PÓŁROCZNĄ z prezentami
CD
+
myszka: ROCZNĄ z prezentamiCD
+
2 książki:GRATIS
myszka
CD GRATISCD
FIRMATRANSPORTOWA.WIP.PL
Bezpłatne usługi:
Z naszej pomocy skorzystało już 10 tysięcy prze-
woźników. T
P T
N -
najkorzystniejszy dla Twojej firmy sposób postępowania!
Z
a aa az na a n e z
z en
a ze n BEZPŁATNY PEŁNY DOSTĘP DO STRONY WWW
az n ez ła n e e a
a ła e an
BEZPŁATNY NEWSLETTER TRANSPORT NEWS
e na za ane an e ze e na azan a e e a
e na ła a a a za
BEZPŁATNE INDYWIDUALNE KONSULTACJE E-MAIL az e
e e n zn e e a a a
an e
BEZPŁATNE TELEFONICZNE PORADY EKSPERTA
JAK ZAMÓWIĆ?
EWIDENCJA, ROZLICZENIA, KONTROLE
WARUNKI WYKONYWANIA TRANSPORTU
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA PRZEWÓZ TOWARÓW I OSÓB
Cena 59 zł
ISBN 978-83-269-4671-4
WARUNKI
WYKONYWANIA TRANSPORTU
– odpowiedzialność
za przewóz towarów i osób
Autorzy:
Katarzyna Laskowska-Woś, Marcin Matuszkiewicz, Bartłomiej Jędrzejak, Rafał Ratajczak, Michał Petranik, Marcin Radomski, Iwona Czauderna, Iwona Szwed
Redakcja:
Izabela Kunowska Menedżer produktu:
Alina Sulgostowska
Kierownik marketingu i sprzedaży:
Agnieszka Konopacka-Kuramochi Zdjęcie na okładce:
fotolia.pl Korekta:
Zespół
Koordynator produkcji:
Mariusz Jezierski Druk:
Miller
Skład i łamanie:
Dariusz Ziach
ISBN 978-83-269-4671-4
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2016
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa,
tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl
NIP: 526-19-92-256, KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł
Publikacja „Warunki wykonywania transportu – odpowiedzialność za przewóz towarów i osób” została przy- gotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz do- świadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych.
Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opu- blikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.
W związku z powyższym autorzy, konsultanci oraz redakcja nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Warunki wykonywania transportu – odpowiedzialność za przewóz towarów i osób” przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.
Spis treści
SPIS TREŚCI
Rozdział 1. Wykonywanie transportu drogowego – jakie wymogi należy spełnić
Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika ... str. 8 Zdolność finansowa ... str. 12 Baza eksploatacyjna ... str. 14 Wyznaczanie zarządzającego transportem ... str. 16 Utrata dobrej reputacji ... str. 17 Ważność certyfikatów ... str. 22 Licencja na transport drogowy ... str. 23 Rozdział 2. Odpowiedzialność przewoźnika za towar
– przepisy krajowe
O co zadbać podczas przyjmowania towaru do przewozu ... str. 32 O co zadbać podczas przewozu ... str. 41 O co zadbać po dojechaniu do celu ... str. 44 Za co możesz ponieść odpowiedzialność ... str. 45 Kto odpowiada, gdy posłużysz się innymi przewoźnikami ... str. 56 Jak klient może dochodzić roszczeń ... str. 58 Rozdział 3. 16 uprawnień, które należą się przewoźnikowi od zleceniodawcy na podstawie prawa przewozowego
Prawo nr 1 – do otrzymania dokumentów przewozowych ... str. 64 Prawo nr 2 – do sprawdzenia deklarowanej wartości
przesyłki ... str. 66 Prawo nr 3 – do sprawdzenia zawartości przesyłki ... str. 68 Prawo nr 4 – do przekazania rzeczy w stanie
umożliwiającym ich odpowiedni przewóz ... str. 69 Prawo nr 5 i 6 – do dokonania przez nadawcę i odbiorcę
załadunku lub rozładunku ... str. 70
Warunki wykonywania transportu
Prawo nr 7 – do doprowadzenia do czystości środka
transportu ... str. 71 Prawo nr 8 – do korzystania z usług podwykonawców ... str. 71 Prawo nr 9 – do ustalania trasy przewozu ... str. 72 Prawo nr 10 – do ustalenia stanu przesyłki w trakcie
przewozu ... str. 74 Prawo nr 11 – do odmowy zmiany umowy przewozu ... str. 77 Prawo nr 12 – do likwidacji przesyłki ... str. 78 Prawo nr 13 – do otrzymania zapłaty za wykonaną usługę ... str. 80 Prawo nr 14 – do odszkodowania za niewykonanie
obowiązków przez nadawcę bądź odbiorcę ... str. 82 Prawo nr 15 – do odsetek za opóźnienie w zapłacie ... str. 83 Prawo nr 16 – do zatrzymania (zastawu) przesyłki ... str. 83 Rozdział 4. Przewozy nienormatywne – warunki,
zezwolenia, kary
Normy obowiązujące przy przewozie ładunków sypkich
i drewna ... str. 86 Dopuszczalne normy pojazdu ponadnormatywnego ... str. 87 Wymagane zezwolenia ... str. 89 Przewóz pojazdami nienormatywnymi ... str. 89 Zezwolenie kategorii I ... str. 90 Zezwolenie kategorii II ... str. 93 Zezwolenia kategorii III–VI ... str. 95 Zezwolenie kategorii VII ... str. 98 Wyznaczenie warunków przejazdu ... str. 102 Pilotowanie przewozu ... str. 103 Kary za przejazd pojazdami nienormatywnymi
bez zezwolenia ... str. 106 Zwolnienie od kary ... str. 108 Odwołanie od kary ... str. 111
Spis treści
Rozdział 5. Publiczny transport zbiorowy w świetle najnowszych przepisów cz. I
Jak uzyskać zezwolenie ... str. 114 Ile kosztuje zezwolenie ... str. 116 Jak wykonywać przewozy ... str. 118 Kiedy organ odmawia ... str. 119 Jak uzyskać uprawnienia na nowych zasadach ... str. 120 Jak zawrzeć umowę o świadczenie usług ... str. 122 Czy można wnieść skargę ... str. 124 Jak wygląda zaświadczenie ... str. 125 Ile kosztuje zaświadczenie ... str. 126 Jakie przewoźnik ma obowiązki ... str. 126 Jakie grożą kary ... str. 128 Rozdział 6. Publiczny transport zbiorowy w świetle
najnowszych przepisów cz. II
Przygotowanie rozkładu jazdy ... str. 132 Treść rozkładów jazdy ... str. 133 Potwierdzanie rozkładu jazdy ... str. 136 Rozbieżność przepisów ... str. 136 Podawanie rozkładu jazdy do publicznej wiadomości ... str. 137 Informacja o godzinach odjazdów ... str. 138 Aktualizacja rozkładu jazdy ... str. 138 Koszty ... str. 141 Rozdział 7. Okazjonalne przewozy osób – jakie warunki
należy spełnić
Licencje na przewozy osób ... str. 144 Transport osób jako przewóz na potrzeby własne ... str. 150 Przewóz okazjonalny samochodem osobowym ... str. 153
Warunki wykonywania transportu
PKD działalności ... str. 154 Certyfikat kompetencji zawodowych a świadectwo
kwalifikacji zawodowych ... str. 155
Wykonywanie transportu drogowego – jakie wymogi należy spełnić
WYKONYWANIE TRANSPORTU DROGOWEGO – JAKIE WYMOGI NALEŻY SPEŁNIĆ
Ustawa o transporcie drogowym wiele razy podlegała zmia- nom. Do jej przepisów wprowadzano regulacje unijnych rozporządzeń. Szczegółowo objaśnia ona, jakie warunki musi spełnić osoba, która chce wykonywać transport dro- gowy osób lub rzeczy. Znajdują się w niej uregulowania dotyczące m.in. zabezpieczenia finansowego przewoźnika, licencji, certyfikatów kompetencji zawodowych, bazy transportowej i wymogów dla zarządzającego transportem.
Autor: Katarzyna Laskowska-Woś, doradca firm transportowych, ekspert z zakresu prawa transportowego
Zezwolenie na wykonywanie zawodu
przewoźnika ... str. 8 Zdolność finansowa ... str. 12 Baza eksploatacyjna ... str. 14 Wyznaczanie zarządzającego transportem ... str. 16 Utrata dobrej reputacji ... str. 17 Ważność certyfikatów ... str. 22 Licencja na transport drogowy ... str. 23
Warunki wykonywania transportu
ZEZWOLENIE NA WYKONYWANIE ZAWODU PRZEWOŹNIKA
Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika dro- gowego zastąpiło wcześniej obowiązującą licencję na wyko- nywanie krajowego transportu drogowego. Jednak odbywa się to stopniowo – przewoźnicy, których licencje stracą waż- ność, następne uprawnienia dostaną już w formie zezwoleń.
Zezwolenie jest wydawane bezterminowo. Aby je uzyskać, trzeba spełnić wszystkie wymogi, o których mowa w rozpo- rządzeniu nr 1071/2009, czyli mieć:
O
O rzeczywistą, stałą siedzibę,
O
O dobrą reputację,
O
O odpowiednią zdolność finansową,
O
O odpowiednie kompetencje zawodowe.
Zezwoleń udzielają:
O
O starosta (w przypadku miast na prawach powiatu – pre- zydent miasta) właściwy dla siedziby przedsiębiorcy,
O
O Główny Inspektor Transportu Drogowego – jeśli prze- woźnik ubiega się o licencję wspólnotową i nie występo- wał z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przez starostę.
Mogą pojawić się problemy z ustalaniem, który staro- sta powinien wydać zezwolenie, ponieważ ustawa powołuje się na siedzibę przedsiębiorcy w rozumieniu rozporządze- nia nr 1071/2009. Tak pojmowana siedziba to niekoniecz- nie to samo miejsce, co siedziba wynikająca z wpisu do ewi- dencji działalności gospodarczej lub KRS, wedle których wcześniej udzielano licencji. Z tego względu część prze- woźników będzie musiała po wygaśnięciu dotychczaso-
Wykonywanie transportu drogowego – jakie wymogi należy spełnić
wych licencji wystąpić o zezwolenia do innych organów niż dotychczas.
Dotychczasowe licencje
Dotychczasowe licencje krajowe przepisów są ważne i uprawniają do wykonywania transportu aż do końca okresu, na który zostały wydane.
Można zgłaszać do nich zmiany danych i nowe pojazdy o dmc powyżej 3,5 t w przypadku transportu rzeczy i powy- żej 9 miejsc w przypadku transportu osób.
Wniosek o udzielenie zezwolenia
Wniosek o udzielenie zezwolenia na wykonywanie zawo- du przewoźnika drogowego musi zawierać:
1) oznaczenie przedsiębiorcy, jego adres i siedzibę albo miejsce zamieszkania (w przypadku osoby fizycznej wyko- nującej działalność gospodarczą),
2) adres siedziby przedsiębiorcy (nie musi to być ten sam adres, który jest wpisany do KRS lub CEIDG),
3) informację o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo numer w reje- strze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), 4) numer identyfikacji podatkowej (NIP),
5) określenie rodzaju transportu drogowego (transport dro- gowy osób lub rzeczy),
6) określenie rodzaju i liczby pojazdów, które przedsiębior- ca będzie wykorzystywał do wykonywania transportu drogowego,
7) imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer certyfikatu kompetencji zawodowych osoby zarządzającej transportem,
Warunki wykonywania transportu
8) określenie liczby wypisów z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Do wniosku o zezwolenie na wykonywanie zawodu prze- woźnika drogowego należy dołączyć:
1. Oświadczenie osoby zarządzającej transportem w jed- nej z dwóch wersji, w zależności od tego, czy właściciel firmy sam zarządza transportem (ma certyfikat), czy nie (wzory obu oświadczeń zamieszczamy na końcu artykułu, str. 27 i 28).
2. Kopię certyfikatu kompetencji zawodowych osoby zarzą- dzającej transportem.
3. Dokumenty potwierdzające posiadanie zdolności finan- sowej.
4. Oświadczenie o dysponowaniu bazą eksploatacyjną wraz ze wskazaniem adresu bazy, jeżeli jest inny niż adres siedziby (wzór zamieszczamy na końcu artykułu, str. 29).
5. Oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców, wobec których nie orzeczono zakazu wykonywania zawodu, lub o zamiarze współpracy z osobami wykonującymi osobiś- cie przewozy na rzecz firmy, wobec których nie orzeczo- no takiego zakazu, z dopiskiem: „Jestem świadomy/świa- doma odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Wzór zamieszczamy na końcu artykułu, str. 30.
6. Dowód uiszczenia opłaty za wydanie zezwolenia na wyko- nywanie zawodu przewoźnika drogowego i wypisów z niego.
7. Informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą:
O
O członka organu zarządzającego – jeśli firma działa jako osoba prawna,
Wykonywanie transportu drogowego – jakie wymogi należy spełnić
O
O osoby zarządzającej – jeżeli przedsiębiorstwo jest spółką jawną lub komandytową,
O
O osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – gdy firma jest takiego rodzaju,
O
O osoby zarządzającej transportem lub uprawnionej na podstawie umowy do wykonywania zadań zarządzają- cego transportem w imieniu przedsiębiorcy.
Zamiast informacji z Krajowego Rejestru Karnego można do wniosku dołączyć oświadczenie tych osób o niekaralności za przestępstwa umyślne w następujących dziedzinach:
O
O prawo handlowe,
O
O prawo upadłościowe,
O
O płace i warunki zatrudnienia w zawodzie,
O
O prawo o ruchu drogowym,
O
O odpowiedzialność zawodowa,
O
O handel ludźmi lub narkotykami,
z dopiskiem: „Jestem świadomy/świadoma odpowiedzial- ności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.
Wykaz pojazdów
Po uzyskaniu zezwolenia na wykonywanie zawodu prze- woźnika drogowego należy przedłożyć organowi, który wydał zezwolenie, wykaz pojazdów, zawierający następujące informacje o nich:
O
O marka, typ,
O
O rodzaj/przeznaczenie,
O
O numer rejestracyjny,
O
O numer VIN,
O
O wskazanie rodzaju tytułu prawnego do dysponowania pojazdem.
Warunki wykonywania transportu
Zgłaszanie zmian do zezwolenia
Czas na zgłoszenie zmian do licencji lub do zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wynosi 28 dni od dnia ich powstania. Termin ten dotyczy także zmian do licencji na wykonywanie transportu drogowego:
O
O taksówką,
O
O samochodem osobowym,
O
O pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu 8–9 osób łącznie z kierowcą.
Stosuje się go też w przypadku:
O
O licencji na pośrednictwo przy przewozie rzeczy oraz
O
O zaświadczeń na przewozy drogowe na potrzeby własne.
ZDOLNOŚĆ FINANSOWA
Zdolność finansową, wymaganą, aby otrzymać zezwole- nie, należy udokumentować za pomocą rocznych sprawozdań
Zezwolenie jest udzielane wraz z wypisami – tyloma, dla ilu pojazdów przewoźnik udokumentował spełnianie wymogu zdolności finansowej. Nie wolno posiadać wię- cej wypisów niż liczba, dla której wykazaliśmy spełnianie wymogu zdolności finansowej. Jeśli sprzedamy pojazd, wypisu nie trzeba zwracać. Wymóg zwrotu wypisu poja- wia się dopiero wówczas, gdy zmniejszyła się nasza zdol- ność finansowa. Wówczas ponadliczbowe wypisy należy zwrócić do organu, który je wydał, w terminie 7 dni, pod groźbą kary finansowej.
Uwaga!
Wykonywanie transportu drogowego – jakie wymogi należy spełnić
finansowych. Muszą być poświadczone przez audytora lub inną upoważnioną osobę. Ze sprawozdań powinno wynikać, że przedsiębiorca posiada kapitał i rezerwy w wysokości:
O
O 9.000 euro na pierwszy pojazd i
O
O 5.000 euro na każdy następny.
Przewoźnicy nieposiadający rocznych sprawozdań finan- sowych mogą przedstawić gwarancje bankowe lub polisę ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej z gwarancją ubezpieczyciela. Oczywiście dokumenty te muszą opiewać na wymagane kwoty. Powinno z nich jednoznacznie wyni- kać, że w każdym momencie przewoźnik będzie w stanie spełnić swoje zobowiązania finansowe do wysokości tych sum. Może to potwierdzić audytor lub inna osoba upoważ- niona do poświadczenia rocznych sprawozdań finanso- wych. Audytorem jest biegły rewident w rozumieniu prze- pisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Osobą upoważnioną może być:
O
O członek zarządu spółki prawa handlowego lub innej osoby prawnej,
O
O wspólnik spółki jawnej,
O
O komplementariusz spółki komandytowej lub komandy- towo-akcyjnej,
O
O przedsiębiorca będący osobą fizyczną.
Zdolność finansową trzeba udokumentować nie tylko w chwili ubiegania się o wydanie zezwolenia na wykony- wanie zawodu przewoźnika drogowego lub podczas kon- troli organu wydającego te zezwolenia, ale również przy zgłaszaniu każdego nowego pojazdu.
Uwaga!
Warunki wykonywania transportu
Przedsiębiorcy, którzy nie sporządzają rocznego spra- wozdania finansowego, nie muszą uzyskiwać zgody organu udzielającego zezwolenia na udokumentowanie zdolności finansowej za pomocą gwarancji bankowej lub ubezpiecze- nia. Zgoda wynika wprost z przepisów ustawy.
Dokumentacja poza siedzibą
W rozporządzeniu nr 1071/2009 jest mowa o tym, że przedsiębiorca powinien w miejscu będącym jego siedzibą prowadzić m.in. dokumenty księgowe, akta dotyczące pra- cowników, dokumenty zawierające dane na temat czasu pro- wadzenia pojazdu i odpoczynku oraz wszelkie inne.
Przepis ten budził z początku liczne wątpliwości prze- woźników, ponieważ ogromna większość z nich zleca tego rodzaju rozliczenia wyspecjalizowanym biurom. Jednak obecnie powierzenie prowadzenia ksiąg rachunkowych i innej dokumentacji odrębnemu podmiotowi nie stanowi naruszenia obowiązku ich prowadzenia w siedzibie.
BAZA EKSPLOATACYJNA
Ta kwestia budziła niepokój przewoźników od momentu, kiedy weszło w życie rozporządzenie nr 1071/2009, w któ- rym zawarto obowiązek posiadania takiej bazy przez firmy transportowe. Rozporządzenie zawiera jednak tylko bardzo ogólny przepis na ten temat. Przewiduje, że każdy przewoź- nik drogowy musi mieć odpowiednią siedzibę swojej dzia- łalności, w której skład ma wchodzić baza eksploatacyjna.
Powinien: „prowadzić działalność związaną z pojazdami w sposób rzeczywisty i ciągły oraz przy użyciu niezbędnego sprzętu administracyjnego, a także odpowiedniego sprzętu
