C«no numTV 10 gro««y Opłacono gołówkg x góry
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
W^br^.d.no9 sobota dnia 18 września 1937 Rok 19
nas
Niech Gdańsk nie przeciąga strunycbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
M n o ż ą s i ę f a k t y b e z p r a w ia w o b e c lu d n o ś c i p o l s k ie j n a t e r e n i e w o l n e g o m ia s t a G d a ń s k a .
O b łę d n a p o l i t y k a g e r m a n iz a c y j n a , s t o s o w a n a w s t o s u n k u d o d z i e c i p o l s k i c h n ie
u s t a j e . O s t a t n io p r z y b ie r a f o r m y w r ę c z b r u t a ln e : p o l i c j a p r z y m u s o w o d o p r o w a d z a p o l s k i e d z i e c i d o s z k ó ł n i e m i e c k i c h ... W ię c j u ż n i e t y l k o s z y k a n o w a n ie p o l s k i c h s z k ó ł, a p o s p o l it e „ d u s z o ł a p s t w o " , u p r a w ia n e p r z y p o m o c y o r g a n ó w p o l i c y j n y c h ! D z i e c k o , m a s z e r u j ą c e d o s z k o ł y w a s y ś c ie p o li- cy jn ej — t o n i e s a m o w i t e w r ę c z w id o w is k o . W i c e p r e z y d e n t s e n a t u g d a ń s k ie g o p a n H u t z r z u c a o d p o w i e d z a l n o ś ć z a t a k i e u r a - l g a j ą c e n a j p r y m i t y w n ie j s z y m p o j ę c i o m o c y w i l i z a c j i , p o s t ę p o w a n i e n a n iż s z e „ o r g a n y * 4, n a „ p o d w ł a d n y c h44, d o p u s z c z a j ą c y c h s ię
„ s a m o w o li* * w n i e o b e c n o ś c i n a j w y ż s z y c h c z y n n ik ó w g d a ń s k i c h44 — t a k ą b o w ie m o d p o w i e d ź d a ł w i c e p r e z . H u t K o m is a r z o w i g e n e r a l n e m u R z p li t e j n a t e g o ż i n t e r w e n c j ę . T a k a j e d n a k i n t e r p r e t a c j a w ła ś n ie b a r d z o ź l e ś w ia d c z y o d y s c y p l i n i e i z r o z u m ie n iu s w y c h z a d a ń p r z e z „ p o d w ł a d n e o r g a n y4* g d a ń s k ie g o s e n a t u ... T r u d n o s o b i e b o w ie m w y o b r a z ić , a b y w ł a ś n i e o r g a n y ... p o d w ł a d n e p o z w a la ć s o b i e m o g ły n a s t a ł ą , c h r o n i c z n ą s a m o w o lę w b r e w in t e n c j o m o d g ó r - n y c h s f e r w ła d z y ... C o i n n e g o b o w ie m j a k iś s p o r a d y c z n y w y p a d e k n a d u ż y c ia , a c o in n e g o s y s t e m a t y c z n a s a m o w o la ...
R ó w n o c z e ś n ie j e d n a k z t y m b e z p r a w i e m w ’ d z i e d z i n i e s z k o ln i c t w a , j e s t e ś m y o s t a t n i o ś w ia d k a m i j u ż n ie s z y k a n , a j a w n e g o n a r u s z a n ia u m ó w p o l s k o - g d a ń s k i c h .t | O t o p o l i c j a g d a ń s k a u z u r p u j e s o b ie p r a w o ® w m i e s z a n ia s i ę w u r z ę d o w a n i e ... p o ls k ie g o ® u r z ę d u p o c z t o w e g o w G d a ń s k u . D o k o n u j e ! o n a r e w iz j i p r z e s y ł e k , r o z n o c z o n y c h p r z e z J p o l s k ic h r ó ż n e g o k i e r u n k u i z a b a r w i e n ia ,i r a ć t y m l i s t o n o s z o m t a k i e p r z e s y łk i , k t ó - S r e w y d a j ą s i ę w ła d z o m w o l n e g o m ia s t a n i e j o d p o w ie d n i e ... D o t y c z y t o p r z e w a ż n i e p is n iB p o l s k i c h r ó ż n e g o k i e r u n k u i z a b a r w ie n i a ,^
o i l e w n ic h z n a j d u j ą s i ę n i e m i ł e d la s e n a 0 t u g d a ń s k ie g o w i a d o m o ś c i lu b z a p a t r y w a - ^
n i a . Ł :
O c z y w i ś c i e j e s t t o p o s t ę p o w a n i e a b s o - J l u t n ie b e z p r a w n e . U m o w a w a r s z a w s k a z J |
r o k u 1 9 2 1 ( z a w ie r a j ą c a p r z e p is y w y k o n a w - * . .. . . ... . c z e d o p a r y s k ie j k o n w e n c j i z r o k u 1 9 2 0 ) a a n a O < yw aiJłc 9 S K . t € 1 a <
w y r a ź n ie w a r t. 1 5 4 s tw ie r d z a : „ P r z e s y łk i p o c z t o w e i t e le g r a m y , p r z e s y ła n e b e z p o - |j ś r e d n io p r z e z p o ls k ie u r z ę d y p o c z t o w e i t e le g r a f ic z n e n a o b s z a r z e w . m . G d a ń s k a , n ie p o d le g a j ą a n i c e n z u r z e , a n i z a j ę c iu lu b
r e w iz j i p r z e z w ła d z e g d a ń s k ie * * . k p E K I N z j ń s k ic ll ź r ó d e l w o j s k o . K o w n ie w y r a ź n a j e s t r o la i z a k r e s d z m -f , > . s i ■ i • - i • i ? . . i i • I <• . . . , a w y c h d o n o s z ą , z e o d d z ia ły j a p o ń s k ie w d a » - ła n ia p o ls k ic h . . iu n k c io n a r iu s z y p a ń s tw o - S 3 , i , . g s z y m c ią g u p o s u w a j ą s ie n a p r z ó d. * . - a i w o k r ę - w y c hi — a w ie c I is t o n o s z o w p o ls k ie g o u r z c - B * e .' a g u n a z a c h ó d o d L ia n g - H s ia n g . w ię k s z au' i i i " r i • w - j d u p o c z to w e g o — o k r e ś lo n a w u m o w ie a -- n - r • - i • i ■?
, f i - i • . i i - . a c z e s c o d d z ia łó w la p o n s k ic h p r z e p r a w iła p o ls k o - g d a n s k ie i , . . n i z r o k ui 1 9 2 2 , k t ó r e i a r t.®. / i t s ic d z iś r a n o p r z e z r z e k ę U z u -lV la p r z e z z b u • j i i 4 b r z m i: „ F o la c y u r z ę d n ic y n a t e r e n ie w o li i * -
. J / . / , . . ..id o w a n y p r z e z s a p e r ó w ’ m o s t p o n t o n o w y , n e g o m ia s t a w w y p e łn ia n iu s w y c h f u n k c j i^
Rewia sił zbrojnych
przed Marszałkiem Smigłem-Rydzem w Bydgoszczy
P r z e d t r y b u n ą p o w ita ł g o p . w o j e w o d a
^ e n e r a lic ia p o z n a ń s k i p . M a r u s z e w s k i, n a s t ę p n ie p r e z y d e n t m ia s t a B y d g o s z c z y w o t o c z e n iu z a -
‘ ~ < M ie js k ie j w r ę c z y ! w im ie n iu m ia s t a g e n . B o r t n o w s k ie m u
p a m ią t k o w y a d r e s d la A r m ii P o ls k ie j.
R e w ię r o z p o c z ę ła k a w a le r ia p o p r z e d z a - U w a g ę z e b r a n y c h d z ia ła s z ła e i p ie c h o t a , n a s t ę p n ie a r t y le r ia , f o r m a c j e s a
p e r s k ie , c y k lis t y c z n e i w o js k a p a n c e r n e -I W s z y s t k o to p ły n ę ło w p o w o d z i k w ia t ó w , z d o s t o jn ik a m i i a o k r z y k o m z g r o m a d z o n e j n a
O d w c z e s n e g o r a n a n a p r z e d m ie ś c ia c h u p la s o w a ły s ię o d d z ia ły w o j s k a , o c z e k u j ą c e d a fi la d y . S e r d e c z n y s t o s u n e k m ie j s c o
w e j lu d n o ś c i d o ż o łn ie r z y o k a z a ł s ię w d o - P r y m a s a H lo n d a i K s . w o d a c h o f ia r n o ś c i: w p o s t a c i p a p ie r o s ó w I(^ a w |jn V e
i p o ż y w ie n ia .
P R Z Y W I T A N I E W O D Z A
P u n k t u a ln ie o g o d z in ie 9 - t e j p r z e je c h a ł n a 5 -m a o r k ie s t r a m i,
u lic a m i m ia s ta M a r s z a łe k Ś m ig ły - R y d z w ie lo t y s ię c z n y c h tłu m ó w z w r a c a ły w t o w a r z y s t w ie m in is t r a K a s p r z y c k ie g o , p r z e c iw p a n c e r n e . W d a ls z y m c ią g Z g r o m a d z o n a p u b lic z n o ś ć e n t u z ja s t y c z n ie ‘ 1 *
w ia t o w a ła n a c z e ś ć M a r s z a lk a A r m ii.
P o w e j ś c iu n a t r y b u n ę M a r s z a le k Ś n t?
g ły - R y d z p r z y w it a ł s ię z d o s t o jn ik a m i a o k r z y k o m z g r o m a d z o n e j n a c a łe j t r a s ie p r z e d s ta w ic ie la m i w ła d z , o r a z z a ją ł m ie j- k ilk iid z ie s ię c io t y s ię c z n e j p u b lic z n o ś c i n ie
b y ło k o ń c a . P R Z Y B Y C I E G E N E R A L I C J I .
O g o d z in ie 8 ,4 5 p r z y b y ła
o r a z d o s t o j n ic y k o ś c ie ln i w o s o b a c h K s
... ... ... ... . B is k u p a P o lo w e g o r z a (,l« M ie js k ie g o i R a d y
U L I C E M I A S T A
w y g lą d a ły w s p a n ia le , p r z y b r a n e w L a r w y n a r o d o w e . O b o k f la g n a r o d o w y c h w i
d a ć f la g i ło t e w s k ie , e s to ń s k ie i f in la n d z k ie . O g o d z in ie 7 - m e j r a n o n a u lic a c h m ia s ta w s t r z y m a n o r u c h k o ło w y . N a k ilk a m i
n u t p r z e d 8 -m ą u s t a w io n o t r y b u n y , k t ó r e w y p e łn io n e z o s t a ły p r z e z 3 .0 0 0 o s ó b .
P r z y w ita n ie n a lo t n is k u w a r s z a w s k im g e n e r a łó w ’ F in la n d ii i E s t o n ii, p r z y b y ły c h n a w ie lk ie m a n e w r y A r m ii P o ls k ie j .
I N a k ilk a m in u t p r z e d d e f ila d ą p r z e d e f ilo w a ła p r z e d t r y b u n ą lic z n a g r u p a P o la
k ó w z G d a ń s k a , k t ó r a s p e c ja ln ie p r z y b y - d e f ila d a , k t ó r ą p r o w a d z ił in s p e k t o r A r m ii
D E F I L A D A N I E Z W Y K Ł Y M O M E N T .
W k ilk a m in u t p o 9 :t e j r o z p o c z ę ła s ię | w € z a,ie p r z e r w y n iię d z y p r z e m a r - s z e m j e d n e j d y w iz j i a d r u g ie j k ilk u t y s ię c z n y t łu m w z n o s ił s p o n t a n ic z n e o k r z y k i WBWBrawmaniHIlWIliI "n™ I tiK im fe s lu ją ć n a c z e s c N a c z e ln e g o W o d z a . N a s t ę p n ie p u b lic z n o ś ć p o r w a n a e n lu - iz j a z m e m o d ś p ie w a ła n a c z e ś ć N a c z e ln e g o i W o d z a w p o d n io s ły m n a s t r o j u t r a d y c y j n e „ s t o la t44. W r e s z c ie n a s t ą p ił m o m e n t n ie z w y k ły , k t ó r y p o z o s ta n ie n a z a w s z e w p a m ię c i t y c h , c o m ie li s z c z ę ś c ie o g lą d a ć t e n w s p a n ia ły o k a z p o ls k ie j p o t ę g i z b r o j
n e j:
g e n . B o r t n o w s k i.
Wojna na Wschodzie
S Z A N G H A J . A g e n c j a c h iń s k a „ C e n t r a l N a w s44 d o n o s i, ż e o d d z ia ły c h iń s k ie z d o ła ły o d z y s k a ć s t a c ję k o le j o w ą H in g -T s i n a lin ii T ie n ts in - P u k a u i o d p a r ły o d d z ia ł ja - “ t *J ’
p o ń s k i, z m u s z a j ą c g o d o w y c o f a n ia s ię d o N I E R Z U C I M Z I E M I ’4 m ia s t a , w o k ó ł k t ó r e g o c ią g le j e s z c z e t o c z ą I
s ię z a c ię t e w a lk i. o d ś p ie w a ły r z e s z e z e b r a n e j p u b lic z n o ś c i.
P o o d ś p ie w a n iu R o t y d e le g a c j e n d o - s w y c h p o ls k ic h p r z e ło ż o n y c h i w ż a d n y m
w y p a d k u n ie p o d le g a j ą w ła d z o m g d a ń -j w ła d n e o r g a n y 44 n a b y s t r e f a le s a m o w o li i[ r a s ię i u t w ie r d z a p r z e z s z y k a n y i a k t y s a
s k im 44. s z y k a n , p o lic y jn e j a s y s t y d la d z ie c i p o l- im o w o li?
Z j a w is k o z a t e m , ż e g d a ń s k i p o lic j a n t s k ic h w p r z y m u s o w y m ic h d o p r o w a d z e n iu p r z y s t ę p u j e d o p o ls k ie g o lis to n o s z a , r e w i- d c n ie m ie c k ic h s z k ó l, p o lic y jn y c h r e w iz ji d u j e j e g o t o r b ę i k o n f is k u j e p e w n e p r z e - p r z e s y łe k , r o z n o s z o n y c h p r z e z p o ls k ic h li- s y łk i — j e s t n ie t y lk o b e z p r a w ie m , a le s t o n o s z ó w d o lu d n o ś c i p o ls k ie j — s t w a r z a - w p r o s t o b a le n ie m o b o w ią z u j ą c y c h o b ie s t r o ją s t a n u r z e c z y , k t ó r y m o ż e m ie ć w c a le p o n y u m ó w — c z y n i d z ia ła ln o ś ć p o c z t y p o i- w a ż n e n a s tę p s tw a ?
s k ie j f ik c y jn ą , g d y ż u z a le ż n ia ją o d w id z i- B o p r z e c ie ż G d a ń s k z d a j e s o b ie c h y b a m i s ię „ p o d w ła d n y c h 44, c z y t e ż i w y ż s z y c h ju ż s p r a w ę z t e g o , ż e c a ła j e g o e g z y s t e n c j a o r g a n ó w w ła d z g d a ń s k ic h . i p r z y s z ło ś ć z a le ż n a j e s t o d w ie lk ie g o z a - S t o im y w ię c w o b e c c a łe g o s z e r e g u fa k - p ie c z a , j a k ie d la ń s t a n o w i 3 4 - m ilio n o w a t ó w , ś w ia d c z ą c y c h w y r a ź n ie o t y m . ż e w ła - P o ls k a , ż e n a j ż y w o t n ie j s z e g o s p o d a r c z e in - d z e g d a ń s k ie w k r a c z a ją n a p o c h y łą d r o g ę t e r e s y z a r ó w n o w o ln e g o m ia s t a , ja k i p o r - z a d r a ż n ie ń , b e z p r a w ia , ig r a n ia w p r o s t z tu s ą c a łk o w ic ie u z a le ż n io n e o d n o r m a li-
o g n ie m ... z a c j i s t o s u n k ó w ’ z P o ls k ą .
C z y ż b y s o b ie „ n a j w y ż s z e c z y n n ik i g d a ń I c z y ż b y w G d a ń s k u s ą d z o n o , ż e t ę - - -
s k ie 44 — b y u ż y ć s łó w w ic e p r e z . H u t a — p r z e d e w s z y s t k im d la w o ln e g o m ia s t a n ic z - 1 c h y b a w ą t p liw o ś c i, n ie z d a w a ły s p r a w y , ż e p u s z c z a j ą c „ p o d - b ę d n ą — n o r m a liz a c ję s t o s u n k ó w p o p ie - !
p r z y b y ła n a d e f ila d ę , z ło ż y ła h o ld i w y r a z v c z c i N a c z e ln e m u W o d z o w i. P r z e d s ta w ic ie - J le m ło d z ie ż y w r ę c z y li M a r s z a łk o w i Ś m ig łe - P o ls k a j e s t z b j t s n u y m 0 |‘" a n :z n iŁ ‘ing n iu - K y d z o w i k w ia t y s p o w ite wt b a r w y n a r o - p a ń s t w o w y m i z b y t p o w a ż n ą r o le o d g r y w a B (]o w e
w ty m r e jo n ie E u r o p y , w k t ó r y m m ie ś c i s ię r ó w n ie ż i w o ln e m ia s t o , a b y n a n ie j c o k o lw ie k w y m u s ić m o ż n a b y ło m e to d ą s a m o w o li i b e z p r a w ia . I p o s ia d a d o ś ć s iły , a b y w ła ś n ie G d a ń s k o w i w s k a z a ć d r o g ę , w io d ą c ą d o p r a w o r z ą d n o ś c i i p o s z a n o w a n ia d la o b o w ią z u j ą c y c h o b ie s t r o n y u m ó w .
I m p r ę d z e j t o „ n a j w y ż s z e c z y n n ik i g d a ń s k ie“ z r o z u m ie j ą , a z r o z u m ia w s z y p r z e k o n a ją s w o je „ p o d w ła d n e o r g a n y 4' — ty m p r ę d z e j s k o ń c z y s ię w r ę c z s a m o b ó j c z a p o lity k a , s t o s o w a n a o b e c n ie . B o ż e j e s t n ic z y m in n y m , ja k s a m o b ó j c z ą , n ie u le g a
D e f ila d ę z a m y k a ły o d d z ia ły z m o t o r y z o w a n e .
P o d e f ila d z ie , k t ó r a t r w a ła 4 i p ó l g o d z in y M a r s z a le k Ś m ig ły - R y d z w o t o c z e n iu g e n e r a lic ji i d o s t o jn ik ó w k o ś c io ła u d a ł s ię d o h o t e lu . W c z a s ie p r z e m a r s z u p r z e b y w a j ą c e n a u lic a c h m ia s ta r z e s z e p u b lic z n o ś c i w n ie s ły c h a n y d o t y c h c z a s s p o s ó b m a n ife s t o w a ły n a J e g o c z e ś ć .
W I E C Z O R E M .
o d b y ło s ię n a B r d z ie w id o w is k o r e g io n a ln e In a z a k o ń c z e n ie u r o c z y s t o ś c i w o j s k o w e j
n a c z e ś ć A r m ii i j e j W o d z a .
Str 2 „GLOS" Nr |u8
Kościół katolicki w Golubiu e,“ j * “
najcenniejszy zabytek powiatu wąbrzeskiego iS—
zasługuje na pieczołowitg opiekę ' -TSRQPONMLKJIHGFEDCBA Burze dziejowe i nieoględność ludzka
zniszczyły wspaniałe twory architektury średniowiecznej, które ongi zdobiły gród*
naszego powiatu.
Zginął z powierzchni ziemi rozległy za
mek biskupów chełmińskich we W ąbrzez I nie ze swoją słynną kaplicą, bogato ozdo
bioną mozaiką, zginął warowny zamek ka
sztelański w Kowalewie, o którego świet
ności świadczą już tylko reszty wałów o- bronnych i samotna baszta, która stercze jako ten przysłowiowy „mur przy Kowa- Iewie“.
Jedynie Golub może się poszczycić, że umiał oględniej czuwać nad sędziwymi za
bytkami. Aż do czasów najnowszych, bo i tu zaczęło się już coś psuć: Zamkowi krzy
żackiemu, późniejszej siedzibie Polskiej Królewnej Anny Vi'azowny, panującemu dumnie nad doliną Drwęcy groziło stopnio
we zapadnięcie się i tylko energiczna i sku
teczna interwencja byłego starosty powia
towego dr Prodzyńskiego zaradziła złu. Do puszczono nawet do tego, że zginął bez śladu odwieczny domek, który zapewne niemiał podobnego sobie na Pomorzu: ma
lownicza karczemka rycerska.
Przetrwała natomiast wieki i pyszni się swoją piękną strukturą świątynia Pańska, kościół katolicki, największy i najcenniej
szy zabytek naszego powiatu, pozostawa- jąy jako taki pod opieką Państwowych Władz Konserwatorskich. Atoli wspania
łemu temu zabytkowi grozi również nie
bezpieczeństwo, nie zagrażające coprawda jego budowie, natomiast grozi zniekształ
ceniem wnętrza, przez co zatracić się musi archaiczny charakter tej klasycznie pięknej świątyni.
Parafia bowiem przystąpiła do odno
wienia polichromii i odmalowania wnętrza kościoła w sposób nietylko prymitywny lecz wręcz szpecący go przez rażące dys- harmonie i niewłaściwości. Prace te, acz
kolwiek w zasadzie może dobrze pomyśla
ne, lecz wykonywane bez poczucia piękna i stylu przez niewykwalifikowanych w ta-
nik tego samowolnego czynu jest fatalny:
Nietylko znawcy lecz nawet laicy z prze
rażeniem stwierdzają jak niemiłosiernie renowacje te obdzierają wprost świątynię z piękna i powagi.
Najwyższy też był czas, że konserwa
tor urzędu wojewdózkiego wkroczył w sprawę zarządzając, zawieszenie wszelkich prac aż do dalszych postanowień i uzgo-
PRAGA. Zgon prez. oswobodzicie- la, Tomasza Masaryka, pogrążył cały kraj w głębokiej żałobie. Pradze na gma
chach publicznych i domach powiewają ' flagi opuszczone do pół masztu, lub czarne i żałobne chorągwie. W oknach wystaw umie
| szczono ozdobione krepą portrety i popier
sia zmarłego. Tramwaje i autobusy krążą kiej pracy fachowców, przedsięwzięto sa- dnienia sposobu wykonania renowacji z z czarnvmi chorągiew kami. L roczvstość na mowolnie me komunikując się z W ładzą właściwymi czynnikami. , stroju potęgują płonące w łiiały dzień spo- Konserwatorską W ojewództwa i nie zacią- Szkoda tylko dotychczasowych wydal- wjte krepą latarnie. Teatry, kina i lokale gając opinii tejże ani jej zezwolenia. Wy- ków, które poszły na marne, tym bardziej > ’ ’ ~
Zabytkowy kościół katolicki w Golubin.
że ofiary na nie były przez wiernych hojnie składane.
Należy się spodziewać, że zabytkowy kościół Golubski otoczony będzie pie
czołowitą opieką powołanych do tego in
stancji i że zeszpeczenia już dokonane co rychlej znikną a świątynia otrzyma takie o- zdobne wnętrze na jakie wobec sędziwości swojej zasługuje.
rozrywkowe są nieczynne. Stowarzyszenia . i korporacje organizują manifestacje żało- i bne.
Ze wszystkich krańców kraju nadcho
dzą do Lan kondolencje. podobnie jak wy
razy współczucia od głów państw, rządów itp. całego świata.
I
Prezydent Benesz powróci! wczoraj w 1 południe do Pragi. W rozkazie do armii jako najwyższy jej szef, zarządził ścisłą ża- I łobę do 29 września.
| W edług komunikatu urzędowego, uro
czystości żałobne śp. Tomasza Masaryka odbędą się dnia 21 września. W sobotę, nie dzielę i poniedziałek zwłoki wystawione będą na zaniku wT Pradze. Z zamku w dniu pogrzebu kondukt żałobny przejdzie głów nymi ulicami stolicy. Do czasu powzięcia ostatecznych decyzyj, szczątki zmarłego b.
prezydenta złożone zostaną na małym cmen tarzu w Lany, obok zwłok zmarłej jego żo
ny Karoliny Masarykowej.
Dziś będzie otwarty testament Masary
ka, który podobno zawiera wskazówki, do
tyczące pogrzebu. Mówią, że zmarły pre
zydent życzył sobie, aby pochowano go w prostej, drewnianej trumnie tak, jak cho
wa się wieśniaków na wsi. Nad grołiem przemawiać będzie jedynie prezydent Be
nesz. W pogrzebie weźmie udział cała za
łoga praska i delegacje wszystkich garnizo
nów w państwie.
W ARSZAW A. W związku ze śmiercią pierwszego prezydenta republiki czesko- słowackiej Tomasza Masaryka, Prezydent R. P. przesłał pod adresem prezydenta Be
nesza telegram treści następującej:
„W chwili gdy republika czechosłowac
ka okrutnie została dotknięta śmiercią To
masza Masaryka, pragnę wyrazić W aszej Ekscelencji moje najszczersze współczucie.
Pow. wąbrzeski przecina szlak historyczny
dowodem tego nowe bogate wykopaliska rzym skie
Nie dawno temu pisaliśmy na tych ła
mach, że powiat wąbrzeski ma prawo do łączenia z wielkimi magistralami Pol
ski, gdyż leży na odwiecznym szlaku, łą
czącym południowe krańce Państwa z Mo
rzem. Na szlaku ważnym nie tylko w cza
sach historycznych naszego kraju, ale na
wet w zamierzchłych czasach o których nie mamy żadnych relacyj historycznych, na które natomiast wskazują liczne wyko
paliska na terenie powiatu, odkrywające nadzwyczaj cenne zabytki przeszłości.
Przed mniejwięcej pół wiekiem odkryto przy jeziorach wąbrzeskich bogaty skarb srebrnych i złotych monet oraz klejno
tów z epoki rzymskiej, pozostawiony tu niewątpliwie przez przechodzących tym szlakiem kupców rzymskich, przewożą
cych z nad Bałtyku do Rzymu cenny na- ówczas elektron — bursztyn. Części tego skarbu powędrowały do muzeów bliższych i dalszych, szczątki jego również zawierał łańcuch na cudownym obrazie
Z wojny domowej w Hiszpanii
SALAMANKA. Opór czerwonych jak donosi korespondent Ilavasa z frontu Leon, był wczoraj bardzo zaciekły. Atak wojsk narodowych na wzgórza położone pomiędzy drogą Pola-Gordon a San Pedro de los Burros rozpoczął się przedwczoraj o godzi
nie 16-tej i trwa jeszcze w ciągu wczoraj
szego poranka. Czerwoni okopali się w kil
ku liniach na wzgórzu Loselleros i opiera
li się natarciom oddziałów' „Repuetes4* któ re zdobyły teren piędź po piędzi.
W czoraj wieczorem około godziny 19 broniły się tylko dwa odosobnione stanowi ska rządowe. Posuwanie się naprzód oddzia łów powstańczych było niezwykle utrudnia ne ogniem flankowym rządowych karabi
Matki Boskiej w kościele parafialnym w W ąbrzeźnie, wykradziony przez nie wyśle
dzonych złoczyńców przed niedawnym cza
sem.
Obecnie wykryto znacznie bogatsze w zawartości wykopalisko na majątku Za
wada, własnością państwa Leźnickich, w powiecie wąbrzeskim. Cmentarzysko od
słoniło przy powierzchownym dotąd bada
niu nadzwyczaj cenne — według oceny
Odkrycie starych malowideł w kościele w Zielenią
Kościół parafialny w Zielenin został w ostatnim czasie z inicjatywy ks. probosz
cza Andrzejewskiego gruntownie i ze za
chowaniem charakteru zabytkowego tej.
świątyni, pochodzącej z 16-go wieku odno
wiony. Podczas prac wykonanych odkry
to ponad stropem stare freski z czasów,
nów maszynowych z sąsiednich wzgórz. Ge nerał Mugica oświadczył, żt* miał zadanie dotarcia do Puetra De Pajares. Na prawym skrzydle znajdowała się kolumna gen. Aria nda, nacierająca wkierunku Villa Marin.
Porażka wojsk rządowych tłumaczy się wy- jątkowo trudną sytuacją, jaka wynikła na skutek strat poniesionych u stóp wzgórza Pajares, co pozwoliło powstańcom do przej ścia linii i zaatakowania wzgórz Los Fier
ros.
PARYŻ. Korespondent Havasa donosi z frontu Leon, że uciekinierzy z Gijon, kto rzy opuścili to miasto 12 b. m., stwierdzają że władzę w mieście sprawuje C. N. T,, a
znawcy profesora Jachimeckiego z W ar
szawy — skarby z czasów rzymskich, o czym świadczą bogato ozdobione brązowe urny, bransolety, naszyjniki z szlachet
nych kruszców wysadzane kosztownymi kamieniami.
W ykopalisko jest na razie zabezpieczone a w’ najbliższym czasie rozpocznie się sy
stematyczne jego odkrywanie przez komi
sję archeologiczną pod kicrownictwym mgr. Delekty, przeprowadzającego obec-
। nie prace wykopaliskowe w słynnym już Iz tego na całą Polskę Kamieńcu pod For
donem.
gdy kościół ten był znacznie wyższy, tak że odnośne cenne malowidła znajdowały się jeszcze wewnątrz nawy kościelnej. Z po
wodu obecnego obniżenia sklepienia na
wy kościoła, restauracji tych fresk nie nale
ży się spodziewać.
w mieście trwają masowe egzekucje. Ekst
remiści prześladują szczególnie Rosjan.
Konsul oraz szereg oficerów sowieckich zmuszeni byli do ucieczki w góry.
Uszczuplenie praw
Polskiego ruchu towarzyskiego cr MemcLGch
BERLIN. 1 września zostali wezwani do starostwa w Sztumie prezes okr. Zw.
Polaków’ Boi. Osiński, oraz kier. W ojcie
chowski. Inspektor pow. Mertens oświad
czył im, że wydział policji wydał zakaz dzia łalności wszystkich polskich katolickich związków diecezji warmińskiej, Stowarzy
szenie, które przekroczy ten zakaz, ulegnie
(— ) Ignacy Mościcki44.
20.000 na F. o. N,
'Kultura, zamożność, najbardziej hu
manitarne urządzenia tak długo ma
ją wartość i znaczenie, jak długo u granic stoi silne wojsko44.
(Marszałek E. Śmigły-Rydz) Fabryka Papieru „Solali44 Spółka Akcyj na w Żywcu, doceniając znaczenia hasła, wypowiedziane przez Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, wpłaciła w tych dniach na konto nr 6. Funduszu Obrony Narodowej 20.000 zł z przeznaczeniem na zakup sprzę
tu wojennego.
Fabryka „Solali*4 przyczyniła się w ten sposób, wedle możności do stworzenia sil
nego wojska dla obrony naszych granic o- raz naszej kultury i zamożności.
10 MIL. ZALEGŁOŚCI ROLNICZYCH W BANKU AKCEPTACYJNYM Należności z tytułu niepłaconych przez rolników’ odsetek od układów oddłużenio
wych wynoszą obecnie w Banku Akcepta- cyjnym około 10 milionów złotych. Zale
głości te stale wzrastają.
rozwiązaniu. Organizacjom dotkniętym za
kazem nie wolno urządzać zebrań ani pu
blicznie, ani też potajemnie. Członkom nie wolno dostarczać żadnych poleceń. Nie wolno zbierać składki.
Związek Polaków' w Niemczech zwrócił się w sprawie powyższej do władz.
![Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.12.18, R. 19[!], nr 146 + Niedziela nr 50]()