Widok Bezrobocie wśród młodych ludzi wyzwaniem dla UE



AdamȱDamrathȱ

IIȱrokȱNiestacjonarnychȱStudiówȱDoktoranckichȱWEȱUGȱ

BezrobocieȱwïródȱmÙodychȱludziȱwyzwaniemȱdlaȱUEȱ

Wst¿pȱ

MÙodeȱpokolenieȱdysponujeȱpotencjaÙemȱinnowacyjnoïci,ȱdzi¿kiȱczemuȱmoČeȱ sprosta°ȱ wyzwaniomȱ wspóÙczesnegoȱ ïwiata.ȱ Jednoczeïnieȱ mÙodziȱ ludzieȱ maj­ȱ wȱsobieȱenergi¿ȱiȱkrytycyzm,ȱaȱtakČeȱcechujeȱichȱotwartoï°ȱiȱumiej¿tnoï°ȱstawiaȬ niaȱ sobieȱ dÙugofalowychȱ celów.ȱ Jednakȱ naȱ ichȱ potencjaÙȱ maj­ȱ wpÙywȱ takČeȱ poȬ stawyȱiȱpredyspozycje,ȱktóreȱnabywaj­ȱwȱmÙodymȱwieku¹.ȱȱ

Wȱ ostatnichȱ latachȱ naȱ zawodoweȱ planyȱ mÙodychȱ ludziȱ wpÙyn­Ùȱ kryzysȱ goȬ spodarczy,ȱktóryȱdotkn­ÙȱrównieČȱkrajeȱUniiȱEuropejskiej.ȱJednoczeïnie,ȱjakȱpodȬ kreïlaj­ȱniektórzyȱobserwatorzy,ȱwydarzeniaȱzwi­zaneȱzȱrecesj­ȱjedynieȱuwypuȬ kliÙyȱzjawiskaȱjuČȱodȱlatȱzachodz­ceȱnaȱrynkuȱpracy.ȱPonadtoȱrównolegleȱUEȱjuČȱ odȱjakiegoïȱczasuȱborykaȱsi¿ȱzȱproblememȱstopniowejȱutratyȱkonkurencyjnoïciȱnaȱ arenieȱmi¿dzynarodowej,ȱprzegrywaj­cȱzȱtakimiȱgospodarkamiȱjakȱStanyȱZjednoȬ czoneȱczyȱChiny.ȱObaȱwyČejȱwspomnianeȱzjawiska,ȱczyliȱbezrobocieȱiȱutrataȱkonȬ kurencyjnoïci,ȱs­ȱodȱsiebieȱzaleČne.ȱZȱtegoȱpowoduȱszczególnieȱistotneȱjestȱkreoȬ wanieȱ nowychȱ miejscȱ pracy,ȱ któreȱ wymagaj­ȱ wysokichȱ kwalifikacji,ȱ wȱ celuȱ pobudzeniaȱinnowacyjnoïci.ȱTymȱsamymȱUE,ȱdzi¿kiȱinnowacyjnymȱproduktomȱ iȱrozwi­zaniomȱorganizacyjnym,ȱb¿dzieȱwȱstanieȱpoprawi°ȱswoj­ȱpozycj¿ȱkonkuȬ rencyjn­.ȱ

Celemȱ niniejszegoȱ artykuÙuȱ jestȱ przedstawienieȱ problemuȱ bezrobociaȱ wïródȱ mÙodychȱludziȱorazȱmoČliwoïciȱjegoȱprzezwyci¿ČeniaȱwȱpaÚstwachȱUE.ȱPracaȱmaȱ charakterȱ analitycznoȬopisowy.ȱ Pozaȱ pozycjamiȱ zȱ literaturyȱ przedmiotu,ȱ wykoȬ rzystanoȱ daneȱ statystyczneȱ Eurostatuȱ orazȱ wynikiȱ badaÚȱ róČnychȱ jednostekȱ baȬ dawczych.ȱ

1.ȱWpÙywȱkryzysuȱgospodarczegoȱnaȱsytuacj¿ȱmÙodychȱludziȱȱ ȱȱȱȱȱwȱkrajachȱUEȱ

Wȱefekcieȱostatniegoȱkryzysuȱgospodarczegoȱzȱ2008ȱr.ȱnast­piÙȱspadekȱpopyȬ tu,ȱcoȱnajbardziejȱdoïwiadczyÙyȱprzedsi¿biorstwaȱnaleČ­ceȱdoȱsektoraȱprywatneȬ



1ȱȱ MÙodziȱ2011,ȱRaportȱKancelariiȱPrezesaȱRadyȱMinistrów,ȱWarszawaȱ2011,ȱs.ȱ21.ȱ

go.ȱ DokonaÙyȱ oneȱ silnegoȱ ograniczeniaȱ swoichȱ wydatków,ȱ zredukowaÙyȱ takČeȱ kosztyȱpracy².ȱWartoȱpodkreïli°,ȱiČȱtoȱwÙaïnieȱdziaÙaniaȱsektoraȱprywatnegoȱdoȬ prowadziÙyȱwȱduČejȱmierzeȱdoȱspadkuȱzatrudnienia,ȱgdyČ,ȱwȱprzeciwieÚstwieȱdoȱ sektoraȱpublicznego,ȱcechujeȱgoȱwysokaȱelastycznoï°ȱmiejscȱpracy.ȱȱ

Tabelaȱ 1.ȱ gredniaȱ rocznaȱ stopaȱ bezrobociaȱ wïródȱ osóbȱ wȱ wiekuȱ poniČejȱ 25ȱ latȱ wȱ paÚȬ stwachȱUEȱwȱwybranychȱlatachȱ2007–2015ȱ(wȱ%)ȱ

PaÚstwo/Rokȱ 2007ȱ 2008ȱ 2012ȱ 2013ȱ 2014ȱ 2015ȱ

UniaȱEuropejskaȱ

(28ȱpaÚstw)ȱ 15,9ȱ 15,9ȱ 23,3ȱ 23,7ȱ 22,2ȱ 20,3ȱ

Austriaȱ ȱȱ9,4ȱ ȱȱ8,5ȱ ȱȱ9,4ȱ ȱȱ9,7ȱ 10,3ȱ 10,6ȱ

Belgiaȱ 18,8ȱ 18,0ȱ 19,8ȱ 23,7ȱ 23,2ȱ 22,1ȱ

BuÙgariaȱ 14,1ȱ 11,9ȱ 28,1ȱ 28,4ȱ 23,8ȱ 21,6ȱ

Chorwacjaȱ 25,2ȱ 23,7ȱ 42,1ȱ 50,0ȱ 45,5ȱ 43,0ȱ

Cyprȱ 10,2ȱ ȱȱ9,0ȱ 27,7ȱ 38,9ȱ 36,0ȱ 32,8ȱ

Czechyȱ 10,7ȱ ȱȱ9,9ȱ 19,5ȱ 18,9ȱ 15,9ȱ 12,6ȱ

Daniaȱ ȱȱ7,5ȱ ȱȱ8,0ȱ 14,1ȱ 13,0ȱ 12,6ȱ 10,8ȱ

Estoniaȱ 10,1ȱ 12,0ȱ 20,9ȱ 18,7ȱ 15,0ȱ 13,1ȱ

Finlandiaȱ 16,5ȱ 16,5ȱ 19,0ȱ 19,9ȱ 20,5ȱ 22,4ȱ

Francjaȱ 19,5ȱ 19,0ȱ 24,4ȱ 24,9ȱ 24,2ȱ 24,7ȱ

Grecjaȱ 22,7ȱ 21,9ȱ 55,3ȱ 58,3ȱ 52,4ȱ 49,8ȱ

Hiszpaniaȱ 18,1ȱ 24,5ȱ 52,9ȱ 55,5ȱ 53,2ȱ 48,3ȱ

Holandiaȱ ȱȱ9,4ȱ ȱȱ8,6ȱ 11,7ȱ 13,2ȱ 12,7ȱ 11,3ȱ

Irlandiaȱ ȱȱ9,1ȱ 13,3ȱ 30,4ȱ 26,8ȱ 23,9ȱ 20,9ȱ

Litwaȱ ȱȱ8,4ȱ 13,3ȱ 26,7ȱ 21,9ȱ 19,3ȱ 16,3ȱ

Luksemburgȱ 15,6ȱ 17,3ȱ 18,0ȱ 16,9ȱ 22,3ȱ 16,3ȱ

Rotwaȱ 10,6ȱ 13,6ȱ 28,5ȱ 23,2ȱ 19,6ȱ 16,3ȱ

Maltaȱ 13,5ȱ 11,7ȱ 14,1ȱ 13,0ȱ 11,7ȱ 11,8ȱ

Niemcyȱ 11,8ȱ 10,4ȱ ȱȱ8,0ȱ ȱȱ7,8ȱ ȱȱ7,7ȱ ȱȱ7,2ȱ

Polskaȱ 21,6ȱ 17,2ȱ 26,5ȱ 27,3ȱ 23,9ȱ 20,8ȱ

Portugaliaȱ 21,4ȱ 21,6ȱ 38,0ȱ 38,1ȱ 34,7ȱ 32,0ȱ

Rumuniaȱ 19,3ȱ 17,6ȱ 22,6ȱ 23,7ȱ 24,0ȱ 21,4ȱ

SÙowacjaȱ 20,6ȱ 19,3ȱ 34,0ȱ 33,7ȱ 29,7ȱ 26,5ȱ

SÙoweniaȱ 10,1ȱ 10,4ȱ 20,6ȱ 21,6ȱ 20,2ȱ 16,3ȱ

Szwecjaȱ 19,2ȱ 20,2ȱ 23,7ȱ 23,6ȱ 22,9ȱ 20,4ȱ

W¿gryȱ 18,1ȱ 19,5ȱ 28,2ȱ 26,6ȱ 20,4ȱ 17,3ȱ

WielkaȱBrytaniaȱ 14,3ȱ 15,0ȱ 21,2ȱ 20,7ȱ 16,9ȱ 14,6ȱ

WÙochyȱ 20,4ȱ 21,2ȱ 35,3ȱ 40,0ȱ 42,7ȱ 40,3ȱ

ƒródÙo:ȱOpracowanieȱwÙasneȱnaȱpodstawieȱdanychȱEurostatu.ȱ



2ȱȱ M.ȱPronobis,ȱKryzysȱwȱstrefieȱeuroȱ–ȱryzykoȱniewypÙacalnoïciȱGrecjiȱiȱpozostaÙychȱkrajówȱperyferyjnychȱ[w:]ȱ Gospodarkaȱ –ȱ noweȱ perspektywyȱ poȱ kryzysie,ȱ red.ȱ M.ȱ Kalinowski,ȱ M.ȱ Pronobis,ȱ Wydawnictwo.ȱ CeDeWu,ȱ Warszawaȱ2011,ȱs.ȱ79.ȱ



Sytuacjaȱ naȱ rynkuȱ pracyȱ przes­dzaȱ nieȱ tylkoȱ oȱ poziomieȱ dochodów,ȱ jakieȱ uzyskuj­ȱ gospodarstwaȱ domowe,ȱ aleȱ takČeȱ wpÙywaȱ naȱ aktywnoï°ȱ zawodow­ȱ ludnoïci,ȱskal¿ȱubóstwaȱorazȱnaȱspoÙeczn­ȱinkluzj¿.ȱTymȱsamymȱoddziaÙywanieȱ kryzysuȱmaȱszczególneȱznaczenieȱwȱkontekïcieȱrynkówȱpracy,ȱponiewaČȱpoprzezȱ relacjeȱzatrudnienioweȱwpÙywaȱonȱnaȱpoziomȱdobrobytuȱorazȱspójnoï°ȱspoÙeczȬ noȬekonomiczn­³.Wȱzwi­zkuȱzȱtymȱskutkiȱkryzysuȱwȱpostaciȱwzrostuȱbezrobociaȱ wrazȱ zȱ towarzysz­cymȱ muȱ niezadowoleniemȱ spoÙecznymȱ s­ȱ przedmiotemȱ dysȬ kusjiȱnaȱtematȱskutecznoïciȱpolitykiȱspoÙecznej⁴.ȱ

Wartoȱnadmieni°,ȱiČȱmÙodziȱtoȱkategoriaȱodmiennieȱdefiniowanaȱwȱróČnychȱ statystykach.ȱ Zazwyczajȱ obejmujeȱ onaȱ osobyȱ wȱ przedzialeȱ wiekowymȱ odȱ 15ȱ doȱ 24ȱ lat⁵.ȱ Natomiastȱ wedÙugȱ niektórychȱ instytutówȱ badawczychȱ toȱ grupaȱ ludziȱ wȱwiekuȱodȱ15ȱdoȱ29ȱlat⁶.ȱObecnieȱmÙodziȱbezrobotniȱstanowi­ȱponadȱ35%ȱogóÙuȱ osóbȱpozostaj­cychȱbezȱpracyȱnaȱïwiecie,ȱpomimoȱfaktu,ȱiČȱreprezentuj­ȱoniȱniecoȱ ponadȱ15%ȱïwiatowejȱsiÙyȱroboczejȱiȱ21%ȱïwiatowejȱpopulacjiȱwȱwiekuȱprodukȬ cyjnym.ȱWȱEuropieȱstanowi­ȱoniȱokoÙoȱ20%ȱogóÙuȱbezrobotnychȱorazȱokoÙoȱ10%ȱ caÙkowitejȱsiÙyȱroboczej⁷.ȱ

OstatniȱkryzysȱgospodarczyȱniekorzystnieȱwpÙyn­Ùȱnaȱpozycj¿ȱludziȱmÙodychȱ naȱrynkuȱpracyȱwȱpaÚstwachȱUEȱ(tab.1).ȱStopaȱbezrobociaȱwïródȱosóbȱmÙodychȱ wȱkrajachȱUEȱ(tab.ȱ1)ȱosi­gn¿ÙaȱnajniČszyȱpoziomȱtuČȱprzedȱwybuchemȱkryzysuȱ finansowegoȱ(wȱlatachȱ2007ȱiȱ2008ȱ–ȱ15,9%),ȱnatomiastȱnajwyČszyȱ–ȱwȱrokuȱ2013ȱ (23,7%).ȱ NajwyČsz­ȱ wartoï°ȱ rocznejȱ stopyȱ bezrobociaȱ wïródȱ mÙodychȱ ludziȱ wȱ 2015ȱ rokuȱ odnotowaÙy:ȱ Grecjaȱ (49,8%),ȱ Hiszpaniaȱ (48,3%),ȱ Chorwacjaȱ (43,0%)ȱ orazȱWÙochyȱ(40,3%).WȱtymȱsamymȱrokuȱnajniČsz­ȱwartoï°ȱtegoȱwskaĊnikaȱodȬ notowaÙy:ȱNiemcyȱ(7,2%),ȱAustriaȱ(10,6%),ȱDaniaȱ(10,8%),ȱHolandiaȱ(11,3%)ȱorazȱ Maltaȱ(11,8%).ȱAnalizuj­cȱpowyČszeȱdaneȱmoČnaȱ przyj­°,ȱiČȱsytuacjaȱludziȱmÙoȬ dychȱstopniowoȱulegaȱpoprawie.ȱJednoczeïnieȱtrudnoȱjednoznacznieȱokreïli°,ȱnaȱ ileȱ jestȱ toȱ efektȱ dziaÙaÚȱ wȱ ramachȱ politykȱ zatrudnieniaȱ poszczególnychȱ krajów,ȱ aȱnaȱ ileȱ toȱ pochodnaȱ osi­gni¿ciaȱ wiekuȱ emerytalnegoȱ przezȱ osobyȱ urodzoneȱ wȱczasieȱpowojennegoȱwyČuȱdemograficznego.ȱ

WspóÙczeïnieȱobserwujemyȱwzrostȱpoziomuȱedukacji,ȱktóryȱnast¿pujeȱszybȬ ciejȱniČȱzmianyȱnaȱrynkuȱpracy,ȱcoȱpowoduje,ȱiČȱwȱnajbliČszychȱlatachȱpracowniȬ cyȱposiadaj­cyȱnajniČszeȱwyksztaÙcenieȱb¿d­ȱwykonywa°ȱzaledwieȱpoÙow¿ȱpodȬ



3ȱȱ Strefaȱ euro.ȱ Mi¿dzyȱ sceptycyzmemȱ aȱ realizmem,ȱ R.ȱ Kataȱ iȱ inni,ȱ Wydawnictwoȱ CeDeWu,ȱ Warszawaȱ 2015,ȱs.ȱ72.ȱ

4ȱȱ E.ȱRollnikȬSadowska,ȱZastosowanieȱmodeluȱflexcurityȱwȱpolityceȱzatrudnieniaȱUniiȱEuropejskiejȱ(zeȱszczeȬ gólnymȱuwzgl¿dnieniemȱPolski),ȱ„Optimum.ȱStudiaȱEkonomiczne”ȱ2013,ȱnrȱ4(64),ȱs.ȱ37.ȱ

5ȱȱ M.ȱCaliendo,ȱR.ȱSchmidl,ȱYouthȱUnemploymentȱandȱActiveȱLaborȱMarketȱPoliciesȱinȱEurope,ȱForschungȬ sinstitutȱzurȱZukunftȱderȱArbeitȱInstituteȱforȱtheȱStudyȱofȱLabor,ȱDiscussionȱPaperȱno.ȱ9488,ȱBonnȱ 2015,ȱs.ȱ1.ȱ

6ȱȱ YouthȱReportȱ2015,ȱEuropeanȱCommission,ȱPublicationsȱOfficeȱofȱtheȱEuropeanȱUnion,ȱLuxembourgȱ 2016,ȱs.ȱ157.ȱȱ

7ȱȱ TrendsȱforȱYouth,ȱInternationalȱLabourȱOffice,ȱGenevaȱ2016,ȱs.ȱ7.ȱ

stawowychȱ prac⁸.ȱ Szacujeȱ si¿,ȱ iČȱ wȱ krajachȱ OECDȱ aČȱ 21%ȱ pracuj­cychȱ posiadaȱ wyČszeȱkwalifikacjeȱodȱtychȱwymaganychȱnaȱdanymȱstanowiskuȱpracy⁹.ȱStaÙoȱsi¿ȱ toȱ szczególnieȱ widoczneȱ podczasȱ globalnegoȱ kryzysuȱ gospodarczego.ȱ Problemȱ niedopasowaniaȱ umiej¿tnoïciȱ osóbȱ poszukuj­cychȱ pracyȱ doȱ wymagaÚȱ pracoȬ dawcówȱjestȱwidocznyȱtakČeȱwȱUE.ȱȱ

Problemyȱ wȱ postaciȱ wzrostuȱ bezrobociaȱ strukturalnego,ȱ aȱ wȱ niektórychȱ przypadkachȱ zwi­zaneȱ zȱ niedopasowaniemȱ umiej¿tnoïciȱ wymagaj­ȱ dziaÙaniaȱ wȱramachȱ dÙugoterminowej,ȱ kompleksowejȱ strategii.ȱ Zȱ powoduȱ przedÙuČaj­cejȱ si¿ȱ recesji,ȱ wieluȱ bezrobotnych,ȱ otrzymuj­cychȱ niewieleȱ propozycjiȱ pracy,ȱ jestȱ bardziejȱ skÙonnychȱ doȱ podj¿ciaȱ pracy,ȱ któraȱ nieȱ jestȱ dobrzeȱ dopasowanaȱ doȱ ichȱ umiej¿tnoïci.ȱȱ

NiedopasowanieȱkwalifikacjiȱmoČeȱby°ȱzjawiskiemȱdÙugotrwaÙymȱiȱpozostaȬ wi°ȱnegatywnyȱwpÙywȱnaȱkarier¿ȱjednostki.ȱZȱpewnoïci­ȱzȱupÙywemȱczasuȱnieȬ wykorzystaneȱ umiej¿tnoïciȱ stopniowoȱ zanikaj­,ȱ jednoczeïnieȱ powoduj­cȱ utrat¿ȱ kosztówȱponiesionychȱnaȱinwestowanieȱwȱnieȱ(np.ȱstudia,ȱszkolenia).ȱPóĊniejszaȱ ponownaȱ naukaȱ utraconychȱ umiej¿tnoïciȱ oznaczaȱ ponoszenieȱ dodatkowychȱ kosztów,ȱ utrudniaj­cȱ jednoczeïnieȱ adaptacj¿ȱ wȱ nowymȱ miejscuȱ pracy¹⁰.ȱ Wȱzwi­zkuȱzȱtymȱludzieȱmÙodziȱprzeČywaj­ȱdylematy,ȱdotycz­ceȱtego,ȱiČȱukoÚȬ czyliȱ dobreȱ studia,ȱ znaj­ȱ j¿zykiȱ obce,ȱ zȱ Ùatwoïci­ȱ odnajduj­ȱ si¿ȱ wȱ zglobalizowaȬ nymȱïwiecie,ȱjednakȱpraca,ȱktór­ȱimȱsi¿ȱoferuje,ȱjestȱznacznieȱponiČejȱichȱaspiracji.ȱ TakieȱzjawiskoȱwȱskaliȱmasowejȱtoȱutrataȱcennegoȱpotencjaÙuȱgospodarczego.ȱ

2.ȱPolitykaȱzatrudnieniaȱUEȱ

PrzezȱwieleȱlatȱposzczególneȱpaÚstwaȱczÙonkowskieȱUEȱprowadziÙyȱpolityk¿ȱ zatrudnieniaȱ wyÙ­cznieȱ weȱ wÙasnymȱ zakresie.ȱ Tymȱ samymȱ róČniÙaȱ si¿ȱ onaȱ znacznieȱpomi¿dzyȱposzczególnymiȱkrajami.ȱNieȱbyÙaȱonaȱwȱČadenȱsposóbȱkoorȬ dynowanaȱ naȱ szczebluȱ caÙejȱ Unii.ȱ Dopieroȱ wzrostȱ stopyȱ bezrobocia,ȱ otwarcieȱ rynkówȱ pracyȱ orazȱ odpowiedniȱ poziomȱ integracjiȱ gospodarczejȱ pomi¿dzyȱ paÚȬ stwamiȱczÙonkowskimiȱprzyczyniÙyȱsi¿ȱdoȱtego,ȱiČȱkonieczneȱstaÙoȱsi¿ȱprowadzeȬ nieȱprzezȱUni¿ȱEuropejsk­ȱwspólnejȱpolitykiȱzwalczaniaȱbezrobocia.ȱȱ

Wȱ1993ȱr.ȱUEȱopracowaÙaȱtzw.ȱbiaÙ­ȱksi¿g¿ȱDelorsa,ȱktóraȱjestȱjednymȱzȱnajȬ waČniejszychȱ dokumentówȱ definiuj­cychȱ polityk¿ȱ Uniiȱ wȱ zakresieȱ zatrudnieniaȱ orazȱ bezrobocia.ȱ Wȱ listopadzieȱ 1997ȱ rokuȱ Radaȱ Europejskaȱ przyj¿Ùaȱ Europejsk­ȱ



8ȱȱ Foresightȱ kadrȱ nowoczesnejȱ gospodarkiȱ red.ȱ K.B.ȱ Matusiak,ȱ J.ȱ KuciÚski,ȱ A.ȱ Gryzik,ȱ PARP,ȱ Warszawaȱ 2009,ȱs.ȱ47.ȱ

9ȱȱ B.ȱ Buchelt,ȱ Mi¿dzynarodoweȱ rynkiȱ pracyȱ [w:]ȱ Zarz­dzanieȱ zasobamiȱ ludzkimiȱ naȱ rynkachȱ mi¿dzynarodoȬ wychȱred.ȱA.ȱPocztowski,ȱWoltersȱKluwer,ȱWarszawaȱ2015,ȱs.ȱ45.ȱ

10ȱȱ Matchingȱ Skillsȱ andȱ Labourȱ Marketȱ Needsȱ Buildingȱ Socialȱ Partnershipsȱ forȱ Betterȱ Skillsȱ andȱ Betterȱ Jobs,ȱ WorldȱEconomicȱForum,ȱDavosȬKlosters,ȱJanuaryȱ2014,ȱs.ȱ5–6.ȱ



Strategi¿ȱ Zatrudnieniaȱ (ESZ),ȱ któraȱ doȱ dniaȱ dzisiejszegoȱ podstaw¿ȱ koordynacjiȱ dziaÙaÚȱkrajówȱczÙonkowskichȱUEȱwȱzakresieȱpolitykiȱzatrudnienia.ȱ

ZmianyȱjakieȱzaszÙyȱnaȱrynkuȱpracyȱwȱkolejnychȱlatachȱzmusiÙyȱunijnychȱdeȬ cydentówȱdoȱposzukiwaniaȱnowychȱprogramów,ȱktóreȱzakÙadaÙyȱwzrostȱzatrudȬ nieniaȱ iȱ ograniczanieȱ bezrobocia.ȱ Wȱ marcuȱ 2000ȱ rokuȱ przyj¿toȱ Strategi¿ȱ LizboÚȬ sk­,ȱktórejȱcelemȱbyÙoȱosi­gni¿cieȱprzezȱUni¿ȱEuropejsk­ȱdoȱ2010ȱr.ȱnajwyČszegoȱ poziomuȱ konkurencyjnoïciȱ naȱ ïwiecie.ȱ Niestetyȱ jejȱ celeȱ nieȱ zostaÙyȱ osi­gni¿te.ȱ Strategiaȱ„Europaȱ2020”ȱjestȱkontynuacj­ȱStrategiiȱLizboÚskiej¹¹.ȱ

Przyj¿taȱ wȱ czerwcuȱ 2010ȱ r.ȱ strategiaȱ „Europaȱ 2020”ȱ jestȱ koncepcj­,ȱ któraȱ zmierzaȱdoȱzrównowaČonegoȱiȱinteligentnegoȱrozwoju,ȱjednoczeïnieȱsprzyjaj­ceȬ goȱinkluzjiȱspoÙecznej.ȱZakÙadaȱonaȱwspóln­ȱodpowiedzialnoï°ȱUEȱorazȱposzczeȬ gólnychȱ paÚstwȱ czÙonkowskichȱ zaȱ wdroČenieȱ tejȱ koncepcjiȱ iȱ monitorowanieȱ poȬ st¿pówȱ wȱ zakresieȱ realizacjiȱ jejȱ poszczególnychȱ celów.ȱ Strategiaȱ „Europaȱ 2020”ȱ maȱ przyczyni°ȱ si¿ȱ doȱ wzrostuȱ poziomuȱ zatrudnieniaȱ przedeȱ wszystkimȱ wïródȱ osóbȱmÙodych,ȱgdyČȱtaȱgrupaȱjestȱszczególnieȱnaraČonaȱnaȱbezrobocie¹².ȱ

Spoïródȱ rozlicznychȱ dziaÙaÚȱ UEȱ dedykowanychȱ ludziomȱ mÙodym,ȱ wartoȱ wspomnie°ȱoȱrealizowanymȱwȱPolsceȱzeȱïrodkówȱunijnychȱ programieȱPOWER.ȱ UmoČliwiaȱ onȱ uzyskanieȱ dofinansowaniaȱ (np.ȱ naȱ zaÙoČenieȱ wÙasnejȱ dziaÙalnoïciȱ gospodarczej)ȱ czyȱ teČȱ doskonalenieȱ swoichȱ umiej¿tnoïciȱ lubȱ nabycieȱ nowychȱ poprzezȱszkolenia.ȱIstniejeȱtakČeȱmoČliwoï°ȱzdobyciaȱzawodowegoȱb­dĊȱskorzyȬ staniaȱzȱinnegoȱrodzajuȱwsparcia.ȱWȱrealizacj¿ȱpowyČszegoȱprogramuȱjestȱzaanȬ gaČowanychȱwieleȱpodmiotów¹³.ȱ

Jednoczeïnieȱwȱostatnichȱlatachȱpojawiaj­ȱsi¿ȱkrytyczneȱopinieȱnaȱtematȱwyȬ korzystaniaȱfunduszyȱunijnychȱzȱEuropejskiegoȱFunduszuȱSpoÙecznegoȱnaȱdziaȬ Ùalnoï°ȱ szkoleniow­.ȱ Pomiarȱ efektywnoïciȱ tegoȱ typuȱ dziaÙaÚȱ jestȱ utrudniony,ȱ wi¿cȱtrudnoȱjednoznacznieȱprzes­dzi°ȱoȱefektywnoïciȱtychȱprogramów.ȱȱ

DoȱtejȱporyȱkoncepcjeȱUniiȱwȱzakresieȱzatrudnieniaȱnieȱokazaÙyȱsi¿ȱsukcesem,ȱ gdyČ,ȱjakȱniektórzyȱtwierdz­,ȱichȱzaÙoČeniaȱteoretyczneȱnieȱbyÙyȱzbieČneȱzȱpraktyȬ k­ȱ gospodarcz­.ȱ Jednoczeïnieȱ trzebaȱ przyzna°,ȱ zeȱ pomimoȱ wszystkichȱ wymieȬ nionychȱ dziaÙaÚȱ podejmowanychȱ naȱ szczebluȱ UE,ȱ politykaȱ wȱ zakresieȱ rynkuȱ pracyȱnadalȱjestȱ prowadzonaȱindywidualnieȱprzezȱdaneȱpaÚstwaȱ czÙonkowskie.ȱ KsztaÙtowanieȱ zarównoȱ popytu,ȱ jakȱ iȱ podaČyȱ pracyȱ jestȱ pochodn­ȱ dziaÙaÚȱ poȬ szczególnychȱ krajów.ȱ ChociaČȱ rynkiȱ pracyȱ naȱ obszarzeȱ UEȱ wykazuj­ȱ pewneȱ ceȬ chyȱ wspólne,ȱ toȱ jednakȱ ichȱ organizacjaȱ iȱ regulacjaȱ s­ȱ odmienne.ȱ Dlaȱ przykÙadu,ȱ



11ȱȱ Z.ȱDach,ȱPolitykaȱiȱinstrumentyȱUniiȱEuropejskiejȱwȱzakresieȱzwi¿kszaniaȱzatrudnieniaȱiȱzmniejszaniaȱbezroȬ bocia,ȱ„ZeszytyȱNaukoweȱ–ȱPolskieȱTowarzystwoȱEkonomiczne”ȱ2012,ȱnrȱ13,ȱs.ȱ37–38.ȱ

12ȱȱ A.ȱRopatka,ȱAnalizaȱsytuacjiȱosóbȱmÙodychȱnaȱrynkuȱpracyȱwȱPolsceȱwȱkontekïcieȱzaÙoČeÚȱstrategiiȱEuropaȱ 2020,ȱ„WspóÙczesneȱ problemyȱekonomiczne.ȱ RozwójȱzrównowaČonyȱ wȱwymiarzeȱ krajowymȱiȱreȬ gionalnymȱ–ȱPraceȱNaukoweȱUniwersytetuȱEkonomicznegoȱweȱWrocÙawiu”ȱ2016,ȱnrȱ417,ȱs.ȱ106.ȱȱ

13ȱȱ Stronaȱ internetowaȱ programuȱ POWER,ȱ https://www.power.gov.pl/strony/oȬprogramie/skorzystajȬ zȬinicjatywyȬdlaȬmlodych/ȱ[dost¿p:ȱ5.11.2016].ȱ

wȱposzczególnychȱ paÚstwachȱ UEȱ istniej­ȱ róČneȱ systemyȱ przyznawaniaȱ orazȱ fiȬ nansowaniaȱ zasiÙkówȱ dlaȱ osóbȱ bezrobotnych.ȱ Inneȱ s­ȱ teČȱ proporcjeȱ podziaÙuȱ ïrodkówȱpomi¿dzyȱaktywn­ȱiȱpasywn­ȱpolityk¿ȱwȱzakresieȱrynkuȱpracy,ȱróČnoȬ rodnyȱjestȱtakČeȱdobórȱïrodkówȱpowyČszejȱpolityki.ȱWi­Čeȱsi¿ȱtoȱnieȱtylkoȱzȱkweȬ stiamiȱznalezieniaȱwȱbudČecieȱfunduszyȱnaȱsfinansowanieȱtychȱdziaÙaÚ,ȱleczȱtakČeȱ zȱodmiennymȱustalaniemȱpriorytetówȱwȱzakresieȱwalkiȱzȱbezrobociem¹⁴.ȱ

Celemȱskutecznegoȱporadnictwaȱzawodowegoȱpowinnaȱby°ȱpomocȱwȱdokoȬ nywaniuȱ ïwiadomychȱ wyborówȱ edukacyjnychȱ iȱ zawodowych,ȱ któreȱ s­ȱ zgodneȱ zȱprzewidywanymiȱ trendamiȱ naȱ rynkuȱ pracy¹⁵.ȱ Natomiastȱ wȱ celuȱ osi­gni¿ciaȱ wysokiegoȱ poziomuȱ zatrudnieniaȱ wȱ krajachȱ UEȱ konieczneȱ jestȱ speÙnienieȱ kilkuȱ warunków,ȱtakichȱjak:ȱistnienieȱdostatecznegoȱpopytuȱwewn¿trznego,ȱktóryȱrozȬ wijaȱsi¿ȱwrazȱzȱpotencjaÙemȱwytwórczymȱgospodarki,ȱspójnaȱ politykaȱfiskalnaȱiȱ monetarnaȱ (przestrzeganieȱ kryteriumȱ celuȱ inflacyjnego,ȱ zrównowaČonyȱ budČet,ȱ progresywneȱ opodatkowanieȱ dochodów).ȱ Trzebaȱ wȱ tymȱ miejscuȱ podkreïli°,ȱ iČȱ obecnieȱ istniej­ȱ niewielkieȱ moČliwoïciȱ samodzielnegoȱ stosowaniaȱ powyČszychȱ zasadȱprzezȱpaÚstwaȱczÙonkowskieȱUE.ȱIstniejeȱszansaȱnaȱzmiany,ȱaleȱkoniecznaȱ jestȱzgodaȱelitȱpolitycznychȱwȱBrukseliȱiȱBerlinie¹⁶.ȱȱ

3.ȱKreowanieȱnowychȱmiejscȱpracyȱdlaȱmÙodychȱludziȱwȱkontekïcieȱȱ ȱȱȱȱpobudzaniaȱkonkurencyjnoïciȱgospodarekȱUEȱ

WspóÙczeïnie,ȱjakȱjuČȱwczeïniejȱwspomniano,ȱUEȱstopniowoȱtraciȱswoj­ȱkonȬ kurencyjn­ȱ pozycj¿ȱ naȱ rzeczȱ innychȱ gospodarek,ȱ zarównoȱ wysokorozwini¿tych,ȱ jakȱiȱgospodarekȱwschodz­cych.ȱMaȱtoȱbezpoïredniȱwpÙywȱnaȱmiejscaȱpracyȱdlaȱ mÙodychȱludzi,ȱaȱtymȱsamymȱnaȱrealizacj¿ȱichȱpotencjaÙuȱintelektualnego.ȱKreaȬ tywnoï°ȱtoȱdomenaȱludziȱmÙodych,ȱtoteČȱinnowacyjnoï°ȱUEȱwȱduČejȱmierzeȱzaleȬ ČyȱwÙaïnieȱodȱichȱpomysÙówȱ(rys.ȱ1).ȱȱ

ȱ Rysunekȱ1.ȱUproszczonaȱzaleČnoï°ȱpomi¿dzyȱzatrudnianiemȱludziȱmÙodychȱȱ

aȱinnowacyjnoïci­ȱ

ƒródÙo:ȱOpracowanieȱwÙasne.ȱ



14ȱȱ Z.ȱDach,ȱPolityka…,ȱs.ȱ38–39.ȱ

15ȱȱ Matching…,ȱs.ȱ6.ȱ

16ȱȱ K.ȱRaski,ȱWykÙadyȱzȱmakroekonomii,ȱWydawnictwoȱPTE,ȱWarszawaȱ2015,ȱs.ȱ14–17.ȱ



Obecnieȱ nast¿pujeȱ szybkiȱ rozwójȱ sektoraȱ usÙug,ȱ coȱ sprawia,ȱ iČȱ przezȱ dÙugiȱ czasȱb¿dzieȱwzrastaÙoȱzapotrzebowanieȱnaȱpracowników.ȱWȱkrajachȱUE,ȱpodobȬ nieȱjakȱwȱinnychȱrozwini¿tychȱpaÚstwach,ȱmalejeȱliczbaȱludziȱmÙodych,ȱdopieroȱ wkraczaj­cychȱ naȱ rynekȱ pracy.ȱ OECDȱ prognozuje,ȱ iČȱ przyȱ obecnychȱ trendachȱ demograficznych,ȱ wȱ latachȱ 2025–2030ȱ rokrocznieȱ b¿dzieȱ ubywaÙoȱ naȱ ïwiecieȱ 12ȱmilionówȱpracowników¹⁷.ȱȱ

Istniej­ȱ takČeȱ inneȱ równieȱ waČneȱ przyczynyȱ utratyȱ konkurencyjnoïciȱ przezȱ Uni¿ȱ Europejsk­.ȱ Poȱ pierwsze,ȱ wieleȱ korporacjiȱ transnarodowychȱ zdecydowaÙoȱ si¿ȱ naȱ zamkni¿cieȱ swoichȱ zakÙadówȱ produkcyjnychȱ wȱ krajachȱ UE,ȱ otwieraj­cȱ jednoczeïnieȱnoweȱfilieȱpozaȱjejȱgranicami.ȱIchȱdotychczasowiȱpracownicyȱzostaliȱ zwolnieni.ȱ Ponadtoȱ oskarČaȱ si¿ȱ korporacjeȱ transnarodowe,ȱ iČȱ wȱ celuȱ unikni¿ciaȱ podatkówȱwȱkrajachȱUE,ȱuciekaj­ȱdoȱrajówȱpodatkowych,ȱnaȱczymȱtrac­ȱbudČetyȱ poszczególnychȱ paÚstwȱ UE¹⁸.ȱ Wȱ tymȱ przypadkuȱ naleČyȱ przyzna°,ȱ Čeȱ uwarunȬ kowaniaȱ prawneȱ sprzyjaj­ceȱ korporacjomȱ transnarodowymȱ powstaÙyȱ nieȱ tylkoȱ wȱUEȱ iȱ dziaÙaniaȱ przezȱ nieȱ podejmowaneȱ wȱ celuȱ unikni¿ciaȱ opodatkowaniaȱ s­ȱ powszechn­ȱpraktyk­ȱnaȱïwiecie.ȱ

Poȱdrugie,ȱrównieȱpowaČnymȱproblememȱUEȱjestȱzapóĊnienieȱtechnologiczneȱ –ȱ wȱ USAȱ naȱ nauk¿ȱ orazȱ nowoczesneȱ technologieȱ przezȱ wieleȱ latȱ wydawanoȱ wi¿kszeȱïrodkiȱ(2,7%ȱPKB)ȱniČȱwȱUEȱ(1,9%ȱPKB).ȱNiestetyȱkonieczneȱs­ȱniezb¿dȬ neȱdziaÙaniaȱwȱtymȱzakresie,ȱgdyČȱwȱprzeciwnymȱwypadkuȱdystansȱwȱstosunkuȱ doȱinnychȱgospodarekȱb¿dzieȱtrudnyȱdoȱnadrobieniaȱwȱïrednimȱokresie.ȱ

WȱwieluȱraportachȱzakÙadaȱsi¿,ȱiČȱrecept­ȱnaȱpopraw¿ȱunijnejȱkonkurencyjnoïciȱ b¿d­ȱinwestycjeȱwȱnauk¿,ȱktóreȱprzynios­ȱwymierneȱkorzyïciȱwȱdÙuČszejȱperspekȬ tywieȱiȱprzeÙoČ­ȱsi¿ȱnaȱtrwaÙyȱrozwójȱwȱregionach.ȱWȱtymȱceluȱkonieczneȱs­ȱjednakȱ dziaÙaniaȱprowadzoneȱnaȱszerok­ȱskal¿.ȱDobrymȱwzoremȱs­ȱsystemyȱposzukiwaȬ nia,ȱaȱnast¿pnieȱaktywnegoȱwspieraniaȱtalentów,ȱstosowaneȱm.in.ȱwȱUSA.ȱUczelnieȱ wȱ krajachȱ UEȱ zajmuj­ȱ gorszeȱ miejscaȱ wȱ rankingach,ȱ niČȱ uniwersytetyȱ amerykaÚȬ skie,ȱczegoȱdowodemȱjestȱfakt,ȱiČȱaČȱ17ȱzȱ20ȱnajlepszychȱuczelniȱnaȱïwiecieȱtoȱuniȬ wersytetyȱ amerykaÚskie,ȱ gdzieȱ jednoczeïnieȱ pracujeȱ aČȱ 70%ȱ laureatówȱ Nagrodyȱ Nobla.ȱ Europaȱ nieȱ nad­Čaȱ zaȱ takimiȱ gospodarkamiȱ jakȱ Chiny,ȱ któreȱ naȱ praceȱ baȬ dawczoȬrozwojoweȱprzeznaczaj­ȱcorazȱwi¿kszeȱïrodkiȱfinansowe.ȱJednoczeïnieȱwȱ UEȱludzieȱwyksztaÙceni,ȱkreatywni,ȱmusz­ȱmie°ȱszans¿ȱnaȱrealizacj¿ȱswoichȱČycioȬ wychȱ planów.ȱ Nieȱ jestȱ moČliwaȱ wspóÙpracaȱ naukiȱ zȱ przemysÙemȱ wȱ przypadku,ȱ gdyȱwȱpobliČuȱnieȱistniej­ȱznacz­ceȱprzedsi¿biorstwaȱprodukcyjne¹⁹.ȱ

Wartoȱpodkreïli°,ȱiČȱkluczemȱdoȱrozwi­zaniaȱproblemuȱwysokiegoȱbezroboȬ ciaȱjestȱtworzenieȱnowych,ȱleczȱwymagaj­cychȱodpowiednioȱwysokichȱkwalifikaȬ cji,ȱmiejscȱpracy.ȱRóČnorodneȱstrategieȱaktywacjiȱosóbȱbezrobotnychȱnieȱpowinnyȱ



17ȱȱ Foresight…,ȱs.ȱ44.ȱȱ

18ȱȱ P.ȱ Kowalski,ȱ Problemyȱ Uniiȱ Europejskiejȱ 10ȱ latȱ poȱ najwi¿kszymȱ rozszerzeniu,ȱ „Ekonomiaȱ XXIȱ wieku”ȱ 2013,ȱnrȱ3(3),ȱs.ȱ53.ȱ

19ȱȱ Ibidem,ȱs.ȱ59–60.ȱ

si¿ȱskupia°ȱjedynieȱnaȱdoraĊnychȱkorzyïciachȱwȱpostaciȱobsadyȱwolnychȱmiejscȱ pracy,ȱaleȱrównieČȱnaleČyȱwzi­°ȱpodȱuwag¿ȱdÙugofaloweȱskutkiȱorganizowanychȱ szkoleÚȱorazȱstaČyȱnaȱprzyszÙeȱzatrudnienieȱiȱadaptacj¿ȱwȱmiejscuȱpracyȱmÙodychȱ ludzi.ȱRozwi­zaniemȱjestȱzapewnienieȱbezrobotnymȱodpowiednichȱumiej¿tnoïci,ȱ niezb¿dnychȱ naȱ rynkuȱ pracy,ȱ przyȱ jednoczesnymȱ generowaniuȱ niezb¿dnejȱ dyȬ namikiȱ gospodarczejȱ sÙuČ­cejȱ kreowaniuȱ kolejnychȱ nowychȱ miejscȱ pracy.ȱ Dobr­ȱ praktyk¿ȱ powinnyȱ stanowi°ȱ klastryȱ wiedzy,ȱ wȱ którychȱ innowacyjneȱ przedsi¿Ȭ biorstwaȱwspóÙdziaÙaj­ȱzȱinstytucjamiȱedukacyjnymi,ȱsprzyjaj­cȱtworzeniuȱmiejscȱ pracyȱ wymagaj­cychȱ wysokichȱ kwalifikacji,ȱ coȱ skutkujeȱ jednoczeïnieȱ lepszymȱ dopasowaniemȱstanowiskȱpracyȱdoȱumiej¿tnoïciȱpracowników.ȱȱ

PowyČszeȱdziaÙaniaȱwymagaj­ȱwspólnegoȱwysiÙkuȱzeȱstronyȱwszystkichȱzainȬ teresowanychȱstron.ȱDopasowanieȱsystemuȱedukacyjnegoȱdoȱpotrzebȱrynkuȱpracyȱ skutkuj­ceȱtym,ȱiČȱstudenciȱpoȱukoÚczeniuȱnaukiȱb¿d­ȱwyposaČeniȱwȱumiej¿tnoȬ ïciȱpotrzebneȱdoȱznalezieniaȱpracy,ȱwymagaȱwspóÙpracyȱmi¿dzyȱpracodawcami,ȱ szkoÙamiȱ iȱ uczelniami.ȱ Konieczneȱ s­ȱ równieČȱ dziaÙaniaȱ naȱ szczebluȱ krajowymȱ iȱregionalnym,ȱ abyȱ unikn­°ȱ tworzeniaȱ oddzielnychȱ strategiiȱ iȱ zapewni°ȱ wi¿ksz­ȱ koordynacj¿ȱ pomi¿dzyȱ wzrostemȱ gospodarczymȱ iȱ planowaniemȱ wȱ zakresieȱ inȬ nowacjiȱaȱedukacj­ȱiȱpolityk­ȱrynkuȱpracy²⁰.ȱȱ

Podsumowanieȱȱ

Celemȱ artykuÙuȱ byÙoȱ przedstawienieȱ problemuȱ bezrobociaȱ wïródȱ mÙodychȱ ludziȱ orazȱ moČliwoïciȱ jegoȱ przezwyci¿Čeniaȱ wȱ paÚstwachȱ UE.ȱ Ostatniȱ kryzysȱ gospodarczyȱ wpÙyn­Ùȱ naȱ pogorszenieȱ sytuacjiȱ mÙodychȱ ludziȱ naȱ rynkachȱ pracy.ȱ Bezrobocieȱ wïródȱ mÙodegoȱ pokoleniaȱ stanowiȱ wyzwanieȱ dlaȱ UE.ȱ Ponadtoȱ jejȱ pozycjaȱkonkurencyjnaȱwȱgospodarceȱïwiatowejȱulegÙaȱpogorszeniu.ȱ

Wȱ najbliČszychȱ latachȱ niezb¿dneȱ s­ȱ dziaÙaniaȱ wȱ celuȱ aktywizacjiȱ ludziȱ mÙoȬ dych.ȱWȱtymȱceluȱkonieczneȱs­ȱdziaÙaniaȱzeȱstronyȱzarównoȱUEȱjakoȱcaÙoïci,ȱpoȬ szczególnychȱ krajówȱ czÙonkowskich,ȱ jakȱ iȱ przedsi¿biorstw.ȱ Bezȱ wspólnieȱ podejȬ mowanychȱ krokówȱ UEȱ b¿dzieȱ miaÙaȱ problemȱ zȱ bezrobociem.ȱ MoČliwymȱ rozwi­zaniemȱjestȱtworzenieȱmiejscȱpracy,ȱktóreȱsÙuČ­ȱinnowacjom,ȱcoȱprzyczyniȱ si¿ȱdoȱpoprawyȱpozycjiȱkonkurencyjnejȱUE.ȱNaleČyȱzgodzi°ȱsi¿ȱzeȱstwierdzeniemȱ przewodnicz­cegoȱ Komisjiȱ Europejskiejȱ J.C.ȱ Junckera,ȱ iČȱ przeznaczenieȱ przezȱ Uni¿ȱEuropejsk­ȱwi¿kszejȱiloïciȱïrodkówȱnaȱinwestycjeȱsprzyja°ȱb¿dzieȱtworzeniuȱ nowychȱmiejscȱpracyȱiȱzwi¿kszeniuȱdobrobytu²¹.ȱȱ



20ȱȱ Matching…,ȱs.ȱ6.ȱ

21ȱȱ M.ȱ Walkowski,ȱ ZaÙoČenia,ȱ celeȱ iȱ kontrowersjeȱ zwi­zaneȱ zȱ planowan­ȱ realizacj­ȱ europejskiejȱ inicjatywyȱ pobudzeniaȱ inwestycjiȱ strategicznych,ȱ zwanejȱ planemȱ Junckera,ȱ „JabÙkoȱ niezgody.ȱ Regionalneȱ uwarunȬ kowaniaȱ gospodarkiȱ ïwiatowejȱ –ȱ Praceȱ Naukoweȱ Uniwersytetuȱ Ekonomicznegoȱ weȱ WrocÙawiu”ȱ 2015,ȱnrȱ407,ȱs.ȱ32.ȱ



Wartoȱ równieČȱ nadmieni°,ȱ iČȱ wszelkieȱ niezb¿dneȱ dziaÙaniaȱ podejmowaneȱ przezȱ Uni¿ȱ Europejsk­,ȱ którychȱ efektyȱ najcz¿ïciejȱ b¿d­ȱ odczuwalneȱ dopieroȱ wȱdÙugimȱ okresie,ȱ obejm­ȱ swymȱ oddziaÙywaniemȱ juČȱ nieȱ toȱ obecneȱ pokolenieȱ mÙodych,ȱleczȱtakČeȱrównieČȱkolejneȱpokolenia.ȱ

Bibliografiaȱ

%XFKHOW%MiĊdzynarodowe rynki pracy >Z@Zarządzanie zasobami ludzkimi na ryn- kach miĊdzynarodowychUHG$3RF]WRZVNL:ROWHUV.OXZHU:DUV]DZD

CaliendoȱM.,ȱSchmidlȱR.,ȱYouthȱUnemploymentȱandȱActiveȱLaborȱMarketȱPoliciesȱinȱEurope,ȱ ForschungsinstitutȱzurȱZukunftȱderȱArbeitȱInstituteȱforȱtheȱStudyȱofȱLabor,ȱDiscusȬ sionȱPaperȱNo.ȱ9488,ȱBonnȱ2015.ȱ

DachȱZ.,ȱPolitykaȱiȱinstrumentyȱUEȱwȱzakresieȱzwi¿kszaniaȱzatrudnieniaȱiȱzmniejszaniaȱbezroȬ bocia,ȱ„ZeszytyȱNaukoweȱ–ȱPolskieȱTowarzystwoȱEkonomiczne”ȱ2012,ȱnrȱ13.ȱ Foresightȱ kadrȱ nowoczesnejȱ gospodarkiȱ red.ȱ K.B.ȱ Matusiak,ȱ J.ȱ KuciÚski,ȱ A.ȱ Gryzik,ȱ PARP,ȱ

Warszawaȱ2009.ȱ

KowalskiȱP.,ȱProblemyȱUEȱ10ȱlatȱpoȱnajwi¿kszymȱrozszerzeniu,ȱ„EkonomiaȱXXIȱwieku”ȱ2013,ȱ nrȱ3(3).ȱ

RaskiȱK.,ȱWykÙadyȱzȱmakroekonomii,ȱWydawnictwoȱPTE,ȱWarszawaȱ2015.ȱ

RopatkaȱA.,ȱAnalizaȱsytuacjiȱosóbȱmÙodychȱnaȱrynkuȱpracyȱwȱPolsceȱwȱkontekïcieȱzaÙoČeÚȱstraȬ tegiiȱ Europaȱ 2020,ȱ „WspóÙczesneȱ problemyȱ ekonomiczne.ȱ Rozwójȱ zrównowaČonyȱ wȱwymiarzeȱkrajowymȱiȱregionalnymȱȬȱPraceȱNaukoweȱUniwersytetuȱEkonomiczȬ negoȱweȱWrocÙawiu”ȱ2016,ȱnrȱ417.ȱȱ

Matchingȱ Skillsȱ andȱ Labourȱ Marketȱ Needsȱ Buildingȱ Socialȱ Partnershipsȱ forȱ Betterȱ Skillsȱ andȱ BetterȱJobs,ȱWorldȱEconomicȱForum,ȱDavosȬKlosters,ȱJanuaryȱ2014.ȱ

MÙodziȱ2011,ȱRaportȱKancelariiȱPrezesaȱRadyȱMinistrów,ȱWarszawaȱ2011.ȱ

PronobisȱM.,ȱKryzysȱwȱstrefieȱeuroȱ–ȱryzykoȱniewypÙacalnoïciȱGrecjiȱiȱpozostaÙychȱkrajówȱperyȬ feryjnychȱ [w:]ȱ Gospodarkaȱ –ȱ noweȱ perspektywyȱ poȱ kryzysie,ȱ red.ȱ M.ȱ Kalinowski,ȱ M.ȱ Pronobis,ȱWydawnictwoȱCeDeWu,ȱWarszawaȱ2011ȱ

RollnikȬSadowskaȱ E.,ȱ Zastosowanieȱ modeluȱ flexcurityȱ wȱ polityceȱ zatrudnieniaȱ UEȱ (zeȱ szczeȬ gólnymȱuwzgl¿dnieniemȱPolski),ȱ„Optimum.ȱStudiaȱekonomiczne”ȱ2013,ȱnrȱ4(64).ȱ Strefaȱ euro.ȱ Mi¿dzyȱ sceptycyzmemȱ aȱ realizmem,ȱ R.ȱ Kataȱ iȱ inni,ȱ Wydawnictwoȱ CeDeWu,ȱ

Warszawaȱ2015.ȱ

StronaȱinternetowaȱEurostatu,ȱhttp://ec.europa.eu/eurostat.ȱ

Stronaȱ internetowaȱ programuȱ POWER,ȱ https://www.power.gov.pl/strony/oȬprogramie/ȱ skorzystajȬzȬinicjatywyȬdlaȬmlodych/.ȱ

TrendsȱforȱYouth,ȱInternationalȱLabourȱOffice,ȱGenevaȱ2016.ȱ

Walkowskiȱ M.,ȱ ZaÙoČenia,ȱ celeȱ iȱ kontrowersjeȱ zwi­zaneȱ zȱ planowan­ȱ realizacj­ȱ europejskiejȱ inicjatywyȱ pobudzeniaȱ inwestycjiȱ strategicznych,ȱ zwanejȱ planemȱ Junckera,ȱ „JabÙkoȱ nieȬ zgody.ȱ Regionalneȱ uwarunkowaniaȱ gospodarkiȱ ïwiatowejȱ –ȱ PraceȱNaukoweȱ UniȬ wersytetuȱEkonomicznegoȱweȱWrocÙawiu”ȱ2015,ȱnrȱ407.ȱ

Youth Report 2015(XURSHDQ&RPPLVVLRQ3XEOLFDWLRQV2IILFHRIWKH(XURSHDQ8QLRQ

/X[HPERXUJ

Streszczenieȱ

OstatniȱkryzysȱgospodarczyȱwpÙyn­ÙȱnaȱwzrostȱstopyȱbezrobociaȱwïródȱmÙodychȱludzi.ȱ PoȱskoÚczeniuȱstudiówȱmaj­ȱoniȱwieleȱproblemówȱzeȱznalezieniemȱpracy.ȱCzasamiȱzdaȬ rzaȱ si¿,ȱ Čeȱ otrzymuj­ȱ propozycjeȱ zatrudnienia,ȱ jednakȱ poniČejȱ ichȱ kwalifikacji.ȱ MÙodziȱ cz¿stoȱ decyduj­ȱ si¿ȱ naȱ podj¿cieȱ takiegoȱ zatrudnienia,ȱ gdyČȱ otrzymuj­ȱ niewieleȱ ofertȱ pracy.ȱProblemȱbezrobociaȱwïródȱmÙodychȱpowinienȱby°ȱszybkoȱrozwi­zanyȱprzezȱkrajeȱ UE.ȱWspólnaȱpolitykaȱpaÚstwȱczÙonkowskichȱwȱtymȱzakresieȱnieȱjestȱskuteczna.ȱDobrymȱ rozwi­zaniemȱ jestȱ organizowanieȱ wspóÙpracyȱ pomi¿dzyȱ uczelniamiȱ orazȱ przedsi¿biorȬ stwami.ȱPowinniïmyȱpami¿ta°,ȱiČȱmÙodziȱludzieȱmaj­ȱpotencjaÙȱnaȱprzyszÙoï°,ȱwi¿cȱkoȬ niecznaȱ jestȱ udzielenieȱ imȱ pomocyȱ wȱ znalezieniuȱ dobrejȱ pracy,ȱ gdzieȱ b¿d­ȱ dziaÙa°ȱ naȱ rzeczȱrozwojuȱUE.ȱȱ

SÙowaȱkluczowe:ȱrynekȱpracy,ȱbezrobocie,ȱmÙodzi,ȱUniaȱEuropejska,ȱkryzysȱgospodarczyȱ

YOUTHȱUNEMPLOYMENTȱASȱTHEȱCHALLENGEȱFORȱTHEȱEUROPEANȱ UNIONȱ

Summaryȱ

Afterȱ theȱ lastȱ financialȱ crisis,ȱ theȱ unemploymentȱ rateȱ inȱ theȱ Europeanȱ Unionȱ hadȱ risenȱ dramatically.ȱ Youngȱ people,ȱ whoȱ justȱ finishedȱ theirȱ education,ȱ haveȱ manyȱ problemsȱ withȱfindingȱaȱjob.ȱSometimesȱitȱisȱtheȱopportunityȱforȱthemȱtoȱtakeȱaȱjob,ȱbutȱbelowȱtheirȱ qualifications.ȱTheyȱoftenȱdecideȱtoȱtakeȱthisȱjob,ȱbecauseȱtheyȱhaveȱjustȱfewȱoffers.ȱTheȱ problemȱofȱyouthȱunemploymentȱshouldȱbeȱquicklyȱsolvedȱbyȱtheȱUEȱmembers.ȱEuropeȬ anȱpolicyȱdedicatedȱyoungȱdoesn’tȱworkȱwell.ȱAȱgoodȱsolutionȱisȱorganizingȱsuccessfulȱ cooperationȱbetweenȱuniversitiesȱandȱcompanies.ȱWeȱshouldȱrememberȱthatȱyoungȱpeoȬ pleȱ haveȱ aȱ potentialȱ forȱ theȱ future,ȱ soȱ itȱ isȱ necessaryȱ toȱ helpȱ themȱ toȱ findȱ aȱ goodȱ job,ȱ whereȱtheyȱcanȱworkȱforȱtheȱdevelopmentȱofȱtheȱEuropeanȱUnionȱmembers.ȱȱ