NOWOTWORY Journal of Oncology • 2008 • volume 58 Number 3 • 287–290
Sprawozdanie • Report
27 lutego 2008 r. odbyła się w Centrum Onkologii w Warszawie konferencja prasowa „Nowotwory złośliwe w Polsce w 2005 roku – profilaktyka pierwotna i wtórna”, zorganizowana z okazji wydania kolejnego BIULETYNU
„Nowotwory złośliwe w Polsce w 2005 roku”. Opraco- wanie zostało sporządzone przez Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów w stołecznym Centrum Onko- logii pod kierunkiem Kierownika Zakładu prof. dr hab.
Witolda Zatońskiego przez dr Joannę Didkowską, dr Ur- szulę Wojciechowską oraz mgr Wojciecha Tarkowskiego.
Raport został wydany przez Centrum Onkologii – Insty- tut Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Podczas godzinnego spotkania z dziennikarzami słowo wprowadzające wygłosił Dyrektor Centrum Onko- logii w Warszawie prof. Marek P. Nowacki. Następnie krótkie prezentacje przedstawili dziennikarzom prof.
Zatoński, dr Didkowska oraz dr. Wojciechowska.
W Polsce w 2005 roku do wojewódzkich rejestrów nowotworów złośliwych wpłynęły informacje o 124 500 nowych zachorowaniach na nowotwory złośliwe; stwier- dzono także 90 000 zgonów spowodowanych tymi cho- robami. Szacuje się, że w 2005 r. chorobę nowotworową stwierdzono u 136 000 osób, a 387 000 osób żyło z tą chorobą.
Nowotwory u mężczyzn
W populacji mężczyzn najczęstszym nowotworem jest nowotwór płuca, stanowiący około jedną trzecią wszyst-
kich zachorowań i zgonów nowotworowych – schorzenie dotyczy głównie palaczy tytoniu.
Schorzeniem o największej dynamice wzrostu i dru- gim, co do częstości występowania odnośnie zachorowań i zgonów, są nowotwory jelita grubego.
Nowotwory u kobiet
Wśród kobiet najgroźniejszym nowotworem jest rak piersi, który był w 2005 r. najczęstszą przyczyną zachoro- wań i zgonów nowotworowych. Od lat 90. utrzymuje się tendencja do wzrostu liczby zachorowań, natomiast nie obserwuje się wzrostu umieralności z powodu tego nowo- tworu, co wskazuje na poprawę diagnostyki, jak również zwiększającą się skuteczność leczenia tego nowotworu.
W ostatnich dwóch dekadach w populacji kobiet gwał- townie wzrasta zachorowalność i umieralność z powodu nowotworów złośliwych płuca – liczba zgonów z tego po- wodu (4953 zgony) jest porównywalna z liczbą zgonów z powodu nowotworu piersi (5112) i prawdopodobnie w ciągu najbliższych lat przewyższy ją, stając się pierwszą przyczyną zgonów nowotworowych także u kobiet. Ob- serwuje się również u kobiet wciąż rosnące zagrożenie nowotworem jelita grubego, który jest drugą przyczyna zachorowań i trzecią przyczyną zgonów nowotworowych u kobiet.
Sprawozdanie z Konferencji
„Nowotwory złośliwe w Polsce w 2005 roku”
ZACHOROWANIA ZGONY
Płuco 24%
Jelito grube 12%
Pozostałe 64%
Płuco 8%
Jelito grube 10%
Pozostałe 55%
Pierś 22%
Szyjka macicy 5%
64 tys. 62 tys.
Jelito grube 10%
Płuco 13%
Jelito grube 11%
51 tys. 39 tys.
Płuco 32%
Pozostałe 58%
Pierś 13%
Szyjka macicy 5%
Pozostałe 58%
288
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1980 1985 1990 1995 2000 2005
mężczyźni
wiek 20-44 lata
Ryc. 1. Umieralność z powodu nowotworów płuca u mężczyzn w grupie wieku 20-44 lat
Ryc. 2. Województwa, w których pierwszą przyczynę zgonu u kobiet stanowią nowotwory płuca
289
zachorowalność umieralność
wsp. standaryzowane na 100.000
1960 20 40 60 80 100 120 140 160 180
1975 1990 2005
Ryc. 3. Nowotwory piersi u kobiet – umieralność vs zachorowalność
0 5 10 15 20 25 30 35
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 rok
współczynnik standaryzowany na 100.000
mężczyźni - zachorowalność mężczyźni - umieralność kobiety - zachorowalność kobiety - umieralność
Ryc. 4. Nowotwory jelita grubego – umieralność vs zachorowalność
290
Najważniejsze fakty w 2005 roku
Zmniejszenie częstości palenia tytoniu (ekspozycji na czynniki rakotwórcze) doprowadziło w ostatnim dziesię- cioleciu u mężczyzn do zmniejszenia liczby zachorowań na nowotwory złośliwe płuca, szczególnie u mężczyzn młodych i w średnim wieku.
Niestety u kobiet (u których w ostatniej dekadzie nie zmniejszyła się częstość palenia tytoniu) obserwuje się wzrost liczby zachorowań i zgonów z powodu raka płuca, który staje się w ostatnim czasie nowotworem numer jeden w Polsce.
Od kilku lat obserwuje się wyraźne rozejście się trendów umieralności i zachorowalności na nowotwory piersi u kobiet: zahamowanie, a nawet niewielki spadek umieralności przy rosnącej zachorowalności świadczy o poprawie diagnostyki i leczenia.
Nowotworem o najwyższej dynamice wzrostu liczby zachorowań jest nowotwór jelita grubego. Staje się on najpoważniejszym problemem onkologicznym w Polsce.
Dane pochodzą z Biuletynu Nowotwory złośliwe w Polsce w 2005 roku, pod redakcją W. Zatońskiego, autorzy:
I. Didkowska, U. Wojciechowska, W. Tarkowski.
Agata Zimnicka
Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej Curie ul. Roentgena 5, 02-781 Warszawa
