• Nie Znaleziono Wyników

Sztuczna inteligencja w automatyzowanych systemach sterowania produkcją

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Sztuczna inteligencja w automatyzowanych systemach sterowania produkcją"

Copied!
13
0
0

Pełen tekst

(1)

Z I S Z X T ' ; . N Al;KP.WE. P P U L T J E S H M i.K l...5LASKIE J

S e r i a : A U T O M A T Y K A 1 0 9

______ L m

Nr kol. 1175

H e n r y k K o w a l e w s k i P o l i t e c h n i k a Ś l a s k a

S Z T U C Z N A I N T E L I G E N C J A W A U T O M A T Y Z O W A N Y C H S Y S T E M A C H S T E R O W A N I A P R O D U K C J Ą A R T I F I C I A L I N T E L L I G E N C E I N A U T O M A T I C - C O N T R O L L E D S Y S T E M S

K Ü N S T L I C H E I N T E L L I G E N Z I N D E N A U T O M A T I S C H G E S T E U E R T E N P R O D U K T I O N S S Y S T E M E N

S t r e s z c z e n i e : W p r a c y u z a s a d n i a s i ę p o t r z e b ę r o z w o j u b a d a ń i d o ś w i a d c z e ń n a d I n t e l i g e n t n y m i S y s t e m a m i P r o d u k c j i , w k t ó r y c h ź l e i d e n t y f i k o w a l n e o b i e k t y s t e r o w a ń u n i e m o ż l i w i a j ą g e n e r o w a n i e s t e r o w a ń w o p a r c i u o k l a s y c z n ą t e o r i ę s t e r o w a n i a . D o t y c z y t o p r z e d e w s z y s t k i m e l a s t y c z n i e a u t o m a t y z o w a n e j , k o m p u t e r o w o z i n t e g r o w a n e j p r o d u k c j i .

S u m m a r y : I n t h e p a p e r a n e e d f o r f u r t h e r d e v e l o p m e n t a n d e x p e r i m e n t s w i t h I n t e l l i g e n t M a n u f a c t u r i n g S y s t e m s is j u s t i f i e d . W o r k h a s b e e n f o c u s e d o n t h e p o o r l y i d e n t i f i a b l e s y s t e m s w h e r e d e v e l o p m e n t o f c o n t r o l s c h e m e u s i n g t h e a p p r o a c h o f c l a s s i c a l c o n t r o l t h e o r y is i m p o s s i b l e . T h i s r e f e r s m a i n l y t o t h e F l e x i b l e A u t o m a t i o n a n d C o m p u t e r I n t e g r a t e d M a n u f a c t u r i n g .

Z u s s a m m e n f a s s u n g : I n d e r A r b e i t w u r d e das B e d ü r f n i s n a c h F o r s c h u n g e n u n d V e r s u c h u n g e n ü b e r I n t e l l i g e n t e P r o d u k t i o n s s y s t e m e b e g r ü n d e t . E s h a n d e l l t s i c h i n s b e s o n d e r e u m d i e G e n e r i e r u n g d e r S t e u e r u n g e n i m d e n s c h l e c h t z u b e s t i m m e n d e n , f l e k s i b l e n C I M - P r o d u k t i o n s s y s t e m e n .

1. W s t ę p

W s p ó ł c z e ś n i e o s i ą g a n e w y n i K i s t e r o w a n i a z r o b o t y z o w a n y c h , k o m p u t e r o w o z i n t e g r o w a n y c h , e l a s t y c z n i e a u t o m a t y z o w a n y c h p r o d u k c j i ( r y s . l ) n i e s p e ł n i a j ą o c z e k i w a ń , k t ó r e ł ą c z o n o z j e j k o m p u t e r y z a c j ą . U p a t r u j e s i ę t a k i s t a n w f a k c i e p o m n i e j s z a n i a z n a c z e n i a e l e m e n t ó w t w ó r c z y c h c z ł o w i e k a l u b n a d m i e r n e g o p o w i ę k s z a n i a w a g i m o ż l i w o ś c i w y k o r z y s t y w a n i a f o r m a l n y c h m o d e l i w g e n e r o w a n i u o p t y m a l i z o w a n y c h s t e r o w a ń w i e l u z a d a ń s t e r o w a n i a w o p a r c i u o k l a s y c z n e m e t o d y t e o r i i s t e r o w a n i a . P o s z u k u j ą c p r z y c z y n o g r a n i c z o n e g o p r z e m y s ł o w e g o w y k o r z y s t y w a n i a f o r m a l n y c h m e t o d o p t y m a l i z a c y j n y c h d o s t e r o w a n i a u p a t r u j e s i ę j e w n i e a d e k w a t n o ś c i t y c h m o d e l i z o b i e k t a m i r z e c z y w i s t y m i s p o w o d o w a n e j z ł o ż o n o ś c i ą , s ł a b ą u s t r u k t u r y z o w a l n o ś c i ą , r o z m y t o ś c i ą w a r t o ś c i o w a n i a p r i o r y t e t ó w , n i e d o k ł a d n o ś c i ą i n f o r m a c j i w e j ś c i o w y c h , w i e l o k r y t e r i a l n o ś c i ą i i n n y m i . S t a w i a to w i ę c p o d z n a k i e m z a p y t a n i a w y b ó r o p t y m a l n y c h p r z e b i e g ó w w y t w a r z a n i a , p l a n o w a n i e , h a r m o n o g r a m o w a n i e i s t e r o w a n i e t a k ą p r o d u k c j ą .

D r o g a d o p o z y t y w n y c h e w o l u c y j n y c h z m i a n p r o w a d z i p r z e z w y k o r z y s t a n i e m e t o d i m o d e l i S z t u c z n e j I n t e l i g e n c j i d o g e n e r o w a n i a s t e r o w a ń , d ą ż ą c d o t w o r z e n i a I n t e l i g e n t n y c h S y s t e m ó w P r o d u k c j i ( I S P ) o p a r t y c h o w i e d z ę i m e c h a n i z m y w n i o s k o w a n i a (K n o w l e d g e - b a s e a s y s t e m s ) .

(2)

160 Henryk Kovaloyg-kl

b a d a n i e k o n s t ­ r o z w ó j r u k c j a (C A E J ( C A D )

1 I

t e c h n i c z n e ,t e c h ­ n o l o g i c z n e , o r g a ­ n i z a c y j n e p r z y g o t o w a n i e p r o d u k -

______ łl L

I

e l a s t y c z . w y t w a r z a - n i c ( C A M )

M C

k o m p u t e r o w a s i e ć p r z e m y s ł o w a ( M A P )

a u t o m a t y z a c j a z a r z ą d z a n i a i p l a n o w a n i a p r o d u k c j i o r a z g e n e r o w a n i e s t e r o w a ń

c e n t r a l n y s y s t e m k o m p u t e r o w y

b a z a d a n y c h i w i e d z y

M C

a u t o m a t y z o ­ w a n y m a g a z y n

M C

a u t o m a t y z o ­

w a n a •*

o b r ó b k a

M C

a u t o m a t y z o ­ w a n y m o n t a ż

M C

a u t o m a t y z o ­ a u t o m a t y z o ' w a n a k o n t ­ <— ► w a n y r o l a i d i a t r a n s p o r t g n o s t y k a

M C

R y s . l . K o m p u t e r o w o z i n t e g r o w a n a p r o d u k c j a ( C I M ) F i g ♦1. C o m p u t e r I n t e g r a t e d M a n u f a c t u r i n g ( C I M )

2. T r a d y c y j n y s y s t e m a u t o m a t y z a c j i

O b j a ś n i m y o s o b l i w o ś c i w y s t ę p u j ą c e m i ę d z y I S P a t r a d y c y j n y m i s y s t e m a m i a u t o m a t y z a c j i . N i e c h t y p o w ą s t r u k t u r ę a u t o m a t y c z n e g o s y s t e m u s t e r o w a n i a p r o c e s e m t e c h n o l o g i c z n y m ( A S S P ) p r z e d s t a w i a r y s . 2.

N a s t e r o w a n y p r o c e s o d d z i a ł u j ą : w e k t o r y s t e r o w a ń U, k o n t r o l o w a n y c h w y m u s z e ń dj o r a z - p o m o c n i c z y c h o d d z i a ł y w a ń w e j ś c i o w y c h d g . S t a n p r o c e s u w c z a s i e r z e c z y w i s t y m c h a r a k t e r y z u j e w e k t o r X, k o n t r o l o w a n y p r z e z s y s t e m p o m i a r o w y {w o g ó l n y m p r z y p a d k u w w a r u n k a c h z a k ł ó c e ń H).

W y s t ę p u j ą , o c z y w i ś c i e , o k r e ś l o n e p o w i ą z a n i a p o m i ę d z y w e j ś c i e m i w y j ś c i e m s t e r o w a n e g o p r o c e s u u s t a l o n e p r z y u d z i a l e s y s t e m u i d e n t y f i k a c j i , k t ó r y n a p o d s t a w i e w y n i k ó w p r z e t w o r z o n y c h p o m i a r ó w Y o k r e s i e s t r u k t u r ę

(3)

S z t uczna.^iDteligencja w a u t o m a t y z o w a n y c h 161

o d d z i a ł y w a n i a w y m u s z a j ą c e s z u m y p o m i a r o w e

p r o c e s u

R y s . 2. S t r u k t u r a a u t o m a t y c z n e g o s y s t e m u s t e r o w a n i a p r o c e s e m t e c h n o l o g i c z n y m ( A S S P T ) w u j ę c i u t r a d y c y j n y m

F i g . 2. S t r u c t u r e o f a u t o m a t i c c o n t r o l o f i n d u s t r i a l p r o c e s s i n t r a d i t i o n a l a p p r o a c h

m o d e l u m a t e m a t y c z n e g o o b i e k t u s t e r o w a n i a o r a z o d t w a r z a p a r a m e t r y t e g o m o d e l u a, w o b w o d z i e s t e r o w a n i a i w j e g o o t o c z e n i u .

N a j o g ó l n i e j b i o r ą c , m a m y m o d e l m a t e m a t y c z n y s t e r o w a n e g o p r o c e s u : Y = F ( X , U, d).

U w z g l ę d n i a j ą c i s t o t n e o g r a n i c z e n i a t e c h n o l o g i c z n e i p r z y j m u j ą c o d p o w i e d n i e k r y t e r i a o p t y m a l i z a c j i (np. m a k s y m a l i z a c j ę w y d a j n o ś c i p r o d u k t u d o c e l o w e g o ) m o ż n a b ę d z i e p r o w a d z i ć o b l i c z e n i a o p t y m a l i z a c y j n e p r z e b i e g ó w p r o c e s u i g e n e r o w a ć n a s t a w y s t e r o w a ń i X ^ . O t r z y m a n e n a s t a w y , ł ą c z n i e z o c e n ą p r o c e s u X o r a z w e k t o r e m p a r a m e t r ó w k p o d a j e s i ę n a u r z ą d z e n i e s t e r u j ą c e g e n e r u j ą c e w y m u s z e n i a s t e r u j ą c e U.

J e s t t o , w o g ó l n y m p r z y p a d k u , t r a d y c y j n y s c h e m a t s t e r o w a n i a o b i e k t e m p r o d u k c y j n y m , k t ó r y z n i e w i e l k i m i w a r i a c j a m i j e g o s k ł a d o w y c h m o ż n a s p o t k a ć w w i ę k s z o ś c i a u t o m a t y z o w a n y c h z a k ł a d ó w p r z e m y s ł o w y c h . N i e z a l e ż n i e o d t e g o d o s t a t e c z n i e s z e r o k i e g o z estavru s k ł a d o w y c h s y s t e m u a u t o m a t y c z n e g o s t e r o w a n i a , b r a k w n i m b o d a j n a j w a ż n i e j s z e j s k ł a d o w e j , k t ó r a r ó ż n i A S S o d a u t o m a t ó w , a m i a n o w i c i e - o s o b y p o d e j m u j ą c e j d e c y z j e ( O P D ) . W y s t ę p o w a n i e d e c y d e n t a w o b w o d z i e s t e r o w a n i a w y r a ź n i e w p ł y w a n a f u n k c j o n o w a n i e s y s t e m u , g d y ż wr m i a r ę p o t r z e b y u m o ż l i w i a k o r e k c j ę p r a c y j e g o s k ł a d o w y c h o r a z z m i a n y s t r u k t u r i p a r a m e t r ó w c a ł e g o s y s t e m u a u t o m a t y z a c j i . Z a l e ż y t o w s z y s t k o n i e t y l k o o d o s o b l i w o ś c i s t e r o w a n y c h o b i e k t ó w , a l e t a k ż e o d p s y c h o f i z y c z n y c h

(4)

162 H e n r y k K o w a l e w s k i

w ł a s n o ś c i i z a c h o w a n i a s i ę O P D . D e c y d e n t m a j ą c w ł a s n y s y s t e m o c e n y s t e r o w a n i a o b i e k t e m o r a z z n a j ą c s t a w i a n e c e l e , m o ż e n i e z g o d z i ć s i ę ( c z ę ś c i o w o l u b c a ł k o w i c i e ) z p r z e b i e g a m i z a p r o p o n o w a n y m i p r z e z s y s t e m s t e r o w a n i a .

P o s z u k u j ą c d o d a t k o w y c h ź r ó d e ł u z a s a d n i e n i a n i e e f e k t y w n o ś c i n a l e ż y p r z e a n a l i z o w a ć p r z e b i e g i z a c h o d z ą c e w z d ł u ż o b w o d ó w p o m i a r o w y c h , i d e n t y f i k a c j i , o p t y m a l i z a c j i i g e n e r o w a n i a s t e r o w a ń .

I s t n i e j ą c y p o z i o m t e c h n i c z n y c h ś r o d k ó w p o m i a r ó w o r a z u r z ą d z e ń s t e r u j ą c y c h , a t a k ż e b e z s p o r n e o s i ą g n i ę c i a t r a d y c y j n e j t e o r i i s t e r o w a n i a o k r e ś l a j ą n a p i e r w s z y r z u t o k a p r z e d s t a w i o n e o b w o d y j a k o w p e ł n i s p e ł n i a j ą c e s t a w i a n e w y m a g a n i a . J e d n a k o s o b l i w o ś c i w s p ó ł c z e s n y c h z i n t e g r o w a n y c h o b i e k t ó w t e c h n o l o g i c z n y c h o r a z w ł a s n o ś c i p s y c h o f i z y c z n e c z ł o w i e k a p o w o d u j ą t o, ż e z a " s ł a b e o g n i w o " s y s t e m u n a l e ż y u z n a ć e t a p i d e n t y f i k a c j i s t e r o w a n y c h p r o c e s ó w .

W i ę k s z o ś ć j u ż i s t n i e j ą c y c h , a w s z c z e g ó l n o ś c i z i n t e g r o w a n y c h , e l a s t y c z n y c h o b i e k t ó w s t e r o w a n i a o d n o s i s i ę d o s ł a b o u s t r u k t u r y z o w a n y c h l u b ż l e o k r e ś l o n y c h . O b i e k t y t a k i e c h a r a k t e r y z u j e s z e r e g o s o b l i w o ś c i , k t ó r e n i e b y ł y u w z g l ę d n i o n e w t r a d y c y j n y c h s y n t e z a c h s t e r o w a n i a . N a l e ż y t u i c h u n i k a t o w o ś ć , b r a k i s f o r m a l i z o w a n y c h c e l ó w i s t n i e n i a , b r a k j a w n i e w y r a ż o n y c h k r y t e r i ó w o p t y m a l n o ś c i , w y s o k a d y n a m i k a , n i e p e ł n o ś ć o p i s u o b i e k t ó w i p r o c e s ó w , a t a k ż e b a r d z o z i n d y w i d u a l i z o w a n e s p o s o b y z a c h o w a n i a s i ę l u d z i u c z e s t n i c z ą c y c h w p r o c e s a c h p o d e j m o w a n i a d e c y z j i . A l e c h o ć w y g l ą d a t o p a r a d o k s a l n i e , t r u d n o ś c i t e , k t ó r e p r a k t y c z n i e s t a ł y s i ę n i e d o p o k o n a n i a p r z e z " s t e r o w n i k - s y s t e m k o m p u t e r o w y " , p o t r a f i w o k r e ś l o n y c h w a r u n k a c h e f e k t y w n i e j r o z w i ą z y w a ć " s t e r o w n i k - c z ł o w i e k " . K w a l i f i k o w a n y e k s p e r t z d u z ą p r a k t y k ą w s t e r o w a n i u u n i k a t o w y m o b i e k t e m r a d z i s o b i e z a r ó w n o z n i e p e ł n y m o p i s e m o b i e k t u ^ j a k i z n i e d o k ł a d n o ś c i ą i n f o r m a c j i w y j ś c i o w e j , a t a k ż e z n i e p r e c y z y j n y m s f o r m a l i z o w a n i e m c e l ó w . M a s i ę t u n a u w a d z e o c z y w i ś c i e s t e r o w a n i e n a d r z ę d n y m i c h a r a k t e r y s t y k a m i i p a r a m e t r a m i p r o d u k c j i , a n i e p o s z c z e g ó l n y m i j e j z e s t a w a m i , z a k t ó r y c h s t e r o w a n i e o d p o w i a d a r o z g a ł ę z i o n a s i e ć l o k a l n y c h s y s t e m ó w a u t o m a t y z a c j i j a b e z k t ó r y c h j e s t n i e d o p o m y ś l e n i a s t e r o w a n i e z i n t e g r o w a n y m i t e c h n o l o g i a m i w y t w a r z a n i a .

N a r z ę d z i e m , k t ó r y m d y s p o n u j e d e c y d e n t w r e a l i z a c j i p r o c e s ó w s t e r o w a n i a ż l e o k r e ś l o n y m i o b i e k t a m i i k t ó r e p o m a g a m u w r o z w i ą z y w a n i u o k r e ś l o n y c h z a d a ń s t e r o w a n i a , j e s t o c z y w i ś c i e w i e d z a . I o t o r o d z i s i ę o d r a z u i d e a , k t ó r a s t y m u l u j e d ą ż e n i a , a w r ę c z p o t r z e b y a u t o m a t y z a c j i i n t e l i g e n t n e j d z i a ł a l n o ś c i c z ł o w i e k a w p r o d u k c j i .

3. S z t u c z n a i n t e l i g e n c j a i i n t e l i g e n t n e s t r u k t u r y p r o d u k c j i

P r z y b l i ż m y n i e c o p r o b l e m a t y k ę s z t u c z n e j i n t e l i g e n c j i ( S I ) j a k o s a m o d z i e l n e j d z i e d z i n y n a u k i . N i e b a c z ą c n a s p r e c y z o w a n i e d o k ł a d n e j

(5)

S z t u c z n a inteligenc.la w a u t o m a t y z o w a n y c h ... 163

d e f i n i c j i p o j ę c i a " s z t u c z n e j i n t e l i g e n c j i " ( S I ) o r a z u w z g l ę d n i a j ą c , ż e t a s a m o d z i e l n a d y s c y p l i n a n a u k i z n a j d u j e s i ę c i ą g l e w p r o c e s i e r o z w o j u , n o ż n a j e d n a k s k o n s t a t o w a ć , ż e c e l e m S I j e B t b a d a n i e i m o d e l o w a n i e i n t e l i g e n t n y c h z a c h o w a ń . U z d o l n i e n i a l u d z k i e s ł u ż ą p r z y t y m z a m i a r ę i n t e l i g e n t n y c h z a c h o w a ń . O b e j m u j ą o n e o b o k a k t y w n o ś c i i n t e l e k t u a l n y c h t a k ż e z d o l n o ś c i p o s t r z e g a n i a ( p e r c e p c j i ) .

T a k s p r e c y z o w a n y c e l u m o ż l i w i a w y o d r ę b n i e n i e d w ó c h p o d s t a w o w y c h k i e r u n k ó w r o z w o j u SI:

1. B a d a n i a i n t e l i g e n t n y c h z a c h o w a ń i s t o t ż y w y c h ; r o z w ó j k o n c e p t ó w i- m o d e l i , k t ó r e u m o ż l i w i a j ą r o z u m i e n i e i n t e l i g e n t n y c h z a c h o w a ń l u d z i i c z ę ś c i o w o ś w i a t a z w i e r z ą t . S ą t o p r o b l e m y s i l n i e z w i ą z a n e z p s y c h o l o g i ą i n e u r o l o g i ą , a r o z w i j a n e m o d e l e k o m p u t e r o w e s ł u ż ą d o s y m u l a c j i i w e r y f i k a c j i p o d s t a w t e o r i i S I - w i e d z y k o g n i t y w n e j ( c o g n i t i v e B c i e n c e ) ;

2. K o n s t r u k c j a s y s t e m ó w z d o l n y c h d o i n t e l i g e n t n y c h z a c h o w a ń . I n t e l i g e n t n e z a c h o w a n i a i s t o t ż y w y c h s ą w t e d y n i e z a l e ż n e o d i c h r z e c z y w i s t y c h s t r u k t u r w e w n ę t r z n y c h o r a z o d p r o c e s ó w p r z e t w a r z a n i a s y g n a ł ó w p e r c e p c j i .

M e t o d y s z t u c z n e j i n t e l i g e n c j i r o z b u d o w u j ą s i ę w o p a r c i u o m e t o d y i n f o r m a t y k i i a u t o m a t y k i ( g e n e r o w a n i a s t e r o w a ń i p o d e j m o w a n i a d e c y z j i ) , a z w ł a s z c z a o m e t o d y n i e n u m e r y c z n e g o p r z e t w a r z a n i a d a n y c h i w i e d z y o r a z o n a u k i s t o s o w a n e t a k i e j a k l o g i k a f o r m a l n a i m a t e m a t y k a d y s k r e t n a [8].

W y r ó ż n i a s i ę w i e l e w a r i a n t ó w m e t o d o l o g i c z n y c h s y m b o l i z u j ą c y c h k a ż d o r a z o w o r o z l i c z n e p o d e j ś c i a d o r o z w i ą z y w a n i a o k r e ś l o n y c h p r o b l e m ó w , a l e n a j w a ż n i e j s z e z n i c h d o t y c z ą : p o s z u k i w a ń r o z w i ą z a ń , p l a n o w a n i a (h a r m o n o g r a m o w a n i a ) o p t y m a l n y c h d r ó g o s i ą g a n i a z a ł o ż o n y c h c e l ó w , r e p r e z e n t a c j i w i e d z y , r o z w i ą z y w a n i a p r o b l e m ó w , m e c h a n i z m ó w w n i o s k o w a n i a , u c z e n i a i p o z y s k i w a n i a w i e d z y o r a z k o n e k c j o n i z m u ( o d t w a r z a n i a s p o s o b ó w f u n k c j o n o w a n i a s i e c i n e u r o n o w y c h i s t o t ż y w y c h , w t y m c z ł o w i e k a ) .

O b s z a r y z a s t o s o w a ń S I o b e j m u j ą o s o b l i w e p r o b l e m y k o m p l e k s o w e g o p r z e t w a r z a n i a i n f o r m a c j i w d z i e d z i n a c h , g d z i e d o t ą d z n a n e " t r a d y c y j n e "

m e t o d y a u t o m a t y k i i i n f o r m a t y k i n i e p r z y n o s z ą o c z e k i w a n y c h w y n i k ó w . W y s z c z e g ó l n i a s i ę t u t a j ? r o z g r y w a n i e g i e r , r o z u m i e n i e m o w y , p e r c e p c j ę (np. w i d z e n i a , s ł u c h u , o d c z u w a n i a ) , r o b o t y k ę i i n t e l i g e n t n e s y s t e m y p r o d u k c j i , d o w o d z e n i e t w i e r d z e ń , a u t o m a t y z a c j ę p r o g r a m o w a n i a o r a z s y s t e m y e k s p e r c k i e .

A p l i k a c j e S I s ą c z ę s t o w z a j e m n i e p o w i ą z a n e , u z u p e ł n i a j ą c e s i ę .

" I d e a l n y " r o b o t i n t e l i g e n t n y , k t ó r y m o ż e s ł y s z e ć , w i d z i e ć i m ó w i ć , b ę d z i e b o w i e m a u t o m a t y c z n i e s t e r o w a n y w o p a r c i u o s y s t e m e k s p e r c k i , b a z ę w i e d z y i m e c h a n i z m y w n i o s k o w a n i a .

W a r i a n t y m e t o d y c z n e o r a z o b s z a r y z a s t o s o w a ń S I p r z e d s t a w i a s c h e m a t y c z n i e r y s . 3.

(6)

164

H enryk Koyglowski

R y s . 3. S z t u c z n a I n t e l i g e n c j a - m e t o d y i o b s z a r y z a s t o s o w a ń F i g . 3. A r t i f i c a l i n t e l l i g e n c e - m e t h o d s a n d a r e a s o f a p p l i c a t i o n s

M ó w i ą c o s y s t e m a c h S I z a c z ę t o w p r o w a d z a ć s z e r s z y , o d z w i e r c i e d l a j ą c y i c h i s t o t ę , t e r m i n " s y s t e m y o p a r t e o w i e d z ę " ( K n o w l e d g e - b a s e d s y s t e m s ) - S O K .

P o d s t a w o w a s t r u k t u r a S O W z a w i e r a n a s t ę p u j ą c e b l o k i (r y s .4): b a z ę wiedzy g r o m a d z ą c ą w i e d z ę o o k r e ś l o n e j o g r a n i c z o n e j d z i e d z i n i e p r z e d m i o t o w e j ; b l o k d e c y d e n t a l u b m e c h a n i z m u w n i o s k o w a n i a , a k t y w i z u j ą c y wiedzę d o t y c z ą c ą o d p o w i e d n i c h s y t u a c j i b i e

2

ą c y c h ; b l o k w e r y f i k a c j i w i e d z y zapewniający u z u p e ł n i a n i e n o w ą w i e d z ą i k o r e k c j ą z j u ż i s t n i e j ą c ą ; b l o k tłumaczenia ( o b j a ś n i a n i a ) u m o ż l i w i a j ą c y u ż y t k o w n i k o w i o b s e r w a c j ę c a ł e g o t o k u r o z w a ż a ń s y s t e m u , k t ó r e p r o w a d z ą d o r e z u l t a t u k o ń c o w e g o ; o r a z b l o k i n t e r f e j s u k o ń c o w e g o z a p e w n i a j ą c y p r z y j a z n ą ł ą c z n o ś ć p o m i ę d z y u ż y t k o w n i k i e m i s y s t e m e m .

N a w i ą z u j ą c d o d w ó c h w y m i e n i o n y c h k i e r u n k ó w r o z w o j u SI , W . B I B E L (3) w y o d r ę b n i a d w i e t e z y , k t ó r e w y z n a c z a j ą k o ń c o w y c e l b u d o w y s y s t e m ó w i n t e l i g e n t n y c h : t e z ę s i l n ą S I p r z e w i d u j ą c ą m o d e l o w a n i e k o m p u t e r o w e

(7)

Sztuczna, i n t e l i g e n c j a w ^ u l o m a t y z o w a n y c h 165

i n t e l i g e n c j i l u d z k i e j j a k o c a ł o ś c i o r a z t e z ę s ł a b ą S I z o r i e n t o w a n ą na p r a k t y k ę r o z w i ą z y w a n i a s p e c y f i c z n y c h z a d a ń z o b s z a r ó w d z i a ł a ń l u d z i . O w e d w i e t e z y o k r e ś l a j ą p r o g r a m m a k s i m u m i p r o g r a m m i n i m u m d z i a ł a ń i r o z w o j u , a p o m i ę d z y n i m i r o z p o ś c i e r a j ą s i ę o b s z a r y w s p ó ł c z e s n y c h b a d a ń i a p l i k a c j i i n ż y n i e r s k i c h SI .

R y s .4. E l e m e n t y s k ł a d o w e s y s t e m u e k s p e r t o w e g o i b a z y w i e d z y F i g . 4. C o m p o n e n t s o f e k s p e r t s y s t e m a n d k n o w n l e d g e b a s e

W a Z n y o b s z a r b a d a ń SI d o t y c z y o p r a c o w a n i a s y s t e m ó w n a t u r a l n e g o k o m u n i k o w a n i a s i ę ( d i a l o g u ) , k t ó r e u m o ż l i w i a j ą u ż y t k o w n i k o m w y m i a n ę i n f o r m a c j i z s y s t e m a m i z b l i ż o n ą d o w ł a s n y c h , l u d z k i c h p r z y z w y c z a j e ń . Z a l i c z a s i ę t u s y s t e m y d i a l o g o w e w j ę z y k u n a t u r a l n y m ( l u b d o n i e g o z b l i ż o n y m ) , k o m u n i k a c j ę m o w a , z a p o m o c ą w i z j i k o m p u t e r o w e j i g r a f i c z n y c h ś r o d k ó w p o r o z u m i e w a n i a s i ę .

D a l s z y o b s z a r S I o b e j m u j e m o d e l o w a n i e k o g n i t y w n e , k t ó r e ł ą c z y s i ę b a r d z i e j z p i e r w s z ą , s i l n ą t e z ą S I . B a d a n i a t e} c h o c i a ż n i e r o k u j ą c e s z y b k i c h p r a k t y c z n y c h a p l i k a c j i , m a j ą p o d s t a w o w e z n a c z e n i e , g d y ż r o z w i j a j ą p o d s t a w y t e o r i i , m e t o d i z a s a d SI.

(8)

166 b? n r.yK-K.9Vftl g,?f.g..fei

B a d a n i a w o b s z a r a c h S I s t y m u l u j ą r ó w n o l e g ł e z a j m o w a n i e s i ę n i e z b ę d n y m o p r o g r a m o w a n i e m i s p r z ę t e m u ż y t k o w y m , c o w y d z i e l a n e j e s t z w y k l e j a k o o d r ę b n y k i e r u n e k p r a c .

R y s . 5. K i e r u n k i b a d a ń w d z i e d z i n i e SI F i g . 5. D i r e c t i o n s o f r e s e a r c h i n SI

I n t e r e s u j ą c a n a s n a j b a r d z i e j d z i e d z i n a s y s t e m ó w p r o d u k c j i z e s z t u c z n ą i n t e l i g e n c j ą ( I S P ) w y o d r ę b n i a r o b o t y k ę i i n t e l i g e n t n e a u t o m a t y z o w a n e s y s t e m y s t e r o w a n i a p r o d u k c j ą ( I A D D ) [ 8j .

R o b o t y k a o b e j m u j e b a d a n i a n a d b u d o w ą r o b o t ó w i n t e l i g e n t n y c h t r z e c i e g o p o k o l e n i a z d o l n y c h d o a u t o n o m i c z n e g o r o z w i ą z y w a n i a z ł o ż o n y c h z a d a ń m a n i p u l a c y j n y c h i m o b i l n y c h , o p r a c o w a n i e z r ó ż n i c o w a n y c h i n f o r m a c j i s e n s o r y c z n y c h i g e n e r o w a n i e s t e r o w a ń w n i e d o k ł a d n i e o k r e ś l o n y c h w a r u n k a c h ( r y s . 6) * N i e z a l e ż n i e o d w y d z i e l e n i a p r o b l e m ó w b u d o w y r o b o t ó w i n t e l i g e n t n y c h , b ę d z i e m y j e r o z p a t r y w a ć j a k o e l e m e n t y i w p o w i ą z a n i u z I n t e l i g e n t n y m i A u t o m a t y z o w a n y m i S y s t e m a m i S t e r o w a n i a P r o d u k c j ą .

B a d a n i a d z i e d z i n SI w z a k r e s i e I A S S o b e j m u j ą n o w e t e c h n o l o g i e r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń s t e r o w a n i a ( p o d e j m o w a n i a d e c y z j i ) w e w s z y s t k i c h s t a d i a c h p r o c e s ó w p r o d u k c j i , a w i ę c w m o d e l o w a n i u , p r o j e k t o w a n i u , p l a n o w a n i u i w e w ł a ś c i w e j p r o d u k c j i , a t a k ż e d y s t r y b u c j i i s e r w i s i e . Z a p r e z e n t u j e m y t u p o g l ą d K e m p f a [ 1 0 ] , k t ó r y o k r e ś l a o b s z a r y S I w k o n t e k ś c i e z i n t e g r o w a n e j p r o d u k c j i n a t r z e c h p o z i o m a c h . N a p i e r w s z y m p o z i o m i e f o r m u ł u j e s i ę p y t a n i e : " J a k a w i e d z a u m o ż l i w i a o p a n o w a n i e e k s p l o z j i k o m b i n a t o r y c z n e j ? " , n a d r u g i m : " J a k t ę w i e d z ę m o ż n a r e p r e z e n t o w a ć w k o m p u t e r z e ? " , a n a t r z e c i m : " J a k t ę w i e d z ę m o ż n a w y k o r z y s t a ć w k o m p u t e r z e ?"

C e l o w o ś ć w p r o w a d z a n i a I S P d o w s p ó ł c z e s n y c h m e t o d w y t w a r z a n i a u z a s a d n i a w i e l e p r z y c z y n . W y m i e ń m y p o d s t a w o w e :

G ł ó w n y m p r o b l e m e m p r z e d s i ę b i o r s t w a (w s e n s i e s t e r o w a n i a ) j e s t p r o b l e m p r z e z w y c i ę ż a n i a j e g o z ł o ż o n o ś c i . J a k w i a d o m o , t r u d n o ś c i w g e n e r o w a n i u s t e r o w a ń ( p o d e j m o w a n i u d e c y z j i ) p o j a w i a j ą s i ę z a w s z e ( g d y m a m y d o k o n y w a ć w y b o r u B p o ś r ó d w i e l u m o ż l i w y c h r o z w i ą z a ń . M o ż e t o d o t y c z y ć w y b o r ó w

(9)

Sztvgsną....inteliKenc.ią w..automatyzowanych . , . 167

i n ż y n i e r s k i c h r o z w i ą z a ń p o d c z a s p r o j e k t o w a n i a w y r o b ó w , o p t y m a l i z a c j i p l a n ó w i h a r m o n o g r a m ó w p r o d u k c j i , a t a k ż e o p t y m a l i z o w a n y c h t e c h n o l o g i i w y t w a r z a n i a i i n n y c h .

P r o b l e m y w y b o r u n a b i e r a j ą o s t r o ś c i w p r z y p a d k u z i n t e g r o w a n y c h , e l a s t y c z n i e a u t o m a t y z o w a n y c h s y s t e m ó w p r o d u k c j i . E l a s t y c z n o ś ć p r o c e B Ó w p r o d u k c j i z w i ę k s z a l i c z b ę a l t e r n a t y w , a w k o n s e k w e n c j i , l i c z b ę m o ż l i w y c h w a r i a n t ó w w y r o b ó w . Z n a n e s ą t r u d n o ś c i , j a k i e w y s t ę p u j ą w p r o c e s a c h o p t y m a l i z a c j i h a r r a o n o g r a m o w a n i a k o m p l e k s ó w o p e r a c j i i e t a p ó w p r o d u k c j i w y r o b ó w , n a w e t p r z y n i e e l a s t y c z n e j o r g a n i z a c j i p r o d u k c j i . D o d a t k o w y w p ł y w n a z ł o ż o n o ś ć p r o j e k t o w a n i a raa c z ę s t o k o m p l i k a c j a r o z w i ą z a ń s t r u k t u r y p r o j e k t o w a n y c h w y r o b ó w .

W i a d o m o , ż e s t e r o w a n i e p r z e d s i ę b i o r s t w e m o p i e r a s i ę na p r z e t w a r z a n i a d u ż y c h p o r c j i i n f o r m a c j i . P r o b l e m z b i e r a n i a i n f o r m a c j i z o b i e k t ó w f u n k c j o n u j ą c y c h w c z a s i e r z e c z y w i s t y m r o z w i ą z a n o z p o w o d z e n i e m . P o j a w i ł s i ę j e d n a k n o w y p r o b l e m , k t ó r y m o ż n a f o r m u ł o w a ć t a k : j a k z m n i e j s z y ć p o s i a d a n e z a s o b y i n f o r m a c j i d o p o z i o m u r z e c z y w i ś c i e n i e z b ę d n e g o d l a p o d j ę c i a d e c y z j i ? R ó w n o c z e ś n i e w i e m y , ż e z b y t n i a u t r a t a i n f o r m a c j i n a p ł y w a j ą c y c h z o b i e k t ó w w r z e c z y w i s t e j s k a l i c z a s u w p ł y w a b a r d z o i s t o t n i e n a k o ń c o w y w y n i k s t e r o w a n i a .

K o m p l i k o w a n i e s i ę p r o d u k c j i r o d z i j e s z c z e p r o b l e m d e f i c y t u c z a s u , n i e z b ę d n e g o n a p o d j ę c i e d e c y z j i . R ó w n i e w a ż n e s t a j e s i ę p r z y t y m z a g a d n i e n i e k o o r d y n a c j i g e n e r o w a n i a s t e r o w a ń . P r o j e k t o w a n i e j e s t ś c i ś l e z w i ą z a n e z p r o d u k c j ą , d y s t r y b u c j ą i o b s z a r a m i p o m o c n i c z y m i . G d y w i ę c p r o j e k t o w a n i e n i e b ę d z i e o p t y m a l i z o w a n e w z g l ę d e m f a z p r o d u k c j i , m a g a z y n o w a n i a , t r a n s p o r t u , d y s t r y b u c j i i i n n y c h d z i a ł ó w p o m o c n i c z y c h , w p ł y n i e t o n a k o s z t y p r o d u k c j i o r a z o b n i ż e n i e j a k o ś c i w y r o b ó w .

J e s z c z e j e d n a w a ż n a o k o l i c z n o ś ć u z a s a d n i a j ą c a p o t r z e b ę z m i a n w p o d e j ś c i u d o s t e r o w a n i a ł ą c z y s i ę z j a s k r a w i ę w y s t ę p u j ą c ą p o t r z e b ą r e p r e z e n t a c j i , p r z e c h o w y w a n i a i d y s t r y b u c j i w i e d z y p o s z c z e g ó l n y c h , d o ś w i a d c z o n y c h e k s p e r t ó w , k t ó r ą z d o b y l i w c z a s i e s t u d i ó w i w i e l o l e t n i e j d z i a ł a l n o ś c i p r o d u k c y j n e j . P r o b l e m y p o z y s k i w a n i a w i e d z y i j e j d y s t r y b u c j i n a l e ż ą d z i ś d o z a s t r z e ż o n y c h , w a ż n y c h s p r a w w s p ó ł c z e s n e g o p r z e d s i ę b i o r s t w a . W d r o ż e n i a i d e i a u t o m a t y z a c j i i n t e l i g e n t n e j d z i a ł a l n o ś c i c z ł o w i e k a w s y s t e m a c h s t e r o w a n i a p r o d u k c j ą s t a ł y s i ę u z a s a d n i o n e i r e a l n e t e c h n i c z n i e .

N i m w y j a ś n i m y s c h e m a t f u n k c j o n a l n y I S P ( r y s .7), n a l e ż y p o n o w n i e p o d k r e ś l i ć , ż e p r z e c h o d z e n i e d o i n t e l i g e n t n y c h s t r u k t u r s t e r o w a n i a p r o d u k c j ą b ę d z i e u z a s a d n i o n e t y l k o t a m , g d z i e s ą t r u d n e l u b w r ę c z n i e m o ż l i w e d o o k r e ś l e n i a i z i d e n t y f i k o w a n i a o b i e k t y s t e r o w a n i a i s t o s o w a n i e k l a s y c z n y c h m e t o d w s p ó ł c z e s n e j t e o r i i s t e r o w a n i a n i e d a j e w y m a g a n y c h e f e k t ó w . W t e d y , z a m i a s t b l o k ó w i d e n t y f i k a c j i i o p t y m a l i z a c j i t r a d y c y j n y c h s t r u k t u r s t e r o w a n i a p o j a w i a j ą s i ę d w a n o w e b l o k i : b a z y w i e d z y ( BW ) i m e c h a n i z m ó w w n i o s k o w a n i a .

(10)

168 Henryk Kowa la * ak.

M o d e l ś w i a t a T ~

B a z a w i e d z y

W p r o w a d z a n i e i o d n a w i a n i e w i e d z y

W i e d z a o c e l a c h

S y s t e m p e r c e p c j i

(p o b i e r a n i a ł F o r m u ł o w a n i e m o d e l i s t a n u ś r o d o w i s k a

~ i

O p i s s e m a n t y c z n y

[ O p i s

■symbol i c z n y T S e g m e n t a c j a (p o d z i a ł )

c h a r a k t e r y s t y c z n y c h o s o b l i w o ś c i

W s t ę p n e

r

p r z e t w a r z a n i e 1

S e n s o r y

S y s t e m p l a n o w a n i a z a c h o w y w a n i a s i ę

P l a n o w a n i e działań P l a n o w a n i e

r

r u c h ó w u r z ą d z e ń w y k o n a w c z y c h

S y s t e m w y k o n y w a n i a d z i a ł a ń

S t e r o w a n i e n a p ę d e m

X N a p ę d y X U r z ą d z e n i a w y k o n a w c z e

f

Ś r o d o w i s k o z e w n ę t r z n e

R y s .6. S t r u k t u r a f u n k c j o n a l n a r o b o t a i n t e l i g e n t n e g o F i g . 6. F u n c t i o n a l d i a g r a m o f t h e i n t e l l i g e n t r o b o t

N i e r o z w i j a j ą c t u t a j p r o b l e m ó w d e f i n i o w a n i a w i e d z y i f o r m a l i z m ó w je.

r e p r e z e n t a c j i , k t ó r e z e b r a n o w p r a c y [8 ], z a u w a ż m y , ź e w ł a ś n i e B W s t a n ó w : p o d s t a w o w ą s k ł a d o w ą i n t e l i g e n t n e g o s y s t e m u p r o d u k c j i . O d z w i e r c i e d l a o n a w i e d z e o s y s t e m i e o r a z d o ś w i a d c z e n i a ( t a k ż e w z a k r e s i e g e n e r o w a n i a s t e r o w a ń obiektem t e c h n o l o g i c z n y m ) w y k w a l i f i k o w a n e g o e k s p e r t a ( l u b g r u p y e k s p e r t ó w l g r o m a d z o n e p o d c z a s d ł u g o l e t n i c h s t u d i ó w i d z i a ł a l n o ś c i p r o d u k c y j n e j .

C z ł o w i e k w s w o j e j d z i a ł a l n o ś c i o t r z y m u j e i u ś w i a d a m i a s o b i e o g r o m n ą i l o ś ć i n f o r m a c j i . J e d n a k o g r a n i c z o n e m o ż l i w o ś c i l u d z k i e g o u m y s ł u z m u s z a j ą c z ł o w i e k a d o w e r b a l n e g o p r z e k o d o w y w a n i a i n f o r m a c j i w y j ś c i o w y c h w p o s t a c i k o n d e n s a t u z a g ę s z c z o n e j i n f o r m a c j i , p r z y w y k o r z y s t a n i u u n i k a l n y c h m o ż l i w o ś c i l u d z k i e g o j ę z y k a . K o r z y s t a j ą c p r z y t y m z p r o s t y c h h e u r y s t y c z n y c h r e g u ł w n i o s k o w a n i a , c z ł o w i e k r a d z i s o b i e ł a t w o z n i e d o k ł a d n y m i ( n i e p r e c y z y j n y m i ) i n f o r m a c j a m i r o z w a ż a j ą c t a k : p r z e s ł a n k a : x - m a ł e ,

(11)

gztbózna. Inteligencja W automatyzowanych ... 169

p r z e s ł a n k a : x i y - w p r z y b l i ż e n i u r ó w n e ; w n i o s e k : y - m n i e j l u b w i ę c e j m a ł e .

o d d z i a ł y w a n i a w y m u s z a j ą c e i .

J ?

P r o c e s

E

s z u m y p o m i a r o w e

1L _

s y s t e m p o m i a r o w y

I M e c h a n i z m y t X 1 sterujące J

D i a l o g

o p e r a ­ t o r (O P D )

— Ł—] /

[AJ i

x «,u <,

X U

• d d

B a z a w i e d z y

. !

U r z ą d z e n i a o c e n y s t a n u p r o c e s u

M e c h a n i z m y w n i o s k o w a n i a

W e r y f i k a t o r Ś r o d k i r e p r e z e n t a c j i B W { w i e d z y i z a p e ł n i a n i a 3 W

i m

E k s p e r c i

R y s . 7. I n t e l i g e n t n y S y s t e m P r o d u k c y j n y ( I S P ) w s t r u k t u r z e A S S P T F i g . 7. I n t e l l i g e n t m a n u f a c t u r i n g s y s t e m ( I M P ) w i t h i n

t h e s t r u c t u r e o f A S S P T

W y s t ę p u j ą c e w s t r u k t u r z e I S P p o w i ą z a n i a " b a z a w i e d z y - m e c h a n i z m w n i o s k o w a n i a " g w a r a n t u j ą k o n s t r u k c j ę o g ó ł u w i e d z y e k s p e r t ó w o o b i e k c i e , o r a z w y k o n a w s t w o p r o c e s ó w p r z y b l i ż o n e g o r o z u m o w a n i a . R y s . 7 o b o k g ł ó w n y c h s k ł a d o w y c h I S P , z a w i e r a b l o k i d o t y c z ą c e z a p e ł n i e n i a i w e r y f i k a c j i B W , a l e l i c z b a i f u n k c j o n a l n e p r z e z n a c z e n i e b l o k ó w t w o r z ą c y c h I S P raoZe r ó Z n i ć s i ę i s t o t n i e w z a l e ż n o ś c i o d r o d z a j u i o s o b l i w o ś c i s t e r o w a n y c h o b i e k t ó w p r o d u k c y j n y c h .

3. Z a k o ń c z e n i e

P r z e d s t a w i o n a p o k r ó t c e a r g u m e n t a c j a u z a s a d n i a p o t r z e b ę r o z w o j u p r a c n a u k o w o - b a d a w c z y c h o r a z d o ś w i a d c z a l n y c h n a d s z e r o k o r o z u m i a n y m i I n t e l i g e n t n y m i P r z e m y s ł o w y m i S y s t e m a m i P r o d u k c j i , k t ó r e p r e z e n t u j ą c o r a z c z ę ś c i e j w a ż n e s k ł a d n i k i w s p ó ł c z e s n y c h t e c h n o l o g i i w y t w a r z a n i a . O p t u j ą z a t y m k o n i e c z n o ś ć p r z e z w y c i ę ż a n i a n a r a s t a j ą c y c h z ł o ż o n o ś c i p r o d u k c j i , r z u t u j ą c y c h n a p r o b l e m y w y b o r u z e z b i o r u r o z w i ą z a ń m o ż l i w y c h , p r o b l e m y o g r a n i c z a n i a z a s o b ó w i n f o r m a c j i d o r z e c z y w i ś c i e n i e z b ę d n y c h p o z i o m ó w , z a g a d n i e n i a k o o r d y n a c j i d z i a ł a ń w w a r u n k a c h s p e ł n i a n i a w y m a g a ń m i n i m a l i z a c j i c z a s u n a p o d j ę c i e d e c y z j i , a t a k ż e p r o b l e m y g r o m a d z e n i a i d y s t r y b u c j i w i e d z y e k s p e r t ó w p r e z e n t u j ą c y c h d o ś w i a d c z e n i a i u m i e j ę t n o ś c i w w y b r a n y c h d z i e d z i n a c h .

(12)

170 Henryk Kowalowski

Z a s t o s o w a n i e I S P b ę d z i e u z a s a d n i o n e w s z c z e g ó l n o ś c i t a m , g d z i e m a m y ż l e i d e n t y f i k o w a l n e o b i e k t y s t e r o w a n i a u n i e m o ż l i w i a j ą c e s y n t e z ę s t e r o w a ń o p a r t ą o k l a s y c z n e m e t o d y t e o r i i s t e r o w a n i a , a w i ę c p r z e d e w s z y s t k i m w k o m p u t e r o w o z i n t e g r o w a n y c h , e l a s t y c z n i e a u t o m a t y z o w a n y c h d y s k r e t n y c h p r o c e s a c h p r o d u k c j i . Z a m i a s t w y s t ę p u j ą c y c h w t r a d y c y j n y c h s y s t e m a c h s t e r o w a n i a b l o k ó w i d e n t y f i k a c j i i o p t y m a l i z a c j i , w I S P p o j a w i a j ą s i e d w a i n n e - b a z a w i e d z y i m e c h a n i z m w n i o s k o w a n i a , w s p a r t e b e z p o ś r e d n i m p r z y j a z n y m d i a l o g i e m c z ł o w i e k a - o p e r a t o r a z k o m p u t e r e m .

P o r u s z o n e p r o b l e m y s t a j ą s i ę w s p ó ł c z e ś n i e t r e ś c i ą d a l s z e g o r o z w o j u n a u k i o s t e r o w a n i u w z a k r e s i e p o d s t a w t e o r i i , t e c h n i c z n y c h ś r o d k ó w r e a l i z a c j i o r a z n o w y c h d z i e d z i n a p l i k a c j i . R e p r e z e n t a c j a w i e d z y i m o d e l e r e p r e z e n t a c j i w i e d z y b y ł y t r e ś c i ą b a d a ń p r o w a d z o n y c h w I n s t y t u c i e A u t o m a t y k i w l a t a c h 1 9 9 0 i 1 9 9 1 [8 ]. D a l s z e p r a c e b a d a w c z e b ę d ą s i ę k o n c e n t r o w a ć n a p r o b l e m a c h o p r a c o w a n i a i n t e r f e j s ó w d i a l o g o w y c h i w s p ó ł d z i a ł a n i a c z ł o w i e k a z e ś r o d o w i s k i e m z e w n ę t r z n y m .

L I T E R A T U R A

[1] P o s p i e ł o w D.: S i t u a c j o n n y j e u p r a w l i e n i j e : t e o r i a i p r a k t i k a . I z d .

" N a u k a " , M o s k w a 1 9 8 6 .

[2] E r n s t G . , N e w e l l A . : G P S , a C a s e S t u d y i n G e n e r a l i t y a n d P r o b l e m S o l w i n g . N e w Y o r k , A c a d e m i c P r e s s 1 9 6 9 .

[3] B i b e l W. : A r t i f i c i a l I n t e l l i g e n c e i n E u r o p ę - A r t i c i a l I n t e l l i g e n c e M e t h o d o l o g y , S y s t e m s , A p p l i c a t i o n s . Ed . b y W . B i b e l , N o r t h H o l l a n d 1 9 8 7 . [4] F o x M .: I n d u s t r i a l A p p l i c a t i o n o f A r t i f i c i a l I n t e l l i g e n c e - A r t i f i c i a l

I n t e l l i g e n c e in M a n u f a c t u r i n g . E d . b y T . B e r n o l d , N o r t h H o l l a n d 1 9 8 7 . f 5] A l i j e w R., A b d i k i e j e w N., S z a c h n a z a r o w M . : P r o i z w o d s t w i e n n y j e s i s t e m y s

I s k u s s t w i e n n y r a i n t e l l e k t e m . R a d i o i S w i a z , M o s k w a 1 9 9 0 .

(6] K o w a l o w s k i H . : W s p r a w i e m e t o d k o m p u t e r o w e g o w s p o m a g a n i a d e c y z j i ( s z t u c z n e j i n t e l i g e n c j i ) w r o b o t y c e . Z N P o l . Ś l . , s . A u t o m a t y k a , n r 1 0 1 , G l i w i c e 1 9 9 0 .

(7] K o w a l o w s k i H . : P o d s t a w y m e t o d o l o g i c z n e k o n s t r u k c j i b a z w i e d z y s y s t e m ó w e k s p e r t o w y c h p r o j e k t o w a n i a e l a s t y c z n i e a u t o m a t y z o w a n e j p r o d u k c j i w z i n t e g r o w a n y c h s y s t e m a c h p r o d u k c j i . M a t . I K K N I n ż y n i e r i a W i e d z y i S y s t e m y E k s p e r t o w e . I S i T S , W r o c ł a w 1 9 9 0 .

(8] K o w a l o w s k i H. i i n n i : B a d a n i a s t e r o w a ń z r o b o t y z o w a n y c h , k o m p u t e r o w o z i n t e g r o w a n y c h d y s k r e t n y c h s y s t e m ó w p r o d u k c j i . S z t u c z n a i n t e l i g e n c j a w r o b o t y c e i e l a s t y c z n i e a u t o m a t y z o w a n e j p r o d u k c j i .R a p o r t y z p r a c n - b : R P . I . 0 2 , T / 2 - 1 7 / 9 0 , c z . I , G l i w i c e 1 9 9 0 , T / 0 2 / 0 5 0 / 9 0 - 2 , c z . I I , G l i w i c e 1 9 9 1 .

(9] M a n u e l T . : C o m e r c i a l P r o d u c t s B e g i n t o E m e r g e f r o m D e c a d e s o f R e s e a r c h . E l e k t r o n i c s 1 9 8 9 , v o l . 22.

( 10 ] G o t t l o b G. i i n n i : E x p e r t e n s y s t e m e . S p r i n g e r - V e r l a g , W i e n - N e w Y o r k 1 99 0 .

R e c e n z e n t : P r o f . d r h a b . i n ż . K o n r a d W a l a W p ł y n ę ł o d o R e d a k c j i d o 3 0 . 0 3 . 1 9 9 2 r .

J Ag.tr ‘ I n t h i s p a p e r a n e e d f o r w i d e s c o p e r e s e a r c h i n t h e f i e l d o f I n t e l l i g e n t I n d u s t r i a l M a n u f a c t u r i n g S y s t e m s i s j u s t i f i e d . T h e s e s y s t e m s

(13)

Sztuczna intej.igenc.ift w autoraatyzpwanych-.t 171

c o m p o s e m o r e a n d m o r e f r e q u e n t l y c r u c i a l e l e m e n t s o f m o d e r n m a n u f a c t u r i n g t e c h n o l o g i e s . T h e r e a s o n s f o r t h i s a r e a s f o l l o w s : n e c e s s i t y t o o v e r c o m e i n c r e a s i n g c o m p l e x i t y o f m a n u f a c t u r i n g ! d i f f i c u l t c h o i s e o f t h e s o l u t i o n ! e l i m i n a t i o n o f t h e r e d u n d a n t i n f o r m a t i o n , c o o r d i n a t i o n o f a c t i v i t i e s i n t h e p r e s e n c e o f t i m e m i n i m a l c r i t e r i a o n d e c i s i o n m a k i n g p r o c e s s , p r o b l e m s r e l a t e d t o s e l e c t i o n , a c q u i s i t i o n a n d d i s t r i b u t i o n o f e x p e r t k n o w l e d g e r e l e v a n t t o t h e t a s k .

A p p l i c a t i o n o f I S P i s e s p e c i a l l y j u s t i f i e d i n t h e a r e a s w h e r e p o o r l y i d e n t i f i e d s y s t e m s m a k e i m p o s s i b l e c o n v e n t i o n a l s y n t h e s i s o f c o n t r o l a l g o r i t h m . I n p a r t i c u l a r t h i s c o n c e r n s C o m p u t e r I n t e g r a t e d , F l e x i b l e A u t o m a t i o n D i s c r e t e M a n u f a c t u r i n g S y s t e m s . I n s t e a d o f i d e n t i f i c a t i o n a n d o p t i m i s a t i o n p r o c e s s e s p r e s e n t in c o n v e n t i o n a l s y s t e m s w e h a v e t o u s e k n o w l e d g e b a s e s a n d r e a s o n i n g a l g o r i t h m s s u p p o r t e d b y a u s e r f r i e n d l y m a n c o m p u t e r i n t e r f a c e .

D i s c u s s e d p r o b l e m s b e c o m e t h e k e y s u b j e c t o f f u r t h e r d e v e l o p m e n t in t h e a r e a o f t h e o r e t i c a l b a c g r o u n d s , t e c h n i c a l m e a n s o f i m p l e m e n t a t i o n a n d n e w a p p l i c a t i o n s o f I M S . T h e m e t h o d s o f k n o w l e d g e r e p r e s e n t a t i o n h a v e b e e n t h e s u b j e c t o f r e s e a r c h i n t h e I n s t i t u t e o f A u t o m a t i o n d u r i n g t h e y e a r s 1 9 9 0 - 9 1 [8). F u r t h e r r e s e a r c h w i l l b e f o c u s e d o n t h e d i a l o g u e i n t e r f a c e a n d i n t e r a c t i o n o f m a n w i t h t h e e x t e r n a l e n v i r o n m e n t .

Cytaty

Powiązane dokumenty

Taxi driving (Jazda taksówką) Partially Stochastic Multi Sequential Dynamic Medical diagnosis (Diagnoza medyczna) Partially Stochastic Single Sequential Dynamic Image analysis

I Algorytm przeszukiwania rozpoczyna się od sprawdzenia, czy węzeł główny jest węzłem celu. I Następnie proces realizowany przez algorytm rozwija kolejny zestaw węzłów, do

I Niekompletny: Ponieważ wybiera tylko węzeł najbliżej węzła docelowego, jeśli sam węzeł jest ślepym zaułkiem, algorytm nigdy nie osiągnie celu.. I W najgorszym

Pseudoneuronów jest znacznie mniej niż wzorców uczących, każdy taki pseudoneuron powinien średnio reprezentować pewną ilość tych wzorców, które potencjalnie mogą należeć

rozpoczynających się od różnie wylosowanych wag początkowych odległość neuronów zwycięskich reprezentujących najmocniejsze klasy znacznie się różni.. Neurony te nie muszą

Sensory w polach sensorycznych tworzone są, jeśli po prezentacji bodźca żaden z istniejących sensorów nie zareagował odpowiednio mocno, czyli gdy dystans wartości bodźca

wnioskowania dają N zbiorów rozmytych, oraz systemy typu B, na wyjściu którego otrzymujemy jeden zbiór rozmyty,. który jest wynikiem agregacji rezultatów wnioskowania

pierwsza warstwa konwolucyjna bierze jako obraz wejściowy jedną składową koloru R, G lub B surowego obrazu, a różne neurony względem wymiaru głębokości tej sieci (które tworzą