Model pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu i gimnazjum. Opracowała: Krystyna Kwiatkowska

(1)

Model pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami

edukacyjnymi

w przedszkolu i gimnazjum.

Opracowała: Krystyna Kwiatkowska

(2)

Katalog dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z uwagi na

^:

1) niepełnosprawność;

2) niedostosowanie społeczne;

3) zagrożenie niedostosowaniem społecznym;

4) chorobę przewlekłą;

5) szczególne uzdolnienia;

6) specyficzne trudności w uczeniu się;

7) zaburzenia komunikacji językowej;

8) sytuację kryzysową lub traumatyczną;

9) niepowodzenia edukacyjne;

10) zaniedbania środowiskowe związane z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi;

11) trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym

kształceniem za granicą;

12)inne potrzeby dziecka.

(3)

Kto to jest osoba niepełnosprawna?

Niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia,

ogranicza albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi.

/Ustawa oz 26 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej

i społecznej oraz zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej, Dz.U.Nr 123, poz.776/

(4)

4

Uczeń niepełnosprawny

to - w rozumieniu przepisów oświatowych - uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie

kształcenia specjalnego wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

(w żadnym wypadku nie może to być opinia poradni psychologiczno-

pedagogicznej bądź orzeczenie powiatowego zespołu ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności).

(5)

Uczeń niedostosowany społecznie lub zagrożony niedostosowaniem społecznym.

Osoby niedostosowane społecznie - to dzieci i młodzież, u których na skutek zaburzeń wewnętrznych lub

niekorzystnych warunków środowiskowych występują utrwalone (powtarzające się) zaburzenia w zachowaniu.

Zagrożeni niedostosowaniem społecznym- to dzieci i młodzież wychowująca się w warunkach niekorzystnych dla rozwoju psychospołecznego, na który negatywny

wpływ wywierają takie środowiska jak: rodzina czy grupa

rówieśnicza.

(6)

Symptomy niedostosowania społecznego

• lenistwo szkolne, nagminne wagary,

• nieprzestrzeganie wewnętrznych zarządzeń i przepisów szkoły,

• konflikty z nauczycielami lub wzmożone konflikty z rówieśnikami,

• ucieczki z domu i włóczęgostwo,

• notoryczne kłamstwa,

• werbalna agresja (wulgarność),

• sporadyczne lub systematyczne picie alkoholu,

• odurzanie się (jego próby i faktyczne odurzanie się),

• niszczenie mienia,

• stosowanie przemocy,

• bójki,

• kradzieże,

• udział w grupach negatywnych,

• usiłowanie i dokonanie samobójstwa,

• prostytucja.

(7)

Dzieci i młodzież niepełnosprawna i niedostosowana społecznie

w przedszkolach i szkołach

zgodnie z nowymi przepisami prawa

oświatowego.

(8)

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie W PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I ODDZIAŁACH OGÓLNODOSTĘPNYCH LUB INTEGRACYJNYCH.

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie W SPECJALNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I ODDZIAŁACH ORAZ OŚRODKACH.

(9)

Kształcenie specjalne organizuje się

dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych:

1) niesłyszących 2) słabo słyszących 3) niewidomych 4) słabo widzących

5) z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją 6) z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

7) z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym

8) z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera 9) z niepełnosprawnościami sprzężonymi

dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie Rozporządzenia w sprawie warunków organizowania

kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

(10)

Rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

Kształcenie specjalne może być organizowane we wszystkich typach szkół:

w szkołach podstawowych

w gimnazjach

w szkołach ponadgimnazjalnych

oraz we wszystkich rodzajach szkół:

ogólnodostępnych

ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi

ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi

integracyjnych

specjalnych

(11)

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz

niedostosowanych społecznie

W szkołach zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej:

Obligatoryjnie:

w przedszkolach i szkołach integracyjnych;

w przedszkolach i szkołach z oddziałami integracyjnymi;

Możliwość zatrudnienia (po uzyskaniu zgody organu prowadzącego) w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych.

Nauczyciele i w/w specjaliści prowadzą zajęcia lub uczestniczą w zajęciach ustalonych przez dyrektora przedszkola/szkoły - dostosowanych do indywidualnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

(12)

Kształcenie specjalne organizowane jest także dla

dzieci i młodzieży z chorobami przewlekłymi i z zaburzeniami psychicznymi przebywających na

leczeniu w zakładach opieki zdrowotnej – w tym

przypadku nie jest wymagane orzeczenie o potrzebie

kształcenia specjalnego.

(13)

Kształcenie specjalne dla dzieci i młodzieży:

z chorobami przewlekłymi

z zaburzeniami psychicznymi

z zaburzeniami zachowania

zagrożone uzależnieniem

posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, które przed dniem wejścia w życie rozporządzenia tj. 1 września 2011r.

rozpoczęły naukę w szkole lub oddziale integracyjnym, mogą

kontynuować naukę w szkole lub oddziale aż do ukończenia szkoły danego typu.

(14)

Dla uczniów, którzy rozpoczęli lub rozpoczną naukę w szkołach specjalnych i oddziałach specjalnych w szkołach ogólnodostępnych

do dnia 31 sierpnia 2012 r.:

1) 18. rok życia - w przypadku szkoły podstawowej

2) 21. rok życia - w przypadku gimnazjum

3) 24. rok życia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej Dla uczniów, którzy rozpoczną naukę od dnia 1.09.2012 r.:

kształcenie specjalne może być prowadzone do końca roku szkolnego, w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy:

1) 18. rok życia - w przypadku szkoły podstawowej 2) 21. rok życia - w przypadku gimnazjum

3) 23. rok życia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej Rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

(15)

Uczniowi niepełnosprawnemu każda szkoła (ogólnodostępna, integracyjna i specjalna) zapewnia:

obowiązkowe zajęcia edukacyjne,

dodatkowe zajęcia edukacyjne,

zajęcia specjalistyczne wspomagające rozwój dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi

w tym w szczególności:

realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego

odpowiednie warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne

realizację programu nauczania i wychowania z wykorzystaniem odpowiednich form i metod pracy

zajęcia rewalidacyjne

integrację ze środowiskiem rówieśniczym

pomoc rodzicom dzieci i młodzieży niepełnosprawnych w zakresie doskonalenia umiejętności niezbędnych we wspieraniu ich rozwoju

(16)

W szkolnym planie nauczania należy dodatkowo uwzględnić dla uczniów niepełnosprawnych,

w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności, następujące zajęcia rewalidacyjne:

1) korekcyjne wad postawy 2) korygujące wady mowy

3) orientacji przestrzennej i poruszania się 4) nauki języka migowego

5) inne, wynikające z programów rewalidacji*

*rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych

(17)

Rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie.

W odniesieniu do uczniów, dla których opracowywane były indywidualne programy edukacyjne, na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów, zespoły są obowiązane dokonać

wielospecjalistycznych ocen poziomu funkcjonowania uczniów i dostosować IPET do nowych regulacji:

Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach

podstawowych, gimnazja, szkoły specjalne wszystkich typów, oddziały specjalne oraz ośrodki - do 30.09.2011 r.

Szkoły podstawowe i ponadgimnazjalne - do 30.09.2012 r.

(18)

Sprawdzian i egzaminy zewnętrzne:

dostosowanie warunków i form sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych dla wszystkich uczniów niepełnosprawnych w zależności od rodzaju niepełnosprawności,

dostosowanie warunków sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych dla uczniów niedostosowanych społecznie i zagrożonych

niedostosowaniem społecznym.

-w gimnazjach: od 01.09.2011 r.

- w szkołach podstawowych i ponadgimnazjalnych: od 01.09.2012r.

(19)

Kształcenie specjalne organizuje się na zasadach określonych w niniejszych rozporządzeniach:

Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych: 01.09.2011 r.

Gimnazja: 01.09.2011 r.

Szkoły specjalne wszystkich typów oraz oddziały specjalne: 01.09.2011 r.

Placówki (art. 2 pkt. 3, 3a, 5 i 7 USO): 01.09.2011 r.

Szkoły podstawowe: 01.09.2012 r.

Szkoły ponadgimnazjalne: 01.09.2012 r.

(20)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2011

Jednostki samorządu terytorialnego otrzymują zwiększoną subwencję oświatową na uczniów niepełnosprawnych i przewlekle chorych

Standard A dla każdego ucznia –na rok 2011 – 4.699,97 zł;

(w 2010 roku -4 364,39 zł)

Dodatkowo dla uczniów gimnazjów – waga P26=0,04

Dodatkowo dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych – waga P7=0,082

Dodatkowo dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów na terenach wiejskich i w małych miastach – waga P1=0,38

Dodatkowo dla ucznia niepełnosprawnego:

waga P2=1,40 – z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim,

waga P3=2,90 – niewidomi, słabo widzący, z niepełnosprawnością ruchową,

waga P4=3,60 – niesłyszący, słabo słyszący, z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym,

waga P5=9,50 - z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, niepełnosprawnościami sprzężonymi oraz z autyzmem

(21)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu podziału części

oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2011 c.d.

Waga P6=0,80 - dodatkowo dla ucznia niepełnosprawnego w oddziale integracyjnym

Zwiększona subwencja dla ucznia przewlekle chorego:

waga P2=1,40 – dla uczniów z chorobami przewlekłymi

waga P24=0,60 – dla uczniów klas terapeutycznych

waga P22=1,00 - dla ucznia w szkole zorganizowanej w zakładzie opieki zdrowotnej

Dzieci niepełnosprawne i przewlekle chore objęte

wychowaniem przedszkolnym otrzymują wagę P28=4,00

Dla dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju-0,84 x

(22)

Wybrane zmiany dotyczące kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami

edukacyjnymi w pozostałych rozporządzeniach.

22

(23)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,

szkołach i placówkach.

§ 34. 1. W terminie do dnia 31 marca 2011 r.:

1) dyrektorzy przedszkoli, gimnazjów i placówek, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy utworzą również dla uczniów z orzeczeniami do kształcenia specjalnego zespoły, które;

ustalą zakres, w którym uczeń wymaga pomocy,

określą zalecane formy, sposoby o okres udzielania uczniowi pomocy,

zaplanują dla ucznia gimnazjum działania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposób ich realizacji.

(24)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

3. W terminie do dnia 30 kwietnia 2011 r. dyrektorzy przedszkoli, szkół i placówek ustalą dla uczniów formy, sposoby i okresy udzielania

pomocy psychologiczno- pedagogicznej oraz wymiar godzin

poszczególnych form pomocy udzielanej od roku szkolnego 2011/2012.

4. Niezwłocznie po zatwierdzeniu przez organy prowadzące arkuszy

organizacji przedszkoli, szkół i placówek tj. po 25 maja 2011r., dyrektorzy poinformują na piśmie rodziców uczniów albo pełnoletnich uczniów o ustalonych dla uczniów formach, sposobach i okresach udzielania

pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin

poszczególnych form pomocy udzielanej od roku szkolnego 2011/2012.

(25)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

5. W terminie do dnia 30 września 2011 r. zespoły opracują dla uczniów IPET realizowane w roku szkolnym 2011/2012.

§ 40. Rozporządzenie weszło w życie dnia

1 lutego 2011 r.

(26)

Rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych

Organizacja pracy przedszkola i szkoły:

Arkusze organizacji pracy przedszkola i szkoły zatwierdzane są przez organ prowadzący do dnia 25 maja danego roku.

Arkusz organizacji pracy przedszkola i szkoły zawiera godziny na realizację zajęć z zakresu pomocy psychologiczno –

pedagogicznej.

26

(27)

Rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych

Organizacja pracy:

W oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych w zakresie organizacji wychowania, nauczania i opieki, stosuje się przepisy w sprawie ramowego statutu publicznego przedszkola.

Liczebność oddziałów:

nie określa się minimalnej liczby uczniów niepełnosprawnych w oddziałach specjalnych i oddziałach integracyjnych, co daje

organom prowadzącym możliwość dostosowania liczby uczniów w oddziale do możliwości środowiskowych i lokalowych,

liczba uczniów podczas zajęć prowadzonych przez jednego

nauczyciela w świetlicy zorganizowanej w szkole integracyjnej lub specjalnej powinna odpowiadać liczbie uczniów określonej dla

danego oddziału szkoły integracyjnej lub specjalnej.

(28)

Rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych

Pomoc materialna dla dzieci i młodzieży

Statut przedszkola i szkoły powinien określać formy opieki i pomocy uczniom, którym z przyczyn

rozwojowych, rodzinnych lub losowych potrzebna jest pomoc i wsparcie, w tym również działania na rzecz

zorganizowania pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.

28

(29)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. zmieniające

rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania

i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów

w szkołach publicznych.

(30)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r.

zmieniające rozporządzenie z dnia30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.

Uczeń posiadający może przystąpić do sprawdzianu/egzaminu w warunkach dostosowanych do jego indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych, na podstawie

tego orzeczenia.

Szczegółową informację o sposobie dostosowania warunków określa Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej do 1 września każdego roku.

w gimnazjach: 1 września 2011 r.

w szkołach podstawowych: 1 września 2012 r.

w szkołach ponadgimnazjalnych: 1 września 2012 r.

(31)

Inne przepisy prawa oświatowego

dotyczące uczniów niepełnosprawnych

i niedostosowanych społecznie.

(32)

32

1.Ustawa z dnia 7 września 1991r. O systemie oświaty (tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz.2572 ze zmianami).

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły

orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych.

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i

indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży.

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Spotu z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych.

(33)

Rozporządzenie MEN w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w

publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych.

W publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych działają zespoły orzekające, które wydają:

1. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie, wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod

pracy,

2. Orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, dla dzieci,

których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub oddziału przedszkolnego

zorganizowanego w szkole podstawowej,

(34)

Rozporządzenie MEN w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych.

3. Orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły,

4. Orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno –

wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim,

oraz

5. Opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole.

(35)

Rozporządzenie MEN w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w

publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych.

Zespoły wydają orzeczenia oraz opinie na

wniosek rodziców (prawnych opiekunów).

(36)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i

indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży

Indywidualnym obowiązkowym rocznym przygotowaniem

przedszkolnym oraz indywidualnym nauczaniem obejmuje się dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły(opracowujemy Kartę i PDW).

§ 1. Indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne, zwane dalej "indywidualnym przygotowaniem przedszkolnym", oraz indywidualne nauczanie organizuje się na czas określony w

orzeczeniu o potrzebie indywidualnego obowiązkowego

przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania.

§ 2. Dyrektor przedszkola lub szkoły, zwany dalej "dyrektorem",

organizuje indywidualne przygotowanie przedszkolne lub indywidualne nauczanie.

(37)

4. Zajęcia indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub zajęcia

indywidualnego nauczania prowadzi się w miejscu pobytu ucznia, w domu rodzinnym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub placówce opiekuńczo-wychowawczej.

5. Zajęcia indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub zajęcia indywidualnego nauczania mogą być organizowane odpowiednio:

1) z grupą wychowawczą w przedszkolu lub w oddziale

przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej, lub z oddziałem w szkole albo

2) indywidualnie w odrębnym pomieszczeniu w przedszkolu lub w szkole, w zakresie określonym w orzeczeniu w odniesieniu do dziecka, którego stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub szkoły.

(38)

§ 7. 1. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego przygotowania przedszkolnego realizowanych bezpośrednio z dzieckiem wynosi od 4 do 6 godzin.

2. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego przygotowania przedszkolnego realizuje się w ciągu co najmniej 2 dni.

§ 8. 1. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania realizowanych bezpośrednio z uczniem wynosi:

1) dla uczniów klas I-III szkoły podstawowej - od 6 do 8 godzin;

2) dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej - od 8 do 10 godzin;

3) dla uczniów gimnazjum - od 10 do 12 godzin;

4) dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych - od 12 do 16 godzin.

2. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania dla uczniów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, realizuje się w ciągu co najmniej 2 dni, a dla uczniów, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4 - w ciągu co najmniej 3 dni.

(39)

„Najważniejszy w każdym działaniu

jest początek”

Platon

(40)

Wczesne wspomaganie rozwoju

- jest jedną z wielu form pomocy dla małego dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny.

Nie zastępuje żadnej z form pomocy

stosowanych dotychczas w zakresie pomocy

psychologiczno-pedagogicznej czy wychowania

przedszkolnego.

(41)

Podstawy prawne dotyczące

wczesnego wspomagania rozwoju.

Dla dziecka z opinią Wczesnego wspomagania rozwoju Zespół opracowuje Indywidualny program wczesnego wspomagania –

jeśli taka forma wsparcia organizowana jest w placówce zgodnie z przepisami prawa oświatowego.

(42)

Podstawy prawne dotyczące wczesnego wspomagania rozwoju

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

art. 71b ust. 2a

„W przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych oraz w ośrodkach, o których mowa w art.2 pkt 5a także w publicznych

poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach

specjalistycznych, mogą być tworzone zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.”

art. 71b ust. 2b

„Dyrektorzy przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych specjalnych oraz ośrodków, o których mowa w art. 2 pkt 5, a także dyrektorzy właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka szkół podstawowych

ogólnodostępnych i integracyjnych oraz dyrektorzy publicznych i

niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych, mogą organizować wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w porozumieniu z organami prowadzącymi.”

(43)

Podstawy prawne dotyczące wczesnego wspomagania rozwoju

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci.

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno–

pedagogicznych.

(44)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania

wczesnego wspomagania rozwoju dzieci.

§ 1

Rozporządzenie określa warunki organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, mającego na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili

wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, zwanego dalej „wczesnym wspomaganiem”, w tym

kwalifikacje wymagane od osób prowadzących wczesne

wspomaganie, a także formy współpracy z rodziną dziecka.

(45)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci.

§ 3

1. Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, o którym mowa w art. 71b ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,

zwany dalej „zespołem”, jest powoływany przez dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni, wymienionych w § 2.

2. W skład zespołu wchodzą osoby posiadające przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym:

1) pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka,

2) psycholog;

3) logopeda;

4) inni specjaliści – w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny.

(46)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci.

§ 4 1. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka.

2. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są prowadzone indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną.

3. W przypadku dzieci, które ukończyły 3. rok życia, zajęcia

w ramach wczesnego wspomagania mogą być prowadzone

w grupach liczących 2 lub 3 dzieci, z udziałem ich rodzin.

(47)

z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci.

4. Pracę zespołu koordynuje dyrektor odpowiednio

przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni, wymienionych w § 2, albo upoważniony przez niego nauczyciel.

5. Zespół szczegółowo dokumentuje działania

prowadzone w ramach indywidualnego programu

wczesnego wspomagania.

(48)

Czy warto zabiegać o zorganizowanie pomocy w postaci wczesnego wspomagania rozwoju dla niepełnosprawnego dziecka i jego rodziny?

TAK,

ponieważ ma ona na celu:

wspomaganie rozwoju dziecka,

zapobieganie pogłębianiu się jego niepełnosprawności,

zapobieganie społecznej izolacji rodziny,

przygotowanie dziecka do podjęcia nauki w szkole we właściwym czasie,

pomoc rodzinie w akceptacji niepełnosprawnego dziecka oraz wypełnianiu zadań opiekuńczo-rehabilitacyjnych,

osiągnięcie samodzielności życiowej odpowiedniej do wieku i poziomu rozwoju dziecka,

rozwijanie odpowiedzialności rodziny za wspomaganie rozwoju oraz wzmacnianie wiary dziecka we własne możliwości,

umacnianie więzi rodzinnych.

(49)

Inne rozporządzenia dotyczące uczniów

z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, których postanowienia zachowują ważność (na dzień 22.03.2011r.).

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z

dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych z późniejszymi zmianami.

- Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.

(50)

i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania szkołach publicznych.

§ 2 ust.10

Dyrektor szkoły, z wyjątkiem szkoły specjalnej, w uzgodnieniu z organem prowadzącym,

przydziela dodatkowe godziny na prowadzenie

indywidualnych zajęć rewalidacyjnych z uczniami niepełnosprawnymi.

Przepisy nie określają tygodniowej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych dla ucznia niepełnosprawnego. Uczniowie niepełnosprawni uczestniczą we wszystkich zajęciach edukacyjnych z klasą, a ponadto mają zorganizowane zajęcia rewalidacyjne.

50

(51)

i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania szkołach publicznych.

§ 3 ust. 7

Dla uczniów niepełnosprawnych można przedłużyć okres

nauki na każdym etapie edukacyjnym co najmniej o jeden

rok zgodnie z przepisami prawa oświatowego.

(52)

Zajęcia rewalidacyjne w przedszkolu.

Zgodnie z rozporządzeniem MENiS z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów

publicznego przedszkola oraz publicznych szkół czas trwania zajęć rewalidacyjnych w przedszkolu powinien być dostosowany do możliwości rozwojowych dzieci i wynosić:

z dziećmi w wieku 3-4 lat – około 15 minut

z dziećmi w wieku 5-6 lat – około 30 minut

(53)

Zajęcia rewalidacyjne w przedszkolu c.d.

Zajęcia rewalidacyjne w przedszkolach organizuje się dla dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Zajęcia rewalidacyjne w przedszkolach są to zajęcia prowadzone dodatkowo na wniosek rodziców (prawnych opiekunów).

Zajęcia rewalidacji indywidualnej są prowadzone na terenie przedszkola i szkoły.

Rodzaje zajęć rewalidacyjnych w przedszkolach – przykład:

korekcyjno – kompensacyjne,

logopedyczne,

gimnastyka korekcyjna.

(54)

Inne zajęcia specjalistyczne:

muzykoterapia,

dogoterapia,

terapia zajęciowa,

kinezyterapia,

hipoterapia,

zajęcia antystresowe

terapia integracji sensorycznej

terapia metodą Tomatisa

Biofeedback

(55)

Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny

dla każdego ucznia z orzeczeniem do kształcenia

specjalnego.

(56)

„Lepiej chyba pójść choćby kawałek dobrą drogą,

niż zajść daleko lecz źle”

Platon

(57)

Nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem w ramach pracy zespołu, dla każdego ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego:

niepełnosprawnego,

niedostosowanego społecznie,

zagrożonego niedostosowaniem społecznym,

⇒ opracowują indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny (IPET),

⇒ dokonują okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz w miarę potrzeby modyfikują IPET.

(58)

(59)

(60)

Indywidualny program

edukacyjno- terapeutyczny (IPET)

Podstawowym warunkiem skonstruowania

indywidualnego programu jest dokonanie rzetelnej

analizy poziomu funkcjonowania ucznia - ocena

jego potencjalnych możliwości oraz ewentualnych

trudności w zakresie nabywania wiadomości

i umiejętności wynikających z realizacji podstawy

programowej.

(61)

Brak skuteczności IPET najczęściej jest konsekwencją:

–

nieprawidłowo przeprowadzonego rozpoznania możliwości i ograniczeń ucznia;

– nieprawidłowo określonych celów;

– nietrafnie zaprojektowanych procedur osiągania celów;

– braku „przenikania” części terapeutycznej programu do części edukacyjnej;

– braku współpracy nauczycieli, specjalistów i rodziców na poziomie rozpoznawania specjalnych potrzeb

edukacyjnych;

– braku współpracy nauczycieli, specjalistów i rodziców

na poziomie formułowania i realizacji programu.

(62)

UWAGA

Jeśli uczeń posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego oraz:

• orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,

lub

• orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania to dla ucznia Zespół opracowuje tylko indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny.

(63)

UWAGA

Uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego:

- dla zagrożonych niedostosowaniem społecznym Zespół opracowuje IPET. Uczeń ma prawo do zajęć socjoterapeutycznych,

- dla niedostosowanych społecznie Zespół

opracowuje IPET. Uczeń ma prawo do zajęć

resocjalizacyjnych.

(64)

Propozycja arkusza indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego na podstawie:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych.

Opracowanie – Krystyna Kwiatkowska

Nazwisko i imię ucznia:..

Adres:..

Klasa/grupa

Podstawa opracowania programu (nr i data wydania orzeczenia):………

Okres udzielania dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej:

………

I. Charakterystyka psychopedagogiczna ucznia (na podstawie obserwacji i dokumentacji np. orzeczenie, opinia lekarska, informacje od rodzica, specjalisty itd.)

………

mocne strony ucznia:………

II. Cele indywidualnego programu:

Edukacyjne………

Terapeutyczne………

III. Zakres dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia:

……….………..

………..

IV. Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia:………..

………………

(65)

V. Metody i formy pracy z uczniem:………

………

VI. Rodzaj i zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem:

niepełnosprawnym (działania rewalidacyjne), niedostosowanym (działania resocjalizacyjne), zagrożonym niedostosowaniem społecznym (działania socjoterapeutyczne):………

………..

VII. Działania wspierające rodziców dziecka oraz zakres współdziałania z poradniami psychologiczno- pedagogicznymi, ośrodkami doskonalenia oraz innymi instytucjami (§ 4ust.1pkt.3):

………

VIII. Zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań, o których mowa w (§ 4ust.1pkt. 1 i 5):………

……….

IX. Formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar

godzin, w którym poszczególne formy będą realizowane zalecane przez Zespół (zajęcia rewalidacyjne i resocjalizacyjne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby edukacyjne i

rozwojowe oraz możliwości psychofizyczne dzieci -§ 4ust.1pkt. 3 i 4)

………

X. Podpisy członków Zespołu biorących udział w opracowaniu programu:

………

………..

(66)

XI. Ustalone przez dyrektora formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno- pedagogicznej oraz wymiar godzin (§ 4ust.1pkt. 3):

………

………..……..

Data i podpis dyrektora:

XII. Ocena efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi:

………

……….………

Data, podpisy członków Zespołu:

………..…...

………..

XIII. Formy dalszej pomocy zalecane przez Zespół.

………

………..……….

Data, podpisy członków Zespołu:

………

(67)

(68)

Model pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu i gimnazjum. Opracowała: Krystyna Kwiatkowska