze­

kraczać przeciętnego kosztu utrzymania w za­

kładzie.

Przeciętny koszt dzienny utrzymania w za­

kładzie, brany za podstawę obliczeń, obejmu­

je wydatki na pożywienie, światło, opał i pra- nie w zakładzie, na administrację zakładu, u 3 opiekę lekarską i pomoce wychowawczo-szkol- ne.

Najwyższy koszt dziennego utrzymania, podlegający zwrotowi, nie może z mocy niniej­

szego^ rozporządzenia przewyższać stawki, której wysokość ustalać będzie M inisterstw0

Pracy i Opieki Społecznej.

§ 6. Wszelkie wydatki, poniesione na oka­

zanie niezbędnej pomocy pozazakładowej w związku z opieką zakładową, ale nie oh' jęte sumą kosztów dziennego utrzymania, obli­

czoną stosownie do postanowień § 5 niniejsze­

go rozporządzenia, podlegają zwrotowi na za­

sadzie przedstawionych dowodów, stwierdza­

jących poniesienie wydatku.

§ 7. Wysokość sumy, podlegająca zwrotoW' z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na oka­

zanie opieki, w żadnym wypadku nie m oie przewyższać rzeczywistych i koniecznych ko­

sztów poniesionych przez gminę.

^ 8> ^ rawo żądania od grrnn, zobowiązf' oyc do okazania opieki trwałej, oraz od oS°b

izycznych i prawnych, zobowiązanych opieki w myśl ustaw cywilnych bądź'inny0*1

y ułów prawnych nie wymienionych w usta­

wie z dn. 16 sierpnia 1923 r. o opiece społo0^

nej, zwrotu kosztów, poniesionych na s p r a l i warue opieki zakładowej, przysługuje rówibeZ

■ ajastwu oraz powiatowym i wojewódzki^1 związkom k o m u n a l n y m .

(9)

§ 9. Rozpoządzenie niniejsze obowiązuje od s la. ogłoszenia na całym obszarze Rzeczypo- PoJiiej z w y j ą t k i e m w o j e w ó d z t w a

Os k i e g o .

5.

Ro z p o r z ą d z e n ie m i n i s t r a p r a c y i O P IE K I SPOŁECZNEJ WYDANE W PO RO ZUM IENIU Z M INISTREM

SPRAW W EW NĘTRZNYCH z dnia 31 lipca 1924 r.

Prawie rozstrzygania skarg przeciw zarzą-

«bs ° m orSanów związków komunalnych na skie fZe woj ewództw:*) krakowskiego, (Iwow- leci?°> tarnopolskiego, stanisławowskiego), kie­

go j?0’ lubelskiego, łódzkiego, warszawskie- i ńo bla^ostockicgo, (wołyńskiego, poleskiego, st^-Wogródzkicgo, wileńskiego okręgu admini- w Ci » eg°) oraz m‘ st. Warszawy w sprawach, C ^ j ^ y e h z wykonania ustawy z dnia 16

t*1113 1923 r. o opiece społecznej.

D o '\ u . R. P.

z’ 683). z dnia 14 sierpnia 1924 r. Nr 70, óia j ^ s t a w i e art. 24 ustawy z dnia 16 sierp- bfa iir r ' ° °Piece społecznej (Dz. U. R. P.

te-' P° Z' 726) w wykonaniu ustępu 1 i 2 art-

§ ustawy zarządza się co następuje:

hiyśi ' Organami nadzorczemi, właściwymi w 1923 Us*9Pu 1 art. 21 ustawy z dnia 16 sierpnia Poz. 7p'r° °Płece społecznej (Dz. U. R. P. N r 92,

^ etń() d° r <>zstrzygania skarg przeciw zarzą-

^ z k ó względnie orzeczeniom organów

^ ¡ 1 °w k o m u n a l n y c h w sprawach, 5ierPn'a'IąCych Z wyRonania ustawy z dnia 16

la 1923 r. o opiece społecznej, są:

Ą, .

•*-) W I instancji:

V * az*e skargi przeciw organowi gminy leJskiej, lub miejskiej miasta niewy- zielonego z powiatowego związku k o - Un a l n ego, — właściwy dla pozwa- b) e-l gminy wydział powiatowy;

w ^azie skargi przeciw organowi miasta, jj dzielonego z powiatowego związku

^ m u n a l n e g o , lub przeciw organo- 1 Powiatowego związku k o m u n a l -

—1 właściwy dla pozwanego mia- q a> łub powiatowego związku k o m u - a ł n e g o w o j e w o d a ( D e l e g a t z ę d u w W i l n i e ) ;

t y TT •

u instancji:

orz azie skargi na zarządzenie względnie

■ eczenie wydziału powiatowego — w o- h .• w ° da ( D e l e g a t R z ą d u w W i 1-

*l e );

2)

^Hs^ję^ądzenię obejmuje również obszar woj.

b) w razie skargi na zarządzenie, względnie orzeczenie w o j e w o d y ( D e l e g a t a R z ą d u w W i l n i e ) — Minister Pra- cy i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem S p r a w W e w n ę t r z ­ n y c h .

B- W razie skargi przeciw organowi m. st.

Warszawy — w I i ostatniej instancji Minister Pracy i Opieki Społecznej w po­

rozumieniu z Ministrem S p r a w W e - w n ę t r z n y c h-

8§ 2 — 5 nie obowiązują obecnie wobec art. 1 i 119 rozp. Prezydenta R.P. z dnia 22 marca 1928 r. o po- ztępowaniu administracyjnym (Dz. U.„R . P. N r 36 poz. 341).

Wg. rozporządzenia Prezydenta R.P. z dnia 22 mar­

ca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym środek prawny w postępowaniu administracyjnym przeciw decyzji administracyjnej nazywa się „odwołaniem“ , przeto pod określeniem „skargi“ , o której mowa w 6 1 rozumieć należy obecnie „odwołanie“ .

W § 1 przez organa gminy czy miasta rozumieć należy obecnie zarząd gminny lub zarząd miejski.

Władzą odwoławczą od decyzji wydziału powiato­

wego jest obecnie nie wojewoda, lecz wydział woje­

wódzki (art. 17 lit. b dekretu z dnia 23. listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego Dz. U. R. P. N r 14, poz. 74). Wojewoda może podejmować decyzje za wydział tylko w spra­

wach niecierpiących zwłoki (art. 18 tegoż dekretu).

§ 6. O ile nie idzie o przypadki przedaw­

nienia się skarg przeciw związkom k o m u ­ n a l n y m , przewiewane w ustępie 4 art. 21

ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece spo­

łecznej, strona interesowana może prosić o wznowienie postępowania.

Część dalsza § 6 nie obowiązuje, gdyż dotyczy kwestii, związanych ze wznowieniem postępowania, unormowanych przepisami rozp. Prezydenta R. P.

z dnia 22 marca 1928 r. cyt. w objaśnieniach do §§

2—5.

§ 7. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 21 marca 1924 r.

6.

ROZPORZĄDZENIE

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 29 czerwca 1924 r.

w sprawie wykonywania opieki ¡społecznej nad obywatelami (polskimi, którzy w żadnej gminie Rzeczypospolitej Polskiej nie mają prawa do opieki trwałej, praż ponoszenia wynikających

stąd kosztów.

(Dz. U. R. P. z dnia 30 czerwca 1924 r. N r 56, poz. 576).

Na podstawie art. 1 punkt 4a ustawy z dn.

11 stycznia 1924 r. o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej (Dz. U. R. P. N r 4, poz.

(10)

zgodnie z uchwałą 26 czerwca 1924 r.

Rady M i­

co nastę- 28) zarządzam,

nistrów z dnia puje.

§ 1. Opiekę nad obywatelami, którzy w żad­

nej gminie Rzeczypospolitej nie mają prawa do trwałej opieki, wykonywa gmina pobytu. Kosz­

ty tej opieki ponosi wojewódzki związek k o- m u n a 1 n y, w którego skład ta gmina wcho­

dzi, na terenie zaś m. st. Warszawy gmina m iej­

ska Warszawa.

§§ 2 — 4 uchylone przez art. 3 pkt 4 Dekretu z dnia 22/X.1947 r. (Dz.U.R.P. Nr. 65, poz. 398).

§ 5. nieaktualny.

§ 6. Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się M inistrowi Pracy i Opieki Spo­

łecznej w porozumieniu z Ministrem S p r a w W e w n ę t r z n y c h i Ministrem Skarbu.

§ 7. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w ży­

cie z dniem ogłoszenia i obowiązuje na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej z w y j ą t ­ k i e m w o j e w ó d z t w : p o z n a ń s k i e ­ go, p o m o r s k i e g o i ś l ą s k i e g o . Z dniem tym traci na całym obszarze moc obo­

wiązującą przepis art. 13 ustawy z dnia 16 sier­

pnia 1923 r. o opiece społecznej (Dz.U.R.P. Nr.

92, poz. 726).

7.

ROZPORZĄDZENIE

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 6 marca 1928 r.

o rozgraniczeniu obowiązków opiekuńczych związków komunalnych

r. p. z d n ia 10 marca

Art. 3. Gminy, wchodzące w skład poWi3^

wego związku k o m u a l n e g o , mogą V wadzić zakłady, wymienione w art. 2, o n® W,;

magać tego będą warunki życiowe lud oraz liczba potrzebujących opieki zakłado

Art. 4. Na wniosek wydziału powiatowe w o j e w o d a , z k t ó r y m w 0, w z g l ę d z i e w s p ó ł d z i a ł a z 8 s e m s t a n o w c z y m w y d z i a ł w 0 J w ó w ó d z k i , może zobowiązać gminę, w u„

dzącą w skład powiatowego związku ko n a l n e g o , do prowadzenia _

więcej zakładów wymienionych w art. 2 jednego ,¡e

gltU' liczba potrzebujących opieki zakładowej w nie wynosi co najmniej połowę liczby osob, ^ rzystających z opieki zakładowej tej same]^fl, tegorii w zakładach powiatowego związku

m u n a l n e g o , przy czym powiatowy z je, zek k o m u n a l n y obowiązany jest u lić gminie na zorganizowanie zakładu nie nej pomocy materialnej.

Postanowienie powyższe nie uwalnia p o r ­ towego związku k o m u n a l n e g o od Za­

wiązku prowadzenia zakładów tej samej tegorii.

‘ d n i, U

z dnia 23 listonada 1944 r. ?*'Zieéc ierytoria’^o wojewody jiJ, 4 rozporządzenia Prezydenta R. P. z dnia 1928 r. przeszły na wojewódzką radę narodowa- ^ 0-

Wytyczne w zakresie przejęcia przez gjll wiązków z art. 4 rozp. Prezydenta R. P. ż 6n' 0 P^', 1928 r. muszą być zgodne z zasadami narodowes nu gospodarczego wieloletniego, jak również z- łami Rady Ministrów, ustalającymi plany szcZ na podstawie dekretu z dnia 1 październka^ ^,r e4

Z uwagi na art. 21 ustawy

r. o organizacji i zakresie działania rad oraz art. 5 dekretu

zacji i zakresie działania samorządu uprawnienia wojewody i wydziału z art. 4 rozporządzenia Prezydenta R. P

gospodarce narodowej (Dz. U. R- ? obowiązku na

1928 r. Nr 26, (Dz. U.

poz. 232).

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i u- etawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta do wydawania rozporządzeń z mo­

cą ustawy (Dz.U.R.P. Nr. 78, poz. 443) posta­

nawiam, co następuje:

Art. 1. Obowiązkiem gmin wiejskich i miej­

skich jest bezpośrednie wykonywanie opieki społecznej, polegającej na udzielaniu poszcze­

gólnych świadczeń, wymienionych w art. 3 ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece spo­

łecznej (Dz.U.R.P. Nr. 92, poiz. 726), bądź w na­

turze bądź w postaci zasiłków pieniężnych.

Art. 2. Powiatowe związki k o m u n a l n e oraz miasta, wydzielone z powiatowego związ­

ku k o m u n a l n e g o , obowiązane są zorga­

nizować i prowadzić zakłady opieki nad matką i dzieckiem, nad sierotami oraz nad starcami i niezdolnymi do pracy.

A rt. 5. Wojewódzkie a do c z ' a s u i c h

m i ę d z y k o m u n a l n e w i a t ó w i m i a s t iz p o w i a t o w y c h

uih*1 gminę obowiązicu

więcej zakładów opiekuńczych i nrzez nia wydatków inweSt"

o planowej poz. 373). . . .

Jeżeli włożenie jednego lub

łoby podjęcia przez nią wydatków inw est^^Jtl1 (budowy, przebudowy, urządzenia zakładów), w 0pjćV, razie inwestycja taka musiałaby być wpierw ^rete‘

Państw. Planem Inwestycyjnym zgodnie z 0 2oOl z dnia 25.VI.- 1946 r. (Dz. U. R. P. N r 32, P«z­

n a l n y eh, Ígorii dzieci społeczenj.

związki

w p r o w a ° p

■ z w i ą z k i y w y d z i e l l o Ą z w i ą z k ó w <*0 9 obowiązane będą zorg3^

prowadzić zakłady dla poszczególny®11 dorosłych, wymagaj ący®*1

48 ^ Art. 6 nie obowiązuje z uwagi na arK ig2ii i ’$

rządzenia Prezydenta R. P. z dnia 22.IU- jif- związkach międzykomunalnych <Dz. U. R- poz. 386).

Art. 7. Obowiązek wymienionych w art.

do m. st. Warszawy.

prowadzenia _ z 5 # 1 2 i 5 odnosi siS

(11)

A-rt. 8. Minister Pracy i Opieki Społecznej

^ porozumieniu z Ministrem S p r a w W e- N ę t r z n y c h w drodze rozporządzenia

^kreśli szczegółowo zakłady, jakie w myśl art.

niniejszego rozporządzenia mają zorganizo- ać i prowadzić powiatowe związki k o m u - S ai n e i miasta z nich wydzielone, oraz za- IadY, jakie w myśl art 5 niniejszego rozpo-

• Rdzenia mają zorganizować i prowadzić wo- J^ódzkie związki k o m u n a l n e , tudzież kreśli sposób ustaleńia liczby miejcc w zakła- ach oraz wyznaczy terminy zorganizowania

^szczególnych kategorii zakładów, nadto okre- j 1 koszta jakie gminy obowiązane są zwracać Wiązkom k o m u n a l n y m wyższego rzę-

jU. 2 tytułu opieki zakładowej za osoby, posia- ,al^ce w tych gminach prawo do opieki spo­

r n e j .

9 nieaktualny.

£ 10. Wykonanie rozporządzenia miniej- g go porucza się M inistrowi Pracy i Opieki gPołecznej w porozumieniu z Ministrem

P r a w W e w n ę t r z n y c h .

^ 7f t* 11. Rozporządzenie niniejsze wchodzi v 2ycie z dniem ogłoszenia i obowiązuje na ca- obszarze Rzeczypospolitej z w y j ą t k i e m n 0 i e wó d z f f t w p o m o r s k i e g o , p o z -

aŃ s k i e g o i ś l ą s k i e g o . 8.

ROZPORZĄDZENIE

Pr e z y d e n t a Rz e c z y p o s p o l i t e j p o l s k i e j )

z dnia 16 stycznia 1928 r

Gdowie i utrzymaniu wojewódzkich zakładów opiekuńczo-wychowawczych.

U- R. P. z dnia 28 Stycznia 1928 r. N r 8, poz. 56).

3 Podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i usta- 2 dnia 2 sierpnia 1926 r. 'o upoważnieniu r0z ^denta Rzeczypospolitej do wydawania p ^ z ą d z e ń z mocą ustawy (Dz.U.R.P Nr. 78,

' ^43) postanawiam co następuje:

Ąjm-

ty 5u}; 1 nie obowiązuje. Nieruchomości, wchodzące fleki- ^ Państwowego Funduszu Ziemi w rozumieniu vef0rniu z dnia 6 lutego 1944 r. o przeprowadzeniu Slą y rolnej (Dz.U.R.P. Nr. 3, poz. 13 z 1945 r.)

| Przekazywane na własność związkom samorzą- 'htj, rytorialnego lub wydzierżawione na podstawie

^ 75)Z dnia 30 stycznia 1948 r ' (Dz.U.R.P. Nr. 10, 2. Ilość wojewódzkich zakładów opie-

^żn^^ybhow aw czych, kolejność i termin WóriCZącla ic^ budowy w poszczególnych wo- kj g 2twach ustanawia Minister Pracy i Opie- h ó J ^ ^ z n e j po zasięgnięciu opinii o r g a- .. i. --- ---u samorządu wo- tew j . W y k o n a w c z y c h

dzkiego.

Przekazanie obiektów, przeznaczonych na za­

kłady następuje w terminie, ustalonym dla przystąpienia do budowy, względnie urucho­

mienia zakładu

Ust. drugi pominięto, jako nieaktualny. Minister Pracy Opieki Społecznej działa w ramach Państwo­

wego Planu Inwestycyjnego z uwagi na dekret z dnia 25 czerwca 1946i r. o państwowym planie inwestycyj­

nym (Dz.U.R.P. Nr. 32, poz. 200), (p. objaśnienie do art. 4 rozp. Prezydenta R. P. z dnia 5 marca 1928 r., Dz.U.R.P. Nr. 26, poz. 232). Minister Pracy i Opieki Społecznej zasięga opinii wojewódzkich rad narodo­

wych, jako reprezentacji samorządu wojewódzkiego (art. 3 dekretu z dna 23 listopada 1944 r., Dz.U.R.P.

Nr. 14, poz. 74).

Art. 3. Projekty i kosztorysy budowy woje­

wódzkiego zakładu opiekuńczo-wychowawcze­

go wymagają obok zachowania ogólnych prze­

pisów budowlanych zatwierdzenia Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

Art. 4. Do wojewódzkich zakładów opiekuń­

czo-wychowawczych przyjmowane są dzieci w wieku do lat czternastu włącznie, potrzebujące opieki społecznej. W wypadkach zasługują­

cych na szczgólne uwzględnienie, mogą być przyjmowane dzieci w wieku ponad lat czter­

naście. Pierwszeństwo, w przyjmowaniu do zakładu przysługuje:

1) sierotom po poległych i zmarłych, któ­

rych śmierć pozostaje w związku przy­

czynowym z wykonaniem ich służbowych obowiązków wobec Państwa i związków k o m u n a l n y c h danego wojewódz­

twa,

2) sierotom po osobach, które położyły szczególne zasługi w pracy państwowej, samorządowej i społecznej.

O przyjęciu do zakładów dzieci, wymienio­

nych w punktach 1 i 2, decyduje organ wyko­

nawczy samorządu wojewódzkiego.

Z zastrzeżeniem zawartym w ustępie pierw­

szym, do zakładów będą przyjmowane przed innym i dzieci umieszczone w: nich przez gminy tego województwa, którego związek k o m u ­ n a l n y zakład utrzymuje, względnie tych powiatów, które należą do związku c e l o w e - g o, utrzymującego zakład. W wypadku miejsc wolnych do wojewódzkich zakładów opiekuń­

czo-wychowawczych przyjmowane są dzieci za opłatą, ponoszoną przez osoby, które do tego się zobowiążą.

Dzieci, umieszczone w wojewódzkich zakła­

dach opiekuńczo-wychowawczych, przebywają w nich do ukończenia lat 17.

Co do zakresu i sposobu zastosowania obecnie art.

4 Min. Oświaty może wydać w porozumieniu z Min.

Pracy i Op. Społ. bliższe instrukcje w związku z prze­

jęciem całokształtń zagadnień opiekuńczych w odnie­

sieniu do dzieci od lat 3 i małoletnich do lat 18 (patrz okólnik Min. Pracy i Op. Społ. z dnia 11 grud­

nia 1945 r. podany w końcu zeszytu).

Art. 5. Koszty utrzymania wojewódzkich zakładów opiekuńczo-wychowawczych pokry­

wają wojewódzkie związki k o m u n a l n e ,

(12)

a do c z a s u p r z e j ę c i a p r z e z n i e t y c h z a k ł a d ó w , z w i ą z k i c e l o w e (art. 9). Fundusze na ten cel tworzą się:

a) z opłat, pobieranych za korzystanie z za­

kładów;

b) z dochodów z majątku, przeznaczonego specjalnie na użytek zakładu;

o) z dotacji, zapomóg i dobrowolnych ofiar;

d) z ogólnych dochodów utrzymującego za­

kład wojewódzkiego związku k o m u ­ n a l n e g o względnie związku c e l o ­ w e g o .

Skarb Państwa pokrywa koszty utrzymania dzieci w wojewódzkich zakładach opiekuńczo- wychowawczych w tych wypadkach, gdy do tego jest zobowiązany na podstawie odpowied­

nich przepisów.

Związki celowe — obecnie międzykomunalne.

Art. 6. Związki k o m u n a l n e pokrywa­

ją koszty utrzymania dzieci w wojewódzkich zakładach opiekuńczo-wychowawczych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 sierpnia 1923 r.

o opiece społecznej (Dz.UR.P N r 92, poz. 726).

Art. 7. Ustanowienie zarządów wojewódz­

kich zakładów opiekuńczo-wychowawczych oraz kontrola ich działalności należy do samorządu wojewódzkiego.

Nadzór na urządzeniem i prowadzeniem za­

kładu wykonywa Minister Pracy i Opieki Spo­

łecznej. 1

A rt. 8. Przepisy niniejszego rozporządzenia stosuje się do zakładów wychowawczo-popraw- czych, o ile nie pozostają w sprzeczności z obo­

wiązującymi przepisami tych zakładów doty­

czącymi.

Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawań13 rozporządzeń z mocą ustawy (Dz.U.R.P Nr. "8|

poz. 443) postanawiam co następuje: ( O żebractwie i włóczęgostwie.

Art. 1. Celem zwalczania żebractwa i ^ ° ' częgostwa stosuje się środki zapobiegałeś i karne względem osób dopuszczających sl_

czynów, przewidzianych niniejszym rozpor23

dzeniem. .

Zwalczanie żebractwa i włóczęgostwa nieie nich do lat siedemnastu uregulują przeplS' specjalne.

Art. 2. Żebrakiem, w rozumieniu niniejs2, go rozporządzenia jest ten, kto zawodowo _ muje się wypraszaniem dla siebie

wiek sposób jałmużny

w

zaj' jakiko1' Art. 3. Włóczęgą, w rozumieniu niniejszej0 rozporządzenia jest ten, kto bez pracy i śnod' ków do życia zmienia stale miejsce swego P°

bytu nie w celu znalezienia pracy.

Art. 4. Postanowienia niniejszego rozpor dzenia stosuje się również do tego:

a) kto nałogowo oddając się grze hazard°' wej, pijaństwu lub ostremu narkotyzp,

b)

mu się, dochodzi do takiego stanu, iz ^ db utrzymania bądź jego samego, bądź ty ...

których obowiązany jest żywić, udz1 ..

trzeba pomocy z tytu łu opieki społecz13, kto pobiera wsparcia z tytu łu opieki SP łecznej i wzbrania się wykonywać za° s[l rowaną mu, a dostosowaną do jeg°

i warunków, pracę.

Zakłady zapobiegawcze i poprawcze.

Art. 9. Nieaktualny.

Art. 10 Wykonanie niniejszego rozporządze­

nia Porucza się M inistrowi Pracy i Opieki Spo­

łecznej w porozumieniu z / zainteresowanymi

ministrami. f

Art. 11. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia na całym obszarze Rzeczyspolitej z w y j ą t k i e m , w o j e ­ w ó d z t w a p o z n a ń s k i e g o , p o m o r ­ s k i e g o i ś l ą s k i e g o .

9. <

ROZPORZĄDZENIE

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 14 października 1927 r.

o zwalczaniu żebractwa i włóczęgostwa.

(Dz. U. R. P. z dnia 25 października 1927 r. Nr. 92, poz. 823).

Na podstawie art. 44 ust 6 Konstytucji i usta­

wy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu

Art. 5. Do walki z żebractwem i włócz^

stwem służą:

1) domy pracy dobrowolnej, 2) przytułki,

3) domy pracy przymusowej. . 5, Art. 6. Zakłady, wymienione w artykid® ¡j osiągają swój cel, zależnie od przeznacz przez:

1) opiekę zakładową, oiy

2) udzielenie nauki i przygotowanie do - cy zawodowej,

3) wywieranie moralnego wpływu, ^ y 4) celową i systematyczną pracę, za ^

grodzeniem, w warsztatach zakłado bądź poza zakładem.

f i

Domy pracy dobrowolnej.

Art. 7. Do domów pracy dobrowolnej V ^ mowani będą w miarę możności i na ^ życzenie żebracy i włóczędzy po z^ ° ^ z domu pracy przymusowej, więźniowie P byciu kary, osoby o niepełnej zdolności d ^ cy oraz wszystkie inne osoby, nie mogac^^ce w innej drodze zatrudnione lub nie 9 10

Cytaty

Powiązane dokumenty

ży do wykonywania powszechnego obowiązku przysposobienia zawodowego oraz organizację i sposób jego wykonywania określi komendant główny „Służby Polsce“ na

§ 5. Każda osoba fizyczna lub prawna, zaj' mująca się zawodowo sprzedażą nawozów sztucznych, winna w ciągu dni 30 od wejścia w życie niniejszego

wych i wodnych oraz wszelkich urządzeń uży­. teczności

^ ń i i rozrywkowym i, które mogą być czynne :Wy wspomnianych przedsiębiorstwach tylko Podstawie pozwoleń, wydanych przez wła- , W adm inistracji ogólnej zgodnie

rzęta podpadają pod postanowienia § 1, świa- ectwo, którego ważność wygasa, może być na następny wyżej wymieniony okres przedłużone Przez powiatowego

.Prowadzący księgi stanu cywilnego obowiązani są co trzy miesiące przesyłać właściwym gminom dokładne dane o zaszłych w ciągu tego czasu przypadkach urodzin,

(2) Powiatowa władza administracji ogólnej zawiadamia o decyzji proszącego, wydając mu poświadczenie o zwolnieniu od powszechnego obowiązku wojskowego z tytułu

Nastąpiły poważne zmiany- w zakresie działania tak aintereśowanych ministerstw, jak i wojewodow jako zetów administracji ogólnej oraz władz administracji gólnej