słowo wstępne
Przekazujemy w ręce czytelników dwuczęściowy zbiór tekstów składa- jący się na monografię zatytułowaną Tradycja i nowoczesność w bi- bliotece naukowej XXI wieku.
Zebrane w części pierwszej artykuły pt. Nowe technologie a współ- czesna biblioteka naukowa stanowią przegląd opinii bibliotekarzy i pracowników informacji1 na temat wpływu rozwoju technologicz- nego na otoczenie instytucji bibliotecznych. Z wypowiedzi autorek wyłania się obraz współczesnej biblioteki naukowej czerpiącej z naj- nowszych osiągnięć technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Część pierwsza rozważań składa się z dziesięciu artykułów, od- noszących się kolejno do podstawowych procesów zachodzących w bibliotekach. Otwiera ją tekst poświęcony tematyce gromadzenia zbiorów, autorstwa Urszuli Knop. Autorka skupia uwagę na polityce organizacji dostępu do kolekcji czasopism elektronicznych oraz na uwarunkowaniach gromadzenia czasopism drukowanych. Następ- ny artykuł, autorstwa Danuty Patkaniowskiej, dotyczy wybranych problemów rzeczowego opracowania książki drukowanej i książki elektronicznej. Autorka zwraca uwagę na konieczność zmian organi- zacyjnych w bibliotekach oraz przyjęcie przez bibliotekarzy nowych zadań w celu przygotowania nowoczesnej, wszechstronnej informacji rzeczowej o zasobach gromadzonych w bibliotekach.
W kolejnych dwóch tekstach, zaproponowanych przez Danutę Do- malewską oraz Dorotę Magdalenę Grabowską, zostaje podniesiona kwestia wykorzystania zasobów cyfrowych oraz serwisów interneto- wych jako narzędzi promowania usług i zasobów bibliotek naukowych.
W prezentowanym zeszycie znajdują się trzy teksty dotyczące róż- nych aspektów udostępniania zbiorów oraz dystrybucji usług biblio-
1 Autorzy tekstów powołują się na doświadczenia własne, zgromadzone w toku codziennej działalności zawodowej i podejmowanych prac badawczych oraz na doświadczenia innych przedstawicieli środowiska prezentowane podczas licznych konferencji organizowanych w la- tach 2003‒2010. Wybrane z nich: Czytelnik czy klient?, Ogólnopolska konferencja biblioteka- rzy, Toruń 2003; Dygitalizacja zbiorów bibliotecznych, Warszawa 2005; Biblioteki XXI wieku.
Czy przetrwamy?, Łódź 2006; Mobilność usług informacyjnych, Zakopane 2007; Książka czy plik, tradycja czy nowoczesność?, Kraków 2010.
biblioteka.indb 7 2012-10-15 11:40:51
Słowo wstępne
8
tecznych. Agata Bożek i Lena Kamińska-Mazur, Lidia Lewicka oraz Monika Curyło w swych artykułach zwracają uwagę na rolę nowych technologii, zadania człowieka oraz na konieczność przestrzegania prawa w procesach udostępniania zasobów bibliotecznych.
Trzy ostatnie artykuły poświęcone są technologiom zapisu, odczytu i archiwizacji zbiorów bibliotecznych. Możliwości, zalety i wady czytni- ków książek elektronicznych analizują w swym tekście Anna Bolisęga- -Szeliga oraz Karolina Imiołek. Tematyka zabezpieczania zbiorów bibliotek muzealnych stanowi przedmiot rozważań Izabeli Oleaszewskiej-Porzyckiej.
Artykuł mojego autorstwa, który zamyka pierwszą część książki, prezentuje uwarunkowania długoterminowej ochrony użyteczności bibliotecznych za- sobów cyfrowych.
Druga część tomu nosi tytuł Użytkownik biblioteki naukowej – oczekiwania i stopień satysfakcji z usług bibliotecznych. Jest to zbiór dziewięciu tekstów. Au- torzy, w przeważającej mierze bibliotekarze–praktycy, prezentują wyniki oraz wyprowadzają wnioski z podejmowanych prac badawczych. Dotyczą one kompetencji i zachowań informacyjnych użytkowników bibliotek akademickich w kontekście stosowania w bibliotekarstwie nowych technologii. Prezentowane artykuły odnoszą się także do oczekiwań współczesnych użytkowników bibliotek oraz stopnia ich satysfakcji z jakości usług świadczonych przez bibliotekarzy.
W artykule otwierającym drugą część tomu Dagmara Bubel, zwraca uwagę na ścisły związek rosnących wymagań użytkowników bibliotek z po- stępem technicznym i rozwojem technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Autorka podkreśla potrzebę poznawania opinii użytkowników jako narzę- dzia pomiaru jakości usług bibliotecznych.
Następne wypowiedzi to komunikaty z prac badawczych, podjętych w celu oceny satysfakcji użytkowników bibliotek akademickich, korzysta- jących zarówno z tradycyjnych, jak i elektronicznych zasobów. Aleksandra Sidło, Justyna Buczyńska-Łaba, Renata Patela, Anna Wojtasik oraz Katarzy- na Stachnik przedstawiają, jak, w świetle wyników prowadzonych badań, kształtują się preferencje użytkowników, dotyczące wykorzystania tradycyj- nych i elektronicznych materiałów bibliotecznych.
Zagadnieniem oczekiwań i satysfakcji użytkownika treści naukowych, tym razem w odniesieniu do zasobów i usług bibliotek cyfrowych, zajmuje się również Marek Szepski. Autor w swym artykule podejmuje próbę oceny polskich bibliotek cyfrowych z punktu widzenia internauty. Wskazuje na roz- czarowującą zawartość, diagnozuje problemy i proponuje kierunki poszuki- wania rozwiązań.
Część drugą zamykają dwa teksty, w których autorzy koncentrują się na problematyce kompetencji informacyjnych użytkowników oraz działalności edukacyjnej bibliotek naukowych. Marzanna Baś analizuje w swym arty-
biblioteka.indb 8 2012-10-15 11:40:51
Słowo wstępne
kule materiały dydaktyczne prezentowane na stronach WWW bibliotek na przykładzie witryny internetowej Biblioteki Jagiellońskiej. O umiejętnościach korzystania z zasobów elektronicznych oraz efektywności szkoleń dotyczą- cych metodyki poszukiwań bibliograficznych piszą Anna Chadaj i Danuta Turecka w komunikacie z badań prowadzonych wśród studentów Biblioteki Głównej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Tradycja i nowoczesność… odnosi się do praktycznego wymiaru bibliote- karstwa naukowego w dobie wszechobecnych technologii i wywołanych nimi zmian w postawie użytkowników. Pomimo że zgromadzone w monografii teksty, nie wyczerpują tematyki zastosowania nowych technologii w biblio- tekach, oddajemy je w ręce czytelników z nadzieją, że staną się inspiracją badawczą bądź zachętą do podjęcia działań praktycznych.
Aneta Januszko-Szakiel
biblioteka.indb 9 2012-10-15 11:40:51
