Rada naukowa SHG: Grzegorz Berendt (Uniwersytet Gdański), Marcin Hintz (Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie), Tomasz Knoz (Uniwersytet im. Masaryka w Brnie), Beata Możejko (Uniwersytet Gdański), Piotr Perkowski (Uniwersytet Gdański), Tadeusz Stegner (Uniwersytet
Gdański), Beata Wojciechowska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Leonid Zaszkilniak (Lwowski Narodowy Uniwersytet im. Iwana Franki)
Komitet redakcyjny: Grzegorz Berendt, Iwona Janicka, Barbara Klassa, Sławomir Kościelak, Anna Łysiak‑Łątkowska, Tomasz Maćkowski, Anna Mazurkiewicz, Beata Możejko, Piotr Perkowski
(sekretarz), Tomasz Rembalski, Przemysław Różański, Tadeusz Stegner (przewodniczący) Recenzenci współpracujący: Eleonora Bergman, Konrad Białecki, Maria Boguszewicz, Wiesław Caban,
Waldemar Chrostowski, Roland Clark, Mark Curran, Przemysław Czapliński, Adam Dziurok, Foyin Falola, Marcin Graban, Daniel Gucewicz, Marek Haraburda, Marcin Hinz, Agata Hummel, Wojciech Iwańczak, Roman Jurkowski, Krzysztof Kaczmarek, Jan Kęsik, Jarosław Kłaczkow, Jerzy Kojkoł, Waldemar Kowalski, Maciej Krotofil, Anna Landau‑Czajka, Zbigniew Lewicki, Tadeusz Milkowski,
Marian Mroczko , Agnieszka Mrozik, Aleksandra Namysło, Piotr Oliński, Marek Pawełczak, Neal Pease, Francis Raška, Karol Staniszewski, Arkadiusz Stasiak, Jan Szczepaniak, Dariusz Tarasiuk, Karol
Toeplitz, Andrzej Topij, Anna Wądołowska, Gabriela Wąs, Ieva Zake, Wojciech Zawadzki, Konrad Zieliński, Tadeusz Zieliński
Redakcja tekstów w języku polskim: Maria Kosznik Tłumaczenie streszczeń tekstów na język angielski: David Malcolm
Skład i łamanie: Marek Smoliński Projekt okładki i stron tytułowych: Andrzej Taranek Adres redakcji: Wydział Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego
ul. Wita Stwosza 55, 80–952 Gdańsk e‑mail: shg@ug.edu.pl
Redakcja deklaruje, że wersja papierowa czasopisma naukowego
„Studia Historica Gedanensia” jest wersją pierwotną Publikacja sfinansowana
z działalności statutowej Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego
© Copyright by Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego Uniwersytet Gdański
ISSN 2081–3309
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, 81‑824 Sopot tel./fax 58 523 11 37, tel. 725 991 206
e‑mail: wydawnictwo@ug.edu.pl www.wyd.ug.edu.pl
Księgarnia internetowa: www.kiw.ug.edu.pl
Spis rzeczy
ARTYKUŁY
Wstęp (Przemysław Różański) . . . 9 John Baden
The Formation of an Afghan Community in the United States. . . 15 Maja Biernacka
Katalońska pamięć zbiorowa. Między krzywdą moralną
a „gotowaniem historii” . . . 25 Jarmila Brezinová Švihranová
Germans and Rehoboth Basters in the German Southwest Africa . . . 42 Alicja Gontarek
Problematyka cygańska w prasie narodowej w latach 1935–1939,
na przykładzie „Warszawskiego Dziennika Narodowego” . . . 59 Łukasz Kołtuniak
Chrześcijanie w Czechach jako mniejszość? Przyczyny i szanse zmiany
sytuacji Kościołów w Republice Czeskiej . . . 79 Tomasz Kowalczyk
Relacje różnych grup społecznych, zamieszkujących parafie Kuflew,
Jeruzal i Kałuszyn, w świetle akt metrykalnych z XVII i XVIII wieku . . . 93 Anna Kronenberg
Migracje kobiet – między emancypacją a wyzyskiem . . . 125 Michał Krzyżanowski
Relacje policjantów z San Francisco na temat Chinatown jako źródło
dla historii mentalności amerykańskiej w XIX wieku . . . 141 Adam Adrian Ostanek
Stosunki polsko‑ukraińskie a bezpieczeństwo II Rzeczypospolitej
w kontekście wydarzeń 1930 roku w Małopolsce Wschodniej . . . 163 Rafał Roguski
Przestępstwa kryminalne w woj. stanisławowskim w okresie
styczeń–lipiec 1939 roku w świetle sprawozdań wojewody stanisławowskiego. . . . 194
SPIS RZECZY 6
Przemysław Różański
„New York Times” wobec wystąpień antyżydowskich w Polsce
w okresie międzywojennym . . . 210 Karol Staniszewski
Działalność polskich organizacji rolniczych w Prusach Zachodnich w latach 1850–1890 na rzecz rozwoju rolnictwa polskiego w świetle
pomorskiej prasy polskiej . . . 240 Andrzej Topij
Polityka narodowościowa Łotwy w okresie rządów autorytarnych
Kārlisa Ulmanisa (1934–1940) . . . 261 Zofia Trębacz
Prasa katolicka drugiej połowy lat trzydziestych wobec idei masowej
emigracji żydowskiej z Polski. . . 281
STUDIA I MATERIAŁY Zbigniew Landowski
Kiedy na ślub schodzi się pół narodu… Przyczynek do oral history
najmniejszej grupy etnicznej w Polsce. Karaimi Trójmiasta. Ze wspomnień. . . 305
ARTYKUŁY RECENZYJNE
Wokół „operacji polskiej” NKWD 1937–1938. Na marginesie książki Nikołaja Iwanowa Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina, Znak Horyzont, Kraków 2014, ss. 480 (Konrad Zieliński). . . 325
RECENZJE
Tomasz Ćwienk, Autonomia śląska w perspektywie historycznej i współczesnej, Prasa i Książka, Katowice 2014, ss. 176 (Kasjan Kasprzak) . . . 339 Katia Michajłowa, Dziad wędrowny w kulturze ludowej Słowian,
tłum. Hanna Karpińska, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010,
ss. 488 (Piotr Koprowski) . . . 342 Aurel Sergiu Marinescu, O contribuție la istoria exilului românesc
(ang.: A contribution to the history of the Romanian exile), vol. 5, Bucharest (București: Grupul Editorial Vremea, 2005), pp. 855 (Anca Cristina Irimia,
Anna Mazurkiewicz). . . 348 O sobie nawzajem sine ira et studio – recenzja książki Polacy i Ukraińcy – historia, która łączy i dzieli, red. Joanna Karbarz ‑Wilińska, Magdalena Nowak,
Tadeusz Sucharski, Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku,
Słupsk–Gdańsk 2015, ss. 391 (Marta Studenna‑Skrukwa). . . 354
Contents
Introduction (Przemysław Różański). . . 9 ARTICLES
John Baden
The Formation of an Afghan Community in the United States. . . 15 Maja Biernacka
Catalonian Collective Memory: Between Moral Wrong
and the “Concoction of History”. . . 25 Jarmila Brezinová Švihranová
Germans and Rehoboth Basters in the German Southwest Africa . . . 42 Alicja Gontarek
The Gypsy Issue in the Nationalist Press between 1935 and 1939
(as Presented in the “Warszawski Dziennik Narodowy”) . . . 59 Łukasz Kołtuniak
Christians as a Minority in the Czech Lands: Causes of and Opportunities
for Change in the Situation of the Christian Churches in the Czech Republic . . 79 Tomasz Kowalczyk
The Relations of Different Social Groups Living in the Parishes of Kuflew, Jeruzal, and Kałuszyn as Presented in Registration Documents from the Seventeenth and Eighteenth Centuries . . . 93 Anna Kronenberg
Women’s Migration – Between Emancipation and Exploitation . . . 125 Michał Krzyżanowski
Accounts of San Francisco Policemen relating to Chinatown as a Source
for a History of American Mentalité in the Nineteenth Century . . . 141 Adam Adrian Ostanek
Polish ‑Ukrainian Relations and the Security of the Polish Republic
in the Context of the Events of 1930 in Małopolska Wschodnia . . . 163 Rafał Roguski
CONTENTS 8
Przemysław Różański
The “New York Times” on Anti ‑Jewish Acts in Poland in the Inter ‑War Period . . . 210 Karol Staniszewski
The Activities of Polish Farming Organizations in West Prussia between 1850 and 1890 in Support of Development of Polish Agriculture as Seen
in the Pomeranian Polish ‑language Press . . . 240 Andrzej Topij
Latvia’s Nationalities Policy under the Authoritarian Regime
of Kārlis Ulmanis (1934–1940) . . . 261 Zofia Trębacz
The Catholic Press of the Second Half of the 1930s on the Idea
of Mass Jewish Emigration from Poland . . . 281 STUDIES AND MATERIALS
Zbigniew Landowski
When half the nation comes to the wedding… A Contribution to the Oral History of the Smallest Ethnic Group in Poland. The Karaims
of the Three Cities. Recollections . . . 305 REVIEW ARTICLE
Concerning the NKWD’s “Polish Operation” of 1937–1938: On Nikołaj Iwanow’s Forgotten Genocide: Poles in Stalin’s State, Publishing House: Znak Horyzont, Krakow 2014, pp. 480 (Konrad Zieliński) . . . 325
REVIEWS
Tomasz Ćwienk, Silesian Autonomy from a Historical and Contemporary Perspective, Publishing House: Prasa i Książka, Katowice 2014, pp. 176
(Kasjan Kasprzak) . . . 339 Katia Michajłowa, The Wandering Old Man in Slavic Popular Culture,
trans. Hanna Karpińska, Publishing House: Oficyna Naukowa, Warszawa 2010, pp. 488 (Piotr Koprowski) . . . 342 Aurel Sergiu Marinescu, O contribuție la istoria exilului românesc
(ang.: A contribution to the history of the Romanian exile), vol. 5, Bucharest (București: Grupul Editorial Vremea, 2005), pp. 855 (Anca Cristina Irimia,
Anna Mazurkiewicz). . . 348 Of Each Other – Mutually: Sine ira et studia. Review of Poles and Ukrainians: A History That Unites and Divides, eds. Joanna Karbarz ‑Wilińska, Magdalena Nowak, Tadeusz Sucharski, Baltic Sea Culture Center in Gdansk, Słupsk–Gdańsk 2015, pp, 391
Słupsk–Gdańsk 2015, ss. 391 (Marta Studenna‑Skrukwa) . . . 354