SENSARTE 1
KURS „AKADEMIA ARTETERAPII”
Cz. 8. SZKOLENIE
„ARTETERAPIA w pracy z Seniorami.”
1. Arteterapia jako możliwość wpływania na dobrostan seniorów
Zdrowie - definicja Światowej Organizacji Zdrowia WHO
Zdrowie jest stanem pełnego, dobrego samopoczucia dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego. Pojęcie to obejmuje zasoby osobiste i społeczne oraz możliwości fizyczne, a nie tylko brak-obiektywnie istniejącej- choroby czy niepełnosprawności.
Zdrowie fizyczne- prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Zdrowie psychiczne- zdolność do rozpoznawania emocji wyrażania ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Zdrowie społeczne- zdolność do nawiązywania, podtrzymywania i rozwijania prawidłowych relacji z innymi ludźmi.
SENSARTE 2
2.Psychologia pozytywna w pracy z seniorami
Pozytywna strona natury człowieka cnoty i siły charakteru (Petersona, Seligmana 2004) Optymalizowanie ludzkiego życia problematyka sensu życia, podnoszenie jakości życia budowanie siły i kompetencji.
Wzmacnianie i odbudowywanie kompetencji.
Opisanie specyficznych dla człowieka pozytywnych doświadczeń, dobrostanu i tego, co oznacza „dobre, czyli szczęśliwe życie”.
Ważne są głębsze doznania „smakowania życia” wszystkimi zmysłami, dbanie o drobne przyjemności, zapewnienie sobie dopływu pozytywnych bodźców, doznań estetycznych.
Zaangażowanie ludzi w działania społeczne oraz wykorzystanie przez jednostki w tych działaniach jej szczególnych sił i cnót charakterologicznych powoduje, że życie staje się sensowne i szczęśliwe.
Psychologia pozytywna znajduje dla siebie wiele zastosowań praktycznych; w stosunku do dzieci(stymulowanie ich rozwoju, prewencja zaburzeń rozwojowych) jak i osób starszych(
SENSARTE 3 problematyka sensu życia, podnoszenie jakości życia wobec ludzi zdrowych jak i
niepełnosprawnych.
3. Biblioterapia reminiscencyjna
Biblioterapia to:
wyselekcjonowanie użycie materiałów czytelniczych jako pomocy terapeutycznej w medycynie oraz psychiatrii, a także poradnictwo w rozwiązywaniu problemów osobistych poprzez ukierunkowane czytanie.
(1966 Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotekarzy)
Biblioterapia reminiscencyjna, czyli czytelnicza terapia wspomnieniowa,
kierowana najczęściej do osób starszych.
Tematy reminiscencyjne są ułożone w:
porządku chronologicznym,
wspominanie historii życia
wzmacnia pamięć osób starszych,
umożliwia ekspresję emocji
oraz poprawia dobrostan psychiczny.
przywołują oni wydarzenia z przeszłości w formie wspomnień stanowiących punkt wyjścia do autorefleksji
terapia wspomnieniami może przybierać formę grupową i/lub indywidualną.
Tematy często poruszane biblioterapii reminiscencyjnej :
1. Rodzina i dzieciństwo: najpiękniejsze wspomnienia o matce, obowiązki w rodzinie, zabawy dzieciństwa,
2. Szkoła: pierwsza szkoła, moja klasa, mundurek szkolny, nauczyciel, którego pamiętam, trudności w zdobywaniu wykształcenia;
3. Adolescencja: pierwsza miłość, matura, egzaminy na studia;
4. Praca: pierwsza praca, pierwsze samodzielnie zarobione pieniądze
SENSARTE 4 5. Dorosłość: zakładanie rodziny, pierwsze mieszkanie;
6. Starość: emerytura, pożegnanie z pracą, nowe zadania
Siła wspomnień
Największą wartością dla biblioterapii reminiscencyjnej stanowi wspomnienie.
Seniorzy mają potrzebę częstego opowiadania tych samych wydarzeń ze swojego życia, by móc jeszcze raz w nich uczestniczyć.
Przekazywanie z pokolenia na pokolenie historii
jak również dzielenie się własnym doświadczeniem wpisuje się w potrzebę związaną z tym etapem życia- jest to potrzeba podsumowania własnego życia oraz nadanie mu sensu i podkreślenie jego wartości.
Zasady zajęć ARTETERAPEUTYCZNYCH- kontrakt
Nie musisz mieć talentu ani zdolności artystycznych, wystarczą dobre chęci.
Prace stworzone na zajęciach nie będą oceniane.
Przestrzeń podczas warsztatów jest tworzona przez nas wspólnie.
Wspólnie przygotowujemy przestrzeń do zajęć, wspólnie sprzątamy po zajęciach.
Dyskrecja podczas zajęć.
Dbamy o przyjemną atmosferę na zajęciach.
Wspieramy się w działaniach artystycznych, doceniamy zaangażowanie innych.
Każdy pomysł ma swoją wartość.
Staramy się być uważni na wypowiedzi innych uczestników.
Zajęcia mają charakter dobrowolnego uczestnictwa.
Materiały do zajęć.
Wskazówki dla osoby prowadzącej warsztaty arteterapeutyczne dla seniorów
Używamy komunikatu Typu Ja; Ja widzę w Twojej pracy…
Ja odbieram Twoją pracę jak, a Ty …
Staramy się mówić wyraźnie i powoli.
Lepiej być wcześniej niż się spóźnić.
Dajemy przestrzeń do wypowiedzi wszystkim uczestnikom.
SENSARTE 5
Rundka przed zajęciami i rundka po zakończonych zajęciach.
Rundka przed zajęciami: pozwala zdiagnozować energię w grupie oraz oczekiwania grupy.
Rundka po ćwiczeniu: Co pojawiło się w Twojej pracy? Jakie uczucia Ci towarzyszyły?
Rundka po zakończonych zajęciach: Jakie są Twoje wrażenia po spotkaniu?
Podsumowanie zajęć w kręgu z pracami wszystkich uczestników.
Staramy się być uważni na wypowiedzi innych uczestników.
Zajęcia mają charakter dobrowolnego uczestnictwa.
Bibliografia:
Walentyna Wnuk „Obrazy starości, myślą malowane”, Wrocław 2016
Wita Szulc „Arteterapia. Narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki” Warszawa 2011 Joanna Gładyszewska -Cylulko „Arteterapia w pracy pedagoga”, Kraków 2014
Bożena Gulla, Kinga Tucholska „ Psychologia pozytywna: cele naukowo-badawcze i aplikacyjne oraz sposób ich realizacji”, Lublin 2007
Kiriakos Chatzipentidis „ Biblioterapia reminiscencyjna osób starszych i możliwości jej zastosowania podczas pandemii Covid- 19„ ,Wrocław 2020
Małgorzata Brzezińska „Zaradnik terapeutyczny. Jak pracować z seniorami w domu pomocy społecznej?”, Warszawa 2012
Notatki:
SENSARTE 6
